| A | B | C | D | |
|---|---|---|---|---|
1 | (eski Türkçe sağdan-sola okunur) | |||
2 | 1 | BiLGE KAĞAN ANITLARI | ||
3 | 2 | Doğu Yüzü - 41 dizi | Latin alfabeye çevrili asłı | Türkiye Türkçesi |
4 | 3 | [1] 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐱅𐰏: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰖𐰺𐱃𐰢𐱁: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐰴𐰍𐰣: 𐰽𐰉𐰢: 𐰴𐰭𐰢: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: ..𐰦𐰀: 𐰞..𐱃𐰃: 𐰾𐰃𐰼: 𐱃𐰆𐰴𐰕: 𐰆𐰍𐰕: 𐰘𐰃: 𐰓𐰕: 𐰚𐰼𐰚𐰇𐰠𐰏: 𐰋𐰏𐰠𐰼𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰃: . . 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐱅𐰭𐰼𐰃. . | [1] Tengri teg Tengri yaratmış Türk Bilge Kagan sabim: Kangım Türk Bilge Kagan ... ti Sir Tokuz Oguz İki Ediz kerekülüg begleri budunı ... Türk tengri ... | [1] Tanrı teği (gibi) Tanrı yaratmış Türk Bilge Kağan[ı]; Sözüm: Babam Türk Bilge ..nda al..tı Sir, Tokuz Oğuz, İki Ediz otağlı beğleri, boyları .. Türk Tanrı[si] .. |
5 | 4 | [2] 𐰇𐰕𐰀: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰞𐰺𐱃𐰢: 𐰆𐰞𐰺𐱃𐰸𐰢𐰀: 𐰇𐰠𐱅𐰲𐰃𐰲𐰀: 𐰽𐰴𐰣𐰍𐰢𐰀: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰋𐰏𐰠𐰼: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰏𐰼𐰯: 𐰾𐰋𐰤𐰯: 𐱃𐰆𐰭𐱃𐰢𐱁: 𐰚𐰇𐰕𐰃: 𐰘𐰇𐰏𐰼𐰚𐰇𐰼𐱅𐰃: 𐰋𐰇𐰓𐰚𐰀: 𐰇𐰕𐰢: 𐰆𐰞𐰺𐰯: 𐰉𐰆𐰨𐰀: 𐰍𐰺: 𐱅𐰇𐰼𐰏: 𐱅𐰇𐰼𐱅: 𐰉𐰆𐰞𐰭𐰑𐰴𐰃: . 𐰃𐱅𐰓𐰢: 𐰇𐰕𐰀: 𐰚𐰇𐰚: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰽𐰺𐰀: 𐰖𐰍𐰕: 𐰘𐰺: 𐰴𐰃𐰞𐰦𐰸𐰑𐰀: 𐰚𐰃𐰤: 𐰺𐰀: 𐰚𐰃𐰾𐰃: 𐰆𐰍𐰞𐰃: 𐰴𐰃𐰞𐰣𐰢𐰾: | [2] üze kagan olurtum. Olurtukuma ölteçiçe sakınıgma Türk begler budun ögirip sebinip torıgtamış közi yügerü körti. Bödke özüm olurup bunca agır törüg tört bulungdakı ... dim. Üze kök Tengri asra yagız yir kılındukda ikin ara kişi oglı kılınmış. | [2] üzerine kağan oturdum. Oturduğumda ölürcesine sakınan Türk beğleri, boyları, silkinip, sevinip, yere bakan gözü yukarı gördü (baktı). Böyle [iken] özüm (kendim) oturup bunca ağır töreyi dört yandaki … etdim. Üstte Kök (gök) Tanrı, altta yağız yer kılındığında ikisi arasında kişi oğlu kılınmış. |
6 | 5 | [3] 𐰚𐰃𐰾𐰃: 𐰆𐰍𐰞𐰃𐰦𐰀: 𐰇𐰕𐰀: 𐰲𐰇𐰢: 𐰯𐰀𐰢: 𐰉𐰆𐰢𐰣: 𐰴𐰍𐰣: 𐰃𐰾𐱅𐰢𐰃: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰞𐰺𐰢𐱁: 𐰆𐰞𐰺𐰯𐰣: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰭: 𐰃𐰠𐰃𐰤: 𐱅𐰇𐰼𐰇𐰾𐰃𐰤: 𐱃𐰆𐱃𐰀: 𐰋𐰃𐰼𐰢𐰾: 𐰃𐱅𐰃: 𐰋𐰃𐰼𐰢𐰾: 𐱅𐰇𐰼𐱅: 𐰉𐰆𐰞𐰭: 𐰴𐰆𐰯: 𐰖𐰍𐰃: 𐰼𐰢𐰾: 𐰾𐰇: 𐰾𐰇𐰠𐰯𐰤: 𐱅𐰇𐰼𐱅: 𐰉𐰆𐰞𐰭𐰑𐰴𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰴𐰆𐰯: 𐰞𐰢𐰾: 𐰚𐰆𐰯: 𐰉𐰕: 𐰴𐰃𐰞𐰢𐰾: 𐰉𐱁𐰞𐰍𐰍: 𐰘𐰜𐰦𐰼𐰢𐰾: 𐱅𐰃𐰕𐰲𐰏𐰏: 𐰾𐰇𐰚𐰇𐰼𐰢𐰾: 𐰃𐰠𐰏𐰠𐰇: 𐰴𐰑𐰺𐰴𐰣: 𐰘𐰃𐱁𐰴𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰚𐰃𐰼𐰇: | [3] Kişi oglında üze eçüm apam Bumın Kagan İstemi Kagan olurmış. Olurupan Türk budunung ilin törüsin tuta birmiş, iti birmiş. Tört bulung kop yagı ermiş. Sü sülepen tört bulungdakı budunug kop almış, kop baz kılmış. Başlıgıg yükündürmüş, tizligig sökürmiş. İlgerü Kadırkan yışka tegi kirü | [3] Kişi oğlunun da üzerine atalarım Bumın Kağan, İstemi Kağan oturmuş. Oturunca Türk Boyları'nın ilini, töresini tutu vermiş, edi vermiş. Dört yan hep yağı (düşman) imiş. Süleyip (Atlı er ordusu sürüp) dört yandakı boyları hep almış, hep bağlamış. Başlıyı [baş] eğdirmiş, dizliyi [diz] çöktürmüş. Doğu'da Kadırkan ormanına değin, Batı'da |
7 | 6 | [4] 𐱅𐰢𐰼𐰴𐰯𐰍𐰴𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰸𐰆𐰦𐰺𐰢𐰾: 𐰚𐰃𐰤: 𐰺𐰀: 𐰃𐰓𐰃: 𐰆𐰴𐰽𐰕: 𐰜𐰇𐰚: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰨𐰀: 𐰆𐰞𐰺𐰆𐰺: 𐰼𐰢𐰾: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐰴𐰍𐰣: 𐰼𐰢𐰾: 𐰞𐰯: 𐰴𐰍𐰣: 𐰼𐰢𐰾: 𐰉𐰆𐰖𐰺𐰸𐰃: 𐰘𐰢𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐰼𐰢𐰾: 𐰼𐰨: 𐰞𐰯: 𐰼𐰢𐰾: 𐰼𐰨: 𐰋𐰏𐰠𐰼𐰃: 𐰘𐰢𐰀: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰃: 𐰘𐰢𐰀: 𐱅𐰇𐰕: 𐰼𐰢𐰾: 𐰣𐰃: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰃𐰠𐰏: 𐰨𐰀: 𐱃𐰆𐱃𐰢𐰾: 𐰼𐰨: 𐰃𐰠𐰏: 𐱃𐰆𐱃𐰯: 𐱅𐰇𐰼𐰇𐰏: 𐰃𐱅𐰢𐰾: 𐰇𐰕𐰃: 𐰨𐰀: 𐰚𐰼𐰏𐰚: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰾: | [4] Temir Kapıgka tegi kondurmış. İkin ara idi oksuz Kök Türk iti anca olurur ermiş. Bilge kagan ermiş, alp kagan ermiş. Buyrukı bilge ermiş erinç, alp ermiş erinç. Begleri yime budunı yime tüz ermiş. Anı üçün ilig anca tutmış erinç. İlig tutup törügitmiş. Ozi anca kergek bolmış. | [4] Demir Kapı'ya değin kondurmuş. İkisi arasında öksüz Gök Türk anca oturur imiş. Bilge kağan imiş. Alp kağan imiş. Buyruğu bilge imiş gerçek, alp imiş gerçek. Beğleri bile, boyları bile düz imiş. Onun için ili (yurdunu) anca tutmuş gerçek. İli tutup töre düzenlemiş. Özü anca kergek [gibi uçtu, öldü] olmuş. |
8 | 7 | [5] 𐰖𐰆𐰍𐰲𐰃: 𐰾𐰃𐰍𐱃𐰲𐰃: 𐰇𐰭𐰼𐰃: 𐰜𐰇𐰤: 𐱃𐰆𐰍𐰽𐰴𐰑𐰃: 𐰋𐰇𐰚𐰲𐰃: 𐰲𐰇𐰠𐰏𐰠: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐱅𐰇𐰯𐰇𐱅: 𐰯𐰺: 𐰯𐰆𐰺𐰢: 𐰶𐰃𐰺𐰴𐰕: 𐰇𐰲𐰸𐰆𐰺𐰃𐰴𐰣: 𐰆𐱃𐰕𐱃𐱃𐰺: 𐰶𐰃𐱃𐰪: 𐱃𐱃𐰉𐰃: 𐰉𐰆𐰨𐰀: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰚𐰠𐰯𐰤: 𐰽𐰃𐰍𐱃𐰀𐰢𐰾: 𐰖𐰆𐰍𐰞𐰀𐰢𐰾: 𐰦𐰍: 𐰚𐰇𐰠𐰏: 𐰴𐰍𐰣: 𐰼𐰢𐰾: 𐰦𐰀: 𐰚𐰃𐰾𐰼𐰀: 𐰃𐰤𐰃𐰾𐰃: 𐰴𐰍𐰣: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰾: 𐰼𐰨: 𐰆𐰍𐰞𐰃𐱃𐰃: 𐰴𐰍𐰣: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰾: 𐰼𐰨: 𐰦𐰀: 𐰚𐰃𐰾𐰼𐰀: 𐰃𐰤𐰃𐰾𐰃: 𐰲𐰃𐰾𐰃𐰤: 𐱅𐰏: | [5] Yogçı sıgıtçı öngre kün togsıkdakı Bökli çöllüg il Tabgaç Tüpüt Apar Purum Kırkız Üç Kurıkan Otuz Tatar Kıtany Tatabı bunca budun kelipen sıgtamış, yoglamış. Antag külüg kagan ermiş. Anda kisre inişi kagan bolmış erinç. Oglıtı kagan bolmış erinç. Anda kisre inişi eçisin teg | [5] Yasçı, ağlayıcı, Doğu'da, gün doğusunda Böklü Çül'lü İl, Çin, Tibet, Apar, Rum, Kırgız, Üç Kurıkan, Otuz Tatar, Kıtany, Tatabı, bunca boyları gelip ağlamış, yaslanmış. Öyle ünlü kağan imiş. [o] andan sonra, [küçük] kardeşi kağan olmuş gerçek. Oğulları kağan olmuş gerçek. [o] andan sonra kardeşi, ağabeği gibi |
9 | 8 | [6] 𐰴𐰃𐰞𐰣𐰢𐰑𐰸: 𐰼𐰨: 𐰆𐰍𐰞𐰃: 𐰴𐰭𐰃𐰤: 𐱅𐰏: 𐰴𐰃𐰞𐰣𐰢𐰑𐰸: 𐰼𐰨: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰾𐰃𐰕: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰞𐰺𐰢𐰾: 𐰼𐰨: 𐰖𐰉𐰞𐰴: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰞𐰺𐰢𐰾: 𐰼𐰨: 𐰉𐰆𐰖𐰴𐰸𐰃: 𐰘𐰢𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰾𐰕: 𐰼𐰨: 𐰖𐰉𐰞𐰴: 𐰼𐰢𐰾: 𐰼𐰨: 𐰋𐰏𐰠𐰼𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰃: 𐱅𐰇𐰕𐰾𐰕: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐱅𐰋𐰠𐰏𐰃𐰤: 𐰚𐰇𐰼𐰠𐰏: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰺𐰢𐰴𐰲𐰃𐰾𐰃𐰤: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰃𐰤𐰠𐰃: 𐰲𐰃𐰠𐰃: 𐰚𐰃𐰭𐰾𐰇𐰼𐱅𐰜𐰃𐰤: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰋𐰏𐰠𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰞𐰃𐰍: | [6] kılınmaduk erinç, oglı kangın teg kılınmaduk erinç. Biligsiz kagan olurmış erinç, yablak kagan olurmış erinç. Buyrukı yime biligsiz ermiş erinç, yablak ermiş erinç. Begleri budunı tüzsüz üçün Tabgaç budun tebligin kürlügin üçün armakçısın üçün inili eçili kingşürtükin üçün begli budunlug | [6] kılınmadığı gerçek, oğlu babası değin (gibi) kılınmadığı gerçek, bilgisiz kağan oturmuş gerçek. Kötü kağan oturmuş gerçek. Buyruğu yine bilgisiz imiş gerçek, kötü imiş gerçek. Beğleri, boyları düzsüz olduğu için, Çin boyları kötü, kandırıcı (olduğu) için, aldatıcı (olduğu) için, kardeşi ağabeğe düşürdüğü için, beğle, boyları |
10 | 9 | [7] 𐰖𐰆𐰭𐱁𐰆𐰺𐱃𐰸𐰃𐰤: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰃𐰠𐰠𐰓𐰜: 𐰃𐰠𐰃𐰤: 𐰃𐰲𐰍𐰣𐰆: 𐰃𐰑𐰢𐰾: 𐰴𐰍𐰣𐰞𐰑𐰸: 𐰴𐰍𐰣𐰃𐰣: 𐰘𐰃𐱅𐰼𐰇: 𐰃𐰑𐰢𐰾: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰴𐰀: 𐰋𐰏𐰠𐰚: 𐰆𐰺𐰃: 𐰆𐰍𐰞𐰃𐰤: 𐰴𐰆𐰞: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐰾𐰃𐰠𐰚: 𐰶𐰃𐰕: 𐰆𐰍𐰞𐰤: 𐰚𐰇𐰭: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰋𐰏𐰠𐰼: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰀𐱃𐰃𐰤: 𐰃𐱃𐰃: 𐱃𐰉𐰍𐰲𐰍𐰃: 𐰋𐰏𐰠𐰼: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰀𐱃𐰃𐰤: 𐱃𐰆𐱃𐰯𐰣: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰴𐰍𐰣𐰴𐰀: 𐰚𐰇𐰼𐰢𐰾: 𐰠𐰏: 𐰘𐰃𐰞: | [7] yongşurtukın üçün Türk budun illedük ilin ıçgınu ıdmış kaganladuk kaganın yitürü ıdmış. Tabgaç budunka beglik un oglın kul kıltı, isilik kız ogkn küng kıldı. Türk begler Türk atın ıtı. Tabgaçgı begler Tabgaç atın tutupan Tabgaç kaganka körmiş. Elig yıl | [7] çekiştirdiği için, Türk Boyları, illediği ilini kaybetmiş, kağanladığı kağanını yitiri vermiş. Çin boyları'na beğlik er oğlanı kul oldu, kadınlık kız oğlanı (evladı) odalık (cariye) oldu. Türk beğleri Türk adını attı. Çinli beğlercesine Çin adını tutarak, Çin kağanına görmüş (bağlanmış). Elli yıl |
11 | 10 | [8] 𐰃𐰾𐰏: 𐰚𐰇𐰲𐰏: 𐰋𐰃𐰼𐰢𐰾: 𐰃𐰠𐰏𐰼𐰇: 𐰜𐰇𐰤: 𐱃𐰆𐰍𐰽𐰴𐰑𐰀: 𐰋𐰇𐰚𐰠𐰃: 𐰴𐰍𐰣𐰴𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰾𐰇𐰠𐰘𐰇: 𐰋𐰃𐰼𐰢𐰾: 𐰸𐰆𐰺𐰍𐰺𐰆: 𐱅𐰢𐰼𐰴𐰯𐰍𐰴𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰾𐰇𐰠𐰘𐰇: 𐰋𐰃𐰼𐰢𐰾: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰴𐰍𐰣𐰴𐰀: 𐰃𐰠𐰃𐰤: 𐱅𐰇𐰼𐰇𐰾𐰃𐰤: 𐰞𐰃: 𐰋𐰃𐰼𐰢𐰾: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰴𐰺𐰀: 𐰴𐰢𐰍: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰨𐰀: 𐱅𐰃𐰢𐰾: 𐰃𐰠𐰠𐰏: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰼𐱅𐰢: 𐰃𐰠𐰢: 𐰢𐱃𐰃: 𐰴𐰣𐰃: 𐰚𐰢𐰚𐰀: 𐰃𐰠𐰏: 𐰴𐰕𐰍𐰣𐰆𐰺𐰢𐰤: 𐱅𐰃𐰼: 𐰼𐰢𐰾: | [8] işig küçüg birmiş. İlgerü kün togsıkka Bökli kaganka tegi süleyü birmiş. Kurıgaru Temir Kapıgka süleyü birmiş. Tabgaç kaganka ilin törüsin alı birmiş. Türk kara kamag budun anca timiş: İllig budun ertim, ilim amtı kanı, kimke ilig kazganur men tir ermiş. | [8] işini güçünü vermiş. Doğu'da, gün doğusunda Bökli kağana değin süleyi vermiş. Batı'da Demirkapı'ya (kadar) süleyi vermiş. Çin kağanı [için süngüşüp] ilini, töresini alı vermiş. Türk kara topluluğu boyları anca demiş[ki]: "İlli boylar idim. İlim şimdi hani? Kime ili kazanırım" der imiş. |
12 | 11 | [9] 𐰴𐰍𐰣𐰞𐰍: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰼𐱅𐰢: 𐰴𐰍𐰣𐰢: 𐰴𐰣𐰃: 𐰤𐰀: 𐰴𐰍𐰣𐰴𐰀: 𐰃𐰾𐰏: 𐰚𐰇𐰲𐰏: 𐰋𐰃𐰼𐰇𐰼𐰢𐰤: 𐱅𐰃𐰼: 𐰼𐰢𐰾: 𐰨𐰀: 𐱅𐰃𐰯: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰴𐰍𐰣𐰴𐰀: 𐰖𐰍𐰃: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰾: 𐰖𐰍𐰃: 𐰉𐰆𐰞𐰯: 𐰃𐱅𐰤𐰇: 𐰖𐰺𐱃𐰆𐰣𐰆: 𐰆𐰢𐰑𐰸: 𐰖𐰣: 𐰃𐰲𐰚𐰢𐰾: 𐰉𐰆𐰨𐰀: 𐰃𐰾𐰏: 𐰚𐰇𐰲𐰏: 𐰋𐰃𐰼𐱅𐰜𐰏𐰼𐰇: 𐰽𐰴𐰣𐰢𐱃𐰃: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰇𐰠𐰇𐰼𐰘𐰃𐰤: 𐰆𐰺𐰍𐰽𐰺𐱃𐰖𐰃𐰤: 𐱅𐰃𐰼: 𐰼𐰢𐰾: 𐰖𐰆𐰴𐰑𐰆: 𐰉𐰺𐰃𐰺: 𐰼𐰢𐰾: 𐰇𐰕𐰀: | [9] Kaganlıg budun ertim, kaganım kanı. Ne kaganka işig küçüg birür men tir ermiş. Anca tip Tabgaç kaganka yagı bolmış. Yagı bolup itimi yaratunu umaduk yana içikmiş. Bunca işig küçüg birtükgerü sakınmatı Türk budunug ölüreyin, urugsıratayın tir ermiş. Yokadu barır ermiş. Üze | [9] "Kağanlı boylar idim. Kağanım hani? Ne [hangi] kağana işi güçü veririm ben" der imiş. Anca deyip Çin kağanına yağı olmuş. Yağı olup, kendini derleyip toparlamadığından yine tutsakmış. [Çin kağanı ise] bunca işi güçü verdiğini düşünmeden Türk boylarını öldüreyim, kazıyaym der imiş. [Türk] yokolmaya varır imiş. Üstte |
13 | 12 | [10] 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐱅𐰭𐰼𐰃𐰾𐰃: 𐱅𐰇𐰺𐰜: 𐰃𐰑𐰸: 𐰘𐰃𐰼𐰃: 𐰽𐰆𐰉𐰃: 𐰨𐰀: 𐱅𐰢𐰾: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰖𐰆𐰸: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰕𐰆𐰣: 𐱅𐰃𐰘𐰤: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰉𐰆𐰞𐰲𐰆𐰣: 𐱅𐰃𐰘𐰤: 𐰴𐰭𐰢: 𐰃𐰠𐱅𐰼𐰾: 𐰴𐰍𐰣𐰍: 𐰇𐰏𐰢: 𐰃𐰠𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐰴𐱃𐰆𐰣𐰍: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐱅𐰇𐰯𐰾𐰃𐰦𐰀: 𐱃𐰆𐱃𐰯: 𐰘𐰇𐰏𐰼𐰇: 𐰚𐰇𐱅𐰇𐰼𐰢𐰾: 𐰼𐰨: 𐰴𐰭𐰢: 𐰴𐰍𐰣: 𐰘𐰃𐱅𐰃𐰘𐰏𐰼𐰢𐰃: 𐰼𐰤: 𐱃𐱁𐰚𐰢𐰾: 𐱃𐱁𐰺𐰀: 𐰖𐰆𐰺𐰖𐰆𐰺: 𐱅𐰃𐰘𐰤: 𐰚𐰇: 𐰾𐰓𐰯: 𐰉𐰞𐰶𐰑𐰴𐰃: 𐱃𐰍𐰶𐰢𐰾: 𐱃𐰍𐰑𐰴𐰃: | [10] Türk Tengrisi ıduk yiri subı anca itmiş erinç. Türk budun yok bolmazun tiyin budun bolçun tiyin kangım İltiriş kaganıg ögüm İlbilge Katunug tengri töpüsinde tutup yügerü kötürti erinç. Kangım kagan yiti yigirmi erin taşıkmış. Taşra yorıyur tiyin kü eşidip balıkdakı tagıkmış, tagdakı | [10] Türk Tanrısi, kutlu yeri, suyu anca düzenlemiş gerçek. Türk boyları yok olmasın diye, ulus olsun diye babam İlteriş Kağanı, anam İlbilge Kadını göğün (gök=Tengri) tepesinde tutup yukarı götürdü gerçek. Babam Kağan onyedi erle [yola] çıkmış. Dışarı yürüyor diye söz işitip kentteki takınmış, dağdaki |
14 | 13 | [11] 𐰃𐰤𐰢𐰾: 𐱅𐰃𐰼𐰠𐰯: 𐰘𐱅𐰢𐰾: 𐰼: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰾: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰜𐰇𐰲: 𐰋𐰃𐰼𐱅𐰜: 𐰇𐰲𐰤: 𐰴𐰭𐰢: 𐰴𐰍𐰣: 𐰾𐰇𐰾𐰃: 𐰋𐰇𐰼𐰃: 𐱅𐰏: 𐰼𐰢𐰾: 𐰖𐰍𐰃𐰾𐰃: 𐰸𐰆𐰪: 𐱅𐰏: 𐰼𐰢𐰾: 𐰃𐰠𐰏𐰼𐰇: 𐰸𐰆𐰺𐰍𐰺𐰆: 𐰾𐰇𐰠𐰯: 𐱅𐰃𐰼𐰢𐱁: 𐰴𐰆𐰉𐰺𐱃𐰢𐱁: 𐰴𐰢𐰍𐰃: 𐰘𐱅𐰃𐰘𐰕: 𐰼: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰾: 𐰘𐱅𐰃𐰘𐰕: 𐰼: 𐰉𐰆𐰞𐰯: 𐰠𐰾𐰼𐰢𐰾: 𐰚𐰍𐰣𐰽𐰺𐰢𐰾: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰚𐰇𐰭𐰓𐰢𐰾: 𐰸𐰆𐰞𐰑𐰢𐰾: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐱅𐰇𐰼𐰇𐰾𐰇𐰤: 𐰃𐰲𐰍𐰣𐰢𐰾: | [11] inmiş. Tirilip yitmiş er bolmış. Tengri küç birtük üçün kangım kagan süsi böri teg ermiş, yagısı kony teg ermiş. İlgerü kurıgaru sülep tirmiş, kubratmış. Kamagı yiti yüz er bolmış. Yiti yüz er bolup ilsiremiş kagansıramış budunug küngedmiş kuladmış budunug Türk törüsin ıçgınmış | [11] inmiş. Dirilip yetmiş er olmuş. Tanrı güç verdiği için babam kağanın çerisi börü (kurt) gibi, yağısı koyun deği (dibi) imiş. Doğu'yu Batı'yı süleyip derlemiş toparlamış. Hepsi yediyüz er olmuş. Yediyüz er olup ilsizleşmiş, kağansızlaşmış boyları, odalıklaşmış, kullaşmış boyları, Türk Töresi'ni bırakmış |
15 | 14 | [12] 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰲𐰇𐰢: 𐰯𐰀𐰢: 𐱅𐰇𐰼𐰇𐰾𐰃𐰨𐰀: 𐰖𐰺𐱃𐰢𐰾: 𐰉𐰆𐱁𐰍𐰆𐰺𐰢𐰾: 𐱅𐰇𐰠𐰃𐰾: 𐱃𐰺𐰑𐰆𐱁: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰦𐰀: 𐱅𐰢𐰾: 𐰖𐰉𐰍𐰆𐰍: 𐱁𐰑𐰍: 𐰦𐰀: 𐰋𐰼𐰢𐰾: 𐰋𐰼𐰘𐰀: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰖𐰍𐰃: 𐰼𐰢𐰾: 𐰘𐰃𐰺𐰖𐰀: 𐰉𐰕: 𐰴𐰍𐰣: 𐱃𐰸𐰆𐰕𐰆𐰍𐰕: 𐰉𐰆𐰑𐰆𐰣: 𐰖𐰍𐰃: 𐰼𐰢𐰾: 𐰶𐰃𐰺𐰴𐰕: 𐰸𐰆𐰺𐰃𐰴𐰣: 𐰆𐱃𐰕𐱃𐱃𐰺: 𐰶𐰃𐱃𐰪: 𐱃𐱃𐰉𐰃: 𐰸𐰆𐰯: 𐰖𐰍𐰃: 𐰼𐰢𐰾: 𐰴𐰭𐰢: 𐰴𐰍𐰣: 𐰉𐰆𐰨𐰀... 𐰶𐰃𐰺𐰴: 𐰺𐱃𐰸𐰃: | [12] budunug eçüm apam törüsinçe yaratmış boşgurmış. Tölis Tarduş budunug anda itmiş. Yabgug şadıg anda birmiş. Biriye Tabgaç budun yagı ermiş. Yırıya Baz Kagan, Tokuz Oguz budun yagı ermiş. Kırkız Kurıkan Otuz Tatar Kıtany Tatabı kop yagı ermiş. Kangım kagan bunca ..kırk artukı | [12] boyları atam, babam töresince yaratmış, ögretmiş. Tölis Tarduş boyları [o] anda etmiş (düzeltmiş). Yabguyu şadı [o] anda vermiş. Güney'de Çin boyları yağı imiş. Kuzey'de Baz Kağan, Dokuz Oğuz boyları yağı imiş. Kırgız, Kurıkan, Otuz Tatar, Kıtany, Tatabı hep yağı imiş. Babam kağan bunca... kırk |
16 | 15 | [13] 𐰘𐱅𐰃: 𐰖𐰆𐰞𐰃: 𐰾𐰇𐰠𐰢𐰾: 𐰘𐰏𐰼𐰢𐰃: 𐰾𐰇𐰭𐰾: 𐰾𐰇𐰭𐰾𐰢𐰾: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰖𐰺𐰞𐰴𐰑𐰸: 𐰇𐰲𐰇𐰢: 𐰃𐰠𐰠𐰏𐰏: 𐰠𐰾𐰼𐱅𐰢𐰾: 𐰴𐰍𐰣𐰞𐰍𐰍: 𐰴𐰍𐰣𐰽𐰺𐱃𐰢𐰾: 𐰖𐰍𐰃𐰍: 𐰉𐰕: 𐰚𐰃𐰠𐰢𐰾: 𐱅𐰃𐰕𐰠𐰏𐰏: 𐰾𐰇𐰚𐰇𐰼𐰢𐰾: 𐰉𐱁𐰞𐰍𐰍: 𐰘𐰇𐰚𐰦𐰇𐰼𐰢𐰾: 𐰴𐰭𐰢: 𐰴𐰍𐰣: 𐰨𐰀: 𐰃𐰠𐰏: 𐱅𐰇𐰼𐰇𐰏: 𐰴𐰕𐰍𐰣𐰯: 𐰆𐰲𐰀: 𐰉𐰺𐰢𐰾: 𐰴𐰭𐰢: 𐰴𐰍𐰣𐰴𐰀: 𐰉𐱁𐰞𐰖𐰆: 𐰉𐰕: 𐰴𐰍𐰣𐰍: 𐰉𐰞𐰉𐰞: 𐱅𐰃𐰚𐰢𐰾: 𐰴𐰭𐰢: | [13] yiti yolı sülemiş, yigirmi süngüş süngüşmiş. Tengri yarlıkaduk üçün illigig ilsiretmiş, kaganlıgıg kagansıratmış, yagıg baz kılmış, tizligig sökürmiş, başlıgıg yükündürmiş. Kangım kagan anca ilig törüg kazganıp uça barmış. Kangım kaganka başlayu Baz Kaganıg balbal tikmiş. Kangım | [13] yedi yolu sülemiş, yirmi süngüş süngüşmış. Tanrı istediği için illiyi ilsizleştirmiş, kağanlıyı kağansızlaştırmış, yağıyı baz (emrinde) kılmış. Dizliyi [diz] çöktürmüş, başlıyı [baş] eğdirmiş. Babam kağan anca ili töreyi kazanıp uça varmış (ölüvermiş). Babam kağana ilkin Baz kağanı balbal dikmiş. Babam |
17 | 16 | [14] 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰲𐰑𐰸𐰑𐰀: 𐰇𐰕𐰢: 𐰾𐰚𐰃𐰕: 𐰖𐱁𐰑𐰀: 𐰴𐰞𐱃𐰢: 𐰆𐰞: 𐱅𐰇𐰼𐰇𐰓𐰀: 𐰇𐰕𐰀: 𐰲𐰃𐰢: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰞𐰺𐱃𐰃: 𐰆𐰞𐰺𐰯𐰣: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰘𐰃𐰲𐰀: 𐰃𐱅𐰓𐰃: 𐰃𐰏𐱅𐰃: 𐰲𐰃𐰍𐰪𐰍: 𐰉𐰖: 𐰶𐰡𐰃: 𐰕𐰃𐰍: 𐰜𐰇𐱁: 𐰶𐰡𐰃: 𐰲𐰃𐰢: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰞𐰺𐱃𐰸𐰑𐰀: 𐰇𐰕𐰢: 𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰚𐰼... 𐰃𐰘... 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰖𐰺𐰞𐰴𐰑𐰸: 𐰇𐰲𐰇𐰢: | [14] kagan uçdukda özüm sekiz yaşda kaltım. Ol törüde üze eçim kagan olurtı. Olurupan Türk budunug yiçe itdi, yiçe igitti. Çıganyıg bay kıldı, azıg öküş kıldı. Eçim kagan olurtukda özüm tigin erk ... iy... Tengri yarlıkaduk üçün | [14] kağan öldüğünde özüm (ben) sekiz yaşında kaldım (idim). O töre üzerine (töreye göre) amcam kağan oturdu. Oturupda Türk boylarını yine etdi, yine eğitti. Yoksulu bay kıldı. Azı çok kıldı. Amcam kağan oturduğunda kendim tigin erk... iy... . Tanrı istediği için |
18 | 17 | [15] 𐱅𐰇𐰼𐱅𐰘𐰏𐰼𐰢𐰃: 𐰖𐱁𐰃𐰢𐰴𐰀: 𐱃𐰺𐰑𐰆𐱁: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰇𐰕𐰀: 𐱁𐰑: 𐰆𐰞𐰺𐱃𐰢: 𐰲𐰃𐰢: 𐰴𐰍𐰣: 𐰋𐰃𐰼𐰠𐰀: 𐰃𐰠𐰏𐰼𐰇: 𐰖𐱁𐰞: 𐰇𐰏𐰕: 𐱁𐰦𐰆𐰭: 𐰖𐰕𐰃𐰴𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢𐰕: 𐰸𐰆𐰺𐰍𐰺𐰆: 𐱅𐰢𐰼: 𐰴𐰯𐰍𐰴𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢𐰕: 𐰚𐰇𐰏𐰢𐰤: 𐱁𐰀: 𐰶𐰃𐰺𐰴𐰕: 𐰘𐰃𐰼𐰃𐰭𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢𐰕: 𐰴𐰢𐰍𐰃: 𐰋𐰃𐱁𐰆𐱃𐰕: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢𐰕: 𐰇𐰲𐰘𐰏𐰼𐰢𐰃: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢𐰕: 𐰃𐰠𐰠𐰏𐰏: 𐰃𐰠𐰾𐰼𐱅𐰓𐰢𐰕: 𐰴𐰍𐰣𐰞𐰍𐰍: 𐰴𐰍𐰣𐰽𐰺𐱃𐰑𐰢𐰕: 𐱅𐰃𐰕𐰠𐰏𐰏: | [15] tört yigirmi yaşımka Tarduş budun üze şad olurtum. Eçim kagan birle ilgerü Yaşıl ögüz Şantung yazıka tegi süledimiz. Kurıgaru Temir Kapıgka tegi süledimiz. Kögmen aşa Kırkız yiringe tegi süledimiz. Kamagı biş otuz süledimiz. üç yigirmi süngüşdümüz. İlligig ilsiretdimiz. kaganlıgıg kagansıratdımız, Tizligig | [15] Ondört yaşımda Tarduş boyları üzerine şad oturdum. Amcam kağan ile Doğu'da Yeşil Irmak, Şantung yazısına değin süledik. Batı'da Demir Kapı'ya değin süledik. Kögmeni aşıp Kırgız yerine değin süledik. Topluca yirmibeş [yo] süledik. Onüç [yo] süngüştük. İlliyi ilsizleştirdik. Kağanlıyı kağansızlaştırdık. Dizliyi [diz] |
19 | 18 | [16] 𐰾𐰇𐰚𐰼𐱅𐰢𐰕: 𐰉𐱁𐰞𐰍𐰍: 𐰘𐰜𐰇𐰦𐰼𐱅𐰢𐰕: 𐱅𐰇𐰼𐰏𐰾: 𐰴𐰍𐰣: 𐱅𐰇𐰼𐰜𐰢: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰃𐰢: 𐰼𐱅𐰃: 𐰋𐰃𐰠𐰢𐰓𐰇𐰚𐰤: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰋𐰃𐰕𐰭𐰀: 𐰖𐰭𐰞𐰑𐰸𐰃𐰤: 𐰖𐰕𐰃𐰦𐰸𐰃𐰤: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰴𐰍𐰣𐰃: 𐰇𐰠𐱅𐰃: 𐰉𐰆𐰖𐰺𐰸𐰃: 𐰋𐰏𐰠𐰼𐰃: 𐰘𐰢𐰀: 𐰇𐰠𐱅𐰃: 𐰆𐰣: 𐰸: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰢𐰏𐰚: 𐰚𐰇𐰼𐱅𐰃: 𐰲𐰇𐰢𐰕: 𐰯𐰀𐰢𐰕: 𐱃𐰆𐱃𐰢𐰾: 𐰘𐰃𐰼: 𐰽𐰆𐰉: 𐰃𐰓𐰾𐰕: 𐰴𐰞𐰢𐰕𐰆𐰣: 𐱅𐰃𐰘𐰤: 𐰕: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰃𐱅𐰯: 𐰖𐰺𐱃𐰯: ... 𐰉𐰺𐰽: 𐰋𐰏: | [16] sökürtümüz, başlıgıg yükündürtümüz. Türgiş kagan Türk'üm budunum erti. Bilmedükin üçün bizinge yangıldukın yazındukın üçün kaganı ölti, buyrukı begleri yime ölti. On Ok budun emgek körti. Eçümiz apamız tutmış yir sub idisiz kalmazun tiyin Az budunug itip yaratıp... Bars Beg | [16] çökerttik. Başlıyı [baş] eğdirttik. Türgiş kağanı Türk'üm boylarım idi. Bilemediği için, bize karşı yanıldığı, yazındığı (yağı olduğu) için kağanı öldü. Buyruğu, beğleri yine öldü. On Ok boyları eziklik gördü. Atalarımız tutmuş yer su ıssız kalmasın diye Az boylarını eğitip, yaratıp ... Bars Beğ |
20 | 19 | [17] 𐰼𐱅𐰃: 𐰴𐰍𐰣: 𐱃𐰍: 𐰉𐰆𐰦𐰀: 𐰋𐰃𐰕: 𐰋𐰃𐰼𐱅𐰢𐰕: 𐰾𐰃𐰭𐰠𐰢: 𐰸𐰆𐰨𐰖𐰆𐰍: 𐰋𐰃𐰼𐱅𐰢𐰕: 𐰇𐰕𐰃: 𐰖𐰕𐰦𐰃: 𐰴𐰍𐰣𐰃: 𐰇𐰠𐱅𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰃: 𐰚𐰇𐰭: 𐰸𐰆𐰞: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐰚𐰇𐰏𐰢𐰤: 𐰘𐰃𐰼: 𐰽𐰆𐰉: 𐰃𐰓𐰾𐰕: 𐰴𐰞𐰢𐰕𐰆𐰣: 𐱅𐰃𐰘𐰤: 𐰕: 𐰴𐰃𐰺𐰴𐰕: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰃𐱅𐰯: 𐰃𐱅𐰯: 𐰖𐰺𐱃𐰯: 𐰚𐰠𐱅𐰢𐰕: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢𐰕: ... 𐰃𐰠𐰃𐰤: 𐰖𐰣𐰀: 𐰋𐰃𐰼𐱅𐰢𐰕: 𐰠𐰏𐰼𐰇: 𐰴𐰑𐰺𐰴𐰣: 𐰘𐱁𐰍: 𐱁𐰀: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰨𐰀: 𐰸𐰆𐰦𐰆𐰺𐱃𐰢𐰕: 𐰨𐰀: 𐰃𐱅𐰓𐰢𐰕: 𐰸𐰆𐰺𐰍𐰺𐰆: | [17] erti. kagan atıg bunda biz birtimiz. Singilim kunçuyug birtimiz. Özi yazındı, kaganı ölti, budunı küng kul boldı. Kögmen yir sub idisiz kalmazun tiyin Az Kırkız budunug itip yaratıp keltimiz. Süngüşdümüz. ... ilin yana birtimiz. İlgerü Kadırkan yışıg aşa budunug anca kondurtumuz, anca itdimiz. Kurıgaru | [17] idi. Kağan adını bundan biz verdik. Kız kardeşim eceyi verdik. Özü (kendisi) yağılaştı. Kağanı öldü. boyları odalık, kul oldu. Kögmen yeri, suyu ıssız kalmasın diye Az, Kırgız boylarını eğitip, yaratıp geldik. Savaştık. ... ilini yine verdik. Doğu'da Kadırkan ormanını aşıp boyları anca düzenledik, anca eğittik. Batı'da |
