ΣΑΠΟΥΝΟΠΟΙΗΣΗ
ΘΕΜΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Στα πλαίσια της Δημιουργίκης Εργασίας της Β' Λυκείου στα μαθήματα της χημείας και της βιολογίας παρασκευάσαμε σαπούνια με την ψυχρή μέθοδο στο σχολικό εργαστήριο.
ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Στη χημεία σαπούνι ονομάζεται το άλας ενός λιπαρού οξέος, κορεσμένου ή ακόρεστου, που συνίσταται από αλυσίδα τουλάχιστον οκτώ ατόμων άνθρακα με μια βάση ή και μείγμα τέτοιων αλάτων.
Το σαπούνι χρησιμοποιείται κυρίως για το πλύσιμο, το ατομικό μπάνιο και τον καθαρισμό. Σαπούνια χρησιμοποιούνται επίσης σε κλωστοϋφαντουργικά εργοστάσια νηματουργίας ενώ είναι και σημαντικά συστατικά των λιπαντικών. Τα λίπη και τα έλαια, που χρησιμοποιούνται ως πρώτη ύλη παρασκευής, αποτελούνται από τριγττλυκερίδια (τρία μόρια λιπαρών οξέων που συνδέονται με ένα μόριο γλυκερίνης). Το αλκαλικό διάλυμα, που συχνά αποκαλείται "αλυσίβα", αντιδρά με τα τριγλυκερίδια σε μια αντίδραση η οποία είναι γνωστή ως σαπωνοποίηση. Η γλυκερίνη απελευθερώνεται είτε ως υπόλειμμα είτε κατά την έκπλυση του προϊόντος και είναι δυνατό να ανακτηθεί ως ιδιαίτερα χρήσιμο παραπροϊόν ανάλογα με τη χρησιμοποιούμενη διαδικασία.
Τα σαπούνια αποτελούν βασικά συστατικά των ημίρρευστων λιπαντικών (γράσα), τα οποία είναι συνήθως γαλακτώματα σαπώνων ασβεστίου ή λιθίου και τα ορυκτελαίων και χρησιμοποιούνται ευρέως σε μηχανολογικές εφαρμογές. Πολλά σαπούνια άλλων μετάλλων έχουν επίσης ευρείες εφαρμογές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων από αλουμίνιο, νάτριο, και μείγματα από αυτά. Αυτά τα σαπούνια χρησιμοποιούνται επίσης ως συμπυκνωτικά μέσα για να αυξάνουν το ιξώδες των ελαίων. Στην αρχαιότητα, τα λιπαντικά κατασκευάζονταν με ανάμιξη ασβέστου με ελαιόλαδο.
ΥΛΙΚΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ:
Ποσότητα υδροξειδίου νατρίου:164,6g
Ποσότητα νερού:300gr απιονισμένου νερού+78,3 gr εκχυλίσματος λεβάντας
Υπερλίπανση:5% NaOH (g) 144,3g
Άρωμα:35ml τύπου dove
Υ
ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ
2 ΘΕΡΜΟΜΕΤΡΑ ΟΙΝΟΠΝΕΥΜΑΤΟΣ
ΖΥΓΑΡΙΑ
ΣΚΕΥΗ
ΛΕΚΑΝΗ
MULTI
ΑΝΑΔΕΥΤΗΡΑΣ ΧΕΙΡΟΣ
ΦΟΡΜΕΣ
ΜΑΧΑΙΡΙ
ΟΔΗΓΙΕΣ
1) Ελέγχω ότι έχω όλα τα υλικά μου σε σημείο εύκολης πρόσβασης.
2)Καθαροί πάγκοι-καθαρός εξοπλισμός.
3)Ιδανικά σε χώρο μειωμένης υγρασίας θερμοκρασίας δωματίου και με καλό εξαερισμό.
4) Δουλεύω στον υπολογιστή τις ποσότητες των υλικών (στο Φωτόδεντρο)
5) Καταγράφω αναλυτικά τις ποσότητες.
