Tôi phát hiện một quái vật nằm một mình ở đàng xa.
Với những cánh tay dài trông như một khối xanh đậm rối bời giữa những tua thép, nó gợi cho tôi hình ảnh của một con bạch tuộc lớn đến từ vùng biển gần đấy. Nhưng đây không phải con quái vật. Đây chỉ là một trong những trò chơi được tổ chức bởi một đoàn xiếc nhỏ thỉnh thoảng đi ngang qua thành phố mà gia đình tôi đang ở. Lúc bấy giờ chỉ có tôi và Jennifer - đứa con gái nhỏ 4-5 tuổi của tôi - đang đứng đó. Tôi đã quyết định tìm một giây phút vui ngắn ngủi, và cũng muốn gây ấn tượng lớn trong cuộc đời của con gái nhỏ của tôi để nó có thể thấy rằng ba của nó đã không hề e ngại để thử những điều mới mẻ.
Vì thế, chúng tôi bước lên con quái vật đó, và bỗng nó quay tròn với một tốc độ khá nguy hiểm trong khi những chiếc dây tua của nó quất lên xuống dữ dội. Thật là khủng khiếp. Tôi bắt đầu sợ rằng một trong những sợi dây mà chúng tôi đang nắm có thể bị đứt và chúng tôi sẽ có thể chết được. Tôi đã thầm cầu nguyện và hứa nguyện với Chúa trong khi tôi ôm chặt Jennifer vào ngực tôi. Tôi nói như thế này: "Lạy Chúa, nếu Chúa cứu sống chúng con ra khỏi chuyến này, con hứa suốt đời con, con sẽ chẳng bao giờ đi như thế này nữa!" Đức Chúa Trời đã nhậm lời cầu nguyện của tôi, con bạch tuộc đã không quay nữa, và tôi đã giữ lời thề nguyện ấy.
Hơn bất cứ lúc nào trong lịch sử, Bắc Mỹ và phần lớn của thế giới đang bùng nổ sự biến đổi - một sự thay đổi nhanh chóng và đáng sợ. Tôi thích gán nó với từ "megachange" - sự biến đổi lớn lao. Nó đã ảnh hưởng trên mọi tổ chức - kinh tế, chính trị, học đường, và Hội thánh - và nó đang diễn ra ở những tầm mức khác nhau: trên quốc gia, trên những tập đoàn, trên từng cá thể. Kết quả đó là cuộc cách mạng đang xảy ra xung quanh chúng ta ở mức sâu xa như chưa từng có trong quá khứ. Một số lời khuyên rất sai đó là chúng ta chỉ cần kiên nhẫn, đến một lúc nào đó mọi thứ đều qua. Tuy nhiên, thực tế là không có một hy vọng nào ở cuối đường hầm. Chúng ta đang leo lên lưng một con bạch tuộc rồi khám phá ra rằng nó sẽ không tha chúng ta.
Sự giải thích cho sự thay đổi lớn lao này là gì? Điều gì đang xảy ra?
Peter Drucker tóm lại một cách chính xác như sau:
"Cứ mỗi vài trăm năm trôi qua trong lịch sử Phương Tây, một sự biến đổi hoàn toàn đã xảy ra. Chỉ trong một vài thập niên, tất cả xã hội tự nó đã tái lập lại – về thế giới quan, về những giá trị căn bản, về cấu trúc chính trị và xã hội, về nghệ thuật, và những tổ chức căn bản. Năm mươi năm sau, một thế giới mới xuất hiện. Rồi những người được sinh ra trong thế giới đó thậm chí không thể hình dung nổi thế giới mà ông cha họ đã từng sống và cũng trong chính thế giới đó cha mẹ họ đã được sinh ra."
Sự nhận xét của Drucker ấy là chúng ta đang sống ở một trong những thời điểm hiếm thấy đó là khi một thế giới quan cũ kỹ (hiện đại - modernism) và những ràng buộc của nó đang chết dần và một quan điểm khác (hậu hiện đại - postmodernism) lại được ra đời.
Nhiên hậu, một sự thay đổi lớn đã xảy ra trong nền văn hóa, khoa học, xã hội, và mọi cơ cấu của chúng ta. Sự thay đổi này biến đổi lớn lao hơn những điều mà thế giới đã từng kinh nghiệm trước đây rất nhiều, và chúng ta bị cuốn vào giữa những thay đổi ấy. Chúng ta đang sống ở thời điểm đáng sợ về gián đoạn hỗn loạn và chắc chắn, chứng kiến những sự cũ chết đi và những điều mới đang hối hả lấp vào những khoảng trống.
