1 of 45

2 of 45

1. Ito ay mga kilos na nagaganap sa tao. Ito ay likas (natural) sa tao o ayon sa kaniyang kalikasan bilang tao at hindi ginagamitan ng isip at kilos-loob.

  1. Makataong Kilos
  2. Kusang-loob

C. Kilos ng Tao

D. Walang kusang-loob

3 of 45

2. Alin sa mga sumusunod ang HINDI kahulugan ng makataong kilos?

  1. Ito ay kilos na isinasagawa ng may kaalaman, kalayaan at pagkukusa
  2. Ang kilos na ito ay walang aspeto ng pagiging mabuti o masama
  3. Ang kilos na ito ay ginagamitan ng isip at kilos-loob
  4. Ito ay kilos na niloob, sinadya at kinusa

4 of 45

3. Sa kilos na ito, ang tao ay may paggamit ng kaalaman ngunit kulang sa pagsang-ayon?

A.Kusang-loob

B. Di Kusang-loob

C. Walang kusang-loob

D. Kilos-loob

5 of 45

4. Ito ay kilos na isinagawa ng tao nang may kaalaman, kalayaan, at pagkukusa. Ang kilos na ito ay resulta ng kaalaman, ginamitan ng isip at kilos-loob kaya’t may pananagutan ang tao sa pagsasagawa nito.

  1. Makataong Kilos
  2. Kusang-loob
  3. Kilos ng Tao
  4. Walang kusang-loob

6 of 45

5. Niyaya ka ng iyong kaklase na umalis ng bahay at gumala, tinanggihan mo siya dahil alam mong bawal lumabas ng bahay. Ngunit sabi niya kapag hindi ka sumama ay puputulin na niya ang inyong pagkakaibigan. Kaya sa huli ay sumama ka pa rin sa kaniya. Anong kilos ayon sa kapanagutan ang ipinakita sa sitwasyon?

A. Kusang-loob B. Di Kusang-loob

C. Walang kusang-loob D. Kilos-loob

7 of 45

6. Masipag at matalinong mag-aaral si Ali. Sa talakayan at pangkatang gawain ay hindi siya nagpapahuli. Marami siyang mga gawain na nagpapatunay ng kanyang galing. Dahil dito, naging paborito siya ng kaniyang mga guro at lagi siyang nabibigyan ng papuri sa magaganda niyang ginagawa. May pananagutan ba si Ali kung bakit nasa kanya ang paghanga at mataas na pagtingin ng kanyang mga guro?

  1. Oo, dahil siya na lamang ang parating nagtataas ng kamay upang sumagot.
  2. Oo, dahil hindi niya piangbibigyan ang ibang kaklase upang sumagot.
  3. Wala, dahil ginagawa niya ang tama bilang isang mag-aaral.
  4. Wala, dahil talagang may kumpetisyon sa isang klase.

8 of 45

7. Ang tao ay inaasahan na dapat palagiang gumagawa ng mabuting kilos. Anuman ang mabuti ay dapat isinasakatuparan niya. Ang mabuting gawa ba ay dapat gawin sa lahat ng pagkakataon?

  1. Oo, dahil ito ang dapat para sa kabutihan ng lahat.
  2. Oo, dahil ang hindi nito pagsakatuparan ay isang maling gawain.
  3. Hindi,dahil walang obligasyon ang tao na gawin ito.
  4. Hindi, dahil ang mabuting kilos ay kailangan lamang gawin kung ang hindi pagsasakatuparan nito ay magdadala ng isang maling bunga.

9 of 45

8. Nagbilin kay Normina ang kaniyang ina na sabihan ang kaniyang ate na magluto ng tanghalian. Biglaang nagyaya ang mga kaibigan niya na mag-ML (Mobile Legends) sila kung kaya nakalimutan niyang sabihan ang kaniyang ate. May pananagutan ba si Normina sa maaaring kahinatnan dahil hindi nito nasabi ang ipinagbilin sa kaniya?

A. May pananagutan siya dahil siya ang nakababatang kapatid

B. May pananagutan siya dahil sa kanya ito ipinagbilin ng kaniyang ina

C. Wala siyang pananagutan dahil nakalimutan niya lang naman ito

D. Wala siyang pananagutan dahil maaari naming itanggi niya ito sa kanyang ina

10 of 45

9. Habang papunta sa kantina, narinig ni Melanie na pinag-uusapan ng kanyang mga kamag-aral ang isa pa nilang kamag-aral. Lumapit siya sa mga ito at nakisali siya sa kanilang pinag-uusapan. Anong kilos ang ipinakita ni Melanie sa sitwasyon?

