การติดตั้งไฟฟ้าในอาคารและในโรงงาน

นายเมธัส กล่อมสุข

การติดตั้งไฟฟ้ าภายในอาคารและในโรงงาน

1.ความรู้เบื้ องต้นสําหรับการติดตั้งไฟฟ้ าภายในอาคารและในโรงงาน

2.เครื่องมือใช้ในงานติดตั้งไฟฟ้ าภายในอาคารและในโรงงาน

3.วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในงานติดตั้งไฟฟ้ าในอาคารและในโรงงาน

4.สายไฟฟ้ า

5.อุปกรณ์ตัดตอนและป้ องกันไฟฟ้ าในอาคารและในโรงงาน

6.การเดินสายไฟฟ้ า

การติดตังไฟฟ้ าภายในอาคารและในโรงงาน

ไฟฟ้ าเป็ นพลังงานที่มีความสําคัญต่อมนุษย์มากที่สุด พลังงานหนึ่ง สังเกตได้จากสิ่งของเครื่องใช้ เครื่องอํานวยความ สะดวกต่าง ๆ ล้วนอาศัยพลังงานไฟฟ้ าแทบทั้งสิ้ น การศึกษาเรื่อง การติดตั้งไฟฟ้ าภายในบ้านมีความสําคัญและจําเป็ นสําหรับทุกคน เนื่องจากทําให้สามารถใช้เครื่องมือเครื่องใช้ได้อย่างถูกต้อง มี ประสิทธิภาพ และสามารถนําพลังงานไฟฟ้ าไปใช้ประโยชน์ในขั้น พื้ นฐานได้ ซึ่งจะเป็ นการประหยัดค่าใช้จ่ายภายในบ้าน การติดตั้ง ไฟฟ้ าภายในบ้านมีรายละเอียดครอบคลุมหัวข้อดังต่อไปน

ความรู้เบื ้องต้นเกี่ยวกับการติดตังอุปกรณ์ไฟฟ้ า ้ ภายในบ้าน

ความหมายของการติดตังอุปกรณ์ไฟฟ้ าภายในบ้าน ้

ิ พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 ได้ให้ความหมายของคําว่า ติดตั้ง หมายถึง ประกอบเข้าด้วยกันเพื่อให้ใช้การได้ (ราชบัณฑิตยสถาน, 2545 : 464) ซึ่งการประกอบเป็ นการเอาชิ้ นส่วนต่าง ๆ มารวมหรือคุมกันเข้าเป็ นรูปร่างตามที่ต้องการ (ราชบัณฑิตยสถาน, 2545 : 653) ดังนั้น การติดตั้งไฟฟ้ าภายในบ้าน หมายถึง การนําเอาชิ้ นส่วนต่าง ๆ ที่เป็ น วัสดุ อุปกรณ์ไฟฟ้ าประเภทให้แสงสว่างมารวมกันเป็ นรูปร่างตามที่ต้องการ และสามารถ ทํางานได้ โดยการติดตั้งไฟฟ้ าภายในบ้าน ครอบคลุม การเดินสายไฟฟ้ าภายในบ้าน การ ติดตั้ง คัตเอาต์หรือสะพานไฟ การติดตั้งเต้ารับ การติดตั้งหลอดไส้ การติดตั้งสวิตช์ การติดตั้งหลอด ฟลูออเรสเซนต์การตรวจสอบการทํางานและทดลองใช้งาน

ความสําคัญและประโยชน์ของการติดตั้ งอุปกรณ์ ไฟฟ้ าภายในบ้าน

ปัจจุบันบ้านเรือนมีความจําเป็ นต้องใช้กระแสไฟฟ้ า เพื่อให้เกิดแสง สว่าง และใช้กับเครื่องใช้ไฟฟ้ าที่ส่งผลออกเป็ นพลังงานอื่น ๆ อีกมากมาย เช่น พลังงานความร้อน และพลังงานกล เป็ นต้น ดังนั้นการติดตั้งไฟฟ้ า ภายในบ้านจึงเป็ นสิ่งที่ต้องดําเนินการเพื่อให้บ้านเรือนมีแสงสว่าง และเป็ น จุดเชื่อมต่อให้กับเครื่องใช้ไฟฟ้ าที่นํามาใช้การอํานวยความสะดวกต่าง ๆ ภายในบ้าน

หลักการติดตั ้ งอุปกรณ์ไฟฟ้ าภายในบ้าน

การปฏิบัติงานเกี่ยวกับการติดตั้งอุปกรณ์ไฟฟ้ าภายในบ้าน ควร คํานึงถึงสิ่งต่อไปนี้

1 ความปลอดภัย เช่น ต้องรู้จักเลือกสายไฟฟ้ าให้ถูกต้องกับชนิดของ อุปกรณ์ไฟฟ้ า ต้องเลือกวัสดุอุปกรณ์ไฟฟ้ าที่มีคุณภาพ หรือมีมาตรฐาน อุตสาหกรรม (มอก.) เพื่อให้เกิดความคงทน แข็งแรง ปลอดภัยในการใช้ไฟฟ้า

