Cuốn sách “Mẹ Việt Nam ơi!” của Hữu Việt biên soạn, do nhà xuất bản Kim Đồng ấn hành năm 2006, là tập hợp những câu chuyện, hồi ức về mẹ Việt Nam rất xúc động, đã khiến nhiều độc giả cố dằn lòng khi đọc mà nước mắt vẫn tuôn rơi. Ngay từ trang bìa sách, ta bắt gặp những giọt nước mắt đoàn tụ trong hình ảnh nghẹn ngào của tình mẫu tử sau bao lần xa cách. Kèm theo bên dưới là dòng chữ “Mẹ Việt Nam ơi!” nổi rõ lên với màu sắc rất hài hòa, trang nhã, vừa tạo nét thẩm mỹ vừa gây ấn tượng rất xúc động trong lòng người đọc .
Cuốn sách dày 143 trang, khổ 13,5x 20, 5cm. Con chữ nhỏ, đẹp dược in trên nền giấy trắng, chất lượng tốt, kèm theo những hình ảnh minh họa rất xúc động làm tôn thêm vẻ đẹp nội dung của ấn phẩm và đã để lại ấn tượng lớn cho người đọc mỗi khi bắt gặp.
Mở trang sách đầu tiên, ta vô cùng cảm động khi nhìn hình ảnh lặng lẽ, trang trọng của Chủ Tịch Hồ Chí Minh trước vong linh của các anh hùng liệt sĩ. Tình cảm ấy của Bác đã gợi cho ta liên tưởng về quá khứ hào hùng của dân tộc và ta thầm cảm ơn những liệt sĩ đã hy sinh xương máu của mình cho độc lập, tự do của Tổ quốc. Và dặc biệt hơn là tình cảm của Bác cũng đã làm vơi đi những nỗi đau của các mẹ khi phải ngậm ngùi, xót xa trước những đứa con, núm ruột của mình đã lần lượt ra đi về với cõi vĩnh hằng.
Kính thưa quý thầy cô cùng toàn thể các em học sinh thân mến!
Trải qua biết bao thăng trầm của cuộc đời và mất mát, hy sinh gian khổ, người phụ nữ Việt Nam nói chung, bà mẹ Việt Nam anh hùng nói riêng đã tiêu biểu cho phẩm chất “ anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang”, là hiện thân vẻ đẹp của đức hy sinh, bi tráng, cao cả phi thường mà trên thế giới này không mấy ai có được. Chúng ta thử hỏi, có bao nhiêu người mẹ trên thế gian này đã góp cho Tổ quốc chín người con ruột, một con rể và một cháu ngoại liệt sĩ? Ấy mà mẹ Nguyễn Thị Thứ ở Điện Bàn của tỉnh ta đã làm được điều đó.
Khi nói về “Mẹ Thứ của chúng ta”, Lê Anh Dũng có viết:
“Chưa ai thống kê, nhưng có lẻ trong suốt các cuộc chiến tranh từ xưa đến nay của toàn nhân loại, không có người mẹ nào hạt lúa, củ khoai, bền bỉ nuôi chồng, nuôi con đi đánh giặc, gánh chịu nhiều hy sinh, mất mát đồng thời cũng vượt lên nỗi đau đớn tột cùng như bà mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Thứ…Người mẹ suốt hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, vẫn kiên cường trụ bám nơi vùng trọng điểm chiến tranh hủy diệt Điện Bàn, cạnh vành đai căn cứ quân sự khổng lồ Đà Nẵng. Mẹ đã 11 lần tiễn con cháu ra trận lại 11 lần chít khăn tang, chắc phải là người có trái tim sắt của đức hy sinh, chịu đựng?”.
Có người mẹ nào đã giả điên suốt bao nhiêu năm, ăn cả chất thải của động vật, không dám khóc trước mộ người con trai duy nhất vừa hy sinh, nhằm che mắt kẻ thù để hoạt động tình báo? Đó là mẹ Nguyễn Thị Lớn ở Hương Thủy- Thừa Thiên Huế.
Có người mẹ nào như má Ba Thưa ở Tây Ninh đã đào hầm nuôi du kích, địch phát hiện, cài mìn trước hầm bí mật, bất chấp nguy hiểm, má hô to: “Các con hãy xông ra giết giặc!”. Các chiến sĩ bật nắp hầm, ném lựu đạn diệt hai tên địch rồi thoát ra ngoài, nhưng má Ba đã anh dũng hy sinh. Rồi mẹ Nguyễn Thị Rành đã góp cho đất nước 8 con trai và 2 cháu nội; mẹ Trần Thị Trọng đã hiến dâng 5 người con yêu quý.
Như bao bà mẹ Việt Nam khác, trong niềm tự hào là nỗi thấp thỏm thương lo cho con từng ngày giờ xông pha trước đạn bom giữa chiến trường ác liệt. Thế rồi những nỗi đau thắt lòng lại đến với các mẹ. Tuy nhiên, trong chốc lát, trái tim mẹ không đau nữa và đã lung linh một tấm huân chương “Tầm cao lòng mẹ”. Tuy hai tiếng gọi “Má ơi!” đã vĩnh viễn không còn nữa, nỗi cô đơn đè lên tấm lưng còng của mẹ, nhưng mẹ đã đứng dậy làm tiếp tục công việc bí mật tiếp tế cho đồng đội của các con…Và còn rất, rất nhiều bà mẹ Việt Nam anh hùng khác như mẹ Ngô Thị Sửu, mẹ Bùi Thị Nhung, mẹ Nguyễn Thị Ít,v.v… cũng đã được tác giả tập hợp trong cuốn sách này mà mỗi khi nhắc đến chiến công của các mẹ, chúng ta vô cùng khâm phục, tự hào và không cầm được nước mắt.