A. Walang Kusang-loob

B. Kilos-loob

C. Makataong Kilos

D. Kilos ng Tao

11 of 45

10. Alin sa mga sumusunod ang HINDI kabilang sa mga elemento ng proseso ng pagkilos?

A. Paglalayon

B. Pagsasakilos ng Paraan

C. Utos

D. Pagpili ng pinakamalapit na paraan

12 of 45

13 of 45

14 of 45

Sagutin ang mga tanong:

1. Ano ang ibig ipahiwatig ng awiting “Ang Pipit”?

ANG PIPIT

May pumukol sa pipit sa sanga ng isang kahoy

At nahagip ng bato ang pakpak ng munting ibon

Dahil sa sakit, di na nakaya pang lumipad

At ang nangyari ay nahulog

Ngunit parang taong bumigkas,

"Mamang kay lupit, ang puso mo'y di na nahabag,

Pag pumanaw ang buhay ko

May isang pipit na iiyak!

2. Bakit kaya may pipit na iiyak? Ano ang dahilan?

3. May pananagutan ba ang taong nakahagip ng pakpak ng munting ibon? Bakit? Ipaliwanag.

15 of 45

16 of 45

17 of 45

TAKOT

MGA SALIK NA NAKAAAPEKTO SA PANANAGUTAN NG TAO

40

18 of 45

TAKOT

MGA SALIK NA NAKAAAPEKTO SA PANANAGUTAN NG TAO

KAMANGMANGAN

40

22

19 of 45

TAKOT

MGA SALIK NA NAKAAAPEKTO SA PANANAGUTAN NG TAO

KAMANGMANGAN

MASIDHING DAMDAMIN

40

22

4

20 of 45

TAKOT

MGA SALIK NA NAKAAAPEKTO SA PANANAGUTAN NG TAO

KAMANGMANGAN

MASIDHING DAMDAMIN

KARAHASAN

40

22

4

9

21 of 45

TAKOT

MGA SALIK NA NAKAAAPEKTO SA PANANAGUTAN NG TAO

KAMANGMANGAN

MASIDHING DAMDAMIN

KARAHASAN

GAWI

40

22

4

9

25

22 of 45

TAKOT

MGA SALIK NA NAKAAAPEKTO SA PANANAGUTAN NG TAO

KAMANGMANGAN

MASIDHING DAMDAMIN

KARAHASAN

GAWI

40

22

4

9

25

23 of 45

PAGSUSURI NG MGA SALIK NA NAKAAAPEKTO SA PANANAGUTAN NG TAO

KAMANGMANGAN

24 of 45

PAGSUSURI NG MGA SALIK NA NAKAAAPEKTO SA PANANAGUTAN NG TAO

KAMANGMANGAN

25 of 45

KAMANGMANGAN

Isa sa pinakamahalagang elemento ng makataong kilos ay ang papel ng isip. Ang kamangmangan ay tumutukoy sa kawalan o kasalatan ng kaalaman na dapat taglay ng tao.

26 of 45

PAGSUSURI NG MGA SALIK NA NAKAAAPEKTO SA PANANAGUTAN NG TAO

MASIDHING

DAMDAMIN

27 of 45

PAGSUSURI NG MGA SALIK NA NAKAAAPEKTO SA PANANAGUTAN NG TAO

MASIDHING

DAMDAMIN

28 of 45

MASIDHING DAMDAMIN

Ito ay ang dikta ng bodily appetites, pagkiling sa isang bagay o kilos (tendency) o damdamin. Maituturing ito na paglaban ng masidhing damdamin sa isip. Para bang ang pangangailangan ng masidhing damdamin ay mas matimbang kaysa sa dikta ng isip. Ito ay ang malakas na utos ng sense appetite na abutin ang kaniyang layunin.

29 of 45

PAGSUSURI NG MGA SALIK NA NAKAAAPEKTO SA PANANAGUTAN NG TAO

KARAHASAN

30 of 45

PAGSUSURI NG MGA SALIK NA NAKAAAPEKTO SA PANANAGUTAN NG TAO

KARAHASAN

31 of 45

KARAHASAN

Ito ay ang pagkakaroon ng panlabas na puwersa upang pilitin ang isang tao na gawin ang isang bagay na labag sa kaniyang kilos-loob at pagkukusa. Ito ay maaaring gawin ng isang taong may mataas na impluwensiya. Maaaring mawala ang pananagutan ng kilos o gawa na may impluwensiya ng karahasan.

