1º BACHARELATO (Común)

1º BACHARELATO (Común)

• INTRODUCIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN

        A ciencia e a tecnoloxía son un dos alicerces da sociedade actual e constitúen o eixe do cambio acelerado en que se ve inmersa a humanidade do século XXI. O seu vertixinoso avance produce cambios significativos que inciden no proceso constante de transformación do mundo e afecta o tecido e a estrutura social de maneira máis relevante ca outros campos do saber.

        O desenvolvemento científico e tecnolóxico, en tanto que proporciona unha mellor comprensión da realidade e aumenta a posibilidade de interactuar sobre o ambiente, contribúe de forma innegable á mellora da calidade de vida nas sociedades occidentais. Con todo, non está exento de riscos e incertezas e suscita problemas sociais e ético–políticos máis aló dos laboratorios, en canto que a cidadanía se ve afectada por decisións en que non tomou parte e que inciden no seu escenario e forma de vida, tanto individual coma colectiva.

        Para unha sociedade democrática é, xa que logo, un reto importante a formación dunha sociedade capaz de comprender e desenvolverse nun mundo en que a ciencia e a tecnoloxía están cada día máis presentes e de participar na toma de decisións, con rigor e fundamento, en cuestións de actualidade e relevancia social para avanzar cara a un futuro sustentable para a humanidade.

        A materia de ciencias para o mundo contemporáneo, común para o alumnado de todas as modalidades de bacharelato, proponse responder a este desafío e contribuír a que todas as persoas posúan un coñecemento científico funcional, susceptible de ser aplicado a contextos diversos; un coñecemento dinámico, en sintonía co desenvolvemento da competencia de aprender a aprender, que capacite para adaptarse e seguir o ritmo da actualidade científica; un coñecemento que facilite o desenvolvemento de actitudes, como as de tolerancia e ausencia de dogmatismo, e que permita actuar como persoas autónomas e críticas capaces de argumentar, xustificar as súas posicións e participar activamente na sociedade.

        Desde esta perspectiva, abordarase a resolución de problemas abertos, tal e como se presentan no mundo real e na sociedade actual, conxugando a aplicación de modelos, teorías e procedementos científicos básicos coa contribución doutras ciencias necesarias para comprender a súa complexidade. O tratamento de cuestións da realidade, cun enfoque local e global, axudará o alumnado a tomar conciencia das distintas dimensións da realidade e fomentará a súa responsabilidade social.

        Na educación secundaria obrigatoria o alumnado xa estudou materias que lle proporcionan unha cultura científica básica. No bacharelato parte do alumnado vai seguir profundando nesta liña. O característico desta materia vai residir no enfoque interdisciplinario, a través da selección de determinados problemas relacionados con problemas reais, abordados desde enfoques CTS (ciencia-tecnoloxíasociedade) que preparen para a participación cidadá.

        Os contidos da materia están estruturados en bloques. No bloque común recóllense aqueles contidos que deben estar presentes nalgunha medida no desenvolvemento de todos os demais, aínda que a súa distribución e tratamento dependerá da súa pertinencia en cada contexto. Os restantes céntranse en ámbitos nos cales se insire algún problema específico merecedor de interese social. A orixe do universo e da vida, a saúde, a xestión sustentable do planeta, así como a biotecnoloxía, as tecnoloxías da comunicación, a nanotecnoloxía e a sociedade do coñecemento, son campos que forman parte do noso presente e futuro inmediato e son susceptibles de ser tratados desde unha perspectiva de divulgación científica,cunha formulación accesible.

        É ineludible a necesidade de integrar e ponderar equilibradamente os contidos de distintos tipos, a conveniencia de que o alumnado traballe en proxectos de grupo; así como desenvolver as competencias para o traballo en equipo e a responsabilidade compartida na xestión dun proceso de investigación.

        Por último, débese ter en conta que os contidos adaptaranse en virtude das necesidades e intereses do alumnado e dos propios avances científicos e tecnolóxicos, para acadar os obxectivos propostos e actuar deacordo cunha ciencia para o mundo contemporáneo.

• CONTRIBUCIÓN DAS ÁREAS E MATERIAS AO LOGRO DAS COMPETENCIAS BÁSICAS (NA ESO).

        O Decreto 126/2008, do 19 de xuño, polo que se establece a ordenación e o currículo de bacharelato na Comunidade Autónoma de Galicia, non inclúe as competencias básicas nesta etapa educativa.

• OBXECTIVOS POR CURSO.

