Page 1 of 39
عملیات داشت
Page 2 of 39
سال اول : به فاصله زمانی هر 10روز حذف بوته های غیر هم تیپ
سال دوم : بررسی فیزیولوژیک و مرفولوژی و اجزای عملکرد چند کپه
سال سوم : تنها در خصوص ادامه بذور بدست آمده از سال دوم پروژه ، پیگیری انجام شد
Page 3 of 39
کنترل آفات : روشهای بیولوژیک ، زراعی و شیمیایی براساس توصیه فنی
کنترل بیماری : با توجه به اینکه هدف تولید بذر می باشد نه مصرف دانه ، کنترل با دقت بیشتر در مرحله ضد عفونی قبل از بذر پاشی ، مبارزه شیمیایی مرحله برگی و ظهور خوشه ، شناسایی بیماری ها و عوامل موثر در شیوع و پیشگیری آنها
کاهش مصرف آب : توصیه فنی در خصوص مدیریت مصرف آب
Page 4 of 39
عملیات داشت ( تغذیه کودی )
حذف بوته های غیر هم تیپ در مرحله زایشی و تاثیر تغذیه و شرایط محیطی در این مرحله برای خوشه برنج
کود ازته : به صورت پایه و کود سرک
کود فسفره : به صورت پایه
کود پتاسه : به صورت پایه و کود سرک
ریز مغذی (کود های میکرو ) : به صورت سرک
Page 5 of 39
موارد اندازه گیری
شاخصه رشد ( هر 10 روز ) :
اندازه گیری ارتفاع نشا
اندازه گیری تعداد پنجه
اندازه گیری رنگ برگ (L.C.C)
تعداد کپه در متر مربع
تعداد نشا درکپه و فاصله کاشت
اندازه گیری اجزای عملکرد
Page 6 of 39
شاخص اندازه گیری
Page 7 of 39
شاخص اندازه گیری
Page 8 of 39
استفاده از وسایل اندازه گیری درصد قند و سبزینه برگ در کشت ارگانیک
Page 9 of 39
زمان خزانه گيري با توجه به شرايط منطقه و حساسيت رقم متفاوت است
بهترين زمان خزانه گيري در مناطق مختلف زماني است كه خطر سرماي اول فصل تا حدودي سپري شده باشد و ميانگين دماي محيط در حدود 16 درجه سانتي گراد رسيده باشد.
تامین سیستم حرارتی برای زود کشت ( گلخانه جویباری- لوله آب گرم – بخاری - .....)
حداقل دما برای جوانه زنی 8/10 درجه و حداکثر 44 و بهترین درجه 30/32
اصول اولیه پرورش نشاء برنج
Page 10 of 39
شناسنامه نشا و سن برگ
در سن 4 برگی ریشه تاجی خارج می شود
سن 7 برگی و ریشه گره 4 ظاهر می شود
اولین پنجه با ظهور برگ 5 و از محور برگ دوم
سن 7 برگی سه پنجه از محور برگ 2-3-4
در خزانه با تراکم بالا، پنجه محور دو به بالا و گاهی خود دو هم به خواب می رود
گیاهچه بالغ 7/8 برگ و جوان 3.2 برگ و مناسب نشا ماشینی
Page 11 of 39
نشا جوان 3.2 برگ
نشا میان سال 4/6 برگ
نشا بالغ 7/8 برگ
فاصله پهنک برگ دومین برگ در جوان ≥ میان سال ≥ بالغ
عامل اصلی دما در مرحله سبز نمودن هست
زمان نشاکاری نشا جوان 3.2 و نشا میان سال 4/5 برگ و نشا بالغ 7/8 برگ
در نشا میان سال باید هر عاملی که سبب کاهش رشد می شود ، را به سرعت برطرف نمود ( اسیدیته- دما- موادغذایی- نور- ارتفاع آب ....)
در دمای بالا 30/20 نشا 16 روز به 3.2 و در 25/20 نشا 21 روزه و در 20/20 نشا 30 روز به 3.2 خواهد رسید
تراکم بذر 120/150/160/180/200 گرم
Page 12 of 39
PH 5/6/7 تغییرات وزن خشک و رنگ برگ
بعد از سن دو برگه شدن زمان کنترل اسیدیته خاک می باشد.
بعد از 2.4 نشا آغاز هتروتروف و مستقل و مواد غذایی در اطراف قابل جذب بوده و سبب باقی ماندن اندوخته آندوسپرم برای روزهای اوایل نشاکاری می شود.
