1 of 34

​

​

​

​

​

​

​

สารในชีวิตประจำวัน

2 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

สาร หมายถึง สิ่งที่มีองค์ประกอบอย่างเดียว มีสมบัติเฉพาะตัว ไม่สามารถแบ่งแยกให้เป็นส่วนอื่นๆ ที่มีองค์ประกอบและสมบัติต่างไปจากเดิม เช่น อากาศ เกลือ น้ำตาล เป็นต้น

3 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

การจำแนกสารต้องใช้เกณฑ์ ดังนี้

4 of 34

​

​

สารในชีวิตประจำวัน

เกณฑ์ในการจำแนกสถานะของสารแบ่งเป็น 3 สถานะ

1. ของแข็ง

2. ของเหลว

ื 3. แก๊ส

5 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

เกณฑ์ในการจำแนกสาร

รูปสถานะของสาร

6 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

ลักษณะเนื้อสาร แบ่งเป็น 2 ประเภท คือ

1.สารเนื้อเดียว หมายถึง สารที่มีเนื้อสารกลมกลืนกันมองเห็นเป็นเนื้อเดียวตลอด เช่น น้ำตาล เกลือเป็นต้นโดยที่สารเนื้อเดียวมีองค์ประกอบเพียงชนิดเดียวหรือ มากกว่า1ชนิดก็ได้

​

​

7 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

ลักษณะเนื้อสาร

​

​

​

รูปสารเดียว

8 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

ลักษณะเนื้อสาร

2. สารเนื้อผสม หมายถึงสารที่มีเนื้อสารไม่กลมกลืนเป็นเนื้อเดียวกันสามารถสังเกตและบอกได้ว่ามีสารองค์ประกอบมากกว่า1ชนิดสมบัติของสารไม่เหมือนกันหมดทั่วทุกส่วน เช่น น้ำโคลน เป็นต้น

​

9 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

ลักษณะเนื้อสาร

รูปสารเนื้อผสม

10 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

การละลายน้ำ แบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม คือ

1. สารที่ละลายน้ำได้ดี เป็นสารที่ละลายและผสมกลมกลืนกับน้ำได้ดี เช่น น้ำตาลทราย เป็นต้น

2. สารที่ละลายน้ำได้บ้าง เป็นสารที่ประกอบขึ้นจากสารหลายชนิด

11 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

โดยสารบางชนิดสามารถละลายน้ำได้ แต่สารบางชนิดไม่สามารถละลายน้ำได้ เช่น สบู่ เป็นต้น

3.สารที่ละลายน้ำไม่ได้เป็นสารที่เมื่อผสมกับน้ำแล้วตั้งทิ้งไว้ให้อยู่นิ่ง จะแยกตัวออกจากน้ำ เช่น น้ำมัน เป็นต้น

​

12 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

ความเป็นกรด-เบส ของสารแบ่งเป็น 3 ประเภท

1. สารที่เป็นกรด สารที่เปลี่ยนสีกระดาษลิตมัสจากน้ำเงินเป็นแดง

2. สารที่เป็นเบส สารที่เปลี่ยนกระดาษลิตมัสจากแดงเป็นน้ำเงิน

3. สารที่เป็นกลาง สารที่ไม่เปลี่ยนสีกระดาษลิตมัส

​

13 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

ความเป็นกรด-เบส

รูปการทดสอบความเป็นกรดเบส

14 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

สี จำแนกประเภทโดยสารที่มีสีเดียวกัน จำแนกไว้ในกลุ่มเดียวกัน

การนำไฟฟ้า ของสารแบ่งเป็น 2 ประเภท

1. สารที่สามารถนำไฟฟ้าได้ เรียกว่า ตัวนำไฟฟ้า

2. สารที่ไม่สามารถนำไฟฟ้าได้ เรียกว่า ฉนวนไฟฟ้า

​

15 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

การนำความร้อนของสารแบ่งเป็น 2 ประเภท

1. สารที่สามารถนำความร้อนได้ เรียกว่า ตัวนำความร้อน

2. สารที่ไม่สามารถนำความร้อนได้ เรียกว่า ฉนวนความร้อน

​

​

16 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

การนำความร้อน

รูปการนำความร้อน

17 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

การเปลี่ยนแปลงของสาร เกิดขึ้นเมื่อสารได้รับพลังงานความร้อน(เพิ่มอุณหภูมิ)หรือคายพลังงานความร้อน(ลดอุณหภูมิ)ทำให้สารเกิดการเปลี่ยนแปลงสถานะ

18 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

การเปลี่ยนแปลงของสาร

รูปการเปลี่ยนของสาร

19 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

การเปลี่ยนสถานะจากของแข็งเป็นของเหลว เกิดเมื่ออนุภาคของของแข็งได้รับ

ความร้อนทำให้อนุภาคของของแข็งซึ่งเดิมจัดเป็นระเบียบเกิดการสั่นและถ่ายเทพลังงานจลน์ให้แก่กันจนถึงภาวะหนึ่งอนุภาคมีพลังงานสูงพอที่จะเคลื่อนที่ออกจากกัน แรงยึดเหนี่ยวระหว่างอนุภาคจึงต่ำลง เปลี่ยนสถานะเป็นของเหลว

