Chương 12: Ảnh Hưởng Xã Hội -- Từ doanh nghiệp đến Phúc Âm hóa
A. Doanh nhân như ánh sáng giữa thương trườngTrong Ma-thi-ơ 5:14--16, Chúa Giê-xu phán: "Các ngươi là ánh sáng của thế gian... Ánh sáng các ngươi hãy soi trước mặt người ta để họ thấy việc lành các ngươi mà ngợi khen Cha các ngươi ở trên trời."
Doanh nhân Tin Lành không chỉ tồn tại trong thị trường -- họ được kêu gọi để ảnh hưởng. Không phải chỉ là lời giảng -- nhưng là đời sống đạo trong môi trường kinh tế thực tế.
1. Doanh nghiệp là bục giảng mở rộng
Nơi làm việc không chỉ để sinh lợi -- mà còn là chỗ truyền rao Phúc Âm qua thái độ, nguyên tắc, và lối sống. Cách đối xử với nhân viên, đối tác, và cộng đồng -- chính là cách rao giảng sống động.
Minh họa: Cô Mary Kay Ash -- sáng lập tập đoàn mỹ phẩm Mary Kay -- nổi tiếng không chỉ vì sản phẩm, mà vì mô hình lãnh đạo đầy tôn trọng, truyền cảm hứng, và kết hợp các giá trị Cơ Đốc như công bằng, khích lệ, và mục tiêu cao hơn lợi nhuận.
2. Ánh sáng đến từ việc sống thật giữa bóng tối
"Hãy ở giữa dòng dõi gian ác... chiếu sáng như đuốc trong thế gian." (Phi-líp 2:15)
Không cần những hành động quá phô trương -- chỉ cần sống ngay thẳng, giữ lời, yêu thương thật, và kiên định với Chúa -- doanh nhân sẽ trở nên khác biệt.
3. Dẫn dắt để thay đổi cộng đồng
Doanh nhân có ảnh hưởng trực tiếp đến nhân viên, khách hàng, nhà cung cấp, cộng đồng địa phương. Khi họ sống đúng nguyên tắc của Lời Chúa -- môi trường xung quanh cũng được biến đổi.
"Muối của đất... nếu mất mặn, lấy gì làm cho mặn lại?" (Ma-thi-ơ 5:13)
Kết luận: Doanh nhân Tin Lành không chỉ là người "làm ăn giỏi" -- mà là người thắp sáng hy vọng, giữ hương vị chân lý, và dẫn dắt thị trường theo giá trị Nước Trời. Phúc Âm hóa thương trường bắt đầu bằng một đời sống thật giữa thương trường.
B. Gây dựng văn hóa doanh nghiệp Cơ Đốc
Văn hóa doanh nghiệp không chỉ là khẩu hiệu treo tường -- mà là linh hồn của một tổ chức. Đối với doanh nhân Tin Lành, đây là nơi để gây dựng môi trường phản ánh giá trị Nước Trời qua từng chính sách, quyết định và mối quan hệ.
1. Nhân phẩm và tôn trọng -- căn bản đầu tiên
"Vì chúng ta là công việc của Ngài, được dựng nên trong Đấng Christ..." (Ê-phê-sô 2:10)
Mỗi nhân viên là hình ảnh Đức Chúa Trời -- và cần được đối xử bằng sự tôn trọng, đào tạo, và nâng đỡ. Văn hóa Cơ Đốc không chấp nhận mắng nhiếc, thao túng hay tạo áp lực phi nhân tính.
2. Trung thực -- xây dựng sự tin cậy bền lâu
"Đức Giê-hô-va ghét cái cân gian lận, nhưng thích cái cân công bình." (Châm ngôn 11:1)
Từ kế toán đến tiếp thị, văn hóa trung thực tạo nên niềm tin lâu dài trong thị trường. Đây là yếu tố sống còn cho các doanh nghiệp tồn tại bền vững và làm sáng danh Chúa.
3. Phúc lợi và công bằng -- phản ánh lòng nhân từ
Cách trả lương, đãi ngộ, giờ giấc và chính sách nội bộ cần phản ánh lòng nhân từ và sự công bình. Văn hóa Cơ Đốc không tối đa hóa lợi nhuận bằng cách hy sinh con người.
Minh họa: Truett Cathy (Chick-fil-A) xây dựng văn hóa nhân ái, khuyến khích nhân viên học Kinh Thánh, nghỉ ngày Chủ Nhật, và giữ tinh thần phục vụ -- không chỉ với khách hàng mà cả trong nội bộ.
