1 of 37

Obrażenia �i �podejrzenie obrażeń głowy�(procedura 7)

Opracowanie: Mariusz Chomoncik

2 of 37

ZAGADNIENIA

  • Anatomia

​

  • Podział obrażeń głowy

​

  • Objawy

​

  • Przegląd najczęstszych obrażeń głowy

​

  • Obrażenia twarzoczaszki

​

  • Postępowanie

​

  • Obrażenia szyi

3 of 37

ANATOMIA

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział VI)

4 of 37

PODZIAŁ OBRAŻEŃ GŁOWY

  • Otwarte

​

​

​

​

​

  • Zamknięte

​

​

​

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział VI)

5 of 37

PODZIAŁ OBRAŻEŃ MÓZGU

  • Pierwotne

​

  • Wtórne

ZAPAMIĘTAJ! uszkodzony mózg bardzo źle toleruje niedotlenienie

​

▪ jeżeli mózg jest pozbawiony tlenu dłużej

niż 4 – 6 minut, powstają nieodwracalne zmiany

​

​

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział VI)

6 of 37

OBJAWY (1)

  • prężenia
  • drgawki
  • ułożenie ciała:

▪ kończyny górne zgięte, dolne wyprostowane

→ pozycja odkorowania

​

​

▪ kończyny górne i dolne wyprostowane

→ pozycja odmóżdżeniowa

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział VI, Tabela 6.1)

  • Ocena wrażenia ogólnego

​

7 of 37

OBJAWY (2)

  • Przytomny lub zaburzenia świadomości różnego stopnia

(skala AVPU)

​

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział Vi, tabela 6.1)

8 of 37

OBJAWY (3)

  • Częstość oddechu: różna, zwykle �w dolnych granicach normy

​

​

​

​

  • Częstość tętna: zwykle w dolnych granicach normy

10 sekund

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział Vi, tabela 6.1)

9 of 37

OBJAWY (4)

▪ krwiaki

▪ rany

▪ krwawienie

▪ zniekształcenie

▪ wypływ krwi i/lub płynu mózgowo – rdzeniowego � z uszu i/lub nosa

▪ zasinienie wokół oczodołów („krwiaki okularowe”)

▪ obrzęk i/lub przebarwienie � za uchem („objaw Battle'a”)

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział VI, Tabela 6.1)

  • W obrębie głowy – wizualnie

​

10 of 37

OBJAWY (5)

  • źrenice:

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział VI, Tabela 6.1)

  • W obrębie głowy – wizualnie

​

11 of 37

OBJAWY (6)

▪ bolesność

​

▪ niestabilność

▪ obrzęk

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział VI, Tabela 6.1)

  • W obrębie głowy – dotykiem

​

12 of 37

OBJAWY (7)

  • Wywiad ratowniczy:

▪ ból głowy

▪ zawroty głowy

▪ dzwonienie w uszach

▪ nudności

▪ wymioty

▪ może występować niepamięć wsteczna

(co się stało)

▪ zaburzenia orientacji (co do miejsca, czasu)

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział VI, Tabela 6.1)

13 of 37

  • Rany skóry głowy

​

ZAPAMIĘTAJ! jeżeli udziela się pomocy dorosłemu

poszkodowanemu w stanie wstrząsu z obficie krwawiącą

raną głowy, należy szukać innego źródła krwawienia

PRZEGLĄD NAJCZĘSTSZYCH OBRAŻEŃ GŁOWY (1)

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział VI)

www.brettcolephotography.com

14 of 37

  • Złamania czaszki

ZAPAMIĘTAJ! siła, która spowodowała złamanie czaszki,

prawdopodobnie uszkodziła również tkankę mózgową

PRZEGLĄD NAJCZĘSTSZYCH OBRAŻEŃ GŁOWY (2)

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział VI)

15 of 37

  • Obrażenia mózgu

​

▪ Wstrząśnienie

▪ Stłuczenie

▪ Krwawienie podpajęczynówkowe

▪ Uszkodzenie z powodu niedotlenienia

▪ Krwawienie wewnątrzczaszkowe

- ostry krwiak nadtwardówkowy

- ostry krwiak podtwardówkowy

- krwawienie wewnątrzmózgowe

PRZEGLĄD NAJCZĘSTSZYCH OBRAŻEŃ GŁOWY (3)

