2.ÜNİTE: �MİLLİ UYANIŞ

BAĞIMSIZLIK YOLUNDA ATILAN ADIMLAR�

I. DÜNYA SAVAŞINA YOL AÇAN GELİŞMELER (2. Ünite 1. Kazanım) Birinci Dünya Savaşı'nın Genel Sebepleri:

1- Milliyetçilik akımı: Fransız İhtilali'nin yaydığı milliyetçilik akımı Avrupa'da siyasi ve sosyal

hayatta değişikliklere sebep oldu. Milliyetçilik akımı ile Osmanlı ve Avusturya Macaristan gibi çok uluslu devletler parçalandı.

2- Sömürgecilik yarışı: Sanayi İnkılabı sonrası sanayileşen Avrupa devletleri ürettikleri ürünler için pazar ve sanayi için hammadde arayışına girdi. Bu durum devletler arasındaki sorunlar ve rekabet ile çıkar çatışmasına neden oldu.

Birinci Dünya Savaşı'nın Özel Sebepleri:

*İngiltere ve Almanya arasındaki sömürgecilik yarışı

*Fransa'nın Alsas-Loren’i Almanya'dan geri almak istemesi

*Rusya'nın Panslavizm (Balkanlar'daki Slav ırkındakileri kendi yönetimine almak) politikasıyla sıcak denizleri ve boğazları ele geçirmek istemesi

*İtalya ve Almanya'nın güçlenmesinin İngiltere ve Fransa'yı telaşlandırması

*Avusturya-Macaristan'ın, Rusya'nın balkanlardaki ilerleyişinde rahatsız olması

BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI'NDA BLOK DEVLETLER

​

Savaşı Başlatan Olay: Avusturya – Macaristan Veliaht’ının Sırplı bir milliyetçi tarafından öldürülmesi

​

Osmanlı'nın Birinci Dünya Savaşı'na Almanya Yanında Girme Nedenleri:

1-Osmanlı'nın siyasi yalnızlıktan kurtulmak istemesi

2-İttihat ve Terakki yöneticilerinin Almanya'nın savaşı kazanacağına inanmaları Kaybedilen yerleri geri alma düşüncesi

3-Rusya'nın boğazlar üzerindeki isteklerini engelleme isteği

​

Almanya'nın Osmanlı'yı savaşa katmak istemesinin sebepleri:

1-Savaşı geniş alana yayarak Almanların savaş yükünü azaltmak istemesi

2-İngiltere ve Fransa'nın boğazlar yoluyla Rusya ile bağlantısını kesme düşüncesi Osmanlı'nın hammadde ve insan gücünden yararlanmak düşüncesi

3-Süveyş Kanalı yoluyla İngiltere'nin uzak doğu'daki bağlantısını kesme düşüncesi

4-Halifenin dini gücünden yararlanarak Müslümanları ayaklandırma düşüncesi

Osmanlı'nın Savaşa Girme Olayı:

Yavuz ve Midilli gemilerinin Karadeniz’e açılarak Rus limanlarını topa tutması

OSMANLI DEVLETİ’NİN SON SAVAŞI: I. DÜNYA SAVAŞI (2. Ünite 2. Kazanım) OSMANLI'NIN SAVAŞTIĞI CEPHELER

�

Ermeni Sorunu:

Balkanlardaki birçok azınlık isyan ederken Ermeniler böyle bir isyanı akıllarından bile geçirmemişlerdi.

İşte bu nedenle Ermeniler, Osmanlı yönetimince “millet-i sâdıka” (sadık millet)” olarak adlandırılmışlardı.

Ermenilerden kendi çıkarları için yararlanmaya çalışan iki devlet, birbirine düşman olan Rusya ve İngiltere olmuştur. Rusya, Ermenilerin yardımıyla Akdeniz’e inmenin hayalini kurarken İngiltere de Ermenileri kullanarak Rusya’nın Akdeniz’e inmesini engellemeye çalışmıştır. Böylece Ermenilerin yaşadığı coğrafya iki büyük devletin çekişme alanı olmuş, bölgede yaşayan hem Ermeniler hem de Müslümanlar bu çekişmeden zarar görmüştür.

