Temat:

Rzeczowniki �i ich cechy.

K.Krywult-Krajewska

• Rzeczownik to odmienna część mowy, która odpowiada �na pytania: kto? co?
• Odmienia się przez przypadki �i liczby (l.poj. i l.mn.)
• Posiada rodzaj: m., ż., n.

Jaki to rodzaj?

dziecko -

dzieci -

matka -

matki -

szafa -

szafy -

zegar -

zegary -

Jaki to rodzaj?

dziecko - nijaki

dzieci -

matka -

matki -

szafa -

szafy -

zegar -

zegary -

Jaki to rodzaj?

dziecko - nijaki

dzieci - nijaki

matka -

matki -

szafa -

szafy -

zegar -

zegary -

Jaki to rodzaj?

dziecko - nijaki

dzieci - nijaki

matka - żeński

matki -

szafa -

szafy -

zegar -

zegary -

Jaki to rodzaj?

dziecko - nijaki

dzieci - nijaki

matka - żeński

matki - żeński

szafa -

szafy -

zegar -

zegary -

Jaki to rodzaj?

dziecko - nijaki

dzieci - nijaki

matka - żeński

matki - żeński

szafa - żeński

szafy -

zegar -

zegary -

Jaki to rodzaj?

dziecko - nijaki

dzieci - nijaki

matka - żeński

matki - żeński

szafa - żeński

szafy - żeński

zegar -

zegary -

Jaki to rodzaj?

dziecko - nijaki

dzieci - nijaki

matka - żeński

matki - żeński

szafa - żeński

szafy - żeński

zegar - męski

zegary -

Jaki to rodzaj?

dziecko - nijaki

dzieci - nijaki

matka - żeński

matki - żeński

szafa - żeński

szafy - żeński

zegar - męski

zegary - męski

Cechy

rzeczowników

Kraków

żyrafa

Burek

Krysia

klasa

szkoła

Szkoła Podstawowa �nr 16 �w Siemianowicach Śląskich

szkoła

wiedza

żółć

oko

Pani Kasia

Rzeczowniki

Rzeczowniki

własne

Rzeczowniki

własne

pisane od wielkiej litery, np. Michał, Warszawa, Burek.

Rzeczowniki

własne

pospolite

pisane od wielkiej litery, np. Michał, Warszawa, Burek.

Rzeczowniki

własne

pospolite

pisane od wielkiej litery, np. Michał, Warszawa, Burek.

pisane od małej litery, np. dziecko, miasto, pies.

Rzeczowniki

własne

pospolite

konkretne

pisane od wielkiej litery, np. Michał, Warszawa, Burek.

pisane od małej litery, np. dziecko, miasto, pies.

Rzeczowniki

własne

pospolite

konkretne

pisane od wielkiej litery, np. Michał, Warszawa, Burek.

pisane od małej litery, np. dziecko, miasto, pies.

rozpoznawane zmysłami, np. kaktus, stół, śnieg.

Rzeczowniki

własne

pospolite

konkretne

abstrakcyjne

pisane od wielkiej litery, np. Michał, Warszawa, Burek.

pisane od małej litery, np. dziecko, miasto, pies.

rozpoznawane zmysłami, np. kaktus, stół, śnieg.

Rzeczowniki

własne

pospolite

konkretne

abstrakcyjne

pisane od wielkiej litery, np. Michał, Warszawa, Burek.

pisane od małej litery, np. dziecko, miasto, pies.

rozpoznawane zmysłami, np. kaktus, stół, śnieg.

nierozpoznawane zmysłami, np. przyjaźń, miłość, biel.

Temat:

Rzeczownik - ćwiczenia z deklinacji.

K.Krywult-Krajewska

kogo? czego?

komu? czemu?

kogo? co?

z kim? z czym?

o kim? o czym?

o! hej!

M. rzeczownik, rzeczowniki, D. rzeczownika, rzeczowników, C. rzeczownikowi, rzeczownikom, B. rzeczownik, rzeczowniki, N. rzeczownikiem, rzeczownikami,

Msc. rzeczowniku, rzeczownikach W. rzeczowniku, rzeczowniki

M. rzeczownik, rzeczowniki, D. rzeczownika, rzeczowników, C. rzeczownikowi, rzeczownikom, B. rzeczownik, rzeczowniki, N. rzeczownikiem, rzeczownikami,

Msc. rzeczowniku, rzeczownikach W. rzeczowniku, rzeczowniki

Hasło:

koszula!

M. To jest moja koszula.

D. Koszuli nie ma w szafie!

C. Przyglądam się tej pięknej koszuli…

B. Widzę, że masz nową koszulę.

N. Idę z koszulą do reklamacji.

Msc. Dużo mówisz o tej koszuli.