Page 13 of 39
ريشه چه
ساقه چه
Page 14 of 39
ريشه چه
ساقه چه
Page 15 of 39
رشد مزوكوتيل بذر در اثر استفاده بيش از اندازه خاك پوششي، و افزايش عمق كاشت
مزوكوتيل
Page 16 of 39
وضعیت ریشه برنج
Page 17 of 39
Page 18 of 39
گياهچه نرمال
گياهچه هاي با طول كولئوپتيل زياد
Page 19 of 39
گياهچه نرمال
گياهچه هاي با طول كولئوپتيل زياد
Page 20 of 39
در مرحله سبز نمودن نور باید کم باشد تا برگ اول و دوم سبز شده و ارتفاع نشا بیشتر شود تا ارتفاع 12/15 سانتمتری مناسب برای نشاکاری را پیدا کند.
در خزانه اصلی برای مقاوم نمودن در برابر شرایط سخت و رشد تا سن 3.2 برگی نگهداری شود
در سن 3.2 برگی اولین ریشه های جانبی از گره اول شروع به ظاهر شدن و بهترین زمان برای نشاکاری
ظهور ریشه تاجی ( اتوتروفیک ) مرحله مستقل شدن هست و تراکم بالا مشکل در جذب مواد غذایی
Page 21 of 39
آماده سازي خزانه در زمين اصلي
ابعاد خزانه
عرض بستر خزانه 1/4 متر
ارتفاع 10 سانتيمتر
Page 22 of 39
بررسی سطح آب در پرورش نشا برنج
Page 23 of 39
احداث خزانه به سبک مجید نیک نژاد
( امکان کنترل درجه حرارت و پیش رس نمودن نشا)
Page 24 of 39
مدیریت خزانه در اواسط دوره پروش نشاء
کود سرک – اسید پاشی- ارتفاع آب- هوا دهی- کنترل بیماری- .......
Page 25 of 39
خزانه بعد از برداشتن پوشش پلاستيك
کنترل رنگ برگ با استفاده از LCC
Page 26 of 39
سن نشاءها در زمان نشاءكاري
1
2
3
4
مناسبترين سن نشاء در زمان نشاءكاري در روش مكانيزه مرحله 3/2 برگي مي باشد
Page 27 of 39
نوع خزانه ( بلند – گلخانه جویباری)
نوع بذر زودرس و مقاوم به ورس ( واریته هاشمی پاکوتاه)
تراکم بذر و اصول جوانه زنی بذر
کود دامی و افزایش هوموس خاک
استفاده از بذر مال
مقاوم سازی نشا به سرما
مدیریت آبیاری
سیستم هشدار حرارتی
استفاده از سیستم هواشناسی در تاریخ بذرپاشی و کنترل حرارت
تغذیه برگی
روش نشاکاری و میزان تراکم
مدیریت داشت ( کاهش علف کش و کود ازته – استفاده از سیستم کاهش آبیاری
اصول پیش رس نمودن نشا به منظور کشت مجدد
Page 28 of 39
مطالعه بیشتر
Page 29 of 39
وضعیت لوله آئرانشیم در برنج
هوای وارد شده از سرتاسر حفره های هوایی محیطی و حفره هوایی مرکزی میانگره بالایی ، همراه با هوای وارد شده از حفره های هوادار برگ از سرتاسر آئرانشیم عبور کرده و به نوک ریشه برای تنفس هوازی می رسد.
Page 30 of 39
تاثیر شرایط محیط بر رشد ساقه
طول ساقه : بلند ( مصرف کود زیاد )در مرحله طویل شدن
کوتاه ( مصرف کمبود مواد غذایی و خشکی و سرما ) در مرحله طویل شدن
تعداد گره : زیاد ( تاثیر مثبت کود در مراحل اولیه رشد
کم ( کمبود کود- آب سرد – تراکم بالا- کشت دیر هنگام ) در مراحل اولیه رشد
ضخامت ساقه : ضخیم ( تاثیر کود در مرحله طویل شدن- ساقه اصلی با پنجه
باریک ( کمبود کود در مراحل اولیه پنجه زنی – تراکم بالای )
Page 31 of 39
تاثیر شرایط محیط بر رشد ساقه
یکنواختی شکل ساقه : یکنواخت ( مصرف صحیح کود ) و غیر یکنواخت ( خشکی – آب سرد – بذر پاشی متراکم- گیاهچه مسن- کشت دیرهنگام – مصرف زیاد کود ازته - )
نسبت طول ساقه به خوشه : طول ساقه و خوشه بلند ( وضعیت مناسب تغذیه در مراحل رشد ساقه و خوشه دهی
ساقه بلند و طول خوشه کوتاه ( مصرف کود موثر در طویل شدن و کمبود کود در مرحله طویل شدن)
طول ساقه کوتاه و خوشه بلند ( کود نامناسب در ورحله رویشی و تغذیه مناسب در مرحله طویل شدن – کشت دیر هنگام )
طول ساقه و خوشه کوتاه : تغذیه نامناسب و آب و هوای سرد و خشکی
Page 32 of 39
وزن قاعده ساقه برنج
وزن قاعده ساقه شامل وزن خشک انتهایی بخش طویل شده تا 10 سانتیمتر بالای آن هست.
