ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ
1
Thema's (integrale agenda post-coronatransitie)D66 ( verkiezingsprogramma 2021)SP (concept verkiezingsprogramma 2021)GroenLinks (concept verkiezingsprogramma 2021)PvdA (concept verkiezingsprogramma 2021)CDA (concept verkiezingsprogramma 2021)VVD (concept verkiezingsprogramma 2021)PvdD (concept verkiezingsprogramma 2021)ChristenUnie ( verkiezingsprogramma 2021)PVV verkiezingsprogramma 21Conclusie per thema
2
Rechtvaardigheid belastingstelsel * Mate waarin het belastingstelsel iedereen proportioneel laat meebetalen (sterkste schouders betalen zwaarste lasten).
Momenteel komt welvaartswinst vooral terecht bij een kleine groep (grote) ondernemingen en vermogenden. Een contrast met besteedbare inkomens, die al decennia nauwelijks zijn gestegen.
Gewenst is dat consistent, op gelijksoortige wijze en proportioneel wordt belast. Idem voor subsidies. Dit stimuleert wat gewenst is/heel maakt/houdt en ontmoedigt wat ongewenst/schadelijk is.
blz 207, bullit 4, verlaging op werk en inkomen verhogen opvermogen. blz 40 We willen een forse vereenvoudiging van het belasting- en toeslagenstelsel. Daarmee stoppen we het complexe rondpompen van geld. blz.207. Ook nemen we maatregelen in het belastingstelsel om de economie stabieler te maken, door financiering met schulden minder aantrekkelijk te maken voor huishoudens en bedrijven. blz 40. In plaats van toeslagen, krijgt ieder Nederlands huishouden een korting op de belasting. De laagste inkomens, die geen belasting betalen, krijgen dit bedrag uitgekeerd. Zonder formulieren, zonder voorschotten en dus zonder terugbetalingen en schulden. Niets gevonden dat in overeenstemming is met 'Gewenst' bij dit thema.Blz 44. We creëren een eerlijk belastingstelsel door inkomen uit grote vermogens even zwaar te belasten als inkomen uit werk. Box 1, 2 en 3 krijgen daarom dezelfde tarieven. We voeren een nieuwe vermogensbelasting in voor miljonairs. Mensen met een vermogen van meer dan een miljoen gaan jaarlijks 1 procent belasting betalen en 2 procent vanaf een vermogen van twee miljoen. Constructies waarbij miljonairs als directeur-grootaandeelhouder of via leningen hun belastingplicht ontwijken, pakken we aan. Om misbruik tegen te gaan, hervormen we de bedrijfsopvolgingsregeling zodat mensen gewoon belasting afdragen als ze een bedrijf erven.Blz 15 en 16. Ons belastingstelsel maakt de economie eerlijker, fatsoenlijker en duurzamer. Een eerlijke economie bet ekent dat we allemaal netjes belasting betalen. Bij het verdelen van de rekening van de crisis beschermen we mensen zoveel mogelijk en leggen we de rekening neer bij hen die deze het beste kunnen dragen: de multinationals, vermogenden, topinkomens en grote vervuilers. De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten. De belastingdruk verschuiven we van arbeid naar kapitaal. We introduceren een nieuw toptarief van 60 procent voor mensen die meer dan 150.000 euro per jaar verdienen. Geen fiscale achterdeurtjes meer voor grote bedrijven.Blz 40. Belastingen worden naar draagkracht geheven. Bij gelijke inkomens hoort in principe een gelijke belastingdruk. Blz 41. We vereenvoudigen het toeslagenstelsel en willen dat minder mensen afhankelijk zijn van toeslagen. Blz 42. Wij willen een effectievere belastingheffing, waardoor het verschil tussen de te innen belastingen en de werkelijke geïnde belastingen afneemt. De‘tax gap’. Blz 43. We nemen verdere stappen om geen doorstroomland meer te zijn. Er is geen plek voor brievenbusmaatschappijen zonder reële economische activiteiten. Zo kan de trustsector niet langer domicilie verlenen of bestuurders leveren aan doorstroomvennootschappen en brievenbusmaatschappijen. Voor internationaal opererende bedrijven wordt de winst belast in het land waar die winst behaald is. Binnen de OESO maken we stevige afspraken over een eerlijker belasting voor internationaal opererende bedrijven en als dit te lang duurt zijn Europese afspraken mogelijk.Blz 11. Modernisering van het belastingstelsel, door (nieuwe vormen van) kapitaal, zoals data, te belasten, en door bedrijfswinsten te belasten waar deze daadwerkelijk worden gegenereerd. De opbrengst gebruiken we voor het verlagen van de inkomstenbelasting voor middeninkomens. Tegengaan van onwenselijke fiscale constructies waarmee bedrijven belastingen kunnen ontduiken of ontwijken. We maken internationaal afspraken in Oeso-verband om te komen tot een minimumniveau aan belastingen. De opbrengst gebruiken we om de lasten voor middeninkomens en het mkb te verlagen. Vereenvoudiging van het belasting- en toeslagenstelsel, waarbij toeslagen zoveel mogelijk worden omgezet in lagere lasten. Kleine spaarders ontzien door belasting te heffen over het reëel ontvangen rendement.Blz 43. Het tarief van de hoogste schijf van de winstbelasting wordt stapsgewijs verhoogd van 25 procent naar 35 procent, het niveau van begin deze eeuw.Blz 44.De vermogensbelasting wordt verhoogd van 1,5% naar 3% voor de hoogste schijf van de bestaande vermogensbelasting. Dat betekent dat voor vermogens van meer dan een miljoen euro meer belasting moet worden betaald. Blz 43. Om het speelveld tussen kleine ondernemers en grote internetbedrijven eerlijker te maken, komt er een aparte belasting voor grote bedrijven (meer dan twaalf miljoen euro omzet per jaar) die het merendeel van hun omzet uit online verkoop halen. Blz 91. De koning en zijn familie gaan belasting betalen net als iedereen. Het laagste tarief van de inkomstenbelasting wordt verlaagd. Het hoogste tarief wordt verhoogd naar 60%. Blz 76. Wij willen dat het belastingen toeslagenstelsel rechtvaardiger en eenvoudiger wordt. Transparanter en begrijpelijker. We willen een belastingstelsel waarin we rechtvaardig delen, rechtvaardig bijdragen en rechtvaardig sturen. De belasting op inkomen uit arbeid wordt met miljarden verlaagd. Tegenover de miljarden lagere lasten op arbeidsinkomen staan miljarden hogere lasten op vormen van vermogen die nu niet of nauwelijks belast worden. Grote bedrijven betalen hun fair share. Belastingontwijking wordt aangepakt via minimumtarieven. Niets gevonden dat in overeenstemming is met 'Gewenst' bij dit thema.Bij alle partijen m.u.v. SP en PVV in voldoende mate beschreven. SP zegt dat ze het concept verkiezingsprogramma hebben dit jaar bewust beperkter gehouden. Op 12-12 wordt over 600 amendementen gestemd. In een eventuele formatie worden de standpunten uitonderhandeld.
3
Investeringen onderwijsstelsel * Mate waarin geld en andere middelen worden gebruikt voor onderwijs.
Momenteel worden bestedingen in het onderwijs vanuit efficiëntie gezien, als kosten in plaats van investeringen, en wordt zo veel mogelijk bezuinigd.
Gewenst zijn zodanige investeringen in het onderwijsstelsel dat de basis wordt ontwikkeld voor een samenleving die voor iedereen werkt en de potentie van ieder individu tot wasdom laat komen.
onderwijs komt 142 keer voor! blz 22. Het onderwijsgeld gaat zoveel mogelijk rechtstreeks naar de scholen. Zo wordt de bekostiging en besteding van onderwijsgeld begrijpelijk en voorspelbaar voor iedereen. Blz 29 D66 wil fors investeren in wetenschap en wetenschappers, met ruimte voor verschillende achtergronden en perspectieven, en in een veilige werkomgeving waar iedereen tot zijn of haar recht komt. Dat draagt bij aan het geluk, het welzijn en de welvaart van de toekomst.blz 17. Goed onderwijs is een motor van de emancipatie. De groeiende tweedeling in het onderwijs is desastreus voor de toekomst van ons land. Ieder kind verdient een eerlijke kans om zichzelf te kunnen ontwikkelen en een bijdrage te leveren aan de samenleving. Dat doen we door vakscholen en beroepsonderwijs voor iedereen. Het uitsluiten van kinderen door te hoge ouderbijdragen stoppen we. Studeren mag geen luxe meer zijn, maar is een goed recht voor iedere jongere. Daarom komt er een studiebeurs voor alle studenten. Het ‘passend onderwijs’ gaat op de schop. Niet de bezuinigingswens van de politiek, maar de behoefte van het kind komt centraal te staan.Blz 27. Want de kabinetten in de afgelopen decennia hebben zorg, onderwijs en wonen vooral gezien als een kostenpost.Blz 33. GroenLinks kiest voor onderwijs dat draait om de leerling. Waar ruimte is om te spelen en te ontdekken. Onderwijs dat echt inclusief is, met plaats voor iedereen. En natuurlijk investeren we in leraren: we verlagen de werkdruk en verhogen hun beloning. We maken leraren weer baas over hun eigen werk. Dit geldt ook voor de docenten en onderzoekers aan de mbo’s, hogescholen en universiteiten. Ook hier dringen we de doorgeslagen concurrentie en het rendementsdenken terug. We werken aan baanzekerheid en vaste contracten en zetten kwaliteit weer bovenaan. Studenten krijgen weer financiële zekerheid en de mogelijkheid om zich vrij te ontwikkelen. We investeren in de kwaliteit van het voortgezet speciaal onderwijs. Blz 33. Waar je ook vandaan komt en hoeveel geld je ouders ook hebben. Gelijke kansen voor iedereen in onze samenleving staat of valt bij goed onderwijs dat ons helpt om onze talenten te benutten.Blz 31. Wij investeren daarom fors, met een ambitieuze agenda gericht op beter onderwijs en kansengelijkheid. Vanaf je geboorte tot en met je vervolgopleiding. We deinzen er niet voor terug om waar nodig het systeem te veranderen voor meer kansengelijkheid. En we zorgen dat iedereen zich kan blijven ontwikkelen, ook op latere leeftijd. Blz 29. Wij voeren een basisbeurs voor studenten in zodat alle jongeren weer kunnendoorleren zonder grote schulden te maken. Om de werkdruk voor studenten te verlagen maken we in de bekostiging van het hoger onderwijs meer ruimte voor financiering per studiepunt. Blz 45. Overheid, sociale partners en onderwijsinstellingen komen gezamenlijk tot een ambitieuze aanpak voor een stelsel van leerrechten. Hiermee kun je zelf de benodigde kennis en vaardigheden op peil houden en omscholen als dat nodig is. Afspraken over scholing en de opbouw van leerrechten worden een vast onderdeelvan arbeidscontracten en cao-onderhandelingen. Blz 13. Verbetering van het Nederlandse vestigings- en investeringsklimaat. Dat betekent investeren in uitmuntend onderwijs, infrastructuur van wereldklasse, een goed functionerende arbeidsmarkt, innovatie en lage belastingen. Blz 30. Verruimen van de werkkostenregeling waardoor werkgevers meer mogelijkheden krijgen om te investeren in scholing van hun werknemers.Blz 80. De overheid dient te investeren in leerkrachten en scholen. De Partij voor de Dieren vindt dat er geld moet worden vrijgemaakt voor het verlagen van de werkdruk, het creëren van extra ontwikkelingsmogelijkheden en hogere salarissen. Blz 81. Leraren, leerlingen en ouders krijgen meer autonomie bij het bepalen van het beleid van de school. Blz 82. Er wordt meer geinvesteerd in passend onderwijs.Blz 65. Uitwonende studenten ontvangen een basisbeurs van € 550 per maand. De investeringen in het hoger onderwijs die voortkwamen uit de introductie van het leenstelsel blijven overeind. Extra middelen voor wetenschap en onderzoek.Stoppen met islamitisch onderwijs, omdat dat onze vrijheid en onze waarden bedreigt Blz 45. Maximaal 20% van de onderwijsbegroting naar overhead, minimaal 80% naar de klas. Passend onderwijs moet echt passend worden; elke leerling een plek Bij PVV niets gevonden dat in overeenstemming is met 'Gewenst' bij dit thema. Enigszins: CDA, VVD Anderen in voldoende mate.
4
Rechtvaardigheid economie * Mate waarin de economie voor iedereen werkt, in harmonie met de omgeving.
Momenteel zitten er verschillende weeffouten in. Een eenzijdige focus op winstmaximalisatie voor aandeelhouders leidt tot het afwentelen van risico’s en kosten (in plaats van doorberekenen in prijzen). (Te) euforische tijden en (diepe) crises volgen elkaar op.
Gewenst is een rechtvaardige stabiele economie die voor iedereen werkt, in harmonie met de (natuurlijke) omgeving en waar de prijzen kloppen met de werkelijke (indirecte) kosten en risico's.
Blz 9 We stimuleren de overgang van een waarde- naar een waardengedreven bedrijfsleven. blz 6. Door samen te werken aan een economie van normen en waarden. Aan een economie die werkt voor mensen en niet ten koste gaat van de natuur. Aan welvaart en welzijn voor iedereen. blz 45. Dat moet veranderen. D66 wil dat belastingen bijdragen aan een rechtvaardige economie. Een economie waarin werken loont en de vervuiler betaalt. blz89. Wij ondersteunen de transitie naar een circulaire economie. Heel blz 92 en 93.blz. 24 We bouwen aan een circulaire economie, door het recyclen van grondstoffen en stimuleren van nieuwe technologieën. Daarbij willen we meer ruimte voor alternatieve energiedragers, waaronder waterstofgas. We bestrijden de wegwerkeconomie. Bedrijven maken producten met een heel korte levensduur. Met regels en heffingen dwingen we af dat producten langer meegaan en dat zij veel schoner worden gemaakt. blz 29. Wij laten de grote bedrijven en de hoge vermogens hun eerlijke deel bijdragen. De rekening van de crisis gaan we eerlijk verdelen.Blz 10. We richten een Klimaatfonds op van 60 miljard euro. Met het Klimaatfonds bestrijden we klimaatverandering, maken we Nederland mooier, bouwen we de groene economie van morgen en creëren we banen voor vandaag. BLZ 12. Een groene economie kan niet zonder een groene financiële sector. Financiële partijen, zoals banken, pensioenfondsen en vermogensbeheerders moeten inzichtelijk maken welke klimaat- en biodiversiteitsrisico’s ze op hun balans hebben en hoe ze deze gaan verkleinen.Blz 46.Bedrijven worden steeds vaker gestuurd door aandeelhouders die uit zijn op kortetermijnwinsten en weinig geven om duurzaamheid of solidariteit. Dit aandeelhouderskapitalisme is onhoudbaar. Het vaste contract wordt weer de norm. Dat doen we door tijdelijke contracten duurder te maken voor werkgevers. We maken schijnzelfstandigheid onmogelijk: we verhogen de premie voor werkgevers op tijdelijke contracten, behandelen alle werkenden gelijk voor de belasting en vormen de arbeidskorting en de zelfstandigenaftrek om tot één korting die voor alle werkenden gelijk is. Zelfstandigen krijgen recht op een fatsoenlijk minimumtarief. We maken een einde aan uitbuiting via zonderlinge contractvormen.Payrolling, contracting en nulurencontracten worden afgeschaft. We bouwen aan een democratische economie als alternatief voor het huidige aandeelhouderskapitalisme. BLZ 23. Boeren verdienen eerlijke prijzen voor hun producten en (financiële) waardering voor alle andere nuttige diensten die ze uitvoeren, zoals duurzaam landschaps-, natuur- en waterbeheer.We verbieden de verkoop van voedsel onder de kostprijs.Blz 2. een moderne economie waarin werkenden meedelen in de winst en we beter zorgen voor onze planeet. Blz 14. In de economie van morgen doet iedereen mee. Volledige werkgelegenheid is en blijft het doel, met de zekerheid van een fatsoenlijk inkomen. Blz 15. Wij kiezen voor een economie waarin we belonen wat echt van waarde is. Goed en zeker werk staat voorop. We belonen bedrijven die goed voor hun werknemers en de planeet zorgen. Degene die dat niet doen, worden zwaarder belast. We nemen af scheid van het verdienmodel dat is gebaseerd op lage lonen en onzeker werk. Blz 100. Kortom, economie is geen doel, maar een middel. Om het welbevinden van mensen te verbeteren, hier en in de rest van de wereld, nu en in de toekomst. De economie moet dienstbaar zijn aan maatschappelijke waarde-creatie op langere termijn.Blz 36. De eerlijke economie gaat over goed ondernemerschap, over ondernemers die verder kijken dan alleen de winst van vandaag of het rendement van de aandeelhouder. Zij willen groeien met hun bedrijf, maar ook goed zorgen voor hun werknemers en bijdragen aan de samenleving als geheel. Het is het Rijnlandse model van samenwerking en verbinding tegenover het Angelsaksische model van concurrentie en strijd. Blz 39. Een eerlijke economie kan niet zonder een gezonde financiële sector. Om een norm te stellen voor andere banken, brengen wij de Volksbank als een vertrouwde en degelijke coöperatieve bank terug in de markt. Het wordt een bank waar burgers en kleine bedrijven terecht kunnen voor heel eenvoudige en betrouwbare leningen, spaarproducten en andere diensten.Blz 18. Een sterke overheid die zorgt voor een goedwerkend vangnet bij inkomensverlies of arbeidsongeschiktheid voor alle werkenden, inclusief zzp’ers. Wederkerigheid waarbij iedereen die naar vermogen bijdraagt aan de Nederlandse samenleving wordt beloond, en mensen die minder bijdragen, ook minder een beroep kunnen doen op de samenleving. Onderscheid in de omvang van bedrijven, zodat kleinere ondernemers minder risico lopen als een van hun werknemers iets overkomt.Blz 5. Een houdbare economie blijft binnen de draagkracht van de Aarde. Blz 10. Door onze economie te vergroenen, kunnen we een wereld van verschil maken voor een leefbare toekomst. Blz 11. Er komt een eind aan de uitzonderingspositie van de fossiele industrie. De subsidie voor de fossiele industrie wordt afgeschaft. Blz 12. De milieukosten voor de producite van warmte en elctriciteit worden in de prijs doorberekend. Blz 42. Vervuiling en schaarse grondstoffen worden zwaarder belast. Werken wordt daarentegen aanzienlijk minder belast. Blz 52. . We zetten in op een circulaire economie, waarin we zo zuinig mogelijk omspringen met grondstoffen en ze hergebruiken en terugwinnen uit bestaande producten.Blz 74. BBP-groei als heilige graal ontneemt het zicht op wat echt telt voor mensen. We kiezen voor een brede welvaartsindicator, zoals de door het CBS ontwikkelde Monitor Brede Welvaart, die niet alleen rekening houdt met economische impact, maar ook met ecologische en sociaalmaatschappelijke impact:lz 11. We gaan voor een circulaire economie en een maatschappij zonder afval. Stoppen met de wegwerp-economie en meer repareren Niets gevonden dat in overeenstemming is met 'Gewenst' bij dit thema.D66, GroenLinks, SP, PvdA, PvdD en CU in voldoende mate. VVD en CDA enigszins afgedekt. Bij PVV niets gevonden dat in overeenstemming is met 'Gewenst' bij dit thema.
