Διαδικτυακά Περιβάλλοντα Μάθησης

ΤΕΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΠΤΔΕ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

ΕΑΡΙΝΟ ΕΞΑΜΗΝΟ 2022-23

​

​

"Μάθηση στο σχολείο σημαίνει:

α) να μπορεις να αναπαράγεις την πληροφορια που σου παρουσίασαν (πχ στη Γεωγραφια, στην Ιστορια, στα Μαθηματικά - ορισμοί-) και να μπορείς να εκτελείς καποιες συγκεκριμένες διαδικασίες που σου παρουσιάζουν (πχ να πολλαπλασιάζεις διψήφιους δεκαδικούς ή να βρίσκεις τα μέρη του λογου σε μια προταση)"

​

Θα σας κάλυπτε ένα τέτοιος ορισμός για τη μάθηση; 

Τι είναι μάθηση;

ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΕΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ

Ο υπολογιστής μπορεί να χρησιμεύσει ως γνωστικό εργαλείο

(computer as a mind tool) και να υποστηρίξει εκείνες τις ανθρώπινες πρακτικές, μέσω των οποίων αναπτύσσεται και οικοδομείται η γνώση

ΤΠΕ και τα ΔΠΜ

Χαρακτηριστικά των Διαδικτυακών Περιβαλλόντων Μάθησης (ΔΠΜ –web-based learning environments);

• Αξιοποιούν υπηρεσίες του Διαδικτύου, όπως η Σύγχρονη και η Ασύγχρονη Τηλεκπαίδευση
• Υποστηρίζουν µια σειρά από λειτουργίες που έχουν στόχο τη δηµιουργία και διαχείριση "εικονικών τάξεων" (Καραγιαννίδης 2009)

​

• Συνδυάζει στον απαραίτητο βαθμό πολλαπλές εκπαιδευτικές τεχνικές και τεχνολογίες

Χρησιµοποιεί διαφορετικά είδη διδασκαλίας, όπως:

• µία διδασκαλία βασισµένη στο διαδίκτυο, µε µία ζωντανή διδασκαλία,
• το διαδίκτυο ως συµπλήρωµα µίας ζωντανής διδασκαλίας

​

.

ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ

• Προάγεται η αυτοκαθοδηγούµενη µάθηση

​

• Ενθαρρύνεται η εμπλοκή των εκπαιδευόμενων σε αυθεντικές καταστάσεις

​

• Καλλιεργούνται οι κοινωνικές δεξιότητες εκπαιδευτών κι εκπαιδευόμενων

​

• Μαθαίνει με τη χρήση των ΤΠΕ, παρά τη χρήση τους, ώστε να επωφελείται να αξιοποιεί και να χρησιμοποιεί χρηστικά, όλες τις νέες δυνατότητες που του προσφέρουν.

α) οι ίδιοι δοκιμάζουν σκόπιμα νέες στρατηγικές αλληλεπίδρασης με τους μαθητές και αναστοχάζονται πάνω σ’ αυτές

β) όταν αναθεωρούν τις πρακτικές που εφαρμόζουν οι ίδιοι μετά από αναστοχασμό (γνωστική σύγκρουση)

α) όταν προσπαθούν να επανέλθουν σε παλιές πρακτικές τους,

β) όταν αξιοποιούν ιδέες που παίρνουν από συναδέλφους τους και

γ) όταν αποφεύγουν την εκμάθηση νέων μεθόδων

Σύμφωνα με ερευνητικά πορίσματα για τις πρακτικές που υιοθετούν οι εκπαιδευτικοί στη διδασκαλία, η μάθησή τους (Bakkenes et al. 2010)

είναι αποτελεσματικότερη όταν

είναι αναποτελεσματική όταν

Γενικότερα, στόχος είναι η εισαγωγή μεθόδων διδασκαλίας και μάθησης που προωθούν την ενεργό συμμετοχή, τον προσανατολισμό στο «νόημα» (Ausubel 1963), τις εφαρμογές, την αυτορρύθμιση και τη συνεργατική μάθηση (Vermunt & Endedijk 2011)

