Hieronder zijn alle bijdragen en presentatoren te lezen van het DaltonCaféLive op 13 maart 2023.

Leonie Blaauw, Joost Grol en Kirsten Ratering van basisschool De Bem in Zevenaar

Op Basisschool de Bem willen wij onze leerlingen ‘eigenaarschap’ geven in hun ‘eigen leren’. Leerlingen krijgen de vrijheid om keuzes te maken, hun ‘eigen wegen’ te vinden. Leerlingen plannen zelf hun activiteiten op hun online weektaak. Hierbij telt ‘vrijheid in gebondenheid’ waarbij de ene leerling wat meer taken mag plannen dan de andere leerling. Hiervoor hebben wij samen met een externe partner onze eigen online week- en dagplanner ontwikkeld. Hierdoor heeft iedere leerling een gepersonaliseerde planner waarbij ook de leerkracht op een makkelijke manier overzicht blijft houden. Voor de leerlingen maken wij gebruik van iPads maar de planner is ook op andere manieren in te zetten.

Op dit moment zijn wij nieuwe functies aan onze planner aan het toevoegen zoals een portfolio. Hierdoor kunnen er binnen de planner koppelingen worden gemaakt die offline niet mogelijk zijn en ontstaat er een krachtig geheel. Wanneer de implementatie van het portfolio is afgerond zullen wij de planner uitbreiden met een digitaal kleuterbord en een simpelere planner voor de groepen 3 en 4. Op deze manier ontstaat er een compleet pakket voor de gehele (dalton) basisschool.

Bijzonderheden:

●       Bevorderen van zelfstandigheid (zelf plannen van de taken)

●       Verantwoordelijkheid nemen en geven

●       Gedifferentieerd aanbod van de lesstof

●       Mogelijkheid van het automatisch invullen van methodelessen

●       Doelen benoemen (wil ik meedoen met de instructie?)

●       Mogelijkheid van toevoegen links en documenten aan taken

●       Geeft inzicht in een dag- en weekindeling

Dewi Schouten, Elles Verhulst en Mariëtte Aben van de Casimirschool in Gouda

Bij ons op de Casimirschool in Gouda werken we vanaf groep 1 met dag - en weekplannen.

De groepsleerkrachten maken de plannen samen, zodat ook het groepsdoorbroken werken

binnen de plannen gerealiseerd wordt.

De plannen bestaan uit 1 of meerdere taken per dag of week, afhankelijk van het leerjaar.

Binnen de plannen wordt rekening gehouden met de eigen inbreng van de leerling, eigen en

creatieve manieren waarop doelen geoefend en behaald kunnen worden.

Het gaat nooit om “ de taken moeten allemaal en volledig gedaan en afgekleurd zijn”. Het gaat om het oefenen en beheersen van doelen. Achter elk onderdeel op het plan wordt het doel vermeld.

Leerlingen in de bovenbouw kiezen er zelf of ze een instructie (nog) volgen of dat dat niet

(meer) nodig is. Leerlingen in de middenbouw kiezen zelf welke onderdelen ze overslaan of

compacten.

De dag- of weekplannen zijn er op gericht de zelfredzaamheid en zelfregulering van de

leerling te stimuleren en te vergroten - eigenaarschap.

Robine Hissink van Daltonschool Corlaer in Nijkerk

Op Daltonschool Corlaer werken we met een taak waarin kinderen écht leren plannen. Ze hebben een overzicht wanneer ze welke instructie volgen en plannen de rest van de dag hun eigen taken in.

 Alle momenten waarop ze trots zijn, leggen ze vast in een digitaal portfolio. Het portfolio is een verzameling van onder andere daltondoelen en foto's die de kinderen zelf maken en publiceren. 

Eline van der Vegt en Jenny Valk van Chr. Daltonbasisschool De Maten in Den Ham

Why

We willen bereiken dat leerlingen niet meer alleen afhankelijk zijn van het oordeel van de leerkracht, maar zelf nadenken over hun werk. Hiermee hangt nauw samen dat leerlingen zichzelf gaan sturen, zelf initiatief nemen, zichzelf kunnen motiveren en zelfkennis ontwikkelen = mede-eigenaar van je eigen ontwikkeling/leerproces worden! Een mogelijkheid om deze vaardigheden en houding te ontwikkelen is, om de leerlingen inzicht te geven in de te behalen doelen met behulp van een leerlijn. Een middel is het portfolio dat de leerling inzicht geeft in zijn/haar vorderingen. Om te kunnen leren zijn de volgende punten van essentieel belang:

-      Eigenaarschap over het leren;

-      Zelf resultaten analyseren;

-      Zelf verantwoordelijkheid nemen voor het eigen leren;

-      Jezelf doelen stellen;

-      Permanent evalueren, reflecteren en bijstellen:

How

Inmiddels hebben we de leerlijn voor rekenen, taal/spelling en lezen m.b.v. de doelen van Stichting Leerplan Ontwikkeling (SLO) inzichtelijk gemaakt voor de leerkracht en de leerling. Deze leerlijnen hebben we gedigitaliseerd en gekoppeld aan ons digitaal portfolio. De onderdelen van het portfolio bestaan uit: 1. Mijn portfolio 2. Dit ben ik 3. Dit kan ik 4. Mijn daltonkwaliteiten 5. Mijn beoordelingen 6. Dit wil ik.