5
Gezondheid aarde (milieu, flora /fauna, klimaat) * Mate van gezondheid van milieu, flora, fauna en klimaat.
Momenteel is er een ongebreidelde groei van het exploiteren van de aarde op een schaal die het regeneratievermogen van de aarde overstijgt. Hieronder ligt een onbewustzijn van interconnectiviteit (dat alles met alles verbonden is) en onbewustzijn van interdependentie (de onderlinge afhankelijkheden).
Gewenst is dat we in ons individueel en collectief handelen rekening houden met de integriteit van de aarde. De gezondheid hiervan is bepalend voor de gezondheid van alles wat leeft, inclusief wijzelf en toekomstige generaties.
blz 72. In kringlooplandbouw staat een efficiënte en duurzame omgang met de aarde centraal. Alleen zo kunnen we een groeiende wereldbevolking voeden binnen de grenzen van de aarde. blz 88. De grenzen van het huidige economisch model komen in zicht, we stuiten op ecologische grenzen: grondstoffen raken op, de aarde warmt op en biodiversiteit neemt af. Uiteindelijk raakt dit het verdienvermogen van Nederland.blz 23. We willen af van de wegwerpeconomie en bouwen aan een duurzame samenleving. Met een rechtvaardig klimaatbeleid, waarin niet de mensen maar de grote vervuilers de rekening betalen. Een beter klimaat is alleen mogelijk als de grote vervuilers meer gaan betalen. Niet door te luisteren naar de lobby’s van de grote bedrijven, maar te kijken naar de belangen van álle mensen. De klimaatdoelen worden een uitgangspunt in alle handelsverdragen. Ontwikkelingslanden dragen veel minder bij aan de vervuiling, maar betalen wel de rekening. Zij krijgen steun bij het maken van rechtvaardig klimaatbeleid. We stoppen met de bio-industrie. In plaats van de intensivering en schaalvergroting ondersteunen we boeren die diervriendelijk en duurzaam produceren. Minder transport over de hele wereld en meer lokale en regionale productie. Geen gevaarlijk landbouwgif, maar meer biologische bestrijding. En garanties voor de gezondheid van boeren, bewoners en dieren. De duurzame boer verdient ook een duurzaam inkomen.Blz 10.Daarom gaat GroenLinks groen investeren. Waarmee we uit de coronacrisis komen, Nederland sterker maken en klimaatverandering bestrijden. We stellen ambitieuze doelen om de uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen te verlagen. En op een financiële sector die werkt voor mensen en voor de planeet. Blz 12. Een groene economie kan niet zonder een groene financiële sector. Financiële partijen, zoals banken, pensioenfondsen en vermogensbeheerders moeten inzichtelijk maken welke klimaat- en biodiversiteitsrisico’s ze op hun balans hebben en hoe ze deze gaan verkleinen. Blz 23. De toekomst van de landbouw is duurzaam, lokaal, gezond en diervriendelijk.Blz 9. Met nieuw industriebeleid geven we richting aan de economie en samenleving. Daarbij krijgen de positie van mens en planeet voorrang boven private winsten (zie paragraaf 1.3). Blz 15. Wij willen aanpassing van de Europese aanbesteding e n mededingingsregels waarbij mensen en planeet centraal staan en niet de markt. Blz 17. Bedrijven die winst maken ten koste van mens en planeet hebben geen bestaansrecht. Sociale en groene ondernemers krijgen een voorrang bij aanbestedingen van de overheid.Blz 52. We willen alles doen om de planeet schoon en leefbaar te houden. Nederland committeert zich daarom aan een CO2 uitstoot in lijn met 1,5 graad. Blz 54.We willen niet alleen overgaan op duurzame energie, ook de manier waarop we produceren en omgaan met onze grondstoffen kan duurzamer Dat betekent productie zonder vervuiling, met hergebruik van grondstoffen en zonder afval: de circulaire economie. Vamaf blz 55. volgen er voor natuur, milieu en mobiliteit 25 keuzes. Blz 62. Daarom stellen wij in Europees verband strengere eisen aan duurzame productie en kwaliteit van tal van producten. Met een ‘recht op reparatie’ dwingen we hogere kwaliteitseisen af voor gebruiksproducten als huishoudelijke apparatuur en mobiele telefoons. Blz 63. Wij kiezen voor een gezonde toekomst voor de landbouw, tuinbouw en visserij in ons land. Met hun vakmanschap en innovatie is een versnelling van de verduurzaming haalbaar. In een goede balans met de natuur, het landschap en de omgeving om hen heen. Wat de sector daarvoor nodig heeft is een duidelijk langetermijnperspectief, de ruimte om te ontwikkelen en een eerlijke prijs voor hun producten. Blz 64. Wij verruimen de mogelijkheden voor boeren om te participeren in duurzaam landschaps- en natuurbeheer.Blz 74. Verduurzaming van onze economie door het bevorderen van hoogwaardige recycling, hergebruik en langer productgebruik door onder andere meer experimenteerruimte in wet- en regelgeving, vereenvoudigen van begrippen en regels omtrent afval en op Europees niveau verdere eisen te stellen aan verpakkingen, materialen en producten. Blz 75. Op Europees niveau geleidelijk stoppen met het gebruik van niet-essentiële, gevaarlijke stoffen, zoals PFAS. Aanscherping van de (Europese) normen voor de uitstoot van CO2 (g/km) door personenauto’s, bestelbussen en vrachtwagens. Blz 76. Verminderen van de uitstoot van broeikasgassen en stikstof in de landbouw door middel van innovatieve technieken zoals precisielandbouw en emissiearme stalsystemen.Blz 5. Een houdbare economie blijft binnen de draagkracht van de Aarde. Blz 10. Door onze economie te vergroenen, kunnen we een wereld van verschil maken voor een leefbare toekomst. Blz 52. . We zetten in op een circulaire economie, waarin we zo zuinig mogelijk omspringen met grondstoffen en ze hergebruiken en terugwinnen uit bestaande producten. Is de kern boodschap van de PvdD, komt op heel veel plaatsn voor in het programma.Blz 9. Een nieuwe balans, waarin we onze ecologische systemen beschermen en sociale ondergrenzen bewaken, zodat we met alle volkeren op aarde duurzaam in vrede kunnen samenleven.Niets gevonden dat in overeenstemming is met 'Gewenst' bij dit thema.D66, GroenLinks, SP, PvdA, PvdD en CU in voldoende mate. VVD en CDA enigszins afgedekt Bij PVV niets gevonden dat in overeenstemming is met 'Gewenst' bij dit thema.
6
Investeringen gezondheidszorgstelsel (pandemieproof) * Mate waarin geld en andere middelen besteed worden aan een gezondheidszorg.
Momenteel worden bestedingen in de gezondheidszorg gezien als kosten in plaats van investeringen, en wordt zo veel mogelijk bezuinigd. Het stelsel blijkt niet pandemieproof.
Gewenst zijn zodanige investeringen in het gezondheidszorgstelsel dat de basis wordt ontwikkeld voor een samenleving waarin ieder individu wordt gestimuleerd en ondersteund om gezond te blijven of (weer) gezond te worden.
Blz 153. Wij willen meer geld voor mensen in de verpleging en verzorging. Blz 164. onderzoek naar de (kosten)effectiviteit van behandelingen te verbeteren, Blz 165. Wij willen een eenduidige landelijke toetsing van dure medische technologie. Het is lang niet altijd duidelijk of een technologische vernieuwing waarde toevoegt voor de patiënt. Toevoeging. Blz 151. Om de volksgezondheid beter te borgen en gezondheidsverschillen slagvaardig aan te pakken, moet het stelsel van publieke gezondheidszorg worden versterkt. We onderzoeken hoe hetstelsel van publieke gezondheidszorg fors verstevigd kan worden door ruimere financiering en een robuustere organisatie om de uitdagingen van de volksgezondheid de komende jaren beter aan te kunnen. Blz 175. Sporten en bewegen zijn cruciaal om onze gezondheid te verbeteren en veel voorkomende ziektes en aandoeningen zoals overgewicht, hart- en vaatziektes, kanker en diabetes te voorkomen. Voorkomen moet de norm worden, niet genezen.blz 14. De sociaaleconomische gezondheidsverschillen gaan we verkleinen. We zetten meer in op preventie, zoals het bestrijden van overgewicht. De belasting op gezonde voeding gaat omlaag. Preventieve middelen waarvan het nut is aangetoond komen voortaan in het verzekerde pakket. De mondzorg met preventieve controles voor kinderen wordt verbeterd, onder meer door het organiseren van een ‘haalen brengdienst’.Blz 31. Voorkomen is beter dan genezen. Of het nu gaat om schulden, geestelijke
gezondheid of problematisch overgewicht, het is cruciaal om problemen aan
te pakken voordat mensen gezondheidsproblemen krijgen
Blz 29. We willen meer focus op gezondheid, welzijn en preventie. Dat zorgt voor gelukkiger en gezondere levens en zorgt voor minder dure zorg. Preventie in het basispakket. Nationaal Programma Publieke Gezondheid We stellen een Nationaal Programma Publieke Gezondheid vast met alle betrokkenen om de wetenschappelijke basis onder preventiebeleid te verstevigen. Het Programma stimuleert innovaties en effectieve maatregelen die een gezonde leefstijl bevorderen, met feiten gedrevenBlz 10. Wij houden de zorg voor iedereen bereikbaar, beschikbaar en betaalbaar door de zorg beter te organiseren, te blijven innoveren en meer te investeren in preventie en gezondheid.Blz 34. Een robuust zorgsysteem is nodig om gezondheidscrises de baas te kunnen. Dat betekent dat we bereid zijn extra te investeren in flexibele reservecapaciteit, ook al zou het onder normale omstandigheden kostenefficiënter zijn om minder bedden te hebben of medicijnen allemaal in een lagelonenland te produceren. Dat vereist ook investeringen in. Voorlichting over preventie rond een ongezonde levensstijl, met het Nationaal Preventieakkoord als leidraad. Meer gebruik van data door zorgverzekeraars om een ziekteverloop beter te voorspellen en daarmee beter in te zetten op preventie. Investeren in de gezondheidszorg met speciale aandacht voor de ziekenhuizen, het personeel en de IC-capaciteit. Nieuwe hoofdlijnakkoorden met zorgverleners houden de kwaliteit en prijs op het gewenste niveau. Betaalbare medicijnen. Er komt een prijswaakhond tegen dure medicijnen.Blz 68. Zorgverzekeraars gaan meer preventieve maatregelen vergoeden. We richten het zorgsysteem beter in op hulp en begeleiding om de eigen gezondheid te versterken. Blz 64. Het huidige preventieakkoord is een convenant waaraan de voedingsindustrie heeft meegeschreven, met als gevolg dat er te weinig verandert. We ontwerpen een preventieakkoord dat de gezondheid van mensen vooropstelt, niet de belangen van de voedingsindustrie. Gezonde producten krijgen een prominente plek in het supermarktschap. Kinderen leren al op school gevarieerd plantaardig te eten. Blz 65. Reclame voor alcohol wordt verboden. We werken toe naar een rookvrije generatie.Blz 56. Preventie wordt expliciet verankerd als onderdeel van de wettelijke (zorg) plicht van zorgverzekeraars én gemeenten. In plaats van ziekte wordt gezondheid het uitgangspunt. De preventieplicht richt zich op de leefomgeving van mensen, waarbij potentieel ziekmakende factoren worden weggenomen. Huisartsenpraktijken worden uitgebreid met praktijkondersteuners die zich richten op hulp en ondersteuning bij preventie. De keuze voor gezond eten en drinken moet aantrekkelijker zijn dan voor ongezonde producten met suikers en vetten. Dit bevorderen we met fiscale prijsprikkels en in ieder geval door een suikertaks in te voeren. Blz 51. We investeren structureel in de zorg met meer handen aan het bed. Blz 17. Crisisreserve aanleggen in geval van pandemie, ramp of terreuraanslag. Investeren in ziekenhuizen, intensive cares en spoedeisendehulppostenGroenlinks, PvdA, CDA, PvdD en CU in voldoende mate afgedekt. Rest Enigszins
7
Acceptatie verschillen (religie, etnisch, gender, etc) Mate waarin verschillen in geloofsovertuiging, afkomst, gender, huidskleur, etc., worden geaccepteerd.
Momenteel is er impliciet en expliciet discriminatie, ondanks dat de grondwet dit verbiedt.