21 | 20 | [18] 𐰚𐰭𐰇: 𐱃𐰺𐰉𐰣𐰴𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰨𐰀: 𐰸𐰆𐰦𐰺𐱃𐰢𐰕: 𐰨𐰀: 𐱅𐰓𐰢𐰕: 𐰆𐰞: 𐰇𐰓𐰚𐰀: 𐰸𐰆𐰞: 𐰸𐰆𐰞𐰞𐰍: 𐰚𐰇𐰭: 𐰚𐰇𐰭𐰠𐰍: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰾: 𐰼𐱅𐰃: 𐰃𐰤𐰃𐰾𐰃: 𐰲𐰃𐰾𐰃𐰤: 𐰋𐰃𐰠𐰢𐰕: 𐰼𐱅𐰃: 𐰆𐰍𐰞𐰃: 𐰴𐰭𐰃𐰤: 𐰋𐰃𐰠𐰢𐰕: 𐰼𐱅𐰃: 𐰨𐰀: 𐰴𐰕𐰍𐰣𐰢𐰾: 𐰨𐰀: 𐰃𐱅𐰢𐰾: 𐰠𐰢𐰕: 𐱅𐰇𐰼𐰇𐰢𐰕: 𐰼𐱅𐰃: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰆𐰍𐰕: 𐰋𐰏𐰠𐰼𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰾𐰓: 𐰇𐰕𐰀: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰉𐰽𐰢𐰽𐰺: 𐰽𐰺𐰀: 𐰘𐰃𐰼: 𐱅𐰠𐰤𐰢𐰾𐰼: | [18] Kengü Tarbanka tegi Türk budunug anca kondurtumuz, anca itdimiz. Ol ödke kul kullug küng künglüg bolmış erti. İnişi eçisin bilmez erti, oglı kangın bilmez erti. Anca kazganmış anca itmiş ilimiz törümüz erti. Türk Oguz begleri budun eşid: Üze Tengri basmasar asra yir telinmeser | [18] Kengü Tarman'a değin Türk boylarını anca kondurduk, anca etdik (düzenledik). O zamanda kul kullu, odalık odalıklı olmuş idi. İnisi eçisini (kardeş kardeşi) bilmez idi. Oğlu babasını bilmez idi. anca kazanılmış, anca edilmiş elimiz, töremiz vardı. Türk Oğuz beğleri, boyları, işit: Üstte Tanrı basmasa, altta yer delinmese, |
22 | 21 | [19] 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰠𐰭𐰤: 𐱅𐰇𐰼𐰇𐰭𐰤: 𐰚𐰢: 𐰺𐱃𐱃𐰃: 𐰆𐰑𐰀𐰲𐰃: 𐰼𐱅𐰃: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰼𐱅𐰤: 𐰇𐰚𐰇𐰤: 𐰚𐰇𐰼𐰏𐰇𐰭𐰤: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰃𐰏𐰓𐰢𐰾: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐰴𐰍𐰣𐰭𐰀: 𐰼𐰢𐰾: 𐰉𐰺𐰢𐰾: 𐰓𐰏𐰇: 𐰠𐰭𐰀: 𐰚𐰦𐰇: 𐰖𐰭𐰡𐰍: 𐰖𐰉𐰞𐰴: 𐰚𐰃𐰏𐰇𐰼𐱅𐰏: 𐰖𐰺𐰴𐰞𐰍: 𐰴𐰦𐰣: 𐰚𐰠𐰯: 𐰖𐰪𐰀: 𐰠𐱅𐰓𐰃: 𐰾𐰇𐰭𐰏𐰠𐰏: 𐰴𐰦𐰣: 𐰚𐰠𐰯𐰤: 𐰾𐰇𐰼𐰀: 𐰠𐱅𐰓𐰃: 𐰃𐰑𐰸: 𐰇𐱅𐰜𐰤: 𐰖𐰃𐱁: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰉𐰺𐰑𐰍: 𐰃𐰠𐰏𐰼𐰇: 𐰉𐰺𐰃𐰍𐰢𐰀: 𐰉𐰺𐰑𐰍: 𐰸𐰆𐰴𐰃𐰍𐰺𐰆: | [19] Türk budun ilingin törüngün kim artatı udaçı erti? Türk budun ertin, ökün! Küregüngün üçün igidmiş Bilge kaganınga ermiş barmış edgü ilinge kentü yangıldıg, yablak kigürtüg. Yaraklıg kandın kelip yariya iltdi? Süngüglüg kandın kelipen süre iltdi? Iduk Ötüken yış budun bardıg. İlgerü barıgma bardıg. Kurıgaru | [19] Türk boyları, ilini, töreni kim yıkabilirki? Türk boyları, irkil, uyan. Buyruk dinlemezliğinden, [seni] eğitmiş Bilge kağanına, ermiş, varmış (bağımsız) iyi iline kendin yanıldın. Kötülük ettin. Pusatlı nereden gelip [seni] itdi?. Süngülü nereden gelip [seni] sürüp gönderdi. Kutlu Ötüken ormanının boyları, vardı [gitti]. Doğu'ya varanın vardı. Batı'ya |
23 | 22 | [20] 𐰉𐰺𐰃𐰍𐰢𐰀: 𐰉𐰺𐰑𐰍: 𐰉𐰺𐰑𐰸: 𐰘𐰃𐰼𐰓𐰀: 𐰓𐰏𐰇𐰏: 𐰆𐰞: 𐰼𐰨: 𐰴𐰣𐰍: 𐰇𐰏𐰕𐰲𐰀: 𐰘𐰇𐰏𐰼𐱅𐰃: 𐰾𐰇𐰭𐰜𐰇𐰭: 𐱃𐰍𐰲𐰀: 𐰖𐱃𐰑𐰃: 𐰋𐰏𐰠𐰚: 𐰆𐰺𐰃: 𐰆𐰍𐰞𐰭𐰤: 𐰸𐰆𐰞: 𐰶𐰃𐰡𐰍: 𐰾𐰠𐰚: 𐰴𐰃𐰕: 𐰆𐰍𐰞𐰭𐰤: 𐰚𐰇𐰭: 𐰶𐰃𐰡𐰍: 𐰆𐰞: 𐰋𐰃𐰠𐰢𐰓𐰜𐰇𐰏𐰤: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰖𐰉𐰞𐰴𐰃𐰭𐰣: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰲𐰃𐰢: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰲𐰀: 𐰉𐰺𐰑𐰃: 𐰉𐱁𐰞𐰖𐰆: 𐰶𐰃𐰺𐰴𐰕: 𐰴𐰍𐰣𐰍: 𐰉𐰞𐰉𐰞: 𐱅𐰃𐰚𐰓𐰢: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐱃𐰃: 𐰚𐰇𐰾𐰃: 𐰖𐰸: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰕𐰆𐰤: 𐱅𐰃𐰘𐰤: 𐰴𐰭𐰢: 𐰴𐰍𐰣𐰍: | [20] barıgma bardıg. Barduk yirde edgüg ol erinç: Kanıng ögüzçe yügürti. Süngüküg tagça yatdı. Beglik un oglıngın kul kıldıg. İsilik kız oglungın küng kıldıg. Ol bilmedükügün üçün yablak angın üçün eçim kagan uça bardı. Başlayu Kırkız kagangıg balbal tikdim. Türk budun atı küsi yok bolmazun tiyin kangım kaganıg | [20] varan vardı. Vardığın yerde iyiliğin o gerçek. Kanın ırmakça aktı. Kemiğin dağca yatdı (yığıldı). Beğlik erkek oğlunu kul kıldı. Kadınlık kız oğlunu odalık kıldı. O bilmediği için, kötülük (ettiği) için amcam kağan uça vardı (ölüverdi). Başına Kırkız kağanını balbal diktim. Türk boylarının adı sanı yok olmasın diye babam kağanı, |
24 | 23 | [21] 𐰇𐰏𐰢: 𐰴𐱃𐰆𐰣𐰍: 𐰚𐰇𐱅𐰼𐰏𐰢𐰀: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰃𐰠: 𐰋𐰃𐰼𐰏𐰢𐰀: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐱃𐰃: 𐰚𐰇𐰾𐰃: 𐰖𐰸: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰕𐰆𐰤: 𐱅𐰃𐰘𐰤: 𐰇𐰕𐰢𐰤: 𐰆𐰞: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰞𐰺𐱃𐰑𐰃: 𐰼𐰨: 𐰤𐰭: 𐰘𐰃𐰞𐰾𐰍: 𐰉𐰆𐰑𐰦𐰀: 𐰆𐰞𐰺𐰢𐰑𐰢: 𐰃𐰲𐰼𐰀: 𐱁𐰽𐰕: 𐱃𐱁𐰺𐰀: 𐱃𐰆𐰣𐰽𐰕: 𐰖𐰉𐰕: 𐰖𐰉𐰞𐰴: 𐰉𐰆𐰑𐰦𐰀: 𐰇𐰕𐰀: 𐰆𐰞𐰺𐱃𐰢: 𐰃𐰤𐰢: 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰚𐰃: 𐱁𐰑: 𐰃𐰤𐰢: 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰋𐰃𐰼𐰠𐰀: 𐰾𐰇𐰕𐰠𐱁𐰓𐰢𐰕: 𐰴𐰭𐰢𐰕: | [21] ögim katunug kötürügme Tengri il bingme Tengri Türk budun atı küsi yok bolmazun tiyin özümün ol Tengri kagan olurtdı erinç. Neng yılsıg budunda üze olurmadım. İçre aşsız taşra tonsuz yabız yablak budunda üze olurtum. İnim Kül Tigin iki şad inim Kül Tigin birle sözleşdimiz.Kangımız | [21] anam katunu yücelten Tanrı, il veren Tanrı, Türk boylarının adı, sanı yok olmasın diye, özümü o Tanrı kağan oturttu gerçek. Varlıklı, boylar üzerine oturmadım. İçi aşsız dışı donsuz, yabız yablak (düşkün kötü) boyların üzerine oturdum. Kardeşim Kül Tiğin, iki şad, İnim Kül Tiğin ile sözleşdik. Babamızın, |
25 | 24 | [22] 𐰲𐰢𐰕: 𐰴𐰕𐰍𐰣𐰢𐰾: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐱃𐰃: 𐰚𐰇𐰾𐰃: 𐰖𐰸: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰕𐰆𐰤: 𐱅𐰃𐰘𐰤: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐱅𐰇𐰤: 𐰆𐰑𐰢𐰑𐰢: 𐰚𐰇𐰤𐱅𐰕: 𐰆𐰞𐰺𐰢𐰑𐰢: 𐰃𐰤𐰢: 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰋𐰃𐰼𐰠𐰀: 𐰚𐰃: 𐱁𐰑: 𐰋𐰃𐰼𐰠𐰀: 𐰇𐰠𐰇: 𐰘𐰃𐱅𐰇: 𐰴𐰕𐰍𐰦𐰢: 𐰨𐰀: 𐰴𐰕𐰍𐰣𐰯: 𐰋𐰃𐰼𐰚𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰆𐱃: 𐰽𐰆𐰉: 𐰴𐰃𐰞𐰢𐰑𐰢: 𐰢𐰤: 𐰇𐰕𐰢: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰞𐰺𐱃𐰸𐰢𐰀: 𐰘𐰃𐰼: 𐰽𐰖𐰆: 𐰉𐰺𐰢𐱁: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰇𐰠𐰇: 𐰘𐰃𐱅𐰇: 𐰖𐰑𐰍𐰣: 𐰖𐰞𐰭𐰣: 𐰖𐰣𐰀: | [22] eçimiz kazganmış budun atı küsi yok bolmazun tiyin, Türk budun üçün tün udımadım. Küntüz olurmadım. İnim Kül Tigin birle iki şad birle ölü yitü kazgandım. Anca kazganıp biriki budunug ot sub kılmadım. Men özüm kagan olurtukuma yir sayu barmış budun yadagın yalıngın? ölü yitü yana | [22] amcamızın kazandığı boyların adı sanı yok olmasın diye Türk boyları için gece uyumadım, gündüz oturmadım. İnim Kül Tiğin ile, iki şad ile öle yite kazandım. anca kazanıp bütün boyları ateş su (birbirine düsman) kılmadım. Ben özüm kağan oturduğumda her yere varmış boylar yaya çıplak, öle yite yana |
26 | 25 | [23] 𐰚𐰠𐱅𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰃𐰏𐰓𐰘𐰃𐰤: 𐱅𐰃𐰘𐰤: 𐰘𐰃𐰺𐰍𐰺𐰆: 𐰆𐰍𐰕: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐱃𐰯𐰀: 𐰃𐰠𐰏𐰼𐰇: 𐰶𐰃𐱃𐰪: 𐱃𐱃𐰉𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐱃𐰯𐰀: 𐰋𐰃𐰼𐰏𐰼𐰇: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐱃𐰯𐰀: 𐰚𐰃: 𐰘𐰏𐰼𐰢𐰃: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢: 𐰾𐰇𐰭𐰾𐰓𐰢: 𐰦𐰀: 𐰚𐰃𐰾𐰼𐰀: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰖𐰺𐰞𐰴𐰑𐰸: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰸𐰆𐱃𐰢: 𐰇𐰠𐰇𐰏𐰢: 𐰉𐰺: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰇𐰠𐱅𐰲𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐱅𐰃𐰼𐰏𐰼𐰇: 𐰃𐰏𐱅𐰢: 𐰖𐰞𐰭: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐱃𐰆𐰣𐰞𐰍: 𐰴𐰃𐰡𐰢: 𐰲𐰃𐰍𐰪: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰉𐰖: 𐰴𐰃𐰡𐰢: | [23] kelti. Budunug igideyin tiyin yırıgaru Oguz budun tapa ilgerü Kıtany Tatabı budun tapa bingerü Tabgaç tapa iki yigirmi süledim ... süngüşdüm. Anda kisre Tengri yarlıkaduk üçün kutum ülügüm bar üçün ölteçi budunug tirgürü igittim. Yalıng budunug tonlug kıldım. Çıgany budunug bay kildim. | [23] [dönüp] geldi. boyları düzenliyeyim diye Kuzey'de Oğuz boyları üstüne, Doğu'da Kıtany, Tatabı boyları üstüne, Güney'de Çin üstüne oniki [kez] süledim. Savaştım. [o] andan sonra Tanrı bağışladığı için, kutum, gücüm var (olduğu) için ölecek boyları diriltip eğittim. Çıplak boyları donlu kıldım. Yoksul boyları varlıklı kıldım. |
27 | 26 | [24] 𐰕: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰇𐰚𐱁: 𐰴𐰃𐰡𐰢: 𐰃𐰍𐰺: 𐰠𐰠𐰏𐰓𐰀: 𐰃𐰍𐰺: 𐰴𐰍𐰣𐰞𐰍𐰑𐰀: 𐰘𐰃𐰏: 𐰴𐰃𐰡𐰢: 𐱅𐰇𐰼𐱅: 𐰉𐰆𐰞𐰭𐰑𐰴𐰃: 𐰴𐰍𐰣𐰞𐰍𐰑𐰀: 𐰴𐰆𐰯: 𐰉𐰕: 𐰴𐰃𐰡𐰢: 𐰖𐰍𐰾𐰃𐰕: 𐰴𐰃𐰡𐰢: 𐰸𐰆𐰯: 𐰢𐰭𐰀: 𐰚𐰇𐰼𐱅𐰃: 𐰘𐱅𐰃: 𐰘𐰏𐰼𐰢𐰃: 𐰖𐱁𐰢𐰀: 𐱃𐰭𐰆𐱃: 𐱃𐰯𐰀: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢: 𐱃𐰭𐰆𐱃: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰉𐰆𐰕𐰑𐰢: 𐰆𐰍𐰞𐰃𐰤: 𐰖𐰆𐱃𐰕𐰃𐰤: 𐰘𐰃𐰞𐰴𐰃𐰾𐰃𐰤: 𐰉𐰺𐰢𐰃𐰤: 𐰦𐰀: 𐰞𐱃𐰢: 𐰾𐰚𐰕: 𐰘𐰏𐰼𐰢𐰃: 𐰖𐱁𐰢𐰀: 𐰞𐱃𐰃: 𐰲𐰆𐰉: 𐰽𐰆𐰍𐰑𐰴: | [24] Az budunug öküş kıldım. Igar illigde ıgar kaganlıgda yig kıldım. Tört bulungdakı budunug kop baz kıldım, yagışız kıldım. Kop manga körti. Yiti yigirmi yaşıma Tangut tapa süledim. Tangut budunug bozdum. Oglın yotuzın yılkısın barımın anda altım. Sekiz yegirmi yaşıma Altı Çub Sogdak | [24] Az boyları çok kıldım. değerli illiden, değerli kağanlıdan iyi kıldım. Dört yandaki boyları hep baz kıldım, yağısız kıldım. Hep bana gördü[ler]. Onyedi yaşımda Tangut yönüne süledim. Tangut boylarını bozdum. Oğlunu, karısını, at sürüsünü, (bütün) varlığını [o] anda aldım. Onsekiz yaşımda Altı Çub Soğdak |
28 | 27 | [25] 𐱃𐰯𐰀: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰦𐰀: 𐰉𐰆𐰕𐰑𐰢: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰆𐰭: 𐱃𐰆𐱃𐰸: 𐰋𐰾: 𐱅𐰇𐰢𐰤: 𐰾𐰇: 𐰚𐰠𐱅𐰃: 𐰃𐰑𐰸: 𐰉𐱁𐰑𐰀: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢: 𐰆𐰞: 𐰾𐰇𐰏: 𐰦𐰀: 𐰖𐰆𐰸: 𐰴𐰃𐱁𐰑𐰢: 𐰘𐰏𐰼𐰢𐰃: 𐰖𐱁𐰢𐰀: 𐰉𐰽𐰢𐰞: 𐰃𐰑𐰸𐱃: 𐰆𐰍𐱁𐰢: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐱅𐰼𐰃: 𐰺𐰴𐱁: 𐰃𐰑𐰢𐰕: 𐱅𐰃𐰘𐰤: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢: 𐰚.. ..𐱅: 𐰨𐰏𐰼𐱅𐰢: 𐰴𐰞𐰭𐰤: 𐰋𐰼𐰇: 𐰚𐰠𐰇𐰼𐱅𐰢: 𐰚𐰃: 𐰆𐱃𐰕: 𐰖𐱁𐰃𐰢𐰀: 𐱃𐰉𐰍𐰲: | [25] tapa süledim. Budunug anda bozdum. Tabgaç Ong tutuk biş tümen sü kelti. Iduk Başda süngüşdüm. Ol süg anda yok kıldım. Yigirmi yaşıma Basmıl Idukut oguşum budun erti, arkış ıdmaz tiyin süledim. K ... m içgertim, kalıngın ebirü kelürtüm. İki otuz yaşıma Tabgaç | [25] yönüne süledim. boylarını [o] anda bozdum. Çinli Ong paşa beş tümen sü (er ile) geldi. Iduk Baş'da süngüştüm. O orduyu [o] anda yok ettim. Yirmi yaşımda, Basmıl Idıkut soyum boyum idi. Yüklü deve göndermedi diye süledim. ... boyun eğdirttim. Varlığını beri getirdim. Yirmiki yaşımda Çin |
29 | 28 | [26] 𐱃𐰯𐰀: 𐰾𐰇𐰘𐰓𐰢: 𐰲𐰲𐰀: 𐰾𐰭𐰇𐰤: 𐰾𐰚𐰕: 𐱅𐰇𐰢𐰤: 𐰾𐰇: 𐰋𐰃𐰼𐰠𐰀: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢: 𐰾𐰇𐰾𐰃𐰤: 𐰦𐰀: 𐰇𐰠𐰼𐱅𐰢: 𐰞𐱃𐰃: 𐰆𐱃𐰜: 𐰖𐱁𐰢𐰀: 𐰲𐰃𐰚: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰶𐰃𐰺𐰴𐰕: 𐰋𐰃𐰼𐰠𐰀: 𐰖𐰍𐰃: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐰚𐰢: 𐰚𐰲𐰀: 𐰲𐰃𐰚: 𐱃𐰃𐰀: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢: 𐰇𐰼𐰯𐰤𐱅𐰀: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢: 𐰾𐰇𐰾𐰃𐰤: 𐰽𐰨𐰑𐰢: 𐰕: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰞𐱃𐰢: ...𐰠𐰏𐰼𐱅𐰢: 𐰘𐱅𐰃: 𐰆𐱃𐰕: 𐰖𐱁𐰃𐰢𐰀: 𐰶𐰃𐰺𐰴𐰕: 𐱃𐰯𐰀: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢: 𐰾𐰇𐰭𐰏: 𐰉𐱃𐰢𐰃: | [26] tapa süledim. Çaça sengün sekiz tümen sü birle süngüşdüm. Süsin anda ölürtüm. Altı otuz yaşıma Çik budun Kırkız birle yagı boltı. Kem keçe Çik tapa süledim. Örpente süngüşdüm. Süsin sançdım. Az budunug altım. ... içgertim. Yiti otuz yaşıma Kırkız tapa süledim. Süngüg batımı | [26] yönüne süledim. Çaça Paşa'nın sekiz tümen eri ile süngüştüm. erini [o] anda öldürdüm. Yirmialtı yaşımda Çik boyları Kırgız ile [birleşip] yağı oldu. Kem Irmağını geçip Çik yönüne süledim. Örpen'de süngüştüm. Erini sançtım. Az boylarını aldım. Baş eğdirttim. Otuzyedi yaşımda Kırgız yönüne süledim. süngü batımı [derinlikteki] |
30 | 29 | [27] 𐰴𐰺𐰍: 𐰾𐰇𐰚𐰯𐰤: 𐰚𐰇𐰏𐰢𐰤: 𐰘𐰃𐱁𐰍: 𐱃𐰆𐰍𐰀: 𐰖𐰆𐰺𐰃𐰯: 𐰶𐰃𐰺𐰴𐰕: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰆𐰑𐰀: 𐰉𐰽𐰑𐰢: 𐰴𐰍𐰣𐰃𐰤: 𐰋𐰃𐰼𐰠𐰀: 𐰽𐰆𐰭𐰀: 𐰘𐰃𐱁𐰑𐰀: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢: 𐰴𐰍𐰣𐰃𐰤: 𐰇𐰠𐰼𐱅𐰢: 𐰃𐰠𐰤: 𐰦𐰀: 𐰞𐱃𐰢: 𐰆𐰞: 𐰘𐰞𐰴𐰀: 𐱅𐰇𐰼𐰏𐰾: 𐱃𐰯𐰀: 𐰞𐱃𐰆𐰣: 𐰘𐰃𐱁𐰍: 𐱁𐰀: 𐰼𐱅𐰾: 𐰇𐰏𐰕𐰏: 𐰚𐰲𐰀: 𐰖𐰆𐰺𐰃𐰑𐰢: 𐱅𐰇𐰼𐰏𐰾: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰆𐰑𐰀: 𐰉𐰽𐰑𐰢: 𐱅𐰇𐰼𐰏𐰾: 𐰴𐰍𐰣: 𐰾𐰇𐰾𐰃: 𐰆𐱃𐰲𐰀: 𐰉𐰆𐰺𐰲𐰀: 𐰚𐰠𐱅𐰃: | [27] karıg söküpen Kögmen yışıg toga yorıpı Kırkız budunug uda basdım. Kaganın birle Songa yışda süngüşdüm. Kaganın ölürtüm, ilin anda altım. Ol yılka Türgiş tapa Altun yışıg aşa İrtiş ögüzüg keçe yorıdım. Türgiş budunug uda basdım. Türgiş kagan süsi otça borça kelti. | [27] karı söküp (geçip), Kögmen ormanını aşıp [at] yorup Kırgız boyları uykuda bastım. Kağanı ile Songa ormanında süngüştüm. Kağanını öldürdüm. İlini [o] anda aldım. O yıl Türgişe doğru Altun ormanını aşıp, İrtiş ırmağını geçip yürüdüm. Türgiş boylarını uykuda bastım. Türgiş kağanının erleri ateşce (gibi), boraca geldi. |
31 | 30 | [28] 𐰉𐰆𐰞𐰲𐰆𐰑𐰀: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢𐰕: 𐰴𐰍𐰣𐰃𐰤: 𐰖𐰉𐰍𐰆𐰾𐰃𐰤: 𐱁𐰑𐰃𐰤: 𐰦𐰀: 𐰇𐰠𐰼𐱅𐰢: 𐰃𐰠𐰤: 𐰦𐰀: 𐰞𐱃𐰢: 𐰆𐱃𐰕: 𐰖𐱁𐰢𐰀: 𐰋𐰾: 𐰉𐰞𐰶: 𐱃𐰯𐰀: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢: 𐰞𐱃𐰃: 𐰖𐰆𐰞𐰃: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢: ... 𐰾𐰇𐰾𐰃𐰤: 𐰸𐰆𐰯: 𐰇𐰠𐰼𐱅𐰢: 𐰋𐰾: 𐰉𐰞𐰶: 𐰃𐰲𐰼𐰚𐰃𐰤𐰀: 𐰚𐰃𐱁𐰃𐱅𐰃𐰤: ...𐰜: 𐰖𐰆𐰸: 𐰇𐰲𐰤: 𐰚𐰃𐰾𐰃: 𐰉𐰞𐰶𐰑𐰀: 𐰢𐰀𐰭𐰀: 𐰆𐰴𐰍𐰞𐰃: 𐰚𐰠𐱅𐰃: 𐰋𐰾: 𐰉𐰞𐰶: 𐰣𐰃: 𐰇𐰲𐰤: 𐰆𐰕𐰑𐰃: 𐰆𐱃𐰕: 𐰺𐱃𐰸𐰃: | [28] Bolçuda süngüşdümüz. Kaganın yabgusın şadın anda ölürtüm. İlin anda altım. Otuz yaşıma Biş Balık tapa süledim. Altı yolı süngüşdüm. ... süsin kop ölürtüm Beş Balık içerkine kişitin ...ük yok üçün kişi Balikda amanga okıgalı kelti. Biş Balık anı üçün ozdı. Otuz artukı | [28] Bolçu'da süngüştük. Kağanını, yabgusunu?, şadını [o] anda öldürdüm. İlini [o] anda aldım. Otuz yaşımda Beş Balık'a doğru süledim. Altı yol süngüştüm. ... erini hep öldürdüm. Beş Balık içinde çok kişi ... yok (öleceği) için, kişi(ler) bana geldi(ler). Beş Balık onun için kurtuldu. Otuz (artı) |
32 | 31 | [29] 𐰋𐰃𐰼: 𐰖𐱁𐰢𐰀: 𐰴𐰺𐰞𐰸: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰉𐰆𐰍𐰽𐰕: 𐰼𐰇𐰼: 𐰉𐰺𐰆𐰺: 𐰼𐰚𐰠𐰃: 𐰖𐰍𐰃: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐱃𐰢𐰍: 𐰃𐰑𐰸: 𐰉𐱁𐰑𐰀: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢: 𐰴𐰺𐰞𐰸: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰇𐰠𐰼𐱅𐰢: 𐰦𐰀: 𐰞𐱃𐰢: ...𐰑𐰢: 𐰉𐰽𐰢𐰞: 𐰴𐰺𐰀: ...𐰓𐰇𐰓... 𐰴𐰺𐰞𐰸: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐱅𐰃𐰼𐰠𐰯: 𐰚𐰠𐱅𐰃: 𐰽𐰨𐱃𐰢: 𐰇𐰠𐰼𐱅𐰢: 𐱃𐰸𐰆𐰕: 𐰆𐰍𐰕: 𐰢𐰤𐰤: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰢: 𐰼𐱅𐰃: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰘𐰼: 𐰉𐰆𐰞𐰍𐰴𐰃𐰤: 𐰇𐰲𐰤: 𐰇𐰓𐰃𐰭𐰀: ... | [29] bir yaşıma Karluk budun bungsuz erür barur erkli yagı boldı. Tamag Iduk Başda süngüşdümiz. Karluk budunug ölürtüm, anda altım ... Basmıl kara ... bud ... Karluk budun tirilip kelti. Sançtım ölürtüm.Tokuz Oguz menin budunum erti. Tengri yir bulgakın üçün ödinge | [29] bir yaşımda Karluk boyları sıkıntısız, bağımsız iken güçlü yağı oldu. Tamağ Iduk Baş'da süngüştüm. Karluk boylarını öldürdüm. [o] anda aldım. Basmıl kara boyları ... Karluk boyları [birleşip] dirilip geldi. Sançtım, öldürdüm. Dokuz Oğuz benim boylarım idi. Gök, yer bulandığı için, ödüne (içine, yüreğine) |
33 | 32 | [30] 𐰚𐰇𐰤𐰃: 𐱅𐰏𐰓𐰜: 𐰇𐰲𐰤: 𐰖𐰍𐰃: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐰋𐰃𐰼: 𐰖𐰃𐰞𐰴𐰀: 𐱅𐰇𐰼𐱅: 𐰖𐰆𐰞𐰃: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢: 𐰭: 𐰃𐰚𐰠𐰃: 𐱃𐰆𐰍𐰆: 𐰉𐰞𐰶𐰑𐰀: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢: 𐱃𐰆𐰍𐰞𐰀: 𐰇𐰏𐰕𐰏: 𐰘𐰇𐰕𐱅𐰃: 𐰚𐰲𐰯: 𐰾𐰇𐰾𐰃: ... 𐰚𐰃𐰦𐰃: 𐰦𐰺𐰍𐰆𐰑𐰀: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢: 𐰾𐰇𐰾𐰃𐰤: 𐰽𐰨𐰑𐰢: 𐰃𐰠𐰃𐰤: 𐰞𐱃𐰢: 𐰇𐰲𐰨: 𐰲𐰆𐱁: 𐰉𐱁𐰃𐰦𐰀: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰑𐰴: 𐰴𐰢𐱁𐱃𐰃: 𐰖𐰉𐰞𐰴: | [30] küni tegdük üçün yagı boldı. Bir yılka tört yolı süngüşdüm. Ang ilki Togu Balıkda süngüşdüm. Togla ögüzüg yüzüti keçip süsi … İkinti Andırguda süngüşdüm. Süsin sançdım. ... Üçünç Çuş Başı'nda süngüşdüm. Türk budun adak kamşattı, yablak | [30] kıskançlık değdiği için yağı oldu. Yılda dört yol süngüştüm. En ilki Toğu Balık'ta süngüştüm. Toğla ırmağını yüzüp geçip eri ... . İkinci Andırğu'da süngüştüm. Erini sançtım. İlini aldım. Üçüncü Çuş Başı'nda süngüştüm. Türk boyları ayak kamşattı (titretti). Kötü |
34 | 33 | [31] 𐰉𐰆𐰞𐱃𐰲𐰃: 𐰼𐰓𐰃: 𐰆𐰕𐰀: 𐰖: 𐰪𐰀: 𐰚𐰠𐰏𐰢𐰀: 𐰾𐰇𐰾𐰃𐰤: 𐰍𐱃𐰢: 𐰇𐰚𐱁: 𐰇𐰠𐱅𐰲𐰃: 𐰦𐰀: 𐱅𐰃𐰼𐰠𐱅𐰃: 𐰦𐰀: 𐱃𐰆𐰭𐰺𐰀: 𐰘𐰃𐰞𐰯𐰍𐰆𐱃𐰃: 𐰋𐰃𐰼: 𐰆𐰍𐱁𐰍: 𐱃𐰆𐰭𐰀: 𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰖𐰆𐰍𐰃𐰦𐰀: 𐰏𐰼𐰀: 𐱃𐰆𐰴𐰃𐰑𐰢: 𐱅𐰇𐰼𐱅𐰨: 𐰕𐰏𐰦𐰃: 𐰴𐰑𐰕𐰑𐰀: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢: 𐰾𐰇𐰾𐰃𐰤: 𐰦𐰀: 𐰽𐰨𐰑𐰢: 𐰖𐰉𐰺𐰃𐱃𐰑𐰢: ...𐰉𐰺𐰢.. ... 𐰴𐰃𐰺𐰴: 𐰖𐱁𐰢𐰀: 𐰢𐰍𐰃: 𐰴𐰆𐰺𐰍𐰣: 𐰶𐰃𐱁𐰞𐰑𐰸𐰑𐰀: 𐰖𐰆𐱃: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐰖𐰕𐰭𐰀: | [31] boldaçı erti. Oza yariya keligme süsin agıttım. Öküş ölteçi anda tirilti. Anda Tongra yılpagutı bir oguşug Tonga Tigin yogında egire tokıdım. Törtünç Ezginti Kadızda süngüşdüm. Süsin anda sançdım, yabrıtdım ... barım ... yaşıma Amgı korgan kışladıkda yut boldı. Yazınga | [31] olacak idi. Uzanıp yayılıp gelmekte olan erini uçurdum. Çok ölecek [o] anda dirildi. [o] anda Tongra yiğiti bir boyu Tongga Tigin yoğunda çevirip vurdum. Dördüncü Ezginti Kadız'da süngüştüm. Erini [o] anda sançtım, yıprattım. ...barım?... ... Kırk yaşımda Amgı Kurgan'da kışladığımızda kıtlık oldu. İlk yazında |
35 | 34 | [32] 𐰆𐰍𐰕: 𐱃𐰯𐰀: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢: 𐰃𐰠𐰚𐰃: 𐰾𐰇: 𐱃𐱁𐰶𐰢𐱁: 𐰼𐱅𐰃: 𐰚𐰃𐰤: 𐰾𐰇: 𐰋𐰓𐰀: 𐰼𐱅𐰃: 𐰇𐰲: 𐰆𐰍𐰕: 𐰾𐰇𐰾𐰃: 𐰉𐰽𐰀: 𐰚𐰠𐱅𐰃: 𐰖𐰑𐰍: 𐰖𐰉𐰕: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐱅𐰃𐰯: 𐰞𐰍𐰞𐰃: 𐰚𐰠𐱅𐰃: 𐰾𐰃𐰭𐰺: 𐰾𐰇𐰾𐰃: 𐰋𐰏: 𐰉𐰺𐰴𐰍: 𐰖𐰆𐰞𐰍𐰞𐰃: 𐰉𐰺𐰑𐰃: 𐰾𐰃𐰭𐰺: 𐰾𐰇𐰾𐰃: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰏𐰠𐰃: 𐰚𐰠𐱅𐰃: 𐰋𐰃𐰕: 𐰕: 𐰼𐱅𐰢𐰕: 𐰖𐰉𐰕: 𐰼𐱅𐰢𐰕: 𐰆𐰍𐰆𐰕: ...𐱃: 𐰖𐰍𐰃: ... 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰚𐰇𐰲: 𐰋𐰃𐰼𐱅𐰜: 𐰇𐰲𐰤: 𐰦𐰀: 𐰽𐰨𐰑𐰢: | [32] Oguz tapa süledim. İlki sü taşıkmış erti, ikin sü ebde erti. Üç Oguz süsi basa kelti. Yadag yabız boldı tip algalı kelti. Sıngar süsi ebig barkıg yulıgalı bardı, sıngar süsi süngüşgeli kelti. Biz az ertimiz, yabız ertimiz. Oguz ... t yagı ... tengri küç birtük üçün anda sançdım, | [32] Oğuz'a doğru süledim. İlk eri (ordusu) [yola] çıkmış idi. İkinci eri yerleşik idi. Üç Oğuz eri basıp geldi. Yaya, yabız oldu deyip yenmeye geldi. Erin yarısı evi barkı yağmalamaya vardı. Erin yarısı da süngüşmeye geldi. Biz az idik. Yabız idik. Oğuz ...t yağı ... Tanrı güç verdiği için [o] anda sançtım. |
36 | 35 | [33] 𐰖𐰪𐰑𐰢: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰖𐰺𐰞𐰴𐰑𐰸: 𐰇𐰲𐰤: 𐰢𐰤: 𐰴𐰕𐰍𐰦𐰸: 𐰇𐰲𐰤: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰴𐰕𐰍𐰣𐰢𐱁: 𐰼𐰨: 𐰢𐰤: 𐰃𐰤𐰠𐰏𐰇: 𐰉𐰆𐰨𐰀: 𐰉𐱁𐰞𐰖𐰆: 𐰴𐰕𐰍𐰣𐰢𐰽𐰺: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰇𐰠𐱅𐰲𐰃: 𐰼𐱅𐰃: 𐰖𐰸: 𐰉𐰆𐰡𐰲𐰃: 𐰼𐱅𐰃: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰋𐰏𐰠𐰼: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰨𐰀: 𐰽𐰴𐰣𐰭: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰭: ... 𐰆𐰍𐰕: 𐰉𐰆𐰑𐰣: ..𐰑.. ... 𐰃𐰑𐰢𐰖𐰃𐰤: 𐱅𐰃𐰘𐰤: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢: | [33] yariydim. Tengri yarlıkaduk üçün men kazganduk üçün Türk budun kazganmış erinç. Men iniligü bunça başlayu kazganmasar Türk budun ölteçi erti, yok boldaçı erti. Türk begler budun ança sakınıng, ança biling. Oguz budun ... d ıdmayın tiyin süledim. | [33] dağıttım. Tanrı istediği için ben kazandığım için Türk boyları kazanmış gerçek. Ben [küçük] kardeşim ile bunca başa geçip kazanmasam Türk boyları ölecek idi, yok olacak idi. Türk beğleri, boyları anca sakının, anca bilin. ... Oğuz boyları ...d... göndermesin diye süledim. |
37 | 36 | [34] 𐰋𐰃𐰤: 𐰉𐰺𐰴𐰃𐰤: 𐰉𐰆𐰕𐰑𐰢: 𐰆𐰍𐰕: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐱃𐰸𐰕: 𐱃𐱃𐰺: 𐰋𐰃𐰼𐰠𐰀: 𐱅𐰃𐰼𐰃𐰠𐰯: 𐰚𐰠𐱅𐰃: 𐰍𐰆𐰑𐰀: 𐰚𐰃: 𐰆𐰞𐰍: 𐰾𐰇𐰭𐱁: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢: 𐰾𐰇𐰾𐰃𐰤: 𐰉𐰆𐰕𐰑𐰢: 𐰃𐰠𐰤: 𐰦𐰀: 𐰞𐱃𐰢: 𐰨𐰀: 𐰴𐰕𐰍𐰣𐰯: ... 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰖𐰺𐰞𐰴𐰑𐰸: 𐰇𐰲𐰤: 𐰢𐰤: 𐰆𐱃𐰕: 𐰺𐱃𐰸𐰃: 𐰇𐰲: 𐰖𐱁𐰢𐰀: ...𐰸: 𐰼𐱅𐰃: 𐰇𐰓𐰾𐰏: 𐰇𐱅: 𐰇𐰠𐰏: 𐰚𐰇𐰲: ... | [34] Ebin barkın bozdum. 0guz budun Tokuz Tatar birle tirilip kelti. Aguda iki ulug süngüş süngüşdüm. Süsin bozdum. İlin anda altım. Ança kazganıp ... tengri yarlıkaduk üçün özüm otuz artukı üç yaşıma ... uk erti. Ödsig ötülüg küç | [34] Evini, barkını bozdum. Oğuz boyları Dokuz Tatar ile dirilip geldi. Ağu'da iki büyük süngüş süngüştüm. Erini bozdum. İlini [o] anda aldım. Anca kazanıp ... Tanrı buyurduğu için ben otuz üç yaşımda ...uk idi. (Bu) çağda (kendisine) öğüt, uğur, güç (veren) |