What

Leerlingen vanaf groep 3 werken met een digitaal portfolio. Het digitaal portfolio geeft een overzicht van de totale ontwikkeling van de leerlingen. De leerlingen leggen in het digitaal portfolio verantwoording af voor de keuze van het aanbod, de aanpak, de eigen ontwikkeling en het leerproces.We werken vanuit het onderwijsplatform Google Classroom.

Ons onderwijsidee is inzetbaar op alle (dalton)scholen binnen het PO en VO, omdat het naar eigen inzichten en ideeën ingevuld kan worden. 

Marja Out van Spinoza Lyceum in Amsterdam

Op het Spinoza Lyceum in Amsterdam zijn we op zoek naar een leeromgeving die:

-        duidelijk en makkelijk hanteerbaar is voor leerlingen én docenten

-        differentiëren ondersteunt

-        eigenaarschap bij de leerlingen bevordert.

Wat we willen laten zien is niet zozeer het instrument waar we op zijn uitgekomen, want we hebben gekozen voor het model dat is ontwikkeld op Dalton College Voorburg, o.a. door Anne Overpelt (en die presenteert met Maurice Visser dat model op 13 maart!). We willen laten zien hoe het proces is gegaan, hoe het er nu voorstaat en wat we verwachten voor de toekomst als het gaat om onze DaltonStudieWijzers 2.0!

Lizette Moerman en Lucas Bezembinder van Spinoza20First in Amsterdam

Op het Spinoza20First in Amsterdam zijn we op zoek naar een leeromgeving die:

●       helder, bruikbaar en uniform is voor leerlingen én docenten

●       differentiëren op niveau en tempo door gebruik te maken van de Daltonwaarden

●       verantwoordelijk van de leerlingen bevordert.

●       mogelijkheden biedt tot vakoverstijgend werken

Wat we willen laten zien welke instrumenten wij daarvoor inzetten. Magister.me en Google drive. 

Anne Overpelt van Dalton College Voorburg

Sinds het Dalton College werkt met de daltonzone in klas 1 hebben leerlingen in de brugklas 45 minuten extra daltontijd per dag. Hoe zorg je ervoor dat leerlingen in deze tijd zelfgestuurd aan de slag kunnen? Hoe delen leerlingen deze tijd in? En hoe doe je dat als vakdocent met minder klassikale tijd?

Als (deel)antwoord op deze vragen is er een nieuwe studiewijzer ontwikkeld. Interactief, gebaseerd op leerdoelen, compleet en inflexibel. Leerlingen plannen nu een hele periode (8 weken) vooruit, maken een contract on the job en voeren deze zelfsturend uit, zonder tussentijdse wijzigingen vanuit de docent, maar met tussentijdse reflectie op de uitvoering. Met deze ervaringen hebben wij geleerd dat vrijheid bij de leerling pas kan toenemen als de organisatie structuur en regelmaat biedt. Wij delen graag onze studiewijzers en onze denkwijze over zelfgestuurd leren.

Annemarie Wenke van Wenke Perspectief

Binnen DNO zijn we ons aan het verdiepen in taak. We delen onze vondsten. Tijdens dit DaltonCafé onderzoeken we een vraag waar wij ons ook binnen het DNO nu een klein jaar mee bezig houden, namelijk: hoe leerlingen zelf eigenaar kunnen zijn van het realiseren van de doelen die op het programma staan, wat dat vraagt van de taak en de leeromgeving. De grote vraag voor velen van ons is: Hoe creëren we dit onderwijs waar kinderen én leerkrachten plezier aan beleven en tot hun recht komen? Binnen het DNO zijn we hiervoor aan het herontdekken hoe De Taak, zoals Helen Parkhurst die heeft ontworpen, een instrument is om dit betekenisvolle én relevant onderwijs te realiseren samen met leerlingen. We ontdekken hoe de taak verdieping geeft aan de kernwaarden, samenhang brengt in het aanbod en persoonsvormend onderwijs realiseert waarin de stem van het kind gehoord wordt. Ik zal jullie kort meenemen in onze vondsten, concrete voorbeelden laten zien hoe dit eruit kan zien in de praktijk en kennis laten maken met een aantal denkvragen die we hebben ontwikkeld om het breder gaan denken over de taak op de eigen school een impuls te geven.

Brigitte Witmus van Thomas More Academie in Rotterdam

Onderzoek naar ‘taakkracht’; wat brengt een taak teweeg bij een leerling? Voor het lectoraat van Patrick Sins mag ik een onderzoek opstarten naar het fenomeen ‘daltontaak’. De aanleiding daarvoor is dat de oorspronkelijke door Helen Parkhurst bedachte taken en laboratories niet meer terug te vinden zijn in de Nederlandse daltonscholen van nu. Helen had haar taken volgens strikte richtlijnen geformuleerd, maar die hebben plaatsgemaakt voor een totaal andere vorm. Ook zien we dat taken ook op niet-daltonscholen worden ingezet. Helen Parkhurst gaf daarbij zelf aan: “Lockstep teaching is not efficient, because it is the teacher who does all the work. The Plan creates conditions which enable the learner to learn and experience is the best and indeed, the only teacher” (Self activity.)

De vraag is in hoeverre de taken zoals deze in het hedendaagse dalton(basis)onderwijs worden gehanteerd daarmee overeenkomen. Belangrijker nog: is het mogelijk om de taak meer in de richting van THE PLAN te krijgen? Na een korte uiteenzetting van wat ik hierover verzameld heb, wil ik graag met anderen in gesprek.