1 of 20

Een blik op de toekomst van verantwoorde AI:�Mens over AI over AI

Catholijn M. Jonker (TUD, Univ. Leiden, Hybrid Intelligence Centre)

Met dank aan Frank van Harmelen voor een deel van de slides

Creative Commons License CC BY 3.0:

Allowed to copy, redistribute remix & transform

But must attribute

2 of 20

Toekomstbeeld Mens met Artificiële Intelligentie (AI)

  • Versterkt autonomie
  • Verrijkt ervaringen
  • Nieuwe activiteiten
  • Versterkt democratieën
  • Reduceert autonomie
  • Vervangt ervaringen
  • Redundant
  • Bedreigt democratieën

Hybride Intelligentie

Stem AI af op menselijke waarden

3 of 20

AI as Partners

4 of 20

AI basics (Jaren 60)

Kunstmatige Neurale Netwerken

Kennis-gebaseerde systemen

5 of 20

AI basics (Jaren 60)

  • Kunstmatige neurale netwerken
    • Pro: simuleerbaar in gewone computers
    • Pro: Adaptief, kunnen nieuwe associaties maken
    • Con: Computers waren niet krachtig genoeg
    • Con: Lastig om te ontwerpen
  • Kennis-gebaseerde kunstmatige intelligentie
    • Pro: we zagen hoe we verder moesten
    • Pro: Effectief en efficient
    • Pro: Je weet wat ze weten: controleerbaar en stuurbaar
    • Con: Uitvragen van experts: duur, langzaam
    • Con: Onderhoud is arbeidsintensief
    • Con: Niet adaptief

6 of 20

De doorbraak van machine learning → Deep Learning

  • wetenschappers
    • Bayesiaanse methoden voor redeneren met kansen
    • Machine Learning: van kennis-gedreven naar data-gedreven methoden
    • Trainingsmethoden voor machine learning
  • De toename in rekencapaciteit maakt Deep Learning (gelaagde neurale network architectuur) mogelijk
  • De beschikbaarheid van Big Data

2011

7 of 20

onderselectie van minderheden bij sollicitaties op basis van historische onderselectie

Vb: discriminerende zoekresultaten �op basis van discriminerend consumentengedrag

Zelf-rijdende auto’s in de war door stickers op verkeersborden

© Evtimov et al.

8 of 20

Kennis opgeslagen in Neurale Netwerken

Le et al., ICML 2012

9 of 20

Verschillende typen AI systemen

AI systemen

Kennis-�gebaseerd

Zelf-lerend

Klassiek Learning

Deep Learning

10 of 20

AI: zelf-lerende systemen

"systemen die verbanden ontdekken in grote hoeveelheden data, � en op basis daarvan een kans berekenen“

Vb: kans dat iemand geschikt is voor een baan

kans dat iemand borstkanker heeft

kans dat iemand gefraudeerd heeft

11 of 20

AI: Klassieke Machine Learning

Mensen bepalen welke aspecten (“features”) belangrijk zijn

Vb: SyRI: boetes, opleiding,� onroerend goed, � schulden, inburgering,� …

Enigszins stuurbaar, controleerbaar�(door wetgever, opdrachtgever, ambtenaar, burger)

12 of 20

AI: Deep Learning

Machine bepaalt zelf welke aspecten (“features”) belangrijk zijn

Vb: gezichtsherkenning � voor risico-classificatie

Welke features worden gebruikt? �Huidskleur? Bril? Haardracht? Hoofddoek?

Moeilijk stuurbaar, niet uitlegbaar

13 of 20

Verschillende typen AI systemen

13

AI systemen

Kennis-�gebaseerd

Zelf-lerend

Klassiek Learning

Deep Learning

Uitlegbaar, stuurbaar, controleerbaar

Enigszins�stuurbaar & controleerbaar

moeilijk stuurbaar & controleerbaar, �niet uitlegbaar

Boodschap: Niet elke vorm van AI is even zorgelijk

14 of 20

Het data vraagstuk

  • Machine learning reproduceert systematische fouten in de trainings data
  • Niet-relevante maar gecorrelleerde patronen krijgen onterecht betekenis

onderselectie van minderheden bij sollicitaties op basis van historische onderselectie

discriminerende zoekresultaten op basis van discriminerend consumentengedrag

Ribeiro et al., 2016 “Why should I trust you?”

