Page 1 of 35

١

Page 2 of 35

٢

هپاتیت

از خــانواده پیکورنــا ویروســها و جــنس هپــاتو یروس اســت کــه قــبلا تحــت عنــوان

آنتروویروس 72 طبق بند ي شده است . اما کنون بنام هپات یت عفون ی نام یده مـ ی شـود . ایـ ن

ویروس کروي شکل است و تقارن 20 وجهی دارد. بدون پوشش است , RNA آن مثبت

است. توسط دهان و مدفوع انتقال م ی یابد. دوره کمون آن تقر یبـا 1 ماهـه اسـت . بیمـار ي

مزمن کبد ي ایجاد نمی کند و به نـدرت کـشنده اسـت و هـ یچ تـشانه آنتـ ی ژنـ ی بـا د یگـر

ویروسهاي کبد ي ندارد . انسان و م یمون م یزبانهاي طب یعی ا ین و یروس هستند . نوکلئوکسید

آن در برابر اتر و اس ید از سا یر پ یکورنا و یروسها مقاومتر است و بعلت هم ین مقاومـت با یـ د

در برخورد با ب یماران مبتلا احت یاط کرد. با استفاده از گیرنده هـا ي سـطح سـلولها ي کبـد ي

وارد سلول م ی شود . جزئیـ ات پاتوژن یـ سیته بـرا ي ا یـ ن و یـ روس مـشخص ن یـ ست. از طر یـ ق

دستگاه کوارش فرد را آلوده م ی کند . احنمالا در سلولها ي اوروفـارنکس و اپ یتلیـ ال روده

تکثیر پ یدا می کند. اگرچه انترفرون باعث محدوده شدن ویروس می شود اما سیستم ایمنی

نیز در صدمه زدن به سلولها ي کبدي آلوده به ویروس و حذف آنها از بدن بی تاثیر نیست.

به دنبال ضا یعات سلولهل ی کبد ي یرقان ظاهر م ی شود . ایـ ن و یـ روس از طر یـ ق صـفرا وارد

روده و مدفوع م ی شود و از 10 روز قبل از ظهور علا یـ م و ایجلـد آنتـ ی بـاد ي در مـدفوع

وجود دارد و از طر یق مدفوع منتشر م ی شود . علایم بال ینی آن شامل خستگ ی , بی اشتها ي

, ضعف , تهوع , شکم درد , یرقان , ت یره شـدن رنـگ ادرار اسـت و ا یـ ن بیمـار ي در

افراد بالغ شد ید تر از از کودک ان است . در کودکان اغلب بـدون جلـب توجـه سـپر ي مـ ی

شود و در اکثر موارد بهبود ي کامل حاصل م ی شود . حداکثر ش یوع ا ین ب یماري ب ین سـن ین

30 تا 15 است. در اکثر بیماران مبتلا به هپاتیـ ت A تیتـر Igm بـالا اسـت . لـذا مهمتـر ین

تست مرولوژ ي برسی Igm است که بـه روش راد یوایمنوسـ ی و الیـ زا قابـل انـدازه گ یـ ري

است و همچنین بررسی بیلی روبین هم جهت ارزیابی اختلال کبدي ارزشمند است. درمان

براي ا ین ب یماران وجود ندارد و تزر یق ا یمنوگلوبین براي افراد در تماس با بیمار توصیه می

شود که در دوره کمون باعث کاهش علا یم ب یماري م ی شود . روشـها ي پ یـ شگیري شـامل

Page 3 of 35

٣

رعایت بهداشت در مراکز عموم ی , کنترل بهداشتی آب و مواد غذاي بخصوص شـ یر -

شستن دستها بعد از رفتن دستشو ي وقبل از صرف غذا , ضد عفونی کـردن وسـا یل بیمـار

بسیار موثر است . واکسن نمونه کشته شده است که فقط برا ي مواقع ضرور ي اسـتفاده مـ ی

شود. این و یروس براحت ی در جامعه منتشر م ی شود . محتمل ترن راه سرا یت راه مـدفوع ی-

دهانی از طر یق تماس فرد ي می باشـد . بعـض ی محـصولات رودخانـه ا ي مثـل صـدفها مـ ی

توانند منبع آلودگ ی با و یروس باشند . آلودگی بـا و یـ روس هپات یـ ت A بـه نـدرت از طر یـ ق

سرنگ و سوزن آلوده یا انتقال خون پیش می آید. همودیالیز هیچ نقشی در انتشار آن میان

کارکنان بخش ندارد . شیوع آنت ی بادي در افراد داراي سـطح اقتـصاد ي و اجتمـاع ی پـا یین

بالاتر است . در کشورها ي در حال توسعه و عقب مانده اکثر مبتلایـ ان کودکـان هـستند در

حال که در کشورها ي پ یشرفته ابتلا در سـن ین بـالاتر اسـت . تقریبـا 40 درصـد مـوارد حـاد

هپاتیت توسط هپاتیت A ایجاد شده

ویروس هپاتیت B

این و یروس عامل مولد هپات یت سر است و جزء ویروسهاي کبدي DNA دار طبقـه

بندي م ی شود . از طر یق ما یعات بدن , خون, مقاربت جنس ی ودر ماهها ي آخـر حـاملگ ی از

