1 of 28

Obrażenia �i �podejrzenie obrażeń �brzucha�(procedura 10)

Opracowanie: Mariusz Chomoncik

2 of 28

ZAGADNIENIA

  • Anatomia

​

  • Patofizjologia

​

  • Objawy

​

  • Postępowanie

​

3 of 28

ANATOMIA

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX )

4 of 28

ANATOMIA

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX )

5 of 28

PATOFIZJOLOGIA OBRAŻEŃ BRZUCHA

  • Pęknięcie narządów miąższowych

▪ duże ryzyko krwawień

​

  • Pęknięcie narządów jamistych

▪ duże ryzyko zapalenia otrzewnej

​

  • Złamania dolnych żeber wiążą się z dużym ryzykiem obrażeń wątroby lub śledziony

​

​

​

​

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX )

6 of 28

OBJAWY (1)

  • Przytomny lub zaburzenia świadomości różnego stopnia

(skala AVPU)

​

Uwaga! w przypadku izolowanego

obrażenia brzucha nie ma potrzeby

stabilizacji kręgosłupa

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX tabela 9.1)

7 of 28

OBJAWY (2)

  • Częstość oddechu: różna, zwykle w górnych granicach normy

​

​

​

​

  • Częstość tętna: różna, może być zwolniona

10 sekund

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX tabela 9.1)

8 of 28

OBJAWY (3)

  • W obrębie brzucha – wizualnie

​

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX tabela 9.1)

Lecturio.com

thetraumapro.com

researchgate.net

www.lekarski.umed.wroc.pl

fundacjaprometeusz.pl

9 of 28

OBJAWY (4)

  • W obrębie brzucha – palpacyjnie

​

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX tabela 9.1)

▪ bolesność

​

▪ napięcie

​

▪ twardość

​

10 of 28

OBJAWY (5)

  • Wywiad ratowniczy:

▪ ból

​

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX tabela 9.1)

11 of 28

OBJAWY

  • możliwe objawy wstrząsu hipowolemicznego:

​

▪ zaburzenia świadomości różnego stopnia,

▪ częstość oddechu: przyspieszona,

▪ częstość tętna: przyspieszona,

▪ tętno słabo wyczuwalne na tętnicy promieniowej,

▪ nawrót kapilarny wydłużony > 2 sekund,

▪ skóra: chłodna, blada, spocona.

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX, tabela 9.1)

12 of 28

  • Tępe

​

  • Przenikające

​

​

​

​

​

PRZEGLĄD NAJCZĘSTRZYCH OBRAŻEŃ BRZUCHA

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX,)

13 of 28

CIAŁO OBCE

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział II)

14 of 28

Procedura 10 – obrażenia i podejrzenie obrażeń brzucha

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX)

15 of 28

POSTĘPOWANIE: rozpoznanie miejsca zdarzenia

  • zabezpieczenie ratowników
  • identyfikacja zagrożeń
  • liczba poszkodowanych
  • potrzebne dodatkowe siły i środki
  • mechanizm zdarzenia

Uwaga! w przypadku podejrzenia współistnienia obrażenia kręgosłupa

→ stabilizacja odcinka szyjnego

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział I, pkt.I.2)

16 of 28

  • Ocena wrażenia ogólnego

​

​

Pamiętaj! do poszkodowanego należy podejść od strony

jego nóg

Uwaga! w przypadku obecności intensywnego krwawienia w ocenie poszkodowanego należy zmienić schemat ABC �na C ABC

DOTARCIE DO POSZKODOWANEGO

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział II, pkt.II.1)

17 of 28

POSTĘPOWANIE: sekwencja medycznych działań ratowniczych

  • Ocena wrażenia ogólnego
  • Ocena stanu świadomości – skala AVPU
  • Ocena drożności dróg oddechowych (A)
  • Ocena oddechu (B)
  • Tlenoterapia według wskazań
  • Ocena krążenia (C)
  • Wywiad ratowniczy
  • Ocena poszkodowanego pod kątem istniejących obrażeń �i dolegliwości – obrażenia i podejrzenie obrażeń brzucha
  • Wdrożenie postępowania adekwatnego do dolegliwości

i obrażeń stwierdzonych u poszkodowanego – procedura nr 10

  • Termoizolacja
  • Regularna ocena funkcji życiowych i postępowanie adekwatne do stanu poszkodowanego

​

W

s

p

a

r

c

i

e

​

p

s

y

c

h

i

c

z

n

e

​

18 of 28

POSTĘPOWANIE: rana

  • Procedura 5

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział V)

19 of 28

POSTĘPOWANIE: opatrunek osłaniający

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX)

20 of 28

POSTĘPOWANIE: rana z wytrzewnieniem

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX)

21 of 28

UŁOŻENIE: obrażenie i podejrzenie obrażeń brzucha

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX)

22 of 28

UŁOŻENIE: obrażenie i podejrzenie obrażeń kręgosłupa oraz objawy wstrząsu hipowolemicznego

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział IX)

23 of 28

ZAPAMIĘTAJ!

