1 of 18

1

Γ. ΔΙΚΟΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ (1880-1909)

3. ΤΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΚΟΜΜΑΤΑ

Μπακάλης Κώστας : history-logotexnia.blogspot.com

2 of 18

2

🏱 Το κείμενο του σχολικού βιβλίου με πλαγιότιτλους

Πηγή: http://www.venetokleio.gr/Παναγιώτης Αθανασόπουλος

Τα αριστερά κόμματα αρχικά ήταν ομάδες με σοσιαλιστικές ιδέες, συνήθως ξένες προς την κοινωνική βάση στην οποία ήθελαν να απευθυνθούν, και αντιμετώπιζαν δυσκολίες συνεννόησης και κομματικής συσπείρωσης.

Οι πρώτες αριστερές – σοσιαλιστικές ομάδες

Σοβαρότερη από όλες αυτές τις ομάδες ήταν η Κοινωνιολογική Εταιρεία, η οποία ξεκίνησε από μερικούς διανοούμενους ως αριστερός μεταρρυθμιστικός σύνδεσμος, με στόχο να προπαγανδίσει πολιτικές θέσεις και στη συνέχεια να ιδρύσει κόμμα. Επιζητούσε για όλα τα μέλη της κοινωνίας ισότητα ευκαιριών, κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής και διανομή των αγαθών ανάλογα με τις ανάγκες καθενός, πράγμα που θα μπορούσε να υλοποιηθεί με τη σταδιακή αναμόρφωση της οικονομίας και τη συνταγματική μεταβολή. Για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι έπρεπε να οργανωθούν οι εργάτες σε επαγγελματικές ενώσεις και να ιδρύσουν κόμμα. Πράγματι, στα μέσα του 1910 οι Κοινωνιολόγοι ίδρυσαν το Λαϊκό Κόμμα, με αρχηγό τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου. Βασικές προγραμματικές δηλώσεις του ήταν η αναμόρφωση του πολιτικού συστήματος και η επιβολή αρχών κοινωνικής δικαιοσύνης. Στις δεύτερες εκλογές του 1910 εξελέγησαν 7 υποψήφιοι του κόμματος, οι οποίοι παρείχαν κριτική υποστήριξη στους Φιλελευθέρους.

Η Κοινωνιολογική Εταιρεία

Το Λαϊκό Κόμμα (1910)

3 of 18

3

ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ: ΙΔΕΕΣ ΧΩΡΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΒΑΣΗ

4 of 18

4

  • Πώς οργανώθηκαν στην Ελλάδα και με ποιους στόχους η Κοινωνιολογική Εταιρεία και το Λαϊκό Κόμμα κατά τις αρχές του 20ου αι.; (1)

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΑΡΙΣΤΕΡΕΣ – ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ

Τα αριστερά κόμματα

αρχικά ήταν ομάδες με σοσιαλιστικές ιδέες,

συνήθως ξένες προς την κοινωνική βάση στην οποία ήθελαν να απευθυνθούν,

και αντιμετώπιζαν δυσκολίεςσυνεννόησης Και ❷ κομματικής συσπείρωσης.

5 of 18

5

  • Πώς οργανώθηκαν στην Ελλάδα και με ποιους στόχους η Κοινωνιολογική Εταιρεία και το Λαϊκό Κόμμα κατά τις αρχές του 20ου αι.; (1)

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΑΡΙΣΤΕΡΕΣ – ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ

Τα αριστερά κόμματα

αρχικά ήταν ομάδες με σοσιαλιστικές ιδέες,

συνήθως ξένες προς την κοινωνική βάση στην οποία ήθελαν να απευθυνθούν,

και αντιμετώπιζαν δυσκολίεςσυνεννόησης Και ❷ κομματικής συσπείρωσης.

6 of 18

6

ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΛΑΪΚΟ ΚΟΜΜΑ

7 of 18

7

Το 1907 μια ομάδα νεαρών επιστημόνων που είχαν διαμείνει και σπουδάσει στη Γερμανία ίδρυσαν την Κοινωνιολογική Εταιρεία. Ηγέτες της ήταν ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου, ο Κωνσταντίνος Τριανταφυλλόπουλος, ο Αλέξανδρος Μυλωνάς και ο Παναγιώτης Αραβαντινός.

Προέρχονται από μια ευρεία διεργασία μαρξιστικών και άλλων σοσιαλιστικών ιδεών, φιλελεύθερων απόψεων και εκσυγχρονιστικών τάσεων, με κύρια συνισταμένη την εκπαίδευση. Οι απόψεις τους ήταν ανάλογες με αυτές των ευρωπαίων μεταρρυθμιστών σοσιαλιστών. Οι Κοινωνιολόγοι αποτέλεσαν την "αριστερή" πτέρυγα των Φιλελευθέρων, ενώ το 1910 ιδρύουν δικό τους κόμμα.

Ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου, ένας από τους διαπρεπέστερους έλληνες πολιτικούς, εισήγαγε κατά την περίοδο αυτή όπως και την επόμενη, του Μεσοπολέμου, απόψεις που κατέτειναν προς ένα πρόγραμμα κρατικής παρέμβασης σε σοσιαλιστική κατεύθυνση, επηρεασμένος από τον κύκλο του Σωματείου Κοινωνικής Πολιτικής στη Γερμανία. Στο πλαίσιο αυτών των απόψεων αναγνωριζόταν η αναγκαιότητα μιας κοινωνικής πολιτικής για την εξομάλυνση των προβλημάτων που προκαλεί το καπιταλιστικό σύστημα. Παρά την προοδευτικότητά τους οι απόψεις αυτές αντανακλούν μια αριστοκρατική αντίληψη της πολιτικής, η οποία στηρίζεται σε μια φωτισμένη ηγεσία, πεπεισμένη για την πολιτικοκοινωνική της αποστολή πέρα από προσωπικά συμφέροντα και ταξικές διεκδικήσεις. Ταυτόχρονα, οι ιδέες και τα πρότυπα των Φαβιανών της Αγγλίας τον οδήγησαν στη συμπόρευση με τους φιλελεύθερους αλλά και στην κατά καιρούς συνεργασία με εκπροσώπους του εργατικού κινήματος όλων των κατευθύνσεων.

http://www.ime.gr/chronos/13/gr/society/language/03.html

8 of 18

8

  • Πώς οργανώθηκαν στην Ελλάδα και με ποιους στόχους η Κοινωνιολογική Εταιρεία και το Λαϊκό Κόμμα κατά τις αρχές του 20ου αι.; (2)

Η ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

Σοβαρότερη από όλες αυτές τις ομάδες ήταν η Κοινωνιολογική Εταιρεία +σ. 89

  • η οποία ξεκίνησε από μερικούς διανοούμενους ως αριστερός μεταρρυθμιστικός σύνδεσμος, με στόχο
      • να προπαγανδίσει πολιτικές θέσεις
      • και στη συνέχεια να ιδρύσει κόμμα.

Επιζητούσε

      • για όλα τα μέλη της κοινωνίας ισότητα ευκαιριών,
      • κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής
      • και διανομή των αγαθών ανάλογα με τις ανάγκες καθενός, πράγμα που θα μπορούσε να υλοποιηθεί
            • με τη σταδιακή αναμόρφωση της οικονομίας
            • και τη συνταγματική μεταβολή.

Για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι έπρεπε να οργανωθούν οι εργάτες

      • σε επαγγελματικές ενώσεις και να ιδρύσουν κόμμα. 

9 of 18

9

  • Πώς οργανώθηκαν στην Ελλάδα και με ποιους στόχους η Κοινωνιολογική Εταιρεία και το Λαϊκό Κόμμα κατά τις αρχές του 20ου αι.; (2)

Η ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

Σοβαρότερη από όλες αυτές τις ομάδες ήταν η Κοινωνιολογική Εταιρεία, +σ. 89

  • η οποία ξεκίνησε από μερικούς διανοούμενους ως αριστερός μεταρρυθμιστικός σύνδεσμος, με στόχο
      • να προπαγανδίσει πολιτικές θέσεις
      • και στη συνέχεια να ιδρύσει κόμμα.

Επιζητούσε

      • για όλα τα μέλη της κοινωνίας ισότητα ευκαιριών,
      • κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής
      • και διανομή των αγαθών ανάλογα με τις ανάγκες καθενός, πράγμα που θα μπορούσε να υλοποιηθεί
            • με τη σταδιακή αναμόρφωση της οικονομίας
            • και τη συνταγματική μεταβολή.

Για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι έπρεπε να οργανωθούν οι εργάτες

      • σε επαγγελματικές ενώσεις και να ιδρύσουν κόμμα. 

10 of 18

10

Πώς οργανώθηκαν στην Ελλάδα και με ποιους στόχους η Κοινωνιολογική Εταιρεία και το Λαϊκό Κόμμα κατά τις αρχές του 20ου αι.; (2)

ΛΑΪΚΟ ΚΟΜΜΑ (1910)

Πράγματι, στα μέσα του 1910 οι Κοινωνιολόγοι

    • ίδρυσαν το Λαϊκό Κόμμα,
    • με αρχηγό τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου.

Βασικές προγραμματικές δηλώσεις του ήταν

    • η αναμόρφωση του πολιτικού συστήματος
    • και η επιβολή αρχών κοινωνικής δικαιοσύνης.

