Page 1 of 53
تغذيه كودكان ازتولد تا 12 ماهگي
Page 2 of 53
ويژگيهاي اين دوران:
شيرخواري داراي سه مرحله است:
* اوايل شيرخواري – تولد تا 6 ماهگي – رشد سريع
* اواسط شيرخواري – 6 تا 9 ماهگي – رشد آهسته و سريع
* اواخر شيرخواري – 9- 12 ماهگي – رشد آهسته
تغييرات شگرف در رشد و تكامل كودكان تا يكسالگي، هيچ زمان
ديگري تكرار نمي شود
Page 3 of 53
Breastfeeding is the “key” to survival
Page 4 of 53
تغذيه تا 6 ماهگي:
تغذيه انحصاري با شير مادر تا 6 ماهگي
مزاياي شير مادر براي شيرخوار و مادر
خواص و اهميت آغوز
نكات مهم درباره تغذيه با شيرمادر
شيوه تغذيه با شير مادر (نحوه در آغوش گرفتن)
طرز صحيح پستان گرفتن شيرخوار
طرز دوشيدن شير
Page 5 of 53
تغذيه انحصاري با شيرمادر براي مدت شش ماه يعني :
دريافت فقط شير مادر توسط شير خوار از: - مادرخود
- دايه
- شيردوشيده شده
بدون دريافت غذا و يا نوشيدنيهاي ديگر بجز :
- قطره يا شربت ( ويتامين ، دارو )
Page 6 of 53
مزاياي تغذيه با شير مادربراي كودك
تازه و سالم است و آسان هضم مي شود.
همواره در درجه حرارت مناسب در دسترس است.
امكان ابتلا به بيماري و خطر آلرژي را در شيرخوار كاهش مي دهد.
تماس بدني نزديك كودك با مادر، موجب احساس آرامش و امنيت در او مي شود.
تركيب تغذيه اي شير مادر همگام با رشد كودك تغيير مي يابد.
پيشگيري از برخي از بيماريهاي مزمن مانند بروز چاقي ، ديابت ، فشارخون در بزرگسالي
بهبود سريع بيماريها
افزايش هوش
كاهش بروز حساسيت
Page 7 of 53
مزاياي تغذيه با شير مادربراي مادر
نيازي به آماده سازي شير، شستن شيشه شير وسرپستانك نيست.
* از نظر اقتصادي مقرون به صرفه است.
* موجب رضايت خاطر و آرامش مي شود.
* رحم مادر سريعتر به اندازه قبل از بارداري برمي گردد.
کاهش میزان بروز سرطان پستان و برخی انواع سرطان تخمدان
کمک به مادر برای از دست دادن وزن به طور طبیعی
تقويت رابطه عاطفي بين مادر و نوزاد
تاخير در حاملگي مجدد
هرچه طول دوره شيردهي افزايش يابد، فوائد حاصل از آن بيشتر و موثرتر ظاهر مي شود.
Page 8 of 53
فوايد تغذيه انحصاري با شير مادر در طي روزهاي اول براي شيرخوار(خواص و اهميت آغوز)
كاهش بروز زردي نوزادي به علت اثر مسهل كلستروم
رساندن ايمنوگلوبولين بيشتر با كلستروم /محافظت در برابر ابتلا به عفونت
سرشار از ويتامين آ
دفع سريع مكونيوم
جلوگيري از حساسيت و تحمل نكردن غذا
افزايش طول مدت تغذيه با شير مادر به علت تماس پوست به پوست و مكيدن مكرر
فرصت مناسب براي شيرخوار جهت عدم استفاده از پستانك و شيشه
Page 9 of 53
نكات مهم درباره تغذيه با شيرمادر:
مادراني که سابقه ي خانوادگي آلرژي دارند بايد بدانند که شيرخوار آنها از تغذيه با شير مادر، سود خواهد برد.
شيردهي موفق با دانش و اطلاعات کافي شروع ميشود. کلاسهاي قبل از تولد در بيمارستانها ميتوانند بسيار مفيد باشند.