Gewenst is dat ieder individu door ieder ander wordt beoordeeld op basis van (effecten van) gedrag en niet op basis van zijn of haar identiteit, persoonlijke kenmerken of voorkeuren. Schadelijk gedrag is te allen tijde reden tot interventie/compensatie.
blz 135. We verankeren de rechten van LHBTI+ personen in de wet. En we investeren in de integratie van nieuwe landgenoten, zodat zij zich vanaf dag één thuis voelen en mee doen aan onze samenleving. We accepteren daarbij geen ongewenste (buitenlandse) beïnvloeding, zoals intimidatie van nieuwkomers uit het land van oorsprong, culturele onderdrukking en eergerelateerd geweld. blz 141. Gelijkwaardigheid op de werkvloer. Nog altijd hebben je geslacht, gender, leeftijd en je achtergrond invloed op je kansen op de werkvloer. Dat kan gaan om vertegenwoordiging van vrouwen in topposities, maar ook om gelijke kansen voor mensen met een biculturele achtergrond bij het zoeken naar een baan. We nemen daarom maatregelen die deze verschillen opheffen. De overheid moet daarbij het goede voorbeeld geven. Blz 144. D66 strijdt voor de bescherming van LHBTI+ personen tegen discriminatie en geweld. Blz 144. We treden op tegen religieuze praktijken die de vrijheid van vrouwen en meisjes ernstig beperken, zoals gedwongen huwelijken, eerwraak en tegen haar wil achterlating in het buitenland of ontvoering naar het buitenland. We treden op tegen genitale verminking en zetten preventieprogramma’s op tegen genitale verminking van meisjes en vrouwen.blz 25. We accepteren geen enkele vorm van discriminatie – door niemand. Discriminatie op basis van ras of van seksuele geaardheid, religie of leeftijd bestrijden we. Dat geldt ook voor de achterstelling van mensen op basis van klasse, ofwel van mensen met een lagere opleiding of lager inkomen. De arbeidsinspectie krijgt meer mogelijkheden en middelen om discriminatie op de arbeidsmarkt aan te pakken. We benoemen en veroordelen bedrijven die discrimineren.Blz 5. We laten ons leiden door onze idealen voor een duurzame, eerlijke en inclusieve samenleving. Blz 6. Voor het welzijn van ons allemaal en voor het eerlijk delen van welvaart. Voor een fatsoenlijk salaris voor de verpleegkundige, de leraar en
de politieagent. Voor een inclusieve samenleving waarin racisme, discriminatie en uitsluiting geen plaats hebben. Blz 56. GroenLinks zet zich in voor die inclusieve samenleving. Maar: een verandering in beleid of het anders verdelen van geld is niet voldoende. Het gaat ook om durf. Durf om het perspectief van een ander te zien. Om gesprekken over racisme en discriminatie te voeren. Om macht de delen met iemand die niet op jou lijkt. Voor een écht inclusieve samenleving moet heel Nederland aan de slag.
Blz 66. We mogen ons niet laten beperken tot een enkel belang, een etniciteit, een identiteit. Voor discriminatie en racisme is geen ruimte. We willen een democratie waarin iedereen meetelt. Wij kiezen voor een inclusieve samenleving waarin we omkijken naar elkaar, waarin we kunnen omgaan met verschillen en we weerbaar zijn in een wereld die steeds sneller verandert. Dat betekent dat we kijken naar wat ons bindt in plaats van wat ons verdeelt. Juist die inclusieve samenleving vraagt extra aandacht voor de collectieve belangen van mensen die het vertrouwen in die zelfde samenleving dreigen te verliezen. Bij de aanpak van discriminatie bij het vinden van een baan en een woning zoals in hoofd stukken 1 en 4, met gelijke kansen in het onderwijs zoals in hoofdstuk 3, met zorg die niet afhankelijk mag zijn van de dikte van je portemonnee zoals in hoofdstuk 2 en ga zo maar door. Wij kiezen voor een samenleving waar iedereen er zeker van kan zijn dat je jezelf mag zijn. Voor het recht van vrouwen op zelfbeschikking over hun leven en lichaam. Voor de gelijke behandeling van man en vrouw, hetero en homo, trans en queer. Voor de vrijheid van meningsuiting.Blz 19. We treden streng op tegen leeftijdsdiscriminatie Blz 89. Voor racisme en discriminatie is geen enkele plaats in onze samenleving. Blz 47. We willen een actieve aanpak van arbeidsmarktdiscriminatie. Blz 89. Wij staan pal voor de bescherming van de vrijheid van godsdienst die aan iedereen - binnen de grenzen van de wet - de ruimte laat om zijn geloof inhoud en vorm te geven, ook in het publieke domein.Blz 68. Eerlijke kansen op een woning en een baan. De landelijke overheid treedt samen met gemeenten op tegen verhuurders en makelaars die mensen die een woning zoeken discrimineren. We breiden de aanpak in steden als Amsterdam, Rotterdam en Utrecht uit naar alle gemeenten waar dit speelt. Daarnaast leggen we wettelijk vast dat bedrijven mensen een eerlijke kans moeten geven bij sollicitaties, ongeacht hun achtergrond, leeftijd, seksuele geaardheid of handicap. Blz 69.Centraal stellen van talenten van mensen en niet hun beperking. De overheid biedt begeleiding op de werkvloer of een vergoeding voor aanpassing van de werkplek aan voor mensen met een beperking. Meer aandacht voor gelijkheid voor de wet, godsdienstvrijheid en discriminatie in het inburgeringscurriculum. Blz 42. Harder aanpakken van discriminatie en racisme in de topsport en amateursport, bijvoorbeeld met een club- of stadionverbod.Blz 88. De overhied behandelt alle burgers gelijk. Afkomst, geaardheid, genderidentiteit of huidskleur mogen geen rol spelen om een stageplek, baan of woning te vinden. De overheid treedt met kracht op tegen alle uitingsvormen van discriminatie en komt met een plan om institutioneel racisme uit te bannen. Een nationaal coördinator racisme en discriminatie neemt hierover de leiding en zorgt ook voor meer inclusiviteit bij de overheid. Het ambtenarenapparaat wordt een evenwichtige afspiegeling van de samenstelling van de bevolking. Blz 89. De overheid voert een krachtig LHBTIQA+- emancipatiebeleid en investeert in LHBTIQA+- emancipatie in het onderwijs. LHBTIQA+-leerlingen en -leraren zijn welkom op iedere school.Blz 13. De vrijheid van godsdienst, vereniging, onderwijs en meningsuiting zijn belangrijke pijlers van de manier waarop we samenleven en mogen niet worden aangetast. Deze vrijheden gelden voor iedereen, juist ook voor minderheden. De gedachte dat vrijheid alleen geldt als je dingen doet of zegt die passen bij de seculier-liberale opvattingen van de meerderheid vormt een bedreiging voor de Nederlandse traditie van openheid, vrijheid en tolerantie. Je mag in ons land niet gediscrimineerd worden om wie je bent. Artikel 1wordt daarom uitgebreid, zodat ook expliciet wordt benoemd dat je mensen niet mag discrimineren vanwege hun beperking of seksuele geaardheid. Blz 14. Er komt een coalitie tegen racisme, met vertegenwoordigers uit verschillende gemeenschappen, maatschappelijke organisaties en politieke partijen. Uitbanning van discriminerende algoritmesystemen. Blz 80. Alle vormen van discriminatie op de arbeidsmarkt, van naam en postcode tot zwangerschap, zijn onacceptabel en worden bestreden.Blz 12. We laten ons geen racisme en discriminatie aanpraten door lieden die Nederland liever nog vandaag dan morgen willen opheffen.Bij PVV niets gevonden dat in overeenstemming is met 'Gewenst' bij dit thema. De andere geanalyseerde partijen in voldoende mate afgedekt.
8
Inclusie en sociale cohesie Mate van samenhang en verbondenheid in de samenleving, waarin ieder individu binnen zijn of haar vermogen kan meedoen en het gevoel heeft erbij te horen.
Momenteel worden groepen mensen buitengesloten. Dit bemoeilijkt het opbouwen van een zo zelfstandig mogelijk bestaan in harmonie met andere mensen/groepen.
Gewenst is de randvoorwaarden te creëren waaronder ieder zo zelfstandig en volwaardig mogelijk kan leven en naar vermogen bij kan dragen.
blz 47. We stimuleren gemeenten om nadrukkelijk te kijken naar de samenhang tussen werkloosheid, schulden, gezondheid en gezinssituatie. blz 151. gemeenten kunnen samen met GGD, zorgverzekeraars en welzijnsorganisaties sociale en medische problemen in samenhang aanpakken. blz 51. D66 wil zorgen voor gemengde wijken met goede voorzieningen die uitnodigen om te bewegen en mensen te ontmoeten. Blz 137. D66 wil een overheid die eruitziet als Nederland. Dat geldt voor de politie, het leger en andere overheidsorganisaties. De basis daarvoor zijn diverse teams, op alle niveaus. D66 maakt zich sterk voor het formuleren van concreet beleid en specifieke doelen die inzetten op de werving, instroom en doorstroom van vrouwen, mensen met een biculturele achtergrond en mensen met een arbeidsbeperking. Dat maakt de overheid herkenbaar voor verschillende groepen mensen en zorgt voor een inclusieve samenleving. blz 25. We accepteren geen enkele vorm van discriminatie – door niemand. Discriminatie op basis van ras of van seksuele geaardheid, religie of leeftijd bestrijden we. Dat geldt ook voor de achterstelling van mensen op basis van klasse, ofwel van mensen met een lagere opleiding of lager inkomen. De arbeidsinspectie krijgt meer mogelijkheden en middelen om discriminatie op de arbeidsmarkt aan te pakken. We benoemen en veroordelen bedrijven die discrimineren. Voor een goede integratie krijgen statushouders en migranten zo snel mogelijk onderwijs in taal en voor de inburgering, met aandacht voor de grondwettelijke rechten en plichten die we in ons land kennen. Een specifiek integratiebeleid komt er voor mensen met grote afstand tot onze samenleving, zodat problemen als taal en werkloosheid, maar ook eer-gerelateerd geweld en genitale verminking worden aangepakt. blz 26. 9 Nieuwkomers moeten zo snel mogelijk Nederlands leren en direct kunnen integreren. Daarbij is belangrijk dat mensen snel aan het werk worden geholpen of op een andere wijze de mogelijkheid krijgen een bijdrage te leveren aan onze samenleving.Blz 56. We laten ons leiden door onze idealen voor een duurzame, eerlijke en inclusieve samenleving.Solidariteit is de kracht waarmee we een betere samenleving bouwen. Waarin we racisme en discriminatie bestrijden, een veilige plek bieden aan mensen die op de vlucht zijn voor oorlog en geweld. Blz 50. GroenLinks staat voor een overheid die basiszekerheid biedt voor iedereen. Voor mensen die tijdelijk hun baan zijn kwijtgeraakt en dolgraag weer aan het werk willen. Voor mensen van wie de arbeidsmarkt een te grote afstand heeft genomen. Iedereen zonder werk krijgt persoonlijke begeleiding als dat nodig is. We omarmen het ideaal van een basisinkomen: dat er een bodem is waar niemand doorheen zakt. We stoppen de afbouw van de sociale werkvoorzieningen en vormen ze om tot sociaal ontwikkelbedrijven.Blz 29. Wij willen een inclusieve samenleving, waarin iedereen kan mee te doen ongeacht beperking. Blz 35. Wij willen dat ons onderwijs echt inclusief is en dat er voor elk kind een goede plek is op school. Zie ook bij Acceptatie verschillen. Blz 66. De keuzes die wij maken voor een inclusieve samenleving zijn op vele plekken terug te vinden in dit programma. Bij de aanpak van discriminatie bij het vinden van een baan en een woning zoals in hoofd stukken 1 en 4, met gelijke kansen in het onderwijs zoals in hoofdstuk 3, met zorg die niet afhankelijk mag zijn van de dikte van je .portemonnee zoals in hoofdstuk 2Blz 10. Zorg voor elkaar is de belofte dat in ons land iedereen kan meedoen en we niemand in de steek laten. Blz 15. In lijn met het VN-Verdrag voor mensen met een handicap kijken we niet naar wat niet kan, maar zoeken we altijd naar oplossingen hoe het wel kan. Blz 46. Bij verbetering van het sociale zekerheidsstelsel zien wij in de basisbaan een nieuwe kans voor mensen die langdurig in de bijstand zitten en zelf geen werk vinden. In een samenleving waar iedereen meedoet, mag een uitkering nooit een eindstation zijn. Blz 47. Een breed aanbod van stageplekken, regulier werk, tijdelijk werk, een basisbaan of scholing zorgt ervoor dat iedereen mee kan doen.Blz 18. Een sterke overheid die zorgt voor een goedwerkend vangnet bij inkomensverlies of arbeidsongeschiktheid voor alle werkenden, inclusief zzp’ers. Blz 20. Een transparant beoordelingssysteem (schattingsbesluit) voor arbeidsongeschiktheid, dat beter aansluit bij de praktijk. Daarbij kijken we naar wat mensen wel kunnen en schrijven we mensen minder snel af. Uitkeringen stijgen niet automatisch mee met het minimumloon, met uitzondering van AOW en arbeidsongeschiktheid. Blz 21. Een persoonlijke leerrekening voor iedere werknemer om scholing mee te betalen. Gerichte begeleiding naar werk door meer persoonlijke dienstverlening van het UWV en gemeenten.Blz 45. Werkzoekenden kunnen makkelijker vrijwilligerswerk en stages doen, ook als dat werk niet direct op terugkeer naar de arbeidsmarkt is gericht. Deze activiteiten tellen voortaan mee als zinvolle voorbereiding op terugkeer naar de arbeidsmarkt. De versobering van het vangnet voor jongeren met een beperking (de Wajong) wordt teruggedraaid. Zij krijgen kansen op een zinvolle en nuttige dagbesteding met doorgroeimogelijkheden naar een passende betaalde baan. Er komt een nieuw type sociale werkvoorziening. Daarmee kunnen alle mensen met een arbeidsbeperking dicht bij huis betekenisvol werk doen, met voldoende begeleiding en voor een fatsoenlijk loon.Blz 41. Goede hulp en ondersteuning voor wie dat nodig heeft, is belangrijk. Het maakt dat mensen kunnen blijven deelnemen aan de maatschappij. Blz 56. We willen dat iedereen in onze samenleving kan meedoen, tot bloei kan komen en een beroep kan doen op zorg wanneer dat nodig is. Niemand hoeft aan de kant te staan, niemand is alleen op zichzelf aangewezen. Blz 57. Overheidscommunicatie moet uitblinken in toegankelijkheid. Die informatie is eenvoudig, voorzien van infographics en zo nodig meertalig. In lijn met het VN-verdrag voor personen met een handicap horen hier ook gebarentaal, ondertiteling en andere aanwijzingen voor communicatie bij. Blz 58. De ChristenUnie staat voor een inclusieve samenleving die inclusief is: waar mensen met en mensen zonder een beperking samenleven.Blz 25. Sociaal en beschut werk voor mensen met een arbeidsbeperking beschermen. Blz 11. Onze geschiedenis wordt uitgewist, onze tradities geridiculiseerd en onze identiteit verkwanseld. Er wordt een samenleving gecreëerd waarin Nederlanders zich moeten aanpassen aan migranten in plaats van andersom. Sterker nog: Nederlanders wordenvoortdurend zélf achtergesteld en gediscrimineerd. Dat zien we bijvoorbeeld bij sociale huurwoningen die met voorrang naar statushouders gaan of de ‘positieve discriminatie’ op de arbeidsmarkt waardoor autochtone Nederlanders minder kans maken op een
baan.
Bij PVV niets gevonden dat in overeenstemming is met 'Gewenst' bij dit thema. Overige partijen met uitzondering van VVD in voldoende mate afgedekt.
9
Veiligheidsbeleving Mate waarin mensen zich veilig voelen.
Momenteel voelt een deel van onze samenleving zich bedreigd door incidenten (of de beeldvorming daarover) en andere ontwikkelingen waardoor hun belang geschaad wordt (of in potentie geschaad kan worden).
