Modern araştırmacılar arasındaki yaygın kanaate göre klasik belâgat düşüncesi kavram, mesâil ve bu içeriğin ta‘lîli bakımından ilk teorik yetkinliğini Abdülkâhir el-Cürcânî’nin (ö. 471/1078-79) Delâilü’l-i‘câz ve Esrârü’l-belâga başlıklı eserlerinde bulmuştur. Pek çok ismin/metnin müşterek katkılarıyla oluşan mezkûr muhtevanın bütünlüklü ve sistematik bir yapı içerisinde tedvini ise Sekkâkî’nin (ö. 626/1229) Miftâh’ı ile tamamlanmıştır. Öyle ki Miftâh’ın telifinden sonra, erken modern döneme kadar bu metni doğrudan ya da dolaylı olarak dikkate almayan herhangi bir belâgat çalışması neredeyse yok gibidir. Cürcânî ve Sekkâkî arasında teorik belâgat metni olarak dikkate alabileceğimiz en önemli çalışma ise Fahreddin er-Râzî’nin Nihâyetü’l-i‘câz’ıdır. Metin, Cürcânî ve Sekkâkî arasında hem tarihsel hem de nazarî bakımından bir köprü mesabesindedir. Nihâyetü’l-i‘câz’ın -müellifin kendi ifadesiyle- Delâil ve Esrâr’ın tasnif ve tertip bakımından gözden geçirilip bütünlüklü bir yeniden ifadesinden ibaret olduğu, öte yandan Sekkâkî’ye Miftâh’ı telif etmesi konusunda ısrarlı biçimde talepte bulunan kişilerden birinin bizzat Râzî olduğu göz önünde bulundurulduğunda, bu durum kendiliğinden açığa çıkar.
Belagat'ın Teşekkülü serisinin üçüncüsünü teşkil eden "Sekkâkî'ye Giden Yolda Râzî ve Nihâyetü'l-Îcâz'ı başlıklı okuma grubunda Nihâyetü’l-i‘câz, klasik belâgat düşüncesinin teşekkülü ve tedvini sürecindeki rolü bakımından okunacaktır. Râzî’nin bu metindeki temel iddiası nedir? Cürcânî’nin eserlerindeki belâgat düşüncesini yöntem ve içerik bakımından ne ölçüde taşımaktadır? Belâgat bilimlerinin tedvini konusunda Râzî ile Sekkâkî arasında ne gibi farklar vardır? Bu ve benzeri sorulara cevap verebilmek amacıyla metnin muhtevası ve sistematiği, mümkün olduğu ölçüde Cürcânî ve Sekkâkî ile karşılaştırmalı biçimde tahlil edilecektir.
Hoca: Dr. Abdullah Yıldırım (İstanbul Medeniyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi)
Son Başvuru Tarihi: 25 Ekim 2022
Süre / Periyot: Kasım 2022 - Ocak 2023 / 10 Oturum / Haftalık
Şartlar
* Arap Dili ve Belagatı, Temel İslam Bilimleri, Felsefe ve Din Bilimleri veya Dilbilimleri alanlarında lisansüstü erkek öğrenci / araştırmacı olmak
* Kaynakları okuyabilecek şekilde Arapça bilmek
* Düzenli ve zamanında katılım göstermek.
* Danışman / Hoca tarafından verilen okuma, yazma, sunum vb. sorumlulukları yerine getirmek.
Notlar
* Program kontenjanı sınırlı olup kabul edilenlerle irtibata geçilecek ve bilgilendirme yapılacaktır.
* Oturumlar Zoom üzerinden online yürütülecektir.
* Gün ve saat ile izlence ve okuma listesi okuma grubuna kabul edilen katılımcılara duyurulacaktır.
