2 of 77

“แม้จะมีเทคโนโลยีชั้นสูง แต่ว่าที่จะอบรมโดยใช้สื่อที่ก้าวหน้าที่มี � เทคโนโลยีสูงนี้ยากที่สุด ที่จะอบรมบ่มนิสัยด้วยเครื่องเหล่านี้ ฉะนั้น� ไม่มีอะไรแทนคนสอนคน การที่มีความก้าวหน้าเปลี่ยนแปลงใน� ประเทศในสังคมไทย ก็ไม่ได้หมายความว่าจะเปลี่ยนแปลงในทางดี � นอกจากต้องหาวิธีให้มีการถ่ายทอดโดยใช้ตำราหรือใช้หลักสูตรที่� เหมาะสมที่ทำให้คนเป็นคน”

พระราชดำรัส ร.9

พระราชทานไว้เมื่อ 4 ธ.ค. 2539

3 of 77

การสอน & Active Learning

แนวโน้มการเติบโตของการเรียนแบบออนไลน์

การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนออนไลน์

การกำหนดรายวิชาและการเขียนแผนการเรียนรู้ออนไลน์

Content

4 of 77

1. การสอน

5 of 77

การสอน

การสอน คือ กิจกรรมที่เกิดขึ้นเมื่อบุคคลคนหนึ่งยอมรับผิดชอบเกี่ยวกับการเรียนรู้ของบุคคลอีกคนหนึ่ง (การสอนจึงเป็นกิจกรรมที่ผู้สอนกระทำเพื่อให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้) (Langford 1968:114)

การสอน คือ วิธีการที่ครูถ่ายทอดความรู้ อบรมนักเรียน ให้มีความรู้ ความคิด เจตคติและทักษะดังที่จุดประสงค์การศึกษาได้ระบุไว้ (Educational Technology : 1971)

การสอน คือ การกระทำและการดำเนินการด้านต่างๆของครูภายใต้สภาพสถานการณ์การเรียนการสอน ซึ่งประกอบด้วยการสร้างความสัมพันธ์ภาพระหว่างครูกับนักเรียน ด้วยกระบวนการการตัดสินและวางแผนก่อนสอน ซึ่งได้แก้การวางแผนการสอน การจัดเตรียมสื่ออุปกรณ์ (Dictionary of Education 1973)

6 of 77

การสอน

การสอน เป็นกระบวนการที่มีความสลับซับซ้อนต้องอาศัยทั้งศาสตร์และศิลป์

“ศาสตร์” คือ เหตุผล ตรรกะ องค์ความรู้ ตัวความรู้ในแต่ละศาสตร์

“ศิลป์” คือ กระบวนการวิธีการ ความเป็นมืออาชีพในการทำให้ชีวิต การศึกษาศาสตร์ต่างๆ และการเรียนการสอนบรรลุเป้าหมายอย่างดียิ่ง

7 of 77

ศิลปการสอน หมายถึง ความรู้และความสามารถในการนำจิตวิทยา วิธีการและเทคนิคต่างๆ ไปใช้ในการสอนเพื่อช่วยให้การสอนมีความน่าสนใจ สนุกมีชีวิตชีวา และช่วยให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้ง่าย สะดวก รวดเร็วราบรื่นและมีความสุข

การสอน

8 of 77

พีระมิดแห่งการเรียนรู้ (Cone of Learning)

9 of 77

คำถาม?สำคัญ

เราจะเปลี่ยนแปลงห้องเรียนธรรมดาที่ผู้เรียนเรียนรู้แบบตั้งรับ (Passive Learning) ให้กลายเป็นห้องเรียนที่มีผู้เรียน�มีความกระตือรือร้น และมีส่วนร่วม (Active Learning)

กับบทเรียนหรือกิจกรรมการเรียนรู้มากที่สุด มากขึ้นกว่าเดิม…

ได้อย่างไร?