Gewenst is dat iedereen zich veilig voelt door rechtvaardige, gelijke behandeling en niemand de noodzaak voelt anderen te bedreigen/benadelen om in eigen (basis)behoeften te voorzien.
blz 113. Veiligheid is een absolute voorwaarde voor een vrije samenleving. Om veiligheid na te kunnen streven in een snel veranderende wereld moeten alle middelen die de rechtsstaat ons biedt, slim worden ingezet. Middelen die door diezelfde rechtsstaat begrensd worden. Soms vraagt dat om repressie en de effectieve inzet van ons strafrecht. Vaak ook om preventie, om misdaad zoveel mogelijk te voorkomen. D66 wil investeren in onze politiemensen, inlichtingen- en veiligheidsdiensten en in terrorismebestrijding. We willen onze rechtsstaat bovendien uitrusten met middelen om nieuwe ontwikkelingen het hoofd te bieden, zoals cybercriminaliteitblz 21. Het recht zou moeten gelden voor iedereen, maar je recht halen is voor steeds meer mensen onbetaalbaar geworden. Door de hoge kosten van een procedure en het uitkleden van de rechtsbijstand. Mensen met veel geld kunnen dure advocaten betalen en gemakkelijk lange procedures voeren. Ook deze tweedeling gaan we bestrijden. Om het recht toegankelijk te maken starten we met Huizen van het recht, dicht in de uurt. Waar rechters spreekuur hebben en waar advocaten, mediators en schuldhulpverleners aanwezig zijn. blz 25. We beschermen ons vrije en democratische land tegen organisaties die haat zaaien en geweld prediken,waaronder extreemrechtse groeperingen en extreme salafisten. Ronselaars en haatpredikers worden uit ons land geweerd of vervolgd.Blz 48. Om de sociale veiligheid binnen bedrijven te versterken, krijgt iedere werknemer toegang tot een vertrouwenspersoon. De inspectie krijgt meer ruimte om zelfstandig onderzoek te doen en gaat ook handhaven op de naleving van cao-lonen, beloningsdiscriminatie, werkdruk, discriminatie en sociale veiligheid.Malafide werkgevers krijgen hoge boetes en moeten werknemers financieel compenseren bij misstanden. We versterken de rechtspositie en veiligheid van sekswerkers.Blz 59. We treden hard op tegen de oorzaken van onveiligheid en criminaliteit zelf. Blz 61. Investeren in de mensen die ons veilig houden. Vooral jongens met weinig toekomstkansen lijken in de lokale criminaliteit verstrikt te raken Hen geven we meer kansen, met goed onderwijs, meer perspectief op een baan en voldoende professionele jeugdhulp. Blz 62. Niet alleen de politie, ook inwoners dragen bij aan de veiligheid van een wijk. Zij kunnen zich aanmelden bij buurtpreventie of buurtbemiddeling, waardoor (het gevoel) van veiligheid toeneemt.Blz 93. Geen houdbare en duurzame veiligheid zonder een rechtvaardiger verdeling van beschikbare rijkdom, politieke participatie, armoedebestrijding, duurzame ontwikkeling, respect voor mensenrechten en goed bestuur.Blz 19. Op hogere leeftijd worden ouderen kwetsbaarder voor oplichting en kleine criminaliteit, ook via het internet. Dit heeft een grote impact op hun gevoel van veiligheid. Wij willen dat de politie, banken en bedrijven altijd extra aandacht geven aan meldingen en aangiftes van ouderen. Blz 72. De zorg voor veiligheid is een verantwoordelijkheid van ons allemaal. Want alleen in een veilige en rechtvaardige samenleving kunnen we echt vrij zijn. De zorg voor onze veiligheid begint met een goed functionerende rechtsstaat, die beschermt en alert optreedt tegen onrecht, overlast en criminaliteit. We vergroten de bewustwording en weerbaarheid van burgers en ondernemers, en bieden meer mogelijkheden om zelf een bijdrage te leveren aan onze veiligheid. Blz 76. Omdat veiligheid in deze tijd nooit vanzelfsprekend is en risico’s vele vormen kunnen aannemen, willen wij een Planbureau voor de Veiligheid voor een structurele analyse van bestaande en nieuwe veiligheidsrisico’s in onze samenleving.Blz 83. Vergroten van de sociale veiligheid in het OV. Blz 58. Geheel verbieden van gezichtsbedekkende kleding in de openbare ruimte. Blz 60. Veiligheid staat voorop in de strijd tegen radicalisering en terreur. Het strafrecht besteedt meer aandacht aan wat rechtvaardig is voor de samenleving als geheel. Blz 63. Versterken van de Nationale Politie met extra wijkagenten, Stroomstootwapens en bodycams gaan tot de standaarduitrusting van de politie behoren. Een Very Irritating Police-aanpak voor overlastgevende hangjongeren of asielzoekers. Meer zichtbare wijkagenten die surveilleren om verloedering op straat en in wijken tegen te gaan. De bevoegdheden van boa’s worden uitgebreid. Blz 45. De arbeidsinspectie krijgt een breder mandaat om zelf onderzoek te doen en gaat ook handhaven op de naleving van cao-lonen, discriminatie en sociale veiligheid. De arbeidsinspectie gaat daarbij ook nadrukkelijk in gesprek met medewerkers. Blz 92. Privacy is veiligheid. We zijn tegen privacyschendingen voor schijnveiligheid. Blz 38. We investeren 100 miljoen in een fonds voor de samenleving, waarmee we een impuls geven aan de ondersteuning van sociale verbanden en onze samenleving. Blz 28. De ChristenUnie kiest voor een stevig departement voor de rechtsstaat: een ministerie van Justitie. De nationale politie komt onder het ministerie van Binnenlandse Zaken, dat gaat over de veiligheid en de openbare orde.Blz 21. Politiebureaus en politieagenten terug in de wijken. 10.000 extra politieagenten en veel meer politieagenten zichtbaar op straat. SP, GroenLinks, PvdA, CDA en CU in voldoende mate beschreven. Rest Enigszins.
10
Rechtvaardigheid vluchtelingenbeleid Mate waarin het vluchtelingenbeleid wordt ervaren als rechtvaardig wat betreft het belang van de vluchtelingen en reeds aanwezige inwoners.
Momenteel worden vluchtelingen door sommige inwoners gezien als bedreiging van de eigen belangen, vooral wanneer het lijkt dat vluchtelingen bevoordeeld worden ten opzichte van hen. Beleid is defensief en procedures duren te lang.
Gewenst is een vluchtelingenbeleid in harmonie met de omgeving die hen opvangt, met een proactieve houding over opvang en snelle uitslag over toelating.
Blz 197. Mensen die in Nederland asiel aanvragen, moeten snel duidelijkheid krijgen. Wie in Nederland mag blijven, moet snel mee kunnen doen in de samenleving. Wie niet mag blijven, moet zo snel mogelijk vertrekkenblz 198. Vluchtelingen worden voor het grootste deel opgevangen in de regio van het land waaruit ze zijn gevlucht. We onderzoeken de mogelijkheden voor private hervestiging, naar het voorbeeld van Canada. Hierbij kunnen mensen of particuliere organisaties vluchtelingen voordragen voor vestiging in Nederland en daarvoor de kosten dragen. blz. 201 Hoe eerder vluchtelingen kunnen meedoen in de Nederlandse samenleving, hoe beter. Blz 195. Landen die opvang in de regio bieden helpen we met geld voor onderdak, voedsel, medische zorg en onderwijs. Daar waar mogelijk zet D66 in op het aanpakken van de oorzaken van vluchten. Om asielzoekers in staat te stellen om zonder gevaar Europa te bereiken, zet Nederland zich op Europees niveau in voor humanitaire visa. blz 25. De oorzaken waarom mensen vluchten pakken we aan, onder meer door te stoppen met oneerlijke handel. In lijn met het Vluchtelingenverdrag houden we vast aan het verschil tussen vluchtelingen en migranten. We bieden hulp overal waar dat nodig is en zorgen dat mensen goed worden opgevangen, in de regio en in ons land. Mensen die niet veilig in de regio terecht kunnen verdelen we over de EU-lidstaten.Blz 70. Wie bescherming zoekt tegen oorlog en vervolging kan in Nederland een thuis vinden. We sturen niemand terug naar een land waar het niet veilig is. We zorgen voor een snelle en eerlijke asielprocedure en investeren in de integratie om volwaardig deel uit te maken van de samenleving. Blz 71. Wie in Nederland asiel aanvraagt, krijgt veel sneller uitsluitsel (binnen zes maanden).Blz 87. We staan altijd open voor de opvang van vluchtelingen en bekijken nuchter wat er nodig is voor onze eigen arbeidsmarkt. We blijven in Nederland ruimhartig bescherming bieden aan vluchtelingen die om humanitaire of politieke redenen hun land moesten verlaten. Als we vluchtelingen eerlijker willen verdelen in Europa en de meest kwetsbare en gemarginaliseerde mensen willen hervestigen dan moeten asielprocedures effectiever en sneller verlopen. Blz 89. Nederland draagt bij aan menswaardige opvang in de regio. Wij willen dat Nederland bijdraagt aan een menswaardige opvang in landen met een groot aantal vluchtelingen. Blz 90. Om het draagvlak in de samenleving te behouden komen er snellere asiel procedures en worden mensen die geen recht hebben op verblijf daadwerkelijk teruggestuurd naar hun land van herkomst. Blz 84. Wij willen dat Nederland een voortrekkersrol vervult in de ontwikkeling van een Europees vluchtelingen- en asielbeleid. Kernpunten zijn een strenge controle van de buitengrenzen, opvang en primaire beoordeling van asielverzoeken aan de buitengrens, herverdeling over de lidstaten en een effectiever terugkeerbeleid voor afgewezen asielzoekers. Onderdeel van de nieuwe Europese aanpak is een stevig Europees terugkeerbeleid volgens het more for more-principe: landen die meewerken aan de terugkeer van hun onderdanen, krijgen meer en betere afspraken over samenwerking, hulp en handel. Blz 85. Om het draagvlak voor asiel en de opvang van vluchtelingen te behouden zijn we streng op het misbruik van het asielrecht. Dat vraagt om een snellere en betere uitvoering vande procedures en voldoende capaciteit voor de Immigratie- en NaturalisatiedienstBlz 54. Mensen die vluchten voor oorlog en geweld moeten kunnen rekenen op veilige opvang. Gelukkig is het taboe van opvang in de regio in Nederland inmiddels doorbroken. Een jaarlijks quotum voor hervestiging van vluchtelingen dat, mede gelet op maatschappelijk draagvlak, ook nul kan zijn. Vluchtelingen selecteren we op basis van inpasbaarheid in de Nederlandse samenleving. Aanpassing van de Europese asielregels om tijdelijke opvang in Nederland mogelijk te maken. De huidige praktijk waarin na vijf jaar permanent verblijf verkregen kan worden, willen we aanpassen. Uitgenodigde vluchtelingen geven we dan een tijdelijke verblijfsvergunning voor drie jaar. Blz 49. Toekenning van noodhulp op basis van waar onze belangen liggen om vluchtelingenstromen te voorkomenBlz 100. Internationale verdragen zoals het Vluchtelingenverdrag en het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens vormen het uitgangspunt. Nederland gaat niet akkoord met afspraken, zoals de Turkijedeal, die hiermee strijdig zijn. Nederland werkt mee aan het verbeteren van de leefomstandigheden en het creëren van een toekomstperspectief voor mensen in vluchtelingenkampen. Nederland stelt daar geld en kennis voor beschikbaar. Er komt een eerlijke verdeling van vluchtelingen in Europa. De Europese grensbewaking Frontex moet worden vervangen door humanitaire missies, gericht op het helpen van mensen in nood. Nederland tornt niet aanhet VN-vluchtelingenverdrag. Mensen die in NL een verblijfsvergunning aanvragen, krijgen snel een zorgvuldig besluit over hun verblijfsrecht. Blz 20. Mensen die vluchten bevinden zich in een afhankelijke en vaak kwetsbare positie en moeten kunnen rekenen op een rechtvaardige behandeling van hun asielverzoek. Nederland eerbiedigt de internationale rechtsbescherming voor vluchtelingen, zoals vastgelegd in het vluchtelingenverdrag en de mensenrechtenverdragen. Vluchtelingen worden in veruit de meeste gevallen opgevangen in hun eigen regio. Nederland draagt bij aan het verbeteren van humane en veilige opvang, Nederland spant zich in om binnen Europa, of desnoods met een groep gelijkgestemde lidstaten, tot afspraken over migratie te komen. We willen vooruitgeschoven Europese aanmeldcentra langs de randen van de Europese buitengrenzen. Blz 21 Nederland introduceert een ruimhartiger uitnodigingsbeleid voor vluchtelingen, zodat we jaarlijks 5000 van de meest kwetsbare vluchtelingen zelf uitnodigen in Nederland. Er wordt daarom weer geïnvesteerd inde IND en haar medewerkers, zodat asielverzoeken snel, deskundig, onafhankelijk en met voldoende zorg in behandeling genomen kunnen worden. De versobering van asielprocedures, zoals het afschaffen van het recht op een advocaat bij het eerste verhoor, wordt teruggedraaid.Niets gevonden dat in overeenstemming is met 'Gewenst' bij dit thema.SP, GroenLinks, PvdA, CDA, CU en PvdD in voldoende mate beschreven. D66 enigszins. VVD en PVV beschrijven het tegenovergestelde.
11
Zorg voor toekomstige generaties Mate waarin overheidsbeleid rekening houdt met de impact op (de belangen van) toekomstige generaties.
Momenteel is beleid vooral gericht op de korte termijn. Het houdt te weinig rekening met langetermijneffecten van keuzes.
Gewenst is beleid ook af te stemmen op het belang van toekomstige generaties.
Blz 9. Wij geloven dat toekomstige generaties – onze kinderen en kleinkinderen – ook recht hebben op een leefbare planeet, op een fijn land. Daarom gaan we de klimaatdoelen halen en doen er een flinke schep bovenop. Er komt meer ruimte voor natuur en voor zon- en windenergie. Kringlooplandbouw wordt de norm, we werken toe naar een halvering van de veestapel. We stimuleren de overgang van een waarde- naar een waardengedreven bedrijfsleven. blz 23. We willen af van de wegwerpeconomie en bouwen aan een duurzame samenleving. Met een rechtvaardig klimaatbeleid, waarin niet de mensen maar de grote vervuilers de rekening betalen.De tien procent allerrijksten in de wereld is verantwoordelijk voor bijna de helft van alle uitstoot. Verdere aantasting van het klimaat kunnen we alleen voorkomen als we ook de sociale ongelijkheid durven aanpakken, in eigen land en in de rest van de wereld. De klimaatdoelen worden een uitgangspunt in alle handelsverdragen. De uitstoot en lozing van gevaarlijke stoffen stoppen we. De normen voor luchtkwaliteit scherpen we flink aan. Het lozen van gevaarlijke stoffen op rivierwater kan niet meer.Blz 22. GroenLinks wil naar een systeem waarin gezondheid van mensen en dieren het uitgangspunt is, schaalvergroting niet noodzakelijk is om te overleven, de rijkdom van de bodem behouden blijft voortoekomstige generaties, lblz 48. Bedrijven spelen een sleutelrol in de overgang naar een solidaire en duurzame samenleving. Daarom krijgen bedrijven een wettelijke plicht om zich maatschappelijk verantwoord te gedragen en de mogelijkheid om hun maatschappelijke missie vast te leggen in hun statuten. Blz 12. Een groene economie kan niet zonder een groene financiële sector. Financiële partijen, zoals banken, pensioenfondsen en vermogensbeheerders moeten inzichtelijk maken welke klimaat- en biodiversiteitsrisico’s ze op hun balans hebben en hoe ze deze gaan verkleinen.BNlz 4. Bestaanszekerheid willen wij niet alleen voor iedereen nu, maar ook in de toekomst. Duurzaamheid is daarmee direct aan de kernvoorwaarde bestaanszekerheid verbonden. Dat betekent eerlijke groei, groene banen, groene technologie, solidariteit met toekomstige generaties en een gezond leven. Blz 54. We willen niet alleen overgaan op duurzame energie, ook de manier waarop we produceren en omgaan met onze grondstoffen kan duurzamer Dat betekent productie zonder vervuiling, met hergebruik van grondstoffen en zonder afval: de circulaire economie. Daarmee kunnen we er zeker van zijn dat we de planeet goed achterlaten voor de generaties na ons. Blz 55. Er komen nieuw Europese eisen volgens de Ecodesign richtlijn, producten worden niet alleen energiezuiniger, maar zijn ook opnieuw te gebruiken en te herstellen.Blz 8. Als goede rentmeesters schuiven we geen problemen door naar volgende generaties, maar nemen we onze verantwoordelijkheid voor hun toekomst. Blz 59. De aarde is niet van ons, maar we hebben wel de taak er goed voor te zorgen. Dat is rentmeesterschap en daarom is klimaatverandering een van de grootste opgaven van deze tijd. Voor onszelf, maar zeker voor de generaties die na ons komen. Door te werken aan een schonere, gezondere en groenere omgeving kunnen wij een betekenisvolle en zichtbare bijdrage leveren aan een duurzame toekomst. Blz 78. Wij willen toekomstige generaties niet met onhoudbare schulden opzadelen.Blz 23.Maatwerk met beleggen voor verschillende leeftijden. We zorgen ervoor dat alle generaties een zo goed mogelijk pensioen krijgenHET HELE PROGRAMMA te vinden. In aanvulling op de Monitor Brede Welvaart komt er een generatietoets, die duidelijk inzichtelijk maakt wat de huidige grote beslissingen betekenen voor toekomstige generaties. Ook wordt in kaart gebracht hoe onze welvaart ten koste gaat van welzijn elders.Blz 101. Mensen zijn onderdeel van een prachtige schepping. We laden ons op in mooie landschappen en genieten van de wonderlijke schoonheid van bloemen, bomen, insecten en andere dieren. Soms dreigen we te vergeten hoe afhankelijk we ervan zijn. Onze complexe technologische en economische systemen ontnemen ons soms het zicht op de realiteit dat we leven van wat de natuur ons geeft: voedsel, water, grondstoffen, energiebronnen en de mogelijkheid om te ontspannen. Onze opdracht is om als rentmeesters de rijkdom die de aarde biedt te gebruiken voor een goed leven, maar binnen de grenzen van onze planeet, zodat ook onze kinderen zich kunnen blijven verwonderen over de prachtige diversiteit van Gods schepping. Deze opdracht om de aarde te beheren, verbindt het lot van mensen wereldwijd. Of mensen buren van elkaar zijn of aan de andere kant van de aarde wonen, en ook als het om toekomstige generaties gaat: met ons handelen hebben we impact op elkaars leven. Wij zijn verantwoordelijk voor de gevolgen van ons handelen voor het leven van ander. Voor de ChristenUnie is ecologische en sociale rechtvaardigheid de norm voor het beleid.Niets gevonden dat in overeenstemming is met 'Gewenst' bij dit thema.Alle partijen behalve VVD en PVV in voldoende mate afgedekt.