Hội thánh đang ở đâu trong tất cả những điều này? Và tình trạng Hội thánh đang như thế nào?
Nan đề
Câu trả lời ấy là, không có gì tốt cả. Trong một quyển sách trước đây, tôi đã lưu ý rằng trong năm 1988 khoảng giữa 80%-85% các Hội thánh ở Bắc Mỹ đã không còn đi lên được nữa hoặc trên đà suy thoái (chết dần). Ngày hôm nay, chúng ta đang ở đầu thế kỷ 21, con số ấy vẫn không thay đổi đáng kể dù rằng làn sóng mạnh mẽ trong việc mở mang Hội thánh. Số lượng những người không đến nhà thờ trong khắp nước Mỹ tiếp tục ở mức cao, có thể cao đến 70-80%. Penny Marler bình luận rằng nếu những thống kê của viện nghiên cứu Gallup hơn suốt 30 năm qua ước lượng rằng 57% dân số tại Mỹ không đi nhà thờ là chính xác, thì ngày nay nhiều người đến Hội Thánh mới phải. Tuy nhiên, điều này không xảy ra.
Dựa trên nghiên cứu và sự cố vấn mục vụ của tôi với nhiều Hội thánh, tôi tin rằng hầu hết các Hội thánh không hiểu được tầm ảnh hưởng của sự biến đổi lớn lao này trên Hội Thánh. Ngay cả khi Hội thánh hiểu được điều đó cũng không biết làm thế nào để đối phó trong mục vụ cách hiệu quả trước khi bị những thay đổi này nhận chìm trong những tiêu chuẩn của hậu hiện đại. Tôi tin rằng phần lớn trong các chủng viện thần học - nơi chuẩn bị con người cho chức vụ - cũng đang ngồi chung trên cùng con thuyền với các Hội thánh. Họ vẫn đang chuẩn bị những mục sư tương lai cho chức vụ trong thế giới hiện đại (modernism) chứ không phải có sự chuẩn bị cho thế giới hậu hiện đại (Postmodernism). Phần lớn các chủng viện trang bị mục sư để làm việc trong một tiếng đồng hồ của buổi sáng Chúa Nhật, nhưng lại không để ý đến hơn 40 tiếng đồng hồ của suốt tuần lễ mà chúng đòi hỏi họ nhiều điều chẳng hạn như ân tứ và những khả năng lãnh đạo, những kỹ năng làm việc với con người, và những lối tư duy và làm việc có chiến lược. Khảo cứu của tôi về kinh nghiệm mục vụ và tham vấn trong Hội thánh cho thấy rằng công tác mục vụ cho một Hội thánh là một chức vụ đòi hỏi năng lực lãnh đạo. Một điều cần thiết ấy là một mục sư không chỉ giảng cho hội chúng nhưng còn hướng dẫn và có mối quan hệ tốt với hội chúng.
Chu Kỳ Sống Của Một Hội Thánh
Giải thích
Thông tin ở trên cho thấy rằng Hội thánh ở Bắc Mỹ không phải chỉ là dậm chân, mà đang suy thoái. Nó đang đối diện với một thách thức tăng trưởng nghiêm trọng. Nó đi qua quãng đường khó khăn của chu kỳ sống và đang trên đà xuống dốc. Trước khi mạo muội đưa ra một giải pháp, tôi muốn tìm sự giải thích cho nan đề. Tôi tin rằng việc thấu hiểu về lý do mà vấn đề tồn tại là một bước quan trọng đối với việc giải quyết vấn đề.
Các chuyên gia đã đưa ra nhiều sự giải thích tại sao Hội thánh Bắc Mỹ đang trong cơn khủng hoảng.
Có nhiều cách có thể đổ thừa. Dựa vào thông tin ở trên, bạn có thể đổ thừa cho Hội thánh về việc không thực thi một công việc tốt hơn ấy là sự truyền giáo và dạy đạo. Nếu 65% số tín đồ là thành viên trong các Hội thánh dậm chân, hoặc đang suy thoái trong sự tăng trưởng thuộc linh, thì không lấy làm lạ khi nhiều Hội thánh lâm vào cơn khủng hoảng.
Bạn cũng có thể đổ thừa những chủng viện và trường Kinh Thánh về sự huấn luyện và đào tạo ra các nhà lãnh đạo Hội thánh.
Một phân tích giáo trình của một trường tiêu biểu có thể cho thấy rằng có rất nhiều điều không được lưu ý về những gì đang xảy ra ở trong văn hóa Bắc Mỹ và sự tác động của chúng cách đặc biệt lên Hội thánh. Dù nhiều chủng viện và đại học Cơ đốc đã bắt đầu sử dụng những kỹ thuật mới, nhưng chương trình giảng dạy không có gì thay đổi.