زیاد : ساقه ضخیم و زن خوشه زیاد و عملکرد بالا
کم : باریک و کوتاه و خوشه کوچک . عملکرد پایین
Page 33 of 39
رابطه ذخیره غذایی در آندوسپرم بذر و پاگیری سریعتر در مزرعه
( بهترین نشا در زمان نشاکاری 10 درصد ذخیره آندوسپرم در بذر )
Page 34 of 39
فاصله پهنک برگ دومین برگ در جوان ≥ میان سال ≥ بالغ که عامل اصلی دما در مرحله سبز نمودن هست
زمان نشاکاری نشا جوان 3.2 و نشا میان سال 4/5 برگ و نشا بالغ 7/8 برگ
در نشا میان سال باید هر عاملی که سبب کاهش رشد می شود ، را به سرعت برطرف نمود ( اسیدیته- دما- موادغذایی- نور- ارتفاع آب ....)
در دمای بالا 30/20 نشا 16 روز به 3.2 و در 25/20 نشا 21 روزه و در 20/20 نشا 30 روز به 3.2 خواهد رسید
تراکم بذر 120/150/160/180/200 گرم
Page 35 of 39
برای یک هکتار سه خزانه به طول 13 متر و عرض 1.80 و به ارتفاع 65 سانتی متر که تعداد 84 جعبه در هر کدام قرار می گیرد
طول و عرض نایلون 15 متر در 3 متر و تعداد 18 لوله 3 متری به فاصله 70 سانتیمتری
بهتر برای جلوگیری از خوابیدن لوله در اثر فشار باد ، آنها را با نخ به همدیگر ببندیم
برای جلوگیری از خسارت باد و طوفان ، روی نایلون را به صورت ضربدری ببندیم
باید دقت شود که در زمان آبیاری ، آب روی جعبه قرار نگیرد
قانون کلی برای آبیاری ، روز آبیاری و شب تخلیه می باشد ( در شبهای سرد کمتر از 15 درجه برعکس عمل شود )
با تشکر از دبیر شاکری ( کلیرد )
Page 36 of 39
نصب یک دماسنج ماکزیمم و مینمم در داخل گلخانه
در روز گرم اگر هوای داخل نایلون بالاتر از 23 درجه باشد باید تهویه شود
نصب توری و پشه بند در ورودی خزانه برای کنترل ورود پروانه ساقه خوار
حداکثر طول خزانه 15 متر باشد و اگر بیشتر از 25 متر باشد در وسط هوای شود
بعد از بلند شدن نشا ( سن دو برگی ) بهتر هست که آب روی جعبه جریان شود
آب سرد نباید مستقیم در خزانه وارد شود
با تشکر از دبیر شاکری ( کلیرد )
Page 37 of 39
برداشت
برداشت در مرحله رسیدگی کامل (برداشت دستی و حذف بوته های غیر هم تیپ)
Page 38 of 39
توجیه اقتصادی
تولید شلتوک در یک هکتار 4600 كيلوگرم (4/6 تن)
با ضریب تبدیل 62%
4600 × 62%= 2858 کیلوگرم برنج سفید
2858× 100/000قیمت برنج= 285/800/000 ریال
4/000/000 هزینه تبدیل و جانبی -285/800/000= 281/800/000
(درآمد تولید برنج سفید )
ميزان بذر تولیدی در يك هكتار 4600 كيلوگرم (4/6تن) قیمت هر کیلو بذر 90000 ریال
4600× 90/000 = 414/000/000 ریال
(درآمد تولید بذر )
Page 39 of 39
نتیجه گیری
رسیدن به هدف جدا نمودن فقط ارقام غیر هم تیپ از طارم و خالص سازی (طارم هاشمی از صمدی ) و همچنین رسیدن به عملکرد بالا و افزایش درآمد خالص کشاوزر و انتقال تکنیک فرآیند تولید بذر از یک پروژهF.F.S به کشاورز و اشاعه به بقیه کشاورزان که دراین پروژه به این اهداف رسیده شد.