12
Vertrouwen in politiek/instituties Mate waarin burgers vertrouwen hebben in politiek en instituties.
Momenteel is het vertrouwen van burgers in politiek en instituties laag. Zij hebben het gevoel dat er te weinig oog is voor hun belangen (en wel voor belangen van anderen).
Gewenst is dat het trackrecord van overheid en politici vertrouwen geeft in oprechte en integere afweging van belangen.
blz 128. Een menselijke overheid De menselijke maat moet terug in het contact tussen overheid en burger. Mensen moeten kunnen vertrouwen op een overheid die er voor hen is.Niets gevonden dat in overeenstemming is met 'Gewenst' bij dit thema.Blz 27.GroenLinks staat voor een publieke sector die is gebaseerd op samenwerking, vertrouwen en solidariteit.Blz 13. Een einde aan de cultuur van wantrouwen in de bijstand. Blz 60. Politie midden in de maatschappij. Wij willen een maatschappelijk verankerde politie. Blz 73. Geen etnisch profileren. Etnisch profileren ondermijnt het vertrouwen in de rechtsstaat. Blz 6. We versterken het vertrouwen in een overheid die dienstbaar is en bescherming biedt door naast mensen te staan en oplossingen mogelijk te maken. Blz 69 Nieuwe maatregelen zijn nodig om het geschade vertrouwen te herstellen en de checks en balances in de rechtsstaat te versterken in een nieuw sociaal contract tussen burgers, overheid en markt. Blz 70. Wij willen dat politici zich krachtig uitspreken tegen personen en partijen die het vertrouwen in de instituties van de democratische rechtsstaat ondermijnen of het belang in twijfel trekken. Wij leggen in de Grondwet vast dat Nederland eendemocratische rechtsstaat is.Niets gevonden dat in overeenstemming is met 'Gewenst' bij dit thema.Blz 48. Voor het bepalen en sturen van beleid gaat de overheid de reeds ontwikkelde Monitor Brede Welvaart gebruiken. Daarbij kunnen ook andere instrumenten ingezet worden die een beeld geven van het welbevinden van mens en dier, van een schone leefomgeving, biodiversiteit, innovaiekracht, gemeenschapszin, aanwezigheid van zorg, et cetera. Zo worden de postieve en negatieve effecten van overheidsmaatregelen en economische activiteiten op de samenleving duidelijk in kaart gebracht en kunnen we de juiste koers bepalen richting duurzaamheid en solidaire economie. In aanvulling op de Monitor Brede Welvaart komt er een generatietoets, die duidelijk inzichtelijk maakt wat de huidige grote beslissingen betekenen voor toekomstige generaties. Ook wordt in kaart gebracht hoe onze welvaart ten koste gaat van welzijn elders.Blz 18. Investeren in toezichts- en uitvoeringsorganisaties. Mensen merken het meest van de overheid via het werk van uitvoeringsorganisaties, zoals de belastingdienst, het UWV, de IND, de nationale politie en defensie, van toezichthouders en inspecties. Voor herstel van vertrouwen in de overheid is het nodig om te investeren in de kwaliteit van deze organisaties en om de kennis en kunde die bij deze organisaties aanwezig is, te benutten bij beleidsvorming. De minister van Binnenlandse Zaken gaat meer regie voeren en stuurt jaarlijks een Staat van de Uitvoering naar de Kamer. Dit geeft een prikkel om achterstallig onderhoud bij deze diensten weg te werken en de kwaliteit te verbeteren.Blz 33. Herstel rechtsstaat: geen willekeur en corruptie, Gekozen burgemeester, Invoering bindend referendum, Afschaffen wachtgeldregeling voor politici: WW, net als voor werknemers. Grootste drie partijen na de verkiezingen gaan verplicht met elkaar onderhandelenGroenLinks, CDA, CU en PvdD in voldoende mate beschreven. Ontbreekt bij SP en VVD. Rest enigszins beschreven.
13
Internationale gelijkheid (tussen landen) Mate waarin landen gelijkwaardig met elkaar en met elkaars belangen omgaan zodat het beleid van de een de belangen van de ander niet schaadt.
Momenteel benadeelt Nederland als (winst)belastingparadijs de belangen van andere landen.
Gewenst is dat landen elkaar behandelen zoals ze zelf behandeld willen worden.
blz 192. Behalve het vastleggen van kwaliteits- en veiligheidseisen zijn het verbeteren van mensenrechten, arbeidsomstandigheden, de positie van vrouwen en het milieu leidend in de manier waarop wij met andere landen handel drijven. We geloven in heldere handelsregels, afgesproken binnen internationale organisaties zoals de WHO en de OESO, om dit te bereiken.blz 27. We bestrijden oneerlijke handel die leidt tot uitbuiting en helpen andere landen om zichzelf te ontwikkelen.blz 4. GroenLinks kiest voor globalisering waarin we naïef economisme en ongelimiteerde vrijhandel vervangen door internationale solidariteit, mondiaal klimaatbeleid, bescherming van mensenrechten en strategische onafhankelijkheid. Blz 44.We maken een einde aan de beschamende rol van Nederland als belastingparadijs en veranderen in een internationale voortrekker van fiscale samenwerking.We zetten ons ervoor in dat bedrijven die in een bepaald land winst maken in datzelfde land belasting betalen. We sluiten de ontsnappingsroutes voor belastingontwijking in ons land en gaan belastingontduiking harder aanpakkenBlz 95. Eerlijk handels en ontwikkelingsbeleid anno 2021 De enorme ongelijkheid tussen landen blijft schrijnend, en juist ook binnen landen stijgt de ongelijkheid. Handelspolitiek tegenwoordig direct gekoppeld aan ontwikkeling mag niet alleen geënt zijn op eigen voor deel maar draagt bij aan de duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG's). Ons beleid draagt positief bij aan het bestrijden van ongelijkheid tussen landen en binnen landen. Daarom willen we “de eerlijkste wet”: deze toetst iedere nieuwe wet op het effect op ontwikkelingslanden. Nederland levert een eerlijke bijdrage aan internationale klimaatsteun voor kwetsbare landen, met prioriteit voor adaptatie. Blz 96. Eerlijke belastingheffing is cruciaal. Internationale bedrijven m aken verplicht openbaar waar ze actief zijn en hoeveel belasting ze per land betalen. In Europees verband maakt Nederland zich sterk voor het tegengaan van concurrentie op belastingtarieven door te pleiten voor een minimum internationaal tarief.Blz 78. Nederland blijft, als een van de oprichters, met andere landen werken aan een op waarden gefundeerde Europese Unie. Financiële solidariteit met andere lidstaten wordt in principe vormgegeven via de meerjarenbegroting.Niets gevonden dat in overeenstemming is met 'Gewenst' bij dit thema.Blz 7.We kunnen onze wereld veiliger en vreedzamer maken als we bereid zijn te kijken naar ons eigen aandeel in het ontstaan van de problemen. De bestrijding van honger en armoede in de wereld begint bij een eerlijke verdeling van wat de Aarde te bieden heeft. Blz 91. Open-sourceprojecten bieden veel kansen om kennis en informatie te delen. Door bijvoorbeeld technologische oplossingen te delen, kunnen andere landen, ondernemers en individuen bestaande kennis gebruiken om verder te ontwikkelen Blz 95. De Partij voor de Dieren kiest voor internationale samenwerking met mensen die zich overal ter wereld inzetten voor een leefbare Aarde. De EU zet kwetsbare waarden op EEN en zet haar macht in om te zorgen dat bedrijven mensen en dieren van dienst zijn.Blz 91. Nederland stopt met internationaal de vertragende factor te zijn en bekeert zich van gidsland voor slimme belastingontwijking tot gidsland voor effectieve aanpak daarvan. We zetten in op een Europees minimumtarief voor de vennootschapsbelasting. We willen de race-to-the-bottom stoppen en een harde ondergrens van 15% trekken op basis van een duidelijke belastinggrondslag. Blz 129.Er is meer samenhang nodig in het buitenlandbeleid. Belangrijk is dat doelstellingen, maatregelen en instrumenten elkaar niet beconcurreren of afzwakken, maar op elkaar aansluiten en elkaar versterken. Geen belastingdeals die ontwikkelingslanden inkomsten kosten waar geen ontwikkelingssamenwerking ooit tegenop kan. Wij willen een stoplichtsysteem, zodat de mensenrechtensituatie altijd wordt betrokken bij missies of handelsdealsNiets gevonden dat in overeenstemming is met 'Gewenst' bij dit thema.D66, SP, GroenLinks, PvdA, PvdD en CU in voldoende mate afgedekt. CDA enigszins. VVD en PVV ontbreken.
14
Rechtvaardigheid handelsverdragen Mate waarin handelsverdragen de belangen van mens, milieu en maatschappij beschermen en bevorderen.
Momenteel beschermen handelsverdragen de belangen van private partijen en is compensatie voor schending afdwingbaar via speciale zakenrechtbanken buiten nationale rechtbanken om.
Gewenst is dat handelsverdragen de belangen van mens, milieu en maatschappij beschermen en bevorderen en compensatie eisen van private partijen die schade veroorzaken zonder speciale rechtbank.
blz 192. Voor onze welvaart zijn we afhankelijk van internationale handel. We verdienen er ruim een derde van ons nationaal inkomen mee. Door het maken van heldere afspraken via handelsverdragen vergroten we ons verdienvermogen en nemen we andere landen mee in onze hoge standaarden voor eerlijke productie, mensenrechten en een beter klimaat. De EU sluit alleen handelsakkoorden met landen die het Klimaatakkoord van Parijs hebben ondertekend. Blz 189. Bij onderhandelingen voor handelsverdragen zorgen we voor representativiteit en transparantie. Zo komen alle belanghebbenden van werkgever- tot werknemersorganisaties aan bod in het onderhandelingsproces en kunnen parlementariërs en journalisten hun controlerende taak vervullen.blz 11. Wij zetten ons in voor eerlijke handel en blijven ons dus verzetten tegen handelsverdragen met exclusieve privileges voor buitenlandse investeerders. Winstbejag van de rijken ten koste van de voedselveiligheid, de mensenrechten en een schoon milieu accepteren we niet meer. Internationaal zetten we ons onder meer in voor een belasting op financiële transacties, zo kunnen we ook uitbuiting van arme landen helpen voorkomen. blz 27. De Europese Unie kan geen handelsverdragen meer sluiten zonder toestemming van de parlementen van de lidstaten. We zetten ons in voor eerlijke handel, zonder privileges voor multinationals en met harde normen voor de bescherming van mens en milieu.Blz 83. GroenLinks wil een ander systeem, een systeem van eerlijke en duurzame handel. Handel die ten dienste staat van mens en planeet, en niet van geld en grote bedrijven. Handel waarin mensenrechten, welzijn, klimaat, natuur en dierenwelzijn belangrijker zijn dan zoveel mogelijk geld verdienen.Blz 96. Duurzaamheid is de kern van huidige en toekomstige handelsverdragen. Met een Europees model, dat onder meer werknemersrechten, milieu en dierenwelzijn eerbiedigt, en een zorgplicht voor bedrijven om hun aanvoerketens te verduurzamen. Handelsverdragen voldoen minstens aan de Parijse klimaatdoelen en de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties (SDGs). Oprichting Multilateraal Hof. Mensen gaan boven multinationals. Daarom krijgen overheden, bedrijven, maatschappelijke organisaties en vakbonden gelijke toegang – en gelijke bescherming – bij geschillenbeslechting over investeringsbescherming. Daarom wordt snel een Multilateraal Hof opgericht. Bindende maatregelen voor internationaal maatschappelijk ondernemen, in aanvulling op vrijwillige convenanten. Nederlandse bedrijven mogen zich niet schuldig maken aan mensenrechtenschendingen, kinderarbeid en milieuschade in productieketens. Er is toezicht op de uitvoering van de Wet Zorgplicht Kinderarbeid.Blz39. Als open economie met een sterke export hebben wij groot belang bijeerlijke afspraken over een gelijk speelveld voor bedrijven. Dat is onze inzet in Europa en in de onderhandelingen over nieuwe handelsverdragenmet andere landen.Blz 11. Dankzij een sterke Europese Unie kunnen we via handelsverdragen met derde landen economieën gelijkwaardig naar elkaar openstellen en bedrijven die oneerlijk concurreren met staatssteun uit onze markt weren. Blz 16. Internationale handel op basis van wederkerigheid, waarbij bedrijven uit derde landen alleen ongehinderd toegang hebben tot de Europese interne markt als zij ook hun thuismarkt openstellen. Handelsverdragen zijn hiervoor het meest effectieve middel. Blz 95. Beperken van de doorwerking van internationale verdragen in Nederland. Rechtstreekse werking van nieuwe verdragen is alleen nog mogelijk na omzetting van verdragen in Nederlandse wetten. Het Nederlandse parlement kan hierbij duidelijk toelichten hoe internationale verdragen worden geïnterpreteerdBlz 98. De Partij voor de Dieren wil dat het klimaat, biodiversiteit, de volksgezondheid, mensen- en dierenrechten en regionale landbouw het uitgangspunt worden van handelsbeleid. Blz 99. Bedrijven uit sectoren die elders op de wereld onherstelbare schade aanrichten aan ecosystemen en de leefomgeving van mens en dier, zoals de olie- en gasindustrie, worden uitgesloten van handelsmissies. Nederland trekt (definitief) haar steun in voor verdragen met onder meer de Verenigde Staten, Mercosur, Canada (CETA), Mexico, Thailand, Indonesië, Australië en Nieuw-Zeeland. Als er toch vrijhandelsverdragen worden afgesloten door de EU, moeten alle lidstaten daarmee instemmen en zijn landbouw en investeringsbescherming in ieder geval geen onderdeel van dat verdrag. Uiteindelijk krijgt de Nederlandse burger het laatste woord door middel van een bindend correctief referendum. Verdragen waarin investeringsbescherming (ICS of ISDS) opgenomen zit, worden door Nederland opgezegd. Voorbeelden van dergelijke verdragen zijn CETA en het Energiehandvest (ECT). De EU stopt onmiddellijk de onderhandelingen met China over een investeringsverdrag.Blz 135. Standaarden die binnen de EU gelden op het gebied van volksgezondheid, dierenwelzijn, voedselveiligheid, milieu, privacy en de positie van werknemers moeten ook gelden voor producten die door de EU worden geïmporteerd. Het gaat hierbij zowel om product- als productiestandaarden. Geen afzonderlijke juridische arbitrage voor multinationals. Monitoring van de effecten van vrijhandelsakkoorden voor ontwikkelingslanden is cruciaal om te waarborgen dat vrijhandel duurzame en inclusieve ontwikkeling stimuleert. Hiertoe dient een robuust monitoringsmechanisme te worden opgebouwd, dat directe belanghebbenden de mogelijkheid tot inspraak biedt.Niets gevonden dat in overeenstemming is met 'Gewenst' bij dit thema.SP, GroenLinks, PvdA, PvdD en CU in voldoende mate afgedekt. Bij PVV niets gevonden dat in overeenstemming is met 'Gewenst' bij dit thema. Rest enigszins.