2 ความประหยัด เช่น ต้องเผื่อระยะขนาดความยาวสายได้ถูกต้อง จัดวาง อุปกรณ์เหมาะสม ทํางานไม่ล่าช้า รู้จักเลือกใช้อุปกรณ์ไฟฟ้ าที่มีคุณภาพ และราคาไม่แพงเกินไป

3 ความเป็ นระเบียบเรียบร้อย เช่น ต้องเดินสายไฟฟ้ าให้เรียบร้อยสวยงาม โดยติดตั้งอุปกรณ์และเข้าหัวสายให้เป็ นระเบียบ การเดินสายไฟฟ้ าและการ ต่อสายไฟฟ้ าเข้าด้วยกัน ต้องเรียบร้อย เหมาะสมและถูกต้องตามมาตรฐาน การติดตั้งไฟฟ้ า สําหรับประเทศไทยเป็นไปตามกฎข้อบังคับของการไฟฟ้ า ส่วนภูมิภาค หรือการไฟฟ้ านครหลวง

4 ความเหมาะสม ต้องติดตั้งอุปกรณ์ไฟฟ้ าให้เหมาะสมกับตําแหน่งและ ตรงกับความต้องการของผู้ใช้ ทั้งนี้ ควรเผื่อขนาดสายให้โตเพื่อการใช้ไฟฟ้ าเพิ่มเติมในอนาคต

กฎและข้อบังคับของการไฟฟ้ าที่เกี่ยวข้องกับการ เดินสายและติดตังอุปกรณ์

โดยมีข้อกําหนดการติดตั้งตามกฎการเดินสายและติดตั้งอุปกรณ์ไฟฟ้ าของ การไฟฟ้ าดังนี้ 1 ข้อกําหนดการเดินสาย อนุญาตให้ใช้ได้กับการเดินสายภายในอาคารทั่วไป ยกเว้น ที่ระบุว่าห้ามใช้ในเรื่องนั้น ๆ โดยสายไฟฟ้ าที่ใช้จะต้องเหมาะสมกับสภาพที่ติดตั้งด้วย สายที่ใช้เดินสายลักษณะนี้ จะใช้สายหุ้มฉนวน มีเปลือก เช่น สาย VAF

2 การเดินสายผ่านผนังหรือสิ่งก่อสร้าง ต้องมีการป้ องกันความเสียหาย เนื่องจากฉนวนหรือเปลือกนอกถูกบาดด้วยสิ่งแหลมคม กรณีเจาะทะลุผนัง แล้วมีตะปูเหล็กหรือขอบผนังมีคม เช่น สังกะสี กระเบื้ อง จะต้องใช้วัสดุที่ไม่มี คมห่อหุ้มไว้ เช่น ปลอกพลาสติก PVC หรือขอบยาง เพื่อไม่ให้สิ่งมีคม เหล่านี้ บาดเปลือกสาย 3 สิ่งจับยึดเพื่อติดตั้งต้องทําด้วยวัสดุที่ไม่ทําให้ฉนวนหุ้มสายชํารุดระยะห่าง ระหว่างจุดจับยึดไม่เกิน 20 เซนติเมตร วัสดุที่ใช้จับยึดสายในการเดินสาย แบบนี้ คือเข็มขัดรัดสาย ซึ่งไม่ทําให้สายชํารุด ระยะตามความเหมาะสมแต่ ไม่เกิน 20 เซนติเมตร

4 การต่อและการแยก ให้ทําได้เฉพาะในกล่องสําหรับงานไฟฟ้ า (BOX)เช่นกล่อง สําหรับจุดต่อไฟฟ้ าของสวิตช์หรืออุปกรณ์ กล่องต่อสาย กล่องแยกสาย และกล่องอื่น ๆ ที่ติดตั้งเพื่อวัตถุประสงค์ในการเดินสาย การเดินสายลักษณะนี้ ห้ามต่อสายโดยไม่ใช้ กล่องต่อสาย ถ้าต้องการต่อต้องต่อในกล่องต่อสาย แผงไม้ แป้ นไม้ หรือกล่องสวิตช์ เต้ารับ 5 ขนาดสายที่ ใช้เดินเกาะผนัง ถ้าเป็ นสาย VAF ทองแดงหุ้มฉนวน พีวีซี ตาม มอก. 11-2531 6 อุณหภูมิตัวนํา 70 องศาเซลเซียส ขนาดแรงดัน 300 และ 750โวลต์ อุณหภูมิ โดยรอบ 40 องศาเซลเซียส ขนาดเบอร์สาย และค่าทนกระแส

ข้อควรระวังในการติดตังอุปกรณ์ไฟฟ้ าภายในบ้าน

การติดตั ้ งอุปกรณ์ไฟฟ้ าภายในบ้านมีข้อควรระวังเพื่อความปลอดภัย ดังนี้

1. การปฏิบัติงานควรคํานึงถึงกฎความปลอดภัยไว้ก่ อนบริเวณที่ปฏิบัติงานควรมีผ้าคลุมและ พรมยางเพื่อป้ องกนไฟฟ้ าดูด และจะต้องมีผู้ปฏิบัติงานอย ั างน้อย ่ 2 คน ถึงแม้วางานนั ่ ้นจะใช้ เพียงคนเดียว ทั ้ งนี ้เพื่อช่วยเหลือกรณีฉุกเฉิน ผู้ปฏิบัติงานไม่ควรสวมใส่วัตถุที่เป็ นสื่อไฟฟ้ า ทุกชนิด เช่น แหวน สร้อย อาจจะเกิดอันตรายแก่ ผู้ปฏิบัติงานได้