W. Koszulo, wyprasuj się sama!

bluza wiadro zegarek konewka

bluza wiadro zegarek konewka

2

bluza wiadro zegarek konewka

2

3

bluza wiadro zegarek konewka

2

3

1

bluza wiadro zegarek konewka

2

3

1

2

Nazwy geograficzne: Tatry, Opole, Skra;

​

Imiona:

Kazia, Jacek, Ogryzek.

planetarium (kogo? co? B.)

planetarium (kogo? co? B.)

planetaria (kogo? co? B.)

planetarium (kogo? co? B.)

planetaria (kogo? co? B.)

obserwatorium (kim? czym? Msc.)

planetarium (kogo? co? B.)

planetaria (kogo? co? B.)

obserwatorium (kim? czym? Msc.)

obserwatoriach (kim? czym? Msc.)

Trudność przy takiej zamianie może sprawić dobranie odpowiednich końcówek liczby mnogiej!

nożyczek.

nożyczek.

skrzypiec.

nożyczek.

skrzypiec.

spodni.

nożyczek.

skrzypiec.

spodni.

sań. / sanek.

mąki

mąki

pieczywo

mąki

pieczywo

ryżem

Temat:

Rzeczownik = temat + końcówka.

K.Krywult-Krajewska

M. aparat

D. aparatu

C. aparatowi

…

​

M. aparat

D. aparatu

C. aparatowi

…

​

M. aparat

D. aparatu

C. aparatowi

…

​

M. aparat

D. aparatu

C. aparatowi

…

​

M. aparat

D. aparatu

C. aparatowi

…

​

M. aparat

D. aparatu

C. aparatowi

…

​

M. aparat

D. aparatu

C. aparatowi

…

​

temat

końcówka

M. aparat

D. aparatu

C. aparatowi

…

​

temat

końcówka

końcówka zerowa

Odmień w l.poj. rzeczownik: burza

Oddziel pionową kreską temat �od końcówki!

Końcówka to część rzeczownika, która zmienia się podczas odmiany.

​

Temat to stała część rzeczownika.

Odmień w l.poj. rzeczownik: noga

M. noga

D. nogi

C. nodze

B. nogę

N. nogą

Msc. nodze

W. nogo

M. noga

D. nogi

C. nodze

B. nogę

N. nogą

Msc. nodze

W. nogo

M. noga

D. nogi

C. nodze

B. nogę

N. nogą

Msc. nodze

W. nogo

M. noga

D. nogi

C. nodze

B. nogę

N. nogą

Msc. nodze

W. nogo

M. noga

D. nogi

C. nodze

B. nogę

N. nogą

Msc. nodze

W. nogo

M. noga

D. nogi

C. nodze

B. nogę

N. nogą

Msc. nodze

W. nogo

M. noga

D. nogi

C. nodze

B. nogę

N. nogą

Msc. nodze

W. nogo

M. noga

D. nogi

C. nodze

B. nogę

N. nogą

Msc. nodze

W. nogo

M. noga

D. nogi

C. nodze

B. nogę

N. nogą

Msc. nodze

W. nogo

Końcówka zerowa

M. noga

D. nogi

C. nodze

B. nogę

N. nogą

Msc. nodze

W. nogo

Końcówka zerowa

g:gi

M. noga

D. nogi

C. nodze

B. nogę

N. nogą

Msc. nodze

W. nogo

Końcówka zerowa

g:gi

g:dz

M. noga

D. nogi

C. nodze

B. nogę

N. nogą

Msc. nodze

W. nogo

g:gi

g:dz

To w temacie szukamy oboczności, czyli wymiany głosek!

Oboczności: g:gi:dz

końcówka zerowa

temat

końcówka

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

tematy oboczne:

pokój- / pokoj-

​

​

​

tematy oboczne:

pokój- / pokoj-

​

oboczności:

ó : o

​

​

tematy oboczne:

pokój- / pokoj-

​

oboczności:

ó : o

​

​

tematy oboczne:

pokój- / pokoj-

​

oboczności:

ó : o

​

​

tematy oboczne:

pokój- / pokoj-

​

oboczności:

ó : o

​

​

tematy oboczne:

pokój- / pokoj-

​

oboczności:

ó : o

tematy oboczne:

kanał- / kanal-

​

​

​

tematy oboczne:

pokój- / pokoj-

​

oboczności:

ó : o

tematy oboczne:

kanał- / kanal-

​

oboczności:

ł : l

​

​

tematy oboczne:

pokój- / pokoj-

​

oboczności:

ó : o

tematy oboczne:

kanał- / kanal-

​

oboczności:

ł : l

​

​

tematy oboczne:

pokój- / pokoj-

​

oboczności:

ó : o

tematy oboczne:

kanał- / kanal-

​

oboczności:

ł : l

​

​

tematy oboczne:

pokój- / pokoj-

​

oboczności:

ó : o

tematy oboczne:

kanał- / kanal-

​

oboczności:

ł : l

​

​

tematy oboczne:

pokój- / pokoj-

​

oboczności:

ó : o

tematy oboczne:

kanał- / kanal-

​

oboczności:

ł : l

tematy oboczne:

temperatur- / temperaturz-

​

tematy oboczne:

pokój- / pokoj-

​

oboczności:

ó : o

tematy oboczne:

kanał- / kanal-

​

oboczności:

ł : l

tematy oboczne:

temperatur- / temperaturz-

​

oboczności:

r : rz

tematy oboczne:

pokój- / pokoj-

​

oboczności:

ó : o

tematy oboczne:

kanał- / kanal-

​

oboczności:

ł : l

tematy oboczne:

temperatur- / temperaturz-

​

oboczności:

r : rz

tematy oboczne:

pokój- / pokoj-

​

oboczności:

ó : o

tematy oboczne:

kanał- / kanal-

​

oboczności:

ł : l

tematy oboczne:

temperatur- / temperaturz-

​

oboczności:

r : rz

tematy oboczne:

pokój- / pokoj-

​

oboczności:

ó : o

tematy oboczne:

kanał- / kanal-

​

oboczności:

ł : l

tematy oboczne:

temperatur- / temperaturz-

​

oboczności:

r : rz

tematy oboczne:

pokój- / pokoj-

​

oboczności:

ó : o

tematy oboczne:

kanał- / kanal-

​

oboczności:

ł : l

tematy oboczne:

temperatur- / temperaturz-

​

oboczności:

r : rz

tematy oboczne:

wiatr- / wietrz-

​

​

tematy oboczne:

pokój- / pokoj-

​

oboczności:

ó : o

tematy oboczne:

kanał- / kanal-

​

oboczności:

ł : l

tematy oboczne:

temperatur- / temperaturz-

​

oboczności:

r : rz

tematy oboczne:

wiatr- / wietrz-

​

oboczności:

a : e

r : rz

Temat:

Ćwiczymy oddzielanie tematów od końcówek.

okno

okna

oknem

​

okno

okna

oknem

​

okno

okna

oknem

​

okno

okna

oknem

​

okno

okna

oknem

brak oboczności

wóz

wozu

wozie

​

wóz

wozu

wozie

​

wóz

wozu

wozie

​

wóz

wozu

wozie

​

wóz

wozu

wozie

oboczności: ó:o oraz z:zi

kubek

kubka

kubkowi

​

kubek

kubka

kubkowi

​

kubek

kubka

kubkowi

​

kubek

kubka

kubkowi

​

kubek

kubka

kubkowi

“e” ruchome = e:

pies

psa

psem

​

pies

psa

psem

​

pies

psa

psem

​

pies

psa

psem

​

pies

psa

psem

p: pi oraz “e” ruchome = e:

Temat:

Osobliwości

w odmianie rzeczowników.

1. Rzeczowniki nieodmienne:

Wyrazy najczęściej zapożyczone, takie jak: salami, menu, emu, boa, kakadu, spaghetti, etui, alibi nie odmieniają się.

2. Rzeczowniki posiadające tylko liczbę pojedynczą: tlen, cyna, odzież, szlachetność, wiedza, dobro, czytanie, Sahara, Kilimandżaro…

3. Rzeczowniki posiadające tylko liczbę mnogą: spodnie, nożyczki, wakacje, zaloty, urodziny, usta, drzwi, Ateny, Pireneje…

Jak nie pomylić się przy określaniu liczby danego rzeczownika? To proste. Postaw przy określanym wyrazie zaimek wskazujący.

W liczbie pojedynczej brzmi on: ten, ta lub to;

a w liczbie mnogiej: te.

4. Rzeczowniki odmieniające się tylko �w liczbie mnogiej: wszystkie rzeczowniki zakończone na -um: liceum, akwarium, gimnazjum…

5. Rzeczowniki typu “oko” czy “ucho”:

mają różną odmianę w zależności od ich znaczenia.

6. Rzeczowniki posiadające dwie poprawne formy:

fileta i …, przystanka i …,

prysznica i …, krawata i …,

gwoździami i …, dłoniami i …

6. Rzeczowniki posiadające dwie poprawne formy:

fileta i filetu, przystanka i …,

prysznica i …, krawata i …,

gwoździami i …, dłoniami i …

6. Rzeczowniki posiadające dwie poprawne formy:

fileta i filetu, przystanka i …,

prysznica i prysznicu, krawata i …,

gwoździami i …, dłoniami i …

6. Rzeczowniki posiadające dwie poprawne formy:

fileta i filetu, przystanka i …,

prysznica i prysznicu, krawata i …,

gwoździami i gwoźdźmi, dłoniami i …

6. Rzeczowniki posiadające dwie poprawne formy:

fileta i filetu, przystanka i przystanku, prysznica i prysznicu, krawata i …,

gwoździami i gwoźdźmi, dłoniami i …

6. Rzeczowniki posiadające dwie poprawne formy:

fileta i filetu, przystanka i przystanku, prysznica i prysznicu, krawata i krawatu,

gwoździami i gwoźdźmi, dłoniami i …

6. Rzeczowniki posiadające dwie poprawne formy:

fileta i filetu, przystanka i przystanku, prysznica i prysznicu, krawata i krawatu,

gwoździami i gwoźdźmi, dłoniami i dłońmi

Ćwiczenia

Dziękuję

K.Krywult-Krajewska

​

polskizdalnie.com

CREDITS: This presentation template was created by Slidesgo, and includes icons by Flaticon, and infographics & images by Freepik