15
Rechtvaardigheid sociale zekerheidsstelsel Mate waarin het sociale zekerheidsstelsel voor iedereen die dat nodig heeft een rechtvaardig vangnet biedt.
Momenteel is het stelsel niet voor iedereen in evenredige mate toegankelijk en is de controle erop excessief (en kostbaar).
Gewenst is een stelsel dat iedereen die dat nodig heeft ondersteuning biedt om er weer bovenop te komen en naar draagkracht mee te doen in de samenleving.
blz 40. Verschillen in juridische bescherming, sociale zekerheid en fiscaliteit. Voor de één is werk een bron van stabiliteit en kansen, voor de ander geeft het geen uitzicht op een vrijheid en zekerheid. Die ongelijkheid willen we bestrijden. Blz 41. We willen een forse vereenvoudiging van het belasting- en toeslagenstelsel. Daarmee stoppen we het complexe rondpompen van geld. In plaats van toeslagen, krijgt ieder Nederlands huishouden een korting op de belasting. De laagste inkomens, die geen belasting betalen, krijgen dit bedrag uitgekeerd. Zonder formulieren, zonder voorschotten en dus zonder terugbetalingen en schulden. D66 wil de arbeidsmarkt hervormen zodat werk weer bijdraagt aan een waardig en vrij bestaan voor iedereen Blz 42. Zoals in het hoofdstuk 'Het einde van het toeslagenstelsel, naar een nieuwe start' staat, streven we ernaar om op termijn ook de bijstand te vervangen door een verzilverbare heffingskorting die het sociaal minimum garandeert Zie Sociaaleconomische gelijkheid en bestaanszekerheidBLZ 50. Iedereen doet mee. Vrijwel alle 15 programmapunten. GroenLinks staat voor een overheid die basiszekerheid biedt voor iedereen. Van onzekerheid naar zekerheid, van worden afgedankt naar meedoen. We omarmen het ideaal van een basisinkomen: dat er een bodem is waar niemand doorheen zakt. Blz 51. Er komt een collectieve basisvoorziening tegen arbeidsongeschiktheid voor alle werkenden. Iedereen zonder werk krijgt persoonlijke begeleiding als dat nodig is. Blz 52. Iedereen die in de bijstand of de Wajong zit en ondanks begeleiding geen werk kan vinden, krijgt recht op een (basis-)baan. Er komt één werkloket waar iedereen terechtkan met vragen over werk, loopbaan, scholing en begeleiding naar werk en het ontwikkelingsbudget. De dienstverlening staat los van een eventuele uitkering, zodat iedereen onafhankelijk wordt behandeld.Blz 10. In Nederland moet je van je werk kunnen leven. Een minimumuurloon van 14 euro is duidelijk, transparant en minder complex voor toezichthouders, werkgevers en werknemers. We verhogen het minimumloon met behoud van de koppeling aan de sociale zekerheid, waaronder de AOW en de bijstand.Een hoger sociaal minimum en een einde aan de toeslagen jungle. Daarom verhogen we het minimumloon, uitkeringen als de AOW en de bijstand. De zorgpremie gaat omlaag zie hoofdstuk 2 Kinderopvang wordt gratis (zie hoofdstuk 3 Huren maken we betaalbaar met een nieuwe huursubsidie (zie hoofdstuk 4 Daarmee maken we de toeslagen overbodig. Onder de streep gaan mensen erop vooruit . Blz 12. De hoogte en de duur van de uitkering van werknemersverzekeringen gaat niet omlaag. Sociale zekerheid gaat over inkomensbescherming, voorkomen van armoede en verbinding in solidariteit. Werknemersverzekeringen beschermen mensen die buiten hun schuld niet in hun inkomen kunnen voorzien. Daarom beschermen wij de werknemersver zekeringen.Blz 10. Wij zorgen dat je in elke baan weer de waardering, zekerheid en ruimte krijgt om het beste uit jezelf te halen en te bouwen aan je eigen toekomst. We verhogen het minimumloon en zorgen dat meer werken ook meer loont. Blz.46. Wij willen een groot en breed onderzoek naar de vraag of het huidige stelsel van sociale zekerheid nog voldoende bestaanszekerheid en perspectief biedt voor mensen die langdurig zijn aangewezen op een uitkering. Bij verbetering van het stelsel zien wij in de basisbaan een nieuwe kans voor mensen die langdurig in de bijstand zitten en zelf geen werk vinden. In een samenleving waar iedereen meedoet, mag een uitkering nooit een eindstation zijn.Blz 20. Meer sociale bescherming door een hogere uitkering direct na baanverlies. De WW-uitkering gaat in de eerste drie maanden omhoog en daarna omlaag. We maken het aantrekkelijk om met een bijstandsuitkering te starten met werken in deeltijd door ruimere bijverdiengrenzen. Het terugbrengen van de menselijke maat in de uitvoering van sociale stelsel. Daarbij verbeteren we ook de baankansen voor mensen met een arbeidsbeperking, door begeleiding en ondersteuning op de werkvloer en door ervoor te zorgen dat werken altijd loont.Blz 42. Het is de taak van de overheid om voor alle inwoners een sociaal minimum te garanderen en daarbij de grenzen van de draagkracht van de aarde niet te overschrijden. We hebben een samenleving voor ogen die onthaast en ontspult, waarbij de waarde van het werk dat gedaan wordt ook tot uirdrukking komt in echte bestaanszekerheid. Werken wordt aanzienlijk minder belast. Het laagste tarief voor de inkomstenbelasting wordt verlaagd. Het minimumloon wordt fors verhoogd naar € 14. en de AOW en de WAJONG en de bijstandsuitkering stijgen mee. Blz 43. Er komt een grote pilot naar het basisinkomen. Blz 82. Er wordt onderzocht op welke manier een ontwikkelingsbudget de basisbeurs aanvult. Het budget moet hoog genoeg zijn om een academische studie te voltooien Blz 78. De sociale zekerheid in Nederland is op dit moment nadrukkelijk gekoppeld aan baanzekerheid. Als je geen klassieke arbeidsovereenkomst hebt – bijvoorbeeld doordat je je baan verliest of zelfstandige wordt – dan loop je die sociale zekerheid mis. Blz 79 We willen voor iedereen gelijke kansen, een gelijk sociaal vangnet en een vergelijkbare pensioenopbouw. Daarom komt er een verplichte, betaalbare publieke basisverzekering voor arbeidsongeschiktheid voor alle werkenden - dus ook voor zzp’ers. Zij krijgen ook het recht pensioen op te bouwen bij een pensioenfonds.Blz 83. De basisbaan wordt het nieuwe sluitstuk van de sociale zekerheid. Mensen met een uitkering en weinig kansen op de arbeidsmarkt krijgen een basisbaan aangeboden passend bij hun talenten en mogelijkheden. Als mensen met een arbeidsbeperking (deels) afhankelijk zijn van een uitkering, geldt voor hen geen vermogenstoets. Er komt een royale vrijlatingsregeling, zodat werken echt loont en de afhankelijkheid van de uitkering minder wordt.Blz 17. Behoud zorgtoeslag voor lagere inkomens. Blz 25. Geen aantasting WW en ontslagvergoeding. Zzp’ers betaalbaar vrijwillig verzekeren arbeidsongeschiktheid en pensioen. Sociaal en beschut werk voor mensen met een arbeidsbeperking beschermenSP, GroenLinks, PvdA, CDA, PvdD, PVV en CU in voldoende mate afgedekt. Rest enigszins.
16
Gezonde mobiliteit Mate waarin mobiliteit ten dienste staat van de mens en milieu.
Momenteel zijn er veel vormen van mobiliteit (financieel) aantrekkelijk, die schade veroorzaken aan mens en milieu.
Gewenst is voor mensen aantrekkelijke mobiliteit die het milieu heel houdt.
blz 58. Elke politieke beslissing over de fysieke leefomgeving, of het nu gaat om woningbouw, mobiliteit, landbouw of industrie, moet worden getoetst aan de doelstelling om in 2050 klimaatneutraal en circulair te zijn. Daarom zetten we groene aanbestedingsprocedures bij de overheid door. De overheid moet voor al haar bestedingen nagaan wat de impact op het klimaat en milieu is en actie ondernemen om die impact te verlagen. Blz 62. Bij investeringen in mobiliteit staan bereikbaarheid en duurzaamheid bij ons voorop. We reserveren binnen het Mobiliteitsfonds meer geld voor infrastructuur, vooral voor openbaar vervoer. De focus op de auto binnen het huidige fonds houdt een echte keuze voor OV, en daarmee schone verstedelijking, tegen.blz 24. Bij gunning van het regionale busvervoer moet voldoende openbaar vervoer zijn in álle kernen in het gungebied. Daarbij moet vervoer op maat mogelijk zijn. We zetten in op meer en betere treinverbindingen vanuit Nederland met de grote Europese steden.Blz 20. In en rond grotere steden zetten we in op meer ruimte voor de fiets, beter openbaar vervoer en autoluwe stadscentra. Nieuwe woonwijken zijn vanaf het begin goed bereikbaar met de fiets en het openbaar vervoer. We brengen het ministerie van VROM terug om Nederland mooier en duurzamer in te richten.Blz 55. Wij willen schone en gezonde lucht. Dat vraagt om grootschalige investeringen in een groene en schone leefomgeving en duurzame mobiliteit. Blz 56. De vervuiler betaalt. Dit principe geldt ook bij mobiliteit. Niet het bezit maar het gebruik (het aantal gereden kilometers) weegt het zwaarst bij de wegenbelasting Op routes met veel andere reismogelijkheden is de belasting hoger dan waar die alternatieven er niet zijn In navolging van Duitsland belasten we het vrachtverkeer zwaarder met een zogeheten Mautheffing. In 2025 worden alleen nog emissieloze nieuwe personenauto’s, motoren, bromfietsen en scooters verkocht. Autodelen stimuleren. Blz 58, in plannen voor mobiliteit en infrastructuur de fiets nadrukkelijk te betrekken.Blz 53. Voor de ontsluiting van nieuwe regio’s om te wonen en werken investeren we in binnenlandse hogesnelheidsverbindingen. Het reguliere spoornetwerk kan intensiever worden gebruikt, ook door extra maatregelen voor stiller en veiliger spoor. We maken afspraken over de mogelijkheid om de Duitse en Belgische hogesnelheidslijnen door te trekken en bestaande internationale verbindingen te verbeteren. Voor betere verbindingen tussen steden en regio’s bouwen we hubs, waar verschillende vervoersvormen samenkomen en reizigers eenvoudig kunnen overstappen naar een (deel)auto, (deel)fiets, trein of metro.Blz 54. Wij willen in de stedelijke gebieden meer fietssnelwegen voor het woon-werkverkeer en in het buitengebied meer goede en veilige fietspaden langs de mooiste plekken van ons land.Blz 82. Uitbreiding van lightrailnetwerken die grote steden met elkaar verbinden, zoals de succesvolle RandstadRail. Meer aandacht voor regionale spoorverbindingen. Blz 83. Mobility as a service waarbij de wensen van de reiziger centraal staan. Via een app is het mogelijk je reis met bijvoorbeeld deelauto, tram of taxi te plannen, boeken en betalen. Blz 75. Investeren in Clean Energy Hubs voor de binnenvaart. Hier kunnen binnenvaartschepen alternatieve energiebronnen zoals waterstof bunkeren en batterijen opladen.Blz 57. De Partij voor de Dieren zet daarom in op een radicale verschuiving in de manier waarop we ons vervoeren (een modal-shift): minder wegverkeer, minder vliegen, sneller en comfortabel openbaar vervoer en voorrang voor voetgangers en fietsers. Door slim vervoer en transport sparen we het klimaat en wordt de lucht weer gezond. Binnensteden worden zoveel mogelijk autovrij. Parkeren kan buiten de stad met goede P+R voorzieningen. Binnen de bebouwde kom is de maximum snelheid 30km/uur. Er komen meer woonerven waar de voetganger altijd voorrang heeft en de automobilist stapvoets rijdt. Zo wordt spelen op straat en samenkomen met buren veiliger. Al het vervoer rijdt in 2030 op 100% duurzame energie. We investeren in veilige en snelle fietspaden. Woon-werkverkeer met de auto wordt teruggedrongen, flex- en thuiswerken wordt gestimuleerd. Blz 58. De trein wordt de meest aantrekkelijke manier van internationaal reizen onder de 1200 kilometer. Nederland zet in op betaalbare, duurzame en snelle treinverbindingen binnen Europa. De luchtvaart krijgt een omvang die past binnen de grenzen van klimaat, leefomgeving en veilgiheid.Belastingvoordelen voor het vliegverkeer worden afgeschaft. We investeren in betaalbaar, comfortabel en toegankelijk openbaar vervoer. Goederenvervoer wordt stiller, schoner en klimaatneutraal. Of het nu gaat om vervoer per trein, over de weg, over water of per leiding. Blz 59. Voor de scheepvaart komt er een einde aan de belastingvoordelen op fossiele brandstof.Blz 114. Wij willen meer duurzame mobiliteit. Voor elke reisafstand moet het duurzaamste alternatief ook het aantrekkelijkst zijn.Blz 115. We stimuleren het gebruik van zero-emissie deelauto’s. Daarmee verkleinen we de behoefte aan parkeerruimte en versnellen we de verduurzaming van het wagenpark. Het Rijk maakt afspraken met gemeenten over lagere parkeernormen en over mobiliteitshubs in de wijk bij nieuwe woningbouwopgaven. Er komen nieuwe afspraken met scholen, bedrijven, leasemaatschappijen, provincies en gemeenten over het stimuleren van het gebruik van OV en fiets, over thuiswerken. Een fijnmazig netwerk van (onverharde) wandel- en fietspaden dichtbij draagt bij aan een groene en gezonde leefomgeving die uitnodigt tot beweging. Wij investeren in stoplichtvrije fietssnelwegen en het wegwerken van het tekort aan fietsenstallingen bij OV-knooppunten en in binnensteden. Op elk station komen deelfietsen beschikbaar. Er komen meer milieu en zero-emissie zones. CU HEEFT EEN HEEL UITGEBREID EN UITGEWERKT PROGRAMMA!Blz 27. belemmerende regelgeving rond stikstof en PFAS gaat direct van tafel – net als doorgeslagen regeltjes over geluid, lucht, milieu, verduurzaming en klimaat Blz 28. Zowel het openbaar vervoer als de eigen auto zijn belangrijk voor iedereen. Blz 29.Het openbaar vervoer en autorijden moeten betaalbaar blijven. Autorijden moet betaalbaar zijn, géén rekeningrijden Maximumsnelheid op snelwegen verhogen naar 140 km/h. Blijven investeren in nieuwe en veilige wegenAlle partijen met uitzondering van SP en PVV in voldoende mate afgedekt.
17
Diepte van crises Mate waarin financieel/economische crises schadelijke gevolgen hebben.
Momenteel wordt een diepe crisis gevolgd door een nog diepere. Hoe dieper een crisis, hoe langer de herstelperiode, en hoe pijnlijker de effecten in brede zin.
Gewenst zijn (zo weinig mogelijk) financieel/economische crises van beperkte diepte en omvang.
Blz 186. Voor D66 is het duidelijk dat we in de Europese Unie moeten samenwerken aan oplossingen voor de grote crises van deze tijd: de gezondheidscrisis, de economische crisis en de klimaatcrisis. blz 188 We pleiten voor een Europees team dat bij volgende crises snel kan schakelen en een gezamenlijke EU-strategie kan formuleren en uitvoeren. blz 206 structureel blijven investeren in onderwijs, de arbeidsmarkt, hervorming van het toeslagenstelsel, wetenschap en cultuur.Niets gevonden dat in overeenstemming is met 'Gewenst' bij dit thema.We bouwen aan een betrouwbaar financieel stelsel. We verhogen de
buffereisen voor banken en maken een strikte scheiding tussen zakenbanken
en consumentenbanken. Zo voorkomen we dat een volgende financiële
crisis wordt afgewenteld op de samenleving.