Theo tôi, vấn đề ở đây không phải là các chủng viện thần học Tin Lành dạy những điều gì, nhưng những điều gì mà họ không dạy.
Nhiều chủng viện thần học Tin Lành dạy Kinh Thánh và thần học, và điều bắt buộc là họ phải làm như thế. Tuy nhiên, họ thường không cung cấp những khóa huấn luyện vững chắc về vấn đề lãnh đạo, những kỹ năng làm việc với con người, những kỹ năng tư duy chiến thuật, và điều này là sự chuẩn bị nghèo nàn cho chức vụ trong một thế giới thu hẹp ngày nay, mà chúng đang trải qua những sự thay đổi căng thẳng và rối bời.
Biểu đồ đường cong xích-ma (Sigmoid)
Thật dễ để đưa ra lời trách cứ. Thật vậy, nhiều người cần thức dậy hay ngẩng đầu dậy vươn ra khỏi đống cát. Tuy nhiên, một sự giải thích lớn lao hơn và mang tính căn bản hơn cho vấn đề ấy là sự trình bày biểu đồ dạng xích-ma. Tổng quát, chúng ta có thể hiểu nhiều hơn về những gì đang xảy ra ở Bắc Mỹ và đặc biệt trong các Hội thánh, nếu chúng ta hiểu khái niệm về hình xích-ma.
NÓ LÀ GÌ?
Chữ xích-ma (sigmoid) đơn giản có nghĩa là “hình chữ S.” Biểu đồ hình chữ S trình bày cho sự phát triển tự nhiên về đời sống cá nhân và mối quan hệ của một người. Nó cũng thể hiện một sự phát triển tự nhiên về những hệ thống sinh học, những cơ cấu, những quan điểm, những nền văn minh, và những tổ chức bao gồm Hội thánh. Biểu đồ xích-ma miêu tả toàn bộ mọi sự trong đời sống có sự bắt đầu, lớn lên, trạng thái bình ổn, và cuối cùng là chết đi. Đây là sự thật của con người. Nó cũng đúng cho những mối quan hệ chẳng hạn như hôn nhân. Nó cũng đúng cho những nền văn minh như đã được chứng minh qua các đế quốc Hy-lạp và La-mã trong quá khứ và trong quốc gia Xô-viết ngày nay.
Hội thánh cũng không nằm ngoài định luật này.
Nói ngắn gọn, thế giới và mọi thứ trong đó, chúng ta thấy đâu đó tất cả đều tuân theo quy luật của biểu đồ xích-ma.
Khi nói đến Hội thánh, biểu đồ xích-ma tiêu biểu về chu kỳ sống căn bản.
Cũng như con người, Hội thánh cũng có một chu kỳ sống. Tổng quát, một Hội thánh được sinh ra và theo thời gian nó lớn lên. Cuối cùng, nó đạt đến trạng thái dừng lại (tột đỉnh), và nếu không có gì được thực hiện để thoát khỏi tình trạng dậm chân ấy, nó bắt đầu suy thoái. Nếu không có điều gì can thiệp vào tiến trình suy thoái, nó sẽ chết. Mỗi một giai đoạn trình bày một thách thức của sự phát triển cho Hội thánh. Sự tăng trưởng, dừng lại, và suy thoái, tất cả Hội thánh đều phải đối diện với những thách thức để Hội thánh được lớn lên. Một vài trường hợp thì tương tự, nhưng phần lớn là riêng biệt tùy vào tình huống đặc thù và vị trí của Hội thánh ở trên biểu đồ xích-ma.
Một thông điệp
Một thông điệp hay bài học về biểu đồ xích-ma đó là tất cả mọi điều tốt (và thậm chí một số điều xấu) cũng sẽ chấm dứt. Trong một thế giới có sự biến đổi thường xuyên và gay cấn, nhiều mối quan hệ và phần lớn những tổ chức không tồn tại được. Một mô hình được thấy đó là chúng tăng trưởng rồi cũng sẽ suy thoái. Thậm chí những cơ cấu và những tổ chức còn mới mẻ, chẳng hạn như một Hội thánh, rồi trong một thời gian cũng chựng lại và sau đó bị chết đi. Dầu rằng tổ chức ấy là gì đi nữa, rồi cũng sẽ đến ngày tàn lụi. Tổ chức đó trở nên dễ vỡ, không còn sinh động nữa, và rồi sẽ chết.
