เอกเทศสัญญา 2

Specific Contract 2

เอกเทศสัญญาคืออะไร???

• สัญญาที่กฎหมายกำหนดชื่อ และลักษณะไว้โดยเฉพาะใน ป.พ.พ. บรรพ 3 เช่น
• ซื้อขาย แลกเปลี่ยน ให้ เช่าทรัพย์ เช่าซื้อ และจ้างทำของ,
• ตัวแทน นายหน้า ยืม ฝากทรัพย์ ประนีประนอมยอมความ เก็บของในคลังสินค้า บัญชีเดินสะพัด และการพนันขันต่อ

​

๑๖๐๒๓๐๗ กฎหมายเอกเทศสัญญา ๒ ๓(๓-๐)

• ศึกษาสัญญาตัวแทน ตั้งแต่ลักษณะและประเภทของตัวแทน หน้าที่และความรับผิดชอบที่มีต่อกันระหว่างตัวการและตัวแทน และต่อบุคคลภายนอก ความระงับแห่งสัญญาตัวแทนและตัวแทนค้าต่างสัญญานายหน้า สัญญายืมใช้คงรูป ยืมใช้สิ้นเปลือง ฝากทรัพย์ เก็บของในคลังสินค้า ประนีประนอมยอมความ และการพนันขันต่อ

• 1. นิติกรรม ม. 149
• 2. เจตนาของคู่สัญญา (คำเสนอ สนอง,ซ่อนเร้น,ลวง,อำพราง )
• 3. วัตถุประสงค์ของนิติกรรม ม. 150
• 4. ความสามารถในการทำการทำนิติกรรม ม. 153,175,21

​

• การที่พระภิกษุให้กู้ยืมเงินโดยคิดดอกเบี้ย การกู้ยืมเงินดังกล่าว

เป็นโมฆะหรือไม่

สัญญายืม (Loan)

• ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ม. 640 - 656
• พระราชบัญญัติห้ามเรียกดอกเบี้ยเกินอัตรา พ.ศ. 2475
• พระราชบัญญัติดอกเบี้ยเงินให้กู้ของสถาบันการเงิน พ.ศ. 2523
• พระราชบัญญัติการเล่นแชร์ พ.ศ. 2534

ยืม (Loan)

ยืม : สัญญาซึ่งคู่สัญญาฝ่ายหนึ่ง เรียกว่า ผู้ให้ยืม ได้ส่งมอบทรัพย์สินให้แก่คู่สัญญาอีกฝ่ายหนึ่งเรียกว่า ผู้ยืม เพื่อให้ได้ใช้ทรัพย์สินนั้น และผู้ยืมต้องคืนทรัพย์สินที่ยืมแก่ผู้ให้ยืม

• คำนิยาม

ยืม (Loan)

​

1. สัญญายืมเป็นเอกเทศสัญญาชนิดหนึ่ง

(ม. 641, ม. 650)

(ยืมใช้สิ้นเปลือง ยืมใช้คงรูป ฝากทรัพย์ จำนำ )

​

• ลักษณะ

ยืม (Loan)

​

2. สัญญาที่สมบูรณ์ต่อเมื่อส่งมอบทรัพย์ที่ให้ยืม

(ม. 641, ม. 650)

(ยืมใช้สิ้นเปลือง ยืมใช้คงรูป ฝากทรัพย์ จำนำ )

​

• ลักษณะ

ยืม (Loan)

• 3. สัญญาไม่ต่างตอบแทน

ไม่ก่อให้เกิดหนี้แก่คู่สัญญาทั้งสองฝ่าย

ก่อให้เกิดหนี้แก่ผู้ยืมเพียงฝ่ายเดียว

(คืนทรัพย์ที่ยืม)

การที่ผู้ให้ยืมส่งมอบทรัพย์สินที่ยืมให้แก่ผู้ยืม ไม่เป็นการชำระหนี้ แต่เป็นส่วนประกอบที่เป็นสาระสำคัญของสัญญายืม�

ยืม (Loan)

• 1. สัญญายืมใช้คงรูป (ม. 640 - ม. 649)
• 2. สัญญายืมใช้สิ้นเปลือง (ม. 650 – ม. 656)

ประเภทและชนิดของทรัพย์

ลักษณะการใช้ทรัพย์ที่ยืม

กรรมสิทธิ์ในทรัพย์

• ชนิด

สัญญายืมใช้คงรูป (loan for use)

ยืมใช้คงรูป : สัญญาที่ผู้ให้ยืม ให้ผู้ยืมใช้สอยทรัพย์สินสิ่งหนึ่ง สิ่งใดได้เปล่า โดยผู้ยืมตกลงจะคืนทรัพย์สินนั้น เมื่อใช้เสร็จ

ความหมาย (มาตรา 640)

ลักษณะสำคัญของยืมใช้คงรูป

​

​

• และไม่ก่อให้เกิดสิทธิแก่ผู้ให้ยืมที่จะเรียกค่าตอบแทนจากผู้ยืม
• ผู้ยืมไม่มีหน้าที่ตามกฎหมายที่จะต้องให้ค่าตอบแทนในการใช้ทรัพย์สินนั้น

• 1.เป็นสัญญาที่ไม่มีค่าตอบแทน

ลักษณะสำคัญของยืมใช้คงรูป

​

​

• มีการส่งมอบกันจริง แต่เป็นการทำเพื่อให้ผู้ยืมได้ครอบครองและใช้ทรัพย์สินนั้นท่านั้น กรรมสิทธิ์ไม่ได้โอน

• 2. เป็นสัญญาที่ไม่มีการโอนกรรมสิทธิ์

ในวัตถุแห่งสัญญา

• ผู้ให้ยืมในสัญญายืมใช้คงรูปอาจไม่ใช่เจ้าของกรรมสิทธิ์ในทรัพย์ที่ให้ยืมก็ได้
• เช่น การเช่า

​

​

• ในกรณีทรัพย์สินที่ให้ยืมนั้นสูญหายหรือบุบสลายโดยมิใช่ความผิดของผู้ยืมแล้ว ผู้ยืมก็ไม่ต้องรับผิดชดใช้ค่าเสียหาย
• ความวินาศแห่งทรัพย์สินตกเป็นพับแก่เจ้าของ

res perit domino

​

ลักษณะสำคัญของยืมใช้คงรูป

ทรัพย์สิน : ม. 138 ทรัพย์สิน หมายความรวมทั้งทรัพย์และวัตถุไม่มีรูปร่าง ซึ่งอาจมีราคาและอาจถือเอาได้

เช่น สังหาริมทรัพย์ อสังหาริมทรัพย์

ลิขสิทธิ์ สิทธิบัตร หรือเครื่องหมายการค้า

​

​

• 3. วัตถุ

วัตถุแห่งสัญญายืมใช้คงรูป

​

​

• ความเห็นแรก : ไม่ได้ เพราะ ไม่สามารถส่งมอบและส่งคืนให้แก่กันได้เนื่องด้วยว่าไม่มีรูปร่างไม่สามารถจับต้องมองเห็นได้

(หลวงประเสริฐมนูกิจ,หลวงวิเทศจรรยารักษ์,ประภาษ วณิกเกียรติ)

​

​

• ลิขสิทธิ์ สิทธิบัตร เครื่องหมายการค้า หรือสิทธิการเช่า?