6) Ζυγίζω τα υλικά σε ποτήρι ζέσεως .
7) Παρασκευάζω το υδατικό διάλυμα του καυστικού νατρίου (NaOH).
ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΥΔΑΤΙΚΟΥ ΔΙΑΛΥΜΑΤΟΣ NaOH ΠΡΟΣΘΕΤΩ ΤΟ NaOH ΣΤΟ ΝΕΡΟ ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΑΝΑΠΟΔΑ.
8)ΠΡΕΠΕΙ ΤΑ ΛΑΔΙΑ ΜΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΥΔΑΤΙΚΟ ΔΙΑΛΥΜΑ ΚΑΥΣΤΙΚΟΥ ΝΑΤΡΙΟΥ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΕΡΙΠΟΥ ΣΤΗΝ ΙΔΙΑ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ (ΚΑΛΥΤΕΡΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ 45 ΒΑΘΜΟΥΣ ΚΕΛΣΙΟΥ).
9)ΤΟΠΟΘΕΤΩ ΟΛΑ ΤΑ ΛΑΔΙΑ ΜΑΖΙ ΣΤΗΝ ΛΕΚΑΝΗ ΜΟΥ ΚΑΙ ΡΙΧΝΩ ΑΡΓΑ ΤΟ ΥΔΑΤΙΚΟ ΔΙΑΛΥΜΑ ΚΑΥΣΤΙΚΟΥ ΝΑΤΡΙΟΥ.
10)ΑΝΑΔΕΥΩ ΠΡΩΤΑ ΑΡΓΑ ΧΩΡΙΣ ΤΗΝ ΧΡΗΣΗ ΜΟΥΛΤΙ ΚΑΙ ΚΑΤΟΠΙΝ ΘΕΤΩ ΤΟ ΜΟΥΛΤΙ ΣΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΕΠΙΣΠΕΥΣΩ ΤΗΝ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΣΑΠΩΝΟΠΟΙΗΣΗΣ.
11)Η ΣΑΠΩΝΟΠΟΙΗΣΗ ΕΧΕΙ ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΕΙ ΟΤΑΝ ΣΤΗΝ ΣΑΠΟΥΝΟΜΑΖΑ ΑΡΧΙΣΟΥΝ ΝΑ ΔΙΑΚΡΙΝΟΝΤΑΙ ΙΧΝΗ .
ΠΡΟΣΟΧΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΦΑΣΗ ΤΟ ΣΑΠΟΥΝΙ ΠΟΛΥ ΓΡΗΓΟΡΑ ΠΗΖΕΙ.
12)ΠΡΟΣΘΕΤΩ ΓΡΗΓΟΡΑ ΤΟ ΑΡΩΜΑ ,ΑΝΑΔΕΥΩ ΚΑΙ ΡΙΧΝΩ ΤΟ ΣΑΠΟΥΝΙ ΓΡΗΓΟΡΑ ΣΤΙΣ ΦΟΡΜΕΣ ΠΡΙΝ ΠΗΞΕΙ.
13)ΣΚΕΠΑΖΩ ΤΑ ΣΑΠΟΥΝΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΑΦΗΝΩ ΝΑ ΞΕΚΟΥΡΑΣΤΟΥΝ ΠΕΡΙΠΟΥ ΔΥΟ ΕΙΚΟΣΙΤΕΤΡΑΩΡΑ
14) ΞΕΚΑΛΟΥΠΩΝΩ, ΚΟΒΩ ΣΕ ΜΠΑΡΕΣ ΕΑΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΚΑΙ ΑΦΗΝΩ ΤΑ ΣΑΠΟΥΝΙΑ “ΝΑ ΨΗΘΟΥΝ”ΓΙΑ ΠΕΡΙΠΟΥ ΔΥΟ ΜΗΝΕΣ.
ΜΑΠ
ΓΥΑΛΙΑ
ΓΑΝΤΙΑ
ΜΑΣΚΑ ΠΡΟΣΩΠΟΥ
ΡΟΜΠΑ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