Khái niệm này cũng đã đúng kể từ cuộc sa ngã của con người được ghi lại trong Sáng thế ký chương 3.
Thế nhưng trong thế kỷ 21, sự suy thoái đang xảy ra nhanh hơn bất cứ lúc nào trước đây. Ví dụ, trong phần ba đầu của thế kỷ 20, tiến trình suy thoái tương đối chậm. Phải mất thời gian để sự việc thay đổi và chết đi. Lợi thế trong quá khứ đó là bạn thấy được những dấu hiệu báo động sự thay đổi, và có thời gian để đối phó với sự thay đổi. Tuy nhiên, trong bài viết vào 1994, Charles Handy cảnh báo: “Ngay cả đơn vị dùng để tính thời gian cũng đang bị thu nhỏ một cách đáng sợ. Chúng đã từng được dùng chữ “thập niên”, thậm chí có thể cả “thế hệ” nữa. Nhưng bây giờ chúng còn là “năm”, thậm chí là “tháng”. Gia tốc của sự biến đổi co lại trên mỗi biểu đồ xích-ma.” Tôi có thể nói thêm rằng nó đã co lại không những “năm”, và “tháng,” nhưng trong vài trường hợp nó được tính bằng “ngày”.
Dầu việc xem xét những lý do về sự suy thoái của Hội thánh rất ích lợi, một bài học thực tế đó là sự suy thoái chắc chắn sẽ xảy ra.
Chúng ta có thể học hỏi từ thông tin này và cố gắng khám phá những gì cần phải làm cũng như những gì không nên làm. Dầu vậy, đúng thời điểm sự cuối cùng chắc chắn sẽ xảy ra. Điều này đã xảy ra cho những Hội thánh có đời sống thuộc linh mạnh và những Hội thánh không mạnh lắm trong thế kỷ đầu tiên. Dầu những mục vụ ấy vẫn còn tiếp tục trong Hội thánh của thế kỷ 21. Tuy nhiên, những Hội thánh nguyên thủy là không còn nữa. Nếu bạn đến Trung Đông, bạn sẽ không còn nhìn thấy chúng nữa.
Giải pháp
Khái niệm về biểu đồ Sigmoid (xích-ma) gợi lên một câu hỏi then chốt cho Hội thánh Bắc Mỹ ngày nay: Liệu có điều nào mà một Hội thánh có thể thực hiện để phá vỡ hoặc ít nhất là chặn đứng sự suy thoái và sự chết không? Câu trả lời đó là CÓ, và nó cũng có hai mặt. Thứ nhất, những nhà lãnh đạo được ơn của các Hội thánh, các hệ phái phải bắt đầu những biểu đồ xích-ma mới. Chúng cần phải vươn ra trong những chiều hướng mới. Thứ hai, họ cần có một tiến trình vạch kế hoạch chiến lược để rồi giúp họ bắt đầu một biểu đồ xích-ma mới. Họ cần phải biết làm thế nào để suy nghĩ và hành động trong thế kỷ thứ 21.
MỞ MANG HỘI THÁNH MỚI
Bối cảnh trước tiên trong đó để bắt đầu một biểu đồ xích-ma mới là sự khởi đầu một Hội thánh mới. Sự sinh sản những Hội thánh mới là sự đáp ứng của Hội thánh đầu tiên đối với Đại Mạng Lệnh của Chúa Jesus Christ. Ba cuộc hành trình truyền giáo của Hội thánh được nhìn thấy trong Công vụ 13:1-21:26.
Một số các tổ chức và những hệ phái đã bắt được khải tượng đối với Đại Mạng Lệnh trọng yếu cho tất cả các Hội thánh khắp vùng Bắc Mỹ. Họ đã không chôn vùi đầu mình vào bãi cát để mà ngoảnh mặt đối với mọi thứ đang xảy ra xung quanh họ. Assemblies of God, và Phái Báp-tít miền nam đã tiến sâu trong những chương trình hoạch định kế hoạch cho Hội thánh vào cuối thế kỷ 20. Nhiều hệ phái nhỏ khác chẳng hạn như Missionary Church, Lutheran-Missouri Synod, Evangelical Covenant Church, Church of the Nazarene, và những hội khác cũng đã làm theo cách trên.
PHÁT TRIỂN HỘI THÁNH
Bối cảnh thứ hai cho biểu đồ xích-ma mới là Hội thánh đang phát triển. Chìa khóa đối với sự phát triển liên tục và phục hưng ấy không chỉ là bắt đầu một biểu đồ mới đầu tiên của những Hội thánh (thiết lập Hội thánh mới), nhưng cũng bắt đầu một biểu đồ mới thứ hai trong một Hội thánh đang phát triển trước khi nó chựng lại.