วัตถุแห่งสัญญายืมใช้คงรูป

• ความเห็นที่สอง : สามารถทำได้ เพราะสามารถส่งมอบโดยปริยายได้ เช่นการขอยืมลิขสิทธิ์ของบุคคลอื่นมาจัดพิมพ์เป็นหนังสือโดยไม่ต้องจ่ายค่าตอบแทน

(กมล สนธิเกษตริน)

หน้าที่ของผู้ยืม

• ม. 642 : ค่าฤชาธรรมเนียมในการทำสัญญาก็ดี ค่าส่งมอบ และ ค่าส่งคืนทรัพย์สินซึ่งยืมก็ดี ย่อมตกแก่ผู้ยืมเป็นผู้เสีย

​

• 1. การเสียค่าใช้จ่ายต่างๆ (มาตรา 642)

​

• ค่าฤชาธรรมเนียม เช่น ค่าอากรแสตมป์
• ค่าส่งมอบ เช่น ค่าไปรษณียากร
• ค่าส่งคืน

เช่น

• นายเอกอยู่ที่ปัตตานี ขอยืมมอเตอร์ไซค์ของนายโทซึ่งอยู่ที่เชียงราย ดังนี้จะต้องมีการจัดส่งมอเตอร์ไซค์จากเชียงรายมายังปัตตานี ค่าใช้จ่ายในการจัดส่งดังกล่าวนายเอกต้องเป็นผู้เสีย

หน้าที่ของผู้ยืม

​

• ม. 647 : ค่าใช้จ่ายอันเป็นปกติแก่การบำรุงรักษาทรัพย์ซึ่งยืม นั้น ผู้ยืมจะต้องเสีย

• 2. ค่าใช้จ่ายรักษาทรัพย์ (มาตรา 647)

• ค่าน้ำมันหล่อลื่น
• น้ำกลั่นหม้อแบตเตอรี่
• ปะยาง

​

เช่น

• นายเอกขอยืมมอเตอร์ไซค์ของนายโทมาใช้ ดังนั้นนายเอกต้องเป็นผู้เสียค่าใช้จ่ายในการบำรุงรักษาตัวรถ การเปลี่ยนถ่ายน้ำมันเครื่อง เป็นต้น

​

หน้าที่ของผู้ยืม

​

• ม. 643 : ทรัพย์สินซึ่งยืมนั้น ถ้าผู้ยืมเอาไปใช้การอย่างอื่นนอกจากการอันเป็นปกติแก่ทรัพย์นั้น หรือนอกจากการอันปรากฏในสัญญาก็ดี เอาไปให้บุคคลภายนอกใช้สอยก็ดี เอาไปไว้นานกว่าที่ควรจะเอาไว้ก็ดี ท่านว่าผู้ยืมจะต้องรับผิดในเหตุทรัพย์สินนั้นสูญหายหรือบุบสลายไปอย่างหนึ่งอย่างใด แม้ถึงจะเป็นเพราะเหตุสุดวิสัย เว้นแต่จะพิสูจน์ได้ว่าถึงอย่างไร ทรัพย์สินนั้นก็จะต้องสูญหายหรือบุบสลายอยู่นั่นเอง

• 3. การใช้ทรัพย์สินที่ยืม (มาตรา 643)

​

หน้าที่ของผู้ยืม : การใช้ทรัพย์สินที่ยืม

• 3.1 ต้องใช้ทรัพย์สินนั้นอย่างปกติดังที่คนทั่วๆ ไปใช้
• 3.2 ต้องใช้ทรัพย์สินตามที่ปรากฏในสัญญา
• 3.3 ต้องเป็นผู้ใช้ทรัพย์สินนั้นเอง
• 3.4 ต้องคืนทรัพย์สินนั้นให้แก่ผู้ยืมเมื่อใช้เสร็จ

หน้าที่ของผู้ยืม

​

​

• ม.644 : ผู้ยืมจำต้องสงวนทรัพย์สินซึ่งยืมไปเหมือนเช่นวิญญูชนจะพึงสงวนทรัพย์สินของตนเอง
• วิญญูชน ได้แก่ บุคคลที่มีความระมัดระวังอย่างธรรมดาทั่วไป

​

• 4. หน้าที่ในการสงวนทรัพย์สินที่ยืม (มาตรา 644)