: Snow

15 of 20

AI anno nu

  • Kunstmatige neurale netwerken
    • Mogelijk door de toegenomen rekenkracht van computers
    • Hangt af van Big Data van goede kwaliteit
    • Adaptief, kunnen nieuwe associaties maken
    • Je weet niet wat ze weten: niet uitlegbaar, moeilijk controleerbaar / verifieerbaar
  • Kennistechnologische AI
    • Uitvragen van experts: duur, langzaam
    • Efficient rekenen
    • Niet adaptief
    • Onderhoud is intensief
    • Je weet wat ze weten: wel controleerbaar, en stuurbaar

Black box AI

Knowledge-based AI

16 of 20

Op weg naar uitlegbare Machine learning

Kunnen we een leesbaar model uit een black box trekken?

  • IF X THEN Class=A
  • IF Y THEN�Class=B

...

�N. IF TRUE THEN� Class=B

Adapted from Neural Networks and Deep Learning, by Michael A. Nielsen, 2015. Determination Press (CC BY-NC 3.0)

17 of 20

Experiment

Wat is een geode strategie voor MARIO?

    • MarioAI Benchmark
      • Verzamel rode munten
      • Vermijd de blauwe en de groene

    • Black box ML algoritme laten leren
      • Steckelmacher et al. (2020)*

    • Training set van 50 episodes
      • Toestanden: 10x10 grid rond om Mario
      • Acties: controller knoppen of niets doen

* Steckelmacher, D., Plisnier, H., Roijers, D.M., Nowé, A.: Sample-efficient model-free reinforcement learning with off-policy critics. In: Brefeld, U., Fromont, E., Hotho, A., Knobbe, A., Maathuis, M., Robardet, C. (eds.) Machine Learning and Knowledge Discovery in Databases. Lecture Notes in Artificial Intelligence, vol. 11908, pp. 19–34. Springer International Publishing, Cham, Switzerland (2020)

18 of 20

Leren in drie fasen:

  • Wat zijn de hoofdlijnen van de strategie?
  • Hoe goed is die samenvatting?
  • Interactieve verfijning: Wat zijn de uitzonderingen op die samenvatting?
  • 1. IF (1, 5)==NULL AND (0, 5)==NULL AND (0, 1)==NULL THEN Class=JUMP�2. IF (1, 5)==BRICK AND (1, 0)==COIN_RED THEN Class=RIGHT�3. IF (1, 5)==BRICK AND (2, 4)==COIN_RED THEN Class=RIGHT�4. IF (4, 2)==NULL AND (0, 4)==NULL THEN Class=JUMP�5. IF (4, 5)==NULL AND (3, 3)==NULL THEN Class=JUMP�6. IF (3, 5)==BRICK THEN Class=JUMP�7. IF (2, 2)==BRICK THEN Class=JUMP�8. IF (0, 2)==NULL AND (0, 1)==NULL THEN Class=RIGHT�9. IF (0, 5)==NULL THEN Class=JUMP�10. IF TRUE THEN Class=JUMP

RIGHT

Exceptions

Rule 1

...

Exceptions

Rule 3

Exceptions

Rule 2

19 of 20

Mensen samen met AI over AI

Black box AI

Knowledge-based AI

Omdat….

I denk dat je dit moet doen…

Waarom dan?

waarom?

Niet in dit geval! Nu is dit beter…

omdat…

Heb ik het zo goed begrepen? …

20 of 20

Take Away message

Hybrid Intelligence: combineer

    • Machine Learning
    • Knowledge Representation
    • Menselijke intelligentie

Samenwerken, niet vervangen

AI over AI: open de black box

Mens over AI: bestuurbaar en controleerbaar

https://www.delftdesignforvalues.nl/

https://www.hybrid-intelligence-centre.nl/