• Coñecer o significado cualitativo dalgúns conceptos, leis e teorías, para formaren opinións fundamentadas sobre cuestións científicas e tecnolóxicas, que teñan incidencia nas condicións de vida persoal e global, e sexan obxecto de controversia social e debate público.
• Formularse preguntas sobre cuestións e problemas científicos de actualidade e tratar de procurar as súas propias respostas, utilizando e seleccionando de xeito crítico información proveniente de diversas fontes.
• Obter, analizar e organizar informacións de contido científico, utilizar representacións e modelos,  facer conxecturas, formular hipóteses e realizar reflexións fundadas que permitan tomar decisións fundamentadas e comunicárllelas aos demais con coherencia, precisión e claridade.
• Adquirir un coñecemento coherente e crítico das tecnoloxías da información, a comunicación e o lecer presentes no seu contorno, propiciando un uso sensato e racional delas para a construción do coñecemento científico, a elaboración do criterio persoal e a mellora do benestar individual e colectivo.
• Argumentar, debater e avaliar propostas e aplicacións dos coñecementos científicos de interese social relativos á saúde, o medio, os materiais, as fontes de enerxía, o lecer etc., para poder valorar as informacións científicas e tecnolóxicas dos medios de comunicación de masas e adquirir independencia de criterio.
• Pór en práctica actitudes e valores sociais como a creatividade, a curiosidade, o antidogmatismo, a reflexión crítica e mais a sensibilidade ante a vida e o medio, que son útiles para o avance persoal, as relacións interpersoais e a inserción social.
• Valorar a contribución da ciencia e a tecnoloxía á mellora da calidade de vida, recoñecendo as súas achegas e as súas limitacións como empresa humana cuxas ideas están en continua evolución e condicionadas ao contexto cultural, social e económico en que se desenvolven.
• Recoñecer nalgúns exemplos concretos a influencia recíproca entre o desenvolvemento científico e tecnolóxico, e os  contextos sociais, políticos, económicos, relixiosos, educativos e culturais en que se produce o coñecemento e as súas aplicacións.

• SECUENCIA DE CONTIDOS

UNIDADE 1:O UNIVERSO E A TERRA

• O universo

• Composición do universo
• Orixen do universo. Teoria do Big Bang
• Evolución do universo
• O futuro do universo

• Galaxias e estrelas

• As galaxias: estructura e tipos
• As estrelas: formación dunha estrela
• Formación dos elementos químicos máis densos

• A exploración do sistema solar

• O sistema solar
• Planetas e satélites

• A Terra

• A formación da Terra
• As capas da Terra

• A tectónica global

• A tectónica terrestre: A dinámica de placas
• Limites de placas
• Consecuencias da dinámica de placas

UNIDADE  2: A ORIXE  E A EVOLUCIÓN DA VIDA

• A orixE da vida

• Principais hipóteses sobre a orixen da vida
• Paso de prebiótes aos primeiros organismos

• Do fixismo ao evolucionismo

• Interpretaciones relixiosas e filosóficas
• Evidencias proporcionadas polos fósiles
• A teoría de Lamarck
• A teoría de Darwin
• O neodarwinismo

• A orixe do ser humano

• Os nosos antepasados
• A hominización
• Os cambios xenéticos condicionantes da especificidade humana

UNIDADE 3:A SAÚDE: UN RETO DE VIVIR MAIS E MELLOR

• Saúde e hábitos de vida saudables

• O concepto de saúde e enfermidades
• Como previr as enfermidades
• Os hábitos saudables

• Saúde e alimentación

• A dieta equilibrada
• Influencia da alimentación nalgunhas enfermidades
• Trastornos alimentarios

• Tipos de enfermidades máis frecuentes: prevención, causas e tratamento

• As enfermedades infecciosas: A sida
• Enfermedades non infecciosas
• O cancro
• As enfermedades psíquicas
• Enfermedades neurodegenerativas
• Enfermedades do sistema inmune

• Presente e futuro da medicina

• Métodos de diagnóstico e tratamentos das enfermedades
• Vacina e inmunidades
• A investigación médica
• A sanidade nos paises do terceiro mundo. Acceso aos medicamentos

UNIDADE  4: A REVOLUCIÓN XENÉTICA E A BIOTECNOLOXÍA

• ADN e xenes. Tecnologías de ADN e biotecnoloxia

• O ADN: estructura e funciones (dogma da biología molecular)
• A biotecnología
• Tecnología do ADN recombinante. Aplicacións

• Xenoma humano e biotecnología ao servizo da saúde

• O xenoma humano: utididade que ten
• A ampliación do ADN
• A terapia xénica

• Biotecnoloxía aplicada a agroalimentación, industria e medio natural

• Que é unha planta transxénica
• Aplicacións da biotecnoloxía á agricultura
• Biotecnoloxía dos alimentos
• A biotecnoloxía e á industria

• Clonación celular. Tecnoloxía aplicada á reproducción humana

• Clonación reproductiva e terapeútic
• Clonación terapéutica e células nai
• Aspectos éticos relacionados coa clonación e as células nais
• Tecnoloxía aplicada á reprodución humana

