Mae’r adnodd hwn wedi ei greu gan dîm ILlCh y GCA er mwyn cefnogi athrawon sy’n chwilio am ddeunyddiau i feithrin sgiliau trafod dysgwyr yn y dosbarth. ��Mae pob mat yn cynnwys casgliad o fonion brawddegau y gellir eu defnyddio ar gyfer pedwar pwrpas pwysig: cynnig syniad neu farn; achos ac effaith; pwysleisio; meddwl – ystyried – archwilio – rhagfynegi a rhagdybio. Yn ychwanegol, cynhwysir yma ddau ddewis y gellir eu defnyddio fel cefn tudalen. Mae’r naill yn cynnwys penawdau yn unig fel y gall dysgwyr nodi geirfa, patrymau iaith a bonion brawddegau maen nhw wedi eu piota o fodelau llafaredd eraill. Mae’r ail yn cynnwys y fframwaith heb unrhyw gynnwys a gall yr athro lenwi’r fframwaith â chynnwys o’i ddewis ei hun.��Yn ogystal, mae’r matiau yn cynnwys y chwe rôl trafod i gefnogi trafodaeth. Mae'r rhain yn deillio o waith Voice 21 ac wedi'u cynllunio i gynorthwyo disgyblion i gyfrannu’n fwy effeithiol at drafodaeth grŵp. I gael rhagor o wybodaeth am ddulliau Voice 21, ewch i voice21.org. Er hwylustod, cynhwysir llun pob rôl yn unigol fel bod modd hepgor ambell os dymunir. ��Gellir defnyddio’r adnodd fel sgaffald, strwythur cefnogol dros dro i ddisgyblion, i'w helpu i gwblhau tasgau llafaredd i safon na fyddai’n bosibl heb gefnogaeth. Wrth iddynt ddod yn fwy hyderus a llwyddiannus wrth ddefnyddio'r iaith, bydd angen y gefnogaeth lai a llai. Yn y pen draw, fydd dim angen y gefnogaeth o gwbl. Anogir athrawon i addasu cynnwys y matiau lle fel sy’n briodol.
Matiau Llafaredd
Trafod! y GCA
Rhagfynegi a rhagdybio
Mae’n debyg bod …
Pa mor debygol yw …?
Tybir bod …
Ddylen ni ystyried …? Dychmygwch pe bai …
Cynnig syniad neu farn
Agwedd ddiddorol ar … yw …
Un o’r … mwyaf diddorol/ pwysig yw …
O’m safbwynt i …
Hoffwn i awgrymu …
Fy nghred i yw …
Achos
Gan hynny, …
O ganlyniad, …
Effaith hyn yw …
Felly …
Effaith
… oherwydd …
… ar sail …
… gan fod …
… am fod …
Trafod! B7/8
Pwysleisio
Yn benodol
Yn nodedig
Heb amheuaeth
Heb os nac oni bai
Yn sylweddol
Yn arbennig
Tîm ILlCh 2020
? | mae sydd | oedd wnaeth | all | ddylai allai | fydd |
Pwy |
|
|
|
|
|
Beth |
|
|
|
|
|
Ble |
|
|
|
|
|
Pryd |
|
|
|
|
|
Sut |
|
|
|
|
|
Pam |
|
|
|
|
|
Rhagfynegi a rhagdybio
Cynnig syniad neu farn
Achos
Effaith
Trafod! B7/8
Pwysleisio
Tîm ILlCh 2020
? | mae sydd | oedd wnaeth | all | ddylai allai | fydd |
Pwy |
|
|
|
|
|
Beth |
|
|
|
|
|
Ble |
|
|
|
|
|
Pryd |
|
|
|
|
|
Sut |
|
|
|
|
|
Pam |
|
|
|
|
|
Trafod! B7/8
Tîm ILlCh 2020
? | mae sydd | oedd wnaeth | all | ddylai allai | fydd |
Pwy |
|
|
|
|
|
Beth |
|
|
|
|
|
Ble |
|
|
|
|
|
Pryd |
|
|
|
|
|
Sut |
|
|
|
|
|
Pam |
|
|
|
|
|
Ystyried ac archwilio
Efallai …
Mae’n bosibl bod ...
Ddylen ni ystyried …? Dychmygwch pe bai …
Beth pe bai …?
Cynnig syniad neu farn
O’m safbwynt i ...
Hoffwn i awgrymu ...
Yn fy marn i ...
Rydw i’n credu ...