10 of 77

คือ กระบวนการจัดการเรียนรู้ที่ผู้เรียนได้ลงมือทำและได้ใช้กระบวนการคิดเกี่ยวกับสิ่งที่เขาได้กระทำลงไป ความรู้ที่ได้เกิดจากการเรียนรู้ที่ผู้เรียนต้องมีโอกาสลงมือกระทำ มากกว่าการฟังเพียงอย่างเดียว การเรียนรู้จากการอ่าน เขียน โต้ตอบ และการวิเคราะห์ปัญหา อีกทั้งให้ผู้เรียนได้ใช้กระบวนการคิดขึ้นสูง ได้แก่ การวิเคราะห์ สังเคราะห์ และการประเมินค่า

ทำไมต้อง?Active Learning

11 of 77

คือ การจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่เปิดโอกาสให้ผู้เรียนเข้ามามีส่วนร่วมในการกิจกรรมการเรียนรู้อย่างสูงสุด โดยมีกิจกรรมที่หลากหลายไม่ว่าจะเป็นกิจกรรม ฟัง พูด อ่าน เขียน คิด หรือลงมือทำ ทั้งนี้เน้นให้ผู้เรียนใช้ทักษะการคิดระดับสูง เพื่อให้เขาเรียนรู้อย่างมีความหมาย นำไปใช้ในชีวิตจริง

การจัดกิจกรรมเชิงรุก?

12 of 77

ร่วมกันสรุปทักษะผู้เรียน

13 of 77

ลักษณะของการเรียนแบบ Active Learning

1. เป็นการพัฒนาศักยภาพ การคิด การแก้ปัญหา และ การนำความรู้ไปประยุกต์ใช้

2. ผู้เรียนมีส่วนร่วมจัดระบบการเรียนรู้และสร้างองค์ความรู้ร่วมกันมากกว่าการแข่งขัน

3. ผู้เรียนบูรณาการข้อมูลข่าวสารสารสนเทศสู่ทักษะการคิดวิเคราะห์สังเคราะห์และประเมินค่า

4. ผู้เรียนได้เรียนรู้ความมีวินัยในการทำงานร่วมกับผู้อื่น

5. ความรู้เกิดจากประสบการณ์และการสรุปของผู้เรียน� 6. ผู้สอนเป็นผู้อำนวยความสะดวกในการจัดการเรียนรู้เพื่อให้ผู้เรียนเป็นผู้ปฏิบัติด้วยตนเอง

14 of 77

การนำความรู้ไปประยุกต์ใช้

เกิดจากประสบการณ์

ผู้เรียนเป็นผู้ปฏิบัติด้วยตนเอง

การคิด

วิเคราะห์

สังเคราะห์

ประเมินค่า

การแก้ปัญหา

บูรณาการข้อมูลสารสนเทศ

สร้างองค์ความรู้ร่วมกัน

มีส่วนร่วมจัดระบบการเรียนรู้

การสรุปของผู้เรียน

เทคโนโลยี

15 of 77

วิธีการสอน

1. แบบระดมสมอง (Brainstorming) � 2. แบบเน้นปัญหา/โครงงาน/กรณีศึกษา (Problem/Project-based/Case Study)� 3. แบบแสดงบทบาทสมมุติ (Role Playing) � 4. แบบแลกเปลี่ยนความคิด (Think – Pair – Share) � 5. แบบสะท้อนความคิด (Student’s Reflection) � 6. แบบตั้งคำถาม (Questioning-based Learning) � 7. แบบใช้เกม (Games-based Learning)

8. การใช้บทเรียนแบบโปรแกรม (Programmed Instruction)� 9. การเรียนรู้แบบนำตนเอง (Self –Directed Learning)

16 of 77

2. แนวโน้มการเติบโตของการเรียนแบบออนไลน์

17 of 77

การเรียนการสอนออนไลน์ (Online Learning)

…เป็นโอกาสสำคัญสำหรับผู้ประกอบอาชีพสอน อาทิ ครู/ อาจารย์ ติวเตอร์ เทรนเนอร์ โค้ช และวิทยากร ฯลฯ สามารถที่จะประยุกต์ใช้เทคโนโลยีในการสอนออนไลน์ สามารถสอนนักเรียนได้ทั่วโลก โดยที่คุณไม่ต้องเดินทางไปสอนเอง และเป็นโอกาสในการสร้างรายได้ จากการสอนในรูปแบบคอร์สออนไลน์ และยังท้าทายการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนออนไลน์อย่างไร ให้ผู้เรียนเกิดผลสัมฤทธิ์ที่คาดหวังตามสาระสำคัญของรายวิชา…

18 of 77

Using the TPACK Framework for Intentional Technology

http://www.matt-koehler.com/tpack/wp-content/uploads/TPACK-new.png

19 of 77

การเรียนการสอนออนไลน์ (Online Learning) คืออะไร ?

