1 of 30

Rò Khí Phế Quản – Thực Quản Ở Người Lớn Dưới Góc Nhìn Nội Soi Phế Quản

BSCKI. Nguyễn Hoàng Linh

Khoa Nội soi – Bệnh viện Phạm Ngọc Thạch

2 of 30

Nội Dung Trình Bày

Định Nghĩa & Nguyên Nhân

Khái niệm và cơ chế hình thành TEF

Chẩn Đoán

Lâm sàng và phương pháp xác định

Điều Trị

Nguyên tắc và vai trò can thiệp nội soi

Ca Lâm Sàng

Minh họa thực tế

3 of 30

1. Rò Khí Phế Quản - Thực Quản Là Gì?

Thông thương bất thường giữa khí quản/ phế quản và thực quản

Tracheo-esophageal fistula (TEF)

Broncho-esophageal fistula (BEF)

Hiếm gặp ở người lớn nhưng tiềm ẩn nguy hiểm cao

4 of 30

1. Nguyên Nhân Bẩm Sinh

Hiếm gặp ở người lớn: E-type

Thường phát hiện muộn nếu không có triệu chứng rõ ràng

Polydorides AD. Tracheoesophageal Fistula. BasicMedicalKey, Elsevier, 2016.

5 of 30

1. Nguyên Nhân Mắc Phải: Ác Tính (> 50%)

Muto, M., Yoshida, S., & Nishizawa, Y. (2013). Diagnosis and management of malignant tracheoesophageal fistulas. Annals of Thoracic Surgery, 96(2), 469–474.

6 of 30

1. Nguyên Nhân Mắc Phải: Lành Tính

Đặt NKQ/Mở KQ Dài Ngày

Áp lực từ bóng chèn gây hoại tử

Nhiễm Trùng

Áp xe, lao, nấm

Chấn Thương

Vết thương xuyên, chấn thương đụng dập

Xạ trị, Hóa trị

Bevacizumab

Tai biến y khoa

Nội soi can thiệp, nội soi

7 of 30

2. Biểu Hiện Lâm Sàng

Ho Khi Nuốt

Dấu hiệu Ono's - đặc trưng của TEF

Viêm Phổi Hít

Tái phát nhiều lần không rõ nguyên nhân

Rò Khí Bất Thường

Ở bệnh nhân thở máy, suy hô hấp cấp

Suy Dinh Dưỡng

Không đáp ứng với điều trị thông thường

8 of 30

2. Giải Phẫu Liên Quan

TEF: Đoạn trên và đoạn giữa của thực quản

BEF: Đoạn dưới của thực quản

Theo Gray's Anatomy for Students, 4th Edition, Elsevier.

9 of 30

2. Chẩn Đoán Hình Ảnh: Barium X-ray

10 of 30

2. Chẩn Đoán Hình Ảnh: CT-scan ( ± Cản quang PO/IV)

Devabalan Y, Bradley A, Rotman A, Rouhani M, Clarkel P., Congenital Tracheoesophageal Fistula Presenting in an Asymptomatic Adult – A Case Report, Journal of Clinical Otorhinolaryngology. 2022; 4(2).

11 of 30

2. Nội Soi Thực quản

Quan sát trực tiếp đường rò từ phía thực quản

Xác định chính xác vị trí, kích thước,

Sinh thiết nếu cần

12 of 30

2. Nội Soi Phế Quản

Quan sát lỗ rò từ phía khí quản

Đánh giá tổn thương kèm theo: Hẹp khí quản

Sinh thiết nếu cần

13 of 30

2. Nội Soi Phế Quản

Giải phẫu bệnh: Carcinome tế bào gai

14 of 30

3. Nguyên Tắc Điều Trị

Tiếp cận đa chuyên khoa là yếu tố then chốt để quản lý hiệu quả rò khí quản – thực quản.

Bác sĩ Phẫu thuật Lồng ngực

Bác sĩ Ung bướu

Bác sĩ Tiêu hóa

Bác sĩ Hô hấp

15 of 30

3. Xử Trí Ban Đầu

Nhịn Ăn Uống

NPO hoàn toàn, kê đầu cao ≥ 45°

Rút Sonde Dạ Dày

Ngay lập tức để tránh kích thích lỗ rò

Chăm Sóc Hô Hấp

Hút miệng thường xuyên, kháng sinh nếu nhiễm trùng

16 of 30

3. Chiến Lược Thông Khí

Chuyển ống NKQ/NKQTT xuống duới lỗ rò

Giảm áp lực thông khí

Nội soi hỗ trợ xác định vị trí ống NKQ

17 of 30

3. Hỗ Trợ Dinh Dưỡng

TPN trong giai đoạn cấp

Mở dạ dày/hỗng tràng nếu cần dài hạn

18 of 30

Phác Đồ Điều Trị TEF Lành Tính

Uptodate 2025

19 of 30

Phác Đồ Điều Trị TEF Ác Tính

Uptodate 2025

20 of 30

Can Thiệp Nội Soi Thực Quản

Courtesy of Fayez Kheir, MD, MSc.

21 of 30

Can Thiệp Nội Soi Phế Quản

22 of 30

Theo Dõi Sau Đặt Stent

Chụp Kiểm Tra

Chụp thực quản cản quang kiểm tra tràn

Điều Chỉnh

Nếu vẫn rò → điều chỉnh/đặt lại stent

Cho Ăn Trở Lại

Nếu ổn → theo dõi và phục hồi dinh dưỡng

23 of 30

Biến Chứng Sau Đặt Stent

Di Lệch Stent

10-25% các trường hợp

Tắc Nghẽn

Do mô hạt, dịch tiết hoặc khối u phát triển

Đau

Cảm giác khó chịu vùng ngực

24 of 30

Nội soi can thiệp: TEF Lành Tính

25 of 30