पाटणा हे बिहार राज्याच्या राजधानीचे शहर आहे. ते गंगेच्या दक्षिण किनाऱ्यावर आहे. एके काळी हे शहर प्राचीन मगध साम्राज्याची राजधानी होते. तेव्हा तिचे नाव होते पाटलीपुत्र. शेरशहा सुरीनेही आपल्या राजधानीसाठी हेच शहर इ.स. 1540 मध्ये निवडले आणि त्याचे नाव अझियाबाद असे ठेवले. 'पत्थर की मशीद' आणि 'मदरसा' ह्या त्याने त्या वेळी बांधलेल्या वास्तू शहरात आजही उभ्या आहेत. येथे एक अतिविशाल मैदान आहे. त्याचे नाव आहे गांधी मैदान. या गांधी मैदानामुळे पाटणा शहराचे दोन भाग झाले आहेत. एका बाजूला बंकीपूर आहे. त्याला कँटोनमेंट भाग म्हणतात. त्या भागात प्रशासकीय कार्यालये आहेत. राज्यपालांचे निवास स्थान असलेले राजभवन येथे आहे. त्या वास्तूत आता राज्य परिवहन मंडळाचे कार्यालय, पाटणा महिला महाविद्यालय आणि शहराचे प्रसिद्ध वस्तुसंग्रहालय आहे. या संग्रहालयात हिंदू आणि बुद्ध दगडी शिल्प वस्तू आहेत. तेथे 15 मी उंच असा अति जुनाट म्हणजेच 2000 दशलक्ष वर्षांचा वृक्षाचा सांगाडा आहे. हा जगातला सर्वांत प्राचीन वृक्ष अवशेष आहे.

            डोळसपणे पाहिल्यास सर्प हे शत्रू नसून मित्र असतात. भारतात मोठ्या प्रमाणात भात, गहू, ऊस यांची शेती केली जाते. या पिकांचे उंदीर, ससे अतिशय नुकसान करतात. त्यांना परस्पर नष्ट करण्यास साप अत्यंत उपयुक्त असतात. उंदीर, ससे यांच्यामार्फत अक्षरशः लक्षावधी टन धान्य नष्ट केले जाते. साप डूक धरतो, पुरातन वास्तूत वास्तव्य करून असतो. अमावास्या, पौर्णिमेला हमखास दंश करतो. या समजुती अत्यंत घातक असतात. त्यासाठी योग्य शिक्षण देणे एक उपाय आहे.