EUSKARA DBH2
GRAMATIKA
ALDIA
PLURALGILEAK
MODUA
ariketa
ADITZ JOKATUEN EZAUGARRIAK
ALDIA
denbora une ezberdinei
egiten diete erreferentzia
Orainaldia
Lehenaldia
Alegiazkoa
dator,daukat,
da,doa,zaio
nintzen,nuen
zeukan zebilen
banu,nuke,luke,
nekike ,gentozke
-n
ba- -ke
orain
atzo..
gerta daitekeena
aditz trinkoak eta aditz laguntzaileak
daukat etorri da
PERTSONA
1.per
2.per
3.per
sing
plur
sing
sing
PERTSONA MORFEMAK
plur
plur
ni
n-
naiz
nuen
neukan
nintzan
-t (-da-)
dut
daukat
dudan
gu
g-
-gu
ginen
genuen
bagina
digu diguzue
hi
h-
k/ n
zu
zuek
hura
haiek
zara
duzu
z
zu
zarete
z-
duzue
zue
du balitz luke
d l z
zen
o
zaio
du
-
d l z
dira ziren lirateke
e
die
te
dute
haiz
duk dun
PLURALGILEAK
plurala adierazten du
-zki
-z
-z-
-tza
-it
zaizkio
doaz dauzkagu
daramatza nituen
MODUA
HIZTUNAK ADITZ-EKINTZAREKIKO DUEN JARRERA
INDIKATIBOA SUBJUNTIBOA AHALERA AGINTERA
Zu berandu etorri zara
Zu berandu etor zaitezen.....
Zu berandu etor zaitezke
Zu berandu etor zaitez
INDIKATIBOKO BALDINTZA
baldintza erreala
baldintza irreala
etorkizunekoa
iraganekoa
ekintza gertagarria da
Hipotesia egiteko
gertagarria
Ez gertagarria
baduzu....egingo dugu
ko ba......ko -ke
(izan) ba...ko keen
indikatiboa
ORAINALDIA/LEHENALDIA
Ekintza era objetiboan adierazten du
Ahalera
·Aukera edo ahala adierazten du
·-ke modu marka
Ahalera irreala
Ahalera erreala
Etorkizunekoa
Iraganekoa
Ekintza gertagarria da
Dagoen beroarekin, sua gerta daiteke
Hipotesia izan arren gerta daiteke
ekintza ezin da gerta
Dagoen beroarekin,sua gerta liteke Dagoen beroarekin sua gerta zitekeen
Gezurra esaten badidazu,ez dut zugan konfidantzarik izango
Gezurra esango bazenit ez nuke zugan konfidantzarik izango
Gezurra esan bazenit ez nukeen zugan konfidantzarik izango
baldintza erreala
baldintza etorkizunekoa
baldintza iraganekoa
Subjuntiboa
Asmoa,nahia,desira,aholkua... adierazteko erabiltzen da
Haien ondoan bazkal dezazun nahi dute
Subjuntiboko aditz-formen ordez,aditz jokatugabea erabil daiteke
Haien ondoan bazkaltzea nahi dute
Agintera
Aginduak adierazteko
Zoaz!
irten zaitez !
·Opilak oso gozoak ez badira,inork ez ditu jan nahi
Baldintza erreala
baldintza irreala
baldintza iraganekoa
ziren
zituen
·Opilak oso gozoak izango balira,linork ez lituzke jan nahi
·Opilak oso gozoak izan balira, inork ez zituzkeen jan nahi
Baldintza erreala
baldintza irreala
baldintza iraganekoa
·Fruta gehiago jaten badituzue,osasuntsuago biziko zarete
zenituzten
zineten
·Fruta gehiago jango bazenituzte,osasuntsuago biziko zinatekete
·Fruta gehiago jan bazenituzte,osasuntsuago biziko zinateketen
·Fruta gehiago jango bazenituzte,osasuntsuago biziko zinatekete
Baldintza erreala
baldintza irreala
baldintza iraganekoa
·Loreak biltzen baditugu,etxe inguru osoan jarriko ditugu
genituen
·Loreak bilduko bagenitu,etxe inguru osoan jarriko genituzke
·Loreak bildu izan bagenitu,etxe inguru osoan jarriko genituzkeen
·Opilak oso gozoak ez badira,inork ez ditu jan nahi
Baldintza erreala
bal irr etork.
bal irreala irag
·Fruta gehiago jango bazenituzte,osasuntsuago biziko zinatekete
·Loreak bildu izan bagenitu,etxe inguru osoan jarriko genituzkeen
Baldintza erreala
bal irr etork.
bal irreala irag
Baldintza erreala
bal irr etork.