نقش مشاورين شيردهي بسيار با اهميت است.
مادر بايد از شروع شيردهي بلافاصله پس از تولد و حتي در اتاق زايمان اطلاع داشته باشد.
مادر بايد بداند که تغذيهی انحصاري با شير مادر تا پايان 6 ماهگي و سپس، شروع تغذيهی تکملي بهترين تغذيه است که رشد و تکامل مطلوب را فراهم ميسازد.
مكيدن پستان مادر توسط نوزاد باعث افزايش شير
تغذيه با شير مادر در هر ساعت از شب يا روز
عدم استفاده از شير بطري
اندازه گيري روندرشد جهت اطمينان از كافي بودن شير
خيس كردن پوشك 8-6 بار در روز
وضعيت مدفوع
استفاده از وسيله پيشگيري
Page 10 of 53
روش شير دادن:
بغل گرفتن نوزاد ( گردن نوزاد در زاويه آرنج/صورت مقابل پستان/سر و بدن در يك امتداد/دست نوزاد در پهلو چانه در تماس با پستان)
وضعيت خوابيده به پهلو( در مادران سزارين شده/سر و بدن نوزاد در امتداد يك خط مستقيم /صورت رو به روي پستان مادر/ بيني مقابل نوك پستان /
روش زير بازو ( فوتبالي)- براي موارد دو قلويي
Page 11 of 53
روش شير دادن:
بغل گرفتن نوزاد ( گردن نوزاد در زاويه آرنج/صورت مقابل پستان/سر و بدن در يك امتداد/دست نوزاد در پهلو چانه در تماس با پستان)
وضعيت خوابيده به پهلو( در مادران سزارين شده/سر و بدن نوزاد در امتداد يك خط مستقيم /صورت رو به روي پستان مادر/ بيني مقابل نوك پستان /
روش زير بازو ( فوتبالي)- براي موارد دو قلويي
Page 12 of 53
روش شير دادن:
بغل گرفتن نوزاد ( گردن نوزاد در زاويه آرنج/صورت مقابل پستان/سر و بدن در يك امتداد/دست نوزاد در پهلو چانه در تماس با پستان)
وضعيت خوابيده به پهلو( در مادران سزارين شده/سر و بدن نوزاد در امتداد يك خط مستقيم /صورت رو به روي پستان مادر/ بيني مقابل نوك پستان /
روش زير بازو ( فوتبالي)- براي موارد دو قلويي
Page 13 of 53
نشانه هاي وضعيت صحيح شيرخوردن:
تمام بدن شيرخوار رو به روي مادر و در تماس نزديک با بدن او است
صورت و چانه ی شيرخوار روبروی پستان مادر
دهان شيرخوار کاملاً باز است و لب پايين او به طرف خارج برگشته
قسمتي از هاله ی پستان مادر در بالاي لب فوقاني و قسمت بسيار کمي از آن در زير لب تحتاني ديده ميشود
زبان به حالت مقعر دور تا دورپستان را فرا ميگيرد
مکيدنهاي شيرخوار آرام و عميق است.
صداي قورت دادن شير به خوبي شنيده ميشود.
گونه هايش گرد و برآمده است.
شيرخوار آسوده و خوش حال است.
خودش پستان را رها ميکند و نوک پستان در اين حالت کشيده تر از معمول است ) مادر در هنگام شير دادن دردي احساس نميکند.
