प्र.1 ते प्र. 3 साठी सूचना-खालील उतारा वाचा व  प्रश्नांची उत्तरे द्या.

मायाला दोन बहिणी होत्या. तिच्या आईला या तिघींनाही शिकवून स्वत:च्या पायावर उभं करायचं होतं. मायाचे वडील सतत आजारी असत, त्यामुळे आईलाच कष्ट करावे लागत. तिने दुसऱ्यांचे कपडे शिवून अर्थार्जन केले. खूप कष्ट केले पण मुलींच्या शिक्षणासाठी काही कमी पडू दिले नाही.

प्र.4 ते प्र.6 साठी सूचना-खालील उतारा वाचा व  प्रश्नांची उत्तरे द्या.

घराच्या दारासमोर रांगोळी काढण्याची प्रथा आहे. "या, आनंदाने या, घरात पाऊल ठेवा." असे ही रांगोळी सांगते. रांगोळी जात-पात, मित्र-शत्रू असा भेदभाव न करता स्वागत करते. भारतीय संस्कृतीत घरासमोरील रांगोळीला आणखी कांही अर्थ आहेत. एक म्हणजे या घरात सुखशांती आहे. घरातील व्यक्ती एकमेकांवर खूप प्रेम करतात. दूसरा रांगोळी ही एक लक्ष्मणरेषाच आहे. वाईट गोष्टी रांगोळीला ओलांडून येत नाहीत. रांगोळीत अर्थ म्हणजे,

प्र.7 ते प्र.9 साठी सूचना-खालील उतारा वाचा व  प्रश्नांची उत्तरे द्या.

घरात अठराविश्वे दारिद्र्य. लहानपणीच्या आठवणी म्हणजे कधी मिलोच्या भाकरीशिवाय काही खायला मिळालं नाही. दिवस असेच हालात चालले होते. शेती आणि शेतीचा विकास याबाबत नवनवीन कल्पना सुचत होत्या; पण वडिलांना शेतीत नवीन प्रयोग करण्याच्या माझ्या कल्पना पटेनात.

प्र.10 ते प्र.12 साठी सूचना-खालील उतारा वाचा व  प्रश्नांची उत्तरे द्या.

पंढरपूर हे मराठीजनांचे हृदय आहे. महाराष्ट्र सारस्वताचे विद्यापीठ अजून पंढरपूर हेच आहे. ज्ञानेश्वरांनी या विद्यापीठाला जोडून आळंदीस पहिले महाविद्यालय काढले. यानंतर सासवड, त्र्यंबक, पैठण व देहू येथे महाविद्यालये निघाली. या सर्वांचे संमेलन दरसाल आषाढी-कार्तिकीय पंढरीस भरत असते. या संमेलनाचा श्री पांडुरंग हा कायमचा अध्यक्ष ठरलेला आहे. अध्यक्ष नेमण्याची येथे पंचायत पडत नाही. सर्वसामान्य अध्यक्ष पांडुरंग असून लक्षावधी वारकरी हे मराठो वाङमयाचे विद्यार्थी आहेत. यांची जागोजागी भजन मंडळे आहेत. अशारितीने ज्या मराठी भाषेचा उत्सव करण्यासाठी आज आपण येथे जमलो आहोत, ती मराठी भाषा राष्ट्रभर अभ्यासली जात आहे.

प्र.13 ते प्र.15 साठी सूचन- खालील उतारा वाचा व  प्रश्नांची उत्तरे द्या.

भीमाशंकर अभयारण्य म्हणजे किर्र झाडंझुडपं आणि वेली यांचं साम्राज्य. येथे अनेक वेली आणि वनस्पतीत औषधी गुणधर्म आहेत. झाडावर काळतोंडी वानरे धुडगूस घालत असतात. दुर्र. दुर्र.. करणारा शेकरूही येथे नजरेस पडतो. त्याला जायंट स्विरल असेही म्हणतात. राज्यप्राणी म्हणून त्याचाच खास मान आहे. बिबळे, वाघ, ससे, सांबरे, भेकरे, उदमांजरे या प्राण्यांचा वावर आपणास पाहायला मिळतो. रानडुकरे, तरस, खवलेमांजर इत्यादी प्राणीही येथे मोठ्या प्रमाणात आढळतात.