TRƯỚC GIẢ
● Tác giả sách Gióp không được xác định rõ.

● Truyền thống Do Thái cho rằng có thể là Môi-se, Ê-li-hu, hoặc một văn sĩ khôn ngoan xưa.

● Văn chương theo thể thơ trữ tình -- triết học, khác biệt so với các sách lịch sử.

● Mục tiêu không chỉ tường thuật, mà còn suy tư thần học sâu xa về sự đau khổ, công chính, và công lý của Đức Chúa Trời.

ĐỘC GIẢ
● Dân Y-sơ-ra-ên trong thời kỳ Cựu Ước, đặc biệt những người đang đối diện khổ nạn, bất công, thử thách đức tin.

● Các thế hệ tín hữu sau này cần tìm câu trả lời về vấn đề muôn thuở: "Tại sao người công chính phải chịu khổ?"

● Cộng đồng đức tin toàn cầu -- học hỏi về sự trung tín giữa đau khổ và về sự tể trị của Đức Chúa Trời.

NIÊN ĐẠI
● Thời kỳ câu chuyện xảy ra: có thể vào thời tổ phụ Áp-ra-ham (khoảng 2000--1800 TCN).

● Bằng chứng: Không có đề cập đến luật pháp Môi-se, Đền thờ, hay dân Y-sơ-ra-ên.

● Thời gian sách được viết/ghi lại: có thể từ thời Môi-se (1500 TCN) hoặc thời lưu đày (khoảng 600--400 TCN).

● Đây là một trong những sách xưa nhất của Kinh Thánh.

BỐI CẢNH ĐỨC TIN
● Câu hỏi trung tâm: Đức Chúa Trời có công bằng không khi người công chính chịu đau khổ?

● Đức tin của Gióp: trung tín, ngay thẳng, kính sợ Chúa, dù mất mát tất cả.

● Lời Chúa mặc khải: Đau khổ không chỉ do tội lỗi cá nhân, mà có thể là phương tiện thử thách và bày tỏ vinh hiển Chúa.

BỐI CẢNH TÔN GIÁO
● Thời kỳ tôn giáo còn mang tính gia trưởng: Gióp làm tế lễ thay cho các con mình.

● Niềm tin vào Đức Chúa Trời duy nhất song song tồn tại với quan niệm tà thần của các dân xung quanh.

● Tư tưởng sai lạc phổ biến: đau khổ là bằng chứng của tội lỗi chính ba bạn của Gióp đã lập luận như vậy.

BỐI CẢNH ĐẠO ĐỨC
● Xã hội vẫn còn giữ đạo đức truyền thống: kính trọng người già, bảo vệ người nghèo.

● Tuy nhiên, quan niệm đạo đức còn giản lược: "gặt gì gieo nấy" áp đặt lên mọi hoàn cảnh.

● Câu chuyện Gióp mở ra một tầng đạo đức cao hơn: công chính không đồng nghĩa với không đau khổ.

BỐI CẢNH CHÍNH TRỊ
● Không nhắc rõ vương quốc hay đế chế cụ thể.

● Gióp sống tại đất Út (Uz) -- vùng bán du mục, nằm ngoài lãnh thổ chính trị Israel.

● Xã hội mang tính bộ lạc, người giàu có như Gióp thường có ảnh hưởng chính trị trong cộng đồng.

BỐI CẢNH KINH TẾ
● Gióp là một trong những người giàu có nhất thời đó: nhiều chiên, lạc đà, bò, tôi tớ (Gióp 1:3).

● Tài sản chủ yếu dựa vào chăn nuôi, nông nghiệp và dịch vụ.

● Mất mát kinh tế trong một ngày (mất hết tài sản, con cái) phản ánh sự mong manh của đời sống con người.

BỐI CẢNH ĐỊA LÝ
● Đất Út (Uz) -- có thể nằm ở vùng biên giới Ê-đôm, A-ram hoặc A-rập.

● Nơi giao thoa giữa nhiều dân tộc → cũng là trung tâm các luồng tư tưởng và triết lý.

● Hoàn cảnh thiên nhiên khắc nghiệt: bão tố, bệnh tật, chiến tranh, kẻ cướp -- góp phần làm nổi bật thử thách của Gióp.

NỘI DUNG
I. MỞ ĐẦU: Gióp bị thử thách (Chương 1--2)

1. Gióp là ai? (Gióp 1:1--5)
● Nơi ở: Gióp sống tại đất Út, một vùng ngoài lãnh thổ Y-sơ-ra-ên, cho thấy ông không thuộc dòng dõi Y-sơ-ra-ên nhưng vẫn kính sợ Đức Chúa Trời.

● Đức tính: "Người trọn vẹn, ngay thẳng, kính sợ Đức Chúa Trời, lánh khỏi điều ác." Đây là sự đánh giá của chính Kinh Thánh và cũng là lời xác nhận từ Đức Chúa Trời (1:8).

