Судалгааны сэдвүүд
Эрүүл зан үйл:
- Хүмүүс өрхийн эмнэлэгээр үйлчлүүлэхгүй байгаад нөлөөлж буй хүчин зүйлс
- Хүмүүс өрхийн эмнэлэгтээ хандан өвчнөө эрт илрүүлэх үзлэг оношлогоонд хамрагддаг болгоход ямар хөшүүрэг нөлөөлж болохыг судлах
- Насанд хүрсэн хүмүүс\хүүхдүүд идэвхтэй хөдөлгөөнтэй байхад саад болж буй хүчин зүйлс
- Эрүүл мэндийн болон цагдаагийн ажилтнууд, багш нар зэрэг тодорхой бүлэг хүмүүсийн дундах архи тамхины хэрэглээг судлах.
- Архины хэт хэрэглээний талаарх насанд хүрсэн Монгол хүмүүсийн ойлголтыг судлах
- Насанд хүрсэн Монгол хүмүүсийн дунд өөх тос зэрэг өндөр эрсдэлтэй хоол хүнсний талаарх ойлголт, санаа бодлыг судлах
- Тодорхой бүлгийн хүн амын дунд биеийн идэвхитэй хөдөлгөөний түвшинг судлах
- Халдварт бус өвчний эмчилгээний дэглэмийг сахидаг болгоход монголчуудын зан үйлийг хэрхэн өөрчлөх шаардлагатайг судлах
- Архи, тамхи болон халдварт бус өвчинтэй холбоотой амьдралын бусад хэв маягийн талаар оюутан зэрэг тодорхой бүлэг хүмүүсийн мэдлэг/ойлголтыг судлах
- Эрүүл хоол, тамхигүй ресторан, биеийн тамриын дасгал хийх боломж, эрүүл хүнстэй дэлгүүр зэрэг эрүүл сонголт хийх боломжийг монголд судалж тогтоох (mapping)
- Олон нийтийн газруудад хүүхдэд архи тамхиар үйлчилж байгаа эсэхэд үнэлгээ хийх
- Олон нийтийн дунд эрүүл мэндийг дэмжих зорилготойгоор биеийн дасгал хөдөлгөөн хийдэг байдлыг үнэлэх
- Улаанбаатар хотод дугуйн зам байгуулахад боломжтой хийгээд боломжгүй нөхцөл байдлыг тогтоох
- Халдварт бус өвчнийг (цусны даралт ихсэх, чихрийн шижин, умайн хүзүүний болон хөхний хорт хавдар) өөрөө эмчлэх гэж оролддог монголчуудын хандлагыг судлах
- Халдварт бус өвчнийг (цусны даралт ихсэх, чихрийн шижин, умайн хүзүүний болон хөхний хорт хавдар) эмчлүүлж буй өвчтөний зан үйлд гарч буй\гарсан өөрчлөлтийг үнэлэх
- Гэр бүлд эрүүл мэндийн талаар шийдвэр гаргагч\хэрэгжүүлэгч нь хэн болохыг судлах (эхнэр, нөхөр, эмээ г.м)
- Эрүүл мэндийг эрхэмлэх зан үйлийн ялгааг хот, хөдөө, үндэстэн болон хүйсийн хооронд судлах
- Хорт хавдрын илрүүлэлт, эмчилгээнд тохиолдож буй саад бэрхшээлийг судлах (ялгаварлан гадуурхалт, ичих, айх, хүртээмж, мэдлэг г.м)
- Халдварт бус өвчний улмаас (цусны даралт ихсэх, чихрийн шижин, умайн хүзүүний болон хөхний хорт хавдар) уламжлалт анагаах ухааны болон албан бус эмчилгээний аргаар эмчлүүлдэг байдал
Эрүүл ажлын байр:
- ХБӨ-өөс сэргийлэх талаар ажлын байранд амжилттай хэрэгжүүлсэн туршлага санаачлагыг илрүүлж үнэлэх
- Ажлын байран дахь стресс менежмент (ажил, мэргэжил болон ажлын байрны төрлөөр)
- Ажлын байранд эрүүл мэндийг дэмжих талаар ажил олгогч ба ажилчдын мэдлэг, хандлага, дадлыг судлах
- Ажлын байрны цогц менежментийн арга ажиллагаанд тулгуурлан тамхины хяналт тогтоох, тамхинаас гарах, эрүүл хооллох, биеийн дасгал хөдөлгөөн хийх зэрэг ажлын байран дахь ХБӨ-ний хяналтын хөтөлбөрийг хэрхэн тогтвортой, үр нөлөөтэй хэрэгжүүлж болохыг судлах
- Ажлын байран дахь ХБӨ-өөс сэргийлэх хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх арга замыг ажил олгогч, ажиллагсдын хоорондын хэлэлцүүлгээр шийдвэрлэх боломжийг судлах.