38 | 37 | [35] 𐰃𐰏𐰓𐰢𐱁: 𐰞𐰯: 𐰴𐰍𐰣𐰭𐰀: 𐰖𐰭𐰞𐰑𐰃: 𐰇𐰕𐰀: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰃𐰑𐰸: 𐰘𐰼: 𐰽𐰆𐰉: ... 𐰲𐰃𐰢: 𐰴𐰍𐰣: 𐰸𐰆𐱃𐰃: 𐱃𐰯𐰶𐰞𐰢𐰑𐰃: 𐰼𐰨: 𐱃𐰸𐰆𐰕: 𐰆𐰍𐰕: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰘𐰼𐰤: 𐰽𐰆𐰉𐰃𐰤: 𐰃𐰑𐰯: 𐱃𐰉𐰍𐰲𐰍𐰺𐰆: 𐰉𐰺𐰑𐰃: 𐱃𐰉𐰍𐰲: ... 𐰉𐰆𐰑𐰣: ... 𐰉𐰆: 𐰘𐰼𐰓𐰀: 𐰚𐰠𐱅𐰃: 𐰃𐰏𐰓𐰘𐰤: 𐱅𐰃𐰘𐰤: 𐰽𐰴𐰣𐰯: ... 𐰉𐰆𐰑𐰣: ... | [35] igidmiş alp kaganınga yangıldı. Üze Tengri ıduk yir sub eçim kagan kut taplamadı erinç. Tokuz Oguz budun yirin subın ıdıp Tabgaçgaru bardı. Tabgaç … budn ... bu yirde kelti. İgideyin tiyin sakınıp ... budun ... | [35] doyurmuş alp kağanına baş kaldırdı. Üstte Tanrı, kutsal yer, su ... . amcam kağanın kutunu yeter bulmadı gerçek. Dokuz Oğuz boyları, yerini, suyunu koyup Çin'e vardı. Çin ... boyları ... bu yerde geldi. "Besleyeyim" diye sakınıp ... boyları ... |
39 | 38 | [36] 𐰖𐰕𐰸𐰞𐱃.. 𐰋𐰃𐰼𐰘𐰀: 𐱃𐰉𐰍𐰲𐰑𐰀: 𐱃𐰃: 𐰚𐰇𐰾𐰃: 𐰖𐰸: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐰉𐰆: 𐰘𐰼𐰓𐰀: 𐰢𐰭𐰀: 𐰴𐰆𐰺: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐰢𐰤: 𐰇𐰕𐰢: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰞𐰺𐱃𐰸𐰢: 𐰇𐰲𐰤: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: ...𐰇... 𐰴𐰞𐰢𐰑𐰢: 𐰃𐰠𐰏: 𐱅𐰇𐰼𐰇𐰏: 𐰘𐰏𐰓𐰃: 𐰴𐰕𐰍𐰦𐰢: 𐰃𐰑... ..𐱅𐰃𐰼𐰠𐰯: 𐰘... | [36] yazukla... biriye Tabgaçda atı küsi yok boldı. Bu yirde manga kul boldı. Men özüm kagan olurtukum üçün Türk budunug ...ü... kılmadım. İlig törüg yigdi kazgandım. Id ... tirilip yı | [36] kınat... . Güney'de Çin'de adı sanı yok oldu. Bu yerde bana kul oldu. Ben özüm kağan oturduğum için Türk boylarını ...ü... kılmadım. İli, töreyi iyice kazandım. ... dirilip yi... |
40 | 39 | [37] 𐰦𐰀: 𐰾𐰇𐰤𐱁𐰓𐰢: 𐰾𐰇𐰾𐰃𐰤: 𐰽𐰨𐰑𐰢: 𐰃𐰲𐰚𐰏𐰢𐰀: 𐰨𐰚𐰓𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐰇𐰠𐰏𐰢𐰀: 𐰇𐰠𐱅𐰃: 𐰾𐰠𐰭𐰀: 𐰸𐰆𐰑𐰃: 𐰖𐰆𐰺𐰯𐰣: 𐰴𐰺𐰍𐰣: 𐰶𐰃𐰽𐰞𐱃𐰀: 𐰋𐰃𐰤: 𐰉𐰺𐰴𐰃𐰤: 𐰦𐰀: 𐰉𐰆𐰕𐰑𐰢: ... 𐰘𐱁𐰴𐰀: 𐰍𐰑𐰃: 𐰆𐰖𐰍𐰺: 𐰠𐱅𐰋𐰼: 𐰘𐰇𐰕𐰲𐰀: 𐰼𐰏: 𐰃𐰠𐰏𐰼𐰇: 𐱅𐰕𐰯: 𐰉𐰺𐰑𐰃: ... | [37] anda süngüşdüm. Süsin sançdım. İçikigme içikdi, budun boldı. Ölügme öldi. Selenge kodı yorıpan Kargan kısılta ebin barkın anda bozdum. ... yışka agdı. Uygur ilteber yüzçe erig ilgerü tezip bardı? ... | [37] [o] anda süngüştüm. Ordusunu sançtım. Baş eğen baş eğdi, boy oldu. Ölen öldü. Selenge'den aşağıya [at] yorup Kargan geçidinde evini, barkını [o] anda bozdum. ... ormanına çıktı. Uygur ilbaşısı yüzce erle Doğu'ya kaçıp gitti. … |
41 | 40 | [38] ...𐱅𐰃: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰀𐰲: 𐰼𐱅𐰃: 𐰆𐰞: 𐰘𐰃𐰞𐰴𐰃𐰍: 𐰞𐰯: 𐰃𐰏𐱅𐰢: 𐰆𐱃𐰕: 𐰺𐱃𐰸𐰃: 𐱅𐰇𐰼𐱅: 𐰖𐱁𐰢𐰀: 𐰆𐰍𐰕: 𐱅𐰕𐰯: 𐱃𐰉𐰍𐰲𐰴𐰀: 𐰚𐰃𐰼𐱅𐰃: 𐰇𐰚𐰤𐰯: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢: 𐰽𐰆𐰴𐰣: ... 𐰆𐰍𐰞𐰃𐰤: 𐰖𐰆𐱃𐰕𐰃𐰤: 𐰦𐰀: 𐰞𐱃𐰢: 𐰚𐰃: 𐰠𐱅𐰋𐰼𐰠𐰏: 𐰉𐰆𐰑𐰣: ... | [38] ... ti. Türk budun aç erti. Ol yılkıg alıp igittim. Otuz artukı tört yaşıma Oguz tezip Tabgaçka kirti. Ökünüp süledim. Sukun ... oglın yotuzın anda altım. İki ilteberlig budun .. | [38] ...ti. Türk boyları aç idi. O at sürüsünü alıp doyurdum. Otuz dört yaşımda Oğuz kaçıp Çin'e girdi. Öfkelenip süledim. Soyunu, ..., oğlunu, karısını [o] anda aldım. İki ilbaşılı boylar ... |
42 | 41 | [39] 𐱃𐱃𐰉𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰴𐰍𐰣𐰴𐰀: 𐰚𐰇𐰼𐱅𐰃: 𐰖𐰞𐰉𐰲𐰃: 𐰓𐰏𐰇: 𐰽𐰉𐰃: 𐰇𐱅𐰏𐰃: 𐰚𐰠𐰢𐰕: 𐱅𐰃𐰘𐰤: 𐰖𐰖𐰣: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰦𐰀: 𐰉𐰆𐰕𐰑𐰢: 𐰘𐰃𐰞𐰴𐰃𐰽𐰃𐰤: ... 𐰾𐰇𐰾𐰃: 𐱅𐰃𐰼𐰠𐰯: 𐰚𐰠𐱅𐰃: 𐰴𐰑𐰺𐰴𐰣: 𐰘𐰃𐱁𐰑𐰀: 𐰸𐰆𐰣... | [39] ... Tatabı budun Tabgaç kaganka körti. Yalabaçı edgü sabi ötügi kelmez tiyin yayın süledim. Budunug anda bozdum. Yılkısın... süsi tirilip kelti. Kadırkan yış kon ... | [39] ... Tatabı boyları, Çin kağanının buyruğuna girdi. Elçisi, iyi sözü, yakarışı gelmiyor diye yazın süledim. Boylarını [o] anda bozdum. At sürüsünü ... eri dirilip geldi. Kadırkan ormanında kon... . |
43 | 42 | [40] ...𐰍𐰴𐰭𐰀: 𐰘𐰼𐰭𐰼𐰇: 𐰽𐰆𐰉𐰃𐰭𐰺𐰆: 𐰸𐰆𐰦𐰃: 𐰋𐰃𐰼𐰘𐰀: 𐰚𐰼𐰠𐰸: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐱃𐰯𐰀: 𐰾𐰇𐰠𐰀: 𐱅𐰃𐰯: 𐱃𐰆𐰑𐰣: 𐰖𐰢𐱃𐰺𐰍: 𐰃𐱃𐰢: 𐰉𐰺𐰑𐰃: ... 𐰴𐰺𐰞𐰸: 𐰠𐱅𐰋𐰼: 𐰖𐰸: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐱁: 𐰃𐰤𐰾𐰃: 𐰋𐰃𐰼: 𐰸𐰆𐰺𐰍𐰣𐰴𐰀: ... | [40] ... gakınga yiringerü subıngaru kontı. Biriye Karluk budun tapa süle tip Tudun Yamtarıg ıtım, bardı. ... Karluk ilteber yok bolmış, inişi bir korganka ... | [40] ...gakınga, yerine doğru, suyuna doğru kondu. Güney'de Karluk boylarına doğru süle deyip Tudun Yamtar'ı gönderdim. ... Karluk ilbaşısı yok olmuş, kardeşi bir korgana … |
44 | 43 | [41] ... 𐰺𐰴𐱁𐰃: 𐰚𐰠𐰢𐰓𐰃: 𐰣𐰃: 𐰪𐱃𐰖𐰤: 𐱅𐰃𐰯: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢: 𐰸𐰆𐰼𐰍𐰆: 𐰚𐰃: 𐰇𐰲: 𐰚𐰃𐰾𐰠𐰏𐰤: 𐱅𐰕𐰯: 𐰉𐰺𐰑𐰃: 𐰴𐰺𐰀: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰴𐰍𐰣𐰢: 𐰚𐰠𐱅𐰃: 𐱅𐰃𐰯: 𐰇𐰏𐰓𐰃: ...𐰴𐰀: 𐰀𐱃: 𐰋𐰃𐰼𐱅𐰢: 𐰚𐰃𐰲𐰏: 𐱃𐰞𐰍... | [41 ... arkışı kelmedi. Anı anyıtayın tip süledim. Kongu iki üç kişiligü tezip bardı. Kara budun kaganım kelti tip ögdi... ka at birtim. Kiçig atlıg ... . | [41] ... vergisi gelmedi. Onu korkutayım deyip süledim. Koruyucusu iki üç kişiyle tezip vardı. [Onun] Kara boyları "Kağanım geldi" deyip (beni) övdü. ...ka ad verdim. "Küçük" adlı... |
45 | 44 | Güney-doğu Yüzü - 1 dizi | ||
46 | 45 | [1] ... 𐰜𐰇𐰚: 𐰇𐰭𐰏: 𐰖𐰆𐰍𐰺𐰆: 𐰾𐰇: 𐰖𐰆𐰺𐰯: 𐱅𐰇𐰤𐰠𐰃: 𐰚𐰇𐰤𐰠𐰃: 𐰘𐰃𐱅𐰃: 𐰇𐰓𐱁𐰚𐰀: 𐰽𐰆𐰉𐰽𐰕: 𐰚𐰲𐰓𐰢: 𐰲𐰆𐰺𐰴𐰴𐰀: 𐱅𐰏𐰯: 𐰖𐰆𐰞𐰍𐰲𐰃: 𐰼𐰃𐰏: 𐰚...𐰋𐰾: 𐰚𐰲𐰤𐰚𐰀: 𐱅𐰏𐰃: ... | [1] ... Kök Öngüg yoguru sü yorip tünli künli yiti ödüske subsuz kectim. Corakka tegip yuligci erig k ... s Kecinke tegi ... | [1] Kök Öng'ü yürüyerek eri [at] yorup, geceli gündüzlü yedi günde Susuz'a geçtim. Çorak'a değip yağmacı er(ler)i k...bes Keçin'e değin ... . |
47 | 46 | Güney Yüzü - 15 dizi | ||
48 | 47 | [1] ... 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐱃𐰞𐰍: 𐰾𐰇𐰾𐰃: 𐰋𐰃𐰼: 𐱅𐰇𐰢𐰤: 𐰺𐱃𐰸𐰃: 𐰘𐱅𐰃: 𐰋𐰃𐰭: 𐰾𐰇𐰏: 𐰃𐰠𐰚𐰃: 𐰚𐰇𐰤: 𐰇𐰠𐰼𐱅𐰢: 𐰖𐰑𐰍: 𐰾𐰇𐰾𐰃𐰤: 𐰚𐰦𐰃: 𐰚𐰇𐰤: 𐰸𐰆𐰯: 𐰇𐰠𐰼𐱅𐰢: 𐰋𐰃... 𐰚𐰠𐰯: 𐰉𐰺𐰑... | [1] ... Tabgac atlig süsi bir tümen artuki yiti bing sügilki kün ölürtüm. Yadag süsin ikinti kün kop ölürtüm.Bi ... asip bard ... | [1] ... Çin atlı eri bir tümen yedi bin erini ilk gün öldürdüm. Yayan erini ikinci gün hep öldürdüm. Bi... gelip vard... . |
49 | 48 | [2] ... 𐰖𐰆𐰞𐰃: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢: 𐰆𐱃𐰕: 𐰺𐱃𐰸𐰃: 𐰾𐰚𐰕: 𐰖𐱁𐰢𐰀: 𐰶𐰃𐱁𐰣: 𐰶𐰃𐱃𐰪: 𐱃𐰯𐰀: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢: ... 𐰆𐱃𐰕: 𐰺𐱃𐰸𐰃: 𐱃𐰆𐰴𐰕: 𐰖𐱁𐰢𐰃: 𐰖𐰕𐰣: 𐱃𐱃𐰉𐰃: 𐱃𐰯𐰀: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢: | [2] yoli süledim.Otuz artuki sekiz yasima kisin Kitanytapa süledim. ... Otuz artuki tokuz yasima yazin Tatabitapa süledim .... | [2] ... yol süledim. Otuz sekiz yaşımda kışın Kıtanya doğru süledim. ... . Otuz dokuz yaşımda yazın Tatabı üstüne süledim. |
50 | 49 | [3] ...𐰢𐰤: 𐰇𐰠𐰼𐱅𐰢: 𐰆𐰍𐰞𐰃𐰣: 𐰖𐰆𐱃𐰕𐰃𐰤: 𐰖𐰃𐰞𐰴𐰾𐰃𐰤: 𐰉𐰺𐰢𐰤: ...𐰺𐰀: 𐰸𐰆... | [3] ... men ... ölürtüm. Oglin yotuzin yilkisin barimin ... ra ko ... | [3] ...ben öldürdüm. Oğlunu, karısını, at sürüsünü, varlığını ...ar ko... . |
51 | 50 | [4] 𐰉𐰆𐰑𐰣: ... 𐰖𐰆𐱃𐰕𐰃𐰤: 𐰖𐰸: 𐰴𐰃𐰡𐰢: ... | [4] budun ... yotuzin yok kildim ... | [4] boyunu, … karısını yok kıldım. |
52 | 51 | [5] 𐰖𐰆𐰺... | [5 yor... | [5] yor... . |
53 | 52 | [6] 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢: ... ...𐰇𐰲𐰤... | [6] süngüsdüm? ... | [6] süngüştüm. ... için … |
54 | 53 | [7] 𐰋𐰼𐱅𐰢: 𐰞𐰯: 𐰼𐰃𐰤: 𐰇𐰠𐰼𐰯: 𐰉𐰞𐰉𐰞: 𐰴𐰃𐰞𐰆: 𐰋𐰼𐱅𐰢: 𐰠𐰏: 𐰖𐱁𐰢𐰀: 𐱃𐱃𐰉𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰶𐰃𐱃𐰪𐰑𐰀: 𐰑𐰺𐰍... ...𐰴... 𐱅𐰇𐰭𐰚𐰼: 𐱃𐰍𐰴𐰃: | [7] birtim. Alp erin ölürüp balbal kilu birtim. Elig yasima Tatabi budun Kitanyda adrilti ... Tönüker tagka ... | [7] verdim. Alp erini öldürüp balbal kılı verdim. Elli yaşımda Tatabı boyları Kıtanydan ayrıldı … ka... Töngüker dağına |
55 | 54 | [8] 𐰴𐰆𐰍: 𐰾𐰭𐰇𐰤: 𐰉𐱁𐰑𐰆: 𐱅𐰇𐰼𐱅: 𐱅𐰇𐰢𐰤: 𐰾𐰇: 𐰚𐰠𐱅𐰃: 𐱅𐰇𐰭𐰚𐰼: 𐱃𐰍𐰑𐰀: 𐱅𐰏𐰯: 𐱃𐰆𐰴𐰃𐰑𐰢: 𐰇𐰲: 𐰾𐰇𐰏: 𐰇𐰠𐰼𐱅𐰢: 𐰋𐰃𐰼: 𐱅𐰇𐰢𐰤: ...𐰼𐰾𐰼... 𐰇𐰚𐱅𐰢: 𐱃𐱃𐰉𐰃: ... | [8] Ku sengün basadu tört tümen sü kelti. Töngkes tagda tegip tokidim. Üc tümen süg ölürtüm. Bir tümen?... rser ... öktüm. Tatabi ... | [8] Kuğ Paşa buyruğunda dört tümen er geldi. Töngüker dağında değip dokundum. Üç tümen eri öldürdüm. Bir tümenini ... ise ... yola getirdim. Tatabı ... |
56 | 55 | [9] 𐰇𐰠𐰼𐱅𐰃: 𐰆𐰞𐰍: 𐰆𐰍𐰞𐰢: 𐰍𐰺𐰯: 𐰖𐰸: 𐰉𐰆𐰞𐰲𐰀: 𐰸𐰆𐰍: 𐰾𐰭𐰇𐰤𐰏: 𐰉𐰞𐰉𐰞: 𐱅𐰃𐰚𐰀: 𐰋𐰃𐰼𐱅𐰢: 𐰢𐰤: 𐱃𐰆𐰴𐰕: 𐰘𐰏𐰼𐰢𐰃: 𐰘𐰃𐰞: 𐱁𐰑: 𐰆𐰞𐰺𐱃𐰢: 𐱃𐰸𐰆𐰕: 𐰘𐰃𐰏𐰼𐰢𐰃: 𐰘𐰃𐰞: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰞𐰺𐱃𐰢: 𐰃𐰠: 𐱃𐰆𐱃𐰑𐰢: 𐰆𐱃𐰕: 𐰺𐱃𐰸𐰃: 𐰋𐰃𐰼... | [9] ölürti. Ulug oglum agrip yok bolca Kug Sengünüg balbal tike birtim. Men tokuz yigirmi yil sad olurtum,tokuzyigirmi yil kagan olurtum, il tutdum. Otuz artuki bir ... | [9] öldürdü. Büyük oğlum ağrılanıp yok olunca Kuğ Paşa'yı balbal diki verdim. Ben on dokuz yıl şad oturdum. Ondokuz yıl kağan oturdum. İl tuttum. Otuz bir... |
57 | 56 | [10] 𐱅𐰇𐰼𐰜𐰢𐰀: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰢𐰀: 𐰘𐰏𐰤: 𐰨𐰀: 𐰴𐰕𐰍𐰣𐰆: 𐰋𐰃𐰼𐱅𐰢: 𐰉𐰆𐰨𐰀: 𐰴𐰕𐰍𐰣𐰯: 𐰴𐰭𐰢: 𐰴𐰍𐰣: 𐰃𐱃: 𐰘𐰃𐰞: 𐰆𐰣𐰨: 𐰖: 𐰞𐱃𐰃: 𐰆𐱃𐰕𐰴𐰀: 𐰆𐰲𐰀: 𐰉𐰺𐰑𐰃: 𐰞𐰍𐰕𐰃𐰤: 𐰘𐰃𐰞: 𐰋𐰃𐰾𐰨: 𐰖: 𐰘𐰃𐱅𐰃: 𐰆𐱃𐰕𐰴𐰀: 𐰖𐰆𐰍: 𐰼𐱅𐰇𐰼𐱅𐰢: 𐰉𐰆𐰴𐰍: 𐱃𐰆𐱃𐰸: ... | [10] Türküme budunuma yigin anca kazganu birtim. Bunca kazganip kangim kagan it yil onunc ay alti otuzka uça bardi. Lagzin yil bisinc ay yiti otuzka yog ertürtüm. Bukag tutuk ... | [10] Türk'üme, boylarıma iyisini anca kazanı verdim. Bunca kazanıp babam kağan it (köpek) yılının onuncu ayının yirmi altısında uça vardı (öldü). Domuz yılının beşinci ayının yirmi yedisinde yoğ (tören) yaptırdım. Bukağ buyrukçu ... |
58 | 57 | [11] 𐰴𐰭𐰃: 𐰠𐰃𐰾𐰇𐰤: 𐱃𐰖: 𐰾𐰭𐰇𐰤: 𐰉𐱁𐰑𐰆: 𐰋𐰃𐰾: 𐰘𐰇𐰕: 𐰼𐰤: 𐰚𐰠𐱅𐰃: 𐰸𐰆𐰴𐰞𐰴: 𐰇... : 𐰞𐱃𐰆𐰣: 𐰚𐰇𐰢𐰾: 𐰚𐰼𐰏𐰚𐰾𐰕: 𐰚𐰠𐰇𐰼𐱅𐰃: 𐰖𐰆𐰍: 𐰘𐰯𐰺𐰃𐰍: 𐰚𐰠𐰇𐰼𐰯: 𐱅𐰃𐰚𐰀: 𐰋𐰃𐰼𐱅𐰃: 𐰲𐰃𐰦𐰣: 𐰃𐰍𐰲: 𐰚𐰠𐰇𐰼𐰯: 𐰇𐰕: 𐰖𐰺𐱁... | [11] kangi Lisün Tay seng ün basadu bis yüz eren kelti.Kokuluk ö ... altun kümüs kergeksiz kelürti. Yog yipang kelürüp tike birti. Cindan igac kelürüp öz yar ... | [11] babası Lisün Tay Paşa başta, beş yüz eriyle geldi. Kokuluk ö... , altun, gümüş gereğinden artık getirdi. Yoğ kokusu getirip diki verdi. Sandal ağacı getirip kendi yaraş... |
59 | 58 | [12] 𐰉𐰆𐰨𐰀: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰽𐰲𐰃𐰤: 𐰸𐰆𐰞𐰴𐰴𐰃𐰤: 𐰖... 𐰉𐰃𐰲𐰑𐰃: 𐰓𐰏𐰇: 𐰇𐰕𐰠𐰚: 𐱃𐰃𐰤: 𐰴𐰺𐰀: 𐰚𐰃𐰾𐰃𐰤: 𐰚𐰇𐰚: 𐱅𐰘𐰭𐰃𐰤: 𐰽𐰣𐰽𐰕: 𐰚𐰠𐰇𐰼𐰯: 𐰸𐰆𐰯: 𐰸𐰆𐱃𐰃: | [12] bunca budun sacin kulkakin ya... bicdi. Edgü özlük atin kara kisin kök teyengin sansiz kelürüp kop koti. | [12] Bunca boylar saçını, kulağını, ya[nağını] biçti. Özlük (kendisinin) iyi atını, kara samurunu, gök sincabını sayısız olarak getirip hep bıraktı. |
60 | 59 | [13] 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐱅𐰏: 𐱅𐰏𐰼𐰃: 𐰖𐰺𐱃𐰢𐱁: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐰴𐰍𐰣: 𐰽𐰉𐰢: 𐰴𐰭𐰢: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰞𐰺𐱃𐰸𐰃𐰦𐰀: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰢𐱃𐰃: 𐰋𐰏𐰠𐰼: 𐰚𐰃𐰾𐰼𐰀: 𐱃𐰺𐰑𐰆𐱁: 𐰋𐰏𐰠𐰼: 𐰚𐰇𐰠: 𐰲𐰆𐰺: 𐰉𐱁𐰞𐰖𐰆: 𐰆𐰞𐰖𐰆: 𐱁𐰑𐰯𐰃𐱃: 𐰋𐰏𐰠𐰼: 𐰇𐰭𐰼𐰀: 𐱅𐰇𐰠𐰾: 𐰋𐰏𐰠𐰼: 𐰯𐰀: 𐱃𐰺𐰴𐰣: | [13] Tengri teg tengri yaratmis Türk Bilge Kagan sabim:Kangim Türk Bilge Kagan olurtukinda Türk amti beglerkisre Tardus begler Kül Cor baslayu ulayu Şadpıt begler öngre Tölis begler Apa Tarkan | [13] Tanrı teg Tanrı yaratmış Türk Bilge Kağan, sözüm: Babam Türk Bilge Kağan oturduğunda Türk'ün şimdiki beğlerinden başka Tarduş beğleri, Köl Çor başta olarak, Şadpıt beğleri, önünde Tölis beğleri, Apa Tarkan |
61 | 60 | [14] 𐰉𐱁𐰞𐰖𐰆: 𐰆𐰞𐰖𐰆: 𐱁𐰑𐰯𐰃𐱃: 𐰋𐰏𐰠𐰼: 𐰉𐰆... 𐱃𐰢𐰣: 𐱃𐰺𐰴𐰣: 𐱃𐰆𐰣𐰖𐰸𐰸: 𐰉𐰆𐰖𐰞𐰀: 𐰉𐰍𐰀: 𐱃𐰺𐰴𐰣: 𐰆𐰞𐰖𐰆: 𐰉𐰆𐰖𐰺𐰸: ...𐰃𐰲: 𐰉𐰆𐰖𐰺𐰸𐰃: 𐰾𐰋𐰏: 𐰚𐰇𐰠: 𐰃𐰼𐰚𐰤: 𐰉𐱁𐰞𐰖𐰆: 𐰆𐰞𐰖𐰆: 𐰉𐰆𐰖𐰺𐰸: 𐰉𐰆𐰨𐰀: 𐰢𐱃𐰃: 𐰋𐰏𐰠𐰼: 𐰴𐰭𐰢: 𐰴𐰍𐰣𐰴𐰀: 𐰼𐱅𐰭𐰇: | [14] baslayu ulayu sadpit begler bu ... Tamam TarkanTonyukuk Boyla Baga Tarkan ulayu buyruk ... ic buyruk Sebig Kül Irkin baslayu ulayu buyruk bunca amti beglerkangim kaganka ertingü | [14] başta olarak şadpıt beğleri, bu... Taman Tarkan, Tonyukuk Boyla Bağa Tarkan ile buyruk ...çı buyruğu Sebig Köl İrkin başta olarak buyruk(çu) bunca beğler babam kağanı çok |
62 | 61 | [15] 𐰼𐱅𐰭𐰇: 𐱅𐰃: 𐰢𐰍: 𐰃𐱅𐰓𐰃: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰋𐰏𐰠𐰼𐰃𐰤: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰃𐰤: 𐰼𐱅𐰭𐰇: 𐱅𐰃: 𐰢𐰍: 𐰃𐱅𐰓𐰃: 𐰇𐰏𐰓𐰃: ... 𐰴𐰭𐰢: 𐰴𐰍𐰣: ...𐰲𐰀: 𐰍𐰃𐰺: 𐱃𐱁𐰃𐰍: 𐰖𐰆𐰍𐰣𐰢𐱁: 𐱅𐰇𐰼𐰜: | [15] ertingü ti umug itdi? ... Türk beglerin budunin ertingüti umug itdi ögdi ... kangim kagan ... ca agar tasig yogun ig Türk begler budun i ... irti. Özüme bunca ... . | [15] çok de, yüceltti(ler). (Babam kağan da) Türk beğlerini, boylarına çok de, yüceltti, övdü. ...Babam kağan ...ça ağır taşı kalınlaştırmış. Türk beğleri, boyları ...irdi. Özüme bunca... |
63 | 62 | Kuzey Yüzü - 15 dizi | ||
64 | 63 | [1] 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐱅𐰏: 𐱅𐰭𐰼𐰃𐰓𐰀: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐱁: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐰴𐰍𐰣: 𐰋𐰇𐰓𐰚𐰀: 𐰆𐰞𐰺𐱃𐰢: 𐰽𐰉𐰢𐰣: 𐱅𐰇𐰚𐱅𐰃: 𐰾𐰃𐰓: 𐰆𐰞𐰖𐰆: 𐰃𐰤: 𐰘𐰏𐰇𐰤𐰢: 𐰆𐰍𐰞𐰣𐰢: 𐰋𐰃𐰼𐰚𐰃: 𐰆𐰍𐱁𐰢: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰢: 𐰋𐰃𐰼𐰘𐰀: 𐱁𐰑𐰯𐰃𐱃: 𐰋𐰏𐰠𐰼: 𐰘𐰃𐰺𐰖𐰀: 𐱃𐰺𐰴𐱃: 𐰉𐰆𐰖𐰺𐰸: 𐰋𐰏𐰠𐰼: 𐰆𐱃𐰕: 𐱃𐱃𐰺: 𐱃𐰸𐰆𐰕: 𐰆𐰍𐰕: 𐰋𐰏𐰠𐰼𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰃: 𐰉𐰆: 𐰽𐰉𐰢𐰤: 𐰓𐰏𐰇𐱅𐰃: 𐰾𐰃𐰓: 𐰴𐱃𐰍𐰑𐰃: 𐱅𐰃𐰭𐰞𐰀: 𐰃𐰠𐰏𐰼𐰇: 𐰚𐰇𐰤: | [1] Tengri teg tengride bolmis Türk Bilge Kagan bödke olurtum. Sabimin tüketi esid. Ulayu ini yigünüm oglanimbiriki ogusum budunum biriye sadpit begler yiriya tarkatbuyruk begler Otuz Tatar ... Tokuz Oguz begleri buduni bu sabimin edgüti esid, katigdi tingla: Ilgerü kün | [1] Tanrı teg Tanrıde olmuş Türk Bilge kağan böyle oturdum. Sözümü tüketinceye işit. En çok kardeş yeğenim, oğlum, bütün soyum, boylarım, Güney'deki Şadpıt beğleri, Kuzey'deki Tarkat buyruk beğleri, Otuz Tatar, Dokuz Oğuz beğleri, boyları bu sözümü iyice işit. Katıca dinle. Doğu'da gün |
65 | 64 | [2] 𐱃𐰆𐰍𐰽𐰴𐰭𐰀: 𐰋𐰃𐰼𐰏𐰼𐰇: 𐰚𐰇𐰤: 𐰆𐰺𐱃𐰆𐰾𐰃𐰭𐰺𐰆: 𐰸𐰆𐰺𐰃𐰍𐰺𐰃: 𐰚𐰇𐰤: 𐰉𐱃𐰾𐰶𐰃𐰭𐰀: 𐰘𐰃𐰺𐰍𐰺𐰃: 𐱅𐰇𐰤: 𐰆𐰺𐱃𐰆𐰾𐰃𐰭𐰺𐰆: 𐰦𐰀: 𐰃𐰲𐰼𐰚𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰴𐰆𐰯: 𐰢𐰭𐰀: 𐰚𐰇𐰼𐰼: 𐰉𐰆𐰨𐰀: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰴𐰆𐰯: 𐰃𐱅𐰓𐰢: 𐰆𐰞: 𐰢𐱃𐰃: 𐰪𐰍: 𐰖𐰸: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰴𐰍𐰣: 𐰇𐱅𐰜𐰤: 𐰘𐰃𐱁: 𐰆𐰞𐰺𐰽𐰺: 𐰃𐰠𐱅𐰀: 𐰉𐰆𐰭: 𐰖𐰸: 𐰃𐰠𐰏𐰼𐰇: 𐱁𐰦𐰆𐰭: 𐰖𐰕𐰃𐰴𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢: 𐱃𐰞𐰆𐰖𐰴𐰀: 𐰚𐰃𐰲𐰏: 𐱅𐰏𐰢𐰓𐰢: 𐰋𐰃𐰼𐰏𐰼𐰇: 𐱃𐰸𐰆𐰕: | [2] togsikinga] bingerü kün ortusingaru kungaru kün batsikinga yingaru tün ortusingaru anda icreki budun kop manga körür. Bunca budun kop itdim. Ol amti any igyok. Türk Kagan Ötüken yis olursar ilte bung yok. Ilgerü Santung yazika tegi süledim, taluyka kicig tegmedim. Bingerü Tokuz | [2] doğusuna, Güney'de gün ortasına, Batı'da gün batısına, Kuzey'de gece ortasına, onların içindeki boylar hep bana görür (bağlı). Bunca boyları hep [düzen] ettim. O Şimdi onun gibisi yok. Türk kağanı Ötüken ormanında oturursa ilde tasa yok. Doğu'da Şantung ovasına değin süledim. Taluy'a geçip değmedim. Güney'de Dokuz |
66 | 65 | [3] 𐰼𐰾𐰤𐰚𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢: 𐱅𐰇𐰯𐰇𐱅𐰚𐰀: 𐰚𐰃𐰲𐰏: 𐱅𐰏𐰢𐰓𐰢: 𐰸𐰆𐰺𐰃𐰍𐰺𐰃: 𐰘𐰨𐰇: 𐰇𐰏𐰕.. 𐰚𐰲𐰀: 𐱅𐰢𐰼𐰴𐰯𐰍𐰴𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢: 𐰘𐰃𐰺𐰍𐰺𐰆: 𐰘𐰼: 𐰉𐰖𐰺𐰸𐰆: 𐰘𐰃𐰼𐰃𐰭𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢: 𐰉𐰆𐰣𐰨𐰀: 𐰘𐰃𐰼𐰚𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰖𐰆𐰺𐱃𐰑𐰢: 𐰇𐱅𐰜𐰤: 𐰘𐰃𐱁𐰑𐰀: 𐰘𐰃𐰏: 𐰃𐰓𐰃: 𐰼𐰢𐱁: 𐰃𐰠: 𐱃𐰆𐱃𐰽𐰴: 𐰘𐰃𐰼: 𐰇𐱅𐰜𐰤: 𐰘𐰃𐱁: 𐰼𐰢𐱁: 𐰉𐰆: 𐰘𐰃𐰼𐰓𐰃: 𐰆𐰞𐰺𐰯: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰋𐰃𐰼𐰠𐰀: 𐱅𐰇𐰕𐰠𐱅𐰢: 𐰞𐱃𐰆𐰣: 𐰚𐰇𐰢𐱁: 𐰃𐰾𐰏𐱅𐰃: | [3] Ersinke tegi süledim, Tüpütke kicig tegmedim. Kungaruyincü ögüz kece Temir Kapigka tegi süledim. Yingaru YirBayirku yiringe tegi süledim. Bunca yirke tegi yoritdim.Ötüken yisda yig idi ermis. Il tutsik yir Ötükenyis ermis.Bu yirde olurup Tabgac budun birle tüzültüm.Altun kümüs asgiti | [3] Ersin'e değin süledim. Tibet'e geçip değmedim. Batı'da İnci ırmağı...(nı) geçip Demirkapı'ya değin süledim. Kuzey'de Yir Bayırku yerine değin süledim. Bunca yere değin yürüttüm. Ötüken ormanı en yeğ, en iyi imiş. İl tutulacak yer Ötüken ormanı imiş. Bu yerde oturup Çin boyları ile anlaştım. Altunu, gümüşü, işlenmiş |
67 | 66 | [4] 𐰸𐰆𐱃𐰖: 𐰉𐰆𐰭𐰽𐰕: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰼𐰇𐰼: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰽𐰉𐰃: 𐰾𐰇𐰲𐰃𐰏: 𐰍𐰃𐰾𐰃: 𐰘𐰃𐰢𐱁𐰴: 𐰼𐰢𐰾: 𐰾𐰇𐰲𐰃𐰏: 𐰽𐰉𐰣: 𐰘𐰃𐰢𐱁𐰴: 𐰍𐰃𐰤: 𐰺𐰯: 𐰃𐰺𐰴: 𐰉𐰑𐰣𐰍: 𐰨𐰀: 𐰖𐰍𐰆𐱃𐰃𐰼: 𐰼𐰢𐰾: 𐰖𐰍𐰺𐰆: 𐰸𐰆𐰦𐰸𐰑𐰀: 𐰚𐰃𐰾𐰼𐰀: 𐰪𐰍: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰤: 𐰦𐰀: 𐰇𐰘𐰇𐰼: 𐰼𐰢𐰾: 𐰓𐰏𐰇: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐰚𐰃𐰾𐰃𐰏: 𐰓𐰏𐰇: 𐰞𐰯: 𐰚𐰃𐰾𐰃𐰏: 𐰖𐰆𐰺𐱃𐰢𐰕: 𐰼𐰢𐰾: 𐰋𐰃𐰼: 𐰚𐰃𐰾𐰃: 𐰖𐰍𐰞𐰽𐰺: 𐰆𐰍𐱁𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰃: 𐰋𐰃𐰾𐰜𐰃𐰭𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰶𐰃𐰑𐰢𐰕: | [4] kutay bungsuz anca birür.Tabgac budun sabi sücig agisi yimsak ermis. Sücig sabin yimsak agin arip irak budunug anca yagutir ermis. Yaguru kondukda kisre anyig biligin anda öyür ermis. Edgü bilge kisig edgü alp kisig yoritmaz ermis. Bir kisi yangilsar, ogusi buduni bisükinge tegi kidmaz | [4] ipeği tasasız anca verir. Çin boylarının sözü tatlı, ipeği yumuşak imiş. Tatlı sözü, yumuşak ipeği ile aldatıp, ırak boyları anca yaklaştırır imiş. Yaklaştırıp kondurduktan sonra kötü bilgilerini [o] anda düşünür imiş. İyi bilgili kişiyi, iyi alp kişiyi yürütmez imiş. Bir kişi yanılsa soyuna, boylarına, çocuklarına değin barındırmaz |
68 | 67 | [5] 𐰼𐰢𐰾: 𐰾𐰇𐰲𐰃𐰏: 𐰽𐰉𐰃𐰭𐰀: 𐰘𐰢𐱁𐰴: 𐰍𐰃𐰾𐰃𐰍𐰀: 𐰺𐱃𐰆𐰺𐰯: 𐰜𐰇𐰾: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰇𐰠𐱅𐰏: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰇𐰠𐰾𐰚𐰭: 𐰋𐰼𐰘𐰀: 𐰲𐰆𐰍𐰖: 𐰘𐰃𐱁: 𐱅𐰇𐰏𐰠𐱅𐰤: 𐰖𐰕𐰃: 𐰸𐰆𐰣𐰖𐰃𐰤: 𐱅𐰃𐰾𐰼: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰇𐰠𐰾𐰚𐰏: 𐰦𐰀: 𐰪𐰍: 𐰚𐰃𐰾𐰃: 𐰨𐰀: 𐰉𐰆𐱁𐰍𐰆𐰺𐰆𐰺: 𐰼𐰢𐰾: 𐰃𐰺𐰴: 𐰼𐰾𐰼: 𐰖𐰉𐰞𐰴: 𐰍𐰃: 𐰋𐰃𐰼𐰇𐰼: 𐰖𐰍𐰸: 𐰼𐰾𐰼: 𐰓𐰏𐰇: 𐰍𐰃: 𐰋𐰃𐰼𐰇𐰼: 𐱅𐰃𐰯: 𐰨𐰀: 𐰉𐰆𐱁𐰍𐰆𐰺𐰆𐰺: 𐰼𐰢𐰾: 𐰋𐰃𐰠𐰏: | [5] ermis. Sücig sabinga yimsak agisinga arturup öküs Türk budun öltüg. Türk budun ölsiking. Biriye Cogay yis Tögültün yazi konayin tiser Türk budun ölsikig.Anda any ig kisi anca bosgurur ermis: Irak erser yablak agi birür, yaguk erser edgü agi birür tip anca bosgurur ermis. Bilig | [5] imiş. Tatlı sözüne, yumuşak ipeğine aldanıp çok Türk boyları, öldün. Türk boyları öleceksin. Güney'de Çoğay ormanına, Tögültün ovasına konayım dersen, Türk boyları öleceksin. [o] anda kötü kişi şöyle öğretir imiş : "ırak isen kötü ipek verir, yakın isen iyi ipek verir." deyip, anca öğretir imiş. Bilgi |
69 | 68 | [6] 𐰋𐰃𐰠𐰢𐰕: 𐰚𐰃𐰾𐰃: 𐰆𐰞: 𐰽𐰉𐰍: 𐰞𐰯: 𐰖𐰍𐰺𐰆: 𐰉𐰺𐰯: 𐰇𐰚𐱁: 𐰚𐰃𐱁𐰃: 𐰇𐰠𐱅𐰏: 𐰆𐰞: 𐰘𐰼𐰏𐰼𐰇: 𐰉𐰺𐰽𐰺: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰇𐰠𐱅𐰲𐰃: 𐰾𐰤: 𐰇𐱅𐰇𐰚𐰤: 𐰘𐰃𐰼: 𐰆𐰞𐰺𐰯: 𐰺𐰴𐱁: 𐱅𐰃𐰼𐰚𐱁: 𐰃𐰽𐰺: 𐰤𐰭: 𐰉𐰆𐰭𐰍: 𐰖𐰸: 𐰇𐱅𐰜𐰤: 𐰘𐰃𐱁: 𐰆𐰞𐰺𐰽𐰺: 𐰋𐰭𐰏𐰇: 𐰃𐰠: 𐱃𐰆𐱃𐰀: 𐰆𐰞𐰺𐱃𐰲𐰃: 𐰾𐰤: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐱃𐰸𐰺𐰴𐰴: 𐰾𐰤: 𐰀𐰲𐰾𐰺: 𐱃𐰆𐰽𐰴: 𐰇𐰢𐰕: 𐰾𐰤: 𐰋𐰃𐰼: 𐱃𐰆𐰑𐰽𐰺: 𐰀𐰲𐰾𐰴: 𐰇𐰢𐰕: 𐰾𐰤: 𐰦𐰍𐰭𐰣: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰃𐰏𐰓𐰢𐱁: 𐰴𐰍𐰣𐰭𐰣: | [6] bilmez kisi ol sabig alip yaguru barip öküs kisi öltüg.Ol yirgerü barsar, Türk budun ölteci sen. Ötüken yir olurup arkis tirkis isar, neng bungug yok. Ötüken yisolursar,benggü,il tuta olurtaci sen.Türk budun tokurkak sen. Acsar tosik ömez sen, bir todsar acsik ömez sen. Andagingin ücün igidmis kaganingin | [6] bilmez kişi o sözü alıp (kanıp) yakına varıp çok kişi öldü. O yerlere varsan, Türk boyları ölecek sin. Ötüken yerinde oturup katar, gezgin gönderirsen, hiç tasan yok. Ötüken ormanını sonsuz il tutarak oturacaksın. Türk boyları, toksan açlığı, tokluğu düşünmezsin. Bir doyarsan açlığı düşünmezsin. Öyle olduğun için eğitmiş kağanının |
70 | 69 | [7] 𐰽𐰉𐰃𐰤: 𐰞𐰢𐱃𐰃𐰤: 𐰘𐰃𐰼: 𐰽𐰖𐰆: 𐰉𐰺𐰑𐰍: 𐰴𐰆𐰯: 𐰦𐰀: 𐰞𐰴𐰦𐰍: 𐰺𐰞𐱃𐰍: 𐰦𐰀: 𐰴𐰞𐰢𐱁𐰃: 𐰘𐰃𐰼: 𐰽𐰖𐰆: 𐰸𐰆𐰯: 𐱃𐰆𐰺𐰆: 𐰇𐰠𐰇: 𐰖𐰆𐰺𐰖𐰆𐰺: 𐰼𐱅𐰏: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰖𐰺𐰞𐰴𐰑𐰸𐰃𐰤: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰇𐰕𐰢: 𐰸𐰆𐱃𐰢: 𐰉𐰺: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰞𐰺𐱃𐰢: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰞𐰺𐰯: 𐰖𐰸: 𐰲𐰃𐰍𐰪: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰸𐰆𐰯: 𐰸𐰆𐰉𐰺𐱃𐰑𐰢: 𐰲𐰃𐰍𐰪: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰉𐰖: 𐰴𐰃𐰡𐰢: 𐰕: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰜𐰇𐱁: 𐰴𐰃𐰡𐰢: 𐰕𐰆: 𐰉𐰆: | [7] sabin almatin yir sayu bardig. Kop anda alkindig ariltig. Anda kalmisi yir sayu kop toru ölü yoriyur ertig. Tengri yarlikadukin ücün özüm kutumbar ücün kagan olurtum. Kagan olurup yok cigany budunug kop kubratdim. Cigany budunug bay kildim. Az budunug öküs kildim. Azu bu | [7] sözünü almadın her yere vardın. Hep [o] anda yittin, yok oldun. [o] anda kalmışı her yere hep incelerek, ölerek yürüyor idiler. Tanrı buyurduğu için, kendimin kutu var olduğu için kağan oturdum. Kağan oturunca yok yoksul boyları hep toplattım. Yoksul boyları varlıklı kıldım. Az boyları çok kıldım. Yoksa bu |