● Gia đình & tài sản: Có 10 con (7 trai, 3 gái), tài sản lớn (chiên, lạc đà, bò, lừa, tôi tớ). Ông được coi là người giàu có nhất phương Đông.

● Đời sống thuộc linh: Gióp thường xuyên dâng tế lễ cho các con mình, phòng khi họ phạm tội. Điều này cho thấy ông là người cha thuộc linh gương mẫu.

2. Thử thách đến từ Sa-tan (Gióp 1:6--12; 2:1--6)
● Khung cảnh trên trời: Các con trai Đức Chúa Trời đến trình diện, Sa-tan cũng hiện diện. Đây là hình ảnh một "phiên tòa thiên thượng" nhấn mạnh sự chủ quyền của Đức Chúa Trời.

● Sự thách thức của Sa-tan:

○ Sa-tan cáo buộc Gióp chỉ kính sợ Chúa vì lợi ích vật chất.

○ "Há Gióp kính sợ Đức Chúa Trời cách vô cớ sao?" (1:9).

○ Ý nghĩa: Sa-tan muốn chứng minh đức tin con người chỉ là vụ lợi.

● Đức Chúa Trời cho phép:

○ Lần 1: Sa-tan được phép cất đi tài sản và con cái Gióp.

○ Lần 2: Sa-tan được phép đánh thân thể Gióp, nhưng không được cất mạng sống ông.

● Nhấn mạnh: Sa-tan chỉ có thể hành động trong giới hạn Chúa cho phép.

3. Các tai họa liên tiếp (Gióp 1:13--19; 2:7--8)
● Mất mát về vật chất:

○ Người Sê-ba cướp bò, lừa; người Canh-đê cướp lạc đà.

○ Lửa từ trời thiêu rụi chiên và đầy tớ.

● Mất mát về gia đình:

○ Một cơn gió lớn làm sập nhà, giết chết 10 người con cùng lúc.

● Mất mát về sức khỏe:

○ Gióp bị bệnh ghẻ ác nghiệt từ đầu đến chân.

○ Ông ngồi trên đống tro, lấy mảnh sành gãi mình hình ảnh đau đớn, tột cùng của sự khổ nhục.

4. Phản ứng của Gióp (Gióp 1:20--22; 2:9--10)
● Thái độ ban đầu:

○ Gióp xé áo, cạo đầu, sấp mình xuống đất thờ lạy.

○ Ông nói:
"Đức Giê-hô-va đã ban cho, Đức Giê-hô-va đã cất đi; Nguyện danh Đức Giê-hô-va được ngợi khen." (1:21)

● Tránh bệnh tật:

○ Người vợ khuyên: "Ông hãy nguyền rủa Đức Chúa Trời rồi chết đi!"

○ Gióp đáp: "Chúng ta nhận sự lành từ Đức Chúa Trời, há lại chẳng nhận sự dữ sao?"

● Điểm nhấn: Trong tất cả, Gióp không phạm tội cũng không nói lời phạm thượng.

5. Ý nghĩa thần học
● Đức Chúa Trời tể trị: Ngài nắm quyền cho phép và giới hạn sự thử thách.

● Đức tin vô vụ lợi: Sự thờ phượng thật không dựa trên phước hạnh nhận được, nhưng dựa trên chính Đức Chúa Trời.

● Sự hiện diện của Sa-tan: Nhắc nhở rằng có một cuộc chiến thuộc linh thật sự, nhưng quyền năng của Sa-tan bị giới hạn.

● Mầu nhiệm đau khổ: Người công chính có thể chịu khổ không vì tội lỗi cá nhân, nhưng để bày tỏ vinh hiển Chúa.

6. Bài học thực tiễn
● Giữ đức tin trong thử thách: Gióp làm gương cho tín hữu ngày nay trong việc tin cậy Chúa giữa mất mát.

● Sự thờ phượng giữa hoạn nạn: Dù mất tất cả, Gióp vẫn sấp mình thờ lạy.

● Cảnh giác với cám dỗ: Lời khuyên tiêu cực (như của vợ Gióp) có thể làm lung lay đức tin, nhưng người công chính phải đứng vững.

● Thái độ đúng với của cải & sự sống: Tất cả đều thuộc về Chúa, Ngài có quyền ban cho và lấy đi.

Tóm lại: Chương 1--2 mở đầu sách Gióp bằng một bức tranh đầy kịch tính về sự thử thách. Gióp từ người giàu có, hạnh phúc bỗng chốc trở nên tay trắng, bệnh tật và đau thương. Tuy nhiên, ông vẫn giữ đức tin, cho thấy sự thờ phượng thật không dựa vào hoàn cảnh, mà đặt nơi Đức Chúa Trời -- Đấng Tể Trị.