Một sự giải pháp tiên phong (proactive).
Giống như việc thiết lập Hội thánh, đây là sự giải pháp tiên phong. Hội thánh khởi đầu một biểu đồ thứ hai trong khi nó hãy còn mạnh mẽ và tăng trưởng. Đó là trong giai đoạn mà mục vụ hãy còn có thời gian, nguồn lực (nhân lực và tài chính), năng lực, tinh thần, và hãy dấn vào một biểu đồ mới. Tuy nhiên, nhiều người trong Hội thánh sẽ nhìn thấy giải pháp này như là một điều dại dột nếu không nói là điên rồ [họ không học bài học từ những công ty như IBM (Công ty máy điện toán Hoa Kỳ) mà họ đã phạm một sai lầm y hệt và kết quả là không còn phần thị trường mà trước đây họ đã có]. Một nan đề và kẻ thù hàng đầu ấy là tính tự mãn. Tại sao lại bắt đầu một tiến trình mới trong khi mà tiến trình hiện tại đang thành công quá chừng? Một số người lại nói cách mỉa mai: “Nếu nó không hư thì xin đừng sửa!” Ở đây đòi hỏi một bước đột phá của đức tin, khi mà nhu cầu và bằng chứng để hỗ trợ cho một chiều hướng mới không được rõ ràng. Đây là một sự nghịch lý. Những người lãnh đạo phải đi trước dầu rằng hầu như mục vụ hiện tại đang tốt đẹp. Bước đi này tương tự như việc nhảy qua xà mà không nhìn thấy lưới bảo vệ. Người lãnh đạo cần phải có đức tin và một khải tượng mạnh mẽ mới có thể chịu đựng được.
Một giải pháp mang tính phản ứng (reactive):
Phần lớn các nhà lãnh đạo chờ đợi cho đến khi Hội thánh dậm chân chựng lại, hay đang suy thoái, sau đó mới tìm kiếm sự phục hưng. Đây là sự đối phó với cơn khủng hoảng hay một cách thức phản ứng lại. Tuy nhiên, người ta sẽ không lãnh đạo và đối phó hữu hiệu trong khi bị khủng hoảng vì một số lý do. Thứ nhất là người lãnh đạo bị mất uy tín. Họ chính là những người đã đưa tổ chức vào trong tình trạng của sự suy thoái này, vì thế họ không được coi là những lãnh đạo xuất sắc hay đáng tin. Mọi người cũng hưởng ứng cách yếu ớt bởi vì thiếu đi nguồn tài nguyên. Những mục vụ suy thoái giống như con tàu đang bị đắm. Một số người sẽ mau chóng từ bỏ con tàu, và đem theo cả tiền bạc đi cùng. Trong trường hợp này, tinh thần đồng đội cũng thật yếu kém. Tinh thần bị xuống dốc, làm tiêu hao năng lượng cần thiết cho sự phục hưng.
Phải biết mình đang ở đâu.
Ở điểm này có hai câu hỏi quan trọng cho một Hội thánh đang tăng trưởng đó là: Làm thế nào chúng ta biết Hội thánh của chúng ta đang ở đâu trên biểu đồ xích-ma, và khi nào là thời điểm để bắt đầu một biểu đồ thứ nhì? Câu trả lời cho cả hai câu hỏi trên là bạn không thể biết rõ được. Tuy nhiên, sự gợi ý sau đây có thể có ích cho bạn. Thứ nhất, bảo đảm nhất là nên cho rằng mình đang ở rất gần điểm chựng lại. Nếu bạn không ở gần, bạn có thể chắc rằng có một điều là nó đang lấp ló đâu đó từ đàng xa. Cứ mỗi 2 hoặc 3 năm, hãy thẳng thắn chỉ ngón tay bạn vào một tổ chức và nói rằng nó cần một hướng mới. Điều này không phải bởi chỉ ngày nay có nhiều thay đổi, nhưng chúng thay đổi trong một thời gian rất ngắn ngủi.