71 | 70 | [8] 𐰽𐰉𐰢𐰑𐰀: 𐰃𐰏𐰓: 𐰉𐰺: 𐰍𐰆: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰋𐰏𐰠𐰼: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰉𐰆𐰣𐰃: 𐰾𐰃𐰓𐰭: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐱅𐰃𐰼𐰯: 𐰃𐰠: 𐱃𐰆𐱃𐰽𐰴𐰭𐰣: 𐰉𐰆𐰦𐰀: 𐰆𐰺𐱃𐰢: 𐰖𐰭𐰞𐰯: 𐰇𐰠𐰾𐰚𐰭𐰤: 𐰘𐰢𐰀: 𐰉𐰆𐰦𐰀: 𐰆𐰺𐱃𐰢: 𐰤𐰭: 𐰤𐰭: 𐰽𐰉𐰢: 𐰼𐰾𐰼: 𐰋𐰭𐰏𐰇: 𐱃𐱁𐰴𐰀: 𐰆𐰺𐱃𐰢: 𐰭𐰺: 𐰚𐰇𐰼𐰇: 𐰋𐰃𐰠𐰭: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰢𐱃𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰋𐰏𐰠𐰼: 𐰋𐰇𐰓𐰚𐰀: 𐰚𐰇𐰼𐰏𐰢𐰀: 𐰋𐰏𐰠𐰼: 𐰏𐰇: 𐰖𐰭𐰡𐰲𐰃: 𐰾𐰃𐰕: 𐰴𐰭𐰢: | [8] sabimda igid bar gu? Türk begler budun buni esiding.Türk budunug tirip il tutsikingin bunda urtum. Yangilip ölsiking in yime bunda urtum. Neng neng sabim erser bengü taska urtum. Angar körü biling. Türk amti budun begler bödke körügme begler gü yangildaci siz. Kangim | [8] sözümde yalan var mı? Türk beğleri, boyları, bunu işitin : Türk boylarını toplayıp il tutacağını burada vurdum. Yanılıp öleceğini yine burada vurdum (yazdım). Nice nice sözüm varsa Sonsuz taşa vurdum. Onu görüp bilin. Türk'ün şimdiki boyları, beğleri, böyle buyruğumdaki beğler (olarak) mi yanılacaksınız? Babam |
72 | 71 | [9] 𐰴𐰍𐰣: 𐰲𐰢: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰞𐰺𐱃𐰸𐰃𐰦𐰀: 𐱅𐰇𐰼𐱅: 𐰉𐰆𐰞𐰭𐰑𐰴𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰉𐰆𐰨𐰀: 𐰃𐱅𐰢𐰾.. 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰘𐰺𐰞𐰴𐰑𐰸: 𐰇𐰲𐰤: 𐰇𐰕𐰢: 𐰆𐰞𐰺𐱃𐰸𐰢𐰀: 𐱅𐰇𐰼𐱅: 𐰉𐰆𐰞𐰭𐰑𐰴𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰃𐱅𐰓𐰢: 𐰘𐰺𐱅𐰓𐰢: ..𐰃.. 𐰴𐰃𐰡𐰢: 𐰢𐰤: 𐱅𐰇𐰼𐰏𐰾: 𐰴𐰍𐰣𐰴𐰀: 𐰴𐰕𐰢𐰃𐰣: ... 𐰼𐱅𐰃𐰭𐰇: 𐰆𐰞𐰍: 𐱅𐰇𐰼𐰇𐰤: 𐰞𐰃: 𐰋𐰃𐰼𐱅𐰢: 𐱅𐰇𐰼𐰏𐰾: 𐰴𐰍𐰣: | [9] kagan ecim kagan olurtukinda tört bulungdaki budunug nence itmis ... Tengri yarlikaduk ücün özüm olurutukuma tört bulungdaki budunug itdim, yaratdimi... kildim. ... Türgis kaganka kizimin ... ertingüulug törün ali birtim. Türgis kagan | [9] kağan, amcam kağan oturduğunda dört yandaki boyları öyle [düzen] etmiş. ... Tanrı istediği için özüm oturduğumda dört yandaki boyları [düzen] etdim, yarattım. ...i... kıldım. Türgiş kağanına kızımı çok ulu (bir) tören ile alı verdim. Türgiş kağanının |
73 | 72 | [10] 𐰶𐰃𐰕𐰃𐰣: 𐰼𐱅𐰃𐰭𐰇: 𐰆𐰞𐰍: 𐱅𐰇𐰘𐰇𐰤: 𐰆𐰍𐰞𐰢𐰀: 𐰞𐰃: 𐰋𐰃𐰼𐱅𐰢: ... 𐰼𐱅𐰃𐰭𐰇: 𐰆𐰞𐰍: 𐱅𐰇𐰘𐰇𐰤: 𐰞𐰃: 𐰋𐰃𐰼𐱅𐰢: 𐰖...𐱅: 𐰼𐱅𐰇𐰼𐱅𐰢: ... 𐰉𐱁𐰞𐰍𐰍: 𐰘𐰇𐰚𐰦𐰼𐱅𐰢: 𐱅𐰃𐰕𐰠𐰏𐰏: 𐰾𐰇𐰚𐰼𐱅𐰢: 𐰇𐰕𐰀: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰽𐰺𐰀: 𐰘𐰼: 𐰖𐰺𐰞𐰴𐰑𐰸: 𐰇𐰲𐰤: | [10] kizin erting ulug törün oglima ali birtim. ... ertüngü ulug törün ali birtim, ya ... t ertürtüm ... basligig yükündürtüm, tizligig sökürtüm. Üze tengri asra yiry arlikaduk ücün ... | [10] kızını çok ulu törenle oğluma alı verdim. ... çok ulu törenle alı verdim. Ya.. ..t erdirdim. Başlıyı [baş] eğdirttim. Dizliyi [diz] çöktürttüm. Üstte Tanrı, altta yer istediği için |
74 | 73 | [11] 𐰚𐰇𐰕𐰤: 𐰚𐰇𐰼𐰢𐰓𐰜: 𐰸𐰆𐰞𐰴𐰴𐰣: 𐰾𐰓𐰢𐰓𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰢𐰣: 𐰃𐰠𐰏𐰼𐰇: 𐰚𐰇𐰤: 𐱃𐰆𐰍𐰽𐰴𐰭𐰀: 𐰋𐰃𐰼𐰏𐰼𐰇: ...𐰴𐰀: 𐰸𐰆𐰺𐰍𐰺𐰆: ... 𐰽𐰺𐰃𐰍: 𐰞𐱃𐰆𐰣𐰃𐰤: 𐰇𐰼𐰭: 𐰚𐰇𐰢𐱁𐰃𐰤: 𐰶𐰃𐰺𐰍𐰍𐰞𐰍: 𐰸𐰆𐱃𐰖𐰃𐰤: 𐰚𐰃𐰤𐰠𐰏: 𐰾𐰏𐱅𐰃𐰾𐰃𐰤: 𐰇𐰕𐰠𐰚: 𐱃𐰃𐰤: 𐰑𐰍𐰺𐰃𐰤: 𐰴𐰺𐰀: 𐰚𐰃𐰾𐰃𐰤: | [11] közün körmedik kulkakin esidmedük budunumun ilgerü kün togsikinga? bingerü ... ka kungaru ...sang altunin ürüng kümüsin kirgaglig kutayin kinligisgitisin özlük atin adgirin kara kisin | [11] gözün görmediği, kulağın işitmediği boylarımı, Doğu'da gün doğusuna, ...ka, Güney'de ..., Batı'da ... . Sarı altınını, ak gümüşünü, işlenmiş ipeğini, ipek bezini, binek atını, aygırını, kara samurunu, |
75 | 74 | [12] 𐰚𐰇𐰚: 𐱅𐰘𐰭𐰃𐰤: 𐱅𐰇𐰼𐰜𐰢𐰀: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰢𐰀: 𐰴𐰕𐰍𐰣𐰆: 𐰋𐰃𐰼𐱅𐰢: 𐰃𐱅𐰃: 𐰋𐰃𐰼𐱅𐰢: ... 𐰉𐰆𐰭𐰽𐰕: 𐰴𐰃𐰡𐰢: ... ..𐰼𐱅𐰃: 𐰼𐰚𐰠𐰏: ... 𐰨𐰀: 𐱅𐰇𐰢𐰤: 𐰆𐰍𐰞𐰃: ...𐰖𐰀: 𐰞𐰢𐰤: ...𐰇𐰤: 𐰋𐰏𐰠𐰼𐰏: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰦𐰀: ... | [12] kök teyengin Türküme budunuma kazganu birtim, itibirtim. ... n bungsuz kiltim. Üze tengri erklig ...tümen oglı ... n ... beglerig budun ... | [12] gök sincabını Türk'üme boylarıma kazanı verdim, edi verdim. ... sıkıntısız kıldım. ... ...rdi. Erkli ... onca tümen (onbinlerce) oğlu ...ya almın? ...ün beğleri, boylarına ... |
76 | 75 | [13] 𐰘𐰢𐰀: 𐰃𐰏𐰓𐰭: 𐰢𐰏𐱅𐰢𐰭: 𐱃𐰆𐰞𐰍𐱃𐰢𐰭: 𐰆𐰞𐰺𐱃𐰢: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰋𐰏𐰠𐰼: 𐱅𐰇𐰼𐰜𐰉𐰆𐰑𐰣𐰢: ... 𐱃: 𐰋𐰃𐰼𐱅𐰢: ..𐰇.. 𐰢𐱃𐰃𐰴𐰀: 𐱃𐱁𐰍: ..𐰇𐰼.. 𐰴𐰕𐰍𐰣𐰢𐰾: 𐰍𐰃𐰢𐰃𐰤: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: ...𐰃: 𐰉𐰆: 𐰴𐰍𐰣𐰭𐰑𐰀: 𐰉𐰆: 𐰋𐰏𐰠𐰼𐰏𐰓𐰀: ... ... 𐰽𐰆𐰉𐰭𐰑𐰀: 𐰑𐰺𐰞𐰢𐰽𐰺: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰦𐰀: | [13] ... igiding, emgetmeng, tolgatmang. ... m Türk begler Türk budunum ... at ... rtim ... ka ta ... g ... ür ... kazganip yang ... i bu ... a bukaganingda bu beglengde ... subungda adrilmasar?Türk budun | [13] yine besleyip, üzmeden, incitmeden oturdum. Türk beğleri, Türk boylarıma ... at verdim, ..ü.. . Şimdiki taşı ..ür.. kazanıp, yücelten, Türk boyları, bu kağanından, bu beğlerinden, suyundan ayrılmazsan, Türk boylarında ... |
77 | 76 | [14] 𐰇𐰕𐰭: 𐰓𐰏𐰇: 𐰚𐰇𐰼𐱅𐰲𐰃: 𐰾𐰤: 𐰋𐰏𐰀: 𐰚𐰃𐰼𐱅𐰲𐰃: 𐰾𐰤: 𐰉𐰆𐰭𐰽𐰕: 𐰉𐰆𐰡𐰲𐰃: 𐰾𐰤: 𐰦𐰀: 𐰚𐰃𐰾𐰼𐰀: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰴𐰍𐰦𐰀: 𐰋𐰓𐰕𐰲𐰃𐰏: 𐰸𐰆𐰯: 𐰚𐰠𐰇𐰼𐱅𐰢: 𐰢𐰤𐰭: 𐰽𐰉𐰢𐰣: 𐰾𐰃𐰢𐰑𐰃: 𐰃𐰲𐰼𐰚𐰃: 𐰋𐰓𐰕𐰲𐰃𐰏: 𐰃𐱃𐰃: 𐰭𐰺: 𐰑𐰨𐰍: 𐰉𐰺𐰴: 𐰖𐰺𐱃𐰓𐰢: 𐰃𐰲𐰃𐰤: 𐱃𐱁𐰃𐰤: 𐰑𐰨𐰍: 𐰋𐰓𐰕: 𐰆𐰺𐱃𐰆𐰺𐱃𐰢: 𐱃𐱁: 𐱃𐰆𐰶𐰃𐱃𐱃𐰢: 𐰚𐰇𐰭𐰠𐱅𐰚𐰃: 𐰽𐰉𐰢𐰣: 𐰆𐰺𐱃𐰆𐰺𐱃𐰢: | [14] özüng edgü körteci sen, ebing e kirteci sen, bung suzboldaci sen ... anda kisre Tabgac kaganda bedizcigkop kelürtüm. Mening sabimin simadi, icreki bedizcigiti. Ang ar adincig bediz urturtum. Tas tokittim.Könkülteki sabimin urturtum ... | [14] özünde iyilik göreceksin. Evine girebileceksin. Sıkıntısız olacaksın. [o] andan sonra Çin kağanından süsleyiciyi hep getirttim. Benim sözümü kırmadı. Kendisinin süsleyicisi idi. Ona görülmemiş anıt yaptırttım. İçine dışına görülmemiş süs vurdurttum. Taş yazdırttım. Gönüldeki sözümü vurdurttum. |
78 | 77 | [15] 𐰆𐰣: 𐰸: 𐰆𐰍𐰞𐰃𐰭𐰀: 𐱃𐱃𐰃𐰭𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰉𐰆𐰣𐰃: 𐰚𐰇𐰼𐰇: 𐰋𐰃𐰠𐰭: 𐰋𐰭𐰏𐰇: 𐱃𐱁: 𐱃𐰸𐰃𐱃𐰑𐰢: ... 𐱃𐰸𐰃𐱃𐰑𐰢: 𐰋𐰃𐱅𐰃𐰓𐰢: ... 𐰆𐰞: 𐱃𐱁: 𐰉𐰺𐰴𐰃𐰤: ... | [15] On Ok ogling a tating ategi buni körü biling Bengü tas tokitdim ... tokitdim, bitiddim. ... ol tas barkin ... | [15] On Ok oğluna, yabancılara kadar bunu görüp bilin. Sonsuztaş (ebedi-taş) dokuttum. yazdırdım, ..., . O taş barkını ... |
79 | 78 | Batı Yüzü - 9 dizi | ||
80 | 79 | [1] ...𐰇𐰕𐰀... | [1] ... üze ... | [1] ...üstte... |
81 | 80 | [2] 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰲𐰀: 𐰉𐰺𐰑𐰃: | [2] Bilge Kagan uçdı? | [2] Bilge Kağan uçtu (öldü). |
82 | 81 | [3] 𐰖𐰖: 𐰉𐰆𐰞𐰽𐰺: 𐰇𐰕𐰀: 𐱅𐰭𐰼𐰃: | [3] yay bolsar, üze tengri | [3] yaz olsa, üstte Tanrı |
83 | 82 | [4] 𐰚𐰇𐰋𐰼𐰏𐰾𐰃: 𐱅𐰼𐰲𐰀: 𐰨𐰀: 𐱃𐰴𐰃: | [4] köbürgesi öterce anca taki? | [4] davulu öter gibi, anca dahi |
84 | 83 | [5] 𐱃𐰍𐰑𐰀: 𐰾𐰃𐰍𐰆𐰣: 𐱅𐰾𐰼: 𐰨𐰀: | [5] tagda sigun ötser anca? | [5] dağda yaban geyiği ötse, anca |
85 | 84 | [6] 𐰽𐰴𐰣𐰆𐰺: 𐰢𐰤: 𐰴𐰭𐰢: 𐰴𐰍𐰣: | [6] sakinur men. Kangim kagan | [6] üzülüyorum. Babam kağan |
86 | 85 | [7] 𐱃𐱁𐰃𐰤: 𐰇𐰕𐰢: 𐰴𐰍𐰣: | [7] tasin özüm kagan ... | [7] taşını özüm kağan ... |
87 | 86 | [8] ... | [8] ... | [8] ... |
88 | 87 | [9] ... | [9] ... | [9] ... |
89 | 88 | Güney-batı: Yüzü - 1 dizi | ||
90 | 89 | [1] ... ...𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐰴𐰍𐰣: 𐰋𐰃𐱅𐰏𐰃𐰤: 𐰖𐰆𐰞𐰍: 𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰋𐰃𐱅𐰓𐰢: 𐰉𐰆𐰨𐰀: 𐰉𐰺𐰴𐰍: 𐰋𐰓𐰕𐰏: 𐰆𐰕𐰍: ...𐰴𐰍𐰣: 𐱃𐰃𐰾𐰃: 𐰖𐰆𐰞𐰍: 𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰢𐰤: 𐰖: 𐰺𐱃𐰸𐰃: 𐱅𐰇𐰼𐱅: 𐰚𐰇𐰤: 𐰆𐰞𐰺𐰯: 𐰋𐰃𐱅𐰃𐰓𐰢: 𐰋𐰓𐰕𐱅𐰢: 𐰖𐰍... | [1] ... Bilge Kagan bitingin Yollug Tigin bitidim.Bunca barkig bedizig uzug ... kagan atisi Yollug Tigin men ay artuki tört kün olurup bitidim.bedizetim. Yag ... | [1] ... Bilge Kağan'ın yazısını Yolluğ Tigin [ben] yazdım. Bunca anıtı, süsü, bezemeyi ... kağanın yeğeni Yoluğ Tigin , ben, (bir) ay, dört gün oturup yazdım, süsledim. Yağ... |
91 | 90 | KÜL TiGiN ANITLARI | ||
92 | 91 | Güney yüzü - 13 dizi | ||
93 | 92 | [1] 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐱅𐰏: 𐱅𐰭𐰼𐰃𐰓𐰀: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐱁: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐰴𐰍𐰣: 𐰉𐰆: 𐰇𐰓𐰚𐰀: 𐰆𐰞𐰺𐱃𐰢: 𐰽𐰉𐰢𐰣: 𐱅𐰇𐰚𐱅𐰃: 𐰾𐰃𐰓𐰏𐰠: 𐰆𐰞𐰖𐰆: 𐰃𐰤: 𐰘𐰏𐰇𐰤𐰢: 𐰆𐰍𐰞𐰣𐰢: 𐰋𐰃𐰼𐰚𐰃: 𐰆𐰍𐱁𐰢: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰢: 𐰋𐰃𐰼𐰘𐰀: 𐱁𐰑𐰯𐰃𐱃: 𐰋𐰏𐰠𐰼: 𐰘𐰃𐰺𐰖𐰀: 𐱃𐰺𐰴𐱃: 𐰉𐰆𐰖𐰺𐰸: 𐰋𐰏𐰠𐰼: 𐰆𐱃𐰕: 𐱃𐱃𐰺: | [1] Tengri teg tengride bolmış Türk Bilge Kagan bu ödke olurtum. Sabimin tüketi eşidgil. Ulayu ini yigünüm oglanım biriki oguşum budunum biriye şadpıt begler yırıya tarkat buyruk begler Otuz Tatar ... | [1] Tanrı teg Tanrıde olmuş Türk Bilge Kağan bu çağda oturdum. Sözümü tüketene [karar] işit. En çok kardeş yeğenim, oğlum bütün soyum, boylarım, Güney'deki şadpıt beğleri, Kuzey'deki Tarkat buyruk beğleri, Otuz Tatar, |
94 | 93 | [2] 𐱃𐰸𐰆𐰕: 𐰆𐰍𐰕: 𐰋𐰏𐰠𐰼𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰃: 𐰉𐰆: 𐰽𐰉𐰢𐰤: 𐰓𐰏𐰇𐱅𐰃: 𐰾𐰃𐰓: 𐰴𐱃𐰍𐰑𐰃: 𐱅𐰃𐰭𐰞𐰀: 𐰃𐰠𐰏𐰼𐰇: 𐰚𐰇𐰤: 𐱃𐰆𐰍𐰽𐰴𐰀: 𐰋𐰃𐰼𐰏𐰼𐰇: 𐰚𐰇𐰤: 𐰆𐰺𐱃𐰆𐰾𐰃𐰭𐰺𐰆: 𐰸𐰆𐰺𐰃𐰍𐰺𐰃: 𐰚𐰇𐰤: 𐰉𐱃𐰾𐰶𐰃𐰭𐰀: 𐰘𐰃𐰺𐰍𐰺𐰃: 𐱅𐰇𐰤: 𐰆𐰺𐱃𐰆𐰾𐰃𐰭𐰺𐰆: 𐰦𐰀: 𐰃𐰲𐰼𐰚𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰴𐰆𐰯: 𐰢𐰭𐰀: 𐰚𐰇𐰼𐰼: 𐰉𐰆𐰨𐰀: 𐰉𐰆𐰑𐰣: | [2] Tokuz Oguz begleri budunı bu sabimin edgüti eşid katıgdı tıngla: İlgerü kün togsıkka bingerü kün ortusıngaru kurıgaru kün batsıkınga yırıgaru tün ortusıngaru anda içreki budun kop manga körür. Bunça budun | [2] Dokuz Oğuz beğleri, boyları bu sözümü iyice işit, katıca dinle. Doğu'da gün doğusuna, Güney'de gün ortasına, Batı'da gün batısına, Kuzey'de gece ortasına, onların içindeki boylar hep bana görür (bağlı). Bunca boyları |
95 | 94 | [3] 𐰴𐰆𐰯: 𐰃𐱅𐰓𐰢: 𐰆𐰞: 𐰢𐱃𐰃: 𐰪𐰍: 𐰖𐰸: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰴𐰍𐰣: 𐰇𐱅𐰜𐰤: 𐰘𐰃𐱁: 𐰆𐰞𐰺𐰽𐰺: 𐰃𐰠𐱅𐰀: 𐰉𐰆𐰭: 𐰖𐰸: 𐰃𐰠𐰏𐰼𐰇: 𐱁𐰦𐰆𐰭: 𐰖𐰕𐰃𐰴𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢: 𐱃𐰞𐰆𐰖𐰴𐰀: 𐰚𐰃𐰲𐰏: 𐱅𐰏𐰢𐰓𐰢: 𐰋𐰃𐰼𐰏𐰼𐰇: 𐱃𐰸𐰆𐰕: 𐰼𐰾𐰤𐰚𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢: 𐱅𐰇𐰯𐰇𐱅𐰚𐰀: 𐰚𐰃𐰲𐰏: 𐱅𐰏𐰢𐰓𐰢: 𐰸𐰆𐰺𐰃𐰍𐰺𐰃: 𐰘𐰨𐰇: 𐰇𐰏𐰕... | [3] kop itdim. Ol amtı ariyıg yok. Türk kagan Ötüken yış olursar ilte bung yok. İlgerü Şantung yazıka tegi süledim, taluyka kiçig tegmedim. Bingerü Tokuz Ersinke tegi süledim, Tüpütke kiçig tegmedim. Kurıgaru Yinçü ögüz | [3] hep [düz] ettim. Şimdi onun gibisi yok. Türk kağanı Ötüken ormanında oturursa ilde tasa yok. Doğu'da Şantung ovasına değin süledim. Taluy'a geçip değmedim. Güney'de Dokuz Ersin'e değin süledim. Tibet'e geçip değmedim. Batı'da İnci ırmağı...(nı) |
96 | 95 | [4] 𐰚𐰲𐰀: 𐱅𐰢𐰼𐰴𐰯𐰍𐰴𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢: 𐰘𐰃𐰺𐰍𐰺𐰆: 𐰘𐰼: 𐰉𐰖𐰺𐰸𐰆: 𐰘𐰃𐰼𐰃𐰭𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢: 𐰉𐰆𐰣𐰨𐰀: 𐰘𐰃𐰼𐰚𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰖𐰆𐰺𐱃𐰑𐰢: 𐰇𐱅𐰜𐰤: 𐰘𐰃𐱁𐰑𐰀: : 𐰘𐰃𐰏: 𐰃𐰓𐰃: 𐰖𐰸: 𐰼𐰢𐱁: 𐰃𐰠: 𐱃𐰆𐱃𐰽𐰴: 𐰘𐰃𐰼: 𐰇𐱅𐰜𐰤: 𐰘𐰃𐱁: 𐰼𐰢𐱁: 𐰉𐰆: 𐰘𐰃𐰼𐰓𐰃: 𐰆𐰞𐰺𐰯: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰴𐰍𐰣: 𐰋𐰃𐰼𐰠𐰀: | [4] keçe Temir Kapıgka tegi süledim. Yırıgaru Yir Bayırku yiringe tegi süledim. Bunca yirke tegi yorıtdım. Ötüken yışda yig idi yok ermiş. İl tutsık yir Ötüken yış ermiş. Bu yirde olurup Tabgaç budun birle | [4] geçip Demirkapı'ya değin süledim. Kuzey'de Yir Bayırku yerine değin süledim. Bunca yer(ler)e değin yürüttüm. Ötüken ormanından yeğ, iyi [yer] yok imiş. İl tutulacak yer Ötüken ormanı imiş. Bu yerde oturup Çin kağanı ile |
97 | 96 | [5] 𐱅𐰇𐰕𐰠𐱅𐰢: 𐰞𐱃𐰆𐰣: 𐰚𐰇𐰢𐱁: 𐰃𐰾𐰏𐱅𐰃: 𐰸𐰆𐱃𐰖: 𐰉𐰆𐰭𐰽𐰕: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰼𐰇𐰼: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰽𐰉𐰃: 𐰾𐰇𐰲𐰃𐰏: 𐰍𐰃𐰾𐰃: 𐰘𐰃𐰢𐱁𐰴: 𐰼𐰢𐰾: 𐰾𐰇𐰲𐰃𐰏: 𐰽𐰉𐰣: 𐰘𐰃𐰢𐱁𐰴: 𐰍𐰃𐰤: 𐰺𐰯: 𐰃𐰺𐰴: 𐰉𐰑𐰣𐰍: 𐰨𐰀: 𐰖𐰍𐰆𐱃𐰃𐰼: 𐰼𐰢𐰾: 𐰖𐰍𐰺𐰆: 𐰸𐰆𐰦𐰸𐰑𐰀: 𐰚𐰃𐰾𐰼𐰀: 𐰪𐰍: 𐰋𐰃𐰠𐰏: 𐰦𐰀: 𐰇𐰘𐰇𐰼: 𐰼𐰢𐰾: | [5] tüzültüm. Altun kümüş işgiti kutay bungsuz anca birür. Tabgaç budun sabi süçig agısı yımşak ermiş. Süçig sabin yımşak agın arıp ırak budunug anca yagutır ermiş. Yaguru kondukda kisre ariyıg bilig anda öyür ermiş. | [5] anlaştım. Altunu, gümüşü, işlenmiş ipeği anca [zorlamadan] verir. Çin boylarının sözü tatlı, ipeği yumuşak imiş. Tatlı sözü, yumuşak ipeği ile aldatıp, uzak boyları iyice yaklaştırır imiş. Yaklaştırıp kondurduktan sonra kötü bilgilerini (kötülüklerini) [o] anda düşünür imiş. |
98 | 97 | [6] 𐰓𐰏𐰇: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐰚𐰃𐰾𐰃𐰏: 𐰓𐰏𐰇: 𐰞𐰯: 𐰚𐰃𐰾𐰃𐰏: 𐰖𐰆𐰺𐱃𐰢𐰕: 𐰼𐰢𐰾: 𐰋𐰃𐰼: 𐰚𐰃𐰾𐰃: 𐰖𐰍𐰞𐰽𐰺: 𐰆𐰍𐱁𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰃: 𐰋𐰃𐰾𐰜𐰃𐰭𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰶𐰃𐰑𐰢𐰕: 𐰼𐰢𐰾: 𐰾𐰇𐰲𐰃𐰏: 𐰽𐰉𐰃𐰭𐰀: 𐰘𐰢𐱁𐰴: 𐰍𐰃𐰾𐰃𐰍𐰀: 𐰺𐱃𐰆𐰺𐰯: 𐰜𐰇𐰾: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰇𐰠𐱅𐰏: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰇𐰠𐰾𐰚𐰭: 𐰋𐰼𐰘𐰀: 𐰲𐰆𐰍𐰖: 𐰘𐰃𐱁: 𐱅𐰇𐰏𐰠𐱅𐰤: | [6] Edgü bilge kişig edgü alp kişig yoritmaz ermiş. Bir kişi yangılsar oguşı budunı bişükinge tegi kıdmaz ermiş. Süçig sabınga yımşak agısınga arturup öküş Türk budun öltüg. Türk budun ölsiking. Biriye Çogay yış Tögültün | [6] İyi bilgili kişiyi, iyi alp kişiyi yürütmez imiş. Bir kişi yanılsa soyuna, boylarına, çocuklarına değin barındırmaz imiş. Tatlı sözüne, yumuşak ipeğine aldanıp çok Türk boyları, öldün. Türk boyları öleceksin. Güney'de Çoğay ormanına, Tögültün |
99 | 98 | [7] 𐰖𐰕𐰃: 𐰸𐰆𐰣𐰖𐰃𐰤: 𐱅𐰃𐰾𐰼: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰇𐰠𐰾𐰚𐰏: 𐰦𐰀: 𐰪𐰍: 𐰚𐰃𐰾𐰃: 𐰨𐰀: 𐰉𐰆𐱁𐰍𐰆𐰺𐰆𐰺: 𐰼𐰢𐰾: 𐰃𐰺𐰴: 𐰼𐰾𐰼: 𐰖𐰉𐰞𐰴: 𐰍𐰃: 𐰋𐰃𐰼𐰇𐰼: 𐰖𐰍𐰸: 𐰼𐰾𐰼: 𐰓𐰏𐰇: 𐰍𐰃: 𐰋𐰃𐰼𐰇𐰼: 𐱅𐰃𐰯: 𐰨𐰀: 𐰉𐰆𐱁𐰍𐰆𐰺𐰆𐰺: 𐰼𐰢𐰾: 𐰋𐰃𐰠𐰏: 𐰋𐰃𐰠𐰢𐰕: 𐰚𐰃𐰾𐰃: 𐰆𐰞: 𐰽𐰉𐰍: 𐰞𐰯: 𐰖𐰍𐰺𐰆: 𐰉𐰺𐰯: 𐰇𐰚𐱁: 𐰚𐰃𐱁𐰃: 𐰇𐰠𐱅𐰏: | [7] yazı konayın tiser Türk budun ölsikig. Anda ariyıg kişi anca boşgurur ermiş. Irak erser yablak agı birür, yaguk erser edgü agı birür tip anca boşgurur ermiş. Bilig bilmez kişi ol sabıg alıp yaguru barıp öküş kişi öltüg. | [7] ovasına konayım dersen, Türk boyları öleceksin. [o] anda kötü kişi anca [şöyle] öğretir imiş : "Irak isen kötü ipek verir, yakın isen iyi ipek verir." deyip, öyle öğretir imiş. Bilgi bilmez kişi o sözü alıp [inanıp] yakına varıp çok kişi öldü. |
100 | 99 | [8] 𐰆𐰞: 𐰘𐰼𐰏𐰼𐰇: 𐰉𐰺𐰽𐰺: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰇𐰠𐱅𐰲𐰃: 𐰾𐰤: 𐰇𐱅𐰇𐰚𐰤: 𐰘𐰃𐰼: 𐰆𐰞𐰺𐰯: 𐰺𐰴𐱁: 𐱅𐰃𐰼𐰚𐱁: 𐰃𐰽𐰺: 𐰤𐰭: 𐰉𐰆𐰭𐰍: 𐰖𐰸: 𐰇𐱅𐰜𐰤: 𐰘𐰃𐱁: 𐰆𐰞𐰺𐰽𐰺: 𐰋𐰭𐰏𐰇: 𐰃𐰠: 𐱃𐰆𐱃𐰀: 𐰆𐰞𐰺𐱃𐰲𐰃: 𐰾𐰤: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐱃𐰸𐰺𐰴𐰴: 𐰾𐰤: 𐰀𐰲𐰾𐰴: 𐱃𐰆𐰽𐰴: 𐰇𐰢𐰕: 𐰾𐰤: 𐰋𐰃𐰼: 𐱃𐰆𐰑𐰽𐰺: 𐰀𐰲𐰾𐰴: 𐰇𐰢𐰕: 𐰾𐰤: 𐰦𐰍𐰭𐰣: | [8] Ol yirgerü barsar Türk budun ölteçi sen. Ötüken yir olurup arkış tirkiş ısar neng bungug yok. Ötüken yış olursar benggü il tuta olurtaçı sen. Türk budun tokurkak sen. Açsık tosık ömez sen. Bir todsar açsık ömez sen. Antagıngın | [8] O yerlere varırsan, Türk boyları ölecek sin. Ötüken yerinde oturup katar, gezgin gönderirsen, neyin, tasan yok (olmaz). Ötüken ormanını sonsuz il tutarak oturacaksın. Türk boyları, toksan açlığı, tokluğu düşünmezsin. Bir doyarsan açlığı düşünmezsin. Öyle olduğun |
101 | 100 | [9] 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰃𐰏𐰓𐰢𐱁: 𐰴𐰍𐰣𐰭𐰣: 𐰽𐰉𐰃𐰤: 𐰞𐰢𐱃𐰃𐰤: 𐰘𐰃𐰼: 𐰽𐰖𐰆: 𐰉𐰺𐰑𐰍: 𐰴𐰆𐰯: 𐰦𐰀: 𐰞𐰴𐰦𐰍: 𐰺𐰞𐱃𐰍: 𐰦𐰀: 𐰴𐰞𐰢𐱁𐰃: 𐰘𐰃𐰼: 𐰽𐰖𐰆: 𐰸𐰆𐰯: 𐱃𐰆𐰺𐰆: 𐰇𐰠𐰇: 𐰖𐰆𐰺𐰖𐰆𐰺: 𐰼𐱅𐰏: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰖𐰺𐰞𐰴𐰑𐰸𐰃𐰤: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰇𐰕𐰢: 𐰸𐰆𐱃𐰢: 𐰉𐰺: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰞𐰺𐱃𐰢: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰞𐰺𐰯: | [9] üçün igidmiş kaganıngın sabin almatın yir sayu bardıg. Kop anda alkıntıg, arıltıg. anda kalmışı yir sayu kop toru ölü yorıdur ertig. Tengri yarlıkadukın üçün özüm kutum bar üçün kagan olurtum. Kagan olurup | [9] için eğitmiş kağanının sözünü almadın her yere vardın. Hep [o] anda yittin, yok oldun. [o] anda kalanlar her yere hep incelerek, ölerek yürür idiler. Tanrı buyurduğu için, özüm kutum var olduğu için kağan oturdum. Kağan oturup |
102 | 101 | [10] 𐰖𐰸: 𐰲𐰃𐰍𐰪: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰸𐰆𐰯: 𐰸𐰆𐰉𐰺𐱃𐰑𐰢: 𐰲𐰃𐰍𐰪: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰉𐰖: 𐰴𐰃𐰡𐰢: 𐰕: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰜𐰇𐱁: 𐰴𐰃𐰡𐰢: 𐰕𐰆: 𐰉𐰆: 𐰽𐰉𐰢𐰑𐰀: 𐰃𐰏𐰓: 𐰉𐰺: 𐰍𐰆: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰋𐰏𐰠𐰼: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰉𐰆𐰣𐰃: 𐰾𐰃𐰓𐰭: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐱅𐰃𐰼𐰯: 𐰃𐰠: 𐱃𐰆𐱃𐰽𐰴𐰭𐰣: 𐰉𐰆𐰦𐰀: 𐰆𐰺𐱃𐰢: 𐰖𐰭𐰞𐰯: 𐰇𐰠𐰾𐰚𐰭𐰤: 𐰘𐰢𐰀: | [10] yok çıgany budunug kop kubratdım. Çıgany budunug bay kıldım. Az budunug öküş kıldım. Azu bu sabımda igid bar gu? Türk begler budun bunı eşiding. Türk budun tirip il tutsıkıngın bunda urtum. Yangılıp ölsikingin yime | [10] yok yoksul boyları hep toplattım. Yoksul boyları varlıklı kıldım. Az boyları çok kıldım. Yoksa bu sözümde yalan var mı? Türk beğleri, boyları, bunu işitin. Türk boylarını toplayıp il tutacağını burada vurdum (yazdım). Yanılıp öleceğini yine |
103 | 102 | [11] 𐰉𐰆𐰦𐰀: 𐰆𐰺𐱃𐰢: 𐰤𐰭: 𐰤𐰭: 𐰽𐰉𐰢: 𐰼𐰾𐰼: 𐰋𐰭𐰏𐰇: 𐱃𐱁𐰴𐰀: 𐰆𐰺𐱃𐰢: 𐰭𐰺: 𐰚𐰇𐰼𐰇: 𐰋𐰃𐰠𐰭: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰢𐱃𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰋𐰏𐰠𐰼: 𐰋𐰇𐰓𐰚𐰀: 𐰚𐰇𐰼𐰏𐰢𐰀: 𐰋𐰏𐰠𐰼: 𐰏𐰇: 𐰖𐰭𐰡𐰲𐰃: 𐰾𐰃𐰕: 𐰢𐰤: 𐰋𐰭𐰏𐰇: 𐱃𐱁: 𐱃𐰆𐰶𐰃𐱃𐰑𐰢... 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰴𐰍𐰦𐰀: 𐰋𐰓𐰕𐰲𐰃: 𐰚𐰠𐰇𐰼𐱅𐰢: 𐰋𐰓𐰕𐱅𐰢: 𐰢𐰤𐰭: 𐰽𐰉𐰢𐰣: 𐰾𐰃𐰢𐰑𐰃: | [11] bunda urtum. Neng neng sabim erser bengü taşka urtum. Angar körü biling. Türk amtı budun begler bödke körügme begler gü yangıltaçı siz? Men benggü taş tokıtdım ... Tabgaç kaganda bedizçi kelürtüm, bedizettim. Mening sabimin sımadı. | [11] burada vurdum. Nice nice sözüm varsa Bengü taşa vurdum. Onu görüp bilin. Türk'ün şimdiki boyları, beğleri, böyle buyruğumdaki beğler (olarak) mi yanılacaksınız? Ben Bengü taş dokuttum. ... Çin kağanından süsleyici getirdim. Süslettim. Benim sözümü kırmadı. |
104 | 103 | [12] 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰴𐰍𐰣𐰭: 𐰃𐰲𐰼𐰚𐰃: 𐰋𐰓𐰕𐰲𐰃𐰏: 𐰃𐱃𐰃: 𐰭𐰺: 𐰑𐰨𐰃𐰍: 𐰉𐰺𐰴: 𐰖𐰺𐱃𐰆𐰺𐱃𐰢: 𐰃𐰲𐰃𐰤: 𐱃𐱁𐰃𐰤: 𐰑𐰨𐰃𐰍: 𐰋𐰓𐰕: 𐰆𐰺𐱃𐰆𐰺𐱃𐰢: 𐱃𐱁: 𐱃𐰆𐰴𐰃𐱃𐰑𐰢: 𐰚𐰇𐰭𐰠𐱅𐰚𐰃: 𐰽𐰉𐰢𐰣: 𐰆𐰺𐱃𐰆𐰺𐱃𐰢: 𐰆𐰞... 𐰆𐰣: 𐰆𐰭: 𐰆𐰍𐰞𐰃𐰭𐰀: 𐱃𐱃𐰃𐰭𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰉𐰆𐰣𐰃: 𐰚𐰇𐰼𐰇: 𐰋𐰃𐰠𐰭: 𐰋𐰭𐰏𐰇: 𐱃𐱁: | [12] Tabgaç kaganıng içreki bedizçig ıtı. Angar adınçıg bark yaraturtum. İçin taşın adınçıg bediz urturtum. Taş tokıtdım. Köngülteki sabimin urturtum ... On Ong oglınga tatınga tegi bum körü biling. Benggü taş | [12] Çin kağanı, buyruğundaki süsçüyü gönderdi. Ona eşsiz (bir) bark yaptırdım. İçine dışına görülmemiş süs(ler) vurdurdum. Taş yazdırdım. Gönüldeki sözümü vurdurdum. Ol... On Ong oğluna, yabancıya değin bunu görüp bilin. Bengü taş |
105 | 104 | [13] 𐱃𐰸𐰃𐱃𐰑𐰢: 𐰉𐰆: ...𐰃𐰠: 𐰼𐰾𐰼: 𐰨𐰀: ..𐰢: 𐱃𐰴𐰃: 𐰼𐰃𐰏: 𐰘𐰼𐱅𐰀: 𐰃𐰼𐰾𐰼: 𐰨𐰀: 𐰼𐰏: 𐰘𐰼𐱅𐰀: 𐰋𐰭𐰏𐰇: 𐱃𐱁: 𐱃𐰸𐰃𐱃𐰑𐰢: 𐰋𐰃𐱅𐰃𐰓𐰢: 𐰣𐰃: 𐰚𐰇𐰼𐰯: 𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰭: 𐰆𐰞: 𐱃𐱁: ...𐰑𐰢: 𐰉𐰆: 𐰋𐰃𐱅𐰏: 𐰋𐰃𐱅𐰏𐰢𐰀: 𐱃𐰃𐰾𐰃: 𐰖𐰆𐰞𐰍𐱅𐰃𐰏𐰤: | [13] tokıtdım. bu ... il erser, anca takı erig yirte irser, anca erig yirte bengü taş tokıtdım, bitiddim. Anı körüp anca biling. Ol taş ... dım. Bu bitig bitigme atisi Yollug Tigin. | [13] dokuttum. Bu... il ise anca ...m. Daha erişilir yerde ise ona erişilir yerde Bengü taş dokuttum, yazdırdım. Onu görüp anca bilin. O taş ...dım. Bu yazıyı yazan : Yeğeni Yoluğ Tigin. |
106 | 105 | Doğu yüzü - 40 dizi | ||
107 | 106 | [1] 𐰇𐰕𐰀: 𐰚𐰇𐰚: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰽𐰺𐰀: 𐰖𐰍𐰕: 𐰘𐰼: 𐰴𐰃𐰞𐰦𐰸𐰑𐰀: 𐰚𐰃𐰤: 𐰺𐰀: 𐰚𐰃𐰾𐰃: 𐰆𐰍𐰞𐰃: 𐰴𐰃𐰞𐰣𐰢𐰾: 𐰚𐰃𐰾𐰃: 𐰆𐰍𐰞𐰃𐰦𐰀: 𐰇𐰕𐰀: 𐰲𐰃𐰢: 𐰯𐰀𐰢: 𐰉𐰆𐰢𐰣: 𐰴𐰍𐰣: 𐰃𐰾𐱅𐰢𐰃: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰞𐰺𐰢𐱁: 𐰆𐰞𐰺𐰯𐰣: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰭: 𐰃𐰠𐰃𐰤: 𐱅𐰇𐰼𐰇𐰾𐰃𐰤: 𐱃𐰆𐱃𐰀: 𐰋𐰃𐰼𐰢𐰾: 𐰃𐱅𐰃: 𐰋𐰃𐰼𐰢𐰾: | [1] Üze kök tengri asra yagız yir kılındukda ikin ara kişi oglı kılınmış. Kişi oglında üze eçüm apam Bumın Kagan İstemi Kagan olurmış. Olurupan Türk budunung ilin törüsin tuta birmiş, iti birmiş. | [1] Üstte gök Tanrı altta yağız yer kılındığında ikisi arasında kişi oğlu kılınmış. Kişi oğlunun da üzerine atam, babam Bumın Kağan, İstemi Kağan oturmuş. Oturunca Türk boylarının ilini, töresini tutuvermiş, edi vermiş. |