จัดเป็นนวัตกรรมทางการศึกษาในอีกรูปแบบหนึ่ง ซึ่งสามารถเปลี่ยนแปลงวิธีเรียนในรูปแบบเดิมๆ ให้เป็นการเรียนใหม่ ที่ใช้เทคโนโลยีเข้ามาช่วยทำการสอน นอกจากนี้ความหมายอีกในหนึ่งยังหมายถึง การเรียนทางไกล

https://sites.google.com/view/veconline/

20 of 77

ความหมาย : การเรียนการสอนออนไลน์ (Online Learning)

การเรียนการสอนแบบออนไลน์ เป็นการศึกษาผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต ด้วยตนเอง ผู้เรียนสามารถเลือกเรียนตามความชอบของตนเอง ในส่วนของเนื้อหาของเรียน ประกอบด้วย ข้อความ , รูปภาพ , เสียง , VDO และ Multimedia อื่นๆ สิ่งเหล่านี้จะถูกส่งตรงไปยังผู้เรียนผ่าน Web Browser ทั้งผู้เรียน , ผู้สอน และเพื่อนร่วมชั้นทุกคน สามารถติดต่อ สื่อสาร ปรึกษา แลกเปลี่ยนความคิดเห็นแบบเดียวกับการเรียนในชั้นเรียนทั่วไป โดยการใช้ E-mail, Chat, Social Network เป็นต้น ด้วยเหตุนี้การเรียนรู้แบบออนไลน์ จึงเป็นเหมาะสำหรับทุกคน เรียนได้ทุกเวลา

21 of 77

ลักษณะสำคัญของการเรียนการสอนแบบออนไลน์

ผู้เรียนเป็นใครก็ได้ อยู่ที่ใดก็ได้ เรียนเวลาก็ใด ตามความสะดวกของผู้เรียนเป็นสำคัญ เนื่องจากโรงเรียนออนไลน์ได้เปิดเว็บไซต์ให้บริการตลอด 24 ชั่วโมง
มีสื่อทุกประเภทที่นำเสนอในเว็บไซต์ ไม่ว่าจะทั้ง ข้อความ , ภาพนิ่ง , ภาพเคลื่อนไหว , เสียง , VDO ซึ่งจะช่วยกระตุ้นความสนใจ ในการเรียนรู้ของผู้เรียนได้เป็นอย่างดี อีกทั้งยังทำให้เหตุภาพของเนื้อหาต่าง ๆ ง่ายดายมากขึ้น
ผู้เรียนสามารถเลือกวิชาเรียนได้ตามความต้องการ
เอกสารบนเว็บไซต์ที่มี Links ต่อไปยังแหล่งความรู้อื่น ๆ ทำให้ขอบเขตการเรียนรู้กว้างออกไป และเรียนอย่างรู้ลึกมากขึ้น

https://sites.google.com/view/veconline/

22 of 77

องค์ประกอบ�Online learning

เนื้อหาของบทเรียน
ระบบบริหารการเรียน เรียกระบบนี้ว่า “ระบบบริหารการเรียน” (LMS : e-Learning Management System)
การติดต่อสื่อสาร การสอบ / วัดผลการระบบบริหารคลังข้อสอบ (Test Bank System)

https://oes.vn/wp-content/uploads/2018/07/5-criteria-for-effective-elearning-content.png

23 of 77

วิธีจัดการการเรียนการสอนออนไลน์

มีอยู่ด้วยกัน 2 รูปแบบด้วยกันหลักคือ

Synchronous เกิดขึ้นพร้อมกันและในเวลาเดียวกันกับกลุ่มออนไลน์ ผู้เรียนและครู
Asynchronous เกิดขึ้นได้ตลอดเวลา ไม่จำเป็นต้องเป็นกลุ่ม

ทั้งสองรูปแบบต้องมีความสมดุลซึ่งกันและกัน

24 of 77

เครื่องมือ/กิจกรรมออนไลน์

25 of 77

ร่วมกันสรุปเครื่องมือจัดกิจกรรม

26 of 77

วิธีสอนโดยใช้การบรรยาย �(Lecture Method)

MS Teams : Meet

MS Stream บันทึกวิดีโอ

การบอก เล่า อธิบายเนื้อหาในการเรียนการสอน

กระบวนการฟัง การคิด วางแผน �เพื่อบันทึกและจดจำเนื้อหา

27 of 77

วิธีสอนแบบสาธิต �(Demonstration Method)

MS TEAMS : Meet และ Channel

MS Stream บันทึกวิดีโอ

28 of 77

วิธีการสอนแบบอภิปราย (Discussion Method)