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział VI)

16 of 37

PRZEGLĄD NAJCZĘSTSZYCH OBRAŻEŃ GŁOWY (4)

Postępowanie na miejscu zdarzenia nie różni się istotnie od postępowania w przypadku innych obrażeń głowy

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział VI)

www.liverpoolecho.co.uk

  • Obrażenia twarzoczaszki

​

17 of 37

PRZEGLĄD NAJCZĘSTSZYCH OBRAŻEŃ GŁOWY (4)

  • Obrażenia twarzoczaszki

​

▪ Obrażenia okolicy oczodołowej

▪ Stłuczenie twarzy

▪ Rany twarzy

▪ Złamanie nosa

▪ Złamanie żuchwy

​

Postępowanie na miejscu zdarzenia nie różni się istotnie od postępowania w przypadku innych obrażeń głowy

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział VI)

18 of 37

CIAŁO OBCE

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział II)

www.thesun.ie

19 of 37

OBRAŻENIA GŁOWY

Uwaga!

U każdego poszkodowanego z obrażeniami głowy należy założyć współistnienie obrażenia kręgosłupa szyjnego, aż do czasu jego wykluczenia

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział II)

20 of 37

Procedura 7 – obrażenia i podejrzenie obrażeń głowy

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział VI)

21 of 37

SEKWENCJA ZAŁOŻEŃ TAKTYCZNYCH W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM – rozpoznanie miejsca zdarzenia

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział I, pkt.I.2)

  • zabezpieczenie ratowników
  • identyfikacja zagrożeń
  • liczba poszkodowanych
  • potrzebne dodatkowe siły i środki
  • mechanizm zdarzenia

​

Uwaga! w przypadku zauważenia intensywnego krwotoku

→ należy go natychmiast uwidocznić i zatamować

22 of 37

  • Ocena wrażenia ogólnego

​

​

Pamiętaj! do poszkodowanego należy podejść od strony

jego nóg

Uwaga! w przypadku obecności intensywnego krwawienia w ocenie poszkodowanego należy zmienić schemat ABC �na C ABC

DOTARCIE DO POSZKODOWANEGO

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział II, pkt.II.1)

23 of 37

POSTĘPOWANIE: sekwencja medycznych działań ratowniczych

  • Ocena wrażenia ogólnego
  • Ocena stanu świadomości – skala AVPU
  • Ocena drożności dróg oddechowych (A)
  • Ocena oddechu (B)
  • Tlenoterapia według wskazań
  • Ocena krążenia (C)
  • Wywiad ratowniczy
  • Ocena poszkodowanego pod kątem istniejących obrażeń �i dolegliwości – obrażenia i podejrzenie obrażeń głowy
  • Wdrożenie postępowania adekwatnego do dolegliwości

i obrażeń stwierdzonych u poszkodowanego – procedura nr 7

  • Termoizolacja
  • Regularna ocena funkcji życiowych i postępowanie adekwatne do stanu poszkodowanego

​

W

s

p

a

r

c

i

e

​

p

s

y

c

h

i

c

z

n

e

​

24 of 37

POSTĘPOWANIE: stabilizacja odcinka szyjnego kręgosłupa

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział II)

25 of 37

POSTĘPOWANIE: rana

  • Procedura 5

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

26 of 37

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział VI)

POSTĘPOWANIE: opatrunek osłaniający

27 of 37

UŁOŻENIE: obrażenie i podejrzenie obrażeń głowy

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział VI)

28 of 37

UŁOŻENIE: obrażenie i podejrzenie obrażeń głowy oraz objawy wstrząsu hipowolemicznego

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział VI)

29 of 37

WSKAZANIA DO EWAKUACJI

  • Bezpośrednie lub przewidywane w krótkim czasie zagrożenie dla życia ratownika i ratowanego.

​

  • Brak możliwości oceny funkcji życiowych w miejscu lub ułożeniu, �w którym znajduje się poszkodowany (w tym podjęcie decyzji �o odwróceniu z pozycji lezącej na brzuchu do pozycji leżącej na plecach).