Χαρακτηριστικά

• Συνδυάζεται η πρόσωπο-με-πρόσωπο επικοινωνία, με μαθησιακές διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα σε προσωπικούς, αυτορρυθμιζόμενους χρόνους.
• Εκτείνονται από τη διακίνηση κειμένων μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας μέχρι την ηλεκτρονική επικοινωνία με ηχογραφημένα αρχεία και την τηλεδιάσκεψη (Korthagen & Vasalos 2005, Haller et al. 2007)
• ΟΙ μαθητές εξοικειώνονται με πρακτικές που ευνοούν το σχεδιασμό ερευνητικών εργασιών (projects), τη διαμόρφωση περιβαλλόντων συνεργατικής μάθησης και την ανάπτυξη αυτορρυθμιζόμενης μάθησης.

​

​

Το μοντέλο της μικτής μάθησης – που λέγεται και μοντέλο υβριδικής μάθησης (Graham 2006) – αναγνωρίστηκε από την Αμερικανική Ένωση Εκπαίδευσης και Ανάπτυξης ως μια από τις κορυφαίες τάσεις που έχουν εμφανιστεί την τελευταία δεκαετία στη βιομηχανία πρόσκτησης της γνώσης

(Rooney 2003).

Το μοντέλο της μικτής μάθησης�(Alonso et al. 2005, Kupetz & Ziegenmeyer 2005, Scholze & Wiemann 2006, Marçal & Caetano 2010)

Συστατικά ενός αποτελεσματικού μοντέλου μικτής μάθησης

• Ένας εκπαιδευτής (συντονιστής) που ενορχηστρώνει τη μάθηση,
• Χρήση του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τηλεφώνου, οι εικονικές τάξεις μέσω τηλεδιάσκεψης,
• Αλληλεπίδραση μεταξύ των συμμετεχόντων και του εκπαιδευτή αλλά και των συμμετεχόντων μεταξύ τους σε ομαδικές εργασίες,
• Τεχνολογική υποστήριξη (π.χ. με χρήση ειδικής πλατφόρμας, οι ψηφιακές ασκήσεις αξιολόγησης). (Alonso et al. 2005)
• Αξιοποίηση σύγχρονων εργαλείων διαδικτυακής επικοινωνίας όπως η διαδικτυακή εγκυκλοπαίδεια WIKI, τα ιστολόγια, οι ηλεκτρονικοί φάκελοι και οι τηλεδιασκέψεις

​

Η μικτή μάθηση εξασφαλίζει καλύτερη διαπροσωπική επικοινωνία, αλληλεπίδραση και ανάπτυξη δεσμών μεταξύ των συμμετεχόντων· επιπλέον, ανταποκρίνεται στις αρχές διαφοροποίησης της μάθησης, καθώς αναγνωρίζει τα ποικίλα στυλ μάθησης, τις μαθησιακές προτιμήσεις και τις μαθησιακές ανάγκες των συμμετεχόντων (Ausburn 2004)

Κατηγορίες εμπλοκής «με το μυαλό»�Το μοντέλο ICAP�4 Επίπεδα�

​

​

• Παθητικό  (Passive)
• Ενεργητικό (Active)
• Εποικοδομητικό (Constructive)
• Αλληλεπιδραστικό (Interactive)

​

http://www.nectec.or.th/icce2011/speakers/ICCE2011_michelene_20111118.pdf

1. Παθητικό επίπεδο � The Pasive Level (the “P” in ICAP)

Σε αυτό το επίπεδο οι δραστηριότητες προωθούν μετάδοση της γνώσης, όπου οι φοιτητές λαμβάνουν πληροφορίες χωρίς αλληλεπίδραση:

​

Π.χ, ακούν μια διάλεξη χωρίς να κρατούν σημειώσεις,

βλέπουν ένα βίντεο ή παρακολουθούν μια επίδειξη,

μελετούν ένα ήδη λυμένο παράδειγμα (χωρίς να επεκτείνονται), κάνουν σιωπηλή ανάγνωση

​

2. Ενεργητικό επίπεδο �The Active Level (το «A» στην ICAP)

Οι μαθητές εμπλέκονται σε άμεση χειραγώγηση του εκπαιδευτικού υλικού ή της δραστηριότητας. Αυτές οι συμπεριφορές εμφανίζονται πιο έντονες από ότι στο πρώτο στάδιο, παρά το γεγονός ότι οι μαθητές δε δημιουργούν δικές τους δομές σκέψης και εννοιών. Οι συζητήσεις περιστρέφονται γύρω από την ανάκληση πληροφοριών των νέων γνώσεων.