bal irreala irag
·Bareiztu aditzak moduen arabera:
indikatiboa
Baldintza
Ahalera
Agintera
·Joan zaitez
·Guk hori egin genezakeen
·Irakur dezazun esan dizut
·Etorriko bazina joango nintzateke
·Ez nuen hori egin
Agintera
Ahalera
subjuntiboa
subjuntiboa
Baldintza
indikatiboa
·hemen ezin zenezaketen zaratarik egin
·lokartu ezinik bazabiltza ez geratu ohean
·atsedena hartzeko momentua iritsi da
·Dagoen eguraldi txarrarekin ezin dut kalera atera
·Jaiki zaitez eta egin itzazu eskolako lanak
·Etor zaitez hona klasea eman behar dugu eta
·Korrikan hasteko momentua iritsi da
·Ibil ezinik bazabiltza, ez ibili bueltaka
·Utzi iezaiozu berak bere erritmo normala har dezan
·Dagoen hotzarekin, izotza gera daiteke
·Hurbil zaitez eta harritu zaitez
·utzi arnasketak bere erritmo normala har dezan
·Umea eskolatik neuk hartzea nahi du
indikatiboa
subjuntiboa
baldintza
agintera
ahalera
INDIKATIBOA
Egiazko ekintzak adierazten ditu
ni | hi | hura | gu | zu | zuek | haiek |
naiz nauk naun | haiz | da duk dun | gara gaituk gaitun | zara | zarete | dira dituk ditun |
| ni | hi | hura | gu | zu | zuek | haiek |
niri | | hatzait | zait zaidak zaidan | | zatzaizkit | zatzaizkidate | zaizkit zaizkidak zaizkidan |
hiri | natzaik natzain | | zaik zain | gatzaizkik gatzaizkin | | | zaizkik zaizkin |
hari | natzaio natzaiok natzaion | hatzaio | zaio zaiok zaion | gatzaizkio gatzaizkiok gatzaizkion | zatzaizkio | zatzaizkiote | zaizkio zaizkiok zaizkion |
guri | | hatzaigu | zaigu zaiguk zaigun | | zatzaizkigu | zatzaizkigute | zaizkigu zaizkiguk zaizkigun |
zuri | natzaizu | | zaizu | gatzaizkizu | | | zaizkizu |
zuei | natzaizue | | zaizue | gatzaizkizue | | | zaizkizue |
haiei | natzaie natzaiek natzaien | hatzaie | zaie zaiek zaien | gatzaizkie gatzaizkiek gatzaizkien | zatzaizkie | zatzaizkiete | zaizkie zaizkiek zaizkien |
NOR
NOR-NORI
| ni | hi | hura | gu | zu | zuek | haiek |
nik | | haut | dut diat dinat | | zaitut | zaituztet | ditut ditiat ditinat |
hik | nauk naun | | duk dun | gaituk gaitun | | | dituk ditun |
hark | nau naik nain | hau | du dik din | gaitu gaitik gaitin | zaitu | zaituzte | ditu ditik ditin |
guk | | haugu | dugu diagu dinagu | | zaitugu | zaituztegu | ditugu ditiagu ditinagu |
zuk | nauzu | | duzu | gaituzu | | | dituzu |
zuek | nauzue | | duzue | gaituzue | | | dituzue |
haiek | naute naitek naiten | haute | dute ditek diten | gaituzte gaitiztek gaitizten | zaituzte | zaituztete | dituzte ditiztek ditizten |
NOR-NORK
| niri | hiri | hari | guri | zuri | zuei | haiei |
nik | | diat dinat | diot zioat zionat | | dizut | dizuet | diet zieat zienat |
hik | didak didan | | diok dion | diguk digun | | | diek dien |
hark | dit zidak zidan | dik din | dio ziok zion | digu ziguk zigun | dizu | dizue | die ziek zien |
guk | | diagu dinagu | diogu zioagu zionagu | | dizugu | dizuegu | diegu zieagu zienagu |
zuk | didazu | | diozu | diguzu | | | diezu |
zuek | didazue | | diozue | diguzue | | | diezue |
haiek | didate zidatek zidaten | diate dinate | diote ziotek zioten | digute zigutek ziguten | dizute | dizuete | diete zietek zieten |
PLUR | niri | hiri | hari | guri | zuri | zuei | haiei |
nik | | dizkiat dizkinat | dizkiot zizkioat zizkionat | | dizkizut | dizkizuet | dizkiet zizkieat zizkienat |
hik | dizkidak dizkidan | | dizkiok dizkion | dizkiguk dizkigun | | | dizkiek dizkien |
hark | dizkit zizkidak zizkidan | dizkik dizkin | dizkio zizkiok zizkion | dizkigu zizkiguk zizkigun | dizkizu | dizkizue | dizkie zizkiek zizkien |
guk | | dizkiagu dizkinagu | dizkiogu zizkioagu zizkionagu | | dizkizugu | dizkizuegu | dizkiegu zizkieagu zizkienagu |
zuk | dizkidazu | | dizkiozu | dizkiguzu | | | dizkiezu |