• A bioética

UNIDADE 5: CARA A UNHA XESTIÓN SOSTIBLE DO PLANETA

• Crecemento ilimitado nun planeta limitado

• A pegada ecolóxica
• Desenvolvemento e enerxía: as enerxías renovables

• Os recursos naturais. A auga

• A auga un recurso vital
• Auga potable: un ben escaso
• Usos e abusos da auga
• A auga en España

• Outros recursos naturais

• O solo, un substrato para a vida (a transformación do solo, uso do solo
• Combustibles fósiles

• Biodiversidade

• Que é a biodiversidade
• Importancia da biodiversidade
• Perda de biodiversidade: causas da perda de diversidade

• A xestión global do planeta

• Sustentaabilidade económica, ecolóxica e social
• Que significa desenvolvemento. Modelos de desenvolvemento
• Os Cumios da Terra e o Cambio Climático

UNIDADE 6: O IMPACTO HUMANO NO SISTEMA TERRA

• O sistema Terra e a poboación humana

• A Terra como sistema
• O impacto global
• O cambio climático: consecuencias do cambio climático

• Aspectos do impacto global: contaminación

• A contaminación: causas e tipos
• A contaminación atmosféricaq
• Contaminación da auga

• Efectos do cambio global. Alteración dos ciclos bioxeoquímicos

• Os ciclos bioxeoquímicos. Causas da súa alteración
• A chuvia ácida
• Alteración da capa de ozono

• Efectos do cambio global: modificación dos escenarios

• A Terra como vertedoiro
• Os residuos: tipos e problemas da súa eliminación
• O solo como substrato. Desertización, deforestación

UNIDADE 7  : OS RISCOS NATURAIS E PROVOCADOS

• Os riscos: tipos e distribución.

• Que son os ricos
• Tipos de riscos
• Prevención e predición de riscos

• Os riscos xeolóxicos. Clases

• Catastrofes xeolóxicas ao longo da historia
• Riscos endóxenos: os volcáns e os terremotos
• Riscos esóxenos: corrementos de terra
• Desprendementos
• Avalanchas
• Fluxos

• Outros riscos

• Riscos meteorolóxicos ou climáticos. Gota fría, tormentas, furacans, tornados
• Riscos físicos. Incendios forestais
• Riscos biolóxicos e tecnolóxicos

UNIDADE 8: DOS SINAIS DE FUME Á ALDEA GLOBAL

• Comunicacións: conceptos básicos

• Os sinais
• A información
• As redes de comunicación
• Servicios das redes de comunicación
• Tecnoloxía usada para procesar a información

• O salto ao mundo dixital

• Sinais dixitais
• Realidade virtual

• O poder dos satélites

• A exploración das comunicacións
• Satélites e antenas parabólicas
• Sistemas de posición GPS
• Teledetección
• A aldea global

UNIDADE 9: TERCEIRO MILENIO. A ERA DO COÑECEMENTO

• Internet a as súas aplicacións

• Que é internet
• Conexión a internet: ADSL, Wi-Fi, WiMas, Bluetooth
• Servicios de internet:

• A era do coñecemento e as súas consecuencias

• TEMPORALIZACIÓN.

1ºAVALIACIÓN.- 21 sesións

UNIDADE 9: DOS SINAIS DE FUME Á ALDEA GLOBAL.- 3 sesións

UNIDADE 10: TERCEIRO MILENIO. A ERA DO COÑECEMENTO.- 3 sesións

UNIDADE 1:O UNIVERSO E A TERRA.- 8 Sesións

UNIDADE 2: A ORIXEN E A EVOLUCIÓN DA VIDA.- 7 sesións

2ª AVALIACIÓN.- 19 sesións

UNIDADE 3:A SAÚDE: UN RETO DE VIVIR MAIS E MELLOR.- 7 sesións

UNIDADE 4: A REVOLUCIÓN XENÉTICA E A BIOTECNOLOXÍA.- 8 sesións

UNIDADE 5: CARA A UNHA XESTIÓN SOSTIBLE DO PLANETA.- 4 sesións

3ª AVALIACIÓN.- 12 sesións

UNIDADE 6: O IMPACTO HUMANO NO SISTEMA TERRA.- 4 sesións

UNIDADE 7: OS RISCOS NATURAIS E PROVOCADOS.- 8 sesións

As restantes sesións adicaranse a realización de probas escritas e a exposicións de traballos.

• CRITERIOS DE AVALIACIÓN.