108 | 107 | [2] 𐱅𐰇𐰼𐱅: 𐰉𐰆𐰞𐰭: 𐰴𐰆𐰯: 𐰖𐰍𐰃: 𐰼𐰢𐰾: 𐰾𐰇: 𐰾𐰇𐰠𐰯𐰤: 𐱅𐰇𐰼𐱅: 𐰉𐰆𐰞𐰭𐰑𐰴𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰴𐰆𐰯: 𐰞𐰢𐰾: 𐰴𐰆𐰯: 𐰉𐰕: 𐰴𐰃𐰞𐰢𐰾: 𐰉𐱁𐰞𐰍𐰍: 𐰘𐰜𐰦𐰼𐰢𐰾: 𐱅𐰃𐰕𐰠𐰏𐰏: 𐰾𐰇𐰚𐰇𐰼𐰢𐰾: 𐰃𐰠𐰏𐰼𐰇: 𐰴𐰑𐰺𐰴𐰣: 𐰘𐰃𐱁𐰴𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰚𐰃𐰼𐰇: 𐱅𐰢𐰺𐰴𐰯𐰍𐰴𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰸𐰆𐰦𐰺𐰢𐰾: 𐰚𐰃𐰤: 𐰺𐰀... | [2] Tört bulung kop yagı ermiş. Sü sülepen tört bulungdakı budunug kop almış, kop baz kılmış. Başlıgıg yükündürmiş, tizligig sökürmiş. İlgerü Kadırkan yışka tegi kirü Temir Kapıgka tegi kondurmuş. İkin ara | [2-Dört yan hep yağı imiş. Er süleyip dört yandaki boyları hep almış, hep baz kılmış. Başlıyı [baş] eğdirmiş, dizliyi [diz] çöktürmüş. Doğu'da Kadırkan ormanına değin, Batı'da Demirkapı'ya değin kondurmuş. İkisi arasına... |
109 | 108 | [3] 𐰃𐰓𐰃: 𐰆𐰴𐰽𐰕: 𐰜𐰇𐰚: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰨𐰀: 𐰆𐰞𐰺𐰆𐰺: 𐰼𐰢𐰾: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐰴𐰍𐰣: 𐰼𐰢𐰾: 𐰞𐰯: 𐰴𐰍𐰣: 𐰼𐰢𐰾: 𐰉𐰆𐰖𐰺𐰸𐰃: 𐰘𐰢𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐰼𐰢𐰾: 𐰼𐰨: 𐰞𐰯: 𐰼𐰢𐰾: 𐰼𐰨: 𐰋𐰏𐰠𐰼𐰃: 𐰘𐰢𐰀: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰃: 𐰘𐰢𐰀: 𐱅𐰇𐰕: 𐰼𐰢𐰾: 𐰣𐰃: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰃𐰠𐰏: 𐰨𐰀: 𐱃𐰆𐱃𐰢𐰾: 𐰼𐰨: 𐰃𐰠𐰏: 𐱃𐰆𐱃𐰯: 𐱅𐰇𐰼𐰇𐰏: 𐰃𐱅𐰢𐰾: 𐰇𐰕𐰃: 𐰨𐰀: | [3] idi oksuz Kök Türk anca olurur ermiş. Bilge kagan ermiş, alp kagan ermiş. Buyrukı yime bilge ermiş erinç, alp ermiş erinç. Begleri yime budunı yime tüz ermiş. Anı üçün ilig anca tutmış erinç. İlig tutup törüg itmiş. Özi anca | [3] iyice düzensiz Gök Türk anca oturur imiş. Bilge kağan imiş. Alp kağan imiş. Buyruğu bile bilge imiş gerçek, alp imiş gerçek. Beğleri bile, boyları bile düz imiş. Onun için ili anca tutmuş gerçek. İli tutup töre düzenlemiş. Kendisi anca |
110 | 109 | [4] 𐰚𐰼𐰏𐰚: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰾: 𐰖𐰆𐰍𐰲𐰃: 𐰾𐰃𐰍𐱃𐰲𐰃: 𐰇𐰭𐰼𐰃: 𐰜𐰇𐰤: 𐱃𐰆𐰍𐰽𐰴𐰑𐰃: 𐰋𐰇𐰚𐰲𐰃: 𐰲𐰇𐰠𐰏𐰠: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐱅𐰇𐰯𐰇𐱅: 𐰯𐰺: 𐰯𐰆𐰺𐰢: 𐰶𐰃𐰺𐰴𐰕: 𐰇𐰲𐰸𐰆𐰺𐰃𐰴𐰣: 𐰆𐱃𐰕𐱃𐱃𐰺: 𐰶𐰃𐱃𐰪: 𐱃𐱃𐰉𐰃: 𐰉𐰆𐰨𐰀: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰚𐰠𐰯𐰤: 𐰽𐰃𐰍𐱃𐰀𐰢𐰾: 𐰖𐰆𐰍𐰞𐰀𐰢𐰾: 𐰦𐰍: 𐰚𐰇𐰠𐰏: 𐰴𐰍𐰣: 𐰼𐰢𐰾: 𐰦𐰀: 𐰚𐰃𐰾𐰼𐰀: 𐰃𐰤𐰃𐰾𐰃: 𐰴𐰍𐰣: | [4] kergek bolmış. Yogçı sıgıtçı öngre kün togsıkda Bökli çöllüg il Tabgaç Tüpüt Apar Purum Kırkız Üç Kurıkan Otuz Tatar Kıtany Tatabı bunca budun kelipen sıgtamış yoglamış. Antag külüg kagan ermiş. Anda kisre inişi kagan | [4] kergek [gibi uçmuş, ölmüş] olmuş. Yasçı, ağlayıcı, Doğu'da, gün doğusunda Böklü Çül'lü İl, Çin, Tibet, Apar, Rum, Kırgız, Üç Kurıkan, Otuz Tatar, Kıtany, Tatabı, bunca boylar gelip ağlamış, yaslanmış. Öyle ünlü kağan imiş. [O] andan sonra kardeşi kağan |
111 | 110 | [5] 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰾: 𐰼𐰨: 𐰆𐰍𐰞𐰃𐱃𐰃: 𐰴𐰍𐰣: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰾: 𐰼𐰨: 𐰦𐰀: 𐰚𐰃𐰾𐰼𐰀: 𐰃𐰤𐰃𐰾𐰃: 𐰲𐰃𐰾𐰃𐰤: 𐱅𐰏: 𐰴𐰃𐰞𐰣𐰢𐰑𐰸: 𐰼𐰨: 𐰆𐰍𐰞𐰃: 𐰴𐰭𐰃𐰤: 𐱅𐰏: 𐰴𐰃𐰞𐰣𐰢𐰑𐰸: 𐰼𐰨: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰾𐰃𐰕: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰞𐰺𐰢𐰾: 𐰼𐰨: 𐰖𐰉𐰞𐰴: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰞𐰺𐰢𐰾: 𐰼𐰨: 𐰉𐰆𐰖𐰴𐰸𐰃: 𐰘𐰢𐰀: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰾𐰕: 𐰼𐰨: 𐰖𐰉𐰞𐰴: 𐰼𐰢𐰾: 𐰼𐰨: | [5] bolmış erinç, oglıtı kagan bolmış erinç. Anda kisre inişi eçisin teg kılınmaduk erinç, oglı kangın teg kılınmaduk erinç. Biligsiz kagan olurmış erinç, yablak kagan olurmış erinç. Buyrukı yime biligsiz erinç, yablak ermiş erinç. | [5] olmuş gerçek. Oğulları kağan olmuş gerçek. [O] andan sonra kardeşi, ağabeyi deği (gibi) kılınmadığı gerçek, oğlu babası deği kılınmadığı gerçek, bilgisiz kağan oturmuş gerçek. Kötü kağan oturmuş gerçek. Buyruğu yine bilgisiz gerçek, yablak (kötü) imiş gerçek. |
112 | 111 | [6] 𐰋𐰏𐰠𐰼𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰃: 𐱅𐰇𐰕𐰾𐰕: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐱅𐰋𐰠𐰏𐰃𐰤: 𐰚𐰇𐰼𐰠𐰏: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰺𐰢𐰴𐰲𐰃𐰾𐰃𐰤: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰃𐰤𐰠𐰃: 𐰲𐰃𐰠𐰃: 𐰚𐰃𐰭𐰾𐰇𐰼𐱅𐰜𐰃𐰤: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰋𐰏𐰠𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰞𐰃𐰍: 𐰖𐰆𐰭𐱁𐰆𐰺𐱃𐰸𐰃𐰤: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰃𐰠𐰠𐰓𐰜: 𐰃𐰠𐰃𐰤: 𐰃𐰲𐰍𐰣𐰆: 𐰃𐰑𐰢𐰾: | [6] Begleri budunı tüzsüz üçün Tabgaç budun tebligin kürlüg üçün armakçısın üçün inili eçili kingşürtükin üçün begli budunlıg yongşurtukın üçün Türk budun illedük ilin ıçgınu ıdmış, | [6] Beğleri, boyları düzsüz (olduğu) için, Çin boyları alcı, kandırıcı (olduğu) için, aldatıcı (olduğu) için, kardeşi ağabeye düşürdüğü için, beğle boyları çekiştirdiği için, Türk boyları, illediği ilini elden çıkarmış, |
113 | 112 | [7] 𐰴𐰍𐰣𐰞𐰑𐰸: 𐰴𐰍𐰣𐰃𐰣: 𐰘𐰃𐱅𐰼𐰇: 𐰃𐰑𐰢𐰾: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰴𐰀: 𐰋𐰏𐰠𐰚: 𐰆𐰺𐰃: 𐰆𐰍𐰞𐰃𐰤: 𐰴𐰆𐰞: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐰾𐰃𐰠𐰚: 𐰶𐰃𐰕: 𐰆𐰍𐰞𐰤: 𐰚𐰇𐰭: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰋𐰏𐰠𐰼: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰀𐱃𐰃𐰤: 𐰃𐱃𐰃: 𐱃𐰉𐰍𐰲𐰍𐰃: 𐰋𐰏𐰠𐰼: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰀𐱃𐰃𐰤: 𐱃𐰆𐱃𐰯𐰣: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰴𐰍𐰣𐰴𐰀: | [7] kaganladuk kaganın yitürü ıdmış. Tabgaç budunka beglik un oglın kul boldı, isilik kız oglın küng boldı. Türk begler Türk atın ıtı. Tabgaçgı begler Tabgaç atın tutupan Tabgaç kaganka | [7] kağanladığı kağanını yitiri vermiş. Çin boylarına beğlik er oğlanı kul oldu, kadınlık kız oğlanı odalık oldu. Türk beğleri Türk adını attı. Çinli beğlercesine Çin adını tutarak, Çin kağanına |
114 | 113 | [8] 𐰚𐰇𐰼𐰢𐰾: 𐰠𐰏: 𐰘𐰃𐰞: 𐰃𐰾𐰏: 𐰚𐰇𐰲𐰏: 𐰋𐰃𐰼𐰢𐰾: 𐰃𐰠𐰏𐰼𐰇: 𐰜𐰇𐰤: 𐱃𐰆𐰍𐰽𐰴𐰑𐰀: 𐰋𐰇𐰚𐰠𐰃: 𐰴𐰍𐰣𐰴𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰾𐰇𐰠𐰘𐰇: 𐰋𐰃𐰼𐰢𐰾: 𐰸𐰆𐰺𐰍𐰺𐰆: 𐱅𐰢𐰼𐰴𐰯𐰍𐰴𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰾𐰇𐰠𐰘𐰇: 𐰋𐰃𐰼𐰢𐰾: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰴𐰍𐰣𐰴𐰀: 𐰃𐰠𐰃𐰤: 𐱅𐰇𐰼𐰇𐰾𐰃𐰤: 𐰞𐰃: 𐰋𐰃𐰼𐰢𐰾: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰴𐰺𐰀: 𐰴𐰢𐰍: | [8] körmiş. Elig yıl işig küçüg birmiş. İlgerü kün togsıkda Bökli kaganka tegi süleyü birmiş. Kurıgaru Temir Kapıgka tegi süleyü birmiş. Tabgaç kaganka ilin törüsin alı birmiş. Türk kara kamag | [8] görmüş (bağlanıp). Elli yıl işini gücünü vermiş. Doğu'da, gün doğusunda Bökli kağana değin süleyi vermiş. Batı'da Demirkapı'ya değin süleyi vermiş. Çin kağanına ilini, töresini alı vermiş. Türk kara topluluğu |
115 | 114 | [9] 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰨𐰀: 𐱅𐰃𐰢𐰾: 𐰃𐰠𐰠𐰏: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰼𐱅𐰢: 𐰃𐰠𐰢: 𐰢𐱃𐰃: 𐰴𐰣𐰃: 𐰚𐰢𐰚𐰀: 𐰃𐰠𐰏: 𐰴𐰕𐰍𐰣𐰆𐰺𐰢𐰤: 𐱅𐰃𐰼: 𐰼𐰢𐰾: 𐰴𐰍𐰣𐰞𐰍: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰼𐱅𐰢: 𐰴𐰍𐰣𐰢: 𐰴𐰣𐰃: 𐰤𐰀: 𐰴𐰍𐰣𐰴𐰀: 𐰃𐰾𐰏: 𐰚𐰇𐰲𐰏: 𐰋𐰃𐰼𐰇𐰼𐰢𐰤: 𐱅𐰃𐰼: 𐰼𐰢𐰾: 𐰨𐰀: 𐱅𐰃𐰯: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰴𐰍𐰣𐰴𐰀: 𐰖𐰍𐰃: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰾: | [9] budun anca timiş: İllig budun ertim, ilim amtı kanı, kimke ilig kazganur men tir ermiş. Kaganlıg budun ertim, kaganım kanı, ne kaganka işig küçüg birür men tir ermiş. Anca tip Tabgaç kaganka yagı bolmış. | [9] boyları şöyle demiş: "İlli boylar idim. İlim şimdi hani? Kime ili kazanırım" der imiş. "Kağanlı boylar idim. Kağanım hani? Ne kağana işi gücü veririm." der imiş. Anca deyip Çin kağanına yağı olmuş. |
116 | 115 | [10] 𐰖𐰍𐰃: 𐰉𐰆𐰞𐰯: 𐰃𐱅𐰤𐰇: 𐰖𐰺𐱃𐰆𐰣𐰆: 𐰆𐰢𐰑𐰸: 𐰖𐰣: 𐰃𐰲𐰚𐰢𐰾: 𐰉𐰆𐰨𐰀: 𐰃𐰾𐰏: 𐰚𐰇𐰲𐰏: 𐰋𐰃𐰼𐱅𐰜𐰏𐰼𐰇: 𐰽𐰴𐰣𐰢𐱃𐰃: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰇𐰠𐰇𐰼𐰘𐰃𐰤: 𐰆𐰺𐰍𐰽𐰺𐱃𐰖𐰃𐰤: 𐱅𐰃𐰼: 𐰼𐰢𐰾: 𐰖𐰆𐰴𐰑𐰆: 𐰉𐰺𐰃𐰺: 𐰼𐰢𐰾: 𐰇𐰕𐰀: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐱅𐰭𐰼𐰃𐰾𐰃: 𐱅𐰇𐰺𐰜: 𐰃𐰑𐰸: 𐰘𐰃𐰼𐰃: | [10] Yagı bolup itinü yaratunu umaduk yana içikmiş. Bunca işig küçüg birtükgerü sakınman Türk budun ölüreyin urugsıratayın tir ermiş. Yokadu barır ermiş. Üze Türk Tengrisi Türk ıduk yiri | [10] Yağı olup, kendini derleyip toparlamadığından yine tutsaklaşmış. [Çin kağanı ise] Bunca işi gücü verdiğini düşünmeden Türk boylarını öldüreyim, kazıyayım der imiş. [Türk] Yok olmaya varır imiş. Üstte Türk Tanrısi, Türk kutlu yerini, |
117 | 116 | [11] 𐰽𐰆𐰉𐰃: 𐰨𐰀: 𐱅𐰢𐰾: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰖𐰆𐰸: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰕𐰆𐰣: 𐱅𐰃𐰘𐰤: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰉𐰆𐰞𐰲𐰆𐰣: 𐱅𐰃𐰘𐰤: 𐰴𐰭𐰢: 𐰃𐰠𐱅𐰼𐰾: 𐰴𐰍𐰣𐰍: 𐰇𐰏𐰢: 𐰃𐰠𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐰴𐱃𐰆𐰣𐰍: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐱅𐰇𐰯𐰾𐰃𐰦𐰀: 𐱃𐰆𐱃𐰯: 𐰘𐰇𐰏𐰼𐰇: 𐰚𐰇𐱅𐰇𐰼𐰢𐰾: 𐰼𐰨: 𐰴𐰭𐰢: 𐰴𐰍𐰣: 𐰘𐰃𐱅𐰃𐰘𐰏𐰼𐰢𐰃: 𐰼𐰤: 𐱃𐱁𐰚𐰢𐰾: 𐱃𐱁𐰺𐰀: | [11] subı anca itmiş. Türk budun yok bolmazun tiyin budun bolçun tiyin kangım İltiriş Kaganıg ögüm İlbilge Katunug tengri töpüsinde tutup yügerii kötürmiş erinç. Kangım kagan yiti yigirmi erin taşıkmış. Taşra | [11] suyunu anca [düzen] etmiş. Türk boyları yok olmasın diye, boylar olsun diye babam İlteriş Kağan'ı, anam İlbilge Kadın'ı göğün tepesinde tutup [yukarı] götürmüş gerçek. Babam kağan onyedi erle [yola] çıkmış. "Dışarı |
118 | 117 | [12] 𐰖𐰆𐰺𐰖𐰆𐰺: 𐱅𐰃𐰘𐰤: 𐰚𐰇: 𐰾𐰓𐰯: 𐰉𐰞𐰶𐰑𐰴𐰃: 𐱃𐰍𐰶𐰢𐰾: 𐱃𐰍𐰑𐰴𐰃: 𐰃𐰤𐰢𐰾: 𐱅𐰃𐰼𐰠𐰯: 𐰘𐱅𐰢𐰾: 𐰼: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰾: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰜𐰇𐰲: 𐰋𐰃𐰼𐱅𐰜: 𐰇𐰲𐰤: 𐰴𐰭𐰢: 𐰴𐰍𐰣: 𐰾𐰇𐰾𐰃: 𐰋𐰇𐰼𐰃: 𐱅𐰏: 𐰼𐰢𐰾: 𐰖𐰍𐰃𐰾𐰃: 𐰸𐰆𐰪: 𐱅𐰏: 𐰼𐰢𐰾: 𐰃𐰠𐰏𐰼𐰇: 𐰸𐰆𐰺𐰍𐰺𐰆: 𐰾𐰇𐰠𐰯: 𐱅𐰃𐰼𐰢𐱁: 𐰴𐰆𐰉𐰺𐱃𐰢𐱁: 𐰴𐰢𐰍𐰃: | [12] yorıyur tiyin kü eşidip balıkdakı tagıkmış, tagdakı inmiş, tirilip yitmiş er bolmış. Tengri küç birtük üçün kangım kagan süsi böri teg ermiş, yagısı koriy teg ermiş. İlgerü kurıgaru sülep tirmiş kubratmış. Kamagı | [12] yürüyor" diye söz işitip kentteki çıkmış, dağdakı inmiş. Dirilip yetmiş er olmuş. Tanrı güç verdiği için babam kağanın çerisi börü (kurt) gibi imiş, yağısı koyun gibi imiş. Doğu'yu Batı'yı süleyip derlemiş toparlamış. Hepsi |
119 | 118 | [13] 𐰘𐱅𐰃𐰘𐰕: 𐰼: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰾: 𐰘𐱅𐰃𐰘𐰕: 𐰼: 𐰉𐰆𐰞𐰯: 𐰠𐰾𐰼𐰢𐰾: 𐰚𐰍𐰣𐰽𐰺𐰢𐰾: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰚𐰇𐰭𐰓𐰢𐰾: 𐰸𐰆𐰞𐰑𐰢𐰾: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐱅𐰇𐰼𐰇𐰾𐰇𐰤: 𐰃𐰲𐰍𐰣𐰢𐰾: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰲𐰇𐰢: 𐰯𐰀𐰢: 𐱅𐰇𐰼𐰇𐰾𐰃𐰨𐰀: 𐰖𐰺𐱃𐰢𐰾: 𐰉𐰆𐱁𐰍𐰆𐰺𐰢𐰾: 𐱅𐰇𐰠𐰃𐰾: 𐱃𐰺𐰑𐰆𐱁: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰦𐰀: 𐱅𐰢𐰾: | [13] yiti yüz er bolmış. Yiti yüz er bolup ilsiremiş kagansıramış budunug, küngedmiş kuladmış budunug Türk törüsin ıçgınmış budunug eçüm apam törüsinçe yaratmış, boşgurmış. Tölis Tarduş budunug anda itmiş. | [13] yediyüz er olmuş. Yediyüz er olup ilsizleşmiş, kağansızlaşmış boyları, odalıklaşmış, kullaşmış boyları, Türk Töresi'ni bırakmış boyları atam, babam töresince yaratmış, yerleştirmiş. Tölis Tarduş boylarını [o] anda, düzeltmiş. |
120 | 119 | [14] 𐰖𐰉𐰍𐰆𐰍: 𐱁𐰑𐰍: 𐰦𐰀: 𐰋𐰼𐰢𐰾: 𐰋𐰼𐰘𐰀: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰖𐰍𐰃: 𐰼𐰢𐰾: 𐰘𐰃𐰺𐰖𐰀: 𐰉𐰕: 𐰴𐰍𐰣: 𐱃𐰸𐰆𐰕𐰆𐰍𐰕: 𐰉𐰆𐰑𐰆𐰣: 𐰖𐰍𐰃: 𐰼𐰢𐰾: 𐰶𐰃𐰺𐰴𐰕: 𐰸𐰆𐰺𐰃𐰴𐰣: 𐰆𐱃𐰕𐱃𐱃𐰺: 𐰶𐰃𐱃𐰪: 𐱃𐱃𐰉𐰃: 𐰸𐰆𐰯: 𐰖𐰍𐰃: 𐰼𐰢𐰾: 𐰴𐰭𐰢: 𐰴𐰍𐰣: 𐰉𐰆𐰨𐰀... | [14] Yabgug şadıg anda birmiş. Biriye Tabgaç budun yagı ermiş. Yırıya Baz kagan Tokuz Oguz budun yagı ermiş. Kırkız Kunkan Otuz Tatar Kıtany Tatabı kop yagı ermiş. Kangım kagan bunca … | [14] Yabguyu, şadı [o] anda vermiş. Güney'de Çin boyları yağı imiş. Kuzey'de Baz Kağan, Dokuz Oğuz boyları yağı imiş. Kırgız, Kurıkan, Otuz Tatar, Kıtany, Tatabı hep yağı imiş. Babam kağan bunca... |
121 | 120 | [15] 𐰶𐰃𐰺𐰴: 𐰺𐱃𐰸𐰃: 𐰘𐱅𐰃: 𐰖𐰆𐰞𐰃: 𐰾𐰇𐰠𐰢𐰾: 𐰘𐰏𐰼𐰢𐰃: 𐰾𐰇𐰭𐰾: 𐰾𐰇𐰭𐰾𐰢𐰾: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰖𐰺𐰞𐰴𐰑𐰸: 𐰇𐰲𐰇𐰢: 𐰃𐰠𐰠𐰏𐰏: 𐰠𐰾𐰼𐱅𐰢𐰾: 𐰴𐰍𐰣𐰞𐰍𐰍: 𐰴𐰍𐰣𐰽𐰺𐱃𐰢𐰾: 𐰖𐰍𐰃𐰍: 𐰉𐰕: 𐰚𐰃𐰠𐰢𐰾: 𐱅𐰃𐰕𐰠𐰏𐰏: 𐰾𐰇𐰚𐰇𐰼𐰢𐰾: 𐰉𐱁𐰞𐰍𐰍: 𐰘𐰇𐰚𐰦𐰇𐰼𐰢𐰾: 𐰴𐰭𐰢: 𐰴𐰍𐰣: 𐰨𐰀: 𐰃𐰠𐰏: | [15] Kırk artukı yiti yolı sülemiş, yigirmi süngüş süngüşmiş. Tengri yarlıkaduk üçün illigig ilsiretmiş, kaganlıgıg kagansıratmış, yagıg baz kılmış, tizligig sökürmiş, başlıgıg yükündürmiş. Kangım kagan anca ilig | [15] Kırk yedi yol sülemiş, yirmi süngüş süngüşmüş. Tanrı istediği için illiyi ilsizleştirmiş, kağanlıyı kağansızlaştırmış, yağıyı baz kılmış. Dizliyi [diz] çöktürmüş, başlıyı [baş] eğdirmiş. Babam kağan onca ili |
122 | 121 | [16] 𐱅𐰇𐰼𐰇𐰏: 𐰴𐰕𐰍𐰣𐰯: 𐰆𐰲𐰀: 𐰉𐰺𐰢𐰾: 𐰴𐰭𐰢: 𐰴𐰍𐰣𐰴𐰀: 𐰉𐱁𐰞𐰖𐰆: 𐰉𐰕: 𐰴𐰍𐰣𐰍: 𐰉𐰞𐰉𐰞: 𐱅𐰃𐰚𐰢𐰾: 𐰆𐰞: 𐱅𐰇𐰼𐰇𐰓𐰀: 𐰇𐰕𐰀: 𐰲𐰃𐰢: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰞𐰺𐱃𐰃: 𐰲𐰃𐰢: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰞𐰺𐰯𐰣: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰘𐰃𐰲𐰀: 𐰃𐱅𐰓𐰃: 𐰃𐰏𐱅𐰃: 𐰲𐰃𐰍𐰪𐰍: 𐰉𐰖: 𐰶𐰡𐰃: 𐰕𐰃𐰍: 𐰜𐰇𐱁: 𐰶𐰡𐰃: | [16] törüg kazganıp uça barmış. Kangım kaganka Baz kaganıg balbal tikmiş. Ol törüde üze eçim kagan olurtı. Eçim kagan olurupan Türk budunug yiçe itdi, igitti. Çıganyıg bay kıldı, azıg ökiiş kıldı. | [16] töreyi kazanıp uça varmış (ölüvermiş). Babam kağana ilkin Baz kağanı balbal dikmiş. Töre üzerine (töreye göre) amcam kağan oturdu. Amcam kağan oturunca Türk boylarını yine [düzen] etdi, doyurdu. Yoksulu bay kıldı. Azı çok kıldı. |
123 | 122 | [17] 𐰲𐰃𐰢: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰞𐰺𐱃𐰸𐰑𐰀: 𐰇𐰕𐰢: 𐱃𐰺𐰑𐰆𐱁: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰇𐰕𐰀: 𐱁𐰑: 𐰼𐱅𐰢: 𐰲𐰃𐰢: 𐰴𐰍𐰣: 𐰋𐰃𐰼𐰠𐰀: 𐰃𐰠𐰏𐰼𐰇: 𐰖𐱁𐰞: 𐰇𐰏𐰕: 𐱁𐰦𐰆𐰭: 𐰖𐰕𐰃𐰴𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢𐰕: 𐰸𐰆𐰺𐰍𐰺𐰆: 𐱅𐰢𐰼: 𐰴𐰯𐰍𐰴𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢𐰕: 𐰚𐰇𐰏𐰢𐰤: 𐱁𐰀: 𐰶𐰃𐰺𐰴𐰕: 𐰘𐰃𐰼𐰃𐰭𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢𐰕: | [17] Eçim kagan olurtukda özüm Tarduş budun üze şad ertim. Eçim kagan birle ilgerü Yaşıl Ögüz Şantung yazıka tegi süledimiz. Kurıgaru Temir Kapıgka tegi süledimiz. Kögmen aşa Kırkız yiringc tegi süledimiz | [17] Amcam kağan oturduğunda Tarduş boyları üzerine şad idim. Amcam kağan ile Doğu'da Yeşil Irmak, Şantung ovasına değin süledik. Batı'da Demirkapı'ya değin süledik. Kögmen'den aşıp Kırgız yerine değin süledik. |
124 | 123 | [18] 𐰴𐰢𐰍𐰃: 𐰋𐰃𐱁𐰆𐱃𐰕: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢𐰕: 𐰇𐰲𐰘𐰏𐰼𐰢𐰃: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢𐰕: 𐰃𐰠𐰠𐰏𐰏: 𐰃𐰠𐰾𐰼𐱅𐰓𐰢𐰕: 𐰴𐰍𐰣𐰞𐰍𐰍: 𐰴𐰍𐰣𐰽𐰺𐱃𐰑𐰢𐰕: 𐱅𐰃𐰕𐰠𐰏𐰏: 𐰾𐰇𐰚𐰼𐱅𐰢𐰕: 𐰉𐱁𐰞𐰍𐰍: 𐰘𐰜𐰇𐰦𐰼𐱅𐰢𐰕: 𐱅𐰇𐰼𐰏𐰾: 𐰴𐰍𐰣: 𐱅𐰇𐰼𐰜𐰢𐰕: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰃𐰢𐰕: 𐰼𐱅𐰃: 𐰋𐰃𐰠𐰢𐰓𐰇𐰚𐰤: | [18] Kamagı biş otuz süledimiz, üç yigirmi süngüşdümüz. İçiçigig ilsiretdimiz, kaganlıgıg kagansıratdımız. Tizligig sökürtümüz, başlıgıg yükündürtümüz. Türgiş kagan Türkümüz budunumuz erti. Bilmedükin | [18] Topluca yirmibeş [yol] süledik. Onüç [yo] süngüştük. İlliyi ilsizleştirdik. Kağanlıyı kağansızlaştırdık. Dizliyi [diz] çökerttik. Başlıyı [baş] eğdirttik. Türgiş kağanı Türk'ümüz, boylarımız idi. Bilemediği |
125 | 124 | [19] 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰋𐰃𐰕𐰭𐰀: 𐰖𐰭𐰞𐰑𐰸𐰃𐰤: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰴𐰍𐰣𐰃: 𐰇𐰠𐱅𐰃: 𐰉𐰆𐰖𐰺𐰸𐰃: 𐰋𐰏𐰠𐰼𐰃: 𐰘𐰢𐰀: 𐰇𐰠𐱅𐰃: 𐰆𐰣: 𐰸: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰢𐰏𐰚: 𐰚𐰇𐰼𐱅𐰃: 𐰲𐰇𐰢𐰕: 𐰯𐰀𐰢𐰕: 𐱃𐰆𐱃𐰢𐰾: 𐰘𐰃𐰼: 𐰽𐰆𐰉: 𐰃𐰓𐰾𐰕: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰕𐰆𐰣: 𐱅𐰃𐰘𐰤: 𐰕: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰃𐱅𐰯: 𐰖𐰺𐱃𐰯: ... | [19] üçün bizinge yangıldukın üçün kaganı ölti. Buyrukı begleri yime ölti. On Ok budun emgek körti. Eçümüz apamız tutmış yir sub idisiz bolmazun tiyin Az budunug itip yaratıp ... | [19] için, bize karşı yanıldığı için kağanı öldü. Buyruğu, beğleri yine öldü. On Ok boyları eziklik gördü. Atalarımızın tuttuğu yerler, sular ıssız olmasın diye Az boylarını [düzen] edip, yaratıp ... |
126 | 125 | [20] 𐰉𐰺𐰽: 𐰋𐰏: 𐰼𐱅𐰃: 𐰴𐰍𐰣: 𐱃: 𐰉𐰆𐰦𐰀: 𐰋𐰃𐰕: 𐰋𐰃𐰼𐱅𐰢𐰕: 𐰾𐰃𐰭𐰠𐰢: 𐰸𐰆𐰨𐰖𐰆𐰍: 𐰋𐰃𐰼𐱅𐰢𐰕: 𐰇𐰕𐰃: 𐰖𐰭𐰡𐰃: 𐰴𐰍𐰣𐰃: 𐰇𐰠𐱅𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰃: 𐰚𐰇𐰭: 𐰸𐰆𐰞: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐰚𐰇𐰏𐰢𐰤: 𐰘𐰃𐰼: 𐰽𐰆𐰉: 𐰃𐰓𐰾𐰕: 𐰴𐰞𐰢𐰕𐰆𐰣: 𐱅𐰃𐰘𐰤: 𐰕: 𐰴𐰃𐰺𐰴𐰕: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰖𐰺𐱃𐰯: 𐰚𐰠𐱅𐰢𐰕: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢𐰕: ... 𐰃𐰠𐰃𐰤: | [20] Bars beg erti. Kagan atı bunda biz birtimiz. Singilim kunçuyug birtimiz. Özi yangıldı, kaganı ölti, budunı küng kul boldı. Kögmen yir sub idisiz kalmazun tiyin Az Kırkız Budunug yaratıp keltimiz. süngüşdümüz ... ilin | [20] Bars Beğ idi. Kağan adını burada biz verdik. Kız kardeşim eceyi verdik. Özü (kendisi) yanıldı. Kağanı öldü. boyları odalık, kul oldu. Kögmen yeri, suyu ıssız kalmasın diye Az, Kırgız budununu yaratıp geldik. Süngüştük. ... ilini |
127 | 126 | [21] 𐰖𐰣𐰀: 𐰋𐰃𐰼𐱅𐰢𐰕: 𐰠𐰏𐰼𐰇: 𐰴𐰑𐰺𐰴𐰣: 𐰘𐱁𐰍: 𐱁𐰀: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰨𐰀: 𐰸𐰆𐰦𐰆𐰺𐱃𐰢𐰕: 𐰨𐰀: 𐰃𐱅𐰓𐰢𐰕: 𐰸𐰆𐰺𐰍𐰺𐰆: 𐰚𐰭𐰇: 𐱃𐰺𐰢𐰣𐰴𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰨𐰀: 𐰸𐰆𐰦𐰺𐱃𐰢𐰕: 𐰨𐰀: 𐱅𐰓𐰢𐰕: 𐰆𐰞: 𐰇𐰓𐰚𐰀: 𐰸𐰆𐰞: 𐰸𐰆𐰞𐰞𐰍: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰾: 𐰼𐱅𐰃: 𐰚𐰇𐰭: 𐰚𐰇𐰭𐰠𐰍: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰾: 𐰼𐱅𐰃: 𐰃𐰤𐰃𐰾𐰃: 𐰲𐰃𐰾𐰃𐰤: 𐰋𐰃𐰠𐰢𐰕: 𐰼𐱅𐰃: 𐰆𐰍𐰞𐰃: 𐰴𐰭𐰃𐰤: 𐰋𐰃𐰠𐰢𐰕: 𐰼𐱅𐰃: | [21] yana birtimiz. İlgerü Kadırkan yışıg aşa budunug anca kondurtumuz, anca itdimiz. Kurıgaru Kengü Tarmanka tegi Türk budunug anca kondurtumuz, anca itdimiz. Ol ödke kul kullug bolmış erti, küng künglüg bolmış erti. İnişi eçisin bilmez erti. Oglı kangın bilmez erti. | [21] yine verdik. Doğu'da Kadırkan ormanını aşıp boyları anca kondurduk, anca [düzen] etdik. Batı'da Kengü Tarman'a değin Türk boylarını anca kondurduk, anca düzenledik. O çağda kul kullu olmuş idi, odalık odalıklı olmuş idi. İnisi eçisini (kardeş kardeşi) bilmez idi. Oğlu babasını bilmez idi. |
128 | 127 | [22] 𐰨𐰀: 𐰴𐰕𐰍𐰣𐰢𐰾: 𐰃𐱅𐰢𐰾: 𐰠𐰢𐰕: 𐱅𐰇𐰼𐰇𐰢𐰕: 𐰼𐱅𐰃: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰆𐰍𐰕: 𐰋𐰏𐰠𐰼𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰾𐰓𐰭: 𐰇𐰕𐰀: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰉𐰽𐰢𐰽𐰺: 𐰽𐰺𐰀: 𐰘𐰃𐰼: 𐱅𐰠𐰤𐰢𐰾𐰼: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰠𐰭𐰤: 𐱅𐰇𐰼𐰇𐰭𐰤: 𐰚𐰢: 𐰺𐱃𐱃𐰃: 𐰆𐰑𐰀𐰲𐰃: 𐰼𐱅𐰃: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰼𐱅𐰤: | [22] Anca kazganmış itmiş ilimiz törümüz erti. Türk Oguz begleri budun eşiding. Üze tengri basmasar, asra yir telinmeser, Türk budun, ilingin törüngin kim artatı udaçı erti? Türk budun ertin, | [22] Anca kazanılmış, [düzen] edilmiş ilimiz, töremiz vardı. Türk Oğuz beğleri, boyları, işitin: Üstte Tanrı basmazsa, altta yer delinmezse Türk boyları, ilini, töreni kim yıkabilir? Türk boyları, ürper, |
129 | 128 | [23] 𐰇𐰚𐰇𐰤: 𐰚𐰇𐰼𐰏𐰇𐰭𐰤: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰃𐰏𐰓𐰢𐰾: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐰴𐰍𐰣𐰭𐰀: 𐰼𐰢𐰾: 𐰉𐰺𐰢𐰾: 𐰓𐰏𐰇: 𐰠𐰭𐰀: 𐰚𐰦𐰇: 𐰖𐰭𐰡𐰍: 𐰖𐰉𐰞𐰴: 𐰚𐰃𐰏𐰇𐰼𐱅𐰏: 𐰖𐰺𐰴𐰞𐰍: 𐰴𐰦𐰣: 𐰚𐰠𐰯: 𐰖𐰪𐰀: 𐰠𐱅𐰓𐰃: 𐰾𐰇𐰭𐰏𐰠𐰏: 𐰴𐰦𐰣: 𐰚𐰠𐰯𐰤: 𐰾𐰇𐰼𐰀: 𐰠𐱅𐰓𐰃: 𐰃𐰑𐰸: 𐰇𐱅𐰜𐰤: 𐰖𐰃𐱁: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰉𐰺𐰑𐰍: 𐰃𐰠𐰏𐰼𐰇: 𐰉𐰺𐰃𐰍𐰢𐰀: | [23] Ökün! Küregüng ün üçün igidmiş bilge kaganıngın ertmiş barmış edgü ilinge kentü yangıldıg, yablak kigürtüg. Yaraklıg kandın kelip yariya iltdi. Süngüglüg kandın kelipen süre iltdi? Iduk Ötüken yış budun bardıg. İlgerü barıgma | [23] uyan. Dik başlılığından, [seni] eğitmiş bilgili kağanına, ermiş varmış (bağımsız), iyi iline kendin yanıldın. Kötülük ettin. Pusatlı nereden gelip [seni] dağıtıp gönderdi. Süngülü nereden gelip [seni] sürüp gönderdi. Kutlu Ötüken ormanının boyları vardı [gitti]. Doğu'ya varanın |