Page 14 of 53
مشكلات شيردهي:
خود داري كودك از گرفتن پستان مادر(بیماری/مشکلات دهان وبینی / استفاده از بطری /احتقان پستان /وضعیت نادرست شیردادن و یا پستان گرفتن)
قطع شير مادر و شيردهي مجدد (مکیدن مکرر/استفاده از وسیله کمک شیر)
شكل نوك پستان(کوتاه ، صاف وبلند- فرورفته)
احتقان ، زخم نوك ، عفونت و آبسه پستان (خالی کردن پستان توسط کودک /دوشیدن شیر با دست یا ویا وسیله های مکانیکی و استراحت ندادن به پستان /خوداری از شست و شو مکرر پستان با الکل و صابون یا استفاده از محلول ویا کرم های تحریک کننده نوک پستان / باقی گذاردن یک یا چند قطره شیر مادر روی نوک پستان)
حاملگي مادر( عدم قطع شیر دهی تا زمان شروع انقباض رحمی)
Page 15 of 53
اثرات تغذيه نامحدود با شير مادر
دريافت شير بيشتر
وزن گيري بهتر
كاهش سطح بيلي روبين در روزهاي اول پس از تولد
تداوم بيشتر تغذيه با شير مادر
پيشگيري ازاحتقان و زخم نوك پستان
Page 16 of 53
طرز دوشیدن شیر
نوزاد نارس/ احتقان پستان / کارخارج از منزل /
زمانی از روز انتخاب گردد که پستان پر از شیر است.
10تا 20 دقیقه قبل از دوشیدن شیر / خوردن مایعات گرم و کمی استراحت
رعایت نکات بهداشتی قبل از دوشیدن شیر
آرامش مادر در هنگام دوشیدن شیر
عدم فشار دادن نوک پستان در هنگام دوشیدن شیر
Page 17 of 53
خطر هاي تغذيه مصنوعي :
اختلال در پيوند عاطفي مادر و كودك
افزايش تحمل نكردن غذا و ابتلا به حساسيت
ابتلا بيشتربه عفونت هاي تنفسي و بيماريهاي اسهالي
افزايش خطر ابتلا به برخي بيماريها مانند فشارخون
اسهال هاي مزمن
چاقي
سوء تغذيه و كمبود ويتامين A
بهره هوشي كمتر
افزايش احتمال مرگ و ميز
افزايش خطر ابتلا به كم خوني ، سرطان پستان و تخمدان
احتمال حاملگي زود رس
Page 18 of 53
مصرف قطره مولتي ويتامين و يا آ+د
بنا بر توصيه كميته كشوري تغذيه :
از روز 15 بعد از تولد شروع ميشود.
روزانه 400 واحد ويتامين د موردنياز است كه با دادن 20 قطره آ + د يا 25 قطره مولتي ويتامين تامين ميشود
مصرف آ + د يا مولتي ويتامين تا 12 ماهگي ادامه يابد .(درصورت نياز تا 24 ماهگي)
Page 19 of 53
آماده سازي مادر براي شيردادن
براي موفقيت در شيردهي:
آموزش و کمک های لازم وشناساندن فوايد شير مادر
ايجاد اعتماد به نفس در مادر (كاركنان بهداشتي و اطرافيان)
فعاليت واستراحت متعادل، نداشتن اضطراب وتشويش
سلامت مادرودرمان بيماري
Page 20 of 53
حفظ و تداوم شيردهي
تماس هرچه زودتر مادر با شيرخوار
شير دادن بلافاصله بعد از زايمان (بيهوشي هنگام زايمان ، مصرف دارو و عمل سزارين)
تماس پوست به پوست
توجه به علائم اوليه گرسنگی در شيرخوار
اطمينان از گرفتن صحيح پستان و مكيدن موثر
مكيدن مكرر پستان در روز و شب بنا به خواست شيرخوار
توجه به مدت و دفعات تغذيه از پستان در هر شيرخوار
برنامه غذايي متعادل مادر
ادامه شيردهی تا جای ممکن در صورت وجود بيماری مادر و شيرخوار
Page 21 of 53
علائم اوليه گرسنگي
افزايش حرکات چشم شيرخوار
باز کردن دهان و بيرون آوردن زبان
گذاشتن دست در دهان، مکيدن دست و انگشتان
برگرداندن سر به سمت پستان، حالتهاي خاص صورت قبل از گريه کردن
نق نق کردن
گريه علامت ديررس گرسنگي است.
Page 22 of 53
علائم ديررس گرسنگي
شيرخوار ابرو و پيشاني اش را در هم مي كشد .