• Obter, seleccionar e valorar informacións sobre distintos temas científicos e tecnolóxicos de repercusión social e comunicar conclusións e ideas en distintos soportes a públicos diversos, utilizando eficazmente as tecnoloxías da información e comunicación, para formaren opinións propias argumentadas.
• Analizar algunhas achegas científico-tecnolóxicas a diversos problemas que ten formulados a humanidade, e a importancia do contexto político-social na súa posta en práctica, considerando as súas vantaxes e inconvenientes desde un punto de vista económico, ambiental e social.
• Realizar estudos sinxelos sobre cuestións sociais con base científico-tecnolóxica de ámbito local,  facendo predicións e valorando as posturas individuais ou de pequenos colectivos na súa posible evolución.
• Valorar a contribución da ciencia e a tecnoloxía á comprensión e resolución dos problemas das persoas e da súa calidade de vida, mediante unha metodoloxía baseada na obtención de datos, o razoamento, a perseveranza e o espírito crítico, aceptando as súas limitacións e equivocacións propias de toda actividade humana.
• Identificar os principais problemas ambientais, as causas que os provocan e os factores que os intensifican; predicir as súas consecuencias e argumentar sobre a necesidade dunha xestión sustentable da Terra, sendo conscientes da importancia da sensibilización cidadá para actuar sobre os problemas ambientais locais.
• Coñecer e valorar as achegas da ciencia e a tecnoloxía á mitigación dos problemas ambientais mediante a procura de novos materiais e novas tecnoloxías, no contexto dun desenvolvemento sustentable.
• Diferenciar os tipos de doenzas máis frecuentes, identificando algúns indicadores, causas e tratamentos máis comúns, valorando a importancia de adoptar medidas preventivas que eviten os contaxios, que lle dean prioridade aos controis periódicos e aos estilos de vida saudables sociais e persoais.
• Coñecer as bases científicas da manipulación xenética e embrionaria, valorar os pros e contras das súas aplicacións e entender a controversia internacional que suscitaron, sendo quen de fundamentar a existencia dun Comité de Bioética que defina os seus límites nun marco de xestión responsable da vida humana.
• Analizar as sucesivas explicacións científicas dadas a problemas como a orixe da vida ou do universo; facendo fincapé na importancia do razoamento hipotético-dedutivo, o valor das probas e a influencia do contexto social, e diferencialas das baseadas en opinións ou crenzas.
• Coñecer as características básicas, as formas de utilización e as repercusións individuais e sociais dos últimos instrumentos tecnolóxicos de información, comunicación, lecer e creación, e valorar a súa incidencia nos hábitos de consumo e mais nas relacións sociais.

• MINIMOS ESIXIBLES.

UNIDADE 1:O UNIVERSO E A TERRA

• O universo: composición e orixen (Big Bang).
• Galaxias e estrelas. Estrutura e tipos de estrelas. Formación dos elementos químicos máis densos
• A exploración do sistema solar: O sistema solar: planetas e satélites
• A Terra: A formación da Terra. As capas da Terra
• A tectónica global: dinámica de placas

UNIDADE 2: A ORIXE E A EVOLUCIÓN DA VIDA

• A orixe da vida. Principais hipóteses
• Interpretacións relixiosas e filosóficas
• Evidencias proporcionadas polos fósiles
• Teorias evolucionistas (Lamarck, Darwin, neodarwinismo)
• A orixe do ser humano: os nosos antepasados. Hominización

UNIDADE 3:A SAÚDE: UN RETO DE VIVIR MAIS E MELLOR

• O concepto de saúde e enfermidades. Os hábitos saudables
• Saúde e alimentación: a dieta equilibras. Enfermidades relacionadas coa alimentación
• Tipos de enfermidades máis frecuentes: infecciosas (SIDA), non infecciosas (Cancro) psíquicas, neurodexenerativas, inmunitarias

• Presente e futuro da medicina
• A sanidade nos paises do terceiro mundo. Acceso aos medicamentos

UNIDADE 4: A REVOLUCIÓN XENÉTICA E A BIOTECNOLOXÍA

• ADN e xenes. Tecnoloxías de ADN e biotecnoloxia. Tecnoloxía do ADN recombinante
• Xenoma humano e biotecnoloxía ao servizo da saúde. A terapia xénica
• Que é unha planta transxénica
• Biotecnoloxía dos alimentos
• A biotecnoloxía e á industria
• Clonación celular. Clonación reprodutiva e terapéutica, células nai
• A bioética

UNIDADE 5: CARA A UNHA XESTIÓN SOSTIBLE DO PLANETA

• A pegada ecolóxica
• As enerxías renovables

• Os recursos naturais. A auga,o solo, combustibles fósiles
• Biodiversidade. Importania da biodiversidade. Perda de biodiversidades: causas
• A xestión global do planeta

• Que significa desenvolvemento. Modelos de desenvolvemento
• Os Cumios da Terra e o Cambio Climático

UNIDADE 6: O IMPACTO HUMANO NO SISTEMA TERRA

• O sistema Terra e a poboación humana
• A Terra como sistema. O impacto global. O cambio climático
• A contaminación: causas e tipos. Contaminación atmosférica. Contaminación da auga
•  Alteración dos ciclos bioxeoquímicos
• A chuvia ácida
• Alteración da capa de ozono
• A Terra como vertedoiro
• Os residuos: tipos e problemas da súa eliminación
• Solo como substrato. Desertización, deforestación