Kết luận: Văn hóa doanh nghiệp là nơi Phúc Âm được sống ra mỗi ngày, không phải qua bài giảng -- mà qua cách cư xử, quyết định và đối xử với người khác. Một doanh nhân Tin Lành không chỉ mở công ty -- họ thiết lập một môi trường thuộc linh giữa đời.
Chương 13: Kết Hợp Công Việc & Gia Đình & Hội Thánh
A. Quản lý thời gian, tránh cháy việc & đổ vỡ gia đìnhSự thành công ngoài thị trường không thể đánh đổi bằng sự kiệt sức hay mất mát gia đình. Doanh nhân Tin Lành cần nhìn lại nguyên tắc quản trị theo Thánh Kinh -- Chúa Giê-xu không bao giờ vội vã, nhưng luôn đúng thời điểm.
1. Thứ tự ưu tiên: Chúa -- gia đình -- công việc
"Nhưng trước hết hãy tìm kiếm nước Đức Chúa Trời và sự công chính của Ngài..." (Ma-thi-ơ 6:33)
Không đặt Chúa lên trước, doanh nhân dễ chạy theo mục tiêu sai và kiệt sức. Gia đình là nơi rèn luyện và chăm sóc, không nên bị bỏ bê cho "công việc thánh."
2. Quản trị thời gian và giới hạn rõ ràng
"Mỗi sự việc xảy ra có thời điểm của nó." (Truyền đạo 3:1)
Cần lên lịch nghỉ ngơi, thời gian với vợ/chồng, con cái và cộng đồng đức tin. Lịch họp không nên nuốt mất giờ thờ phượng. Làm việc hiệu quả không đồng nghĩa với làm việc không ngừng.
3. Hợp nhất ba vai trò -- sống trọn vẹn
Không tách biệt giữa "doanh nhân -- tín hữu -- người chồng/vợ". Một người sống trọn vẹn là người biết cách sống một đời -- không ba vai.
Minh họa: C.E.O của ServiceMaster -- William Pollard -- từng viết: "Chúng tôi tin rằng điều gì đúng trong công việc cũng phải đúng trong gia đình. Một người lãnh đạo giỏi không được phép là người chồng tệ."
Tổng kết: Một doanh nhân Tin Lành không sống hai mặt, mà sống một đời sống thống nhất -- nơi công việc, gia đình, và đức tin không cạnh tranh mà hỗ trợ nhau. Đó là sự khôn ngoan được Chúa ban để vừa hiệu quả, vừa bền vững.
B. Gương của Cơ-rê-tu-la và A-qui-la -- cặp vợ chồng doanh nhân truyền giáo
Tân Ước ghi lại nhiều lần nhắc đến cặp đôi A-qui-la và vợ ông là Cơ-rê-tu-la (Priscilla) -- những người không chỉ giỏi nghề làm trại (tentmaking), mà còn là cộng sự trung tín với sứ đồ Phao-lô trong công cuộc truyền giáo.
"A-qui-la và Priscilla... là những người đã liều mạng sống mình vì tôi." (Rô-ma 16:3--4)
1. Làm việc để phục vụ -- không để phục vụ công việcHọ dùng nghề nghiệp để kiếm sống, nhưng không để nghề nuốt trọn đời sống thuộc linh. Nhà của họ trở thành nhà thờ, nơi nhóm họp, dạy dỗ, và tiếp đón đầy tớ Chúa (Công vụ 18:26).
2. Vợ chồng đồng lòng trong sứ mạng
Priscilla không bị lu mờ -- Kinh Thánh nhiều lần ghi tên bà trước A-qui-la, cho thấy sự đồng vai trò và ảnh hưởng. Họ là hình mẫu cho những cặp vợ chồng vừa kinh doanh vừa gây dựng Hội Thánh.
Minh họa: Tập đoàn Jars of Clay (Mỹ) do một nhóm Cơ Đốc nhân điều hành -- họ đồng thời gây dựng sự nghiệp âm nhạc và lập tổ chức từ thiện "Blood:Water Mission" để giúp nước sạch tại Châu Phi -- như Priscilla và A-qui-la hiện đại.
Tổng kết: Cơ-rê-tu-la và A-qui-la là minh chứng rằng gia đình -- kinh doanh -- và Hội Thánh có thể cùng hiện hữu và cùng sinh ích lợi. Khi vợ chồng cùng hướng về Chúa, cùng làm việc, cùng truyền giáo -- doanh nghiệp trở thành công cụ cho Nước Trời.