Nên hỏi một người ngoài cuộc (một mục sư hay một người cố vấn khác) về sự lượng giá của người đó để biết Hội thánh đang ở đâu, bởi vì người đó sẽ khách quan hơn những người đang ở trong cuộc. Những người trẻ trong Hội thánh và những người lãnh đạo trẻ thường ý thức hơn về vị trí của Hội thánh đang ở đâu so với những thành viên lớn tuổi. Những người lớn tuổi và những người lãnh đạo sáng lập có thể ôm chặt những giả định, những quan điểm, hay những mô hình mà nó làm họ không thấy được tình huống thực tế. Đó là lý do tại sao tôi và những người khác khuyên những nhà lãnh đạo lớn tuổi và những mục sư hưu trí không nên ở lại Hội thánh cũ. Một điều rất là quan trọng đó là những người không thể nhìn thấy được biểu đồ mới hãy bước sang một bên, và nên rời Hội thánh. Điều này dường như khắc khe, nhưng Hội thánh là một tổng thể quan trọng hơn so với một nhóm người lãnh đạo cũ. Những người lãnh đạo lớn tuổi này có thể di chuyển đến những Hội thánh khác nơi mà họ có thể chỉ phục vụ với sự ảnh hưởng ít hơn như là một người lãnh đạo thứ cấp hay những phục vụ cho những nhóm nhỏ trong cộng đồng.
Cảnh báo:
Mỗi một Hội thánh là đặc thù riêng biệt. Điều đó cho thấy rằng điều thành công trong Hội Thánh này có thể không thành công tại Hội thánh khác. Việc dời cơ sở thành công đối với Hội Thánh Lakepointe - một Hội thánh lành mạnh, nhưng nó có thể là sự thất bại cho bạn. Và điều này cũng đúng cho việc thay đổi từ một khuôn mẫu truyền thống ra một khuôn mẫu hiện đại hơn, hoặc việc thêm vào những nghi thức lễ, và v.v…
Một số sinh hoạt đem lại kết quả thay đổi sâu sắc hơn những sinh hoạt khác.
Một sự di dời địa điểm hay thay đổi trong khuôn mẫu có thể chỉ mang lại sự thay đổi bên lề mà thôi. Điều này phụ thuộc vào Hội thánh và vào văn hóa, nhu cầu, và những nan đề đặc thù. Thông thường, những sinh hoạt để bắt đầu biểu đồ xích-ma mới đem lại sự thay đổi chủ yếu trong căn bản của một tổ chức chớ không chỉ ảnh hưởng những khía cạnh bên lề. Thường chúng liên hệ đến một sự thay đổi trong quan điểm. Dầu rằng sự dời địa điểm của một Hội thánh hay thay đổi hình thức thờ phượng là một sự lựa chọn, việc khám phá những giá trị trọng tâm và khai triển một khải tượng, và một chiến lược là những điều không thể thiếu được. Khi cả Hội thánh đồng tình và quyết định để đeo đuổi những điều này, thì kết quả hầu như sẽ là khởi điểm của một biểu đồ xích-ma mới.
PHỤC HƯNG HỘI THÁNH
Bối cảnh thứ ba cho việc bắt đầu một biểu đồ xích-ma mới là sự phục hưng những Hội thánh đang dậm chân chựng lại hay những Hội thánh đang chết dần. Hy vọng đó là nó không quá trễ cho Hội thánh được phục hưng. Một Hội thánh chựng lại có thể di chuyển đến một chiều hướng mới, bắt đầu một biểu đồ xích-ma mới trong lúc nó đang bị chựng lại. Tuy nhiên, những vấn đề mới có thể phát sinh. Khi có đủ những người mới bước vào trong Hội Thánh để bù lại cho những người ra đi, những người lãnh đạo có thể thấy chính họ đang phải đương đầu với những thách thức tương tự như những thách thức của các Hội thánh đang tăng trưởng.
Hội thánh chựng lại
Nếu Hội thánh chờ đợi cho đến khi nó bắt đầu chết mới làm sự thay đổi, điều này sẽ được thấy rằng chính đó là phương cách mang tính phản ứng lại thay vì mang tính tiên phong. Ở điểm này có lẽ quá trễ để khởi đầu một biểu đồ xích-ma mới. Hội thánh có lẽ đã sử dụng phần lớn những nguồn lực của mình để cố giữ cho con tàu của mình không bị ngập nước. Một số người còn đầu tư để cố giữ con tàu lủng, nhưng hầu hết sẽ chạy tìm phao thoát nạn. Đối với những người quyết định ở lại với con tàu thấy chính họ đang khốn đốn triền miên với sự ngã lòng. Việc thiết lập Hội thánh mới và bắt đầu một biểu đồ xích-ma mới khó như nhau trong nhiều công việc, Hồi sinh một mục vụ đang suy thoái lại càng khó hơn và hầu như ít thành công hơn. Tuy nhiên, nếu một Hội thánh đang chựng lại muốn sống còn, nó phải được bắt đầu một biểu đồ xích-ma mới càng sớm càng tốt và hãy tin cậy nơi Đức Chúa Trời để lập nên biểu đồ cho hành trình mới.