UNIDADE 7: OS RISCOS NATURAIS E PROVOCADOS

• Os riscos: tipos e distribución.
• Os riscos xeolóxicos. Clases
• Os volcáns e os terremotos
• Riscos esóxenos: corrementos de terra, desprendementos, avalanchas, fluxos
• Outros riscos: meteorolóxicos( gota fría, tormentas, furacáns....), físicos( incendios forestais), biolóxicos

UNIDADE 8: DOS SINAIS DE FUME Á ALDEA GLOBAL

• Comunicacións: conceptos básicos
• O salto ao mundo dixital

• Sinais dixitais
• Realidade virtual

• O poder dos satélites

• Satélites e antenas parabólicas
• Sistemas de posición GPS
• Teledetección
• A aldea global

UNIDADE 9: TERCEIRO MILENIO. A ERA DO COÑECEMENTO

• Internet a as súas aplicacións

• Que é internet (ADSL, Wi-Fi, WiMas, Bluetooth)

• A era do coñecemento e as súas consecuencias

• PROCEDEMENTOS DE AVALIACIÓN.

A avaliación é un elemento fundamental do proceso de ensinanza-aprendizaxe, xa que permite obter información de como se está a realizar, coa finalidade de reaxustar a intervención educativa,en función dos datos obtidos.

Ten dous ámbitos de aplicación: O primeiro considera as adquisicións realizadas polos alumnos ao longo do proceso e terá que contemplar conceptos, procedementos, actitudes e hábitos de traballo. O segundo consiste en avaliar o proceso de ensinanza, a práctica docente.

Realizaranse tres tipos de avaliación cos alumnos: inicial, puntual e continua. A avaliación inicial permite determinar os coñecementos previos dos alumnos acerca dos obxectivos que se van traballar. A avaliación puntual valora aspectos conceptuais, mentres que  a avaliación continua, céntrase nos procedementos, actitudes e hábitos de traballo.

• INSTRUMENTOS DE AVALIACIÓN.

Os elementos escollidos para valorar o proceso de ensinanza-aprendizaxe,  teñen en conta os dous ámbitos de aplicación da avaliación, en primeiro lugar aparecen os instrumentos empregados para valorar o traballo dos alumnos e a continuación menciónanse os empregados para analizar a práctica docente.

• Instrumentos de avaliación da aprendizaxe dos alumnos:

• Proba de avaliación inicial baseada nos obxectivos e criterios de avaliación  da ESO.
• Observación directa: Expresión oral e escrita, participación nas actividades, atención as explicacións, respecto polos compañeiros, anotacións no caderno, realización dos exercicios, resposta fronte as cuestións plantexadas pola profesora…
• Avaliación das exposicións orais e das presentacións. Os alumnos realizarán en grupos unha presentación en PowerPoint e unha exposición oral para cada unha das unidades didácticas plantexadas. Valorárase o rigor científico, o esforzo realizado, a calidade da presentación e a exposición oral.
• Probas escritas. Realizarase como mínimo unha por trimestre que incluirá preguntas longas ou curtas, cuestións de verdadeiro ou falso, interpretación de gráficas, fotos ou debuxos…

• Instrumentos de avaliación do proceso de ensinanza:

• Enquisas aos alumnos para valorar o desenvolvemento de cada unidade.
• Intercambios orais: entrevistas cos alumnos, debates…
• Contraste de experiencias con outros profesores.

• PROCEDEMENTOS PARA A REALIZACIÓN DA AVALIACIÓN INICIAL.

Ao comezo do curso escolar realizarase unha proba escrita, que  permitirá coñecer o nivel de partida de cada un dos alumnos de 1º de bacharelato que cursan ciencias para o mundo contemporáneo.

• CRITERIOS DE CUALIFICACIÓN.

• As probas obxectivas , cuestionarios  de aspectos conceptuais, a actitude e o traballo na clase suporán o 10% da cualificacion da nota de cada avaliación.
• As presentacións e as exposicións, que se realizarán en cada un dos temas  suporán  40% da nota de cada avaliación.
• En cada avaliación haberá alomenos 1 proba escrita de aspectos conceptuais, que constara de varias preguntas. Esta proba escrita terá un valor do 50% da nota de cada avaliación.
• A non presentación dun traballo nos plazos marcados supora unha nota negativa co mesmo valor que se otorgue ao traballo.
• A non presentación ou exposición  dos traballos encomendados significará o suspenso nesa avaliación, así como tamén o será a non presentación ó exame de avaliación.
• Cada avaliación terá unha recuperación cunha proba escrita .
• A finais de xuño  aqueles alumnos que teñan suspensas algunha avaliación realizarán unha proba final escrita referida ao contidos mínimos, aprobando a materia no caso de superar o 50% dos puntos de cada avaliación suspensa.

Extraordinaria

        Os alumnos que non superaran a asignatura en xuño farán unha proba escrita en setembro que constará de varias cuestións referidas ós contidos mínimos, considerándose   aprobado se se obteñen máis de 5 puntos.