เช่น

• นายเอกขอยืมมอเตอร์ไซค์ของนายโทมาใช้ ดังนั้นนายเอกต้องมีหน้าที่คอยดูแลบำรุงรักษาตัวรถ การเปลี่ยนถ่ายน้ำมันเครื่อง รวมถึงการดูแลรักษาความสะอาดของรถนอกจากนี้ในการจอดรถจะต้องไว้ในที่ร่มไม่ปล่อยทิ้งไว้ตากแดด ตากฝน เป็นต้น

​

สิทธิของผู้ให้ยืม

• มาตรา 645 : .ในกรณีทั้งหลายดังกล่าวไว้ในมาตรา 643 นั้นก็ดี หรือถ้าผู้ยืมประพฤติฝ่าฝืนต่อความในมาตรา 644 ก็ดี ผู้ให้ยืมจะบอกเลิกสัญญาเสียก็ได้

• 1. สิทธิการบอกเลิกสัญญา (มาตรา 645)

เช่น

• ไม่ใช้ทรัพย์ตามสภาพแห่งทรัพย์นั้น
• ไม่ใช้ทรัพย์ตามสัญญา
• การเอาไปให้บุคคลภายนอกใช้สอย
• การเอาทรัพย์ที่ยืมไว้นานเกินสมควร

สิทธิของผู้ให้ยืม

• หลัก : ผู้ให้ยืมไม่สามารถเรียกเอาทรัพย์ที่ยืมคืนก่อนกำหนดระยะเวลาแห่งสัญญาที่ได้มีการตกลงไว้

• 2. สิทธิในการเรียกทรัพย์ที่ยืมคืน

เช่น

• คำพิพากษาฎีกา 643/2480

ยืมของไปแล้วไม่ส่งคืน เมื่อของนั้นไปตกอยู่ที่บุคคลอื่น ผู้ให้ยืมย่อมมีสิทธิติดตามเอาคืนจากบุคคลนั้นได้

​

​

สิทธิของผู้ให้ยืม

​

• อันเนื่องมาจากการที่ทรัพย์ที่ยืมสูญหายหรือบุบสลายเพราะความผิดของผู้ยืม (มาตรา 215, 213 และ 222 )

• 3. สิทธิเรียกร้องให้ชดใช้ราคาทรัพย์

หรือชดใช้ค่าเสียหาย

ผู้ให้ยืม

• 1. การเสียค่าใช้จ่ายบำรุงรักษาทรัพย์ที่ยืมในกรณีพิเศษ

​

• 2. การรับผิดเพราะความชำรุดบกพร่องแห่งทรัพย์ที่ยืม

ความระงับแห่งสัญญายืมใช้คงรูป

​

• การมรณะของผู้ยืม (มาตรา 648)
• เมื่อมีการบอกเลิกสัญญา (มาตรา 645)
• เมื่อผู้ยืมได้คืนทรัพย์ที่ยืมให้แก่ผู้ให้ยืม
• เมื่อมีการเรียกให้คืนทรัพย์ที่ยืม (มาตรา 646)
• เมื่อทรัพย์ที่ยืมเกิดการสูญหายหรือสิ้นสภาพไป

​

อายุความ

• มาตรา 649 : ในข้อความรับผิดเพื่อเรียกค่าทดแทนอันเกี่ยวกับการยืมใช้คงรูปนั้น ท่านห้ามมิให้ฟ้องเมื่อพ้นเวลาหกเดือนนับแต่วันสิ้นสัญญา
• ใช้เฉพาะการฟ้องร้องอันเกี่ยวกับการเรียกค่าทดแทนเพราะเหตุแห่งการที่ไม่ได้มีการปฏิบัติการชำระหนี้โดยชอบตามสัญญายืมใช้คงรูป ตาม ม. 642, 643, 644 และ 647 เท่านั้น

อายุความ

• กรณีการฟ้องเพื่อให้ชดใช้ราคาทรัพย์หรือการฟ้องเรียกเอาทรัพย์ที่ยืมคืน กฎหมายไม่ได้กำหนดไว้เป็นพิเศษ ดังนั้นจึงต้องใช้หลักเกณฑ์ทั่วไป คือ สิบปี ตาม มาตรา 193/30