1 of 42

Architektura starożytnej Grecji

2 of 42

Architektura starożytnej Grecji to przede wszystkim liczne świątynie budowane na cześć różnych bóstw. Klasyczne świątynie starożytnej Grecji budowano zgodnie z wiarą, że pewne kształty i proporcje są miłe bogom. Istnieją trzy główne antyczne porządki architektoniczne, które różnią się ornamentyką i proporcjami kolumn, a której konstrukcje opierają się na głowicach. Wspaniałość greckiej architektury nie polega na wysokim poziomie techniki, lecz na genialnym wyczuciu proporcji oraz wyostrzonej świadomości perspektywy. Przykładem może być zwyczaj pogrubiania środkowych części kolumn po to, by oglądane z pewnej odległości nie sprawiały wrażenia wklęsłych.

3 of 42

Porządek dorycki, joński i koryncki�

Najstarszy jest porządek dorycki, który powstał w VII wieku p. n. e. i występował głównie w Grecji i koloniach zachodnich, na przykład na Sycylii i w południowej Italii. Kolumna dorycka charakteryzowała się wybrzuszonym i żłobkowanym trzonem, pozbawiona była bazy, jej głowica miała prostą formę geometryczną.

4 of 42

Około stu lat później na wyspach Morza Egejskiego wykształcił się bardziej dekoracyjny porządek - joński. Jego charakterystycznymi cechami były woluty (ślimacznice) na głowicach oraz akroteria. Kolumny jońskie różniły się od doryckich tym, że były smuklejsze i posiadały profilowaną bazę.

5 of 42

Kolejny porządek - koryncki powstał w Atenach w V wieku p. n. e. Kolumny korynckie były najbardziej smukłe i charakteryzowały się bogato zdobionymi kapitelami. Ważną ozdobą korynckich głowic były liście akantu, rośliny rosnącej w krajach basenu morza śródziemnego.

6 of 42

Dorycki

Joński

Korycki

7 of 42

Świątynie

Najstarszą znaną świątynię grecką odkryto na wyspie Keos. Pochodzi ona z XVIII-XVII w. p.n.e. Jednak okres rozwoju świątyń, na podstawie zachowanych obiektów, ich ruin i wykopalisk, datuje się dopiero na czasy od VIII-VII w. p.n.e.

Kaplice pochodzące z VIII w. p.n.e. mają kształt megaronu. Wzorowane są na ówczesnych domach mieszkalnych, bowiem budowano dom bóstwa. Pomieszczenie, w którym stał posąg, przekryte było dwuspadowym dachem. Przed wejściem stały dwie kolumny. Za nimi znajdował się mały taras – pronaos – umieszczony pomiędzy dwiema wysuniętymi ścianami zakończonymi antami. Ten typ świątyni nazywa się distylos in antis. Przykładem takiej świątyni jest dorycka świątynia Temidy w Rammos z około roku 500 p.n.e.

8 of 42

Akropol

Położone w Atenach wapienne wzgórze o wysokości względnej 90 m (157 m n.p.m.). Był ufortyfikowanym wzgórzem, na którym już w czasach mykeńskich zbudowano cytadelę. W okresie późniejszym Akropol stał się miejscem kultu. Świątynie zbudowane w okresie archaicznym zostały zniszczone podczas wojen perskich. Podczas odbudowy zainicjowanej przez Peryklesa powstał tu kompleks świątyń: Partenon, Erechtejon, Apteros, sanktuarium Artemidy Brauronia i Propyleje.

9 of 42

10 of 42

11 of 42

Akropol

12 of 42

Partenon (kopia w Nashville)

Jest jednym z centralnie położonych budynków ateńskiego Akropolis. Jego budowę rozpoczęto w 447 p.n.e., a zakończono w roku 432 p.n.e.. Nazwa Partenon nawiązuje do Ateny Partenos (Ateny Dziewicy), której świątynia była poświęcona.

13 of 42

Świątynia Nike na Akropolu

14 of 42

Świątynia Zeusa w Aizanoi

15 of 42

Świątynia Hery w Agrygencie

16 of 42

Świątynia Zgody "Concordia" w Agrygencie

17 of 42

Świątynia Heraklesa w Agrygencie

18 of 42

Świątynia Zeusa Olimpijskiego "Olympieion" w Atenach

19 of 42

Świątynia Apollina Epikuriosa w Bassaj

20 of 42

Świątynia Artemidy w Brauron

21 of 42

Świątynia Apollo Sminthaios w Chryse

22 of 42

Świątynia Artemidy w Efezie

23 of 42

Świątynia Apollina w Didymie

24 of 42

Świątynia Aphaia na Eginie

25 of 42

Świątynia Asklepiosa na wyspie Kos

26 of 42

Świątynia Hekate w Laginie

27 of 42

Świątynia Hery w Metapontum

28 of 42

Teatr grecki

Wywodzi się z tradycji obrzędów religijnych, zwłaszcza związanych z obchodami ku czci Dionizosa. Widowiska te musiały być łatwo dostępne dla ludności, pierwsze sztuki wystawiano więc na wytyczonym u stóp wzgórza placu zwanym orchestra, a na jego środku ustawiano ołtarz (thymele). Początkowo orchestra miała kształt zbliżony do prostokąta, koła albo elipsy, ostatecznie przyjął się kształt koła. Na placu (orchestrze) występował chór i odbywały się popisy taneczne. Widzowie zasiadali na zboczu góry, początkowo bezpośrednio na ziemi, później na drewnianych ławkach. Tak powstała widownia w kształcie dużego (większego od półkola) wycinka koła, czyli theatron.

29 of 42

30 of 42

31 of 42

32 of 42

33 of 42

Domy, w których mieszkali Grecy, nawet ci zamożniejsi, były niepozorne, gdyż rozrzutność w tej dziedzinie i w ogóle nadmierna skłonność do popisywania się posiadanym majątkiem była źle widziana w polis, narzucającej wszystkim mniej więcej podobny, nacechowany umiarkowaniem, tryb życia. Natomiast zbiorowość czyniła wszystko, aby swoim bogom wznieść jak najwspanialsze świątynie, które stanowiły świadectwo pobożności i potęgi państwa.