Osmanlı Devleti, ölüm kalım savaşının verildiği bir ortamda Ermeni çeteleriyle uğraşmak zorunda kalmıştır. Ermenilerin olumsuzlukları üzerine Osmanlı Hükûmeti, çıkardığı Sevk ve İskân Kanunu ile (27 Mayıs 1915) olaylara karışan Ermenilerle onlara yardım edenleri ülkenin daha sakin bir bölgesi olan Suriye’ye nakletme kararı almıştır.

Wilson İlkeleri (8 Ocak 1918):

ABD Başkanı Wilson tarafından yayınlanan 14 maddeden oluşan ilkelerdir.

1-Yenen devletler yenilen devletlerden toprak almayacak.

2-Devletler arasında gizli antlaşmalar yapılmayacak.

3-Antlaşmazlıklar barış yoluyla çözümlenecek.

4-İmparatorluklar içinde yaşayan milletlere kendi geleceklerini belirleme hakkı verilecek.

Paris Barış Konferansı (18 Ocak 1919):

Amaç: Yenilen devletlerle imzalanacak barış antlaşmalarının şartlarını belirlemekti.

Katılan devlet sayısı: 32

Söz sahibi devletler: İngiltere, Fransa, ABD.

Konferansın konusu:

1- Avrupa haritasını yeniden çizmek.

2- Osmanlı topraklarının yeniden paylaşım planını yapmak.

Alınan kararlar:

1-İtalya'ya bırakılan İzmir ve çevresi Yunanistan'a verildi.

2-Milletler Cemiyeti'nin kurulmasına karar verildi.

3-Wilson ilkelerindeki galip devletlerin toprak alamayacağı ilkesi sebebiyle “Manda ve Himaye” adlı yeni bir sistem ortaya çıktı.

​

Osmanlı'nın Savaşa Girmesinin Sonuçları:

1-Yeni cepheler açıldı.

2-Savaş geniş alana yayıldı.

3-Savaşın süresi uzadı.

4-İtilaf Devletleri Rusya'ya yardım götüremedi.

İŞGAL YILLARINDA ANADOLU (2. Ünite 3. Kazanım)

​

MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI

30 Ekim 1918 tarihinde Limni adasının Mondros limanında imzalandı. Osmanlı adına Bahriye Nazırı Rauf Bey İtilaf Devletleri adına Amiral Calthorpe tarafından imzalandı.

İtilaf Devletleri, barış antlaşmasının imzalanmasını dahi beklemeden Mondros Ateşkes Antlaşması’nın 7. maddesini dayanak göstererek Osmanlı topraklarını işgale başladı. İngilizler ilk olarak Musul’u, daha sonra Antep, Urfa ve Maraş’ı işgal etti. Samsun, Çanakkale, Kars, Batum ve Ardahan’a asker çıkardı. Fransızlar Adana ve Mersin çevresini, İtalyanlar ise Antalya, Konya ve Muğla çevresini işgal etti.

İtilaf Devletlerinin donanmaları 13 Kasım 1918’de İstanbul’a geldi. O gün düşman gemilerini gören Mustafa Kemal Paşa “Geldikleri gibi giderler.” diyerek bir mücadeleye gireceğinin işaretini verdi. Mustafa Kemal’in bu sözü onun ileri görüşlülüğüne örnektir.

BİLGİ NOTU:

İtilaf devletleri ateşkes hükümlerini her türlü yoruma açık şekilde hazırlamıştır.

Amaç bu hükümleri istediklerini uygulamaktı.

Mondros Ateşkes Antlaşması İle İlgili Tutumlar:

1-İstanbul Hükümeti: İşgalleri kolaylaştırmak için elinden geleni yaptı. Hatta Anadolu'ya nasihat heyetleri göndererek işgallerin geçici olduğunu ve karşı konulmaması gerektiği konusunda halkı ikna etmeye çalıştı.

2-Mustafa Kemal: Mondros’un maddelerinin her türlü yoruma açık olduğunu, İstanbul'a çektiği telgrafta antlaşma maddelerinin yanlış uygulanabileceğini, ordunun terhis edilmemesi gerektiğini söyledi, emrindeki yedinci orduyu dağıtarak genelkurmay emrine girdi.

3-Halkın tutumu: İşgaller tepki ile karşılandı. Yunanlıların İzmir'i işgali üzerine bütün yurtta protesto mitingleri düzenlendi.

Mondros Ateşkes Antlaşması'nın Sonuçları:

1-Osmanlı Devleti fiilen sona erdi.

2-İstanbul ve Anadolu işgal edildi.