PHẦN IV: KẾT LUẬN -- DOANH NHÂN VÀ DI SẢN THUỘC LINH
Chương 14: Hướng Đi Cho Thế Hệ Doanh Nhân Trẻ
A. Huấn luyện thế hệ sau -- mentorship thuộc linh
Kinh Thánh không chỉ kể chuyện thành công -- mà luôn có yếu tố truyền thừa. Môi-se có Giô-suê. Ê-li có Ê-li-sê. Phao-lô có Ti-mô-thê. Và trong lĩnh vực doanh nhân Cơ Đốc -- sự huấn luyện thế hệ kế tiếp là chìa khóa để di sản thuộc linh không bị đứt đoạn.
1. Không giữ cho mình -- nhưng trao lại
"Những điều con đã nghe nơi ta... hãy giao phó cho người đáng tin cậy, để họ dạy người khác." (2 Ti-mô-thê 2:2)Người thành công trong kinh doanh và đức tin phải sẵn sàng đầu tư vào thế hệ sau -- không chỉ chia sẻ bí quyết, mà chia sẻ đời sống, sai lầm, và cách giữ đức tin.
2. Gieo tấm gương -- không chỉ lời nói
"Hãy theo gương tôi như tôi đã theo gương Đấng Christ." (1 Cô-rinh-tô 11:1)
Mentorship không phải là giảng dạy trên bục -- mà là đồng hành, để người trẻ thấy cách sống đạo giữa thị trường. Một đời sống chân thành sẽ có sức ảnh hưởng hơn một bài giảng hay.
Minh họa: Truett Cathy từng chủ động dạy dỗ thanh thiếu niên trong hệ thống Chick-fil-A, khuyến khích họ học Lời Chúa và có đời sống ngay thật, dù chỉ là làm thêm trong nhà hàng. Ông viết: "Tôi không chỉ tuyển dụng nhân viên -- tôi tuyển dụng những người cần một người hướng dẫn."
Kết luận: Một doanh nhân Tin Lành không thể coi sự thành công là điểm kết thúc -- mà phải xem đó là khởi đầu cho quá trình truyền thừa. Khi có người trẻ được truyền cảm hứng đúng đắn, họ sẽ vừa kế thừa tài năng, vừa giữ vững đức tin. Đó là di sản thật sự.
B. Đầu tư không chỉ vào tài sản, mà vào con người
Kinh Thánh không lên án của cải -- nhưng luôn nhấn mạnh rằng giá trị lớn nhất là con người. Đức Chúa Trời không cứu hệ thống -- Ngài cứu linh hồn. Một doanh nhân Cơ Đốc cần chuyển từ đầu tư vật chất sang đầu tư thuộc linh.
1. Tài sản sẽ qua đi -- linh hồn còn lại
"Người nào được cả thế gian mà mất linh hồn thì có ích gì?" (Ma-thi-ơ 16:26)
Một doanh nhân Tin Lành phải xác định rằng di sản không chỉ là công ty lớn mạnh, mà là những con người được biến đổi. Những người được bạn dạy dỗ, yêu thương và dẫn đến Đấng Christ mới là thành quả đời đời.
2. Đào tạo -- thay vì điều khiển
"Hãy dạy cho trẻ thơ con đường nó phải theo..." (Châm ngôn 22:6)
Không giữ vai trò kiểm soát, mà đầu tư để người khác lớn lên. Doanh nghiệp Tin Lành không chỉ tuyển dụng, mà còn trao cơ hội phát triển.
Minh họa: David Green -- người sáng lập Hobby Lobby -- từng nói: "Tôi không xây đế chế. Tôi xây con người, và tôi hi vọng họ sẽ nhớ đến Đấng mà tôi phục vụ." Hobby Lobby đã đầu tư vào hàng trăm học bổng, chương trình huấn luyện lãnh đạo trẻ, và bảo trợ nhiều tổ chức truyền giáo.
Kết luận: Thay vì tích lũy để lại tiền bạc -- một doanh nhân Tin Lành để lại di sản thuộc linh. Những con người được truyền cảm hứng, huấn luyện, và sống cho Chúa sẽ là tài sản thật sự còn lại sau khi đời sống này chấm dứt.
Chương 15: Doanh Nghiệp Trong Kế Hoạch Cứu Rỗi
A. Vai trò của "những người giàu trong Chúa"Trong suốt Kinh Thánh, có nhiều người giàu không bị khiển trách -- vì họ dùng của cải đúng cách, đúng mục đích. Những người như Giô-sép ở Ai Cập, Bô-ô ở Bết-lê-hem, Giô-na-than, Giô-xép người A-ri-ma-thê, và Luy-đi -- là ví dụ của những "người giàu trong Chúa."
1. Làm chủ của cải -- không để của cải làm chủ
"Hãy răn bảo người giàu ở đời này đừng kiêu ngạo... hãy giàu trong việc lành." (1 Ti-mô-thê 6:17--18)
Người giàu trong Chúa không phải là người nhiều tài sản -- mà là người dùng tài sản để xây dựng Nước Trời.