Blz 7.Wij kiezen voor een fundamenteel andere inrichting van de samenleving en de economie zodat de rekening van de crisis niet bij werkenden, kwetsbaren en jongeren komt te liggen maar bij diegenen die de rekening het beste kunnen dragen: de vervuilers, de vermogenden en de multinationals. Blz 24. In crisistijd is er centrale regie nodig. Het steeds afschuiven van verantwoordelijkheden zorgt voor getreuzel en onduidelijke regels. Blz 98. Op pijnlijke wijze toont crisis na crisis aan dat de huidige economische ordening niet in staat is de verwoestende werking van hebzucht en het nastreven van eigenbelang in toom te houden. Daarom is stevige regie van de overheid essentieel. Om de financialisering een halt toe te roepen en ruimte te maken voor humanisering.Blz 37. In een weerbare economie zijn bedrijven beter voorbereid op de volgende crisis. We beperken de schulden en bouwen aan nieuwe buffers. We investeren in duurzaamheid en schone energie. We beschermen cruciale sectoren en waar nodig halen we de productie en de maakindustrie terug om minder afhankelijk te zijn van internationale ketens. Blz 47. Wij werken de deeltijd-WW uit tot een volwaardig instrument, waarmee bij een volgende economische tegenslag bedrijven geholpen kunnen worden om zoveel mogelijk banen te behouden. Blz 16. Beschermen van Nederlandse ondernemers en productieprocessen in tijden van crisis. We behouden kritieke productieprocessen (zoals medische apparatuur of medicijnen) in Europa. Bovendien voorkomen we zo veel mogelijk dat hele bedrijfstakken voor toelevering van grondstoffen van één land afhankelijk zijn. We leggen meer en grotere strategische (medische) voorraden aan, ook van kritieke materialen, zoals dat nu met olie gebeurt.Blz 47. Banken worden opgedeeld in nutsbanken voor betalingsverkeer, spaargeld en lokale kredietverlening, en zakenbanken. In geval van een crisis zijn de publieke functies dan eenvoudiger overeind te houden, zonder dat zakenbanken gered hoeven te worden met belastinggeld. Er worden concrete plannen gemaakt voor een nieuw democratisch en transparant systeem van geldcreatie. Banken hebben immers een monopolie op geldcreatie en verdienen daar goed aan. De kapitaalbuffers van Nederlandse banken worden veel hoger dan ze nu zijn. Daardoor zijn banken beter bestand tegen schokken en crises Blz 97. De ECB stopt met het massaal en ongericht opkopen van obligaties en adere schuldpapieren. Er worden scenario’s uitgewerkt waarbij landen bij een nieuwe eurocrisis de eurozone kunnen verlaten.Blz 92. De eigenvermogensbuffers van banken zijn beter, zeker in Nederland, maar nog steeds gering. De coronacrisis is wat dat betreft een echte stresstest. Deze crisis heeft laten zien dat de verbeteringen die zijn doorgevoerd sinds de kredietcrisis positief hebben bijgedragen aan de stabiliteit van de financiële sector. Wil de financiële sector weer een toonbeeld van degelijkheid worden, dan is het nodig dat evenwichtiger wordt omgegaan met risico’s, en dat variabele beloningen - bonussen - blijvend effectief aan banden worden gelegd. Het stevig aanpakken en, beter nog, voorkomen van witwasfraude en terrorismefinanciering horen daarbij. Blz 107. We streven naar een circulaire economie met zo weinig mogelijk afval, omdat we alleen dan het gebruik van natuurlijke grondstoffen kunnen blijven volhouden. Investeringen in de transitie naar een klimaatneutraal en circulair land dragen bij aan een groen herstel van de Nederlands economie en maakt Nederland klaar voor de toekomstNiets gevonden dat in overeenstemming is met 'Gewenst' bij dit thema.D66, PvdA, CDA, PvdD en CU in voldoende mate beschreven. GroenLinks en VVD enigszins afgedekt. Ontbreekt bij SP en PVV.
18
Ongezonde bijproducten (afval, (lucht)vervuiling, broeikasgassen) Mate waarin ongezonde bijproducten (afval, luchtvervuiling, broeikasgassen) ontstaan als gevolg van economische activiteit.
Momenteel wordt landelijk beleid voorbereid (Omgevingswet) dat de criteria voor schadelijke bijproducten deels aan de lokale invulling overlaat.
Gewenst zijn strikte en zo laag mogelijke grenzen voor ongezonde bijproducten, vanwege het schadelijk effect op de leefomgeving.
blz 105. Wereldwijd zijn er steeds minder grondstoffen te verdelen en groeit de hoeveelheid afval. Dat is een model dat niet vol te houden is. Een toekomstbestendige economie is een circulaire economie. Bijna de helft van onze CO2-uitstoot is gelinkt aan de productie van voedsel en goederen. We stappen af van produceren, gebruiken en wegwerpen en we werken toe naar slim ontwerpen, hergebruiken en recyclen. Dat is niet alleen noodzaak maar biedt ook enorme kansen. bz 106. We willen een materialenpaspoort voor elk gebouw en steunen het grondstoffenkadaster.l De bouw produceert 40% van ons afval.blz. 24 We bouwen aan een circulaire economie, door het recyclen van grondstoffen en stimuleren van nieuwe technologieën. Daarbij willen we meer ruimte voor alternatieve energiedragers, waaronder waterstofgas. We bestrijden de wegwerkeconomie. Bedrijven maken producten met een heel korte levensduur. Met regels en heffingen dwingen we af dat producten langer meegaan en dat zij veel schoner worden gemaakt.Blz 12. De overheid koopt in 2030 volledig circulair in en Nederlandse bedrijven en buitenlandse bedrijven die hun producten hier verkopen, gebruiken in 2030 de helft minder grondstoffen en zijn uiterlijk in 2050 circulair. Om de circulaire economie te stimuleren,verhogen we de afvalstoffenbelasting voor het storten en verbranden van afval. Fabrikanten gaan een grondstoffenbelasting betalen en worden verplicht een oplopend percentage gerecyclede materialen te gebruiken. Het wordt eenvoudiger om afval op een veilige manier weer te gebruiken als grondstof. Blz 77. De EU komt met strenge regels voor hergebruik van grondstoffen en het verminderen van afval. Hiermee bouwen we aan een circulaire economie met groene banen. Blz 18. Er komt statiegeld op blikjes en
glazen wijnflessen. We leggen het gratis verstrekken van plastic producten, zoals hamburgerbakjes en koffiebekers, aan banden en verbieden onzinplastic.
Blz 52. We willen de uitstoot van broeikasgassen tegengaan, meer duurzame energie, minder vervuiling door plastic en meer bomen. Nederland committeert zich daarom aan een CO2 uitstoot in lijn met 1,5 gra ad Ons doel is om zo snel mogelijk, liefst in Europees verband, te beslui ten tot een reductie van tenminste 55 procent in 2030 Blz 54. Dat betekent productie zonder vervuiling, met hergebruik van grondst offen en zonder afval, de circulaire economie. Blz 55. Duurzame verdienmodellen voor afvalbranche. We stimuleren de afvalbranche te komen met nieuwe duurzame verdienmodellen met secundaire grondstoffen. Hierbij kijken we naar alle sectoren, zoals recyclen van textiel, hout, elektronische apparatuur, bouwafval, plastics, metaal, papi er et c etera We zetten in op hoogwaardige recycling. Blz. 56 De PvdA is initiatiefnemer geweest van het Rijksbrede programma c irculaire economie dat zich richt op de ontwikkeling van een circulaire economie vóór 2050. Deze aanpak zetten we voort met meer investeringen in samenwerking met provincies, lokale overheden, bedrijfsleven en maatschap pelijke organisaties.Blz 61. Wij gaan door met de strijd tegen zwerfafval en de plastic soep in het open water. Blz 65. Wij willen kortere ketens van het land naar het bord. Wat je van dichtbij haalt is verser, lekkerder en vaak minder belastend voor het milieu. Daarom stimuleren wij lokale coöperaties van boeren, winkeliers en consumenten om regionale producten op de markt te brengen en zo bij te dragen aan een sterke lokale en circulaire economie. Blz 60. De beperking van de uitstoot van CO2 en stikstof vraagt in eigen land om een evenredige bijdrage van alle sectoren. Met de tien bedrijven die de grootste uitstoot van broeikasgassen veroorzaken maken we stevige afspraken over de reductiedoelstellingen en de ondersteuning die zij hierbij ontvangen. Ook in de agrarische sector gaan we werken met langjarige duurzaamheidsdoelen. Blz 52. Voor nieuwbouwprojecten komt er een groennorm om de balans tussen wonen, natuur en recreatie te beschermen. Groen groeit mee. Wij zien in houtbouw een duurzaam alternatief voor steen en beton, omdat het CO2 vasthoudt in plaats van uitstoot.Blz 74. Verduurzaming van onze economie door het bevorderen van hoogwaardige recycling, hergebruik en langer productgebruik door onder andere meer experimenteerruimte in wet- en regelgeving, vereenvoudigen van begrippen en regels omtrent afval en op Europees niveau verdere eisen te stellen aan verpakkingen, materialen en producten. Invoeren van een CO2-heffing voor de zware industrie (ETS-bedrijven), Blz 75.Aanscherping van de (Europese) normen voor de uitstoot van CO2 (g/km) door personenauto’s, bestelbussen en vrachtwagens. Afschaffen van de vrijstelling voor accijns op kerosine in internationaal verband. Stimuleren van de glastuinbouwsector om met innovatieve methodes zoals geothermie ,de CO2-uitstoot in de sector te reduceren. Blz 76. Verhogen van de grondwaterstand onder veenweidegebieden om de natuurlijke uitstoot van broeikasgassen te reduceren.Door het hele programma heen te vinden.Blz 77. We maken het fiscaal minder aantrekkelijk om het klimaat en de leefomgeving te belasten. Blz 105. Uitgangspunt voor het terugdringen van stikstofemissies is dat alle grote uitstotende sectoren (landbouw, verkeer en industrie) hier een bijdrage aan leveren. Blz 106. Ecocide in het internationaal strafrecht. Blz 118. Als bijdrage aan de nationale stikstof- en klimaatdoelstellingen wordt in de uitvoering van infraprojecten ingezet op lagere emissies. Het doel is uiteindelijk zero-emissie voor alle uitstoor. Niets gevonden dat in overeenstemming is met 'Gewenst' bij dit thema.Alle partijen met uitzondering van VVD en PVV in voldoende mate afgedekt.
19
Kosten gezondheidszorg De totale kosten van gezondheidszorg.
Momenteel is er sprake van explosief stijgende vraag naar zorg, een ontwikkeling die zich naar verwachting zal voortzetten (o.a. vanwege demografische ontwikkelingen). De kosten van medicijnen en behandelingen zijn door invoering van marktwerking flink hoger geworden.
Gewenst is de oorzaken van de stijgende vraag en kosten van zorg weg te nemen. En voldoende kwaliteit te borgen.
Blz 159. Op dit moment is het voor zorgaanbieders financieel aantrekkelijk zich vooral te richten op patiënten met minder zware problemen. Zo zijn patiënten met zwaardere klachten de dupe. D66 steunt de plannen om de bekostiging te veranderen. Blz 162. Het zorgstelsel bevat nu prikkels om zorg te verlenen, om andere redenen dan het belang van de patiënt. Daarom zetten we de patiënt op één en wordt de kwaliteit van zorg leidend in de prijs die ervoor moet worden betaald. Een financiële prikkel om veel behandelingen uit te voeren rijmt niet met het streven de best passende zorg te leveren. Daarom willen wij dat alle medisch specialisten in loondienst van hun ziekenhuis gaan werken. blz 165.Bij het beperken van de groei van de zorguitgaven willen we ons in de eerste plaats richten op zorg die zelden effectief of zelfs bewezen niet-effectief is.blz 13.Wij maken een einde aan de marktwerking in de zorg. Die gaan we organiseren op basis van solidariteit, waarbij we de zorgkosten eerlijker gaan delen. In plaats van commerciële zorgverzekeraars, die bepalen welke zorg we krijgen, komt er een Nationaal ZorgFonds, voor álle noodzakelijke zorg, zonder eigen risico. Met een nationaal onderzoeksfonds geneesmiddelen worden we minder afhankelijk van de farmaceutische industrie. Medicijnen die worden ontwikkeld blijven in publieke handen. We maken één landelijk systeem voor centrale inkoop van medicijnen en hulpmiddelen, waarmee we de kosten van de zorg beter beheersen. Ook leggen we een strategische voorraad aan voor beschermingsmiddelen en voor cruciale medicijnen. blz 14. De sociaaleconomische gezondheidsverschillen gaan we verkleinen. We zetten meer in op preventie, zoals het bestrijden van overgewicht. De belasting op gezonde voeding gaat omlaag. Preventieve middelen waarvan het nut is aangetoond komen voortaan in het verzekerde pakket.We maken solidariteit weer de basis van onze zorg. Dat betekent dat we de kosten van de zorg eerlijk delen tussen mensen die gezond en ziek zijn. We bouwen daarom het eigen risico af en verlagen de zorgpremie fors. We schaffen de marktwerking in de zorg af. De zorgverzekeraars vormen we om tot publieke zorgfondsen. Met de introductie van een landelijke basisfinanciering voor de GGD’en brengen we onze publieke gezondheidzorg op het niveau dat nodig is. Zorg en winst horen niet bij elkaar. Geen enkele zorgorganisatie of zorgverzekeraar mag nog met publiek geld winst uitkeren. Medisch specialisten komen in loondienst en gaan onder de Wet normering topinkomens vallen.We zetten ons in om de farmaceutische industrie aan banden te leggen. We werken aan meer transparantie over de kostprijzen van medicijnen, het tegengaan van misbruik van patenten, meer gezamenlijke inkoop van Europese landen en meer Europese capaciteit en kennis om nieuwe medicijnen en vaccins te ontwikkelen. Voorkomen is beter dan genezen. Of het nu gaat om schulden, geestelijke gezondheid of problematisch overgewicht, het is cruciaal om problemen aan te pakken voordat mensen gezondheidsproblemen krijgen. Daarom besteden we een vast percentage van de regionale zorgbudgetten aan preventie.Blz 29. Welzijn, preventie en gezondheid voorop. Voorkomen is altijd beter dan genezen. We willen meer focus op gezondheid, welzijn en preventie. Dat zorgt voor gelukkiger en gezondere levens en zorgt voor minder dure zorg. · Preventie in het basispakket We investeren met zorgverzekeraars in preventieve maatregelen zoals meer bewegen, stoppen met roken en gezonder eten. Preventieve programma’s in buurten en wijken gericht op kinderen en ouders krijgen steun via regionale preventiefondsen. · Nationaal Programma Publieke Gezondheid We stellen een Nationaal Programma Publieke Gezondheid vast met alle betrokkenen om de wetenschappelijke basis onder preventiebeleid te verstevigen. Het Programma stimuleert innovaties en effectieve maatregelen die een gezonde leefstijl bevorderen, met feiten gedreven gezondheidsonderzoek.Blz 10. Wij houden de zorg voor iedereen bereikbaar, beschikbaar en betaalbaar door de zorg beter te organiseren, te blijven innoveren en meer te investeren in preventie en gezondheid. Wij houden het eigen risico gelijk en versterken de zorg dichtbij huis en in de regio. Blz 22. Met preventie is nog veel gezondheidswinst te behalen. Positieve gezondheid, preventie en meer aandacht voor gezond eten, sporten, overgewicht en niet-roken vergroten de kwaliteit van leven en verlagen de druk op de zorg. Blz 24. Omdat niet alle zorg in de praktijk ook leidt tot een betere gezondheid, kiezen wij nadrukkelijk voor zinnige zorg, waarbij het belang van de patiënt voorop staat. Blz 25. We zetten in op actieve gezondheidspreventie met een laagdrempelig advies over gezond leven en bewegen. Wij willen regionale preventiefondsen waarin gemeenten, zorgkantoren, verzekeraars en zorgorganisaties gezamenlijk investeren in preventie en gezond leven en vervolgens gezamenlijk delen in de opbrengsten van lagere zorgkosten.Blz 34. Aanpakken van problemen als gevolg van doorgeschoten marktwerking en doorgeschoten bureaucratie, zoals toegenomen regeldruk en registraties, declaratiedrang en zorgcowboys die sjoemelen met zorggeld. We verstevigen de voorwaarden rond kwaliteit en bedrijfsvoering voor startende en bestaande zorgorganisaties. Blz 37. Wegnemen van verkeerde productieprikkels in de bekostiging. Financiering van zorg moet niet meer volume gedreven zijn, maar rekening houden met de uitkomsten voor patiënten. Daarbij horen ook investeringen in preventie. Betaalbare medicijnen. Er komt een prijswaakhond tegen dure medicijnen, farmaceuten die woekerprijzen vragen worden openbaar gemaakt. Experimenten waarbij verzekeraars zelf ook zorg kunnen aanbieden (verticale integratie), wanneer dit de toegankelijkheid, kwaliteit en betaalbaarheid van zorg verbetert. Blz 38. Meerjarige contracten in de langdurige zorg. Dit biedt meer zekerheid voor zorgaanbieders en hun personeel en lagere administratieve lasten rondom de jaarlijkse inkoopprocedure. Blz 40. Overbehandeling van mensen beperken door via predictieve testen en het monitoren van het effect van geneesmiddelen, maatwerk te leveren bij het toedienen van medicijnen.Blz 62. Door als overheid de regie terug te pakken van de voedingsindustrie, suiker-, alcohol- en tabakslobby creëren we een omgeving die positief bijdraagt aan onze gezondheid. Én aan de betaalbaarheid van de zorg: want maar liefst een derde van de almaar stijgende zorgkosten is te herleiden naar leefstijlgerelateerde ziekten. Door de stijging in het aantal chronische leefstijlgerelateerde zieken een halt toe te roepen, kunnen we de hoge zorgkosten ook drukken. De manier waarop we met dieren omgaan vormt een groot (gezondheids)risico. Nederland heeft de twijfelachtige eer het meest veedichte land ter wereld te zijn. Blz 67. Farmaceuten en managementlagen in de steeds groter geworden ziekenhuizen zijn vaak meer bezig met winst maken dan met patiënten. Dat gaan we veranderen. Absurde beloningen, winstuitkeringen en bonussen aan de top van de zorg schaffen we af. Blz. 68. Er komt een taskforce om verspilling in de zorg op alle fronten tegen te gaan en perverse prikkels af te schaffen. Om veel te hoge medicijnprijzen te voorkomen, wordt de opbouw van medicijnprijzen openbaar en waar mogelijk worden goedkopere, merkloze medicijnen gebruikt. Blz 56. De overheid neemt algemene preventiemaatregelen, Als je jong leert om gezond te leven, neem je dat je leven lang mee. Bovendien: iedereen heeft er baat bij als ziektes op latere leeftijd worden voorkomen. Allereerst voor het eigen welzijn, maar ook omdat dit zorguitgaven bespaart . Preventie wordt expliciet verankerd als onderdeel van de wettelijke (zorg) plicht van zorgverzekeraars én gemeenten. In plaats van ziekte wordt gezondheid het uitgangspunt. Blz 60 We investeren in geestelijke gezondheidszorg in de wijk en in de verbetering van de samenwerking tussen de ggz, huisartsen, maatschappelijke opvang, woningcorporaties, schuldhulpverlening en andere zorg- en hulpverleners en herstelgroepen. Zo voorkomen we dat mensen zwaardere zorg nodig hebben.Blz 16. Natuurlijk zijn wij niet voor oplopende zorgkosten, immers wie ziek is betaalt het meeste voor de zorg, Een groeiende economie vangt stijgende zorgkosten op en is daarmee de beste remedie om de zorg betaalbaar te houden.Alle partijen met uitzondering van D66 in voldoende mate afgedekt. Bij PVV niets gevonden dat in overeenstemming is met 'Gewenst' bij dit thema.