Según o aprobado por parte da CCP, claustro de profesores e consello escolar nas súas reunións do 30 de xuño de 2010, a partir deste curso se premiará a boa presentación e a omisión de faltas de ortografía cun máximo de 0,5 puntos en cada proba realizada.

• PLANS DE TRABALLO PARA SUPERACIÓN DE MATERIAS PENDENTES.

Non aplicable a bacharelato.

• PROCEDEMENTO PARA A CUALIFICACION DAS MATERIAS PENDENTES OU DA NOTA FINAL DO CURSO SE HAI ALUMNADO QUE ASISTE A PROGRAMAS DE REFORZO CON ATRIBUCIÓN HORARA (NA ESO).

Non aplicable a bacharelato.

• ACTIVIDADES DE SEGUIMENTO DAS MATERIAS PENDENTES(NO BAC).

        Aos alumnos de 2º de bacharelato con ciencias para o mundo contemporáneo de 1º de bacharelato pendente  non se lles deseñará un plan de traballo específico a non ser que o soliciten, de forma individual ou colectiva, debido a acumulación de traballo que adoitan ter ditos alumnos.

        Terá lugar unha reunión informativa co fin de comunicar o procedemento de recuperación e facilitar unha hora de consulta de dúbidas.

        Xefatura de estudos establecerá a data de celebración da proba escrita de recuperación.

• PROCEDEMENTOS PARA ACREDITAR OS COÑECEMENTOS PREVIOS (BAC ART. 3.7. ORD. 24/06/2008).

Realizarase unha proba escrita na cal o alumno debera acreditar os coñecementos mínimos do curso en cuestión.

• METODOLOXÍA DIDÁCTICA(BAC: INCIDINDO NO IMPULSO DA AUTONOMÍA PERSOAL)

Os principios metodolóxicos propostos para esta materia baseanse  nas concepcións sobre as ciencias para o mundo contemporaneo que foron  aportadas nos diversos foros internacionais  e nacionais e nas suxerencias orientativas que aparecen nos curriculos oficiais.  Destacan os seguintes:

• Aplicar os principios derivados da aprendizaxe significativa.

Inclúense aquí aspectos como: a importancia de ter en conta o nivel de desenvolvemento dos estudiantes e os seus coñecementos previos; conectar as novas ensinanzas cas ideas previas; propoñer problemas de situaciones concretas do entorno; suxerir actividades variadas e graduais para abordar os problemas; proporcionar situacións para por en práctica os novos coñecementos e comprobar a súa utilidade; propiciar actividades de reflexión sobre o aprendido, analizando o avance logrado desde as ideas previas.

No caso desta asignatura, destacan dúas concepciones previas  respecto as Ciencias e o Mundo Contemporaneo.  A primeira ten que ver ca crenza na omnipotencia humana, que sempre sera capaz de solucionar os problemas que continuamente xera, e a segunda confía  na omnipotencia da Ciencia, que tamen tería unha ilimitada capacidade de resolución, sexa cal sexa a agresión a  que sexa sometida.  Ambas concepcións recordan crenzas históricas pasadas que consideraban a Terra, a Ciencia  e a  especie humana como o centro do Universo.

Lograr cambios conceptuais a través da investigación e unha das prioridades fundamentais da asignatura, para chegar a entender de outra maneira as relacions entre o Mundo actual e a Ciencia.

• Destacar a funcionalidade  das aprendizaxes.

Unha aprendizaxe é máis funcional se pode utilizarse en diversas situaciones reais ou se a partir dela pódense elaborar outras aprendizaxes.  Neste senso, deben presentarse aos alumnos e alumnas as abundantes situacions onde poidan aplicar os coñecementos adquiridos en diferentes ámbitos e contextos, e conectar o aprendido con situacions reais e cotiás, destacando sempre o interés práctico do que se vai aprender.

• Estruturar os contidos.

Os contidos son mais significativos canto máis claras sexan as relacións entre eles.  Na práctica convén organizalos con criterios que coñeza o alumnado, a fin de facilitar a sua comprensión.  Entre as unidades didácticas debe existir un fio condutor que explique a súa secuencia, e é moi acertado establecer o maior número de relacions entre diferentes áreas de coñecemento.  Ademáis, en cada unidade didáctica hai que facilitar a relación entre os conceptos, os procedementos e as actitudes.

• Crear un clima apropiado para a aprendizaxe.

E importante facilitar os traballos cooperativos,  e as interacións entre os iguais  e os adultos, propiciar a autonomía do alumnado na toma de decisións  e na asunción de responsabilidades.  Igualmente, debe facilitarse o desenvolvemento da autoestima, o equilibrio persoal e o afectivo. Neste senso, son axeitadas as posturas do profesorado de valorar nos estudiantes os esfozos realizados, propiciar a reflexión sobre os erros e  acertos, consensuar as normas da clase e o  compromiso de cumplilas, e, sobre todo, non  facer descalificacións totais ós traballos realizados e procurar valorar os logros, aínda que sexan pequenos.

