FANTASTYCZNE DZIEŁA NATURY W POLSCE
OPRACOWAŁA: mgr Wanda Bielec
Bogata, różnorodna i zaskakująca – taka jest polska natura. A wśród jej wytworów możemy znaleźć prawdziwe skarby, które nie mają sobie równych w całej Europie, a nawet na świecie. Oto najbardziej spektakularne miejsca w naszym kraju, które powstały bez ingerencji człowieka. Musicie je zobaczyć!
PUSZCZA BIAŁOWIESKA
Puszcza Białowieska to przykład lasu pierwotnego, którego fragmenty wyglądają z grubsza tak samo, jak... za czasów Mieszka I. To tu żyje największa populacja wolnego żubra na świecie, zaś sam Park Narodowy jest ostatnim naturalnym ekosystemem leśnym w Europie. Puszcza Białowieska znajduje się na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Puszcza Białowieska to przykład lasu pierwotnego, którego fragmenty wyglądają z grubsza tak samo, jak... za czasów Mieszka I. To tu żyje największa populacja wolnego żubra na świecie, zaś sam Park Narodowy jest ostatnim naturalny ekosystemem leśnym w Europie. Puszcza Białowieska znajduje się na liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.
PRZEŁOM DUNAJCA
Przełom Dunajca w Pieninach jest uznawany za jeden z najbardziej malowniczych górskich wąwozów w Europie. Rzeka na długości ok. 8 km tworzy wiele zakoli i zakrętów, a ściany skalne po obu jej stronach piętrzą się nawet na 300 m wysokości. Jedną z atrakcji jest spływ Pienińskim Przełomem na flisackiej tratwie.
Przełom Dunajca w Pieninach jest uznawany za jeden z najbardziej malowniczych górskich wąwozów w Europie. Rzeka na długości ok. 8 km tworzy wiele zakoli i zakrętów, a ściany skalne po obu jej stronach piętrzą się nawet na 300 m wysokości. Jedną z atrakcji jest spływ Pienińskim Przełomem na flisackiej tratwie.
Maczuga Herkulesa
Jedni powiadają, że książę Krak zatłukł nią krwiożerczego smoka i wbił potem w ziemię ku przestrodze. Inni z kolei twierdzą, że przywlókł ją tutaj sam diabeł, sprowokowany przez mistrza Twardowskiego. Jaka jest prawdziwa geneza Maczugi Herkulesa – nie wiadomo. Wiadomo jednak, że ta bodaj najsłynniejsza skała w Polsce od lat stanowi główną atrakcję najmniejszego z naszych parków narodowych – Ojcowskiego. Ale w podkrakowskiej Dolinie Prądnika znajdziemy dużo więcej niż tylko fantazyjne formy skalne.
Kraina Wielkich Jezior Mazurskich
Kraina Wielkich Jezior Mazurskich to tzw. mezoregion o powierzchni 1732 km², z czego 486 km² zajmują jeziora. Mazury potrafią oczarować każdego, kto tam zawita – bez względu na to, czy preferuje żeglarstwo, kajakarstwo, jazdę na rowerze lub zbieranie grzybów. Jest tu ok. 2600 jezior (łącznie zajmują blisko 30% powierzchni regionu) Największe z nich to Mamry, Niegocin, Śniardwy, Mikołajskie, Bełdany i Nidzkie. Wszystkie jeziora połączone są kanałami w jeden imponujący szlak wodny o długości ponad 120 km.
Morskie Oko
Morskie Oko to jedno z najpiękniejszych i tajemniczych jezior świata. Przez wieki wierzono, że w ogóle nie ma dna i jest połączone podziemnymi korytarzami z Adriatykiem – stąd zresztą jego nazwa. Miała o tym ponoć świadczyć wyłowiona z wód jeziora butelka pochodząca ze statku zatopionego u wybrzeży Włoch. To największe jezioro w Tatrach położone jest w Dolinie Rybiego Potoku u stóp Mięguszowieckich Szczytów, na wysokości 1395 m n.p.m. Morskie Oko znajduje się na liście 5 najpiękniejszych jezior świata.
SŁOWIŃSKI PARK NARODOWY
Główną atrakcją i znakiem rozpoznawczym parku są ruchome wydmy, które wędrują z prędkością 10 metrów na rok, wpisując się w krajobraz bogaty w przymorskie jeziora, bagna, łąki, torfowiska, a także nadmorskie bory i lasy. Najwyższa wydma, Łącka Góra, osiąga wysokość nawet do 40 m n.p.m. Piasek wskutek działania wiatru oraz innych naturalnych czynników przybiera niezwykłe formy przypominające fantastyczny, pozaziemski krajobraz.
Główną atrakcją i znakiem rozpoznawczym parku są ruchome wydmy, co więcej jest to jedno z ich największych skupisk w całej Europie. Wydmy wędrują z prędkością 10 metrów na rok, wpisując się w krajobraz bogaty w przymorskie jeziora, bagna, łąki, torfowiska, a także nadmorskie bory i lasy. Najwyższa wydma, Łącka Góra, osiąga wysokość nawet do 40 m n.p.m.
