Edebiyatta Masal Türü ve Özellikleri

Kıvanç Gökalp Demirkaya

Masal Nedir?

Bir varmış, bir yokmuş:

​

Genellikle halk tarafından oluşturulmuş,

Bilinmeyen bir zamanda ve ülkede geçmiş,

Ağızdan ağıza, kuşaktan kuşağa gelmiş,�Bilinmeyen bir zamanda ve yerde geçivermiş,�Doğaüstü olaylara da yer veren halk hikâyelerine de masal denmiş.

Masalın Özellikleri

• Masallar tamamen hayal ürünüdür. Sunduğu evreni inandırıcı kılma gibi bir kaygı söz konusu değildir.
• Masallar mutlu sonla biter ve genellikle zıtlıklarla (iyi kötü vb.) dinleyicilere ders verilir.
• Düz yazı (nesir) şeklinde söylenir.
• Çoğunlukla başında döşeme ile başlanır, son (dilek) bölümünde sonuca bağlanan tekerleme ile bitirilir.
• Evrensel konular işlenir.

Masal Planı

• Döşeme, dinleyicinin ilgisini çekme amacı taşıyan tekerleme bölümüdür.�
• Serim bölümünde olaya giriş yapılarak kişiler tanıtılır.�
• Düğüm bölümünde olaylar gelişir, olayın çatışması ortaya çıkar.�
• Çözüm bölümünde ise ortaya çıkan çatışma, iyilerin kazanması kötülerin cezalandırılması ile çözüme kavuşturulur.�
• Dilek, dinleyicilere ve okuyucuya iyi dilekte bulunularak masaldan çıkarılan mesajı ortaya koyar.

Döşeme ve Dilek

Dilek:

Masalın olumlu bir sonuca bağlandığı bölümdür. Bu bölüm genellikle bitiş tekerlemesiyle son bulur.

"Limon Kız" masasından örnek:

Onlar ermiş muradına, darısı sizin başınıza...

Masallarda serim, düğüm ve çözüm üçlüsünün yanında kendine özel döşeme ve dilek bölümleri de vardır.

Döşeme:

​

Masalların başındaki tekerlemenin bulunduğu bölümdür. Her masalda

​

"Limon Kız" masasından örnek:

“Bir varmış, bir yokmuş…”

Örnekler

Masal:

Limon Kız

Anadolu’da özellikle anlatılan bu masal; sevgi, cesaret ve fedakarlık gibi duyguları işliyor.

Masal Kitabı:

​

Pançatantra

​

“Beş masal kitabı” anlamına gelmekte olup, Hint masal kitaplarının en eskisidir. Eserin yazarı belli değildir.

Dinlediğiniz İçin Teşekkür Ederim!

Kaynakça:

www.turkedebiyati.org

www.edebiyatciyim.com

www.yksedebiyat.org