MS TEAMS : Meet และ Channel

แสดงความคิดเห็น ระดมความคิดเห็นร่วมกัน และมีส่วนร่วมในการเรียนรู้

29 of 77

วิธีสอนแบบระดมพลังสมอง ( Brainstorming )

MS TEAMS : Meet และ Channel
แสดงความคิดเห็น ระดมความคิดเห็นร่วมกัน และมีส่วนร่วมในการเรียนรู้

30 of 77

วิธีการสอนโดยการลงมือปฏิบัติ (Practice)

MS TEAMS : Meet และ Channel
MS Stream บันทึกวิดีโอ

31 of 77

3. การจัดกิจกรรม

การเรียนการสอน

ออนไลน์

32 of 77

รูปแบบการเรียนการสอนออนไลน์

* จากประสบการณ์การจัดการเรียนการสอนผ่านเครือข่ายไร้สายบนเครื่องช่วยงานส่วนบุคคลแบบดิจิทัล (วิวัฒน์ มีสุวรรณ)

33 of 77

การกำหนดเป้าหมายการเรียนรู้

ต้องให้สอดคล้องกับคุณลักษณะการเรียนรู้

ให้ผู้เรียนเกิดการเรียนรู้ จากบทเรียนและกิจกรรมได้ทั้งในห้องเรียนและนอกห้องเรียน

ให้เกิดปฏิสัมพันธ์กันทางสังคม แลกเปลี่ยนข้อมูล สารสนเทศ ประสบการณ์ และพัฒนาทักษะต่าง ๆ

ให้เกิดปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้เรียนกับบทเรียน หรือระหว่างผู้เรียนด้วยกันได้ตลอดเวลา

สนับสนุนการเรียนรู้รายบุคคล ให้ผู้เรียนได้มีอิสระในการเรียน สามารถเคลื่อนที่จับถือ และพกพาไปในที่ต่าง ๆ ได้

34 of 77

การวิเคราะห์สภาพแวดล้อม

การสนับสนุน ความพร้อม ระบบโครงสร้างพื้นฐานทางเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ต้องมีความพร้อมด้านอุปกรณ์รับ-ส่งสัญญาณ เครือข่ายอินเทอร์เน็ต

การให้บริการเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต ที่ตอบสนอง การเรียนรู้ตลอดเวลา สะดวก และรวดเร็ว สามารถเรียนได้จากที่ใด และเวลาใดก็ได้ ทั้งในและนอกห้องเรียน

มีบุคลากรที่มีความรู้ ด้านการจัดการ ควบคุม และแก้ปัญหาเกี่ยวกับการติดตั้งใช้งาน

35 of 77

การกำหนดบทบาทผู้เรียน

ต้องศึกษาพฤติกรรมพื้นฐานของผู้เรียนและความสามารถในการใช้เทคโนโลยี

สำรวจความพร้อมของผู้เรียนก่อนการเรียนการสอน จะเริ่มขึ้นว่ามีเพียงพอหรือไม่

ผู้สอนต้องทราบพื้นฐาน นำไปสู่การคัดเลือกเนื้อหา กิจกรรมการเรียนการสอนที่ตรงกับผู้เรียน เหมาะสมกับความรู้ ความสามารถ ความสนใจของผู้เรียน

ให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง โดยเรียนรู้เนื้อหา ทำกิจกรรมการเรียน ซักถามปัญหา ปรึกษาหารือกับเพื่อน ตอบประเด็นปัญหา และทำแบบทดสอบ โดยใช้แหล่งทรัพยากรสนับสนุนการเรียนต่าง ๆ วัดและประเมินผลความรู้ของตนเอง

36 of 77

การกำหนดบทบาทผู้สอน

เน้นผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง

เป็นผู้จัดการสอน

วางแผนเตรียมความพร้อม เอื้ออำนวยความสะดวก

ติดตาม ดูแลช่วยเหลือ ควบคุมการดำเนินการเรียนการสอน

ประเมินผลกระบวนการเรียนการสอน

กระตุ้นให้เกิดกิจกรรมการเรียน สร้างองค์ความรู้ด้วยตนเอง

ฝึกฝนให้ผู้เรียนรู้วิธีเรียน มีเหตุผล

37 of 77

การวิเคราะห์และออกแบบเนื้อหา

1. การกำหนดเนื้อหาบทเรียน ควรแบ่งเนื้อหาให้เป็นหน่วยย่อยที่สุด มีความกระชับและมีปริมาณไม่มาก ต้องถูกย่อยหรือแยกเป็นส่วนๆ ได้ เพื่อความสมบูรณ์ของการเรียนการสอนในแต่ละหน่วย โดยที่ผู้เรียนต้องเข้าใจสารแต่ละส่วนนั้น