Szczeliniec Wielki
Małpolud, wielbłąd, kura, słoń, a nawet mamut – to tylko część zwierzaków, jakie zobaczymy na szczycie najbardziej baśniowej polskiej góry. Niestety, jak to w bajkach bywa, wszystkie zostały zamienione w kamień… Ale i tak robią wrażenie.
Jaskinia Raj
Nie ma zbyt dużo światła, temperatura oscyluje w okolicach 8-10 stopni, słychać odgłosy spadających kropel wody, a cała wizyta trwa nie więcej niż 45 minut. Tak wygląda polski Raj. Czyli niewielka jaskinia uznawana powszechnie za najpiękniejszą w naszym kraju. Mieści się na obrzeżach Kielc w Górach Świętokrzyskich.
Półwysep Helski
Jeszcze w XVII w. na Hel można było dostać się tylko statkiem lub wpław – była to bowiem jedna z kilku osobnych wysepek, oblewanych ze wszystkich stron spienionymi wodami Bałtyku. Z czasem jednak intensywne działania morza sprawiły, że archipelag zmienił się w mierzeję. Wąziutki pas lądu oddzielający otwarte morze od Zatoki Puckiej liczy sobie 34 km długości, a w najcieńszym miejscu ma zaledwie 150 m.
Rozlewiska Biebrzy
Jak okiem sięgnąć tylko łąki, bagna i rozlewiska. I tak w prostej linii przez niemal 100 km. Rozciągająca się między Łomżą i Augustowem dolina Biebrzy – nazywana jest „polską Amazonią”. Tutaj nie ma pól, jest za to natura, która żyje swoim rytmem. I największe bagno środkowej Europy. A przede wszystkim są dziesiątki tysięcy ptaków.
Przełęcz Liliowe
To łagodna przełęcz głównej grani Tatr. Stanowi granicę między Tatrami Wysokimi a Zachodnimi, przebiega tędy również granica polsko-słowacka. Położona jest dość wysoko, bo na 1952 m n.p.m. Jej nazwa pochodzi od pełnika alpejskiego, rośliny zwanej tradycyjnie „lelują”. To doskonały kierunek dla piechurów, którzy mają ochotę na przyjemny spacer w malowniczych okolicznościach.
Polana Chochołowska (Tatry Zachodnie)
Znakiem rozpoznawczym tej tatrzańskiej doliny są krokusy. Warto więc wybrać się tu na wycieczkę z aparatem. Kiedy? Przede wszystkim wczesną wiosną (uwaga, krokusy każdego roku kwitną o nieco innej porze). Teren jest łagodny, dlatego przyciąga wielu turystów.
Cis Henrykowski
Staruszek. Jego wiek szacuje się na około 1250 lat, co zapewnia mu tytuł najstarszego drzewa w Polsce. Liczy 10,5 m wysokości i 425 cm w obwodzie. Rośnie w Henrykowie Lubańskim w województwie dolnośląskim. Ucierpiał z powodu wichury, w XIX wieku został zaatakowany przez kozaków… szablami.
Babia Góra
To najsłynniejszy masyw górski Beskidu Żywieckiego. Jego najwyższy szczyt - Diablak (1725 m), jest jednocześnie najwyższym szczytem całych Beskidów Zachodnich, czy inaczej - nie licząc tatrzańskich wzniesień, najwyższym polskim szczytem. Widoki? Wspaniałe!
Krzywy Las (Pomorze Zachodnie)
Istnieje, i to w Polsce, w województwo zachodniopomorskim. To prawdziwy ewenement. Rośnie w nim około 300 zdeformowanych sosen zwyczajnych (nie takich znowu zwyczajnych) zasadzonych w latach 30. Najbardziej prawdopodobne wydaje się, że drzewa były tak kształtowane przez lokalnych rzemieślników do celów stolarskich lub szkutniczych.
Korzeniowy Dół (województwo lubelskie)
Wąwóz znajduje się 2 kilometry od Kazimierza Dolnego. Na początku był zwykłą drogą, przez lata żłobiły go woda i koła wozów. Przyczyniły się do tego również podłoże (bardzo żyzna gleba lessowa) oraz drzewa, które stworzyły rusztowanie wąwozu, dlatego rośnie tu wiele gatunków roślin.
Jezioro Turkusowe (Pomorze Zachodnie)
Czy turkus musi być zarezerwowany dla egzotycznych mórz? Niekoniecznie, a przekonamy się o tym na Wyspie Wolin. Woda swój kolor zawdzięcza rozpuszczonym związkom wapnia oraz białemu wapiennemu dnu. Jezioro liczy dopiero 71 lat, powstało po tym, jak podziemna rzeka zalała wyrobisko po dawnej kopalni kredy.