20
Belastingontwijking Mate waarin (multinationale) ondernemingen de gelegenheid krijgen om belasting te ontwijken.
Momenteel maken (multinationale) ondernemingen gebruik van mazen in de wet om (winst)belasting te ontwijken.
Gewenst is deze belastingontwijking effectief te bestrijden.
Rechtvaardiger belasten van vermogen, blz 45. 2 bullit, De huidige mogelijkheden tot belastinguitstel en andere fiscale voordelen werken belastingontwijking in de hand. blz 6.bullit 1 en 2, blz 187. samen belastingontwijking en belastingontduiking aanpakken. Ook voor Nederland. Binnen de EU pakken we bijvoorbeeld brievenbusfirma’s aan. blz 196 Ontwikkelingslanden lopen jaarlijks maar liefst 100 miljard dollar mis doordat multinationals hun belasting ontwijken. We werken binnen de EU en de OESO aan betere regels om belastingontwijking en -ontduiking tegen te gaan.blz 11. Ook de grote bedrijven moeten hun bijdrage leveren en eerlijk belasting gaan betalen. Ontduikers worden strafrechtelijk vervolgd. Speciale belastingafspraken met multinationals en perverse aftrekposten schaffen we af. Door een specifieke ‘digitaks’ zorgen we dat ook onlinebedrijven en internetplatforms voortaan hun bijdrage leveren. Met een ‘miljonairsbelasting’ laten we de allerrijkste burgers hun eerlijke deel betalen.Blz 42.We stoppen met fiscale subsidies voor grote bedrijven, draaien de verlaging van de winstbelasting terug en pakken belastingontwijking hard aan. Blz 45. We maken een einde aan de beschamende rol van Nederland als belastingparadijs en veranderen in een internationale voortrekker van fiscale samenwerking. We zetten ons ervoor in dat bedrijven die in een bepaald land winst maken in datzelfde land belasting betalen. We sluiten de ontsnappingsroutes voor belastingontwijking in ons land en gaan belastingontduiking harder aanpakken.Blz 16. Geen fiscale achterdeurtjes meer voor grote bedrijven We vragen van grote ondernemingen een eerlijke bijdrage. Er komt een einde aan de steeds lagere belastingen voor grote ondernemingen. Dat betekent onder andere een hoger tarief in de vennootschapsbelasting, minder aftrekposten en een einde aan uitwijkmogelijkheden via belastingparadijzen. Er komt een nieuwe progressieve vermogens ( belasting voor grote vermogens: hoe groter je vermogen, hoe meer je gaat bijdragen. Blz 18. Nederland is niet langer spil in de int ernationale belastingvlucht. We verbieden grote schuldhefbomen. Brievenbusmaatschappijen hebben op de Zuidas niets te zoeken.Blz 43. We nemen verdere stappen om geen doorstroomland meer te zijn. Er is geen plek voor brievenbusmaatschappijen zonder reële economische activiteiten. Zo kan de trustsector niet langer domicilie verlenen of bestuurders leveren aan doorstroomvennootschappen en brievenbusmaatschappijen. Blz 73. Wij vergroten de alertheid en helpen ondernemers in het voorkomen van witwassen of dienstverlening aan criminelenBlz 11. Tegengaan van onwenselijke fiscale constructies waarmee bedrijven belastingen kunnen ontduiken of ontwijken. We maken internationaal afspraken in Oeso-verband om te komen tot een minimumniveau aan belastingen. De opbrengst gebruiken we om de lasten voor middeninkomens en het mkb te verlagen.Blz 47. Nederland stopt het faciliteren van grootschalige belastingontwijking door multinationals, en maakt alle deals (tax rulings) die gesloten zijn met bedrijven openbaar. Blz 100. Belastingwetgeving en belastingverdragen worden zo herzien dat ontwikkelingslanden niet meer miljarden aan inkomsten mislopen via belastingontwijking door multinationals.Ook Nederland zelf is niet langer een belastingparadijs voor brievenbusfirma’s.Blz 77. Belastingontwijking wordt aangepakt via minimumtarieven, Europese afspraken over belastinggrondslagen (inclusief een financial services tax en een generieke anti-misbruikbepaling in de deelnemingsvrijstelling) en een assertief mededingingsbeleid. Blz 91. Nederland stopt met internationaal de vertragende factor te zijn en bekeert zich van gidsland voor slimme belastingontwijking tot gidsland voor effectieve aanpak daarvan. Blz 135. Belastingontwijking leidt tot sociale onrechtvaardigheid. Belasting hoort te worden betaald waar winst en inkomen worden verkregen. De ChristenUnie wil dat Nederland meer doet om belastingontwijking tegen te gaan, ook in eigen land. Bedrijven moeten openbaar maken waar zij belasting betalen. Dit geldt ook voor buitenlandse bedrijven die in Europa opereren, met de nadruk op multinationals.Niets gevonden dat in overeenstemming is met 'Gewenst' bij dit thema.Door alle partijen m.u.v. PVV in voldoende mate afgedekt.
21
Gezonde woningmarkt Mate waarin de woningmarkt voorziet in passende woonruimte voor iedereen.
Momenteel zijn er problemen aan de aanbodkant, vooral van goedkope koopwoningen en vrije sector huurwoningen (maar ook in de sociale huursector). Door stijgende prijzen van koopwoningen (en navenante huren), kunnen kunnen steeds grotere groepen hun woonwensen niet realiseren.
Gewenst is een balans tussen vraag en aanbod van huur- en koopwoningen, zodat een passende en betaalbare woning voor iedereen beschikbaar is.
BLZ 8. We gaan een miljoen nieuwe huizen bouwen, zodat de stille ramp op de woningmarkt stopt en mensen de basis hebben van een goede woning. We beschermen huurders en verkleinen de verschillen tussen huur en koop. Blz 52. Daarnaast zet D66 vol in op een eerlijkere woningmarkt. We verkleinen de ongelijkheid tussen huiseigenaren en diegenen die geen betaalbaar huis kunnen vinden. Blz 55. We beperken wettelijk de jaarlijkse huurstijging, ook in de vrije sector en verhuurders mogen een inkomenseis stellen van maximaal driemaal de huur. Gemeenten krijgen de mogelijkheid om de aanvangshuur, zelfbewoning en een maximum aan tijdelijke huurcontracten in een wijk te reguleren. Zij krijgen ook de instrumenten om te controleren op goed verhuurderschap en excessieve huurprijzen.blz 19. Huizen zijn er voor mensen om in te wonen en niet voor speculanten om rijk mee te worden. Het beleggen in vastgoed pakken we aan, door het invoeren van een ‘woonplicht’ (zodat je ook echt in een huis moet gaan wonen) en een hogere overdrachtsbelasting vanaf het tweede huis. Door speculatie met de grondprijzen is grond veel te duur geworden. We stellen voorwaarden aan ontwikkelaars die grond kopen om te bouwenBlz 37. Voor GroenLinks is wonen geen handelswaar om geld mee te verdienen, maar een grondrecht. De overheid gaat weer regie nemen en komt met een woningbouwoffensief voor (sociale) huurwoningen en koopwoningen. Woningcorporaties worden weer de motor van de volkshuisvesting, we pakken dakloosheid aan en schaffen de vrije marktwerking in de huursector afBlz 39. Ondanks het woningtekort staan in Nederland tienduizenden panden langdurig leeg. Daarom geven we gemeenten de mogelijkheid om leegstand te beboeten met een leegstandsheffing. Zo voorkomen we dat speculanten grof geld verdienen aan de leegstand en verkrotting van gebouwen.Blz 43. Woningnood mag geen verdienmodel zijn voor grote beleggers. We gaan de huurbescherming versterken en de vrije sector aan banden leggen Daarom zorgen we voor eer lijke huren in de vrije sector en perken we de macht van beleggers en pandjesbazen in. Onze initiatiefwet om huren in de vrije sector te reguleren wordt per direct ingevoerd. Door het woningwaarderingsstelsel uit te breiden naar de vrije sector en de werking van de WOZ waarde daarin te beperken worden de huren fors lager. Huurders in de vrije sector kunnen ook terecht bij de Huurcommissie die meer budget krijgt. Om te voorkomen dat beleggers woningen opkopen maken we een woonplicht of een opkoopbescherming mogelijk voor gemeenten. Blz 44.Het Rijk ondersteunt corporaties daarmee stopt de uitverkoop van sociale huurwoningen, blijven de huren betaalbaar en kan er weer onderhoud worden gepleegd. Betaalbare koopwoningen. Starters helpen met premiewoningen. Overdrachtsbelasting voor starters omlaag, voor beleggers omhoog. Illegale verhuur Air bnb aanpakken. De hypotheekrenteaftrek wordt langzaam afgebouwd. Daar nemen we ruim de tijd voor. We verlagen tegelijkertijd het eigenwoningforfait.Blz 10 Wij pakken het woningtekort aan door in heel het land in de komende tien jaar een miljoen betaalbare en duurzame woningen te bouwen. Blz 51. Met een grootschalig Nationaal Woonplan gaan we binnen tien jaar 1 miljoen nieuwe en duurzame woningen bouwen. Blz 52. We maken ruimte voor alternatieve woonvormen, zoals hofjes voor ouderen, tiny houses voor starters en coöperatieve woonprojecten die door bewoners zelf worden ontwikkeld. Er komt een speculatiebeding op huisvestingsprojecten. Voor buitenlandse beleggers of hedgefunds zonder maatschappelijk commitment is geen plaats op onze woningmarkt. Gemeenten met een overspannen woningmarkt kunnen op wijkniveau een zelfwoonplicht invoeren en maatregelen nemen om vakantieverhuur via sites als Airbnb te beperken of verbieden. In het nieuwe kabinet keert de minister voor Volkshuisvesting terug. Blz 17. We komen met een nieuwe vorm van premie A-woningen en maken de startersleningen aantrekkelijker. Blz 53. Wij willen dat woningcorporaties als een echte maatschappelijke onderneming weer alle ruimte krijgen om betaalbaar te bouwen, in het bijzonder voor de middenklasse.Blz 78. Een rechtvaardige woningmarkt. Daarin horen starters een eerlijk kans te krijgen. Blz79. Meer woningbouw en meer landelijke sturing. We richten een nationaal bouwfonds op en verlagen de lasten voor bouwers. Ook komen er strikte prestatieafspraken met provincies en gemeenten om meer woningen te realiseren. De prioriteit komt te liggen bij betaalbare koop- en huurwoningen voor middeninkomens. Ook komt er extra aandacht voor seniorenwoningen. Meer nieuwe sociale huurwoningen, door woningbouwcorporaties die meer woningen bouwen een korting op de verhuurderheffing te geven. Ombouwen van leegstaande bedrijfspanden naar woningen. Tegengaan van leegstand en verkrotting.Blz 72. De woningmarkt moet niet langer draaien om zoveel mogelijk winst voor beleggers maar om volkshuisvesting, een geschikte woning voor iedereen. Blz 73. We maken ruimte voor woningen. Door te kiezen voor een forse krimp van het aantal dieren in de veehouderij, komt een deel van de landbouwgrond vrij die we gaan benutten voor natuur én om de woningen te bouwen die Nederland zo hard nodig heeft. Bedrijventerreinen in steden vormen we om tot woonwijken en groen, zoals parken. Lege bedrijfspanden worden herontwikkeld en krijgen een andere functie, zoals wonen. Op voormalige boerderijen kan worden geëxperimenteerd met woonvormen en -gemeenschappen.Meergeneratiewonen wordt aangemoedigd. Door een woonplicht in te voeren en een maximum te stellen aan het aantal panden dat een individu of onderneming in een stad mag bezitten, breken we de koopwoningensector weer open voor mensen die daadwerkelijk in een huis willen wonen. Blz 74. Er komt weer een ministerie van VROM. We bouwen meer sociale huurwoningen. De huren worden de komende vijf jaar bevroren. We perken de marktwerking in de huursector in door de prijzen te maximerenBlz 96. Willen we naar een gezonde woningmarkt, dan moeten we nu kiezen voor beter woningmarktbeleid, of beter gezegd: voor beter volkshuisvestingsbeleid. Blz 97. De ChristenUnie wil dat er 100.000 woningen per jaar bijkomen, waarbij een substantieeldeel beschikbaar komt voor starters en senioren. Naast betaalbare koopwoningen, zijn er vooral meer sociale en (lage) middeldure huurwoningen nodig waaronder appartementen en studio’s voor starters en gescheiden gezinnen. Woningcorporaties krijgen de ruimte om naast de sociale huurwoningen te investeren in middeldure huurwoningen en leefbare wijken. Blz 98 We geven maximaal ruimte aan oplossingen van onderop om de woningnood te lenigen en gemeenschappen te versterkenBlz 29.Méér sociale huurwoningen bouwen
• Méér middenhuur-woningen bouwen; de huurprijs reguleren zodat middenhuur echt
middenhuur blijft
• Méér koopwoningen bouwen – voor starters, gezinnen en ouderen
• Niet alleen in de stad bouwen, maar ook daarbuiten
• Lagere huren
• Handen af van de hypotheekrenteaftrek
• Permanente bewoning van vakantiehuizen mogelijk maken
Door alle partijen met uitzondering van SP in voldoende mate afgedekt.
22
Legenda: Rood = tegengesteld standpunt Geel = thema wordt enigszins afgedekt Groen = thema wordt in voldoende mate afgedekt
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
85
86
87
88
89
90
91
92
93
94
95
96
97
98
99
100