3-Milli Mücadele ve Kuvay-i Milliye ruhu ortaya çıktı.

4-Milli cemiyetler kurulmaya başladı.

BİLGİ NOTU:

Osmanlı topraklarının paylaşımı konusundaki anlaşmazlık sebebiyle Sevr antlaşması geç imzalanmıştır.

 � CEMİYETLER VE KUVÂ-YI MİLLÎYE� (2. Ünite 4. Kazanım)�

MİLLİ VARLIĞA DÜŞMAN CEMİYETLER (ZARARLI CEMİYETLER)

Azınlıkların Kurduğu Zararlı Cemiyetle

​

MİLLİ CEMİYETLER ( YARARLI CEMİYETLER)

​

BİLGİ NOTU: Yararlı cemiyetler bölgesel olarak kurulmuştur, her cemiyet kendi bölgesini savunmaktadır. Bu yüzden Mustafa Kemal birleştirici ve bütünleştirici gücünü kullanarak tüm yararlı cemiyetleri Sivas Kongresinde “Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” adı altında birleştirmiştir.

BİLGİ NOTU: İşgallere karşı ilk direniş Hatay Dörtyol'da başladı.

BİLGİ NOTU: Batıda ilk kurşun İzmir'in işgali üzerine Gazeteci Hasan Tahsin tarafından atılmıştır.

Kuvay-ı Milliye:

1-Türk milletinin bağımsız yaşama ve vatanseverlik duygusundan ortaya çıkan direniş azmi.

2- Düşmana karşı düzensiz silahlı mücadele için kurulan birlik.

Terhis edilen askerlerin de yer aldığı bu birliklere eli silah tutan kadın-erkek bütün vatanseverler katılabiliyordu. Büyük çoğunluğunu sivil halkın oluşturduğu bu birliklerin ihtiyaçları da yine halk tarafından karşılanıyordu.

. Kuvâ-yı Millîye birlikleri, düzenli ordu kurulana kadar işgalci devletlere karşı mücadele ettiler. BMM açıldıktan sonra meclise karşı çıkarılan isyanların bastırılmasında görev aldılar. BMM açıldıktan sonra Kuvâ-yı Millîye birlikleri birleştirilerek düzenli orduya dönüştürüldü

Manda ve Himayecilik: Kendisini idare edemeyecek kadar zayıf ve güçsüz ülkelerin güçlü devletler tarafından yönetilmesi sistemidir.

İSTİKLAL YOLCULUĞU (2. Ünite 5. Kazanım)

SAMSUN'A ÇIKIŞ :

İstanbul Hükümeti Rumlarla Türkler arasındaki olayları incelemek için Mustafa Kemal'in 9.Ordu Müfettişi olarak Samsun'a gönderdi. Mustafa Kemal'in amacı, Anadolu'ya geçip milli mücadeleyi başlatmaktı.

HAVZA GENELGESİ (28 Mayıs 1919)İşgalcilere karşı protestolar yapılacaktır.

1-İtilaf devletlerine ve İstanbul Hükümetine uyarıcı telgraflar çekilecektir.

2-Yapılan mitinglerle halkın işgale karşı birlik olması sağlanacak.

3-Milli cemiyetlerin etkinliği arttıracaktır.

Havza Genelgesi'nin Önemi: Bu genelge milli mücadele ile ilgili ilk belgedir ve ilk kez işgallere karşı çıkılmıştır.

AMASYA GENELGESİ (22 Haziran 1919):

1.madde yorumu: Kurtuluş Savaşı'nın gerekçesi belirtilmiştir.

2.madde yorumu: Kurtuluş Savaşı'nın gerekçesi belirtilmiştir.

3.madde yorumu: Kurtuluş Savaşı'nın amacı ve yöntemi belirtilmiştir.

4.madde yorumu: İlk defa milli bir kurulun varlığından bahsedilmiştir.

5.madde yorumu: Milli mücadele taraftarı kişilerin seçilmesine çalışılmıştır.

6.madde yorumu: İstanbul Hükümeti'nin ve itilaf devletlerinin Sivas kongresini engellemeye yönelik faaliyetlerine karşı önlem alınmıştır.

Amasya Genelgesi'nin Önemi:

1-Kurtuluş Savaşı'nın amacı yöntemi ve gerekçesi belirtmiştir.