  • Poszkodowany z objawami wstrząsu rdzeniowego może nie odczuwać dolegliwości brzusznych dlatego rozpoznanie u niego obrażeń brzucha może stanowić trudność

24 of 28

WSKAZANIA DO EWAKUACJI

  • Bezpośrednie lub przewidywane w krótkim czasie zagrożenie dla życia ratownika i ratowanego.

​

  • Brak możliwości oceny funkcji życiowych w miejscu lub ułożeniu, �w którym znajduje się poszkodowany (w tym podjęcie decyzji �o odwróceniu z pozycji lezącej na brzuchu do pozycji leżącej na plecach).

​

  • Bardzo ciężki stan poszkodowanego wymagający natychmiastowego podjęcia czynności z zakresu medycznych działań ratowniczych, aby zapobiec zatrzymaniu krążenia.

​

  • Zatrzymanie krążenia i brak możliwości podjęcia resuscytacji �w miejscu lub ułożeniu, w którym znajduje się poszkodowany.

​

  • Poszkodowany w miejscu do którego ZRM nie ma dostępu.

PAMIĘTAJ! u poszkodowanego wymagającego ewakuacji z miejsca zdarzenia w miarę możliwości należy przed ewakuacją ocenić obecność czucia i ruchomość kończyn dolnych i górnych.

(patrz: Ratownictwo Medyczne w KSRG. Rozdział I, pkt.I.4.1)

25 of 28

PODSUMOWANIE

  • Druga z głównych przyczyn śmierci z powodu obrażeń, którym można zapobiec
  • Obserwuj poszkodowanego w kierunku rozwijającego się wstrząsu
  • Wszystkie rany penetrujące brzucha powinny być zaopatrywane w szpitalu
  • Bądź podejrzliwy
  • Ból brzucha = zagrożenie wstrząsem
  • Rany penetrujące brzucha lub jego tkliwość oznaczają ciężki stan pacjenta
  • Większość zgonów jest spowodowana opóźnieniem udzielenia kwalifikowanej pomocy

26 of 28

OBRAŻENIA I PODEJRZENIE OBRAŻEŃ BRZUCHA

  • PYTANIA?

​

​

​

27 of 28

LITERATURA

  • Zasady organizacji ratownictwa medycznego w ksrg. www.straz.gov.pl.
  • Alson R.L., Han K., Campbell J.E. International Trauma Life Support for Emergency Care Providers. Wyd. Pearson. Nowy Jork 2020 r.
  • Alson R.L., Campbell J.E. (red.). International Trauma Life Support. Wyd. Medycyna Praktyczna. Kraków 2017 r.
  • Jaskuła J. Opieka przedszpitalna nad pacjentem po urazie. Omówienie aktualizacji zaleceń Prehospital Trauma Life Support 2019 r. www.mp.pl/ratownictwo/wytyczne/210465,opieka-przedszpitalna-nad-pacjentem-po-urazie-omowienie-aktualizacji-zalecen-phtls-2019. [dostęp:23.11.2020 r.].
  • Chomoncik M., Nitecki J. Złote minuty w obrażeniach ciała. Wyd. PZWL. Warszawa 2017 r.
  • Chomoncik M., Nitecki J., Poparda W. KPP w KSRG. Wyd. PZWL. Warszawa 2018 r.
  • Guła P., Machała W. Postępowanie przedszpitalne w obrażeniach ciała. Wyd. PZWL. Warszawa 2015 r.
  • Interna Szczeklika 2021/22. Wyd. Medycyna Praktyczna. Kraków 2021r.
  • Kopta A., Mierzejewski J., Kołodziej G. Kwalifikowana pierwsza pomoc. Wyd. PZWL. Warszawa 2016 r.
  • Sylwanowicz W., Michajlik A., Ramotowski W. Anatomia i fizjologia człowieka. Wyd. PZWL. Warszawa 1985 r.
  • Wytyczne Europejskie Rady Resuscytacji., www.prc.krakow.pl.

​

28 of 28

OBRAŻENIA I PODEJRZENIE OBRAŻEŃ BRZUCHA

  • DZIĘKUJĘ

​

​

​