Kế hoạch chiến lược
Câu trả lời cho nan đề của một Hội thánh suy thoái là phải bắt đầu một biểu đồ xích-ma mới. Điều này đòi hỏi một tiến trình lên một kế hoạch chiến lược cùng với những người lãnh đạo hay là những thuyền trưởng là những người dẫn dắt Hội thánh của họ một cách có hiệu quả qua tiến trình này. Điều bắt buộc đó là hoạch định chiến lược phải là trọng tâm của biểu đồ xích-ma mới. Tiếp theo đây sẽ đưa ra một tổng quan hoặc một sự tổng hợp của tiến trình cho một kế hoạch chiến lược, và nó sẽ được khai triển trong quyển sách này. Nó sẽ giúp bạn nhìn thấy vị trí của từng phần và thể nào tất cả những phần cùng làm việc để đạt đến sự phát triển cho một hội chúng. Bạn có thể thấy sự ích lợi để tra cứu toàn bộ phần mục lục khi bạn đọc phần tiếp theo. Một tiến trình chiến lược được hình dung hay một la bàn hàng hải được chế tạo bởi ba phần riêng biệt, mỗi một phần có vài chi tiết riêng biệt giúp hình dung tương lai của Hội thánh.
Tiến trình được bắt đầu với phần 1 – việc chuẩn bị của người thuyền trưởng (lãnh đạo) trong sự khải tượng tương lai.
Nó bao gồm hai yếu tố nhằm chuẩn bị chức vụ cho những gì sắp xảy đến. Yếu tố thứ nhất trình bày lý do căn bản cho một kế hoạch chiến lược (chương 1). Nó thách thức những nhà lãnh đạo đối phó với những vấn đề cần thiết đã đòi hỏi một kế hoạch chiến lược, và những gì họ tin rằng đó là quan trọng, sự cần thiết của nó, và mục đích của điều đó. Thêm vào đó, nó đặt những vấn đề này vào bản liệt kê gồm 11 thứ cần kiểm tra để giúp cho những người thuyền trưởng trong việc quyết định và phát triển những lý luận của họ. Yếu tố thứ hai chỉ ra sự sẵn sàng của Hội Thánh (hay mục vụ) cho một khải tượng về tương lai: Khám phá ra những giá trị trọng tâm, phát triển một mục vụ, và phát triển một chiến lược gồm năm phần nhằm hoàn thành khải tượng mục vụ (chương 8-12).
Phần 2 sẽ trình bày tiến trình khi đội ngũ lãnh đạo bắt đầu vạch ra tương lai của họ.
Họ sẽ khám phá họ là ai, muốn đi đâu, và làm sao để đến đó. Phần này gồm có bốn yếu tố hướng dẫn những người lãnh đạo và đội ngũ của họ đi qua tiến trình nhìn về tương lai của mục vụ: khám phá những chân giá trị, khai triển sứ mạng, khai triển khải tượng (viễn tượng), và khai triển năm phần của kế hoạch chiến lược ngõ hầu thực hiện được khải tượng và sứ mạng đã đề ra (Chương 8-12).
Phần 3 đưa ra giai đoạn thực hành khi hải hành đoàn bắt đầu cuộc hành trình.
Nó gồm hai yếu tố để đạt những kết quả của giai đoạn tiến trình. Thứ nhất là việc thực thi, và thứ hai là sự lượng giá.
Lãnh đạo Chiến lược
Chìa khóa đối với việc hoạch định chiến lược là lãnh đạo chiến lược. Bạn có thể phát triển một kế hoạch chiến lược tốt nhất trong lịch sử của Hội thánh. Nó có thể được miêu tả trong các tạp chí chuyên môn về thuật lãnh đạo. Bạn có thể xuất bản nó trong một quyển sách và bán cả hàng ngàn bản in. Tuy nhiên, nó sẽ không xảy ra nếu không có ơn tứ và khả năng trong lãnh đạo. Trong một cách nói, đây chính là điều không thể thiếu được. Tôi đã viết quyển sách này để giúp bạn phát triển một kế hoạch nhằm “đụng đến tất cả mọi khía cạnh” và tạo nên sự khác biệt quan trọng trong Hội thánh của bạn. Tuy nhiên, nó sẽ không kết quả nếu không có lãnh đạo giỏi, đặc biệt đối với mục sư quản nhiệm.