• MEDIDAS DE ATENCIÓN Á DIVERSIDADE.

A consecución dunha ensinanza eficaz esixe adaptar os procesos de ensinanza-aprendizaxe ás características personais do alumnado. Asentamos a atención á diversidade en catro puntos.

• Anticiparse á aparición de dificultades: para o cal, realizarase ao longo das diferentes unidades, unha avaliación inicial, cun cuestionario de ideas previas para continuar despois cunha avaliación continua do traballo persoal. Desta xeito, asegúrase a adecuación das propostas de traballo a cada alumnado así como a corrección do proceso de aprendizaxe.
• Dispor metodoloxías alternativas para atender as distintas necesidades educativas do alumnado.
• Revisar continuamente as nosas actuaciones para acomodalas aos niveis de partida do alumnado e as súas posibilidades de aprendizaxe.
• Deseñar actividades que permitan axustes a ritmos de aprendizaxe distintos e personalizados para alumnado con dificultades ou para aquel máis capaz, que tamén precisa unha atención personalizada.

Para alumnos que necesiten atención especilizada seguiremos os consellos dados polo Departamento de Orientación.

• PROGRAMACION DA EDUCACIÓN EN VALORES.

A materia de ciencias para o mundo contemporáneo, a través do desenvolvemento das unidades didácticas plantexadas promoverá que os estudantes asimilen e adoiten os valores que se especifican a continuación:

• Traballo en equipo e respecto polas opinións dos demais.
• Valoración da importancia de internet como medio de transmisión de información e coñecementos na nosa sociedade.
• Valoración da contribución da ciencia e a tecnoloxía a mellora da calidade de vida.
• Disposición a reflexionar científicamente ante situacións da vida con contido científico e tecnolóxico.
• Recoñecemento das limitacións e os erros da ciencia e da tecnoloxía.
• Valoración da influencia da presión do pensamento de cada época no desenvolvemento da ciencia.
• Interese pola teoría da tectónica de placas como marco de referencia de gran parte dos procesos xeolóxicos.
• Toma de conciencia de que a evolución comeza desde a orixe mesma da vida e trae consigo a biodiversidade.
• Respecto polas diferentes opinións sobre a orixe dos seres vivos, tendo en conta que a ciencia se ampara no método científico.
• Toma de conciencia de que a saúde é un dereito e unha obriga de toda persoa.
• Toma de conciencia da importancia da nosa colaboración coa medicina para conservar a nosa saúde e do feito de que non debemos automedicarnos.
• Recoñecemento e valoración da eficacia da medicina actual na loita contra a enfermidade.
• Concienciar sobre o importante papel que desempeña na sociedade actual a investigación científica sobre as características e os procesos relacionados coa herdanza
• Valorar desde un punto de vista ético os avances no campo da biotecnoloxía, a enxeñaría xenética e a clonación.
• Tomar conciencia dos riscos que ten a sobreexplotación dos recursos naturais e recoñecer a necesidade de compatibilizar a explotación dos recursos naturais co respecto á natureza.
• O coñecemento da importancia da auga para as persoas permite desenvolver unha actitude solidaria cara ao consumo e a utilización racional da auga, e valorar a necesidade de promover un acceso universal a unha auga cunha calidade aceptable para os usos humanos.
• O estudo da importancia da biodiversidade e dos problemas que produce a súa desaparición permite o fomento de comportamentos compatibles cos principios do desenvolvemento sostible, de modo que se busque a conservación desa biodiversidade para que poidan gozar dela as xeracións futuras.
• O estudo dos efectos dos contaminantes permite incidir na importancia de adquirir hábitos de consumo respectuoso co medio.

• O estudo dos principios do desenvolvemento sostible permitirá fomentar unha actitude crítica cara a un consumo responsable fronte ás modas.
• Resposta adecuada ante unha catástrofe natural, como un terremoto, un volcán, etc.

• ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PROXECTO LECTOR.

Durante o curso os alumnos practicarán a lectura de textos divulgativos de ciencias . Ademais en cada clase adicaremos expresamente  5 minutos á lectura usando para eso o libro de texto do alumno.

Proporemos desde o noso departamento a lectura ou consulta dos seguintes libros para 1º de Bacharelato:

• CHALMERS, A.F.: ¿Qué es esa cosa llamada ciencia? Siglo XXI, Madrid, 1994.
• DI TROCCHIO, F.: Las mentiras de la ciencia. Alianza Editorial, Madrid, 2002.
• MESSADIÉ, G.: Los grandes descubrimientos de la ciencia. Alianza Editorial, Madrid,1999.
• ORTOLI, S., y WITKUWSKI, N.: La bañera de Arquímedes. Pequeña mitología de la ciencia. Espasa, Madrid, 1999.
• ROBERTS, R.M.: Serendipia. Descubrimientos accidentales en la ciencia. Alianza

Editorial, Madrid, 1989.