شيرخوار دهانش را كاملا باز كرده و سرش را با عصبانيت به اين طرف و آن طرف برده و بازوانش را خم كرده و پاهايش را شبيه به حركات دوچرخه زدن تكان مي دهد .
شيرخوار با دستهاي مشت شده دهانش را جستجو مي كند .
شيرخوار شروع به گريه مي كند . بايد قبل از گريه به ساير نشانهها توجه کرد. در شيرخواري كه گريه مي کند تغذيه مشکلتر است زيرا گريه با تغذيه با شير مادر تداخل ميکند.
Page 23 of 53
علائم سيري
چرخش سر دور از پستان مادر
بستن دهان و شل شدن بدن و دستها
اگر شيرخوار در 2 هفته ی اول عمر، بيشتر از 4 ساعت ممتد خوابيد بايد بيدار شود.
Page 24 of 53
مدت مكيدن پستان
به جاي توجه به ساعت مي بايستي به
شيرخوار خود نگاه كرده و به عملكرد و رفتار وی در زير پستان كه شاخص خوبی براي انتقال شيرمادرمي باشد توجه نمود وحال آنكه فقط مدت زمان سپري شده در زير پستان آگاهي كمي از ميزان واقعي دريافت ما خواهد داد.
Page 25 of 53
مدت مكيدن پستان
بررسی در نوزادان پنج تا هفت روزه نشان داد که تغذيه به مدت 4 دقيقه از هر پستان سبب دريافت 84% حجم کلی شير در 8 دقيقه خواهد شد. در يک مطالعه ديگر، شيرخواران 50% حجم شير يک پستان را در دو دقيقه اول و 80% تا 90 باقيمانده را در مدت چهار تا پنج دقيقه کسب نمودند . مدت مكيدن پستان در هر شيرخوار متفاوت است به طوري كه در يك مطالعه در نوزادان بين پنج تا هفت روزه اين مدت از هفت تا سي دقيقه و متوسط 17.3+/-3.1 دقيقه گزارش شده است .
گرچه بعضي از شيرخواران مي توانند در ده دقيقه اول بيشترين مقدار شير را از پستان دريافت كنند وليكن با روشهاي مختلف مكيدن، تخليه پستان را در زمانهاي متفاوت انجام خواهند داد .
Page 26 of 53
نشانه هاي كافي بودن شير مادر
خواب راحت براي 2 تا 4 ساعت بعد از شير خوردن
افزايش وزن مطلوب شير خوار بر اساس منحني رشد
دفع ادار 6 تا 8 بار به صورت كهنه كاملا" خيس در 24ساعت
( درصورتيكه شير خوار به جز شير مادر مايعات ديگري مصرف نكند)
دفع مدفوع 2 تا 5 بار در روز (با افزايش سن تعداددفعات آن كم ميشود
شادابي پوست، هوشياري و سلامت ظاهري شيرخوار
اگر شيرخواري هر دو پستان را تخليه كند و به خواب نرود يا خوابش سبك باشد و بعداز چند دقيقه بيدار شود و كمتر از حد طبيعي وزن بگيرد نشانه كمبود شير است
Page 27 of 53
تجويز شيرمصنوعی
مطلوب نبودن نمودار رشد شيرخوار
چند قلو يي
بيماري هاي مزمن و صعب العلاج مادر
داروها و مواد راديواكتيو
جدايي والدين در صورتي كه نگهداري شير خوار بر عهده پدر باشد
فوت مادر
فرزند خواندگي ، ضمنا" آموزش هاي لازم به مادر براي ايجاد شيردهي ارائه گردد
مقدار شيرمصنوعي مورد نياز
محروميت كامل از شير مادر هر ماه 8 قوطي
كمك به شير مادر هرماه تا 4 قوطي
Page 28 of 53
بحث و نتیجه گیری
تغذیه انحصاری با شیر مادر در 6 ماه اول زندگی برای رشد و تکامل کودک از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
اکثریت مادران قادر به شیر دهی موفق می باشند بویژه اگر از طرف پزشک و خانواده به او اعتماد به نفس و اطمینان خاطر داده شود و مورد حمایت قرار گیرد.