Một vài nhận xét về tiến trình
Trước hết, nan đề mà tôi đã từng kinh nghiệm với tiến trình này là những điều đó không nhất thiết diễn ra cách chặt chẽ và thứ tự như nó đã gợi ý. Trong vài trường hợp, một đội ngũ lãnh đạo chiến lược sẽ được nêu ra với một khải tượng ở giai đoạn bắt đầu của tiến trình hay thậm chí một vài chiến lược, và điều ấy sẽ không nhất thiết sẽ làm chìm tàu. Nhưng tôi bắt đầu với những giá trị then chốt bởi vì chúng là nền tảng và sẽ chi phối sứ mạng và khải tượng. Tôi sẽ đề cập đến chiến lược sau vì qua đó chúng ta đạt đến những giá trị, nhưng việc lập kế hoạch không nhất thiết phải tuân theo một mẫu mực này một cách cứng nhắc.
Thứ hai, tôi trình bày tiến trình này cho Hội thánh chung.
Tuy nhiên, tôi cũng sẽ thách thức những mục vụ khác nhau của Hội thánh cũng đi qua một tiến trình như thế. Ví dụ, tôi đòi hỏi bạn khám phá và phát triển những giá trị then chốt cho Hội thánh. Bạn cũng cần khám phá và phát triển những giá trị then chốt cho mục vụ của người lớn, của giới trẻ, và của thiếu nhi chẳng hạn. Nếu một trong những giá trị của Hội thánh là Đức Chúa Trời rất quan tâm đến những người hư mất, thì điều này phải được phản ánh trong giá trị then chốt của lớp người lớn tuổi với sự xác nhận rằng Đức Chúa Trời quan tâm đến những người lớn tuổi lạc mất. Trong lớp tuổi thanh niên, giá trị then chốt cũng nói đến là Đức Chúa Trời quan tâm đến những thanh thiếu niên hư mất, và v.v… Tương tự cũng thế cho những lời xác nhận về sứ mệnh và khải tượng.
Thứ ba, có một “Bản Hướng Dẫn Giải Quyết Những Nan Đề Trong Mục Vụ” ở bên dưới để bạn có thể sử dụng, đặc biệt khi bạn cảm thấy bế tắc. Mục đích là để bạn có thể tham khảo một cách nhanh chóng đối với những nan đề tổng quát trong chức vụ và chỉ cho bạn chương thứ mấy của sách này hướng dẫn cho những nan đề này.
Thứ tư, tôi phải cảnh báo cho những nhà lãnh đạo trước khi họ làm một tiến trình hoạch định chiến lược vì điều này sẽ đòi hỏi sự suy nghĩ cẩn thận và có thể là một kinh nghiệm đau đớn.
Tôi biết bởi tôi đã một lần đưa Hội thánh mà tôi đã hầu việc Chúa đi qua chính tiến trình này. Những người đã dám đeo đuổi hoạch định chiến lược này sẽ gặp phải đâu đó có những vướng mắc. Một số người sẽ khó khăn khi họ nỗ lực để thực hành những thay đổi cần thiết nhằm chỉnh đốn Hội thánh vào trong ý chỉ của Đức Chúa Trời trong Kinh Thánh. Sự trăn trở này liên hệ phần lớn đến cảm xúc của họ (chính họ và những người họ hướng dẫn), và thường những tổn thương về mặt tình cảm đã làm những tiến trình tốt bị lệch hướng và đưa những người lãnh đạo đến sự nản lòng. Tuy nhiên, ai trung thành với tiến trình này sẽ tìm thấy vị ngọt ngào trong chức vụ mà đã từ lâu họ chưa từng nếm trải. Tiến trình hoạch định chiến lược có một phương cách đưa đến niềm hy vọng sinh động trong lòng những ai đã đánh mất niềm hy vọng bởi những khó khăn trong chức vụ.
Cuối cùng, tôi đã kết lại bằng những câu hỏi của sự phản ánh, thảo luận, và áp dụng ở cuối của mỗi chương.
Chúng sẽ không chỉ giúp bạn suy gẫm thông qua tài liệu này trong mỗi phần, nhưng còn giúp bạn trong việc áp dụng một lối suy tư chiến lược và một tiến trình hành động. Để lĩnh hội được nhiều nhất từ quyển sách này, tôi đề nghị rằng bạn đọc lướt nhanh qua sách này, nắm bắt nội dung và sứ điệp cách tổng quát của nó. Sau đó, đọc lại nó cách cẩn thận với Đội Ngũ lãnh đạo trong chức vụ của bạn, trả lời những câu hỏi và làm những gì mà mỗi chương đòi hỏi bạn và chức vụ của bạn trong quá trình bạn đi xuyên suốt đến một tiến trình lập kế hoạch chiến lược.