Quý thầy cô kính mến! Các em học sinh thân yêu!
Đến với cuốn sách “Mẹ Việt Nam ơ!”, ta không những tự hào về lòng can đảm, đức hy sinh của các mẹ mà ta còn như đang đứng giữa chiến trường khói lửa, chứng kiến chí khí anh dũng, kiên cường của những chiến sĩ ta đang xông pha giữa trận địa. Khí tiết ấy cũng đã được tác giả Hữu Việt ghi lại trong “Ký ức đi cùng năm tháng” ở trang 87 của chiến sĩ Ngô Văn Nhỡ là liệt sĩ của mẹ Ngô Thị Sửu ở Bắc Giang đã thể hiện tinh thần quyết chiến, thà hy sinh tất cả chứ không chịu mất nước: “Ngô Văn Nhỡ hy sinh là thời khắc ác liệt nhất trên cầu Sài Gòn.Hàng chục xe tăng, xe thiết giáp của địch lập chướng ngại vật, điên cuồng chống trả, bắn như vãi đạn vào đội hình xe tăng của ta. Tiểu đoàn trưởng Ngô Văn Nhỡ chỉ huy các kíp xe đánh địch quyết liệt và gạt xe thiết giáp của địch bị cháy để mở đường tấn công. Trong lúc chiến đấu giữ từng thước trên cầu Sài Gòn thì máy thông tin bị hỏng, mất liên lạc. Trước tình hình đó, Ngô Văn Nhỡ bật tháp pháo xe tăng nhô cao người để nhìn cho rõ, dùng cờ hiệu chỉ huy. Trong lúc làm nhiệm vụ cao cả của mình, Ngô Văn Nhỡ bị trúng một viên đạn của địch bắn vào trán nhưng đồng đội vẫn không biết vì anh vẫn ngẩng cao đầu, tay cầm cờ hiệu chỉ huy…”. Thế là Ngô Văn Nhỡ đã anh dũng hy sinh.
Kính thưa quý thầy cô giáo! Các em học sinh thân mến!
Cuốn sách “Mẹ Việt Nam ơi!” do Hữu Việt biên soạn không những dừng lại ở chỗ kể vắn tắt những câu chuyện về các mẹ mà được ghi chép, tập hợp những hồi ức, những tình huống của sự thật, việc thật thông qua lời đối thoại nhẹ nhàng, mang đặt thù ngôn ngữ địa phương của các mẹ, đã dẫn người đọc tìm về với lịch sử quá khứ hào hùng của dân tộc. Hơn nữa, tác phẩm còn có những trang nhật ký của tình đồng đội, tình yêu chiến sĩ và còn xen lẫn những bài thơ hay, những bài hát nổi tiếng về mẹ của nhiều tác giả đã làm giàu thêm giá trị nội dung, đồng thời thể hiện lòng biết ơn và tôn kính của thế hệ trẻ đối với những người đi trước- những người mẹ của Tổ quốc thân yêu.
Ấn phẩm khép lại với bài hát nổi tiếng của nhạc sĩ An Thuyên “Hát về Mẹ Việt Nam anh hùng” như một bản hùng ca muôn thuở: “Hát về những người mẹ Việt Nam, hát về những người mẹ anh hùng. Đời dâng hiến giống nòi mẹ sống giữa gian lao. Vì đất nước hy sinh cả cuộc đời…”.
Kính thưa toàn thể quý thầy cô cùng tất cả các em học sinh thân mến!
Vẫn biết không có bài hát nổi tiếng hay tấm huân chương nào tôn vinh hết được chiến công và sự hy sinh vô cùng to lớn của các mẹ, nhưng nhạc sĩ vẫn hát, tấm huân chương vẫn được trao tặng và Hữu Việt cũng có ước muốn khiêm tốn, được góp thêm tiếng nói tri ơn, thắp thêm những nén hương lòng để ghi nhớ chiến công của các bà mẹ Việt Nam anh hùng mà từ lâu đã trở thành huyền thoại. Cuốn sách “Mẹ Việt Nam ơi!” như những trang sử chói lọi đã được nhiều độc giả đón nhận và xem như đó là một trong những kỷ vật tinh thần để sống, làm việc và giúp ích cho đời.
Chúng tôi hy vọng rằng “Mẹ Việt Nam ơi!” sẽ ngày càng được đông đảo quý thầy cô giáo, các em học sinh đón nhận, nhất là trong dịp kỷ niệm 101 ngày Quốc tế phụ nữ và kỷ niệm 1971 năm ngày khởi nghĩa Hai Bà Trưng này, để thế hệ trẻ của chúng ta tự hào về truyền thông tốt đẹp của người phụ nữ Việt Nam và để cảm thông, chia sẻ với những nỗi đau ngọt ngào của những bà mẹ Việt Nam là hiện thân vẻ đẹp của đức hy sinh, anh dũng suốt đời xứng danh “Bà mẹ Việt Nam anh hùng”.
Biên soạn và giới thiệu: Trịnh Thị Thủy