​

​

Π.χ. αντιγράφουν μια λύση από τον πίνακα, υπογραμμίζουν σημαντικές φράσεις,  χρησιμοποιούν δοκιμαστικούς σωλήνες και κάνουν μετρήσεις κρατώντας σημειώσεις , υπογραμμίζουν τμήματα ενός κειμένου κατόπιν υποδείξεως.

Όσον αφορά στις ΤΠΕ οι μαθητές σε αυτό το επίπεδο χειρίζονται ένα βίντεο (ξεκίνημα, σταμάτημα), διαμορφώνουν ένα κείμενο word, κατεβάζουν ένα αρχείο να διαβάσουν, ή αξιολογούνται διαδικτυακά μέσω μιας πλατφόρμας με υποβολή απαντήσεων σε ερωτήσεις.

3. Εποικοδομητικό επίπεδο �The Constructive Level (the “C” in ICAP)

Εποικοδομητική εμπλοκή των παιδιών σε δραστηριότητες. Οι μαθητές δημιουργούν νέες γνώσεις από τις ήδη υπάρχουσες λόγω εμπειριών, τις συγκρίνουν και τις συνδέουν με έννοιες άλλων γνωστικών περιοχών.

​

​

Στο επίπεδο αυτό οι μαθητές μπορούν να κρατούν σημειώσεις με δικό τους τρόπο, να συγκρίνουν απαντήσεις, να δημιουργούν παραλληλισμούς, θέτουν ερωτήσεις, δικαιολογούν τις θέσεις τους, δημιουργούν υποθέσεις, συγκρίνουν, αντιπαραθέτουν, δίνουν δικές τους απαντήσεις σε προβλήματα και τις επαληθεύουν ή τις απορρίπτουν κατόπιν αποδείξεως κλπ.

​

Π.χ: η χρήση ατομικών φακέλων (e-portfolios) διαδικτυακά, η χρήση προσωπικών ή ομαδικών ιστότοπων ή σε επίπεδο τάξης, δημιουργία περιλήψεων, εννοιολογικών χαρτών ή διαγραμμάτων, δημιουργία εφημερίδων, περιοδικών, άρθρων, δημοσιογραφικών ερευνών κλπ.

Οι μαθητές χτίζουν τη νέα γνώση πάνω στην προ υπάρχουσα. Ο κάθε μαθητής συνεισφέρει σε αυτό μέσα από τη συνεργασία στην εκπαιδευτική κοινότητα και όχι μόνο της τάξης.

​

Παραδείγματα:

• Χτίζει ο ενας πανω στη δουλεια του άλλου όπως στα wiki
• Διδάσκουν ένα συμμαθητή και δεχονται ερωτήσεις από αυτόν (μετα εναλλαγή των ρόλων)
• επιχειρηματικός διάλογος (debates),
• εξ αποστάσεως διάλογοι,
• διαδραστικές δραστηριότητες τύπου project,
• αναλύσεις του τρόπου σκέψης,
• συμμετοχή σε διαδραστικές πλατφόρμες ανταλλαγής πληροφοριών (π.χ. e- me)
• συμμετοχή σε διαδραστικά ψηφιακά περιβάλλοντα μάθησης (π.χ. Αίσωπο) κλπ.

​

4. Αλληλεπιδραστικό

The Interactive Level (the “I” in ICAP)

Παραδείγματα

Πηγή Chi, M. T., & Wylie, R. (2014). The ICAP framework: Linking cognitive engagement to active learning outcomes. Educational Psychologist, 49(4), 219-243.

​

​

Εφαρμογή σε κάποια από τις εργασίες της προηγούμενης χρονιάς

• https://fcit.usf.edu/matrix/matrix/
• https://www.azk12.org/arizona-technology-integration-matrix

Έχετε μια ώρα να αξιολογήσετε με το ICAP μια εργασία  παλαιών φοιτητών/τριων και να γράψετε ένα σχετικό κείμενο.