2-Kurtuluş Savaşı için atılan ilk önemli adımdır.

3-İlk defa millet egemenliğinden bahsedilmiştir.

4-İlk defa İstanbul Hükümeti'nin görevini yapamadığından ve milli bir kurulun varlığından bahsedilmiştir.

​

​

BİLGİ NOTU: Mustafa Kemal, Erzurum Kongresi öncesi askeri ve resmi görevinden istifa etmiştir.

ERZURUM KONGRESİ

(23 Temmuz-7 Ağustos 1919):

Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti tarafından kongre yapılmıştır. Amaç, doğuda

Ermeni devletinin kurulmasını önlemekti.

​

1.madde yorumu: Türklerin çoğunlukta olduğu yerler ifade edilerek vatanın bölünmezliği vurgulandı.

2.madde yorumu: İşgallere karşı direniş hareketlerinin birleştirilmesi amaçlandı.

3.madde yorumu: İstanbul Hükümeti'nin teslimiyetçi politikasına karşı çıkılmıştır.

4.madde yorumu: Milli bağımsızlık ve millet egemenliği amaçlanmıştır.

5.madde yorumu: Azınlıkların bağımsız devlet kurmalarına karşı çıkılmıştır.

6.madde yorumu: Tek şart tam bağımsızlıktır.

7.madde yorumu: Halkın yönetim üzerindeki etkinliğinin artırılması amaçlanmıştır.

Erzurum Kongresi'nin Önemi:

1-Toplanış amacı bölgesel, aldığı kararlar ulusal bir kongredir.

2-9 kişiden oluşan Temsil Heyeti seçilmiş, başkanı Mustafa Kemal olmuştur.

3-İlk kez milli sınırlardan bahsedilmiştir.

4-İlk kez manda ve himaye reddedilmiştir.

5-Azınlıklara yeni haklar verilemeyeceği belirtilmiştir.

SİVAS KONGRESİ (4-11 Eylül 1919):

1-Erzurum Kongresi kararları bazı değişiklikler ile kabul edildi.

2-Manda ve himaye kesin olarak reddedildi.

3-Milli cemiyetler, “Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” adıyla birleştirildi.

4-Temsil Heyeti sayısı 9’dan 15’e çıkarıldı.

Sivas Kongresi'nin Önemi:

1-Toplanış amacı ve aldığı kararlar bakımından ulusaldır.

2-Manda ve himaye kesin olarak reddedilmiştir.

3-Milli cemiyetler “Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti” adıyla birleştirilerek milli mücadelenin tek merkezden yönetilmesi amaçlanmıştır.

4-İrade-i Milliye adıyla Sivas Kongresi kararlarını duyurmak için gazete çıkarıldı.

3-Ali Fuat Paşa, Batı Cephesi Komutanlığına atandı, bu durum temsil heyetinin hükümet gibi yürütme yetkisini kullandığını gösterir.

AMASYA GÖRÜŞMELERİ (20-22 Ekim 1919):

İstanbul Hükümeti adına Bahriye Naziri Salih Paşa, Temsil Heyeti adına Mustafa Kemal arasında imzalandı.

1- İstanbul Hükümeti Sivas Kongresini kabul edecekti.

2- İtilaf devletleri ile görüşülürken Temsil Heyetinin fikri alınacaktı.

3- Osmanlı Mebusan Meclisi açılacaktı. (İstanbul'da değil Anadolu ve güvenli bir yerinde)

Amasya Görüşmelerinin Önemi:

1- İstanbul Hükümeti Temsil Heyetini resmen kabul etti.

2- Alınan kararlardan sadece Mebusan Meclisi'nin açılması uygulandı.

MİLLİ MÜCADELE’NİN SESİ OLAN ÇALIŞMALAR

1- İrade-i Milliye Gazetesi: Mustafa Kemal, Sivas Kongresi’nde alınan kararları halka duyurmak, içte ve dışta kamuoyu oluşturmak için bir gazete çıkarılmasını istedi. Millî Mücadele’nin ilk yayın organı olan İrade-i Millîye gazetesi bu düşünceden doğdu.

Mustafa kemal İrade-i Milliye gazetesi için “Benim Gazetem” demiştir.

.

2- Hâkimiyet-i Millîye Gazetesi: Mustafa Kemal Ankara’ya gittikten sonra Hâkimiyet-i Millîye adıyla yeni bir gazete çıkardı. Hâkimiyet-i Millîye gazetesi Millî Mücadele’nin resmî yayın organı oldu.