​

  • Bardzo ciężki stan poszkodowanego wymagający natychmiastowego podjęcia czynności z zakresu medycznych działań ratowniczych, aby zapobiec zatrzymaniu krążenia.

​

  • Zatrzymanie krążenia i brak możliwości podjęcia resuscytacji �w miejscu lub ułożeniu, w którym znajduje się poszkodowany.

​

  • Poszkodowany w miejscu do którego ZRM nie ma dostępu.

PAMIĘTAJ! u poszkodowanego wymagającego ewakuacji z miejsca zdarzenia w miarę możliwości należy przed ewakuacją ocenić obecność czucia i ruchomość kończyn dolnych i górnych.

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział I, pkt.I.4.1)

30 of 37

PODSUMOWANIE

  • Zabezpiecz kręgosłup szyjny, drogi oddechowe

i krążenie

  • Często kontroluj parametry życiowe
  • Zapobiegaj niedotlenieniu
  • Zapobiegaj wstrząsowi
  • Bądź przygotowany na wystąpienie drgawek
  • Bądź przygotowany na wystąpienie wymiotów

​

​

​

31 of 37

OBRAŻENIA SZYI (1)

  • Urazy tępe

​

▪ obrażenie kręgosłupa szyjnego i rdzenia kręgowego

▪ obrażenia krtani i tchawicy powodujące zaburzenia oddychania

▪ obrażenie naczyń krwionośnych powodujące krwawienie

▪ w wyniku pęknięcia błony wewnętrznej ściany tętnicy szyjnej może dojść do jej rozwarstwienia i udaru niedokrwiennego mózgu

image3.slideserve.com/5384177/neck-injury-n.jpg

32 of 37

OBRAŻENIA SZYI (2)

  • Urazy przenikające

​

▪ obrażenie naczyń krwionośnych powodujące krwawienia

▪ obrażenie układu nerwowego

▪ obrażenie przełyku

www.researchgate.net

www.sciencedirect.com

33 of 37

OBRAŻENIA SZYI (3)

  • Opatrunki (I)

34 of 37

OBRAŻENIA SZYI (4)

  • Opatrunki (II)

35 of 37

OBRAŻENIA I PODEJRZENIA OBRAŻEŃ GŁOWY

  • PYTANIA?

​

​

​

36 of 37

LITERATURA

  • Zasady organizacji ratownictwa medycznego w ksrg. www.straz.gov.pl.
  • Alson R.L., Han K., Campbell J.E. International Trauma Life Support for Emergency Care Providers. Wyd. Pearson. Nowy Jork 2020 r.
  • Alson R.L., Campbell J. International Trauma Life Support. Wyd. Medycyna Praktyczna. Kraków 2017 r.
  • Brongel L. (red.), Złota godzina. Wyd. Wydawnictwo Medyczne. Kraków 2007 r.
  • Brongiel L., Duda K. (red.) Mnogie i wielonarządowe obrażenia ciała. Wyd. PZWL. Warszawa 2001 r.
  • Cantrill S.V.,Cantu R.C., Ivatury R.R., Viccellio P. Uraz szyi – nie ma miejsca na błąd, MP- Chirurgia 3/1997.
  • Chomoncik M. Zeszyty edukacyjne z zakresu kwalifikowanej pierwszej pomocy dla ratowników KSRG. Wyd. Nova Sandec. Nowy Sącz 2013 r.
  • Guła P., W. Machała W. Postępowanie przedszpitalne w obrażeniach ciała. Wyd. PZWL. Warszawa 2015 r.
  • Pakulski C. w Mayzner – Zawadzka E. Anestezjologia kliniczna z elementami intensywnej terapii i leczenia bólu, tom 2. Wyd. PZWL, Warszawa 2009 r.
  • Sylwanowicz W., Michajlik A., Ramotowski W. Anatomia i fizjologia człowieka. Wyd. PZWL, Warszawa 1985 r.
  • www.neurochirurgia.warszawa.pl

37 of 37

OBRAŻENIA I PODEJRZENIA OBRAŻEŃ GŁOWY

  • DZIĘKUJĘ

​