zuek | dizkidazue | | dizkiozue | dizkiguzue | | | dizkiezue |
haiek | dizkidate zizkidatek zizkidaten | dizkiate dizkinate | dizkiote zizkiotek zizkioten | dizkigute zizkigutek zizkiguten | dizkizute | dizkizuete | dizkiete zizkietek zizkieten |
NOR(SING)-NORI-NORK
LEHENALDIA
NOR
ni | hi | hura | gu | zu | zuek | haiek |
nintzen ninduan nindunan | hintzen | zen zuan zunan | ginen gintuan gintunan | zinen | zineten | ziren zituan zitunan |
NOR-NORI
| ni | hi | hura | gu | zu | zuek | haiek |
niri | | hintzaidan | zitzaidan zitzaidaan zitzaidanan | | zintzaizkidan | zintzaizkidaten | zitzaizkidan zitzaizkidaan zitzaizkidanan |
hiri | nintzaian nintzainan | | zitzaian zitzainan | gintzaizkian gintzaizkinan | | | zitzaizkian zitzaizkinan |
hari | nintzaion nintzaioan nintzaionan | hintzaion | zitzaion zitzaioan zitzaionan | gintzaizkion gintzaizkioan gintzaizkionan | zintzaizkion | zintzaizkioten | zitzaizkion zitzaizkioan zitzaizkionan |
guri | | hintzaigun | zitzaigun zitzaiguan zitzaigunan | | zintzaizkigun | zintzaizkiguten | zitzaizkigun zitzaizkiguan zitzaizkigunan |
zuri | nintzaizun | | zitzaizun | gintzaizkizun | | | zitzaizkizun |
zuei | nintzaizuen | | zitzaizuen | gintzaizkizuen | | | zitzaizkizuen |
haiei | nintzaien nintzaiean nintzaienan | hintzaien | zitzaien zitzaiean zitzaienan | gintzaizkien gintzaizkiean gintzaizkienan | zintzaizkien | zintzaizkieten | zitzaizkien zitzaizkiean zitzaizkienan |
NOR-NORK
| ni | hi | hura | gu | zu | zuek | haiek |
nik | | hindudan | nuen nian ninan | | zintudan | zintuztedan | nituen nitian nitinan |
hik | ninduan nindunan | | huen | gintuan gintunan | | | hituen |
hark | ninduen nindian nindinan | hinduen | zuen zian zinan | gintuen gintian gintinan | zintuen | zintuzten | zituen zitian zitinan |
guk | | hindugun | genuen genian geninan | | zintugun | zintuztegun | genituen genitian genitinan |
zuk | ninduzun | | zenuen | gintuzun | | | zenituen |
zuek | ninduzuen | | zenuten | gintuzuen | | | zenituzten |
haiek | ninduten ninditean ninditenan | hinduten | zuten zitean zitenan | gintuzten gintiztean gintiztenan | zintuzten | zintuzteten | zituzten zitiztean zitiztenan |
NOR-NORI-NORK
| niri | hiri | hari | guri | zuri | zuei | haiei |
nik | | nian ninan | nion nioan nionan | | nizun | nizuen | nien niean nienan |
hik | hidan | | hion | higun | | | hien |
hark | zidan zidaan zidanan | zian zinan | zion zioan zionan | zigun ziguan zigunan | zizun | zizuen | zien ziean zienan |
guk | | genian geninan | genion genioan genionan | | genizun | genizuen | genien geniean genienan |
zuk | zenidan | | zenion | zenigun | | | zenien |
zuek | zenidaten | | zenioten | zeniguten | | | zenieten |
haiek | zidaten zidatean zidatenan | ziaten zinaten | zioten ziotean ziotenan | ziguten zigutean zigutenan | zizuten | zizueten | zieten zietean zietenan |
| niri | hiri | hari | guri | zuri | zuei | haiei |
nik | | nizkian nizkinan | nizkion nizkioan nizkionan | | nizkizun | nizkizuen | nizkien nizkiean nizkienan |
hik | hizkidan | | hizkion | hizkigun | | | hizkien |
hark | zizkidan zizkidaan zizkidanan | zizkian zizkinan | zizkion zizkioan zizkionan | zizkigun zizkiguan zizkigunan | zizkizun | zizkizuen | zizkien zizkiean zizkienan |
guk | | genizkian genizkinan | genizkion genizkioan genizkionan | | genizkizun | genizkizuen | genizkien genizkiean genizkienan |
zuk | zenizkidan | | zenizkion | zenizkigun | | | zenizkien |
zuek | zenizkidaten | | zenizkioten | zenizkiguten | | | zenizkieten |
haiek | zizkidaten zizkidatean zizkidatenan | zizkiaten zizkinaten | zizkioten zizkiotean zizkiotenan | zizkiguten zizkigutean zizkigutenan | zizkizuten | zizkizueten | zizkieten zizkietean zizkietenan |