مادر به جن ین منتقل م ی شود و ابتلا به ا ین ب یمـار ي هـ یچ ارتبـاط ی بـه سـن , فـصل و جـنس

ندارد. داراي دروه کمون متوسط سه ماهه اسـت . در 5 تـا 10 در صـد مبتلا یـ ان تبـد یل بـه

حالت مزمن م ی شود و گاه ی منجر به سرطان کبد م ی شـود . بافـت هـدف ا یـ ن بیمـار ي و

میزبان آن محدود و فقط در کبد , گاهی پانکراس و کلیه انسان و میمون را نیـ ز آلـوده مـ ی

کند. این و یروس کوچک , داراي پوشش, داراي DNA دو رشته و حلقوي که قـسمت ی از

آن تــــــــــــــــک رشــــــــــــــــته اي اســــــــــــــــت وداراي آنـــــــــــــــــزیم

ریورس ترانسکرپ یتاز (RTase (است که ا ین آنـز یم چـسب یده بـه ژنـو م و یـ روس اسـت و

داراي فعالیت ریبونوکلئاز است. این ویروس داراي 3 نوع آنتی ژن مهم به نامهاي آنتی ژن

Page 4 of 35

٤

سطحی, آنتی ژن مرکز ي و یـ ک آنتـ ی ژن د یگـر اسـت . آنتـ ی ژن سـطح ی کـه آنتـ ی ژن

استرالیا نام یده می شود ( بعلت اینکه اولین بار در سرم یک فرد بومی استرالیل که در ظـاهر

سالم شنا سـا یی شـد ). از نظـر شـکل ظـاهر ي دارا ي دو فـرم اسـت : -1 شـکل کـرو ي کـه

فراوانترین نوع این خانواده است. -2 شکل لوله اي یا رشته اي . این آنتی ژن در PH کمتر

از 4 به مدت 6 ساعت پایدار می ماند; ولی در این PHعفونت زایی هپاتیت B از بـ ین مـ ی

رود. این و یروس بـه علـت داشـتن غـشا د ر برابـر اتـر مقـاوم اسـت , PH پـا یین, حـرارت

متوسط, یخ زدن و اشعه ماورا بنفش پا یدار م ی ماند . DNA و یـ روس تما یـ ل ز یـ ادي بـرا ي

ادغام شدن با DNA سلول م یزبان دارد . نسخه بردار ي توسـطو یروس عوامـل نـسخه بـردار

سلول م یزبان کنترل م ی شود . این ویروس 3 روز پس از به سلولهاي کبدي شروع به تکثیـ ر

می نما ید; اما علا یم بال ینی بعلت نا معلوم ی حدود 45 روز بعد ظاهر م ی شود که بستگی به

راه ورود مقدار و یروس و وضعیت فرد مبتلا دارد. علایم بالینی شامل تهوع , استفراغ , بـ ی

اشتهایی شد ید م ی باشد که به دنبال آن یرقان ظاهر می شود ( گرچه هپاتیـ ت بـدون یرقـان

نیز شا یع است ). حدود 85 در صد بیماران کاملا بهبود حاصل پیدا مـ ی کنـد . مـرگ و م یـ ر

بین -7/2 6/0 درصد است که بسته به سن و شرا یط متغ یـ ر اسـت . حـدود 10 تـا 5 در صـد

افراد به هپات یت مزمن م ی شـوند کـه ا یـ ن مبتلا یـ ان منبـع اصـل ی انتـشار و یـ روس در جامعـه

هستند. در اکثر موارد ژنوم و یروس ادغام شده در ژنوم سلولها ي سرطانی دیده می شـود .

درمان اختصاص ی برا ي هپات یت B وجود ندارد . درمان ب یشتر جنبه علامت ی و حفـاظت ی دارد.

انترفرون آلفا ممکن است برا ي هپاتیت مزمن موثر باشد. این ویـ روس انتـشار جهـان ی دارد.

حاملین و یزوس در جهان حدود 200 م یلیون نفر هـستند کـ ه یـ ک میلیـ ون آنهـا در امر یکـا

زندگی مـ ی کننـد . افـراد در معـرض خطـر شـامل شـاغل ین, در مراکزبهداشـت ی و درمـان ی,

کارکنان آزما یشگاهها, کارکنان بانـک خـون , افـراد سـاکن در منـاطق آنـدم یک ( چـ ین,

آفریقـا ..............) نـوزادان متولدشـده از مـادر مبـتلا, معتـادین تزریقـی و افـراد داراي

هموفیلی و در یافت کننـدگان خـون و محـصولات آن . بیـ شترین مـوارد آلـودگ ی بـه ا یـ ن

ویروس در کشورهها ي عقب مانده است بطور یکه 5 درصد نوزذان در هنگام متولد شـدن

و ش یردادن مبتلا م ی شوند . روشهاي پ یشگیري و کنتـرل وجـود دارنـد کـه عبارتنـد از : -1

انجام واکس یناسیون -2 کنترل و جـدا کـردن خونهـ اي آلـوده -3 تزریـ ق ایمنوگلـوب ین بـه