Kolorowe Jeziorka (Dolny Śląsk)
W Rudawskim Parku Krajobrazowym czekają na nas aż cztery wspaniałe jeziorka. Jedno z nich jest zielone, drugie purpurowe, trzecie żółte i czwarte - błękitne. Skąd się tu wzięły? Tym razem to pozostałości po kopalni pirytu. A ich kolor? Czego tu nie ma! Miedź, żelazo, chalkopiryt, sfaleryt, galena, boulangeryt, jamesonit,bournonit, chalkozyn, tetraedryt, limonit, syderyt, kalcyt, dolomit, wezuwian, zoizyt, pistacyt, fluoryt, ilmenit i tytanit…
Pielgrzymy (Dolny Śląsk)
Nie, to nie są nowoczesne rzeźby. Wręcz przeciwnie - ich wiek szacuje się na ok.… 300 milionów lat. To 3 granitowe skały położone na terenie Karkonoskiego Parku Narodowego i uchodzą za jedną z najpiękniej- szych grup skalnych w całych Karkonoszach. Liczą nawet 25 m wysokości, a z ich szczytu rozciąga się niezwykły widok na Śnieżkę.
Skały Rzędkowickie (Wyżyna Krakowsko-Częstochowska)
Wapienne skały przyciągają wspinaczy. Nic dziwnego, ciągną się aż przez dwa kilometry, osiągają 30 metrów wysokości, są bardzo różnorodne - pełne wgłębień, szczelin i grot.
Królewski Głaz (Pomorze Zachodnie)
Chciałoby się powiedzieć – twardziel. Na miejsce, w którym się znajduje (okolice Wyspy Chrząszczewskiej), przybył samodzielnie… ze Szwecji 14 tysięcy lat temu. Wędrówkę znacząco ułatwił głazowi lądolód. Swoją nazwę zawdzięcza Bolesławowi Krzywoustemu, który miał na nim stać, gdy przyjmował defiladę. Królewski głaz nie jest tak imponujący jak kiedyś. W XIX wieku wykorzystano jego fragmenty do budowy dróg.
Skamieniałe miasto
„Skamieniałe Miasto” jest największą przyrodniczą atrakcją Ciężkowicko – Rożnowskiego Parku Krajobrazowego. Rozrzucone gęsto na stoku wzniesienia, o fantastycznych kształtach skał przyrównuje się do postaci ludzkich i zwierzęcych.
Dąb Bartek
Jeden z najstarszych w Polsce dębów, od 1954 roku chroniony prawem jako pomnik przyrody, rosnący na terenie leśnictwa Bartków (nadleśnictwo Zagnańsk), przy drodze wojewódzkiej nr 750 z Zagnańska do Samsonowa, w województwie świętokrzyskim.
Hala Gąsienicowa
Hala Gąsienicowa to w potocznym rozumieniu nazwa północnej części Doliny Gąsienicowej w Tatrach. Nazwa pochodzi od licznego w Zakopanem rodu Gąsieniców, który w XVII w. był jej właścicielem. Otoczona skalistymi szczytami połać zieleni jest szczególnie piękna w sierpniu, kiedy kwitnie na niej wierzbownica kiprzyca - różowy kwiat z rodziny wiesiołkowatych.
ROZLEWISKA BIEBRZY
Rozlewiska Biebrzy, nazywane niekiedy "polską Amazonią", to obszar ciągnący się na długości 100 km. Obejmuje on dolinę rzeki Biebrzy z rozległymi bagnami i torfowiskami. Nie dość, że rozlewiska tworzą największe bagno Europy, to jeszcze są domem dla co najmniej, 270 gatunków ptaków - czyli 80% wszystkich gatunków występujących na terenie Polski.
SOKOLICA
W Pieninach, nie możemy pominąć Sokolicy. Piętrzący się na 747 m skalisty szczyt zachwyca malowniczym widokiem i samotną sosną reliktową wieńczącą punkt widokowy. Niestety sosna ulega coraz to większym zniszczeniom: w 2019 roku oderwała się jej kolejna gałąź.
wniczym widokiem i samotną sosną reliktową wieńczącą punkt widokowy. Niestety sosna ulega coraz to większym zniszczeniom: w 2019 roku oderwała się jej kolejna gałąź.
BŁĘDNE SKAŁY
Błędne skały to prawdziwy ewenement. To tu kręcono niektóre sceny do filmowej wersji „Opowieści z Narnii”. Błędne skały są zespołem bloków skalnych, położonych w Górach Stołowych na wysokości 853 m n.p.m. Układ głazów i skał tworzy malowniczy labirynt, porównywany przez niektórych do skalnego miasta.
Błędne skały to prawdziwy ewenement. To tu kręcono niektóre sceny do filmowej wersji „Opowieści z Narnii”. Błędne skały są zespołem bloków skalnych, położonych w Górach Stołowych na wysokości 853 m n.p.m.. Układ głazów i skał tworzy malowniczy labirynt, porównywany przez niektórych do skalnego miasta.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!