Στις δεύτερες εκλογές του 1910 εξελέγησαν 7 υποψήφιοι του κόμματος,

    • οι οποίοι παρείχαν κριτική υποστήριξη στους Φιλελευθέρους.

▲ https://mouseiopapanastasiou.gr

11 of 18

11

Πώς οργανώθηκαν στην Ελλάδα και με ποιους στόχους η Κοινωνιολογική Εταιρεία και το Λαϊκό Κόμμα κατά τις αρχές του 20ου αι.; (2)

ΛΑΪΚΟ ΚΟΜΜΑ (1910)

Πράγματι, στα μέσα του 1910 οι Κοινωνιολόγοι

    • ίδρυσαν το Λαϊκό Κόμμα,
    • με αρχηγό τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου.

Βασικές προγραμματικές δηλώσεις του ήταν

    • η αναμόρφωση του πολιτικού συστήματος
    • και η επιβολή αρχών κοινωνικής δικαιοσύνης.

Στις δεύτερες εκλογές του 1910 εξελέγησαν 7 υποψήφιοι του κόμματος,

    • οι οποίοι παρείχαν κριτική υποστήριξη στους Φιλελευθέρους.

▲ https://mouseiopapanastasiou.gr

12 of 18

12

▲ https://mouseiopapanastasiou.gr/

13 of 18

13

ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ

Στα μέσα του 1910, οι Κοινωνιολόγοι ίδρυσαν το Λαϊκό Κόμμα με αρχηγό τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου. 25964

Σ

 

Να τοποθετήσετε τα ακόλουθα ιστορικά γεγονότα στη σωστή χρονολογική σειρά, αρχίζοντας από το αρχαιότερο και καταλήγοντας στο πιο πρόσφατο:   26868

α. Διχοτόμηση του χαρτονομίσματος

β. Καθιέρωση της αρχής της δεδηλωμένης

γ. Ολοκλήρωση της αγροτικής μεταρρύθμισης

δ. Πρώτες προγραμματικές δηλώσεις του Ελευθέριου Βενιζέλου στον αθηναϊκό λαό

ε. Ίδρυση του Σ.Ε.Κ.Ε.

β, δ, γ, ε, α

 

Κοινωνιολογική Εταιρεία: Η διαμόρφωση και λειτουργία των πολιτικών κομμάτων στην Ελλάδα, Δ. Ανανέωση – Διχασμός (1909 – 1922), 3. Τα αριστερά κόμματα, «[…] Πριν τις εκλογές της 8ης Αυγούστου 1910… 1909/1910[…]», «[…]Σε κάποιες εκλογικές περιφέρειες… σοσιαλδημοκρατική «Κοινωνιολογική Εταιρεία»[…]» και 3. Τα αριστερά κόμματα, «[…] Τα αριστερά κόμματα αρχικά ήταν ομάδες… σε επαγγελματικές ενώσεις και να ιδρύσουν κόμμα.[…]». 31325, 29979, 27930

 

Λαϊκό Κόμμα: Η διαμόρφωση και λειτουργία των πολιτικών κομμάτων στην Ελλάδα, Δ. Ανανέωση – Διχασμός (1909 – 1922), 3. Τα αριστερά κόμματα, « […] Στα μέσα του 1910 οι Κοινωνιολόγοι ίδρυσαν … οι οποίοι παρείχαν κριτική υποστήριξη στους Φιλελεύθερους […]». 29686, 28586

14 of 18

14

ΠΗΓΕΣ

15 of 18

15

Αλέξανδρος Παπαναστασίου, σε νεαρά ηλικία.

16 of 18

16

17 of 18

17

Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ

ΣΤΟΝ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟ ΤΩΝ «ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΩΝ»

(1907-1912)

[Γιώργος Αναστασιάδης]

Προσωπικότητες της Πολιτικής και της Επιστήμης 1 - Αλέξανδρος Παπαναστασίου

2008 ΙΔΡΥΜΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

18 of 18

18

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ

  1. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των αριστερών κομμάτων (γενικά);
  2. Ποια ήταν η σημαντικότερη αριστερή πολιτική ομάδα, ποιες οι θέσεις της και ποια η πολιτική της παρουσία στις αρχές του 20ου αιώνα;
  3. Να αναφέρετε τους στόχους της «Κοινωνιολογικής Εταιρείας» και τους τρόπους πραγματοποίησης αυτών.

Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ

ΣΤΟΝ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟ ΤΩΝ «ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΩΝ»

(1907-1912)

[Γιώργος Αναστασιάδης]

Προσωπικότητες της Πολιτικής και της Επιστήμης 1 - Αλέξανδρος Παπαναστασίου

2008 ΙΔΡΥΜΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