Page 29 of 53
نقش پرسنل بهداشتی در موفقيت وتداوم شيردهی
متخصص زنان و زايمان: آماده سازی مادر(جسمی و روحی)،
Rooming in (هم اتاقی مادر با نوزاد)
ماماها: آماده سازی مادر درطی دوران بارداری،آموزش عملی شيردهی
پرسنل بيمارستان: آموزش، پرستاری مادر ونوزاد باهم
مديريت بيمارستان: بستری مادر وشيرخوار باهم
متخصص اطفال: آموزش مادر، پدر، خانواده وجامعه، تشويق ، ترويج وحمايت تقذيه با شيرمادر
ساير پزشکان: دارو و .....
تصويب واجرا قوانين ترويج ،تشويق وحمايت
Page 30 of 53
اهميت تغذيه از 6 تا 12 ماهگي:
فعاليت كودك بيشتر شده و در نتيجه نياز او به انرژي نيز بيشتر ميشود.
هنوز غذاي اصلي او شير مادر است و دادن غذا نبايد موجب كم كردن تعداد دفعات شيردهي شود.
حجم معده كودك كوچك است و نبايد آنرا با غذاهاي رقيق وحجيم پر كرد.
زمان شكل گيري عادتهاي غذايي كودك است , ايجاد عادتهاي غذايي خوب مثل مصرف غذاهاي كم نمك و تنوع غذايي به حفظ سلامتي او در سالهاي بعدي عمر كمك ميكند.
Page 31 of 53
تكامل تغذيه اي شيرخواران:
نوزادي كه هنگام تولد فقط قدرت مكيدن دارد ،
حدود 6 ماهگي ميتواند مواد غذايي را كه كمي از شير مادر غليظ تر است با قاشق بخورد .
حدود 7 تا 8 ماهگي قادر است از فنجان نيز استفاده كند و غذاهاي داراي تكه هاي نرم را بخورد.
حدود 9 ماهگي علاقه مند است قاشق را با دست بگيرد ،اگرچه قاشق را پر ميكند ولي وقتي به دهان ميرساند تقريبا خالي شده است.
حدود 10 ماهگي ميتواند غذاها را گاز بگيرد و توانايي او براي جويدن كامل بيشتر شده است.
Page 32 of 53
ادامه
در 11 ماهگي ميتواند با انگشتانش مواد غذايي را بردارد و به دهان بگذارد.
بعد از 12 ماهگي او دوست دارد احساس استقلال بيشتري داشته باشد ، به همين دليل توصيه مي شود هنگام غذا يك قاشق به دست كودك داده و با قاشق ديگري به كودك غذا داده شود.
بين 12 تا 15 ماهگي براي گرفتن فنجان و قاشق از دست بزرگترها تلاش زيادي ميكند و بالاخره تا پايان 2 سالگي در اين امر مهارت كامل پيدا ميكند.