3- Anadolu Ajansı (AA): Millî Mücadele’yi içte ve dışta savunmak, bazı çevrelerin yürüttüğü yalan haberlere karşı halka gerçekleri anlatmak için 6 Nisan 1920'de Anadolu Ajansı kuruldu

BİR MİLLETİN YEMİNİ: MISAKIMILLÎ (2. Ünite 6. Kazanım)

TEMSİL HEYETİNİN ANKARA'YA GELMESİ (27 Aralık 1919)

Temsil Heyetinin Ankara'yı Seçme Nedenleri:

• Batı Cephesi'ne yakın olması.
• İstanbul'a yakın olması.
• Ankara'nın işgal edilmemiş olması.
• Demiryolu ve karayolunun kesişim noktasında olması.
• Şehrin güvenli konumda olması.
• Ankaralıların milli mücadeleye destek vermesi.

MİSAKI MİLLİ (28 OCAK 1920)

Toplantının amacı: Osmanlı'nın İtilaf devletleri ile yapacağı barış şartlarının Türk halkının kabul edileceği şekilde ortaya koymak.

Toplantı kararları: Misakı Milli'nin kabul edilmesi sağlandı.

Maddelerin Özellikleri:

1.madde yorumu: Milli sınırlar çizilerek ülke bütünlüğü vurgulanmıştır.

2. maddeler yorumu: Çoğunluğun Türk olmasına güvenilmiştir.

3.madde yorumu: Devletler arasında eşitlik ilkesi sağlanmıştır.

4.madde yorumu: Kapitülasyonlar kaldırılmıştır.

Misakı Milli'nin Önemi:

1- İtilaf devletleri ile yapılacak barışın esasları dünyaya duyurulmuştur.

2- Vatanın sınırları çizilerek parçalanamayacağı vurgulanmıştır.

3- Ulusal Egemenlik ve bağımsızlığın önemi belirtilmiştir.

İSTANBUL'UN İŞGALİ : (16 Mart 1920)

Başta İngilizler olmak üzere İtilaf Devletleri, Misakımillî kararlarının geri alınması için Ali Rıza Paşa Hükûmetine baskı yaptılar. Bunun üzerine Ali Rıza Paşa 3 Mart 1920’de istifa etti. Bununla yetinmeyen İtilaf Devletleri 16 Mart 1920’de İstanbul’u resmen işgal ettiler. Türk milletine gözdağı vermeyi hedeflemişlerdi

. Buna rağmen Türk milleti baskılara boyun eğmedi ve Millî Mücadele’ye desteğini artırarak bağımsızlık yolundaki azim ve kararlılığını ortaya koydu. İstanbul’un işgali, Anadolu’da büyük tepkiyle karşılandı.

Mustafa Kemal’in İstanbul’un İşgaline karşı aldığı önlemler:

1- İstanbul ile haberleşme kesildi.

2- İşgalin Anadolu’ya yayılmasını engellemek için Geyve-Ulukışla demir yolu tahrip edildi. İstanbul’da tutuklanan Türk subaylara karşılık Anadolu’daki bazı İtilaf Devleti subayları tutuklandı.

Ulusal Egemenlik: Devletin gücü olan egemenliğin doğrudan ulusa ait olmasıdır. TBMM'nin açılması ulusal egemenlik ile ilgilidir.

​

Tam Bağımsızlık: Siyasi,ekonomik, hukuki, kültürel ve tüm alanlarda özgürlük ve egemenliktir. Misakı Milli'nin ilanı tam bağımsızlıkla ilgilidir.

TBMM'NİN AÇILMASI (23 Nisan 1920)

TBMM Yasama ve yürütme yetkisine sahiptir. (Yasama, yürütme yargı yetkisinin tek kurumda toplanması güçler birliği ilkesi denir. Bu ilkenin amacı olağanüstü koşullarda hızlı karar almak ve uygulamaktır.)

Meclis başkanı hükümetin de başkanıdır. Meclis Hükümet Sistemi ile çalışıldığı için bu hükümete TBMM hükümeti adı verilmiştir.

​

BİLGİ NOTU: TBMM'nin açılması ile temsil heyetinin görevi sona ermiştir.