2. Sử dụng doanh nghiệp như công cụ sứ mạng
Doanh nghiệp là nơi:
Tạo công ăn việc làm cho người nghèo
Gây dựng môi trường sống đúng đắn
Tài trợ cho công tác giảng dạy, truyền giáo
Làm gương mẫu đạo đức trong xã hội
Minh họa: R.G. LeTourneau -- nhà sáng lập hãng thiết bị công nghiệp LeTourneau Inc., đã dâng 90% lợi nhuận cho công việc Chúa và sống với 10%. Ông gọi mình là "đối tác kinh doanh của Đức Chúa Trời."
Tổng kết: Doanh nghiệp không phải là điều tạm thời -- nếu được dùng đúng cách, đó là công cụ chiến lược trong Kế Hoạch Cứu Rỗi. Người giàu trong Chúa giống như Ê-xơ-tê, Đa-ni-ên, và Giô-sép -- đứng vào đúng vị trí, đúng thời điểm để làm nên lịch sử cứu rỗi.
B. Góp phần cho đại mạng lệnh (Ma-thi-ơ 28:19--20)
Đại Mạng Lệnh không chỉ dành cho giáo sĩ, mục sư -- mà là cho mọi tín hữu. Trong đó có cả giới doanh nhân. Khi Chúa phán: "Hãy đi dạy dỗ muôn dân," Ngài không loại trừ giới thương nhân, mà bao gồm họ.
1. Doanh nhân có thể đi -- hoặc gửi đi
"Vậy hãy đi khiến muôn dân trở nên môn đồ..." (Ma-thi-ơ 28:19)
Không phải ai cũng lên đường truyền giáo -- nhưng doanh nhân có thể tài trợ, bảo trợ, huấn luyện, mở cửa thị trường cho người đi. Họ là nhà tiếp vận cho Đại Mạng Lệnh.
2. Làm môn đồ nơi công sở
"Dạy họ giữ hết mọi điều Ta đã truyền." (Ma-thi-ơ 28:20)
Không cần mở nhà thờ mới -- doanh nghiệp chính là nơi môn đồ hóa. Lãnh đạo công ty có thể dẫn dắt nhân viên trong Kinh Thánh, sống gương mẫu, giúp người khác đến với Đấng Christ qua chính môi trường làm việc.
Minh họa: Công ty Coca-Cola từng tuyên bố sẽ đưa sản phẩm đến mọi ngóc ngách toàn cầu. Một số doanh nhân Cơ Đốc ngày nay dùng mô hình tương tự không để "nước ngọt" đến mọi nơi, mà để Phúc Âm đến mọi môi trường kinh doanh.
Kết luận: Doanh nghiệp không phải ngoại vi trong Kế hoạch của Chúa. Khi được dâng hiến và sử dụng đúng cách, nó trở thành tàu chuyên chở cho Đại Mạng Lệnh. Mọi doanh nhân Tin Lành đều có thể trở nên đồng công với Đấng Christ trong công cuộc cứu rỗi toàn cầu.
LỜI KẾT:
Thưa quý độc giả,
Khi hoàn thành những trang cuối của cuốn sách này, chúng ta nhận ra một điều lớn lao: Đức Chúa Trời không chia cách giữa "thế tục" và "thuộc linh" -- Ngài là Đấng làm chủ cả vũ trụ và thị trường, cả nhà thờ và nhà máy. Mọi lĩnh vực, trong đó có kinh doanh, đều có thể và cần được thánh hóa để trở thành khí cụ cho sự mở mang Vương Quốc Đức Chúa Trời.
Người doanh nhân không chỉ là người tính toán lợi nhuận, mà còn là người giữ vai trò tiên phong trong việc thể hiện ánh sáng Đấng Christ giữa đời sống thực tiễn. Từ những quyết định công việc, cách đãi ngộ nhân viên, đến việc đầu tư tài nguyên cho Phúc Âm -- tất cả đều là phương tiện để "tôn vinh Danh Chúa".
Nguyện mỗi doanh nhân Tin Lành được truyền cảm hứng từ Kinh Thánh, được đầy dẫy Thánh Linh, và được trang bị để sống đúng ơn gọi thuộc linh trong nghề nghiệp đời thường.
Chúng ta không chỉ làm kinh doanh cho bản thân, mà để lại di sản thuộc linh cho thế hệ sau, để đến cuối cùng, khi đứng trước mặt Chúa, chúng ta nghe được lời ấy: "Hỡi đầy tớ ngay lành và trung tín kia, hãy đến hưởng sự vui mừng của Chúa ngươi" (Ma-thi-ơ 25:21).