1 of 18

THIS IS YOUR PRESENTATION TITLE

2 of 18

გამარჯობა!

პრეზენტაციაში ვისაუბრებთ ფერებსა და ოპტიკაზე, რომელიც გამოხატულია ქართულ ტრადიციულ ხალიჩებში.

2

ავტორი: ელენე ბარდაველიძე

3 of 18

ქართული ტრადიციული ხალიჩის ისტორია

3

4 of 18

ხალიჩის ისტორია, მკვლევართა აზრით, ჩვენს წელთაღრიცხვამდე 7000 წლის წინ იწყება, ჯერ კიდევ მაშინ, როცა ადამიანებს ფართოდ არ ჰქონდათ დაწყებული მკვიდრი ცხოვრება.

4

5 of 18

ქართული ტერიტორია მუდამ ხელსაქმის კერა იყო, რომლის მნიშვნელოვან წარმომადგენელს ხალიჩები წარმოადგენდნენ.

ძველად საქართველოში იშვიათად თუ ნახავდით სახლს, რომლის ინტერიერშიც ფარდაგი ან ხალიჩა არ ფიგურირებდა.  მეფედ კურთხევისა და დარბაზობის დროს ხალიჩებს განსაკუთრებული ადგილი ეკავათ. უძველესი დროიდან მოყოლებული, ქართულ ოჯახებს ტრადიციულ წესჩვეულებად გადაეცემოდათ ხელსაქმე.

5

6 of 18

Big concept

Bring the attention of your audience over a key concept using icons or illustrations

6

7 of 18

არსებობს შეხედულება, რომ ქართულ ხალიჩებს სახასიათო, უნიკალური დიზაინი არ გააჩნიათ და ისინი სპარსული ფარდაგების მძიმე გავლენის ქვეშ არიან, თუმცა რეალურად სულაც არაა ასე.

7

ფშავური საქსოვი დაზგა

8 of 18

ხალიჩა-ფარდაგების ქსოვის უნიკალური კულტურა აქვს ფშავს – ფარდაგი იქსოვება საქსოვ ყდაზე ერთპირა ხვეულად და არა ნაჭვრეტად.

ფშაველები ხალიჩებს საქსლე ბაწრისგან ამზადებენ, რომელსაც ფერებში ღებავენ და ამ ფერადი ბაწრით იქსოვება საბოლოო პროდუქტი.

თუშეთში ხალიჩები ძირითადად გაზაფხულის მატყლისგან მზადდებოდა. ეს მატყლი წლის სხვა დროის მატყლისგან განსხვავებით, ნაკლებად ხარისხიანია და უხეში.

8

9 of 18

მთაში დამზადებულ ხალიჩებში ძირითადად რამდენიმე ფერი ჭარბობს – ღვიძლისფერი (ყავისფერი), სოსანისფერი (იისფერი), შავი, ალისფერი, ცისფერი, წენგოს ფერი (მწვანე)  და თეთრი. ჭრელ ხალიჩებს ფშავლები „თათრულა“ ხალიჩას უწოდებენ, ზოლიან, გეომეტრიული ფიგურების მქონეებს კი – ფშავურს.

9

10 of 18

Want big impact?

Use big image.

10

11 of 18

ხალიჩებისთვის ბაწარს წინასწარ ღებავდნენ სხვადასხვაფრად . ფერის შერჩევა დამოკიდებული იყო მქსოველის გემოვნებაზე. აღსანიშნავია ის ფაქტიც, რომ ხალიჩებში გამოყენებული საღებავები იმდენად ხარისხიანი და პიგმენტურია, რომ ის საუკუნეების განმავლობაში არ კარგავს ფერთა გამას.

11

12 of 18

სინათლის დისპერსია, ფერები, ოპტიკა, სხივთა სვლა

12

13 of 18

ხილული შუქი, ასევე ცნობილი როგორც თეთრი შუქი, შედგება კომპონენტების ფერების კოლექციისგან. ეს ფერები ხშირად შეინიშნება, როდესაც სინათლე გადის სამკუთხა პრიზმაში. პრიზმაში გავლისას თეთრი შუქი იყოფა მის კომპონენტ ფერებად - წითელი, ნარინჯისფერი, ყვითელი, მწვანე, ცისფერი, ლურჯი და იისფერი.

13

შუქის დაშლა სპექტრად დისპერსიის შედეგად მისი პრიზმაში გავლისას (ნიუტონის ცდა).

14 of 18

  • დისპერსია ახასიათებს ყველა გარემოს გარდა აბსოლუტური ვაკუუმისა. ის აღმოჩენილი იქნა 1672 წელს ექსპერიმენტულად ისააკ ნიუტონის მიერ.
  • ნიუტონმა გამოყო ფერები: წითელი; ნარინჯისფერი; ყვითელი; მწვანე; ცისფერი; ლურჯი და იისფერი.
  • ცისარტყელასებრ ზოლს ეწოდება სპექტრი.
  • თეთრი სინათლის რთული სტრუქტურით შეიძლება ავხსნათ ბუნებაში ფერების სიმრავლე. საგანი გვეჩვენება თეთრად თუ იგი აირეკლავს მასზე დაცემული სხვადასხვა ფერის ყველა სხივს.
  • გაუმჭვირვალე საგანი გვეჩვენება იმ ფერის, რასაც აირეკლავს. გამჭვირვალე კი იმ ფერის, რასაც გაატარებს.

14

15 of 18

  • ცისარტყელა, რომლის ფერები განპირობებულია დისპერსიით, — ერთ-ერთი მთავარი სახე კულტურასა და ხელოვნებაში.
  • სინათლის დისპერსიის გამო, შეიძლება ვნახოთ ფერადი «შუქის თამაში» ბრილიანტის წახნაგებზე და სხვა გამჭვირვალე დაწახნაგებული საგნების ზედაპირზეც.
  • „ცისარტყელას ყველა ფერის“ ისახება ქართულ ხალიჩა-ფარდაგებზე.

15

16 of 18

  • სინათლის დაშლა სპექტრად (დისპერსიის შედეგად) პრიზმაში გარდატეხის შემდეგ - საკმაოდ გავრცელებული თემაა სახვით ხელოვნებაში. მაგალითად, Pink Floyd-ის ალბომის Dark Side Of The Moonგარეკანზე გამოსახულია სინათლის დაშლა სპექტრად პრიზმაში გარდატეხის შემდეგ.

16

17 of 18

საქართველო მრავალეთნიკური და მრავალკულტურული ქვეყანაა. უძველესი დროიდან მოყოლებული საქართველოში შეხვდებოდით ქართულ, სპარსულ, სომხურ, აზერბაიჯანულ და სხვა ქვეყნის ხალიჩებს. ისინი გადმოსცემენ ისტორიას, თუ ვინ ვართ ჩვენ, საიდან მოვდივართ და სად მივდივართ. ხალიჩაზე გამოსახული ყველა ფერი თუ ორნამენტი უნიკალურია. სოლიდარობის მუზეუმის ხელმძღვანელი ამბობს, რომ საქართველოს მოსახლეობის მიერ შექმნილი ხალიჩის ქსოვის კულტურა საქართველოს კულტურული მემკვიდრეობა. რადგან ადგილობრივი ქალები საქართველოში მიმდინარე მოვლენებს სწორედ ხალიჩებზე ასახავდნენ.

17

18 of 18

მადლობა ყურადღებისთვის!

18