32 of 45

PAGSUSURI NG MGA SALIK NA NAKAAAPEKTO SA PANANAGUTAN NG TAO

TAKOT

33 of 45

PAGSUSURI NG MGA SALIK NA NAKAAAPEKTO SA PANANAGUTAN NG TAO

TAKOT

34 of 45

TAKOT

Ang takot ay ang pagkabagabag ng isip ng tao na humaharap sa anomang uri ng pagbabanta sa kaniyang buhay o mga mahal sa buhay. Tumutukoy din ito sa pagpataw ng puwersa gaya ng pananakit o pagpapahirap upang gawin ng isang tao ang kilos na labag sa kaniyang kalooban.

35 of 45

PAGSUSURI NG MGA SALIK NA NAKAAAPEKTO SA PANANAGUTAN NG TAO

GAWI

36 of 45

PAGSUSURI NG MGA SALIK NA NAKAAAPEKTO SA PANANAGUTAN NG TAO

GAWI

37 of 45

GAWI

Ang mga gawain na paulit-ulit na isinasagawa at naging bahagi na ng sistema ng buhay sa araw-araw ay itinuturing na gawi (habits). Kung ang isang gawa o kilos ay nakasanayan na, nababawasan ang pananagutan ng isang tao ngunit hindi ito nawawala.

38 of 45

39 of 45

PAGSUSURI NG MGA SALIK NA NAKAAAPEKTO SA PANANAGUTAN NG TAO

Aralin II - Ikalawang Markahan

40 of 45

Punan ang patlang ng nararapat na kasagutan.

_____1. Ito ay tumutukoy sa kawalan o kasalatan ng kaalaman na dapat taglay ng tao.

_____2. Ito ay malakas na utos ng sense of appetite na abutin ang kanyang layunin.

_____3. Ito ay isang halimbawa ng masidhing silakbo ng damdamin kung saan ang isang tao ay nababagabag sa pagharap sa anumang uri ng pagbabanta sa kanyang buhay o mahal sa buhay.

_____4. Ito ay paulit ulit na ginagawa na naging bahagi na ng sistema ng buhay.

_____5. Ito ay pagkakaroon ng panlabas na puwersa upang pilitin ang isang taong gawin ang isang bagay na labag sa kanyang kilos- loob, at pagkukusa.

41 of 45

8. Alin sa mga ito ang kilos na dahil sa takot?

  1. Ang pagnanakaw ng kotse.
  2. Ang pag-iingat ng isang doctor sa pag-oopera.
  3. Ang pagsisinungaling sa tunay na sakit.
  4. Ang pag-ilag ni Manny Pacquiao sa suntok.

42 of 45

9. Alin sa mga ito ang HINDI maituturing na gawi?

  1. Paglilinis ng ilong
  2. Pagpasok ng maaga
  3. Pagsusugal

D. Maalimpungatan sa gabi

43 of 45

10. Isang matandang babae ang nagpapapalit ng malaking pera sa isang sari-sari store. Ngunit walang barya na maaaring ipalit sa kanyang pera. Ngunit ang totoo ay mayroon naman dahil maraming benta ang kanilang tindahan. Ang tindera ay nagsinungaling. Anong salik ang nakaapekto sa sitwasyong ito?

  1. Takot
  2. Kamangmangan
  3. Karahasan
  4. Masidhing damdamin

44 of 45

Gawain sa Pagkatuto : Sagutin ang sumusunod na tanong sa iyong kwaderno batay sa aralin.

  1. Kailan at bakit nakapagpapabawas ng pananagutan ang kamangmangan ng isang tao? Ipaliwanag.
  2. Ano ang mangyayari kapag hindi napangasiwaan ng tao ang kaniyang emosyon? Ipaliwanag.
  3. Nakaaapekto ba sa pananagutan ng tao ang isang kilos kung ito ay nagawa dahil sa takot? Ipaliwanag.
  4. Bakit ang karahasan ay maiututuring na salik na nakaaapekto sa pananagutan ng tao? Pangatwiranan.
  5. May mga gawi ba na hindi nakaaapekto sa pananagutan ng tao? Ipaliwanag.

45 of 45

ARAL

Ang bawat kilos na ating isinasagawa ay may kaakibat na pananagutan, anuman ang ating emosyon o nararamdaman ay hindi dahilan upang mawala ang ating kapanagutan sa ating kilos. Maaari lamang mabawasan o madagdagan ang ating kapanagutan depende sa salik na ating nararanasan.