Er zijn veel atleten die hebben gezegd dat ze door anabole steroïden harder konden trainen en sneller herstellen. Ze hadden ook moeite om verdere vorderingen te maken (of zelfs de behaalde resultaten te behouden) wanneer ze met de steroïden waren gestopt. Anabole steroïden kunnen een antikatabool effect hebben. Dat wil zeggen dat de drugs de spierafbraak zouden kunnen voorkomen die vaak plaatsvindt bij intensieve trainingen. Deze veronderstelling is momenteel niet helemaal bewezen.

Anabole steroïden kunnen het spierafbrekend effect van hormonen zoals cortisol blokkeren tijdens en na de training. Anabole steroïden kunnen spierafbraak voorkomen die het gevolg is van een intensieve workout en dit zou de hersteltijd verkorten. Cortisol en gerelateerde hormonen, afgescheiden door de bijnierschors, hebben ook receptorcellen binnen de skeletspieren. Cortisol veroorzaakt eiwitafbraak en wordt uitgescheiden tijdens de training om het gebruik van eiwitten als brandstof te verhogen en de ontsteking te onderdrukken die ontstaat door weefselschade.

Anabole steroïden kunnen de binding van cortisol aan zijn receptorplaatsen blokkeren en dit zou spierafbraak voorkomen en het herstel versnellen. Dit is, tijdens het gebruik van de drug, gunstig voor de atleet, maar werkt averechts op het moment dat de atleet daarmee stopt. Er treden hormonale aanpassingen op als gevolg van de abnormale hoeveelheid mannelijke hormoon in het lichaam van de atleet. Cortisol receptorplaatsen en cortisol uitscheiding van de adrenale cortex nemen toe.

Het gebruik van anabole steroïden verlaagt de uitscheiding van testosteron. Mensen die stoppen met het gebruik van steroïden hebben ook te maken met minder mannelijke hormoon dan gebruikelijk is tijdens de ‘af’ periodes. Wanneer de atleet stopt met de drugs, worden de katabole effecten van cortisol versterkt en zowel kracht als spermassa gaan in een snel tempo verloren.

Het reboundeffect van cortisol en zijn receptoren is, voor mensen die anabole steroïden gebruiken, de aanleiding tot verschillende ernstige problemen.
• Een psychologische verslaving is waarschijnlijker vanwege hun afhankelijkheid van drugs. Dit omdat ze snel neigen tot verlies van zowel kracht als omvang op het moment dat ze stoppen met steroïden. Om de de conditionering af te wenden, kunnen de atleten beslissen om de drugs voor langere periodes in te nemen.
• Een langdurig gebruik verhoogt de kansen op ernstige bijwerkingen.
• Cortisol zorgt voor onderdrukking van het immuunsysteem. Hierdoor zijn steroïden gebruikers, in de periode meteen na de inname van steroïden, meer vatbaar voor ziektes zoals verkoudheid en griep.

Psychologische Effecten

Er wordt gespeculeerd door sommige onderzoekers dat het werkelijk effect van anabole steroïden is een “psychosomatische staat” scheppen die gekenmerkt is door gevoelens van welzijn, euforie, verhoogde agressiviteit en stressbestendigheid die het mogelijk maakt voor een atleet om harder te trainen. Zo’n psychosomatische staat zou gunstiger zijn voor ervaren gewichtheffers die de motorische vaardigheden hebben ontwikkeld om maximale kracht uit te oefenen tijdens hun krachttraining. Eiwitrijke en calorische diëten kunnen ook belangrijk zijn om de werking van anabole steroïden te maximaliseren.