Fy nghred i yw …
Achos
Gan hynny, …
O ganlyniad, …
Effaith hyn yw …
Felly …
Effaith
… oherwydd …
… ar sail …
… gan fod …
… am fod …
Trafod! B6
Pwysleisio
Heb os nac oni bai
Wrth gwrs
Heb amheuaeth
Yn bendant
Yn benodol
Yn arbennig
Tîm ILlCh 2020
? | mae sydd | oedd wnaeth | all | ddylai allai | fydd |
Pwy |
|
|
|
|
|
Beth |
|
|
|
|
|
Ble |
|
|
|
|
|
Pryd |
|
|
|
|
|
Sut |
|
|
|
|
|
Pam |
|
|
|
|
|
Ystyried ac archwilio
Cynnig syniad neu farn
Achos
Effaith
Trafod! B6
Pwysleisio
Tîm ILlCh 2020
? | mae sydd | oedd wnaeth | all | ddylai allai | fydd |
Pwy |
|
|
|
|
|
Beth |
|
|
|
|
|
Ble |
|
|
|
|
|
Pryd |
|
|
|
|
|
Sut |
|
|
|
|
|
Pam |
|
|
|
|
|
Trafod! B6
Tîm ILlCh 2020
? | mae sydd | oedd wnaeth | all | ddylai allai | fydd |
Pwy |
|
|
|
|
|
Beth |
|
|
|
|
|
Ble |
|
|
|
|
|
Pryd |
|
|
|
|
|
Sut |
|
|
|
|
|
Pam |
|
|
|
|
|
Ystyried ac archwilio
Ydych chi wedi meddwl am ...?
Ydy hi’n bosibl ...?
Efallai …
Beth am ...?
Cynnig syniad neu farn
Hoffwn i awgrymu ...
Yn fy marn i ...
Fy nghred i ydy ...
Rhaid ystyried ...
Achos
Felly ...
Mae hyn yn achosi ...
Effaith hyn ydy ...
O ganlyniad, …
Effaith
… achos …
… a achosir gan …
… oherwydd …
… am fod …
Trafod! B5
Pwysleisio
Yn benodol
Wrth gwrs
Yn bendant
Yn fwy na dim
Yn wir ...
Yn sicr ...
Tîm ILlCh 2020
? | mae sydd | oedd wnaeth | all | ddylai allai | fydd |
Pwy |
|
|
|
|
|
Beth |
|
|
|
|
|
Ble |
|
|
|
|
|
Pryd |
|
|
|
|
|
Sut |
|
|
|
|
|
Pam |
|
|
|
|
|
Ystyried ac archwilio
Cynnig syniad neu farn
Achos
Effaith
Trafod! B5
Pwysleisio
Tîm ILlCh 2020
? | mae sydd | oedd wnaeth | all | ddylai allai | fydd |
Pwy |
|
|
|
|
|
Beth |
|
|
|
|
|
Ble |
|
|
|
|
|
Pryd |
|
|
|
|
|
Sut |
|
|
|
|
|
Pam |
|
|
|
|
|
Trafod! B5
Tîm ILlCh 2020
? | mae sydd | oedd wnaeth | all | ddylai allai | fydd |
Pwy |
|
|
|
|
|
Beth |
|
|
|
|
|
Ble |
|
|
|
|
|
Pryd |
|
|
|
|
|
Sut |
|
|
|
|
|
Pam |
|
|
|
|
|
Ystyried ac archwilio
Efallai ...
Mae’n bosibl bod ...
Pam mae …?
Beth am ...?
Cynnig syniad neu farn
Yn fy marn i ...
Rydw i’n credu ...
Hoffwn i nodi bod ...
Hoffwn i awgrymu bod ...
Achos
Felly ...
Mae ... yn achosi ...
O ganlyniad, …
Effaith
… achos …
… sy’n cael ei achosi gan ...
… diolch i …
… am fod …
Trafod! B4
Pwysleisio
Yn bendant
Wrth gwrs
Mae’n glir bod ...
Yn fwy na dim ...
Yn wir ...
Yn sicr ...
Tîm ILlCh 2020
? | mae sydd | oedd wnaeth | all | ddylai allai | fydd |
Pwy |
|
|
|
|
|
Beth |
|
|
|
|
|
Ble |
|
|
|
|
|
Pryd |
|
|
|
|
|
Sut |
|
|
|
|
|
Pam |
|
|
|
|
|
Ystyried ac archwilio
Cynnig syniad neu farn
Achos
Effaith
Trafod! B4
Pwysleisio
Tîm ILlCh 2020
? | mae sydd | oedd wnaeth | all | ddylai allai | fydd |
Pwy |
|
|
|
|
|
Beth |
|
|
|
|
|
Ble |
|
|
|
|
|
Pryd |
|
|
|
|
|
Sut |
|
|
|
|
|
Pam |
|
|
|
|
|
Trafod! B4
Tîm ILlCh 2020
? | mae sydd | oedd wnaeth | all | ddylai allai | fydd |
Pwy |
|
|
|
|
|
Beth |
|
|
|
|
|
Ble |
|
|
|
|
|
Pryd |
|
|
|
|
|
Sut |
|
|
|
|
|
Pam |
|
|
|
|
|
Meddwl ac ystyried
Beth am ...?
Pam mae ...?
Efallai …
Rydw i’n meddwl am ...