2 เครื่องมือที่ ชํารุดไม่ควรนํามาใช้ เลือกใช้เครื่องมือให้ถูกต้องกับงานเครื่องมือไฟฟ้ า ชนิดเคลื่อนย้ายได้ควรเลือกแบบมีสายดิน หรือโครงของเครื่องมือเป็ นฉนวนอย่างดี อย่า ใช้เครื่องมือขณะมือเปี ยก หรือยืนอยู่ที่เปี ยก

3 ปลั๊ก หัวเสียบ รอยเชื่อม หรือข้อต่อสายมักเป็ นสาเหตุหนึ่งให้ที่เกิดไฟฟ้ าลัดวงจรได้ จะต้องแน่ใจก่อนว่าอยู่ในสภาพเรียบร้อยก่อนใช้งานเสมอ

4 ก่อนทํางานกับอุปกรณ์ไฟฟ้ า จะต้องถือว่าอุปกรณ์ทุกชนิดมีไฟฟ้ าอยู่จนกว่าจะได้ ดําเนินการตรวจสอบแล้วว่าอุปกรณ์เหล่านั้นไม่มีไฟ

5 ถ้าต้องสวมถุงมือหนังหรือถุงมือยางกันไฟขณะปฏิบัติงาน ต้องตรวจดูว่า มีรูรั่วหรือไม

6 กรณีที่ จําเป็นต้องติดตังไฟฟ้ า ้ ใกล้กับส่วนที่มีไฟและถ้าไม่สามารถตัด กระแสไฟฟ้ าได้ทั้งหมด ขณะปฏิบัติงานถ้าจะปลอดภัยยิ่งขึ้ นควรคลุมด้วยผ้า ฉนวนไฟฟ้ า (ผ้ายาง) หรือพันเทปหุ้มฉนวนแยกออกจากจุดที่ทํางานก่อนเสมอ

7 จุดต่อต่าง ๆ การพันเทปหุ้มฉนวน ทุกจุดต้องมีความมั่นคง แข็งแรงตรวจสอบอีก ครั้งก่อนจะทําการปิ ดฝากล่อง หรือแป้ นยึดอุปกรณ์

8 ถ้าเป็นการติดตังไฟฟ้ าเพิ่ มเติมภายในบ้าน ้ ควรยกสะพานไฟหรือ คัตเอาต์ลง เสียก่อน และต้องตรวจสอบวงจรที่ทําการติดตั้งใหม่ จนแน่ใจว่าถูกต้องแล้วจึงทําการ จ่ายกระแสไฟฟ้ าเข้าทดสอบ และการจ่ายกระแสไฟฟ้ าทดสอบต้องต่อผ่าน สวิตช์ตัด ตอน อัตโนมัติ ที่ป้ องกันไฟฟ้ าเกินก่อนเข้าวงจรที่ต่อใหม่

9 ไม่ควรรีบร้อนจ่ายกระแสไฟฟ้ าเข้าวงจร ต้องมีการตรวจสอบ

9 ไม่ควรรีบร้อนจ่ายกระแสไฟฟ้ าเข้าวงจร ต้องมีการตรวจสอบวงจรไฟฟ้ าที่ทําการ ติดตั้งใหม่เสียก่อน การตรวจสอบให้ตรวจสอบด้วยเครื่องมือวัดทางไฟฟ้ า(มัลติมิเตอร์) จนแน่ใจว่า งานติดตั้งใหม่ไม่ลัดวงจร จึงทําการจ่ายกระแสไฟฟ้ าเข้าวงจร 10 เมื่ อทดสอบวงจรไม่ทํางาน หรือเกิดลัดวงจรต้องมีสติให้ยกสะพานไฟฟ้ าลง แล้วทํา การตรวจสอบการต่องวงจรใหม่อีกครั้ง

เครื่องมือและอุปกรณ์ทั ่วไปที่ใช้ในการติดตังอุปกรณ์ ้ ไฟฟ้ าภายในบ้าน

เครื่องมือสําหรับงานช่างไฟฟ้ ามีให้เลือกใช้มากมาย ถ้าเลือกให้ถูกต้อง เหมาะสมกับงาน จะช่วยลดอุบัติเหตุต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้ นขณะปฏิบัติงาน และทําให้งาน เสร็จเร็วงานเรียบร้อย มีคุณภาพ เครื่องมือและอุปกรณ์ที่ใช้ในการติดตั้งไฟฟ้ าภายใน บ้านมีรายละเอียด ดังนี้ ค้อนเดินสายไฟ ใช้สําหรับตอกตะปูยึดเข็มขัดรัดสายไฟฟ้ ามีลักษณะเหมือนค้อนตีเหล็ก แต่มีขนาดเล็กกว่า