2. การกำหนดวิธีการนำเสนอเนื้อหาเป็นแบบผสม (Hybrids) ประกอบด้วย

2.1 การใช้งานแบบ Off-Line คือ การนำข้อมูลต่าง ๆ ให้ผู้เรียนได้ดาวน์โหลดไปเก็บเครื่องคอมพิวเตอร์ เช่น หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ โปรแกรมทดสอบ

2.2 การใช้งานแบบ On-Line เป็นการเข้าสู่การเรียนการสอนผ่านเครือข่ายอินเทอร์เน็ต โดยผู้เรียนสามารถเรียนรู้เนื้อหา ทำกิจกรรม ติดต่อสื่อสารระหว่างผู้เรียน กับผู้สอน โดยใช้เครื่องมือที่ผู้สอนได้จัดเตรียมไว้ หรือเข้าสู่แหล่งข้อมูลต่าง ๆ ได้จากทุกที่ และข้อมูลมีความทันสมัยตลอดเวลา

3. การพัฒนาบทเรียน ควรออกแบบให้มีความยืดหยุ่น เข้าสู่เนื้อหาได้อย่างสะดวก ให้ผู้เรียนติดตามบทเรียนได้โดยง่าย สามารถเข้าถึงได้อย่างไม่จำกัดทั้งด้านเวลาและสถานที่

38 of 77

การกำหนดวิธีการเรียนหรือกิจกรรมการเรียน

1. กิจกรรมการเตรียมผู้เรียน คือ แจ้งวัตถุประสงค์เชิงพฤติกรรม จัดกิจกรรมการปฐมนิเทศ การอภิปรายแนวทางการเรียนรู้ การฝึกทักษะการใช้เครื่องมือต่าง ๆ อุปกรณ์ โปรแกรม และอินเทอร์เน็ต การทำกิจกรรมกลุ่มสัมพันธ์เพื่อสร้างความคุ้นเคยระหว่างผู้เรียนกับผู้เรียน และระหว่างผู้เรียนกับผู้สอน

2. กิจกรรมการเรียน ให้ผู้เรียนได้เรียนรู้เนื้อหาด้วยตนเอง และควรมีกิจกรรมอภิปรายพูดคุย ปรึกษาหารือ และรับคำแนะนำจากผู้สอนผ่านการประชุมออนไลน์ ถ่ายโอนข้อมูล การค้นหาข้อมูลบนเครือข่าย กิจกรรมแบบฝึกหัด ทบทวนความรู้และความเข้าใจกับบทเรียน และการส่งงานบนเครือข่ายอินเทอร์เน็ต

39 of 77

การพัฒนาและเลือกทรัพยากร

การดำเนินการด้านโครงสร้างพื้นฐานระบบเครือข่ายไร้สาย อุปกรณ์คอมพิวเตอร์ และบทเรียนผ่านเครือข่ายไร้สาย แหล่งการเรียนรู้บนเครือข่ายอินเทอร์เน็ตต่าง ๆ ที่จะช่วยสนับสนุนและส่งเสริมกิจกรรมการเรียนการสอน ซึ่งผู้สอนจะต้องจัดเตรียมให้ผู้เรียน �ซึ่งการพัฒนาและเลือกทรัพยากร จะเป็นการนำข้อมูลที่ได้จากการวิเคราะห์สภาพแวดล้อม มาเป็นข้อมูลประกอบเพื่อการพัฒนา และเลือกทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพและเหมาะสม

40 of 77

การกำหนดบทบาท

41 of 77

การออกแบบบทเรียนผ่านเครือข่าย

บทนำ (Introduction)

ให้เนื้อหาสั้นกระชับ
บอกจุดประสงค์เชิงพฤติกรรมของบทเรียน
บอกวิธีการเรียนบทเรียนที่แน่นอนและบอกให้รู้ทั้งหมด
ให้ผู้เรียนเลือกลำดับการเรียนเอง โดยเลือกจากรายการ และกลับมาที่รายการ (Menu) อีกเมื่อเรียนหน่วยที่ได้เลือกไปเสร็จเรียบร้อยแล้ว
ทำแบบทดสอบก่อนเรียน ใช้แบบทดสอบก่อนเรียนเพื่อวัดความรู้ของผู้เรียนที่จะต้องเรียนต่อไป