ZELULAREN ANTOLAKETA

MINTZ PLASMATIKOA

​

ZITOPLASMA: ORGANULUAK

​

NUKLEO

ZELULAREN MINTZAK

FOSFOLIPIDOAK:

*bi geruza

*alde hidrofilikoak kanporantz zein barnerantz eta alde hidrofoboak elkarren kontra

KANPO-INGURUNEA

BARNE-INGURUNEA

Lipidoen artean PROTEINAK txertazen dira.

Mintza zeharkatzen dute bi aldeetatik edo bakar batetik

Gehi GLUZIDOAK (glikolipidoak edo glikoproteinak)

Gehi KOLESTEROLA mintzak egonkortzeko

Egitura dinamikoa da

Fosfolipidoak

Proteinak

Gluzidoak

Glikoproteinak

Kolesterola

ZITOPLASMA

ZITOSOLA: NAHASTE KONPLEXUA

​

MORFOPLASMA: ORGANULUAK

ZITOESKELETOA

• MIKROHARIZPIAK
• TARTEKO HARIZPIAK
• MIKROTUBULUAK

Erribosomak

Erribosomaren bi azpiunitateak

• bi azpiunitatez osatuak

KOKAPENA:

• Zitoplasman aske: Zitosolean askotan elkarrekin agertzen dira polisomak osatuz.
• EEB-ri kanpoko aldetik lotuta
• Mitokondrioetan
• Kloroplastoetan

OSAGAIAK:

• RNAr eta proteinak

FUNTZIOA: proteinen sintesia

Nukleoa

Funtzioak:

Aktibitate zelular guztiak zuzendu

Material genetikoa bikoiztu, gorde eta zelula berriei transmititzea.

Kokapena: Zelula eukariotiko guztietan, salbuespenak izan ezik: eritrozitoak

Mintz nuklearra

Nukleoplasma

• Kromatina: DNA eta histonaz osaturik

Nukleoloa:

• RNAr eta erribosomak sintetizatu

Poro nuklearrak

Mintz nuklearra

Nukleoplasma

Poro nuklearrak

Mintz nuklearra

Nukleoplasma:

• ingurune urtsua

Nukleo interfasikoa

MINTZ NUKLEARRA

Mintz bikoitza da

Mintz nuklearra

Poro nuklearrak

PORO NUKLEARRAK

Egitura proteinikoak dira

Nukleoaren eta zitoplasmaren arteko substantzien elkartrukerako

Nukleoloa

Kromatina

Mintz nuklearra

Poro nuklearrak

• Mitosian kromatina kondentsatu eta kromosomak eratzen ditu
• Forma desberdinekoak izan daitezke

NUKLEO MITOTIKOA

ERRETIKULU ENDOPLASMATIKOA

Erretikulu endoplasmatiko leuna

Erretikulu endoplasmatiko bikortsua

• Zakulu eta tutuz osatutako sistema
• Mintz lipoproteikoz inguratua
• Bildukin nuklearrarekin komunikaturik eta zitoplasman zehar hedatzen da

• EE Bikortsua: kanpoaldean erribosomak itsatsita: proteinen sintesia
• EE Leuna: erribosomarik gabe. Lipidoen sintesia

Golgi-ren aparatua

Camilo Golgi (1843-1926) Medikuntzako Nobel saria 1906an

Zakuluak

Besikulak

EGITURA:

Zisternak: zakulu zapalak 4 edo 8naka multzokatuta, diktiosoma osatuz.

• Cis aldean EEBtik datozen besikulak daude.
• Trans aldean jariapen besikulak, lisosomak,peroxisomak... eratzen dira

Besikulak: diktiosoma inguratzen.

FUNTZIOA:

• Polisakaridoen sintesia:

• Mintzak berritu eta mantendu

• Trans aldean eratzen diren besikulen edukinaren arabera lisosomak, peroxisomak...eratu

Garraioa,heltzea eta jariaketa

Golgi-ren aparatua

Lisosomak

Autofagosoma

Lisosomak hondatutako

organulua digeritzen

• Funtzioa: liseriketa zelularra
• Motak:
• Primarioak: Golgi aparatuan eratu berriak
• Sekundarioak: fagozitosi-besikulari edo zitoplasma zatiari (autofagosoma) lotua liseriketa zelularra burutzeko.

Golgi aparatutik datozen besikulak.

• Mintzez inguratutako besikula txikiak (0,3-1,5 μ)
• Entzima oxidatzailez beterik, katalasa adibidez.
• Hidrogeno peroxidoa, (ur oxigenatua H₂O₂₎ eratu edo erabiltzen dute

FUNTZIOA:

• Lipidoen metabolismoan garrantzitsuak

• Hainbat metabolito oxidatzen dituzte ur oxigenatua askatuz.

Peroxisomak

Barne mintza

Mintzarteko gunea

Kanpo mintza

ATP-a sintetasak

Gandorra

Matriza

DNA zirkularra

Barne mintza

Mintzarteko gunea

Kanpo mintza

ATP-a sintetasak

Gandorrak

Matriza

DNA zirkularra

Mitokondrioak

Funtzioa: arnasketa zelularra, hots, energia sortzen duen arnasketa aerobioa.

Matrizean erribosomak eta DNA mitokondriala dago,

• Zelula eukariotiko guztietan daude
• Kopuru handietan (ehundaka, milaka)

Mitokondrioak

ZENTROSOMA

ANIMALI ZELULETAN SOILIK

BI ZENTRIOLOZ OSATUTA

​

FUNTZIOA:

UGALKETA ZELULARRA (ARDATZ AKROMATIKOA),

ZILIOAK, FLAGELOAK…..

MIKROTUBULOAREN ANTOLAKETA ZENTROA

ZILIOAK ETA FLAGELOAK

• ZENTROSOMATIK ARATORTZEN DIRA
• FLAGELOAK: KOPURU GUTXO ETA LUZEAK
• ZILIOAK: ASKO ETA MOTZAK

• Mintzez inguratutako poltsa handiak
• Jarduera metabolikorik ez duten substantzia desberdinez beterik

Bakuoloak

• Funtzio anitza:

* Erreserbako substantziak gorde almidoia, proteinak, gantzak...

* Substantzia toxikoak gorde: esentziak, nitotina, opioa, erretxinak...

* Ura gorde landare zelularen egoera isotonikoa kontrolatzeko

• Landare zeluletan ohikoa da bakarra eta handia.
• ANIMALIETAN: txikiak: inklusioak