130 | 129 | [24] 𐰉𐰺𐰑𐰍: 𐰸𐰆𐰴𐰃𐰍𐰺𐰆: 𐰉𐰺𐰃𐰍𐰢𐰀: 𐰉𐰺𐰑𐰍: 𐰉𐰺𐰑𐰸: 𐰘𐰃𐰼𐰓𐰀: 𐰓𐰏𐰇𐰏: 𐰆𐰞: 𐰼𐰨: 𐰴𐰣𐰍: 𐰽𐰆𐰉𐰲𐰀: 𐰘𐰇𐰏𐰼𐱅𐰃: 𐰾𐰇𐰭𐰜𐰇𐰭: 𐱃𐰍𐰲𐰀: 𐰖𐱃𐰑𐰃: 𐰋𐰏𐰠𐰚: 𐰆𐰺𐰃: 𐰆𐰍𐰞𐰭: 𐰸𐰆𐰞: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐰾𐰠𐰚: 𐰴𐰃𐰕: 𐰆𐰍𐰞𐰭: 𐰚𐰇𐰭: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐰋𐰃𐰠𐰢𐰓𐰜: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰖𐰉𐰞𐰴𐰃𐰭𐰣: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰲𐰃𐰢: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰲𐰀: 𐰉𐰺𐰑𐰃: | [24] bardıg, kurıgaru barıgma bardıg. Barduk yirde edgüg ol erinç: Kanıng subça yügürti, süngüküng tagça yatdı. Beglik un oglung kul boldı, isilik kız oglung küng boldı. Bilmedük üçün yablakıngın üçün eçim kagan uça bardı. | [24] vardı. Batı'ya varanın vardı. Vardığın yerde iyiliğin oldu gerçek. Kanın suca (su gibi) aktı. Kemiğin dağca yattı (yığıldı). Beğlik erkek oğlun kul oldu. Kadınlık kız oğlun odalık oldu. Bilmediğin için, kötülük (ettiğin) için amcam kağan uça (ölüme) vardı. |
131 | 130 | [25] 𐰉𐱁𐰞𐰖𐰆: 𐰶𐰃𐰺𐰴𐰕: 𐰴𐰍𐰣𐰍: 𐰉𐰞𐰉𐰞: 𐱅𐰃𐰚𐰓𐰢: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐱃𐰃: 𐰚𐰇𐰾𐰃: 𐰖𐰸: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰕𐰆𐰤: 𐱅𐰃𐰘𐰤: 𐰴𐰭𐰢: 𐰴𐰍𐰣𐰍: 𐰇𐰏𐰢: 𐰴𐱃𐰆𐰣𐰍: 𐰚𐰇𐱅𐰼𐰢𐱁: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰃𐰠: 𐰋𐰃𐰼𐰏𐰢𐰀: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐱃𐰃: 𐰚𐰇𐰾𐰃: 𐰖𐰸: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰕𐰆𐰤: 𐱅𐰃𐰘𐰤: 𐰇𐰕𐰢𐰤: 𐰆𐰞: 𐱅𐰭𐰼𐰃: | [25] Başlayu Kırkız kaganıg balbal tikdim. Türk budunug atı küsi yok bolmazun tiyin kangım kaganıg ögüm katunug kötürmiş tengri il bingme tengri Türk budun atı küsi yok bolmazun tiyin Özümin ol tengri | [25] İlkin Kırgız kağanını balbal diktim. Türk boylarının adı sanı yok olmasın diye babam kağanı, anam katunu götüren (yücelten) Tanrı, il veren Tanrı, Türk boylarının adı, sanı yok olmasın diye, beni o Tanrı |
132 | 131 | [26] 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰞𐰺𐱃𐰑𐰃: 𐰼𐰨: 𐰤𐰭: 𐰘𐰃𐰞𐰾𐰍: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰴𐰀: 𐰆𐰞𐰺𐰢𐰑𐰢: 𐰃𐰲𐰼𐰀: 𐱁𐰽𐰕: 𐱃𐱁𐰺𐰀: 𐱃𐰆𐰣𐰽𐰕: 𐰖𐰉𐰕: 𐰖𐰉𐰞𐰴: 𐰉𐰆𐰑𐰦𐰀: 𐰇𐰕𐰀: 𐰆𐰞𐰺𐱃𐰢: 𐰃𐰤𐰢: 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰋𐰃𐰼𐰠𐰀: 𐰾𐰇𐰕𐰠𐱁𐰓𐰢𐰕: 𐰴𐰭𐰢𐰕: 𐰲𐰢𐰕: 𐰴𐰕𐰍𐰣𐰢𐰾: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐱃𐰃: 𐰚𐰇𐰾𐰃: 𐰖𐰸: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰕𐰆𐰤: | [26] kagan olurti erinc. Neng yilsig budunka olurmadim.Icre assiz tasra tonsuz yabiz yablak budunda üze olurtum. Inim Kül Tigin birle sözlestimiz. Kangimiz ecimiz kazganmis budun ati küsi yok bolmazun | [26] kağan oturttu gerçek. Varlıklı boyların [üzerine] oturmadım. İçi aşsız (aç), dışı donsuz (giyimsiz), yabız (düşkün) yablak (kötü) boyların üzerine oturdum. Kardeşim Kül Tiğin ile sözleştik. Babamızın, amcamızın kazandığı boyların adı sanı yok olmasın |
133 | 132 | [27] 𐱅𐰃𐰘𐰤: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐱅𐰇𐰤: 𐰆𐰑𐰢𐰑𐰢: 𐰚𐰇𐰤𐱅𐰕: 𐰆𐰞𐰺𐰢𐰑𐰢: 𐰃𐰤𐰢: 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰋𐰃𐰼𐰠𐰀: 𐰚𐰃: 𐱁𐰑: 𐰋𐰃𐰼𐰠𐰀: 𐰇𐰠𐰇: 𐰘𐰃𐱅𐰇: 𐰴𐰕𐰍𐰦𐰢: 𐰨𐰀: 𐰴𐰕𐰍𐰣𐰯: 𐰋𐰃𐰼𐰚𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰆𐱃: 𐰽𐰆𐰉: 𐰴𐰃𐰞𐰢𐰑𐰢: 𐰢𐰤: 𐰇𐰕𐰢: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰞𐰺𐱃𐰸𐰢𐰀: 𐰘𐰃𐰼: 𐰽𐰖𐰆: | [27] tiyin Türk budun ücün tün udimadim, küntüz olurmadim. Inim Kül Tigin birle iki sad birle ölü yitü kazgandim. Anca kazganip biriki budunug ot sub kilmadim. Men özüm kagan olurtukuma yir sayu | [27] diye Türk boyları için gece uyumadım, gündüz oturmadım. Kardeşim Kül Tiğin ile, iki şad ile öle yite kazandım. Anca kazanıp bütün boyları ateş su (birbirine düşman) kılmadım. Ben özüm kağan oturduğumda her yere |
134 | 133 | [28] 𐰉𐰺𐰢𐱁: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰇𐰠𐰇: 𐰘𐰃𐱅𐰇: 𐰖𐰑𐰍𐰣: 𐰖𐰞𐰭𐰣: 𐰖𐰣𐰀: 𐰚𐰠𐱅𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰃𐰏𐰓𐰘𐰃𐰤: 𐱅𐰃𐰘𐰤: 𐰘𐰃𐰺𐰍𐰺𐰆: 𐰆𐰍𐰕: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐱃𐰯𐰀: 𐰃𐰠𐰏𐰼𐰇: 𐰶𐰃𐱃𐰪: 𐱃𐱃𐰉𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐱃𐰯𐰀: 𐰋𐰃𐰼𐰏𐰼𐰇: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐱃𐰯𐰀: 𐰆𐰞𐰍: 𐰾𐰇: 𐰚𐰃: 𐰘𐰏𐰼𐰢𐰃: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢: 𐰾𐰇𐰭𐰾𐰓𐰢: 𐰦𐰀: | [28] barmis budun ölü yitü yadagin yalingin yana kelti. Budunug igideyim tiyin yingaru Oguz budun tapa ilgerü Kitany Tatabi budun tapa bingerü Tabgac tapa ulug süiki yigirmi süledim ... süngüsdüm. Anda | [28] varmış (dağılmış olan) boylar öle yite, yalın yana [dönüp] geldi. boyları düzenliyeyim diye Kuzey'de Oğuz boyları üstüne, Doğu'da Kıtany, Tatabı boyları üstüne, Güney'de Çin üstüne ułu eri oniki [kez] süledim. Süngüştüm. Ondan |
135 | 134 | [29] 𐰚𐰃𐰾𐰼𐰀: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰖𐰺𐰞𐰴𐰕𐰆: 𐰸𐰆𐱃𐰢: 𐰉𐰺: 𐰇𐰲𐰤: 𐰇𐰠𐰇𐰏𐰢: 𐰉𐰺: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰇𐰠𐱅𐰲𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐱅𐰃𐰼𐰏𐰼𐰇: 𐰃𐰏𐱅𐰢: 𐰖𐰞𐰭: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐱃𐰆𐰣𐰞𐰍: 𐰲𐰃𐰍𐰪: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰉𐰖: 𐰴𐰃𐰡𐰢: 𐰕: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰇𐰚𐱁: 𐰴𐰃𐰞𐱃𐰢: 𐰃𐰍𐰺: 𐰠𐰠𐰏𐰓𐰀: 𐰃𐰍𐰺: 𐰴𐰍𐰣𐰞𐰍𐰑𐰀: 𐰘𐰃𐰏: 𐰴𐰃𐰡𐰢: 𐱅𐰇𐰼𐱅: 𐰉𐰆𐰞𐰭𐰑𐰴𐰃: | [29] kisre tengri yarlikazu kutum bar ücün ülügüm barücün ölteci budunug tirgürü igittim. Yaling budunug tonlug, cigany budunug bay kildim. Az budunug öküs kiltim. Igar illigde igar kaganligda yig kildim. Tört bulungdaki | [29] sonra Tanrı bağışladığı, kutum var [olduğu] için, gücüm var [olduğu] için ölecek boyları diriltip yedirdim. Yalın (çıplak) boyları donlu, yoksul boyları bay (varlıklı) kıldım. Az boyları çok kıldım. Değerli illiden, değerli kağanlıdan iyi kıldım. Dört yandaki |
136 | 135 | [30] 𐰴𐰍𐰣𐰞𐰍𐰑𐰀: 𐰴𐰆𐰯: 𐰉𐰕: 𐰴𐰃𐰡𐰢: 𐰖𐰍𐰾𐰃𐰕: 𐰴𐰃𐰡𐰢: 𐰸𐰆𐰯: 𐰢𐰭𐰀: 𐰚𐰇𐰼𐱅𐰃: 𐰃𐰾𐰏: 𐰚𐰇𐰲𐰏: 𐰋𐰃𐰼𐰇𐰼: 𐰉𐰆𐰨𐰀: 𐱅𐰇𐰼𐰇𐰏: 𐰴𐰕𐰍𐰣𐰯: 𐰃𐰤𐰢: 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰇𐰕𐰃: 𐰨𐰀: 𐰚𐰼𐰏𐰚: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐰴𐰭𐰢: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰲𐰑𐰸𐰑𐰀: 𐰃𐰤𐰢: 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰘𐰃𐱅𐰃: 𐰖𐱁𐰑𐰀: 𐰴𐰞𐱃𐰃: ... | [30] budunug kop baz kaldim, yagisiz kildim. Kop manga körti. Isig kücüg birür. Bunca törüg kazganip inim Kül Tigin özi anca kergek boldi. Kangim kagan ucdukda inim Kül Tigin yiti yasda kalti ... | [30] boyları hep baz kıldım, yağısız kıldım. Hep bana gördü (bağlı). İşi gücü verir [oldular]. Bunca töreyi kazanıp kardeşim Kül Tiğin'in özü anca kergek [gibi uçtu, öldü] oldu. Babam kağan uçtuğunda kardeşim Kül Tiğin yedi yaşında kaldı (idi). ... |
137 | 136 | [31] 𐰆𐰢𐰖: 𐱅𐰏: 𐰇𐰏𐰢: 𐰴𐱃𐰆𐰣: 𐰸𐰆𐱃𐰭𐰀: 𐰃𐰤𐰢: 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰼: 𐱃: 𐰉𐰆𐰞𐰡𐰃: 𐰞𐱃𐰃: 𐰘𐰏𐰼𐰢𐰃: 𐰖𐱁𐰃𐰭𐰀: 𐰲𐰃𐰢: 𐰴𐰍𐰣: 𐰃𐰠𐰃𐰤: 𐱅𐰇𐰼𐰇𐰾𐰃𐰤: 𐰨𐰀: 𐰴𐰕𐰍𐰦𐰃: 𐰞𐱃𐰃: 𐰲𐰆𐰉: 𐰽𐰆𐰍𐰑𐰴: 𐱃𐰯𐰀: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢𐰕: 𐰉𐰆𐰕𐰑𐰢𐰕: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰆𐰭: 𐱃𐰆𐱃𐰸: 𐰋𐰃𐰾: 𐱅𐰇𐰢𐰤: 𐰾𐰇: 𐰚𐰠𐱅𐰃: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢𐰕: | [31] Umay teg ögüm katun kutinga inim kül tigin er at buldi. Alti yigirmi yasinga ecim kagan ilin törüsin anca kazgandi. Alti Çub Sogdak tapa süledimiz, bozdumuz.Tabgac Ong tutuk bis tümen sü kelti, süngüsdümüz | [31] Umay gibi anam kadın kutunda kardeşim Kül Tiğin er adını buldu [aldı]. Onaltı yaşında amcam kağanın ilini, töresini anca kazandı: Altı Çub Soğdak üstüne süledik, bozduk. Çin Ong paşası beş tümen erle geldi. Süngüştük. |
138 | 137 | [32] 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰖𐰑𐰍𐰣: 𐰆𐰯𐰞𐰖𐰆: 𐱅𐰏𐰓𐰃: 𐰆𐰭: 𐱃𐰆𐱃𐰸: 𐰖𐰆𐰺𐰲𐰃𐰤: 𐰖𐰺𐰴𐰞𐰍: 𐰠𐰏𐰤: 𐱃𐰆𐱃𐰑𐰃: 𐰖𐰺𐰴𐰞𐰍𐰑𐰃: 𐰴𐰍𐰣𐰴𐰀: 𐰨𐰆𐰞𐰑𐰃: 𐰆𐰞: 𐰾𐰇𐰏: 𐰦𐰀: 𐰖𐰸: 𐰴𐰃𐱁𐰑𐰢𐰕: 𐰋𐰃𐰼: 𐰆𐱃𐰕: 𐰖𐱁𐰃𐰭𐰀: 𐰲𐰲𐰀: 𐰾𐰭𐰇𐰤𐰚𐰀: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢𐰕: 𐰭: 𐰠𐰚𐰃: 𐱃𐰑𐰴𐰣: 𐰲𐰆𐰺𐰭: 𐰉𐰆𐰕: 𐱃𐰍: 𐰋𐰃𐰤𐰯: 𐱅𐰏𐰓𐰃: 𐰞: 𐱃: 𐰦𐰀: | [32] Kül Tigin yadagin oplayu tegdi, Ong tutuk yurcinyaraklig eligin tutdi, yarakligdi kaganka anculadi. Ol süg anda yok kildimiz. Bir otuz yasinga Caca sengünkesünggüsdümüz. Ang ilki Tadinging Corung boz atig binip tegdi. Ol at anda | [32] Kül Tiğin yayan boğa gibi [yağıya] değdi. Ong paşasının kayın-kardeşinin pusatlı elini tuttu. Pusatıyla kağana iletti. O eri [o] anda yok kıldık. Yirmibir yaşında Çaça paşasıyla süngüştük. İlk önce Tadık'ın, Çorun (adlı) boz atına binip [yağıya] değdi. O at [o] anda |
139 | 138 | [33] 𐰇𐰠𐱅𐰃: 𐰚𐰃𐰤𐱅𐰃: 𐰃𐱁𐰉𐰺𐰀: 𐰖𐰢𐱃𐰺: 𐰉𐰆𐰕: 𐱃𐰍: 𐰋𐰃𐰤𐰯: 𐱅𐰏𐰓𐰃: 𐰆𐰞: 𐱃: 𐰦𐰀: 𐰇𐰠𐱅𐰃: 𐰇𐰲𐰨: 𐰘𐰏𐰤: 𐰾𐰃𐰠𐰏: 𐰋𐰏𐰭: 𐰚𐰓𐰢𐰠𐰏: 𐱃𐰆𐰺𐰍: 𐱃: 𐰋𐰃𐰤𐰯: 𐱅𐰏𐰓𐰃: 𐰆𐰞: 𐱃: 𐰦𐰀: 𐰇𐰠𐱅𐰃: 𐰖𐰺𐰴𐰃𐰦𐰀: 𐰖𐰞𐰢𐰽𐰃𐰦𐰀: 𐰘𐰇𐰕: 𐰺𐱃𐰸: 𐰸𐰆𐰣: 𐰆𐰺𐱃𐰃: 𐰘𐰃𐰕𐰭𐰀: 𐰉𐱁𐰃𐰭𐰀: 𐰋𐰃𐰼: 𐱅𐰏𐰼𐰢𐰓𐰃: | [33] ölti. Ikinti Isbara Yamtar boz atig binip tegdi. Ol atanda ölti. Ücünc Yigen Silig beging kedimlig tong at binip tegdi. Ol at anda ölti. Yarinkinda yalmasinda yüz artuk okin urti, yüzing e basing a bir ok tegürmedi ... | [33] öldü. İkincisinde, Işbara Yamtar (adlı) boz ata binip [yağıya] değdi. O at [o] anda öldü. Üçüncüsünde Yeğen Silig Beğ'in giyimli doru atına binip [yağıya] değdi. O at [o] anda öldü. Kalkanına, giyimine yüz artı ok vurdu. Yüzüne, başına biri ok (bile) değirmedi. |
140 | 139 | [34] 𐱅𐰏𐰓𐰜𐰃𐰤: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰋𐰏𐰠𐰼: 𐰴𐰆𐰯: 𐰋𐰃𐰠𐰃𐰼𐰾𐰃𐰕: 𐰆𐰞: 𐰾𐰇𐰏: 𐰦𐰀: 𐰖𐰸: 𐰴𐱁𐰑𐰢𐰕: 𐰦𐰀: 𐰚𐰃𐰾𐰼𐰀: 𐰘𐰼: 𐰉𐰖𐰺𐰸𐰆: 𐰆𐰞𐰍: 𐰃𐰼𐰚𐰤: 𐰖𐰍𐰃: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐰣𐰃: 𐰖𐰪𐰯: 𐱅𐰇𐰼𐰏𐰃: 𐰖𐰺𐰍𐰆𐰣: 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰀: 𐰉𐰆𐰕𐰑𐰢𐰕: 𐰆𐰞𐰍: 𐰃𐰼𐰚𐰤: 𐰕𐰶𐰪𐰀: 𐰼𐰤: 𐱅𐰕𐰯: 𐰉𐰺𐰑𐰃: 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰞𐱃𐰃: 𐰆𐱃𐰕: | [34] Tegdükin Türk begler kop bilir siz. Ol süg anda yok kildimiz. Anda kisre Yir Bayirku Ulug Irkin yagi boldi. Ani yany ip Türgi Yargün költe bozdumuz. Ulug Irkin azkinya erin tezip bardi. Kül Tigin alti otuz | [34] Bu akınları Türk beğleri, hep bilirsiniz. O eri [o] anda yok kıldık. [O] andan sonra Yer Bayırku'lu Ulu İrkin yağı oldu. Onu dağıtıp Türgi Yargün gölünde bozduk. Ulu İrkin azıcık erle tezip vardı (kaçtı). Kül Tiğin yirmialtı |
141 | 140 | [35] 𐰖𐱁𐰃𐰭𐰀: 𐰶𐰃𐰺𐰴𐰕: 𐱃𐰯𐰀: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢𐰕: 𐰾𐰇𐰭𐰇𐰏: 𐰉𐱃𐰢𐰃: 𐰴𐰺𐰍: 𐰾𐰇𐰚𐰯𐰤: 𐰚𐰇𐰏𐰢𐰤: 𐰘𐰃𐱁𐰍: 𐱃𐰆𐰍𐰀: 𐰖𐰆𐰺𐰃𐰯: 𐰶𐰃𐰺𐰴𐰕: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰆𐰑𐰀: 𐰉𐰽𐰑𐰢𐰕: 𐰴𐰍𐰣𐰃𐰤: 𐰋𐰃𐰼𐰠𐰀: 𐰽𐰆𐰭𐰀: 𐰘𐰃𐱁𐰑𐰀: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢𐰕: 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰉𐰖𐰺𐰸𐰆𐰣𐰭: 𐰴: 𐰑𐰍𐰃𐰺𐰍: | [35] yasinga Kirkiz tapa süledimiz. Süngüg batimi kang söküpen Kögmen yisig toga yorip Kirkiz budunug udabasdimiz. Kaganin birle Songa yisda süngüsdümüz. KülTigin Bayirkunung ak adgirig | [35] yaşında (iken) Kırgız'a doğru süledik. Süngü batımı (derinlikte) karı söküp (geçip), Kögmen ormanını aşıp [at] yorup (sürüp) Kırgız budununu uykusunda bastık. Kağanı ile Sunga ormanında süngüştük. Kül Tiğin, Bayırku'nun ak aygırına |
142 | 141 | [36] 𐰋𐰃𐰤𐰯: 𐰆𐰯𐰞𐰖𐰆: 𐱅𐰏𐰓𐰃: 𐰋𐰃𐰼: 𐰼𐰏: 𐰸𐰣: 𐰆𐰺𐱃𐰃: 𐰚𐰃: 𐰼𐰏: 𐰆𐰑𐱁𐰺𐰆: 𐰽𐰨𐰓𐰃: 𐰆𐰞: 𐱅𐰏𐰓𐰜𐰓𐰀: 𐰉𐰖𐰺𐰸𐰆𐰤𐰭: 𐰴: 𐰑𐰍𐰺𐰍: 𐰆𐰑𐰞𐰴𐰃𐰤: 𐰾𐰃𐰖𐰆: 𐰆𐰺𐱃𐰃: 𐰶𐰃𐰺𐰴𐰕: 𐰴𐰍𐰣𐰃𐰤: 𐰇𐰠𐰼𐱅𐰢𐰕: 𐰃𐰠𐰃𐰤: 𐰞𐱃𐰢𐰕: 𐰆𐰞: 𐰘𐰃𐰞𐰴𐰀: 𐱅𐰇𐰼𐰏𐰾: 𐱃𐰯𐰀: 𐰞𐱃𐰆𐰣: 𐰘𐰃𐱁𐰍: | [36] binip oplayu tegdi. Bir erig okun urti, iki erig uduasuru sancdi. Ol tegdükde Bayirkunung ak adgirig udlukin siyu urti. Kirkiz kaganin ölürtümüz, ilin altimiz.Ol yilka Türgis tapa Altun yisig | [36] binip [yağıya] boğa gibi değdi. Bir eri okuyla vurdu. İki eri kovalayıp sançtı. O değdiğinde Bayırku'nun ak aygırı uyluğunu kırı verdi. Kırgız kağanını öldürdük. İlini aldık. O yılda Türgiş'e doğru Altun ormanını |
143 | 142 | [37] 𐱃𐰆𐰍𐰀: 𐰼𐱅𐰾: 𐰇𐰏𐰕𐰏: 𐰚𐰲𐰀: 𐰖𐰆𐰺𐰃𐰑𐰢𐰕: 𐱅𐰇𐰼𐰏𐰾: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰆𐰑𐰀: 𐰉𐰽𐰑𐰢𐰕: 𐱅𐰇𐰼𐰏𐰾: 𐰴𐰍𐰣: 𐰾𐰇𐰾𐰃: 𐰉𐰆𐰞𐰲𐰆𐰑𐰀: 𐰆𐱃𐰲𐰀: 𐰉𐰆𐰺𐰲𐰀: 𐰚𐰠𐱅𐰃: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢𐰕: 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰉𐱁𐰍𐰆: 𐰉𐰆𐰕: 𐱃: 𐰋𐰃𐰤𐰯: 𐱅𐰏𐰓𐰃: 𐰉𐱁𐰍𐰆: 𐰉𐰆𐰕: 𐰚... | [37] toga irtis ögüzüg kece yoridimiz. Türgis budunug uda basdimiz. Türgis kagan süsi Bolcuda otca borca kelti. Süngüstümüz. Kül Tigin basgu boz at binip tegdi. Basgu boz k. | [37] aşıp, İrtiş ırmağını geçip yürüdük. Türgiş boylarını uykuda bastık. Türgiş kağanının eri Bolçu'da ateş gibi, bora gibi geldi. Süngüştük. Kül Tiğin başı boz ata binip [yağıya] değdi. Başı boz ke... |
144 | 143 | [38] ... 𐱃𐰆𐱃𐰕𐱃𐰃: 𐰚𐰃𐰾𐰃𐰤: 𐰇𐰕𐰃: 𐰡𐰕𐰑𐰃: 𐰦𐰀: 𐰖𐰣𐰀: 𐰚𐰃𐰼𐰯: 𐱅𐰇𐰼𐰏𐰾: 𐰴𐰍𐰣: 𐰉𐰆𐰖𐰺𐰸𐰃: 𐰕: 𐱃𐰆𐱃𐰸𐰆𐰍: 𐰠𐰏𐰤: 𐱃𐰆𐱃𐰑𐰃: 𐰴𐰍𐰣𐰃𐰤: 𐰦𐰀: 𐰇𐰠𐰼𐱅𐰢𐰕: 𐰃𐰠𐰃𐰤: 𐰞𐱃𐰢𐰕: 𐰴𐰺𐰀: 𐱅𐰇𐰼𐰏𐰾: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰸𐰆𐰯: 𐰃𐰲𐰚𐰓𐰃: 𐰆𐰞: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐱃𐰉𐰺𐰑𐰀: 𐰴𐰆𐰣𐱃𐰺𐱃𐰢𐰕: | [38] ... tutuzi. Ikisin öze alduzdi. Anda yana kirip Türgis kagan buyruki Az tutukug elgin tutdi. Kaganin anda ölürtümüz, ilin altimiz. Kara Türgis budun kop icikdi. Ol budunug Tabarda konturtumuz? ... | [38] ... tutturttu. İkisini de özü yakalattı. Ondan (sonra) yine girip Türgiş kağanın buyruğundaki Az paşasını eliyle tuttu. Kağanını [o] anda öldürdük. İlini aldık. Kara Türgiş boyları hep baş eğdi. O boyları Tabar'da kondurduk. |
145 | 144 | [39] 𐰽𐰆𐰍𐰑𐰴: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰃𐱅𐰘𐰃𐰤: 𐱅𐰃𐰘𐰤: 𐰘𐰃𐰨𐰇: 𐰇𐰚𐰇𐰕𐰏: 𐰚𐰲𐰀: 𐱅𐰢𐰼𐰴𐰯𐰍𐰴𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢𐰕: 𐰦𐰀: 𐰚𐰃𐰾𐰼𐰀: 𐰴𐰺𐰀: 𐱅𐰇𐰼𐰏𐰾: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰖𐰍𐰃: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐱁: 𐰚𐰭𐰼𐰾: 𐱃𐰯𐰀: 𐰉𐰺𐰑𐰃: 𐰋𐰃𐰕𐰭: 𐰾𐰇: 𐱃𐰃: 𐱃𐰆𐰴𐰸: 𐰕𐰆𐰴𐰃: 𐰖𐰆𐰸: 𐰼𐱅𐰃: 𐰖𐰉𐰞𐰴: 𐰴𐰃𐰾𐰃: 𐰼... | [39] Sogdak] budun iteyin tiyin Yincü ögüzüg kece Temir Kapigka tegi süledimiz. Anda kisre Kara Türgis budun yagi bolmis. Kengeris tapa bardi. Bizing sü ati torukazuki yok erti. Yablak kisi er ... | [39] Soğdak boylarını [düzen] edeyim diye İnci ırmağını geçip Demirkapı'ya değin süledik. [O] andan sonra kara Türgiş boyları yağı olmuş. Kengeris'e doğru vardı[lar] (gittiler). Bizim er[lerin] atı bakımsız, azığı yok idi. Kötü kimse er... |
146 | 145 | [40] 𐰞𐰯: 𐰼: 𐰋𐰃𐰕𐰭𐰀: 𐱅𐰏𐰢𐱁: 𐰼𐱅𐰃: 𐰦𐰍: 𐰇𐰓𐰚𐰀: 𐰇𐰚𐰤𐰯: 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤𐰏: 𐰕: 𐰼𐰤: 𐰃𐰼𐱅𐰇𐰼𐰇: 𐰃𐱃𐰢𐰕: 𐰆𐰞𐰍: 𐰾𐰇𐰭𐱁: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰢𐱁: 𐰞𐰯: 𐱁𐰞𐰲𐰃: 𐰴: 𐱃𐰃𐰤: 𐰋𐰃𐰤𐰯: 𐱅𐰏𐰢𐱁: 𐰴𐰺𐰀: 𐱅𐰇𐰼𐰏𐰾: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰦𐰀: 𐰇𐰠𐰼𐰢𐱁: 𐰞𐰢𐱁: 𐰖𐰣𐰀: 𐰖𐰆𐰺𐰯: | [40] alp er bizinge tegmis erti. Antag ödke ökünüp KülTiginig az erin irtürü itimiz. Ulug süng üs süng üsmis Alp Salci ak atin binip tegmis. Kara Türgis budunug anda ölürmis. almis. Yana yorip ... | [40] alp er bize saldırmış idi. [o] anda [buna] uyanıp Kül Tiğin'i az erle üzerine gönderdik. Büyük süngüş süngüşmüş. Alp Şalçı ak atına binip [yağıya] değmiş. Kara Türgiş boylarını [o] anda öldürmüş, almış. Yine [at] yorup ... |
147 | 146 | Kuzey yüzü - 13 dizi | ||
148 | 147 | [1] ... 𐰋𐰃𐰼𐰠𐰀: 𐰸𐰆𐱁𐰆: 𐱃𐰆𐱃𐰸: 𐰋𐰃𐰼𐰠𐰀: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰢𐱁: 𐰼𐰃𐰤: 𐰯𐰆𐰴: 𐰇𐰠𐰇𐰼𐰢𐰾: 𐰋𐰃𐰤: 𐰉𐰺𐰢𐰃𐰤: 𐰴𐰞𐰃𐰾𐰕: 𐰸𐰆𐰯: 𐰚𐰠𐰇𐰼𐱅𐰃: 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰘𐰃𐱅𐰃𐰆𐱃𐰕: 𐰖𐱁𐰃𐰭𐰀: 𐰴𐰺𐰞𐰸: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰼𐰇𐰼: 𐰉𐰺𐰆𐰺: 𐰼𐰚𐰠𐰃: 𐰖𐰍𐰃: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐱃𐰢𐰍: 𐰃𐰑𐰸: 𐰉𐱁𐰑𐰀: 𐰾𐰇𐰭𐰾𐰓𐰢𐰕: | [1] … birle Koşu tutuk birle süngüşmiş. Erin kop ölürmiş. Ebin barımın kalısız kop kelürti. Kül Tigin yiti otuz yaşınga Karluk budun erür barur erkli yagı boldı. Tamag Iduk Başda süngüşdümüz. | [1] ... ile Koşu Tutuk ile süngüşmüş. Erlerini hep öldürmüş. Evini, varını eksiksiz hep getirdi. Kül Tiğin yirmiyedi yaşında iken, Karluk boyları bağımsız iken, güçlü yağı oldu. Tamag Iduk Baş'ta süngüştük. |
149 | 148 | [2] 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰆𐰞: 𐰾𐰇𐰭𐰇𐱁𐰓𐰀: 𐰆𐱃𐰕: 𐰖𐰀𐱁𐰖𐰆𐰺: 𐰼𐱅𐰃: 𐰞𐰯: 𐱁𐰞𐰲𐰃: 𐱃𐰃𐰤: 𐰋𐰃𐰤𐰯: 𐰆𐰯𐰞𐰖𐰆: 𐱅𐰏𐰓𐰃: 𐰚𐰃: 𐰼𐰏: 𐰆𐰑𐱁𐰺𐰆: 𐰽𐰨𐰑𐰃: 𐰴𐰺𐰞𐰸𐰆𐰍: 𐰇𐰠𐰼𐱅𐰢𐰕: 𐰞𐱃𐰢𐰕: 𐰕: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰖𐰍𐰃: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐰴𐰺𐰀: 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰀: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢𐰕: 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰋𐰃𐰼𐰴𐰃𐰺𐰴: 𐰖𐰀𐱁𐰖𐰆𐰺: 𐰼𐱅𐰃: 𐰞𐰯: 𐱁𐰞𐰲𐰃: 𐰴𐰃𐰤: | [2] Kül Tigin ol süngüşde otuz yaşayur erti. Alp Şalçı akın binip oplayu tegdi. İki erig udu aşuru sançdı. Karlukug ölürtümüz, altımız. Az budun yagı boldı. Kara Költe süngüşdümüz. Kül Tigin bir kırk yaşayur erti. Alp Şalçı akın | [2] Kül Tiğin o süngüşte otuz [yaşını] yaşıyor idi. Alp Şalçı'nın atına binip [yağıya] boğa gibi değdi. İki eri aşırıp (kovalayıp) sançtı. Karluk'u öldürdük, aldık. Az boyları yağı oldu. Kara Göl'de süngüştük. Kül Tiğin otuzbir [yaşını] yaşıyor idi. Alp Şalçı'nın Akın'a [Ak atına] |
150 | 149 | [3] 𐰋𐰃𐰤𐰯: 𐰆𐰯𐰞𐰖𐰆: 𐱅𐰏𐰓𐰃: 𐰕: 𐰠𐱅𐰋𐰼𐰏: 𐱃𐰆𐱃𐰑𐰃: 𐰕: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰦𐰀: 𐰖𐰸: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐰲𐰃𐰢: 𐰴𐰍𐰣: 𐰃𐰠𐰃: 𐰴𐰢𐱁𐰍: 𐰉𐰆𐰞𐱃𐰸𐰃𐰦𐰀: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰃𐰠𐰏: 𐰃𐰚𐰏𐰃: 𐰃𐰕𐰏𐰠: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰋𐰃𐰼𐰠𐰀: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢𐰕: 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰞𐰯: 𐱁𐰞𐰲𐰃: 𐰴𐰃𐰤: 𐰋𐰃𐰤𐰯: | [3] binip oplayu tegdi. Az iltebeng tutdı. Az budun anda yok boldı. Eçim kagan ili kamşag boltukında budun ilig ikegü boltukında İzgil budun birle süngüşdümüz. Kül Tigin Alp Şalçı akın binip | [3] binip [yağıya] boğa gibi değdi. Az başpaşasını tuttu. Az boyları [o] anda yok oldu. Amcam kağanın ili karıştığında, boyların ili iki olduğunda (bölündüğünde) İzgil boyları ile süngüştük. Kül Tiğin Alp Şalçı'nın Aka [Ak ata] binip |
151 | 150 | [4] 𐰆𐰯𐰞𐰖𐰆: 𐱅𐰏𐰓𐰃: 𐰆𐰞: 𐱃: 𐰦𐰀: 𐱅𐰇𐰾𐰓𐰃: 𐰃𐰕𐰏𐰠: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰇𐰠𐱅𐰃: 𐱃𐰸𐰆𐰕: 𐰆𐰍𐰕: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰚𐰤𐱅𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰢: 𐰼𐱅𐰃: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰘𐰃𐰼: 𐰉𐰆𐰞𐰍𐰴𐰃𐰤: 𐰇𐰲𐰇𐰤: 𐰖𐰍𐰃: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐰋𐰃𐰼: 𐰘𐰃𐰞𐰴𐰀: 𐰋𐰃𐱁: 𐰖𐰆𐰞𐰃: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢𐰕: 𐰭: 𐰃𐰠𐰚: 𐱃𐰆𐰍𐰆: 𐰉𐰞𐰶𐰑𐰀: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢𐰕: | [4] oplayu tegdi. Ol at anda tüşdi. İzgil budun ölti. Tokuz Oguz budun kentü budunum erti. Tengri yir bulgakın üçün yagı boldı. Bir yılka biş yok süngüşdümüz.Ang ilk Togu Balıkda süngüşdümüz. | [4] [yağıya] boğa gibi değdi. O at [o] anda düştü. İzgil boyları öldü. Dokuz Oğuz boyları kendi boylarım idi. Tanrı, yer bulandığı için [birbirimize] yağı (düşman) oldu[k]. Bir yılda beş yol süngüştük. En ilki Togu Balık'da süngüştük. |
152 | 151 | [5] 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰕𐰢𐰣𐰴𐰍: 𐰋𐰃𐰤𐰯: 𐰆𐰯𐰞𐰖𐰆: 𐱅𐰏𐰓𐰃: 𐰞𐱃𐰃: 𐰼𐰏: 𐰽𐰨𐰑𐰃: 𐰾𐰇: 𐱅𐰏𐰃𐰾𐰃𐰦𐰀: 𐰘𐰃𐱅𐰨: 𐰼𐰏: 𐰶𐰃𐰞𐰲𐰞𐰑𐰃: 𐰚𐰤𐱅𐰃: 𐰴𐰆𐱁𐰞𐰍𐰴𐰑𐰀: 𐰓𐰕: 𐰋𐰃𐰼𐰠𐰀: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢𐰕: 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰕: 𐰖𐰍𐰕𐰃𐰤: 𐰋𐰃𐰤𐰯: 𐰆𐰯𐰞𐰖𐰆: 𐱅𐰏𐰯: 𐰋𐰃𐰼: 𐰼𐰏: 𐰽𐰨𐰑𐰃: | [5] Kül Tigin Azman akıg binip oplayu tegdi. Altı erig sançdı. Sü tegişinde yitinç erig kılıçladı. İkinti Kuşalgukda Ediz birle süngüşdümüz. Kül Tigin Az yagızın binip oplayu tegip bir erig sançdı. | [5] Kül Tiğin Azman [ata]'a binip [yağıya] boğa gibi değdi. Erini sançtı. Erler [birbirlerine] değişinde yedinci eri kılıçladı. İkinci[si] Kuşalguk'da Ediz ile süngüştük. Kül Tiğin Az Yağız [at]'ına binip, yağıya değip bir eri sançtı. |
153 | 152 | [6] 𐱃𐰸𐰕: 𐰼𐰏: 𐰏𐰼𐰀: 𐱃𐰸𐰃𐰑𐰃: 𐰓𐰕: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰦𐰀: 𐰇𐰠𐱅𐰃: 𐰇𐰲𐰨: 𐰉𐰆𐰞𐰲𐰆𐰑𐰀: 𐰆𐰍𐰕: 𐰋𐰃𐰼𐰠𐰀: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢𐰕: 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰕𐰢𐰣𐰴𐰍: 𐰋𐰃𐰤𐰯: 𐱅𐰏𐰓𐰃: 𐰽𐰨𐰑𐰃: 𐰾𐰇𐰾𐰃𐰤: 𐰽𐰨𐰑𐰢𐰕: 𐰃𐰠𐰃𐰤: 𐰞𐱃𐰢𐰕: 𐱅𐰇𐰼𐱅𐰨: 𐰲𐰆𐱁: 𐰉𐱁𐰃𐰦𐰀: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢𐰕: 𐱅𐰇𐰼𐰜: | [6] Tokuz erig egire tokıdı. Ediz budun anda ölti. Üçünç Bolçuda Oguz birle süngüşdümüz. Kül Tigin Azman akıg binip tegdi, sançdı. Süsin sançdımız, ilin altımız. Törtiinç Çuş başında süngüşdümüz. Türk | [6] Dokuz eri eğirip [çevreleyip] vurdu. Ediz boyları [o] anda öldü. Üçüncü[sü] Bolçu'da Oğuz ile süngüştük. Kül Tiğin Azman [at)'a binip [yağıya] değdi, sançtı. Erini sançtık. İlini aldık. Dördüncüsü Çuş Başı'nda süngüştük. Türk |