Cynnig syniad neu farn
Rydw i’n hoffi ...
Rydw i’n credu bod ...
Rydw i’n meddwl bod ... Hoffwn i awgrymu ...
Achos
Felly ...
Mae ... yn achosi ...
O ganlyniad, …
Effaith
… achos …
… sy’n cael ei achosi gan ...
… o ganlyniad i …
Trafod! B3
Pwysleisio
Mae’n amlwg bod ...
Mae’n glir bod ...
Mae ... yn bwysig ...
Yn bendant, mae ...
yn ... iawn
Yn sicr ...
Tîm ILlCh 2020
? | mae sydd | oedd wnaeth | all | ddylai allai | fydd |
Pwy |
|
|
|
|
|
Beth |
|
|
|
|
|
Ble |
|
|
|
|
|
Pryd |
|
|
|
|
|
Sut |
|
|
|
|
|
Pam |
|
|
|
|
|
Meddwl ac ystyried
Cynnig syniad neu farn
Achos
Effaith
Trafod! B3
Pwysleisio
Tîm ILlCh 2020
? | mae sydd | oedd wnaeth | all | ddylai allai | fydd |
Pwy |
|
|
|
|
|
Beth |
|
|
|
|
|
Ble |
|
|
|
|
|
Pryd |
|
|
|
|
|
Sut |
|
|
|
|
|
Pam |
|
|
|
|
|
Trafod! B3
Tîm ILlCh 2020
? | mae sydd | oedd wnaeth | all | ddylai allai | fydd |
Pwy |
|
|
|
|
|
Beth |
|
|
|
|
|
Ble |
|
|
|
|
|
Pryd |
|
|
|
|
|
Sut |
|
|
|
|
|
Pam |
|
|
|
|
|
Meddwl ac ystyried
Efallai …
Rydw i’n meddwl am ...
Tybed ydy ...?
Cynnig syniad neu farn
Rydw i’n hoffi ...
Rydw i’n meddwl bod ... Rydw i’n awgrymu ...
Achos
Felly ...
O ganlyniad, …
Effaith
… achos …
Trafod! B2
Pwysleisio
Mae ... yn bwysig ...
Yn sicr, mae ...
yn ... iawn
Tîm ILlCh 2020
? | mae sydd | oedd wnaeth | all | ddylai allai | fydd |
Pwy |
|
|
|
|
|
Beth |
|
|
|
|
|
Ble |
|
|
|
|
|
Pryd |
|
|
|
|
|
Sut |
|
|
|
|
|
Pam |
|
|
|
|
|
Meddwl ac ystyried
Cynnig syniad neu farn
Achos
Effaith
Trafod! B2
Pwysleisio
Tîm ILlCh 2020
? | mae sydd | oedd wnaeth | all | ddylai allai | fydd |
Pwy |
|
|
|
|
|
Beth |
|
|
|
|
|
Ble |
|
|
|
|
|
Pryd |
|
|
|
|
|
Sut |
|
|
|
|
|
Pam |
|
|
|
|
|
Trafod! B2
Tîm ILlCh 2020
? | mae sydd | oedd wnaeth | all | ddylai allai | fydd |
Pwy |
|
|
|
|
|
Beth |
|
|
|
|
|
Ble |
|
|
|
|
|
Pryd |
|
|
|
|
|
Sut |
|
|
|
|
|
Pam |
|
|
|
|
|
Meddwl ac ystyried
Rydw i’n meddwl am ...
Cynnig syniad neu farn
Rydw i’n hoffi ...
Rydw i’n meddwl ...
Achos
Felly ...
Effaith
… achos …
Trafod! B1
Pwysleisio
Mae ... yn bwysig.
Mae ... yn ... iawn
Tîm ILlCh 2020
? | mae sydd | oedd wnaeth | all | ddylai allai | fydd |
Pwy |
|
|
|
|
|
Beth |
|
|
|
|
|
Ble |
|
|
|
|
|
Pryd |
|
|
|
|
|
Sut |
|
|
|
|
|
Pam |
|
|
|
|
|
Meddwl ac ystyried
Cynnig syniad neu farn
Achos
Effaith
Trafod! B1
Pwysleisio
Tîm ILlCh 2020
? | mae sydd | oedd wnaeth | all | ddylai allai | fydd |
Pwy |
|
|
|
|
|
Beth |
|
|
|
|
|
Ble |
|
|
|
|
|
Pryd |
|
|
|
|
|
Sut |
|
|
|
|
|
Pam |
|
|
|
|
|
Trafod! B1
Tîm ILlCh 2020
? | mae sydd | oedd wnaeth | all | ddylai allai | fydd |
Pwy |
|
|
|
|
|
Beth |
|
|
|
|
|
Ble |
|
|
|
|
|
Pryd |
|
|
|
|
|
Sut |
|
|
|
|
|
Pam |
|
|
|
|
|