Ein Llais Ni - datblygu rolau trafod mewn cyd-destun lleol

Cynnwys

Mae'r cyflwyniad hwn yn cynnwys y canlynol:

• gwybodaeth gefndirol am Ysgol Llanllechid
• cefndir ieithyddol yr ysgol
• cyfres o glipiau fideo enghreifftiol
• camau nesaf

Gwybodaeth Gefndirol am yr Ysgol

Mae Ysgol Llanllechid wedi ei lleoli mewn ardal chwarelyddol ar gyrion pentref Rachub, ger Bethesda, yn Nyffryn Ogwen. Daw 52% o ddisgyblion o gartrefi lle siaredir y Gymraeg.

​

Mae'r ysgol yn fyrlymus gyda chysylltiadau cryf gyda nifer o bartneriaethau lleol a rhyngwladol fel Chapel Carmel, Cymdeithas Hanes, Clwb yr Henoed, Cymdeithas y Chwiorydd, Partneriaeth Ogwen, Ynni Ogwen, Dyffryn Gwyrdd, RSPB, a chysylltiad gyda sefydliad Fflam Heddwch y Byd a.y.y.b

Natur Iaith yr Ysgol

Ar ddechrau'r prosiect rhoddwyd holiadur i'r disgyblion, ac ynddo daeth i'r amlwg mai dim ond 52% o ddisgyblion yr ysgol sydd yn dod o aelwydydd ble siaredir Y Gymraeg.

Ymchwil

Gwnaethpwyd gwaith ymchwil ar ddechrau'r priosect er mwyn deall pa strategaethau oedd orau i gefnogi llafaredd y disgyblion.

Defnyddiwyd yr adnoddau â ganlyn ar gyfer ymchwil:

• O Enau Plant - Enlli Môn Thomas a Gareth Caulfield
• Gwefan Ein Llais Ni

Cyd-destun

Tynnwyd sylw'r disgyblion at erthygl yn y Daily Post, Mai 22, 2023 oedd yn sôn am ein hardal leol. Roedd yr erthygl yn cynnig ei hun fel sbardun i ganfod barn ac i drafod gwahanol safbwyntiau ar gorlannau. Roedd corlannau yn cynnig ei hun fel rhan o waith thematig y dosbarth a phenderfynwyd ar y CWESTIWN MAWR:

​

"Ydi hi'n iawn fod Chwarel Penrhyn yn dymchwel corlan yn yr ardal leol er mwyn ehangu eu busnes?"

Tasg Oer

Cynnal trafodaeth:

• heb baratoi'r disgyblion
• ychydig o ffeithiau
• canolbwyntio ar ruglder a datblygu syniadau, heb fod ofn gwneud camgymeriadau
• pwyslais ar ddal ati i siarad
• mynegi barn
• meddwl yn greadigol
• cymharu sefyllfaoedd - o'u cof neu o faes profiad
• rhesymu - dilyn eu syniadau hwy eu hunain

Enghraifft o’r Dasg Oer

Camau Nesaf

Daeth yn amlwg fod gweithio ymhellach ar:

• ddeall sut i anghytuno yn fwy pendant a pharchus
• beidio â bod ofn anghytuno
• y meddylfryd o gloriannu a chrisialu gwahanol safbwyntiau
• sicrhau mwy o strwythur yn yr agoriadau
• y defnydd o eiriau cyfoethog ac idiomau
• mynegi eu barn mewn ffordd mwy clir a stwythedig gan ddangos angerdd dros eu safbwynt!
• pwyslais ar eirfa sydd eisoes gan y disgyblion
• annog i feddwl am syniadau i gadarnhau eu barn

Canlyniad

• disgyblion yn bwrw iddi i siarad, heb fod ofn gwneud camgymeriadau
• un disgybl yn arbrofi gyda iaith e.e. "poblogaeth ni" sy'n dangos fod ganddo ddigon o hyder i ddefnyddio geirfa ymestynnol, ar hyn o bryd, y tro hwn, ddim yn y cyd-destun cywir ond nodwedd hynod effeithiol ar gyfer datblygu i fod yn siaradwr hyderus a medrus. Mae hyn yn dangos Meddylfryd Twf penigamp
• cystrawen gloff sydd yn bwynt addysgu i'r dyfodol sef: "gyd o'r corlannau". Ni dynnwyd sylw'r unigolyn at hyn yn y fan a'r lle, gan fod y pwyslais ar fagu hyder a mwynhau siarad a thrafod yn y Gymraeg

Daily Post

Mai'r 22ain, 2023

Yr Ardal Leol

​

Rolau Trafod - Tasg Boeth

• Trafodaeth ar y cwestiwn mawr "Ydi hi'n iawn fod Chwarel Penrhyn yn dymchwel corlan yn yr ardal leol er mwyn ehangu eu busnes?"
• Sicrhau rolau penodol e.e holwr, heriwr a datblygwr syniadau
• Cyflwyno'r cardiau rolau
• Cyflwyno'r Fframiau Siarad
• Cyflwyno geirfa gyfoethog a chystrawen gywir
• Rhyngweithio o fewn eu grwpiau gan fynegi barn yn glir ac yn groyw gan barchu barn y naill a'r llall

Enghraifft o Dasg Boeth

Y Dasg Boeth:

O fod yn treulio amser yn trafod ac yn cael profiadau uniongyrchol o gorlannau, drwy fynd allan i'r ardal leol, i Fferm Maes Caradog fel rhan o'n rhaglen Addysg Awyr Agored, gwelwyd:

• brwdfrydedd heintus y disgyblion
• dealltwriaeth y disgyblion o effaith y datblygiad yn real
• sgiliau trafod strwythuredig mewn grŵp wedi datblygu
• fod geirfa a chystrawen yn cael eu cyflwyno yn gywirach
• fod y disgyblion yn gwrando ar ei gilydd, gan fynegi barn yn glir yn llwyddiannus iawn
• fod hyder cynyddol yn amlwg
• fod disgyblion yn benboeth dros eu safbwyntiau
• fod disgyblion yn llwyddo i feddwl am syniadau creadigol i gadarnhau eu barn

Dysgu o Ganlyniad i'r Broses Ymholi

Mae'n holl bwysig:

• trwytho'r disgyblion yn y cwestiwn mawr
• parhau i ddatblygu banc o eiriau perthnasol
• creu angerdd yn y disgyblion
• fod y cwestiwn yn berthnasol ac yn briodol er mwyn sicrhau amrywiaeth barn
• ein bod yn cofio fod themau sy'n ymwneud â'r ardal leol yn cyd-fynd â'r Cwricwlwm i Gymru, sy'n tanio dychymyg, syniadau a sgiliau creadigol y disgyblion
• parhau i ddatblygu sgiliau llafar y disgyblion mewn modd cynhaliol, sy'n adeiladu ar lithriadau a chamgymeriadau, er mwyn eu defnyddio fel pwyntiau addysgu
• parhau i ddatblygu hyder y disgyblion i fynegi eu barn unigryw eu hunain
• parhau i ddatblygu'r disgyblion i barchu safbwyntiau ei gilydd
• ymfalchïo yn sgiliau llafaredd y disgyblion yn y dasg oer a'u parodrwydd i gyfrannu

​

Gwerthuso:

Gwelwyd datblygiad pendant yn eu gallu a'u sgiliau o ganlyniad i'r defnydd o e.e gardiau trafod, fframiau siarad a gweithgareddau penodol o amrywiol ffynonhellau gan gynnwys gwefan Ein Llais Ni