BÜYÜK MİLLET MECLİSİNE KARŞI ÇIKARILAN AYAKLANMALAR (2. Ünite 7. Kazanım) Kuvay-ı İnzibatiye (Padişah Ordusu): Kuvay-ı Milliye’yi engellemek, Kuvayi Milliye’ye

karşı ayaklanmaları desteklemek için padişah tarafından kurulan orduya denir.

​

TBMM'YE KARŞI AYAKLANMALAR NEDENLERİ:

1- Azınlıkların devlet kurma arzusu

2- Bazı Kuvay-ı Milliyecilerin düzenli orduya katılmak istememesi

3- İstanbul Hükümeti'nin aleyhte fetva yayınlaması

4- Mustafa Kemal ve arkadaşlarının gıyabi bir mahkemede idama mahkum edilmeleri

TBMM'YE KARŞI ÇIKAN AYAKLANMALAR

TBMM'nin İsyanlara Karşı Aldığı Tedbirler:

1- Hıyanet-i Vataniye Kanunu (Vatana ihanet kanunu) çıkarıldı.

2- Hıyanet-i Vataniye kanununa uymayanları cezalandırmak için İstiklal Mahkemeleri kuruldu. (Bu durum TBMM'nin yargı yetkisini kullandığını gösterir.)

3- İtilaf devletlerinin ve İstanbul Hükümeti'nin halkı yanlış yönlendirmemesi için Anadolu Ajansı kuruldu.

4- Ankara müftüsü Rıfat Börekçiden karşı fetva alındı.

5- İstanbul Hükümeti ile bütün ilişkiler kesildi.

GEÇERSİZ BİR ANTLAŞMA: SEVR ANTLAŞMASI (2. Ünite 8. Kazanım)

​

San-Remo Konferansı (19-26 Nisan 1920)

Amaç: İtilaf Devletleri'nin Osmanlı ile yapılacak barış antlaşmasının şartlarını belirlemek.

Yer: İtalya'nın San-Remo kenti.

İtilaf devletleri Osmanlıya barış şartlarını kabul ettiremeyince Yunanlılara ilerleme emri verdiler. Yunanlılar Balıkesir ve Bursa'yı işgal etti. İlerlemeyi engellemek için padişah antlaşmayı kabul etti. Saltanat şurasında anlaşma kabul edildi. Osmanlı'nın düşüncesi “tamamen yok olmaktansa İstanbul ve Anadolu'da küçük bir devlet olmaktı.”

SEVR BARIŞ ANTLAŞMASI (10 AĞUSTOS 1920)

1.madde yorumu: İtilaf devletleri Osmanlı devletini savunmasız bırakarak Sevr Anlaşması'nı uygulayacak ortam hazırlamak istediler.

2.madde yorumu: Osmanlı Devleti'nin boğazlar üzerindeki egemenlik hakları sona ermiştir.

3-madde yorumu: Osmanlı askeri yönden savunmasız duruma getirildi.

4.madde yorumu: İtilaf Devletleri Osmanlı'nın iç işlerine karışma hakkını elde etti.

5.madde yorumu: Osmanlı Devleti ekonomik bağımsızlığını kaybetti.

BİLGİ NOTU: Mebusan Meclisi daha önce dağıldığından ve antlaşma Mebusan Meclisi'nde onaylanmadığı için hukuken geçersiz bir antlaşmadır. “Ölü doğmuş” bir antlaşmadır.

​

Sevr Antlaşması'na TBMM'nin tutumu:

1- TBMM anlaşmayı tanımadığını bildirdi.

2- Antlaşmayı imzalayanları vatan haini ilan etti.

Sevr Antlaşması'na halkın tutumu:

Türk milletine yaşama hakkı tanımayan ölüm fermanı gibidir. Antlaşma Türk halkı üzerinde olumsuz bir etki oluşturmadı, aksine vatanı işgalden kurtarma azmini artırdı.

BİLGİ NOTU: Sevr Antlaşması ölüm fermanı gibi olan ölü doğmuş, uygulanmayan bir antlaşmadır.

Sevr Antlaşması'na Mustafa Kemal'in tutumu:

Siyasi, adli, ekonomik, mali bağımsızlığı yok eden, yaşama hakkı tanımayan bizce mevcut olmayan bir antlaşmadır.

EROL OKUTAN

ŞEHİT ALİ GAFFAR OKKAN ORTAOKULU

2020- ESKİŞEHİR