Page 33 of 53
عوامل خطر در دوران تغذيه تكميلي:
در اين دوران اغلب كودكان كشورمان دچار كم وزني و افت رشد
مي شوند كه برخي از علل آن عبارتند از :
شيردهي ناكافي
شروع غذاي كمكي زودتر ازپايان شش ماهگي
شروع غذاي كمكي ديرتر از پايان شش ماهگي
تغذيه كودك با غذاهاي رقيق و يا شكم پركن
روش هاي نادرست غذا دادن به كودك
رعايت نكردن اصول بهداشت غذاي كودك
Page 34 of 53
غذاي مناسب براي تغذيه تكميلي
نرم وسهل الهضم بودن
حجم كم وانرژي بيشتر
قابل دسترس به مواد اوليه آن
ارزان ومناسب عادات غذائي خانواده
تازه، پاكيزه، بهداشتي و پخت كامل
امكان استفاده در حجم كم وبه دفعات
مقوي و مغذي باشد (تأمين انرژي، پروتين، املاح و ويتامين)
Page 35 of 53
اصول تغذيه تكميلي
دادن غذاي كمكي بعداز تغذيه با شير مادر
شروع ازيك ماده غذائي وتدريجاً به مخلوطي از چند نوع
شروع ازمقداركم وافزودن تدريجي آن
فاصله 7-5 روز بين افزودن مواد غذائي مختلف
شروع غذا با غلظت نسبتاً رقيق وافزودن تدريجي آن
عدم اصرار درصورت بي ميلي به غذاي خاص
تهيه تميز، پخت كامل وتوصيه تهيه براي يك وعده
رعايت تنوع درغذاي كمكي
Page 36 of 53
قطره آهن:
براي تامين نياز كودك به آهن توصيه مي شود همزمان با شروع غذاي كمكي يعني از پايان 6 ماهگي تا 24 ماهگي روزانه 15 قطره آهن به كودك داده شود.
Page 37 of 53
عوارض شروع زود غذاي كمكي
حساسيت بيشتر
احتمال ابتلاء به اسهال
تمايل كمتر شير خوار به خوردن شير مادر
Page 38 of 53
باور عموم درشروع زودرس غذاي كمكي شيرخوار
رفتن به محل كار
گريه و تمايل به شيرخوردن بيشتر
احتمال كمبود شيرمادر
جهت طولاني كردن فواصل شيردهي
جهت كمك به خواب بيشتر در شب
Page 39 of 53
عوارض شروع دير غذاي كمكي:
كند شدن رشد كودك و ابتلا به سوء تغذيه
كم شدن پذيرش كودك براي خوردن غذاهاي جديد
به تعويق افتادن عمل جويدن در كودك
Page 40 of 53
شروع و نحوه تغذيه تكميلي:
هفتة اول:
فرني آرد برنج
هفتة دوم:
شير برنج وحريره بادام
هفتة سوم:
انواع سبزيجات
Page 41 of 53
هفتة چهارم: سوپ سبزيجات با گوشت ماه هشتم: زردة تخم مرغ ماه نهم: حبوبات آب ميوه
Page 42 of 53
نمونه اي ازبرنامه غذائي روزانه كودك در انتهاي ماه دهم:
صبح: نصف زرده كامل تخم مرغ +3 قاشق مربا خوري فرني 10 صبح :5 تا 6 قاشق مربا خوري از ميوه رسيده و نرم شده – ظهر: 10-6 قاشق مربا خوري سوپ+ 4-2 قاشق مربا خوري ماست-عصر: 3 قاشق مرباخوري پوره +تكه هاي بيسكوئيت يا نان –شب:10-6 قاشق مرباخوري سوپ+2 قاشق مربا خوري ماست.
Page 43 of 53
مقوي كردن:
اضافه كردن موادي كه فقط انرژي غذا را بيشتر ميكند
مغذي كردن:
اضافه كردن موادي كه علاوه بر انرژي، پروتئين وويتامين واملاح غذا را بيشتر ميكند.
Page 44 of 53
مقوي كردن غذاي كودك:
اضافه كردن شكر و روغن ، انرژي دريافتي كودك را افزايش مي دهد، افزودن روغن به غذاي كودك به دلايل زير توصيه مي شود:
ميزان انرژي موجود آن درمقايسه با مواد غذائي ديگر بيشتر است، حجم غذاي كودك را افزايش نميدهد ولي انرژي غذا بيشتر مي شود ، باعث نرمي و خوشمزگي غذا ميشود.