​

20 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

การเปลี่ยนสถานะเมื่อสารได้รับความร้อน (เพิ่มอุณหภูมิ)

- ของแข็งเปลี่ยนสถานะเป็นของเหลว เรียกว่า การหลอมเหลว

- ของเหลวเปลี่ยนสถานะเป็นแก๊ส เรียกว่า การกลายเป็นไอ

- ของแข็งเปลี่ยนสถานะเป็นแก๊ส เรียกว่า การระเหิด

​

21 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

การเปลี่ยนสถานะเมื่อสารคายความร้อน (ลดอุณหภูมิ)

- แก๊สเปลี่ยนสถานะเป็นของเหลว เรียกว่า การควบแน่น

- ของเหลวเปลี่ยนสถานะเป็นของแข็ง เรียกว่า การเยือกแข็ง

- แก๊สเปลี่ยนสถานะเป็นของแข็ง เรียกว่า การควบแน่น

​

22 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

​

​

​

​

​

​

​

​

รูปการเปลี่ยนสถานะเมื่อสารดูดและการคายความร้อน

23 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

การละลายน้ำของสาร เป็นการเปลี่ยนแปลงที่เกิดจากการนำสารตั้งแต่ 2ชนิดขึ้นไปมาผสมกันแล้วสารที่ผสมกันละลายเป็นเนื้อเดียวสารที่มีปริมาณมาก เรียกว่า ตัวทำละลาย และสารที่มีปริมาณน้อยเรียกว่า ตัวละลาย

​

24 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

รูปการละลายน้ำของสาร

25 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

สมบัติการละลายของสาร

1.ความสามารถในการละลายของสารขึ้นอยู่กับชนิดของตัวทำ

ละลายและตัวละลาย

2.สารชนิดเดียวกันละลายในตัวทำละลายต่างชนิดกันได้แตกต่างกัน

26 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

สมบัติการละลายของสาร

3.สารละลายต่างชนิดกันละลายในตัวทำละลายชนิดเดียวกันได้

แตกต่างกัน

​

​

27 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

การจำแนกประเภทของสาร

สารรอบตัวเราในชีวิตประจำวันมีการนำมาใช้ประโยชน์และสมบัติของความเป็นกรด-เบสของสารที่แตกต่างกัน

1.สารเจือปนในอาหาร หมายถึง สารที่ผสมอยู่ในอาหารได้จาก

28 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

การเติมลงไปขณะปรุงอาหารและได้จากธรรมชาติ สารเจือปนในอาหาร หรือเรียก สารปรุงแต่ง มีหลายชนิด แต่ละชนิดมีจุดประสงค์ที่แตกต่างกัน

1.1. สารปรุงรส เป็นสารที่ช่วยปรุงแต่งรสชาติของอาหารให้ดีขึ้น

29 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

1.2 สารแต่งสี เป็นสารที่ใช้ปรุงแต่งอาหารให้มีสีสัน

1.3 สารแต่งกลิ่น เป็นสารที่ช่วยเพิ่มกลิ่นให้อาหาร ทำให้อาหารน่ารับประทาน

1.4 สารกันบูดเป็นสารที่เติมลงในอาหารเพื่อป้องกันการเน่าเสียของอาหาร

​

​

​

30 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

การจำแนกประเภทของสาร

2. สารทำความสะอาด แบ่งเป็น สารที่ใช้ทำความสะอาดสิ่งของต่างๆ

3. สารกำจัดแมลงและศัตรูพืช เป็นสารเคมีที่ใช้กำจัดแมลงและศัตรูพืช มีความรุนแรงต่อคน สัตว์และสิ่งแวดล้อม

31 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

การแยกสาร

การแยกสารด้วยวิธีการหยิบออก เป็นวิธีการแยกสารที่เป็นของแข็ง

การแยกสารด้วยการร่อน เป็นวิธีการแยกสารที่เป็นของแข็ง ที่มีขนาดแตกต่างกัน การแยกสารด้วยการระเหยแห้ง เป็นวิธีการแยกของแข็งที่ละลายน้ำกลายเป็นเนื้อเดียว

กับของเหลว

​

​

32 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

การแยกสาร

การแยกสารด้วยการกรองเป็นวิธีการแยกของแข็งที่ไม่ละลายน้ำออกจากของเหลว

การแยกสารด้วยการระเหิดเป็นการแยกของแข็งที่ระเหิดได้กับของแข็งที่ระเหิดไม่ได้ออกจากกัน

​

33 of 34

​

​

​

​

​

​

สารในชีวิตประจำวัน

การแยกสาร

รูปการกรอง

รูปการระเหิด

34 of 34

สารในชีวิตประจำวัน

ผลของสารต่อชีวิตและสิ่งแวดล้อม

การนำสารต่างๆในชีวิตประจำวันมาใช้จะต้องศึกษาข้อมูลและวิธีการใช้สารต่างๆให้เข้าใจก่อนใช้เพื่อจะได้ใช้สารได้ถูกต้องกับการใช้งานและปลอดภัยต่อผู้ใช้รวมทั้งปลอดภัยต่อสิ่งมีชีวิตและสิ่งแวดล้อม

​