154 | 153 | [7] 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰑𐰴: 𐰴𐰢𐱁𐱃𐰑𐰃: 𐰖𐰉𐰞𐰴: 𐰉𐰆𐰡𐰀𐰲𐰃: 𐰀𐰼𐱅𐰃: 𐰆𐰕𐰀: 𐰚𐰠𐰢𐰾: 𐰾𐰇𐰾𐰃𐰤: 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰍𐱃𐰯: 𐱃𐰆𐰭𐰺𐰀: 𐰋𐰃𐰼: 𐰆𐰍𐱁: 𐰞𐰯𐰍𐰆: 𐰆𐰣: 𐰼𐰏: 𐱃𐰆𐰭𐰀𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰖𐰆𐰍𐰃𐰦𐰀: 𐰏𐰼𐰯: 𐰇𐰠𐰼𐱅𐰢𐰕: 𐰋𐰃𐰾𐰨: 𐰕𐰏𐰤𐱅𐰃: 𐰴𐰑𐰕𐰓𐰀: 𐰆𐰍𐰕: 𐰋𐰃𐰼𐰠𐰀: 𐰾𐰇𐰭𐱁𐰓𐰢𐰕: 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: | [7] budun adak kamşatdı. Yablak boldaçı erti. Oza kelmiş süsin Kül Tigin agıtıp Tongra bir oguş alpagu on erig Tong a Tigin yogında egirip ölürtümüz. Bişinç Ezginti Kadızda Oguz birle süngüşdümüz. Kül Tigin | [7] boyları ayak kamşatti (titredi). Kötü olacak idi. Üzerimize gelmiş erini Kül Tiğin püskürtüp Tongra'dan bir boyu, yiğit on eri, Tonga Tigin'in yas töreninde çevirip öldürdük. Beşincisi Ezginti Kadız'da Oğuz ile süngüştük. Kül Tiğin |
155 | 154 | [8] 𐰕: 𐰖𐰍𐰕𐰃𐰤: 𐰋𐰃𐰤𐰯: 𐱅𐰏𐰓𐰃: 𐰚𐰃: 𐰼𐰏: 𐰽𐰨𐰑𐰃: 𐰉𐰞𐰃𐰶𐰀: 𐰉𐰺𐰢𐰑𐰃: 𐰆𐰞: 𐰾𐰇: 𐰦𐰀: 𐰇𐰠𐱅𐰃: 𐰢𐰍𐰀: 𐰴𐰆𐰺𐰍𐰣: 𐰴𐰃𐱁𐰞𐰯: 𐰖𐰕𐰃𐰭𐰀: 𐰆𐰍𐰕𐰍𐰺𐰆: 𐰾𐰇: 𐱃𐱁𐰴𐰑𐰢𐰕: 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰋𐰏: 𐰉𐱁𐰞𐰖𐰆: 𐰴𐰃𐱃𐰢𐰕: 𐰆𐰍𐰕: 𐰖𐰍𐰃: 𐰆𐰺𐰑𐰆𐰍: 𐰉𐰽𐰑𐰃: 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: | [8] Az yagızın binip tegdi. İki erig sançdı. balıkkla basıkdı. Ol sü anda ölti. Amga korgan kışlap yazınga Oguzgaru sü taşıkdımız. Kül Tigin ebig başlayu kıttımız. Oguz yagı ordug basdı. Kül Tigin | [8] Az yağızına binip [yağıya] değdi. İki eri sançtı. Kente varmadı. O ordu [o] anda öldü. Amga Kurgan'da kışlayıp yazında Oğuz'a doğru süledik. Kül Tiğin Beğ başta [iken] Oğuz yağı eri [bizi] bastı. Kül Tiğin |
156 | 155 | [9] 𐰇𐰏𐰾𐰕: 𐰴𐰃𐰤: 𐰋𐰃𐰤𐰯: 𐱃𐰸𐰆𐰕: 𐰼𐰤: 𐰽𐰨𐰑𐰃: 𐰆𐰺𐰑𐰆𐰍: 𐰋𐰃𐰼𐰢𐰓𐰃: 𐰇𐰏𐰢: 𐰴𐱃𐰆𐰣: 𐰆𐰞𐰖𐰆: 𐰇𐰏𐰠𐰼𐰢: 𐰚𐰠𐰼𐰢: 𐰚𐰠𐰭𐰇𐰤𐰢: 𐰸𐰆𐰨𐰖𐰞𐰺𐰢: 𐰉𐰆𐰨𐰀: 𐰘𐰢𐰀: 𐱅𐰃𐰼𐰏𐰃: 𐰚𐰇𐰭: 𐰉𐰆𐰡𐰲𐰃: 𐰼𐱅𐰃: 𐰇𐰠𐰏𐰃: 𐰖𐰆𐰺𐱃𐰑𐰀: 𐰖𐰆𐰞𐱃𐰀: 𐰖𐱃𐰆: 𐰴𐰡𐰲𐰃: 𐰼𐱅𐰏𐰕: | [9] ögsüz akın binip tokuz eren sançdı, ordug birmedi. Ögüm katun’ ulayu öglerim ekelerim kelingünüm kunçuylarım bunca yime tingi küng boldaçı erti, ölügi yurtda yolta yatu kaldaçı ertigiz. | [9] Ögsüz Ak [at]'a binip dokuz erini sançtı, orduyu vermedi. Anam kadın, öbür analarım, ablalarım, gelinlerim, kağan kızlarım bunca yine yaşayanlar odalık olacak idi. Ölenleriniz yurtta, yolda yatıp kalacak idiniz. |
157 | 156 | [10] 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰖𐰸: 𐰼𐰾𐰼: 𐰸𐰆𐰯: 𐰇𐰠𐱅𐰲𐰃: 𐰼𐱅𐰏𐰕: 𐰃𐰤𐰢: 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰚𐰼𐰏𐰚: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐰇𐰕𐰢: 𐰽𐰴𐰦𐰢: 𐰚𐰇𐰼𐰇𐰼: 𐰚𐰇𐰕𐰢: 𐰚𐰇𐰼𐰢𐰕: 𐱅𐰏: 𐰋𐰃𐰠𐰼: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰢: 𐰋𐰃𐰠𐰢𐰕: 𐱅𐰏: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐰇𐰕𐰢: 𐰽𐰴𐰦𐰢: 𐰇𐰓: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰖𐰽𐰺: 𐰚𐰃𐰾𐰃: 𐰆𐰍𐰞𐰃: 𐰸𐰆𐰯: 𐰇𐰠𐰏𐰠𐰃: 𐱅𐰇𐰼𐰇𐰢𐰾: | [10] Kül Tigin yok erser, kop ölteçi ertigiz. İnim Kül Tigin kergek boldı. Özüm sakındım. Körür közüm körmez teg, bilir biligim bilmez teg boldı. Özüm sakındım. Öd tengri yaşar. Kişi oglı kop ölgeli törümiş. | [10] Kül Tiğin yok ise hep ölecek idiniz. Kardeşim Kül Tiğin kergek [gibi uçtu, öldü] oldu. Özüm sakındım. Gören gözüm görmez gibi [oldu], bildiğim bilgim bilinmez gibi oldu. Özüm sakındım. Sonsuzluğu Tanrı yaşar. Kişi oğlu hep ölümlü türemiş. |
158 | 157 | [11] 𐰨𐰀: 𐰽𐰴𐰦𐰢: 𐰚𐰇𐰕𐰓𐰀: 𐰖𐱁: 𐰚𐰠𐰾𐰼: 𐱅𐰃𐰑𐰀: 𐰚𐰇𐰭𐰠𐱅𐰀: 𐰾𐰃𐰍𐱃: 𐰚𐰠𐰾𐰼: 𐰖𐰦𐰺𐰆: 𐰽𐰴𐰦𐰢: 𐰴𐱃𐰍𐰓𐰃: 𐰽𐰴𐰦𐰢: 𐰚𐰃: 𐱁𐰑: 𐰆𐰞𐰖𐰆: 𐰃𐰤𐰃: 𐰘𐰏𐰇𐰤𐰢: 𐰆𐰍𐰞𐰣𐰢: 𐰋𐰏𐰠𐰼𐰢: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰢: 𐰚𐰇𐰕𐰃: 𐰴𐱁𐰃: 𐰖𐰉𐰞𐰴: 𐰉𐰆𐰡𐰲𐰃: 𐱅𐰃𐰯: 𐰽𐰴𐰦𐰢: 𐰖𐰆𐰍𐰲𐰃: 𐰾𐰃𐰍𐱃𐰲𐰃: 𐰶𐰃𐱃𐰪: 𐱃𐱃𐰉𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰉𐱁𐰞𐰖𐰆: | [11] Anca sakındım. Közde yaş kelser tıda köngülte sıgıt kelser yan duru sakındım. Katıgdı sakındım. İki şad ulayu ini yigünüm oglanım beglerim budunum közi kaşı yablak boldaçı tip sakındım. Yogçı sıgıtçı Kıtany Tatabı budun başlayu | [11] Onca sakındım. Gözden yaş gelse engelleyip, gönülden ağlamak gelse yan [karşı] durup sakındım. Katıca sakındım. İki şad ile kardeş yeğenimin, oğlumun, beğlerimin, boylarımın gözü kaşı kötü olacak deyip düşündüm. Yasçı, ağlayıcı Kıtay, Tatabı boylarından başta |
159 | 158 | [12] 𐰆𐰑𐰺: 𐰾𐰭𐰇𐰤: 𐰚𐰠𐱅𐰃: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰴𐰍𐰦𐰀: 𐰃𐰾𐰘𐰃: 𐰠𐰃𐰚𐰭: 𐰴𐰞𐱃𐰃: 𐰋𐰃𐰼: 𐱅𐰇𐰢𐰤: 𐰍𐰃: 𐰞𐱃𐰆𐰣: 𐰚𐰇𐰢𐱁: 𐰚𐰼𐰏𐰚𐰾𐰕: 𐰚𐰠𐰇𐰼𐱅𐰃: 𐱅𐰇𐰯𐰇𐱅: 𐰴𐰍𐰦𐰀: 𐰋𐰇𐰠𐰤: 𐰚𐰠𐱅𐰃: 𐰴𐰆𐰺𐰖𐰀: 𐰚𐰇𐰤: 𐰉𐱃𐰽𐰴𐰑𐰴𐰃: 𐰽𐰆𐰍𐰑: 𐰋𐰼𐰲𐰚: 𐰼: 𐰉𐰆𐰴𐰺𐰴: 𐰆𐰞𐰾: 𐰉𐰆𐰑𐰦𐰀: 𐰤𐰭: 𐰾𐰭𐰇𐰤: 𐰆𐰍𐰞: 𐱃𐰺𐰴𐰣: 𐰚𐰠𐱅𐰃: | [12] Udar sengün kelti. Tabgaç kaganda İsiyi Likeng kelti. Bir tümen agı altun kümüş kergeksiz kelürti. Tüpüt kaganda bölün kelti. Kurıya kün batsıkdakı Sogd Berçik er Bukarak ulus budunda Enik sengün Ogul Tarkan kelti. | [12] Udar Paşa geldi. Çin kağanından İsiyi Likeng geldi. Bir tümeni aşan altun, gümüş, gereğinden artık getirdi. Tibet kağanından buyrukçu geldi. Batı'dan, gün batısındaki Soğd Berçik Er, Buhara ulusu boylarından Neng Paşa (ile) Oğul Tarkan geldi. |
160 | 159 | [13] 𐰆𐰣𐰸: 𐰆𐰍𐰞𐰢: 𐱅𐰇𐰼𐰏𐰾: 𐰴𐰍𐰦𐰀: 𐰢𐰚𐰼𐰲: 𐱃𐰢𐰍𐰲𐰃: 𐰆𐰍𐰕: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐱃𐰢𐰍𐰲𐰃: 𐰚𐰠𐱅𐰃: 𐰶𐰃𐰺𐰴𐰕: 𐰴𐰍𐰦𐰀: 𐱃𐰺𐰑𐰆𐱁: 𐰃𐰣𐰨𐰆: 𐰲𐰆𐰺: 𐰚𐰠𐱅𐰃: 𐰉𐰺𐰴: 𐰃𐱅𐰏𐰇𐰲𐰃: 𐰋𐰓𐰕: 𐰖𐰺𐱃𐰍𐰢𐰀: 𐰋𐰃𐱅𐰏: 𐱃𐱁: 𐰃𐱅𐰏𐰇𐰲𐰃: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰴𐰍𐰣: 𐰲𐰃𐰴𐰣𐰃: 𐰲𐰭: 𐰾𐰭𐰇𐰤: 𐰚𐰠𐱅𐰃 | [13] On ok oglum Türgiş kaganda Makaraç tamgaçı Oguz Bilge Tamgaçı kelti. Kırkız kaganda Tarduş İnançu Çor kelti. Bark itgüçi bediz yaratıgına bitig taş itgüçi Tabgaç kagan çıkanı Çang sengün kelti. | [13] On Ok oğlum Türgiş kağanından Makaraç Damgacı, Oğuz Bilge Damgacı geldi. Kırgız kağanından damgacı Inançu Çor geldi. Bark edici (yapıcı), süs yaratıcısı, yazılı taş edici, Çin kağanının yeğeni Çang Paşa geldi. |
161 | 160 | Kuzey-doğu yüzü - 1 dizi | ||
162 | 161 | [1] 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰸𐰆𐰪: 𐰘𐰃𐰞𐰴𐰀: 𐰘𐰃𐱅𐰃: 𐰘𐰏𐰼𐰢𐰚𐰀: 𐰆𐰲𐰑𐰃: 𐱃𐰆𐰴𐰕𐰨: 𐰖: 𐰘𐱅𐰃: 𐰆𐱃𐰕𐰴𐰀: 𐰖𐰆𐰍: 𐰼𐱅𐰇𐰼𐱅𐰢𐰕: 𐰉𐰺𐰴𐰃𐰤: 𐰋𐰓𐰕𐰃𐰤: 𐰋𐰃𐱅𐰏: 𐱃𐱁𐰃𐰤: 𐰣: 𐰋𐰃𐰲𐰃𐰤: 𐰘𐰃𐰞𐰴𐰀: 𐰘𐰃𐱅𐰨: 𐰖: 𐰘𐰃𐱅𐰃: 𐰆𐱃𐰕𐰴𐰀: 𐰴𐰆𐰯: 𐰞𐰴𐰑𐰢𐰕: 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰇𐰕𐰃: 𐰶𐰃𐰺𐰴: 𐰺𐱃𐰸𐰃: 𐰘𐰃𐱅𐰃: 𐰖𐱁𐰍: 𐰉𐰆𐰞𐰃𐱃: 𐱃𐱁... 𐰉𐰆𐰨𐰀: 𐰋𐰓𐰕𐰲𐰃𐰏: 𐱃𐰆𐰖𐰍𐰣: 𐰠𐱅𐰋𐰼: 𐰚𐰠𐰇𐰼𐱅𐰃: | [1] Kül Tigin koriy yılka yiti yigirmike uçdı. Tokuzunç ay yiti otuzka yog ertürtümüz. Barkın bedizin bitig taşın biçin yılka yitinç ay yiti otuzka kop alkdımız. Kül Tigin özi? kırk artukı yiti yaşıg bulıt taş?… bunca bedizçig Tuygut ilteber kelürti. | [1] Kül Tiğin Koyun yılının (Birinci ayının) on yedisinde uçtu (öldü). Dokuzuncu ayın yirmi yedisinde yoğ [tören] düzenledik. Anıtını, süslemesini, yazılı taşını o Biçin (Maymun) yılının Yedinci ayının yirmi yedisinde hep bitirdik. Kül Tiğin'in özü (kendisi) kırk yedi yaşında bulut [oldu]. Taş... Bunca süslemeciyi Toygun paşası getirdi. |
163 | 162 | Güney-doğu yüzü - 1 dizi | ||
164 | 163 | [1] 𐰉𐰆𐰨𐰀: 𐰋𐰃𐱅𐰏: 𐰋𐰃𐱅𐰏𐰢𐰀: 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐱃𐰃𐰾𐰃: 𐰖𐰆𐰞𐰍𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰋𐰃𐱅𐰃𐰓𐰢: 𐰘𐰃𐰏𐰼𐰢𐰃: 𐰚𐰇𐰤: 𐰆𐰞𐰺𐰯: 𐰉𐰆: 𐱃𐱁𐰴𐰀: 𐰉𐰆: 𐱃𐰢𐰴𐰀: 𐰴𐰆𐰯: 𐰖𐰆𐰞𐰍𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰋𐰃𐱅𐰃𐰓𐰢: 𐰃𐰍𐰺: 𐰆𐰍𐰞𐰣𐰭𐰕𐰑𐰀: 𐱃𐰖𐰍𐰆𐰣𐰭𐰕𐰑𐰀: 𐰘𐰏𐰓𐰀: 𐰃𐰏𐰓𐰇𐰼: 𐰼𐱅𐰏𐰕: 𐰆𐰲𐰀: 𐰉𐰺𐰑𐰍𐰕: 𐱅𐰏𐰼𐰃: 𐱅𐰃𐰼𐰏𐰓𐰃𐰲𐰀: | [1] Bunca bitig bitigme Kül Tigin atisi Yollug Tigin bitidim. Yigirmi kün olurup bu taşka bu tamka kop Yollug Tigin bitidim. Igar oglanıngızda taygununguzda yigdi igidür ertigiz. Uça bardıgız. Tengride tingdekiçe … | [1] Bunca yazı yazmayı [Kül Tiğin'in] yeğeni Yoluğ Tigin yazdım. Yirmi gün oturup bu taşa, bu anıta hep Yoluğ Tigin yazdım. Değerli oğullarınızdan, kızlarınızdan çok daha iyi bakarsınız. Uçuverdiniz. Tanrıdakı yaşamanızda... |
165 | 164 | Güney-batı yüzü - 1 dizi | ||
166 | 165 | [1] 𐰚𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤𐰭: 𐰞𐱃𐰆𐰣𐰃𐰣: 𐰚𐰇𐰢𐱁𐰃𐰤: 𐰍𐰃𐱁𐰃𐰣: 𐰉𐰺𐰢𐰃𐰣: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰲𐰃𐰍𐰪: 𐰴𐰺𐰣𐰃𐰣: 𐰖𐰍𐰢𐰀: 𐱃𐰆𐰖𐰍: 𐱃𐰉𐰆: ...𐰋𐰏𐰢: 𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰘𐰇𐰚𐰼𐰇: 𐱅𐰭𐰼𐰃: ...𐱃𐱁: 𐰋𐰃𐱅𐰓𐰢: 𐰖𐰆𐰞𐰞𐰍: 𐱅𐰃𐰏𐰤 | [1] Kül Tigining altunın kümüşin agışın barımın Türk açıgıny yılkısın ayıgma Tuygut bu … begim tigin yügerü tengri... taş bitidim. Yollug Tigin. | [1] Kül Tiğin'in altınını, gümüşünü, ağışını, varını, Türk açıgınyını?, karınını, yağma diye tapu … beğim tigin, yukarıdaki Tanrı ...taş yazdım. Yolluğ Tigin. |
167 | 166 | Batı yüzü - 1 dizi | ||
168 | 167 | [1] 𐰸𐰆𐰺𐰑𐰣𐰍...𐰃𐰤𐰢: 𐰜𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤: 𐰇𐰠𐱅𐰃... 𐰃𐰾𐰏: 𐰜𐰇𐰲𐰏: 𐰋𐰃𐰼𐱅𐰜: 𐰇𐰲𐰤: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐰴𐰍𐰣: 𐰖𐰸𐰃𐰴𐰀: 𐰃𐰤𐰢: 𐰜𐰇𐰠𐱅𐰃𐰏𐰤𐰏: 𐰜𐰇𐰕𐰓𐰇: 𐰆𐰞𐰺𐱃...𐰃𐰤𐰨𐰆: 𐰯𐰀: 𐰖𐰺𐰍𐰣: 𐱃𐰺𐰴𐰣: 𐰀𐱃𐰍: 𐰋𐰃𐰼𐰓𐰢: 𐰣𐰃: 𐰇𐰏𐱅𐰼𐱅𐰓𐰢 | [1] Kurıdınag … İnim Kül Tigin … üçün ölü yitü işig küçüg birtük üçün Türk Bilge Kagan ayukıka inim Kül Tiginig küzedü olurtum. Inançu Apa Yargan Tarkan atıg birtim. Anı ögtürtüm. | [1] Koruduğundan... kardeşim Kül Tiğin ... için öle yite işimizi gücümüzü verdiğimiz için Türk Bilge Kağan'ın buyruğu geçer oldu. Kardeşim Kül Tiğin'i gözeterek oturt... [Ona] Inançu Apa Yargan Tarkan adını verdim. Onu öğdürttüm. |
169 | 168 | TONYUKUK ANITLARI | ||
170 | 169 | 1. Taş, Batı Yüzü - 7 dizi | ||
171 | 170 | [1] 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐱃𐰆𐰪𐰸𐰸: 𐰋𐰤: 𐰇𐰕𐰢: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰃𐰠𐰭𐰀: 𐰶𐰠𐰦𐰢: 𐱅𐰇𐰼𐰚: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐱃𐰉𐰍𐰲𐰴𐰀: 𐰝𐰇𐰼𐰼: 𐰼𐱅𐰃: | [1] Bilge Tonyukuk ben özüm Tabgaç ilinge kılındım. Türk budun Tabgaçka körür erti. | [1] Bilge Tonyukuk'um. Ben özüm Çin ilinde kılındım (doğdum). Türk boyları Çin'e görür (bağlı) idi. |
172 | 171 | [2] 𐱅𐰇𐰼𐰚: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰴𐰣𐰃𐰤: 𐰉𐰆𐰞𐰢𐰘𐰤: 𐱃𐰉𐰍𐰲𐰑𐰀: 𐰑𐰺𐰡𐰃: 𐰴𐰣𐰞𐰦𐰃: 𐰴𐰣𐰃𐰤: 𐰸𐰆𐰑𐰯: 𐱃𐰉𐰍𐰲𐰴𐰀: 𐰖𐰣𐰀: 𐰃𐰲𐰚𐰓𐰃: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰨𐰀: 𐱅𐰢𐰾: 𐰼𐰨: 𐰴𐰣: 𐰋𐰼𐱅𐰢: | [2] Türk Budun kanın bulmayın Tabgaçda adrıldı, kanlandı. Kanın kodup Tabgaçka yana içikdi. Tengri anca timiş erinç: Kan birtim, | [2] Türk boyları kan (baş+kan) bulamadan Çin'den ayrıldı, kanlandı, [ama] kanı koyup (terkedip) Çin'e yine [geri] döndü. Tanrı anca demiş[ki] gerçek: "Baş verdim, |
173 | 172 | [3] 𐰴𐰣𐰭𐰤: 𐰸𐰆𐰑𐰯: 𐰃𐰲𐰚𐰓𐰭: 𐰃𐰲𐰚𐰓𐰭: 𐰇𐰲𐰤: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰇𐰠𐱅𐰢𐰾: 𐰼𐰨: 𐱅𐰇𐰼𐰚: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰇𐰠𐱅𐰃: 𐰞𐰴𐰦𐰃: 𐰖𐰸: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐱅𐰇𐰼𐰚: 𐰾𐰃𐰼: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰘𐰼𐰃𐰤𐱅𐰀: | [3] kanıngın kodup içikding. İçikdük üçün Tengri ölütmiş erinç. Türk budun ölti, alkındı, yok boldı. Türk Sir budun yirinte | [3] Başını koyup [Çin'e] döndün. Döndüğün için Tanrı öldürmüş gerçek". Türk boyları öldü, eridi, yok oldu. Türk Sir boylarının yerinde (yurdunda) |
174 | 173 | [4] 𐰉𐰆𐰑: 𐰴𐰞𐰢𐰑𐰃: 𐰃𐰑𐰀: 𐱃𐱁𐰑𐰀: 𐰴𐰞𐰢𐰾𐰃: 𐰸𐰆𐰉𐰺𐰣𐰯: 𐰘𐱅𐰃: 𐰘𐰇𐰕: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐰚𐰃: 𐰇𐰠𐰏𐰃: 𐱃𐰞𐰍: 𐰼𐱅𐰃: 𐰋𐰃𐰼: 𐰇𐰠𐰏𐰃: 𐰖𐰑𐰍: 𐰼𐱅𐰃: 𐰘𐱅𐰃: 𐰘𐰇𐰕: 𐰚𐰃𐰾𐰃𐰏: | [4] bod kalmadı. Ida taşda kalmışı kubranıp yiti yüz boldı. İki ülügi atlıg erti, bir ülügi yadag erti. Yiti yüz kişig | [4] boy kalmadı. Uzakta, dışarıda kalmışı [olanlar] toparlanıp yediyüz oldu[lar]. İki bölüğü atlı idi, bir bölüğü yaya idi. Yediyüz kişiyi |
175 | 174 | [5] 𐰆𐰑𐰕𐰍𐰢𐰀: 𐰆𐰞𐰍𐰃: 𐱁𐰑𐰼𐱅𐰃: 𐰖𐰍𐰞: 𐱅𐰃𐰓𐰃: 𐰖𐰍𐰢𐰾𐰃𐰋𐰤𐰼𐱅𐰢: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐱃𐰆𐰪𐰸𐰸: 𐰴𐰍𐰣𐰢𐰆𐰶𐰃𐰽𐰖𐰃𐰤𐱅𐰓𐰢: 𐰽𐰴𐰦𐰢: 𐱃𐰆𐰺𐰸𐰉𐰆𐰸𐰞𐰃: 𐰾𐰢𐰕𐰉𐰆𐰸𐰞𐰃: 𐰃𐰺𐰴𐰑𐰀 | [5] uduzugma ulugı şad erti. Yagıl tidi. Yagmışı ben ertim. Bilge Tonyukuk. Kagan mu kılayın tidim. Sakındım. Toruk bukalı semiz bukak arkada | [5] yöneten ulu şad idi. Yağıl (katıl) dedi, yağmışı (katılanı) ben oldum: Bilge Tonyukuk... Kağan mı kılayım dedim. Sakındım. Sıska boğa, semiz boğa arkaya |
176 | 175 | [6] 𐰋𐰃𐰠𐰾𐰼: 𐰾𐰢𐰕𐰉𐰆𐰸𐰀: 𐱃𐰆𐰺𐰸: 𐰉𐰆𐰸𐰀: 𐱅𐰘𐰤: 𐰋𐰃𐰠𐰢𐰕𐰼𐰢𐰾: 𐱅𐰘𐰤: 𐰨𐰀: 𐰾𐰴𐰦𐰢: 𐰦𐰀: 𐰚𐰃𐰾𐰼𐰀: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰋𐰃𐰠𐰏: 𐰋𐰼𐱅𐰝: 𐰇𐰲𐰤: 𐰇𐰕𐰢: 𐰝: 𐰴𐰍𐰣: 𐰴𐰃𐰽𐰑𐰢: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐱃𐰆𐰪𐰸𐰸: 𐰉𐰆𐰖𐰞𐰀: 𐰉𐰍𐰀: 𐱃𐰺𐰴𐰣: | [6] böngser, semiz buka torak buka tiyin bilmez ermiş tiyin anca sakındım. Anda kisre tengri bilig birtük üçün özüm ök kagan kıldım. Bilge Tonyukuk Boyla Baga Tarkan | [6] tekme atsalar, semiz boğa mı, sıska boğa mı attı diye bilinmez imiş deyip anca sakındım. [O] andan sonra Tanrı bilgi verdiği için, özüm, kendim kağan kıldım. Bilge Tonyukuk, Boyla Bağa Tarkan |
177 | 176 | [7] 𐰋𐰃𐰼𐰠𐰀: 𐰃𐰠𐱅𐰼𐰾: 𐰴𐰍𐰣: 𐰉𐰆𐰞𐰖𐰣: 𐰋𐰼𐰘𐰀: 𐱃𐰉𐰍𐰲𐰍: 𐰇𐰭𐰼𐰃: 𐰴𐰃𐱃𐰪𐰍: 𐰖𐰃𐰺𐰖𐰀: 𐰆𐰍𐰕𐰍: 𐰇𐰚𐰾: 𐰝: 𐰇𐰠𐰼𐱅𐰃: 𐰋𐰠𐰏𐰾𐰃: 𐰲𐰉𐰾𐰃: 𐰋𐰤: 𐰝: 𐰼𐱅𐰢: 𐰲𐰆𐰍𐰖: 𐰴𐰆𐰕𐰃𐰤: 𐰴𐰺𐰀: 𐰴𐰆𐰢𐰍: 𐰆𐰞𐰺𐰆𐰺: 𐰼𐱅𐰢𐰕: | [7] birle İltiriş Kagan boluyın biriye Tabgaçıg öngre Kıtanyıg yırıya Oguzug öküş Ök ölürti. Bilgesi çabışı ben ök ertim. Çogay kuzin Kara Kumug olurur ertimiz. | [7] ile İlteriş kağan olunca Güney'de Çin'i, Doğu'da Kıtany'ı, Kuzey'de Oğuz'u pek çok öldürdü. Bilgesi, çavuşu ben kendim idim. Çoğay'ın Kuzeyi'nde Kara Kumuğ'da oturur idik. |
178 | 177 | 1. Taş, Güney Yüzü - 10 dizi | ||
179 | 178 | [1] 𐰚𐰘𐰚: 𐰘𐰃𐰘𐰇: 𐱃𐰉𐰽𐰍𐰣: 𐰘𐰘𐰇: 𐰆𐰞𐰺𐰆𐰺: 𐰼𐱅𐰢𐰕: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰉𐰆𐰍𐰕𐰃: 𐱃𐰸: 𐰼𐱅𐰃: 𐰖𐰍𐰢𐰕: 𐱅𐰏𐰼𐰀: 𐰆𐰲𐰸: 𐱅𐰏: 𐰼𐱅𐰃: 𐰋𐰃𐰕: 𐰸𐰏: 𐰼𐱅𐰢𐰕: 𐰨𐰀: 𐰆𐰞𐰺𐰺: 𐰼𐰃𐰚𐰠𐰃: 𐰆𐰍𐰕𐰑𐰦𐰣: 𐰚𐰇𐰼𐰏: 𐰚𐰠𐱅𐰃: | [1] Kiyik yiyü tabışgan yiyü olurur ertimiz. Budun boguzı tok erti. Yagımız tegre ocuk teg erti, biz isig ertimiz. Anca olurur erkli Oguzdındın körüg kelti. | [1] Geyik yiyerek, tavşan yiyerek oturur idik. boyların boğazı tok idi. Yağımız (düşman) çevrede ocak gibi iken [biz] ateş gibi idik. anca otururduk. Yörük Oğuzlarından gözcü geldi. |
180 | 179 | [2] 𐰚𐰇𐰼𐰏: 𐰽𐰉𐰃: 𐰦𐰍: 𐱃𐰆𐰴𐰕: 𐰆𐰍𐰕: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰇𐰕𐰀: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰞𐰺𐱃𐰃: 𐱅𐰃𐰼: 𐱃𐰉𐰍𐰲𐰍𐰺𐰆: 𐰸𐰆𐰣𐰃: 𐰾𐰭𐰇𐰤𐰏: 𐰃𐰑𐰢𐰾: 𐰴𐰃𐱃𐰪𐰍𐰺𐰆: 𐱃𐰆𐰭𐰺𐰀: 𐰾𐰢𐰏: 𐰃𐰑𐰢𐰾: 𐰽𐰉: 𐰨𐰀: 𐰕𐰴𐰪𐰀: 𐱅𐰇𐰼𐰚: 𐰉𐰆𐰑𐰣: | [2] Körüg sabi antag: Tokuz Oguz budun üze kagan olurtı tir. Tabgaç garu Kum sengünüg ıdmış. Kıtanygaru Tongra Esimig ıdmış. Sab anca ıdmış: Azkıriya Türk budun? | [2] gözcünün sözü şöyle: "Dokuz Oğuz boyları üzerine kağan oturdu." der. Çin yönüne Kum Paşa'yı göndermiş. Kıtany yönüne Tongra Esim'i göndermiş. Söz böyle: "Azıcık Türk boyları |
181 | 180 | [3] 𐰖𐰆𐰺𐰃𐰖𐰺: 𐰼𐰢𐰾: 𐰴𐰍𐰣𐰃: 𐰞𐰯: 𐰼𐰢𐰾: 𐰖𐰍𐰆𐰲𐰃𐰾𐰃: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐰼𐰢𐰾: 𐰆𐰞: 𐰴𐰃: 𐰚𐰃𐰾𐰃: 𐰉𐰺: 𐰼𐰾𐰼: 𐰾𐰃𐰤𐰃: 𐱃𐰉𐰍𐰲𐰍: 𐰇𐰠𐰇𐰼𐱅𐰲𐰃: 𐱅𐰃𐰼: 𐰢𐰤: 𐰇𐰭𐰼𐰀: 𐰶𐰃𐱃𐰪𐰍: 𐰇𐰠𐰼𐱅𐰲𐰃: 𐱅𐰃𐰼: 𐰢𐰤: 𐰋𐰃𐰤𐰃: 𐰆𐰍𐰕𐰍: | [3] yonyur ermiş, kaganı alp ermiş ayguçısı bilge ermiş, ol iki kişi bar erser sini Tabgaçıg ölürteçi tir men, öngre Kıtanyıg ölürteçi tir men, bini Oguzug | [3] yürüyor imiş. Kağanı alp imiş. Danışmanı bilge imiş. O iki kişi var ise seni [de], Çin'i [de] öldürecek der[im] ben. Doğu'da Kıtany'ı öldürecek der[im] ben. Beni, Oğuz'u |
182 | 181 | [4] 𐰇𐰠𐰼𐱅𐰲𐰃𐰚: 𐱅𐰃𐰼: 𐰢𐰤: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰋𐰼𐰓𐰤: 𐰘𐰤: 𐱅𐰏: 𐰶𐰃𐱃𐰪: 𐰇𐰭𐰓𐰤: 𐰘𐰤: 𐱅𐰏: 𐰋𐰤: 𐰘𐰃𐰺𐰑𐰦𐰖𐰣: 𐱅𐰏𐰘𐰃𐰤: 𐱅𐰇𐰼𐰚: 𐰾𐰃𐰼: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰘𐰼𐰃𐰤𐱅𐰀: 𐰃𐰓𐰃: 𐰖𐰆𐰺𐰢𐰕𐰆𐰣: 𐰆𐰽𐰺: 𐰃𐰓𐰃: 𐰖𐰸: 𐰶𐰃𐰽𐰞𐰢: | [4] ölürteçi ök tir men, Tabgaç biridin yan teg, Kıtany öngdin yan teg, ben yırıdınta yan tegeyin, Türk Sir budun yirinte idi yorımazun, usar idi yok kılalım | [4] öldürecek der[im] ben. Çin Güney'den yana değsin (saldırsın), Kıtany Doğu'dan yana değsin, ben Kuzey'den yana değeyim. Türk Sir boyları yerinde dursun. (Onun) ilerlemesi dahi dursun, [Türkü] yok kılalım |
183 | 182 | [5] 𐱅𐰃𐰼: 𐰢𐰤: 𐰆𐰞: 𐰾𐰉𐰍: 𐰾𐰓𐰯: 𐱅𐰇𐰤: 𐰆𐰑𐰾𐰃𐰴𐰢: 𐰚𐰠𐰢𐰓𐰃: 𐰚𐰇𐰤𐱅𐰕: 𐰆𐰞𐰺𐰽𐰴𐰢: 𐰚𐰠𐰢𐰓𐰃: 𐰦𐰀: 𐰇𐱅𐰼𐰇: 𐰴𐰍𐰣𐰢𐰀: 𐰇𐱅𐰤𐱅𐰢: 𐰨𐰀: 𐰇𐱅𐰤𐱅𐰢: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰆𐰍𐰕: 𐰶𐰃𐱃𐰪: 𐰉𐰆: 𐰲𐰚𐰇: 𐰴𐰉𐰽𐰺: | [5] tir men. Ol sabıg eşidip tün udısıkım kelmedi küntüz olursıkım kelmedi. Anda ötrü kaganıma ötüntüm. Anca ötüntüm: Tabgaç Oguz Kıtany bu üçegü kabışsar | [5] der[im] ben.". O sözü işitip gece uyuyasım gelmedi, gündüz oturasım gelmedi. Ondan ötürü kağanıma açıldım. Anca [böyle] söyledim: "Çin, Oğuz, Kıtany, bu üçü birleşirse |
184 | 183 | [6] 𐰴𐰡𐰲𐰃: 𐰋𐰕: 𐰇𐰕: 𐰃𐰲𐰃: 𐱃𐰽𐰣: 𐱃𐰆𐱃𐰢𐱁: 𐱅𐰏: 𐰋𐰃𐰕: 𐰖𐰆𐰖𐰴𐰀: 𐰼𐰚𐰠𐰏 : 𐱅𐰆𐰯𐰞𐰍𐰞𐰃 : 𐰆𐰲𐰕: 𐰼𐰢𐰾: 𐰘𐰨𐰏𐰀: 𐰼𐰚𐰠𐰏: 𐰇𐰕𐰏𐰠𐰃: 𐰆𐰲𐰕: 𐰖𐰆𐰖𐰴𐰀: 𐰴𐰞𐰣: 𐰉𐰆𐰞𐰾𐰺: 𐱃𐰆𐰯𐰞𐰍𐰆𐰞𐰸: 𐰞𐰯: 𐰼𐰢𐰾: 𐰘𐰨𐰏𐰀: | [6] kaltaçı biz. Öz içi taşın tutmış teg biz. Yuyka erkli tupulgalı ucuz ermiş, yinçge erklig üzgeli ucuz. Yuyka kalın bolsar tupulguluk alp ermiş Yinçge | [6] biz kala kalacağız. Öz[ü] (kendi) içi dışarıdan tutulmuş gibiyiz. Yufka gücündekinin delinmesi ucuz (kolay) imiş. İnce gücündekini kırmak ucuz (kolay). Yufka kalın olsa delinmesi çetin imiş. İnce |
185 | 184 | [7] 𐰖𐰆𐰍𐰣: 𐰉𐰆𐰞𐰽𐰺: 𐰇𐰕𐰏𐰠𐰝: 𐰞𐰯: 𐰼𐰢𐰾: 𐰇𐰭𐰼𐰀: 𐰶𐰃𐱃𐰪𐰑𐰀: 𐰉𐰺𐰖𐰀: 𐱃𐰉𐰍𐰲𐰑𐰀: 𐰴𐰆𐰺𐰖𐰀: 𐰴𐰆𐰺𐰑𐰦𐰀: 𐰖𐰃𐰺𐰖𐰀: 𐰆𐰍𐰕𐰑𐰀: 𐰚𐰃: 𐰇𐰲: 𐰋𐰃𐰭: 𐰾𐰇𐰢𐰕: 𐰚𐰠𐱅𐰲𐰢𐰕: 𐰉𐰺: 𐰢𐰆: 𐰤𐰀: 𐰨𐰀: 𐰇𐱅𐰤𐱅𐰢: | [7] yogun bolsar üzgülük alp ermiş. Öngre Kıtany da biriye Tabgaçda kurıya kundınta yırıya Oguzda iki üç bing sümüz kelteçimiz bar mu ne? Anca ötündüm. | [7] yoğun olsa kırmak çetin imiş. Doğu'da Kıyayn'dan, Güney'de Çin'den, Batı'da Batılı'lardan, Kuzey'de Oğuz'dan iki üç bin erimiz gelecek var mı ki? Böyle söyledim [kağana]. |
186 | 185 | [8] 𐰴𐰍𐰣𐰢: 𐰋𐰢: 𐰇𐰕𐰢: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐱃𐰆𐰪𐰸𐰸: 𐰇𐱅𐰤𐱅𐰝: 𐰇𐱅𐰨𐰢𐰤: 𐰾𐰓𐰇: 𐰋𐰼𐱅𐰃: 𐰚𐰇𐰭𐰠𐰭𐰲𐰀: 𐰆𐰑𐰕: 𐱅𐰓𐰃: 𐰚𐰇𐰚: 𐰇𐰭𐰏: 𐰖𐰆𐰍𐰺𐰆: 𐰇𐱅𐰚𐰤: 𐰘𐰃𐰽𐰍𐰀𐰺𐰆: 𐰆𐰑𐰕𐱅𐰢: 𐰃𐰤𐰏: 𐰚𐰝𐰠𐰚𐰤: 𐱃𐰆𐰍𐰞𐰑𐰀: 𐰆𐰍𐰕: 𐰚𐰠𐱅𐰃: | [8] Kaganım ben özüm Bilge Tonyukuk ötüntük ötünçümün eşidü birti. Könglüngçe uduz tidi. Kök Öngüg yoguru Ötüken yışgaru uduztum. İngek kölükün Toglada Oguz kelti. | [8] Kağanım, ben özüm Bilge Tonyukuk konuştuk. (Kağan) söylediğimi işiti verdi. Gönlünce yönel[t] dedi. Kök Öng'ü aşıp Ötüken Ormanı'na yöneldim. İnig Köklük'ün Toğul'da Oğuz geldi. |
187 | 186 | [9] 𐰾𐰇𐰾𐰃: 𐰇𐰲: 𐰋𐰃𐰭: 𐰼𐰢𐰾: 𐰋𐰃𐰕: 𐰚𐰃: 𐰋𐰃𐰭: 𐰼𐱅𐰢𐰕: 𐰾𐰇𐰭𐰾𐰓𐰢𐰕: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰖𐰺𐰞𐰴𐰑𐰃: 𐰖𐰪𐰑𐰢𐰕: 𐰇𐰏𐰕𐰚𐰀: 𐱅𐰇𐰾𐰓𐰃: 𐰖𐰪𐰑𐰸: 𐰖𐰆𐰡𐰀: 𐰘𐰢𐰀: 𐰇𐰠𐱅𐰃: 𐰝𐰝: 𐰦𐰀: 𐰇𐱅𐰼𐰇: 𐰆𐰍𐰕: 𐰸𐰯𐰤: 𐰚𐰠𐱅𐰃: | [9] Süsi üç bing ermiş. Biz iki bing ertimiz. Süngüşdümüz. Tengri yarlıkadı, yariydımız. Ögüzke tüşdi. Yariyduk yolta yime ölti kök. Anda ötrü Oguz kopun kelti. | [9] Eri üç bin imiş. Biz iki bin erdik. Süngüşdük. Tanrı öyle istedi dağıttık. Irmağa düştü. Dağıttıklarımız yolda yine öldü hep. Ondan ötürü (o nedenle) Oğuz'un tümü geldi [bize katıldı]. |
188 | 187 | [10] 𐰚𐰠𐰇𐰼𐱅𐰢: 𐰝: 𐱅𐰇𐰼𐰚: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰇𐱅𐰚𐰤: 𐰘𐰼𐰚𐰀: 𐰋𐰤: 𐰇𐰕𐰢: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐱃𐰆𐰪𐰸𐰸: 𐰇𐱅𐰚𐰤: 𐰘𐰼𐰏: 𐰸𐰆𐰣𐰢𐰾: 𐱅𐰘𐰤: 𐰾𐰓𐰯: 𐰋𐰼𐰘𐰚𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰸𐰆𐰺𐰖𐰴𐰃: 𐰘𐰃𐰺𐰖𐰴𐰃: 𐰇𐰭𐰼𐰚𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰚𐰠𐱅𐰃: | [10] kelürtim ök Türk budunug Ötüken yirke ben özüm bilge Tonyukuk Ötüken yirig konmış tiyin eşidip biriyeki budun kurıyakı yırıyakı öngreki budun kelti. | [10] Getirdim bütün Türk boylarını'nı Ötüken Yeri'ne... Ben özüm Bilge Tonyukuk Ötüken Yer'e konmuş diye işitip Güney'deki boyları, Batı'daki, Kuzey'deki, Doğu'daki boyları geldi [bize katıldı]. |
189 | 188 | 1. Taş, Doğu Yüzü - 7 dizi | ||
190 | 189 | [1] 𐰚𐰃: 𐰉𐰃𐰭: 𐰼𐱅𐰢𐰕: 𐰋𐰃𐰕: 𐰚𐰃: 𐰾𐰇: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐱅𐰇𐰼𐰚: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰆𐰞𐰺𐰍𐰞𐰃: 𐱅𐰇𐰼𐰚: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰞𐰺𐰍𐰞𐰃: 𐰽𐰦𐰆𐰭: 𐰉𐰞𐰶𐰀: 𐱃𐰞𐰆𐰖: 𐰇𐰏𐰕𐰚𐰀: 𐱅𐰏𐰢𐰾: 𐰘𐰆𐰴: 𐰼𐰢𐰾: 𐰴𐰍𐰣𐰢𐰀: 𐰇𐱅𐰤𐰯: 𐰾𐰇: 𐰠𐱅𐰓𐰢: | [1] İki bing ertimiz. İki sümüz boldı. Türk budun kılıngalı Türk kagan olurgalı Şantung balıkka taluy ögüzke tegmiş yok ermiş. Kaganıma ötünüp sü iltdim. | [1] İki bin erdik biz. İki ordumuz oldu. Türk boyları kılınalı, Türk Kağanı oturalı Şantung kentine, Taluy ırmağına ulaşmış yok imiş. Kağanıma söyleyip er ettim [saldım]. |