Page 45 of 53
افزودن موادي كه ويتامين و املاح غذاي كودك را بيشتر ميكند:
اضافه كردن سبزيهاي برگ سبز مانند جعفري، شبت ،گشنيز
و يا هر نوع سبزي موجود در منطقه و اضافه كردن آن به
سوپ يا پلوي كودك و استفاده از سبزيهاي زرد و نارنجي
رنگ كه داراي ويتامين A هستندمانند كدو حلوائي و هويج
Page 46 of 53
افزودن پروتئين بيشتر به غذا:
براي افزودن پروتئين بيشتر به غذا افزودن مقداري گوشت
،اضافه كردن لوبيا و عدس كاملا پخته و له شده بعد از 9ماهگي،
افزودن تخم مرغ بصورت رنده داخل پوره سيب زميني و يا سوپ كودك.
Page 47 of 53
تغذيه كودك 1 تا 2 سال
رشد سريع و فعاليت زياد/ نياز به غذاي بيشتر/حجم معده كوچك /دندان ناكامل
غذاهاي با حجم كم و پرانرژي و زود هضم
به دفعات زياد به كودك غذا داده شود
كودك بايد از غذاي سفره خانواده استفاده كند
علاوه بر شير مادر ، 6-5 بار در شبانه روز به او غذا داده شود
كته هاي مختلف مخلوط با سبزي ها ،حبوبات و گوشت هاي نرم به كودك بدهيد
به كودك كمك شود تا خودش غذا بخورد .
قبل از اضافه كردن فلفل و ادويه ويا چاشني هاي تند به غذاي خانواده غذاي كودك را جدا كنيد
مايعات با قاشق يا فنجان به كودك بدهيد
Page 48 of 53
نحوه از شير گرفتن:
بايد كودك به تدريج از شير گرفته شود.
ابتدا شيردهي در صبح قطع شود پس از يك تا دو هفته شيردهي در طول بعد از ظهر و سرانجام در شب
زماني كه كودك تمايل به شير خوردن داردمادر به زور كودك را از خود دور نكند.
Page 49 of 53
عفونتهاي شايع در كودكان
عفونت هاي حاد تنفسي
بيماريهاي اسهالي
بيماريهاي انگلي : كرمك / ژيارديا
Page 50 of 53
وضعيت كودك درزمان بيماري
بي اشتهاي در دوران بيماري
از دست دادن انرژي و آب بدليل تب
ابتلا مكرر به بيماري هاي تنفسي در طول سال
اختلال در رشد كودك به دنبال بيماري
Page 51 of 53
تغذيه در عفونتهاي حاد تنفسي
زياد كردن تعداد دفعات غذا خوردن در طول بيماري و حداقل دو هفته بعد از آن
استفاده از غذا هايي مانند سوپ ، آش و فرني كه احتياج به جويدن ندارد.
اضافه كردن روغن مايع يا كره چرب تر به غذاي كودك جهت كسب انرژي بيشتر
افزايش تعداد دفعات شير مادر براي كودكان زير 6 ماه
براي كودكان بي اشتها كه پستان مادر را نمي گيرند ، دوشيدن شيرمادر و دادن با قاشق يا فنجان
دادن مايعات فراوان به كودك بالاي 6 ماه در زمان بيماري
Page 52 of 53
تغذيه در بيماريهاي اسهالي
در كودك كمتر از 6 ماه :
به مادر توصيه شود به دفعات بيشتر و طولاني تر در هر وعده به كودك خود شير دهد
در موارد كم آبي شديد از محلول ORS استفاده شود
در كودك بالاي 6 ماه
6 وعده در روز به كودك غذا داده شود
اضافه كردن يك قاشق مربا خوري روغن نباتي مايع به هر وعده غذا
دادن مقدار اضافي غذاهاي آبكي مانند سوپ و...
ار دادن انواع نوشيدني هاي صنعتي مثل آب ميوه صنعتي و نوشابه پرهيز گردد.
Page 53 of 53
پپيشگيري ازبيماريهاي انگلي
شست و شو و ضد عفوني نمودن كامل سبزي و ميوه ها
بهبود روش هاي آماده كردن و نگهداري مواد غذايي
شستن دست ها قبل از تهيه و طبخ غذا
توجه به تغذيه كودك و استفاده از مواد مغذي و مقوي به دفعات
استفاده از آب آشاميدني سالم