• ERICKSON, J.: La exploración de la Tierra desde el espacio. Serie McGraw Hill de Divulgación Científica, España, 1991.
• BIANUCCI, P.: Pequeño, Grande, Vivo. Ariel Ciencia, 1993.
• HALLAM, A.: Grandes controversias geológicas. RBA Editores, 1994.
• SOLOMON, BERG, MARTIN: Biología. 5.ª edición. McGraw Hill, Madrid, 2001.
• WATSON, J.D.: ADN. El secreto de la vida. Taurus, Madrid, 2003.
• ASIMOV, I.: Vida y Tiempo. RBA Editores, 1995.
• CURTIS, H., y BARNES, N.S.: Invitación a la Biología. 6.ª edición en español. Editorial Médica Panamericana, 2001.
• DE DUVE, C.: «El origen de las células eucariotas», Investigación y ciencia, junio de 1996; número 237.
• Evolución. Libros de Investigación y Ciencia. 2.ª edición. Labor, Barcelona, 1982.
• VÁZQUEZ, F.: La base de la geología. Acción divulgativa, 1993.
• LÓPEZ BERMÚDEZ, F.: Erosión y desertización. Heridas de la Tierra. Nivola, libros y ediciones, 2002.
• ANGUITA VIRELLA, F.: Origen e Historia de la Tierra. Editorial Rueda, Madrid, 1988.
• JOU, D., y BAIG, M.: La naturaleza y el paisaje. Editorial Ariel.
• Instituto Americano de Geólogos Profesionales (IUGS). Publicado en español por el Ilustre Colegio Oficial de Geólogos de España (ICOG): Guía Ciudadana de los Riesgos Geológicos. ICOG, 1997.

• ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN TIC

Os alumnos a través do blog bioquimchivite consultaran as páxinas web propostas para realizar os traballos de cada unidade didáctica.

Os seus traballos seran realizados e presentados en soporte informático.

• ACCIÓNS DE CONTRIBUCIÓN AO PLAN DE CONVIVENCIA.

As máis salientables son:        

• Debatir en clase sobre calquer tema de  convivencia de xurda o longo do curso.
• Promover normas para o buen funcionamento da clase. Facelas cumplir.
•  Asegurar a orde interna que  permita conseguir en grao óptimo os obxectivos educativos do noso Centro.
• Desenvolver o interese polo traballo cooperativo e solidario, fomentando o traballo en equipo.
• Manter unha liña de conduta coherente, uniforme e sistemática no tratamento da orde e a disciplina.

• Fomentar  un  bo clima de convivencia.
• Analizar as causas das condutas disruptivas e procurar resolvelas como paso previo para  resolver problemas de convivencia.
• Non discriminar a ningún membro da Comunidade Educativa por razóns de sexo, raza ou calquera outra circunstancia persoal ou social.

• MATERIAIS E RECURSOS DIDÁCTICOS INCLUIDOS OS LIBROS DE TEXTOS.

A continuación  describense os recursos idóneos para o desenrolo dos  temas de Ciencias para o Mundo Contemporáneo en 1º de Bacharelato:

• Libro de texto do alumno da editorial Vicens Vives.
• Libros e guías de consulta do departamento.
• Artículos de prensa relacionados coa programación.
• Material audiovisual: Vídeos, diapositivas e transparencias.
• Medios informáticos.
• Material de laboratorio para a realización das prácticas.
• Mapas xeolóxicos e mapas topográficos.

• ACTIVIDADES COMPLEMENTARIAS E EXTRAESCOLARES.

Ao  longo do curso fomentarase a realización de algunhadas seguintes actividades :      

-  Visita a espazos naturais.

-  Asistencia á proxección de documentais  ou charlas sobre calquer tema abordado no curriculo.

-  Visita a un museo de ciencias naturais próximo á localidade.

-  Elaboración, por equipos, dun mural.

• INCORPORACIÓN DE MODIFICACIÓNS PROPOSTAS NA MEMORIA DO CURSO ANTERIOR.

Os aspectos a mellorar para o curso 2013-2014 propostos na memoria do curso pasado son:

1. Non abordar o  unidade 8: “Da idade de Pedra a nanotecnoloxía”.
2. Favorecer máis a aprendizaxe construtiva integrando os coñecementos previos cas novas adquisición.
3. Explicar os obxectivos e os criterios de avaliación o principio de curso e en cada unidade.
4.  Favorecer que  o alumno participe no proceso de avaliación.
5. Fomentar a aprendizaxe cooperativa na realización de traballos en pequeno grupo.

• PROCEDEMENTOS PARA AVALIAR A PROPIA PROGRAMACIÓN.

Utilizaremos un cuestionario para avaliar a programación.