191 | 190 | [2] 𐰽𐰦𐰆𐰭: 𐰉𐰞𐰶𐰀: 𐱃𐰞𐰆𐰖: 𐰇𐰏𐰕𐰚𐰀: 𐱅𐰏𐰇𐰼𐱅𐰢: 𐰇𐰲: 𐰆𐱃𐰕: 𐰉𐰞𐰶: 𐰾𐰃𐰑𐰃: 𐰆𐰾𐰃𐰣: 𐰉𐰆𐰦𐱃𐰆: 𐰘𐰆𐰺𐱃𐰑𐰀: 𐰖𐱃𐰆: 𐰴𐰞𐰆𐰺: 𐰼𐱅𐰃: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰴𐰍𐰣: 𐰖𐰍𐰢𐰕: 𐰼𐱅𐰃: 𐰆𐰣: 𐰸: 𐰴𐰍𐰣𐰃: 𐰖𐰍𐰢𐰕: 𐰼𐱅𐰃: | [2] Şantung balıkka taluy ögüzke tegürtim. Üç otuz balık sıdı. Usın bunda ıtu yurtda yatu kalur erti. Tabgaç kagan yagımız erti. On Ok kaganı yagımız erti. | [2] Şantung kentine, Taluy ırmağına değdirdim. Yirmi üç kenti kırdı. Usu yıprandı. Otağda (çadırda) yatıp kalır idi. Çin kağanı yağımız idi. On Ok kağanı yağımız idi. |
192 | 191 | [3] 𐰺𐱃𐰸: 𐰶𐰃𐰺𐰴𐰕: 𐰚𐰇𐰲𐰠𐰏: 𐰴𐰍𐰣: 𐰖𐰍𐰕𐰢: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐰆𐰞: 𐰇𐰲: 𐰴𐰍𐰣: 𐰇𐰏𐰠𐰾𐰯: 𐰞𐱃𐰆𐰣: 𐰖𐰃𐰽: 𐰇𐰕𐰀: 𐰴𐰉𐰾𐰞𐰢: 𐱅𐰢𐰾: 𐰨𐰀: 𐰇𐰏𐰠𐰾𐰢𐰾: 𐰇𐰭𐰼𐰀: 𐱅𐰇𐰼𐰚: 𐰴𐰍𐰣𐰍𐰺𐰆: 𐰾𐰇𐰠𐰠𐰢: 𐱅𐰢𐰾: 𐰭𐰺𐰆: 𐰾𐰇𐰠𐰢𐰾𐰼: 𐰴𐰲: 𐰤𐰭: 𐰼𐰾𐰼: 𐰆𐰞: 𐰋𐰕𐰤𐰃: | [3] Artukı Kırkız küçlüg kagan yagımız boldı. Ol üç kagan ögleşip Altun Yış üze kabışalım timiş. Anca ögleşmiş: Öngre Türk kagangaru sülelim timiş. Angaru sülemeser kaçan neng erser ol bizni, | [3] Dahası Kırkız'ın güçlü kağanı yağımız oldu. O üç kağan sözleşip "Altun ormanı üzerinde kapışalım" demiş. Anca [öyle] anlaşıp. "Doğu'da Türk Kağanı'na süleyelim" demiş. "Ona [doğru] sülemez[sek] nice ne eder o bizi... |
193 | 192 | [4] 𐰴𐰍𐰣𐰃: 𐰞𐰯: 𐰼𐰢𐰾: 𐰖𐰍𐰆𐰲𐰃𐰾𐰃: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐰼𐰢𐰾: 𐰴𐰲𐰤𐰭: 𐰼𐰾𐰼: 𐰇𐰠𐰼𐱅𐰲𐰃: 𐰝𐰜: 𐰇𐰲𐰏𐰇𐰤: 𐰴𐰉𐰽𐰯: 𐰾𐰇𐰠𐰠𐰢: 𐰓𐰃: 𐰖𐰸: 𐰶𐰃𐰽𐰞𐰢: 𐱅𐰢𐰾: 𐱅𐰇𐰼𐰏𐰾: 𐰴𐰍𐰣: 𐰨𐰀: 𐱅𐰢𐰾: 𐰋𐰤𐰭: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰢: 𐰦𐰀: 𐰼𐰇𐰼: 𐱅𐰢𐰾: | [4] kaganı alp ermiş ayguçısı bilge ermiş, kaçan neng erser ölürteçi kök. Üçegün kabışıp sülelim, idi yok kılalım timiş. Türgiş kagan anca timiş: Bening budunum anda erür timiş. | [4] Kağanı alp imiş. Danışmanı bilge imiş. Nice ne edip öldürecek {kök}. Üçümüz birleşip süleyelim. Onu yok kılalım." demiş. Türgiş Kağanı anca [öyle] demiş. "Benim boylarım oraya erişir." demiş. |
194 | 193 | [5] 𐱅𐰇𐰼𐰚: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰘𐰢𐰀: 𐰉𐰆𐰞𐰍𐰨: 𐰆𐰞: 𐱅𐰢𐰾: 𐰆𐰍𐰕𐰃: 𐰘𐰢𐰀: 𐱃𐰺𐰴𐰨: 𐰆𐰞: 𐱅𐰢𐰾: 𐰆𐰞: 𐰽𐰉𐰃𐰣: 𐰾𐰓𐰯: 𐱅𐰇𐰤: 𐰘𐰢𐰀: 𐰆𐰑𐰾𐰶𐰢: 𐰚𐰠𐰢𐰕: 𐰼𐱅𐰃: 𐰆𐰞𐰺𐰾𐰴𐰢: 𐰚𐰠𐰢𐰕: 𐰼𐱅𐰃: 𐰦𐰀: 𐰽𐰴𐰦𐰢𐰀: | [5] Türk budunı yime bulganç o timiş, Oguzı yime tarkınç ol timiş. Ol sabin eşidip tün yime udısıkım kelmez erti, kün yime olursıkım kelmez erti. Anda sakındıma. | [5] "Türk boyları yine bulanık." demiş. "Oğuz'u yine sıkıntıdadır." o demiş. O sözü işitince gece yine uyuyasım gelmez idi. Gün[düz] yine oturasım gelmez idi. [o] anda düşündüm. |
195 | 194 | [6] 𐰠𐰚: 𐰶𐰃𐰺𐰴𐰕𐰴𐰀: 𐰾𐰇𐰠𐰠𐰢: 𐰘𐰏: 𐰼𐰢𐰾: 𐱅𐰓𐰢: 𐰝𐰇𐰏𐰢𐰤: 𐰖𐰆𐰞𐰃: 𐰋𐰃𐰼: 𐰼𐰢𐰾: 𐱃𐰆𐰢𐰾: 𐱅𐰘𐰤: 𐰾𐰓𐰯: 𐰉𐰆: 𐰖𐰆𐰞𐰣: 𐰖𐰆𐰺𐰽𐰺: 𐰖𐰺𐰢𐰲𐰃: 𐱅𐰓𐰢: ... 𐰘𐰼𐰲𐰃: 𐱅𐰠𐰓𐰢: 𐰲𐰇𐰠𐰏: 𐰃𐰕: 𐰼𐰃: 𐰉𐰆𐰞𐱃𐰢: | [6] İlk Kırkızka süleser yig ermiş tidim Kögmen yolı bir ermiş. Tumış tiyin eşidip bu yolun yorısar yaramaçı tidim. Yirçi tiledim. Çölgi Az en bultum. | [6] İlk Kırgız'a sülersek iyi olur dedim. Kögmen'in yolu bir imiş, [ama] kapalı imiş diye işitip bu yolu [at ile] yorar isek yaramıyacak dedim. ... Yerci [kılavuz] istedim. Çölgi İz eri buldum. |
196 | 195 | [7] 𐰇𐰕𐰢: 𐰕: 𐰘𐰃𐰼𐰢: 𐰣𐰃: 𐰋𐰠𐰢: ... 𐰼𐰢𐰾: 𐰋𐰃𐰼: 𐱃: 𐰆𐰺𐰆𐰸𐰃: 𐰼𐰢𐰾: 𐰣𐰃𐰣: 𐰉𐰺𐰢𐰾: 𐰭𐰺: 𐰖𐱃𐰯: 𐰋𐰃𐰼: 𐱃𐰞𐰍: 𐰉𐰺𐰢𐰾: 𐱅𐰘𐰤: 𐰆𐰞: 𐰖𐰆𐰞𐰣: 𐰖𐰆𐰺𐰃𐰽𐰺: 𐰆𐰨: 𐱅𐰓𐰢: 𐰽𐰺𐰦𐰢: 𐰴𐰍𐰣𐰢𐰀: | [7] Özüm az yirim anı birle ... ermiş, bir at orukı ermiş, anın barmış. Angar aytıp bir atlıg barmış tiyin ol yolun yorısar unç tidim. Sakındım. Kaganıma | [7] Özüm (kendim) az yerim, onu beslerim ... imiş. Bir at yolu imiş. Onun (ile) varmış [gitmiş]. Ona söyleyip bir atlı varmış diye o yolu yorsak iyi olur dedim. Düşündüm. Kağanıma |
197 | 196 | 1. Taş, Kuzey Yüzü - 11 dizi | ||
198 | 197 | [1] 𐰇𐱅𐰤𐱅𐰢: 𐰾𐰇: 𐰖𐰆𐰺𐱃𐰑𐰢: 𐱃: 𐰞𐱃: 𐱅𐰓𐰢: 𐰴𐱅𐰼𐰢𐰠: 𐰚𐰲𐰀: 𐰆𐰍𐰺𐰴𐰞𐱃𐰑𐰢: 𐱃: 𐰇𐰕𐰀: 𐰋𐰤𐱅𐰼𐰀: 𐰴𐰺𐰍: 𐰾𐰝𐰓𐰢: 𐰖𐰸𐰺𐰆: 𐱃: 𐰘𐱅𐰀: 𐰖𐰑𐰍𐰣: .. 𐰃𐰍𐰲: 𐱃𐰆𐱃𐰣𐰆: 𐰍𐱃𐰆𐰺𐱃𐰢: 𐰇𐰭𐰼𐰀𐰚𐰃: 𐰼: | [1] ötündüm. Sü yorıtdım. At altın tidim. Ak Termil keçe ogurkalatdım. At üze birtüre kang sökdüm. Yukaru at yete yadagın ıgaç tutunu agturdum. Öngreki er | [1] söyledim. Ordu yürüttüm. "Attan in" dedim. Ak Termil'i geçip yorgalattım. At üzerine bindirip karı söktüm (geçtim). Yukarıya at yedekleyip yaya... ağaç(lara) tutunup çıkarttım. Öndeki er |
199 | 198 | [2] 𐰖𐰆𐰍𐰺𐰲𐰀... ..𐰾𐰉𐰺𐰱: 𐰽𐰑𐰢𐰕: 𐰖𐰆𐰉𐰞𐰆: 𐰃𐰤𐱅𐰢𐰕: 𐰆𐰣: 𐱅𐰇𐰤𐰚𐰀: 𐰖𐰦𐰴𐰃: 𐱃𐰆𐰍: 𐰉𐰃𐰺𐰇: 𐰉𐰺𐰑𐰢𐰕: 𐰘𐰼𐰲𐰃: 𐰘𐰼: 𐰖𐰭𐰞𐰯: 𐰉𐰆𐰍𐰕𐰞𐰦𐰃: 𐰉𐰆𐰭𐰑𐰯: 𐰴𐰍𐰣: 𐰘𐰠𐰇: 𐰝𐰼: 𐱅𐰢𐰾: | [2] yoguru ıdıpı bar baş aşdımız. Yubulu intimiz. On tünke yantaki tug ebirü bardımız. Yirçi yir yangılıp boguzlandı. Bungadıp kagan yelü kör timiş. | [2] geçince ... Ibrık (ırmağı)'ı aştık. Yobul (dağı)'u indik. On gecede yanındaki Tuğ'un berisine vardık. Kılavuz yeri şaşırıp boğazlandı. Bunalan Kağan "koşturu verin" demiş, |
200 | 199 | [3] 𐰣𐰃: 𐰽𐰆𐰉𐰍: 𐰉𐰺𐰞𐰢: 𐰆𐰞: 𐰽𐰆𐰉: 𐰸𐰆𐰑𐰃: 𐰉𐰺𐰑𐰢𐰕: 𐰽𐰣𐰍𐰞𐰃: 𐱅𐰇𐰾𐰇𐰼𐱅𐰢𐰕: 𐱃𐰍: 𐰃𐰴𐰀: 𐰉𐰖𐰆𐰺: 𐰼𐱅𐰢𐰕: 𐰝𐰇𐰤: 𐰘𐰢𐰀: 𐱅𐰇𐰤: 𐰘𐰢𐰀: 𐰘𐰠𐰇: 𐰉𐰺𐰑𐰢𐰕: 𐰶𐰃𐰺𐰴𐰕𐰍: 𐰆𐰴𐰀: 𐰉𐰽𐰑𐰢𐰕: | [3] Anı subka bardımız. Ol sub kodı bardımız. Asangalı tüşürtümüz. Atıg ika bayur ertimiz. Kün yime tün yime yelü bardımız. Kırkızıg uka basdımız. | [3] "Anı suyuna varalım"... O suyun yanına vardık. Aş yemeğe attan indirdik. At[lar]ı iyice dinlendirdik. Gündüz de gece de [at] koşup vardık. Kırgız'ı uykuda bastık. |
201 | 200 | [4] 𐰾𐰇𐰭𐰏𐰤: 𐰲𐰑𐰢𐰕: 𐰴𐰣𐰃: 𐰾𐰇𐰾𐰃: 𐱅𐰼𐰠𐰢𐰾: 𐰾𐰇𐰭𐰾𐰓𐰢𐰕: 𐰽𐰨𐰑𐰢𐰕: 𐰴𐰣𐰃𐰤: 𐰇𐰠𐰼𐱅𐰢𐰕: 𐰴𐰍𐰣𐰴𐰀: 𐰶𐰃𐰺𐰴𐰕: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰃: 𐰨𐰚𐰓𐰃: 𐰘𐰝𐰤𐱅𐰃: 𐰖𐰦𐰢𐰕: 𐰝𐰇𐰏𐰢𐰤: 𐰖𐰃𐰽𐰍: 𐰋𐰼𐰇: 𐰚𐰠𐱅𐰢𐰕: | [4] Süngügün açdımız. Kanı süsi tirilmiş Süngüşdümüz, sançdımız. Kanın ölürtümüz. Kaganka Kırkız budunı içikdi, yükünti. Yariydımız, Kögmen yışıg ebirü keltimiz. | [4] Süngüyle açtık. Ka(ğa)nı, ordusu dirilmiş. Süngüşdük, sançtık. Kağanını öldürdük. Kağan'a Kırkız boyları tutsak oldu, baş eğdi. Geri döndük. Kögmen ormanına beri geldik. |
202 | 201 | [5] 𐰶𐰃𐰺𐰴𐰕𐰑𐰀: 𐰖𐰦𐰢𐰕: 𐱅𐰇𐰼𐰏𐰾: 𐰴𐰍𐰦𐰀: 𐰝𐰇𐰼𐰏: 𐰚𐰠𐱅𐰃: 𐰽𐰉𐰃: 𐰦𐰏: 𐰇𐰭𐰓𐰤: 𐰴𐰍𐰣𐰍𐰺𐰆: 𐰾𐰇: 𐰘𐰆𐰺𐰃𐰞𐰢: 𐱅𐰢𐰾: 𐰖𐰆𐰺𐰢𐰾𐰺: 𐰋𐰃𐰕𐰤𐰃: 𐰴𐰍𐰣𐰃: 𐰞𐰯: 𐰼𐰢𐰾: 𐰖𐰍𐰆𐰲𐰃𐰾𐰃: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐰼𐰢𐰾: 𐰴𐰲𐰤: 𐰤𐰭: 𐰼𐰾𐰼: | [5] Kırkızda yandımız. Türgiş kaganda körüg kelti. Sabi anteg: Öngdin kagangaru sü yorılım timiş; yorımasar bizni, kaganı alp ermiş ayguçısı bilge ermiş, kaçan neng erser | [5] Kırkız'dan döndük. Türgiş kağanından gözcü geldi. Sözü şöyle: "Doğu'dan kağana doğru süleyelim demiş. Ordu yürütmezsek o bizi, kağanı alp imiş, danışmanı bilge imiş, ne zaman, nerede olsa |
203 | 202 | [6] 𐰋𐰃𐰕𐰤𐰃: 𐰇𐰠𐰼𐱅𐰲𐰃: 𐰚𐰝: 𐱅𐰢𐰾: 𐱅𐰇𐰼𐰏𐰃𐰾: 𐰴𐰍𐰣𐰃: 𐱃𐰽𐰶𐰢𐰾: 𐱅𐰃𐰓𐰃: 𐰆𐰣: 𐰸: 𐰉𐰆𐰣𐰑𐰃: 𐰴𐰞𐰃𐰾𐰕: 𐱃𐰽𐰶𐰢𐰾: 𐱅𐰃𐰼: 𐱃𐰉𐰍𐰲: 𐰾𐰇𐰾𐰃: 𐰉𐰺: 𐰼𐰢𐰾: 𐰆𐰞: 𐰽𐰉𐰍: 𐰾𐰓𐰯: 𐰴𐰍𐰣𐰢: 𐰋𐰤: 𐰋: 𐰏𐰼𐰇: 𐱅𐰇𐰾𐰘𐰤: 𐱅𐰃𐰓𐰃: | [6] bizni ölürteçi kök timiş. Türgiş kaganı taşıkmış tidi. On Ok budunı kalışız taşıkmış tir. Tabgaç süsi bar ermiş. Ol sabıg eşidip kaganım ben eb gerü tüşeyin tidi. | [6] bizi kesin öldürür demiş. Türgiş kağanı [yola] çıkmış" dedi. "On Ok boyları eksiksiz dışarılamış" der. Çin ordusu [da] var imiş. O sözü işitip kağanım: "Ben eve geri döneyim" dedi. |
204 | 203 | [7] 𐰴𐱃𐰆𐰣: 𐰖𐰸: 𐰉𐰞𐰢𐰾: 𐰼𐱅𐰃: 𐰣𐰃: 𐰖𐰆𐰍𐰞𐱃𐰖𐰃𐰤: 𐱅𐰓𐰃: 𐰾𐰇: 𐰉𐰺𐰭: 𐱅𐰓𐰃: 𐰞𐱃𐰆𐰣: 𐰖𐰃𐰽𐰑𐰀: 𐰆𐰞𐰺𐰭: 𐱅𐰓𐰃: 𐰾𐰇: 𐰉𐰽𐰃: 𐰃𐰤𐰠: 𐰴𐰍𐰣: 𐱃𐰺𐰑𐰆𐰾: 𐰽𐰑: 𐰉𐰺𐰕𐰆𐰤: 𐱅𐰓𐰃: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐱃𐰆𐰪𐰸𐰸𐰀: 𐰉𐰭𐰀: 𐰖𐰑𐰃: | [7] Katun yok bolmış erti. Anı yoglatayın tidi. Sü barıng tidi, Altun yışda olurung tidi. Sü başı İnel Kagan Tarduş şad barzun tidi. Bilge Tonyukukka banga aydı. | [7] Katun yok olmuş (ölmüş) idi. "Onu yoğlatayım" dedi. Sü[leyip] varın dedi. "Altun ormanında oturun" dedi. "Sü (ordu) başı İnel Kağan, Tarduş Şad varsın" dedi. Bilge Tonyukuk'a, bana söyledi. |
205 | 204 | [8] 𐰉𐰆: 𐰾𐰇𐰏: 𐰠𐱅: 𐱅𐰃𐰓𐰃: 𐰶𐰃𐰖𐰤𐰍: 𐰝𐰇𐰭𐰠𐰭𐰲𐰀: 𐰖: 𐰋𐰤: 𐰾𐰭𐰀: 𐰤𐰀: 𐰖𐰖𐰃𐰤: 𐱅𐰃𐰓𐰃: 𐰚𐰠𐰃𐰼: 𐰼𐰾𐰼: 𐰝𐰇𐰼: 𐰇𐰚𐰠𐰇𐰼: 𐰚𐰠𐰢𐰕: 𐰼𐰾𐰼: 𐱅𐰃𐰠𐰍: 𐰽𐰉𐰍: 𐰞𐰃: 𐰆𐰞𐰆𐰺: 𐱅𐰃𐰓𐰃: 𐰞𐱃𐰆𐰣: 𐰖𐰃𐰾𐰑𐰀: 𐰆𐰞𐰺𐱃𐰢𐰕: | [8] Bu süg ilt tidi. Kıyınıg könglüngçe ay, Ben sanga ne ayayın tidi. Kelir erser kür ökülür, kelmez erser tılıg sabıg alı olur tidi. Altun yışda olurtumuz. | [8] "Bu orduyu et (yönet)" dedi. "Buyruğunu gönlünce söyle. Ben sana ne söyleyeyim" dedi. "Gelir ise yiğitçe toparlanır, gelmez ise dilini sözünü alıp otur" dedi. Altun ormanında oturduk. |
206 | 205 | [9] 𐰇𐰲: 𐰝𐰇𐰼𐰏: 𐰘𐰃𐰘𐰃: 𐰚𐰠𐱅𐰃: 𐰽𐰉𐰃: 𐰋𐰃𐰼: 𐰴𐰍𐰣: 𐰾𐰇: 𐱃𐰽𐰶𐰑𐰃: 𐰆𐰣: 𐰸: 𐰾𐰇𐰾𐰃: 𐰴𐰞𐰃𐰾𐰕: 𐱃𐰽𐰶𐰑𐰃: 𐱅𐰃𐰼: 𐰖𐰺𐰽: 𐰖𐰕𐰃𐰑𐰀: 𐱅𐰃𐰼𐰠𐰠𐰢: 𐱅𐰢𐰾: 𐰆𐰞: 𐰽𐰉𐰍: 𐰾𐰓𐰯: 𐰴𐰍𐰣𐰍𐰺𐰆: 𐰆𐰞: 𐰽𐰉𐰍: 𐰃𐱃𐰢: 𐰴𐰦𐰖𐰤: 𐰽𐰉𐰍: 𐰖𐰣𐰀: | [9] Üç körüg kişi kelti Sabi bir: Kagan sü taşıkdı, On Ok süsi kalışız taşıkdı tir. Yarış yazıda tirilelim timiş. Ol sabıg eşidip kagangaru ol sabıg itim. Kanda yan sabıg yana | [9] Üç gözcü geldi. Sözleri bir: "Kağan ordu çıkardı. On Ok ordusu eksiksiz [yola] çıktı" der[ler]. "Yarış ovasında dirilelim (birleşelim)" demiş. O sözü işitip Kağan'a o sözü ilettim. Kağan'dan söze karşılık |
207 | 206 | [10] 𐰚𐰠𐱅𐰃: 𐰆𐰞𐰺𐰭: 𐱅𐰃𐰘𐰤: 𐱅𐰢𐰾: 𐰘𐰠𐰢𐰀: 𐰴𐰺𐰍𐰆: 𐰓𐰏𐰇𐱅𐰃: 𐰆𐰺𐰍𐰞: 𐰉𐰽𐱃𐰢𐰀: 𐱅𐰢𐰾: 𐰋𐰇𐰏: 𐰴𐰍𐰣: 𐰉𐰭𐰺𐰆: 𐰨𐰀: 𐰖𐰃𐰑𐰢𐰾: 𐰯𐰀: 𐱃𐰺𐰴𐰣𐰍𐰺𐰆: 𐰨𐰼𐰀: 𐰽𐰉: 𐰃𐰑𐰢𐰾 : 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐱃𐰆𐰪𐰸𐰸: 𐰪𐰃𐰍: 𐰆𐰞: 𐰇𐰕: 𐰆𐰞: 𐰭𐰞𐰺: | [10] kelti. Olurung tiyin timiş. Yelme kargu edgüti urgıl, basıtma timiş. Bögü Kagan bangaru anca yıdmış. Apa tarkangaru içre sab ıdmış: Bilge Tonyukuk ariyıg ol, üz ol, angılur. | [10] geldi. "Oturun" diye demiş. "Öncüyü, gözcüyü iyice vur. Baskın yaptırtma" demiş. Bögü (Kapağan) Kağan bana öyle söylemiş. Apa Tarkan'a gizli söz göndermiş: "Bilge Tonyukuk korkar, o kendisi o yanılır. |
208 | 207 | [11] 𐰾𐰇: 𐰖𐰆𐰺𐰃𐰞𐰢: 𐱅𐰓𐰲𐰃: 𐰆𐰣𐰀𐰢𐰭: 𐰆𐰞: 𐰽𐰉𐰍: 𐰾𐰓𐰯: 𐰾𐰇: 𐰖𐰆𐰺𐱃𐰑𐰢: 𐰞𐱃𐰆𐰣: 𐰖𐰃𐰽𐰍: 𐰖𐰆𐰞𐰾𐰕𐰤: 𐰽𐰑𐰢: 𐰼𐱅𐰾: 𐰇𐰏𐰕𐰏: 𐰚𐰲𐰏𐰾𐰕𐰤: 𐰚𐰲𐰓𐰢𐰕: 𐱅𐰇𐰤: 𐰴𐱃𐰑𐰢𐰕: 𐰉𐰆𐰞𐰲𐰆𐰴𐰀: 𐱃𐰭: 𐰇𐰤𐱅𐰼𐰇: 𐱅𐰏𐰓𐰢𐰕: | [11] Sü yorılım tideçi, unamang. Ol sabıg eşidip sü yorıtdım. Altun yışıg yolsuzun aşdımız. Irtiş ögüzüg keçigsizin keçdimiz. Tün katdımız. Bolçuka tang öntürü tegdimiz. | [11] [atlı] er yoralım (sürelim) derse onamayın". O sözü işitip [atlı] er yordum. Altun ormanını yol aramadan aştım. İrtiş ırmağını geçitsiz yerinden geçtik. Gece de gittik. Bolçu'ya tan öncesi değdik (ulaştık). |
209 | 208 | 2. Taş, Batı Yüzü - 9 dizi | ||
210 | 209 | [1] 𐱃𐰞𐰍: 𐰚𐰠𐰇𐰼𐱅𐰃: 𐰽𐰉𐰃: 𐰦𐰍: 𐰖𐰺𐰽: 𐰖𐰕𐰃𐰑𐰀: 𐰆𐰣: 𐱅𐰇𐰢𐰤: 𐰾𐰇: 𐱅𐰼𐰠𐱅𐰃: 𐱅𐰃𐰼: 𐰆𐰞: 𐰽𐰉𐰍: 𐰾𐰓𐰯: 𐰋𐰏𐰠𐰼: 𐰸𐰆𐰯: | [1] Tılıg keliirti. Sabi antag: Yarış yazıda on tümen sü tirilti tir. Ol sabıg eşidip begler kopun | [1] Ulak getirdiler. Sözü şöyle: "Yarış ovasında on tümen er dirildi (toplandı)" der. O sözü işitince beğlerin hepsi |
211 | 210 | [2] 𐰖𐰣𐰞𐰢: 𐰺𐰃𐰍: 𐰆𐰉𐱃𐰃: 𐰘𐰏: 𐱅𐰓𐰃: 𐰋𐰤: 𐰨𐰀: 𐱅𐰼: 𐰢𐰤: 𐰋𐰤: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐱃𐰆𐰪𐰸𐰸: 𐰞𐱃𐰆𐰣: 𐰖𐰃𐰽𐰍: 𐰽𐰀: 𐰚𐰠𐱅𐰢𐰕: 𐰼𐱅𐰾: 𐰇𐰏𐰕𐰏: | [2] yanalım, arıg ubutı yig tidi. Ben anca tir men, ben Bilge Tonyukuk: Altun yışıg aşa keltimiz. İrtiş ögüzüg | [2] "Dönelim, arı uslu olmak iyidir" dediler. Ben şöyle derim; ben Bilge Tonyukuk: "Altun ormanını aşıp geldik, İrtiş ırmağını |
212 | 211 | [3] 𐰚𐰲𐰀: 𐰚𐰠𐱅𐰢𐰕: 𐰚𐰠𐰢𐰾𐰃: 𐰞𐰯: 𐱅𐰃𐰓𐰃: 𐱃𐰆𐰖𐰢𐰑𐰃: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰆𐰢𐰖: 𐰃𐰑𐰸: 𐰘𐰼: 𐰾𐰆𐰉: 𐰉𐰽𐰀: 𐰋𐰼𐱅𐰃: 𐰼𐰨: 𐰤𐰚𐰀: 𐱅𐰕𐰼: 𐰋𐰃𐰕: | [3] keçe keltimiz. Kelmişi alp tidi, tuymadı. Tengri Umay ıduk yir sub basa birti erinç. Neke tezer biz? | [3] geçip geldik. Gelmiş[ler]i alp dedi, duymadı. Tanrı, Umay, Iduk Yer Su bası verdi gerçek. Niye kaçıyoruz? |
213 | 212 | [4] 𐰜𐰇𐰾: 𐱅𐰘𐰤: 𐰤𐰚𐰀: 𐰸𐰆𐰺𐰸𐰆𐰺: 𐰋𐰃𐰕: 𐰕: 𐱅𐰘𐰤: 𐰤𐰀: 𐰉𐰽𐰣𐰞𐰢: 𐱅𐰏𐰠𐰢: 𐱅𐰃𐰓𐰢: 𐱅𐰏𐰓𐰢𐰕: 𐰖𐰖𐰃𐰑𐰢𐰕: 𐰚𐰃𐰤𐱅𐰃: 𐰜𐰇𐰾: 𐰚𐰠𐱅𐰃: | [4] Öküş tiyin neke korkur biz? Az tiyin ne basmalım? Tegelim tidim. Tegdimiz, yulıdımız. İkinti kün | [4] Çok diye niye korkuyoruz? Az[ız] diye ne [diye] basmayalım? Değelim (saldıralım) dedim. Değdik, yayıldık. İkinci gün |
214 | 213 | [5] 𐰇𐰼𐱅𐰲𐰀: 𐰶𐰃𐰕𐰯: 𐰚𐰠𐱅𐰃: 𐰾𐰇𐰭𐰾𐰓𐰢𐰕: 𐰋𐰃𐰕𐰤𐱅𐰀: 𐰚𐰃: 𐰆𐰲𐰃: 𐰾𐰃𐰭𐰺𐰲𐰀: 𐰺𐱃𐰸: 𐰼𐱅𐰃: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰖𐰺𐰞𐰴𐰑𐰸: 𐰇𐰲𐰤: 𐰜𐰇𐰾: 𐱅𐰘𐰤: 𐰋𐰃𐰕: | [5] örtçe kızıp kelti. Süngüşdümüz. Bizinte iki uçı sıngarça artuk erti. Tengri yarlıkaduk üçün öküş tiyin | [5] Yanar gibi kızıp geldi(ler). Savaştık. Bizim iki üç katımız artık idi(ler). Tanrı bağışladığı için, çok(turlar) diye biz |
215 | 214 | [6] 𐰸𐰆𐰺𐰴𐰢𐰑𐰢𐰕: 𐰾𐰇𐰭𐰾𐰓𐰢𐰕: 𐱃𐰺𐰑𐰆𐰾: 𐰽𐰑𐰺𐰀: 𐰆𐰑𐰃: 𐰖𐰖𐰑𐰢𐰕: 𐰴𐰍𐰣𐰃𐰤: 𐱃𐰆𐱃𐰑𐰢𐰕: 𐰖𐰉𐰍𐰆𐰾𐰃𐰤: 𐰽𐰑𐰃𐰤: | [6] korkmadımız, süngüşdümüz. Tarduş sadra udi yariydımız. Kaganın tutdumuz. Yabgusın şadın | [6] korkmadık, süngüştük. Tarduş Şadar'a kadar yayıldık. Kağanını tuttuk. Yabgusunu, şadını |
216 | 215 | [7] 𐰦𐰀: 𐰇𐰠𐰼𐱅𐰃: 𐰠𐰏𐰲𐰀: 𐰼: 𐱃𐰆𐱃𐰑𐰢𐰕: 𐰆𐰞: 𐰸: 𐱅𐰇𐰤: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰃𐰤: 𐰽𐰖𐰆: 𐰃𐱃𐰢𐰕: 𐰆𐰞: 𐰽𐰉𐰍: 𐰾𐰓𐰯: 𐰆𐰣: 𐰸: 𐰋𐰏𐰠𐰼𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰃: 𐰸𐰆𐰯: | [7] anda ölürti. Eligçe er tutdumuz. Ol ok tün budunun sayu itimiz. Ol sabıg eşidip On Ok begleri budunı kop | [7] [o] anda öldürüldü. Elli'ce (kadar) er tuttuk. O aynı gece boylarına bilgi gönderdik. O sözü işitip On Ok beğleri, boyları hep |
217 | 216 | [8] 𐰚𐰠𐱅𐰃: 𐰘𐰇𐰝𐰤𐱅𐰃: 𐰚𐰠𐰏𐰢𐰀: 𐰋𐰏𐰼𐰠𐰃𐰤: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰃𐰤: 𐰃𐱅𐰯: 𐰖𐰃𐰍𐰯: 𐰕𐰲𐰀: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐱅𐰕𐰢𐰾: 𐰼𐱅𐰃: 𐰆𐰣: 𐰸: 𐰾𐰇𐰾𐰃𐰤: 𐰾𐰇𐰠𐱅𐰓𐰢: | [8] kelti, yükünti. Keligme beglerin budunın itip yıgıp, azca budun tezmiş erti, On Ok süsin sületdim. | [8] geldi, baş eğdi. Gelen beğlerini, boylarını eğitip, düzenlettim. Azca boyları tezmiş (kaçmış) idi. On Ok ordusunu sületdim. |
218 | 217 | [9] 𐰋𐰃𐰕: 𐰘𐰢𐰀: 𐰾𐰇𐰠𐰓𐰢𐰕: 𐰣𐰃: 𐰼𐱅𐰢𐰕: 𐰘𐰨𐰇: 𐰏𐰕𐰏: 𐰚𐰲𐰀: 𐱅𐰃𐰤𐰾𐰃: 𐰆𐰍𐰞𐰃: 𐰖𐱃𐰍𐰢𐰀: 𐰋𐰭𐰠𐰏: 𐰚: 𐱃𐰍𐰍: 𐰼𐱅𐰇𐰼𐱅𐰢: | [9] Biz yime süledimiz. Anı erttimiz. Yinçü ögüzüg keçe Tinsi Oglı aytıgma bengilig Ek tagıg ertürtüm. | [9] Biz de süledik. Anı'ya erdik. Yinçü Irmağı'nı geçip Tinsi Oğlu denilen kutsal Ek dağına erdirdim. |
219 | 218 | 2. Taş,: Güney: Yüzü - 9 dizi | ||
220 | 219 | [1] 𐱅𐰢𐰼: 𐰴𐰯𐰍𐰴𐰀: 𐱅𐰏𐰃: 𐰃𐰼𐱅𐰢𐰕: 𐰦𐰀: 𐰖𐰦𐰆𐰺𐱃𐰢𐰕: 𐰃𐰤𐰠: 𐰴𐰯𐰍𐰴𐰀: ...𐰆𐰯: 𐱃𐰍𐰴𐰀: 𐱅𐰕𐰃𐰚: 𐱃𐰸𐰺𐰽𐰃𐰤.. | [1] Temir Kapıgka tegi irtimiz. Anda yandurtumuz. İnel Kapagka ...op tagaka? Tezik Tokursın... | [1] Temirkapı'ya deği eriştik. [o] anda (ordan) döndük. İnelkapı'ya, ...up dağa Tezik, Tokursın'(a)? |
221 | 220 | [2] 𐰦𐰀: 𐰘𐰼𐰝𐰃: 𐰽𐰀: 𐰉𐰽𐰞𐰍𐰺𐰆: 𐰺𐰑𐰴: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰸𐰆𐰯: 𐰚𐰠𐱅𐰃: 𐰆𐰞: 𐰚𐰇𐰤𐱅𐰀: 𐱅𐰏𐱅𐰃: 𐱅𐰇𐰼𐰝: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐱅𐰢𐰼: 𐰴𐰯𐰍𐰴𐰀: 𐱅𐰃𐰤𐰾𐰃: 𐰆𐰍𐰞𐰃: | [2] anda berüki Suk başlıg Sogdak budun kop kelti, yükünti ... . Türk budun Temir Kapıgka Tinsi Oglı | [2] [o] anda, Yirük'i aşıp başlayıp Ardak boyları hep geldi, o gün (içinde) değdi. Türk boyları Demirkapı'ya, Tinsi Oğlu |
222 | 221 | [3] 𐱅𐰃𐰤𐰾𐰃: 𐰆𐰍𐰞𐰃: 𐰖𐱃𐰍𐰢𐰀: 𐱃𐰍𐰴𐰀: 𐱅𐰏𐰢𐰾: 𐰃𐰓𐰃: 𐰖𐰸: 𐰼𐰢𐰾: 𐰆𐰞: 𐰘𐰼𐱅𐰀: 𐰋𐰤: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐱃𐰆𐰪𐰸𐰸: 𐱅𐰏𐰇𐰼𐱅𐰝: 𐰇𐰲𐰤: ... | [3] Tinsi Oglı aytıgma tagka tegmiş idi yok ermiş. Ol yirte ben bilge Tonyukuk tegürtük üçün | [3] Tinsi Oğlu denilen dağa değmiş idi yok imiş. O yerde ben Bilge Tonyukuk ulaştığım için |
223 | 222 | [4] 𐰶𐰃𐰕𐰞: 𐰞𐱃𐰆𐰣: 𐰇𐰼𐰭: 𐰝𐰇𐰢𐰾: 𐰶𐰃𐰕𐰞: 𐰆𐰑𐰕: 𐰏𐰼𐰃𐱅: 𐰽𐰃𐰍𐰃: 𐰉𐰆𐰭𐰾𐰕: 𐰚𐰠𐰇𐰼𐱅𐰃: 𐰃𐰠𐱅𐰼𐰾: 𐰴𐰍𐰣: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀𐰾𐰃: | [4] kızıł altun ürüng kümüş kızıl kuduz gerit asıgı bungsuz kelürti. İltiriş Kagan bilgesi … | [4] kızıl altın, ak gümüş, kızıl uduz?, gerit? kazancı zorlamadan getirdi. İlteriş Kağan bilgesi ... |
224 | 223 | [5] 𐰃𐰠𐰃𐰤: 𐰇𐰲𐰤: 𐱃𐰉𐰍𐰲𐰴𐰀: 𐰘𐱅𐰃: 𐰘𐰏𐰃𐰼𐰢𐰃: 𐰾𐰇𐰭𐰾𐰓𐰃: 𐰶𐰃𐱃𐰪𐰴𐰀: 𐰘𐱅𐰃: 𐰾𐰇𐰭𐰾𐰓𐰃: 𐰆𐰍𐰕𐰴𐰀: 𐰋𐰾: 𐰾𐰇𐰭𐰾𐰓𐰃: 𐰦𐰀: 𐰖𐰍𐰆𐰲𐰃: | [5] alpın üçü Tabgaçka yiti yigirmi süngüşdi, Kıtanyka yiti süngüşdi, Oguzka biş süngüşdi. Anda ayguçısı | [5] İli için Çin ile onyedi (kez) süngüştü. Kıtany ile yedi (kez) süngüştü. Oğuz ile beş (kez) süngüştü. [o] anda danışmanı |
225 | 224 | [6] 𐰘𐰢𐰀: 𐰋𐰤: 𐰝: 𐰼𐱅𐰢: 𐰖𐰍𐰃𐰑𐰃: 𐰘𐰢𐰀: 𐰋𐰤: 𐰝: 𐰇𐰚: 𐰼𐱅𐰢: 𐰃𐰠𐱅𐰼𐰾: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰲𐰑𐰃: 𐱅𐰇𐰼𐰝: 𐰋𐰏𐰃: 𐰴𐰍𐰣𐰴𐰀: 𐱅𐰇𐰼𐰝: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐰴𐰍𐰣𐰴𐰀: | [6] yime ben ök ertim, yagıçısı yime ben ök ertim. İltiriş Kagan uçdi Türk begi Kaganka Türk Bilge Kaganka. | [6] yine ben kendim idim. Danıştığı yine ben kendim idim. İlteriş Kağan uçdu. Türk Bögi (Kapağan) Kağan'a, Türk Bilge Kağan'a |
226 | 225 | 2. Taş, Doğu Yüzü - 8 dizi | ||
227 | 226 | [1] 𐰴𐰯𐰍𐰣: 𐰴𐰍𐰣: 𐰘𐱅𐰃: 𐰆𐱃𐰕: 𐰖𐰾𐰴𐰀: ... 𐰼𐱅𐰃: 𐰴𐰯𐰍𐰣: 𐰴𐰍𐰣: 𐰆𐰞𐰺𐰑𐰢: 𐱅𐰇𐰤: 𐰆𐰑𐰢𐱃𐰃: | [1] Kapgan kagan yiti otuz yaşka ... anda .erti. Kapgan Kagan olurtı. Tün udımatı, | [1] Kapağan Kağan yirmiyedi yaşında ... idi. Kapağan Kağan oturdu (kağan oldu). Gece uyumadı, |
228 | 227 | [2] 𐰝𐰇𐰤𐱅𐰕: 𐰆𐰞𐰺𐰢𐱃𐰃: 𐰶𐰃𐰕𐰞: 𐰴𐰣𐰢: 𐱅𐰝𐱅𐰃: 𐰴𐰺𐰀: 𐱅𐰼𐰢: 𐰘𐰇𐰏𐰼𐱅𐰃: 𐰾𐰏: 𐰝𐰇𐰲𐰃𐰏: 𐰋𐰼𐱅𐰢: 𐰝: 𐰆𐰕𐰣: 𐰘𐰠𐰢𐰏: 𐰘𐰢𐰀: 𐰃𐱃𐰢: 𐰸: | [2] küntüz olurmatı. Kızıl kanım töküti kara terim yügürti işig küçüg birtim ök. Uzun yelmeg yime itim ok. | [2] gündüz oturmadı. Kızıl kanımı dökütüp, kara terimi akıtıp işi, gücü verdim hep. Uzun keşif ettim hep. |
229 | 228 | [3] 𐰺𐰴𐰆𐰖: 𐰴𐰺𐰍𐰆𐰍: 𐰆𐰞𐰍𐰺𐱃𐰑𐰢: 𐰸: 𐰉𐰣𐰍𐰢𐰀: 𐰖𐰍𐰃𐰴𐰀: 𐰚𐰠𐰇𐰼𐰃𐰼: 𐰼𐱅𐰢: 𐰴𐰍𐰣𐰢𐰣: 𐰾𐰇𐰠𐱅𐰓𐰢𐰕: 𐱅𐰭𐰼𐰃: 𐰖𐰺𐰞𐰴𐰕𐰆: | [3] Arkuy kargug ulgartdım ok. Yanıgma yagıg kelürir ertim. Kaganımın sü iltdimiz. Tengri yarlıkazu | [3] Savunmayı, gözleme yerlerini kendim büyüttüm. Yağıya bağırdığımda, kaçırır idim. Kağanımla (birlikte) süngüştük. Tanrı bağışladı(ğı için) |
230 | 229 | [4] 𐰉𐰆: 𐱅𐰇𐰼𐰜: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰴𐰀: 𐰖𐰺𐰴𐰞𐰍: 𐰖𐰍𐰃𐰍: 𐰚𐰠𐱅𐰇𐰼𐰢𐰓𐰢: 𐱅𐰇𐰏𐰤𐰠𐰏: 𐱃𐰍: 𐰘𐰇𐰏𐰼𐱅𐰢𐰓𐰢: 𐰃𐰠𐱅𐰼𐰾: 𐰴𐰍𐰣: 𐰴𐰕𐰍𐰣𐰢𐰽𐰺: | [4] bu Türk budun ara yaraklıg yagıg yeltürmedim, tögünlüg atıg yügürtmedim. İltiriş Kagan kazganmasar | [4] bu Türk boyları'na pusatlı yağıyı yaklaştırtmadım, damgalı atı yürüttürmedim. İlteriş Kağan kazanmasaydı |
231 | 230 | [5] 𐰆𐰑𐰆: 𐰋𐰤: 𐰇𐰕𐰢: 𐰴𐰕𐰍𐰣𐰢𐰽𐰺: 𐰃𐰠: 𐰘𐰢𐰀: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰘𐰢𐰀: 𐰖𐰸: 𐰼𐱅𐰲𐰃: 𐰼𐱅𐰃: 𐰴𐰕𐰍𐰦𐰸𐰃𐰣: 𐰆𐰑𐰆: 𐰇𐰕𐰢: 𐰴𐰕𐰍𐰦𐰸𐰢: 𐰇𐰲𐰤: | [5] udu ben özüm kazganmasar, il yime budun yime yok erteçi erti. Kazgantukın üçün udu özüm kazgantukum üçün | [5] ve de ben kendim kazanmasam il yine, boy yine yok olacak idi. Kazandığı için ve de kendim kazandığım için |
232 | 231 | [6] 𐰃𐰠: 𐰘𐰢𐰀: 𐰃𐰠: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰘𐰢𐰀: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰉𐰆𐰡𐰃: 𐰇𐰕𐰢: 𐰴𐰺𐰃: 𐰉𐰆𐰡𐰢: 𐰆𐰞𐰍: 𐰉𐰆𐰡𐰢: 𐰤𐰭: 𐰘𐰼𐰓𐰚𐰃: 𐰴𐰍𐰣𐰞𐰍: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰴𐰀: | [6] il yime il boldı, budun yime budun boldı. Özüm karı boldum, ulug boldum. Neng yirdeki kaganlıg budunka | [6] il yine il, boy yine boy oldu. Kendim yaşlı oldum, ulu oldum. Hangi yerde kağanlı boyuna |
233 | 232 | [7] ... 𐰋𐰃𐰤𐱅𐰏𐰃: 𐰉𐰺: 𐰼𐰾𐰼: 𐰤𐰀: 𐰉𐰆𐰭𐰃: 𐰉𐰺: 𐰼𐱅𐰲𐰃: 𐰼𐰢𐰾: | [7] büntegi bar erser ne bungı bar erteçi ermiş. | [7] ... böylesi var ise ne sıkıntısı var olur imiş. |
234 | 233 | [8] ... 𐱅𐰇𐰼𐰝: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐰴𐰍𐰣: 𐰃𐰠𐰭𐰀: 𐰋𐰃𐱅𐰃𐱅𐰓𐰢: 𐰋𐰤: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐱃𐰆𐰣𐰪𐰸𐰸: | [8] Türk Bilge Kagan ilinge bititdim. Ben Bilge Tonyukuk. | [8] ... Türk Bilge Kağan ilinde yazdırdım. Ben Bilge Tonyukuk. |
235 | 234 | 2. Taş, Kuzey Yüzü - 4 dizi | ||
236 | 235 | [1] 𐰃𐰠𐱅𐰼𐰃𐰾: 𐰴𐰍𐰣: 𐰴𐰕𐰍𐰣𐰢𐰽𐰺: 𐰖𐰸: 𐰼𐱅𐰃: 𐰼𐰾𐰼: 𐰋𐰤: 𐰇𐰕𐰢: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐱃𐰆𐰪𐰸𐰸: 𐰴𐰕𐰍𐰣𐰢𐰽𐰺: 𐰋𐰤: 𐰖𐰸: 𐰼𐱅𐰃: 𐰼𐰾𐰼: | [1] İltiriş Kagan kazganmasar, yok erti erser, ben özüm Bilge Tonyukuk kazganmasar, ben yok ertim erser | [1] İlteriş Kağan kazanmasaydı, yok olsa idi, ben özüm Bilge Tonyukuk kazanmasam, ben yok olsa idim, |
237 | 236 | [2] 𐰴𐰯𐰍𐰣: 𐰴𐰍𐰣: 𐱅𐰇𐰼𐰝: 𐰾𐰃𐰼: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰘𐰼𐰃𐰤𐱅𐰀: 𐰉𐰆𐰑: 𐰘𐰢𐰀: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰘𐰢𐰀: 𐰚𐰃𐰾𐰃: 𐰘𐰢𐰀: 𐰃𐰓𐰃: 𐰖𐰸: 𐰼𐱅𐰲𐰃: 𐰼𐱅𐰃: | [2] Kapgan Kagan Türk Sir budun yirinte bod yime budun yime kişi yime idi yok erteçi erti. | [2] Kapağan Kağan'ın Türk Sir boylarının yerinde boy da, boylar da, kişi de yok olacak idi. |
238 | 237 | [3] 𐰃𐰠𐱅𐰼𐰾: 𐰴𐰍𐰣: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐱃𐰆𐰣𐰪𐰸𐰸: 𐰴𐰕𐰍𐰦𐰸: 𐰇𐰲𐰤: 𐰴𐰯𐰍𐰣: 𐰴𐰍𐰣: 𐱅𐰇𐰼𐰝: 𐰾𐰃𐰼: 𐰉𐰆𐰑𐰣: 𐰖𐰆𐰺𐰃𐰑𐰸𐰃: 𐰉𐰆: | [3] İltiriş Kagan Bilge Tonyukuk kazganduk üçün Kapgan Kagan Türk sir budun yorıdukı bu. | [3] İlteriş Kağan, Bilge Tonyukuk kazandığı için, Kapağan Kağan'ın Türk Sir boylarının yürüdüğü (yokolmadığı) bu[ndandır]. |
239 | 238 | [4] 𐱅𐰇𐰼𐰝: 𐰋𐰃𐰠𐰏𐰀: 𐰴𐰍𐰣: 𐱅𐰇𐰼𐰝: 𐰾𐰃𐰼: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰆𐰍𐰕: 𐰉𐰆𐰑𐰣𐰍: 𐰃𐰏𐰓𐰇: 𐰆𐰞𐰺𐰆𐰺: | [4] Türk Bilge Kagan Türk Sir budunug Oguz budunug igidü olurur. | [4] Türk Bilge Kağan'ı, Türk Sir boylarını, Oğuz boylarını besleyip oturur. |