- Эрүүл ажлын байрны хөтөлбөрт ажил олгогч ба ажилчдын оролцоо хэр байгааг үнэлэх
- Хувийн бизнесийн байгууллагууд эрүүл ажлын байрны хөтөлбөрт оролцох сонирхол болон ач холбогдлын талаарх ойлголтыг судлах
Зам тээврийн осол гэмтэл:
- Хурд хэтрүүлэх, согтуугаар машин жолоодох, бүс хэрэглэхгүй байх гэх мэт замын хөдөлгөөний хууль дүрмийг сахиулах, зөрчлийг арилгах үйл ажиллагааны өмнө болон дараах нөхцөл байдлыг газар дээр нь үнэлэх
- Архи уусан үедээ замын хөдөлгөөнд оролцдог талаарх Монгол жолооч нарын хандлагыг судлах
- Яаралтай тусламжийн төвийн ажилтнууд болон нийтийн тээврийн хэрэгслийн жолооч нарын анхны тусламж үзүүлэх ур чадварын судалгаа
- Замын осол гарснаас хойш яаралтай тусламж авах хүртэл зарцуулж буй хугацааг судлах
- Зам байгуулалт хот\орон нутгийн төлөвлөлтийн дагуу хийгддэг эсэхийг судлах
- Зам тээврийн осол гэмтлийн талаар шийдвэр гаргагчдын хандлагыг судлах
- Жолоо барьж байх үеийн зан үйл, тэдгээрийг хэрхэн мөрдөх талаар жолооны курсуудын сургалтын хөтөлбөрт тусгагдсан болон түүнийг хэрэгжүүлдэг байдлыг үнэлэх.
- Замын хөдөлгөөний аюулгүй байдал болон түүнийг хэрэгжүүлэх талаарх бодлогын тойм судалгаа.
- Хөдөөгийн гол замуудын осол ихтэй цэгүүд болон тэндэх замын тэмдэг тэмдэглэгээний судалгаа
- Замын хүнд хэлбэрийн осол гэмтэлд шаардлагатай эмчилгээ, нийгмийн халамжийн тэтгэмж зэрэг бодит дарамтуудыг судлах
- Европын орнуудын шилдэг арга ажиллагааг Монголын жолооны сургалтад жишиг болгон нэвтрүүлэх боломжийг судлах
- Замын хөдөлгөөний хууль дүрмийг мөрдүүлэхэд хамгийн үр ашигтай, шилдэг арга ажиллагааг олж илрүүлэх
- Замын осол гэмтлээс сэргийлэх үйл ажиллагаанд ТББ болон орон нутгийн ард иргэд оролцох боломжуудыг тогтоох
- Зам тээврийн осол гэмтлийн талаарх сонор сэрэмжийг нэмэгдүүлэх талаарх зөвлөмж, кампанит ажлуудыг шилдэг туршлага болгон нэвтрүүлэх нь ямар үр дүнтэй болохыг судлах
- 2010-2020 онд гарч болох зам тээврийн осол гэмтлийн урьдчилсан тооцоо хийх.
Харилцаа, мэдээлэл:
- Залуус эрүүл мэндийн таларх мэдээллийг хаанаас авдаг, түүндээ итгэхэд нь юу нөлөөлдөг болох?
- Хөдөө орон нутгийн хүмүүст олдоцтой байгаа эрүүл мэндийн талаарх мэдээлэл, тэдгээрийн найдвартай эх үүсвэр нь юу болох
- Өвчтөнд болон тэдний ар гэрийнхэд ХБӨОГ –ийн талаар шаардлагатай мэдээлэл юу болохыг тогтоох
- Анхан шатны тусламж үйлчилгээний түвшинд үйлчлүүлэгч төвтэй зөвлөгөөг хэрэгжүүлэхэд шаардлагатай харилцааны ямар арга хэрэгсэл байж болохыг судлах
- Телевизийн эфирийн цацалт, сонинд нийтлэх нь төлбөргүй байвал олон нийтийн мэдээллийн хэрэгслүүд ямар төрлийн эрүүл мэндийн мэдээллийг сонирхож болохыг тогтоох
- Эрүүл мэндийн мэдээллийг хүргэхэд хүмүүс хоорондын харилцаа, олон нийтийн мэдээллийн хэрэгсэл, зөвлөгөө, зугаа цэнгэлийн болон боловсрол\ сургалтын аль хэлбэрүүд нь илүү нөлөөтэйг тогтоох
Сургуульд эрүүл мэндийг дэмжих чиглэлээр:
- Сургуулийн өдрийн хоолны хөтөлбөрийн чанар, менежментийг эрүүл хоолны сонголтын талаас нь үнэлэх.
- Хүүхдийнхээ тамхидалт, архидалт болон ХБӨ-ний бусад эрсдэлт хүчин зүйлүүдийн талаар (хөдөлгөөн, эрүүл хооллолт) эцэг эхийн мэдлэг, хандлага, дадлыг үнэлэх. Архи тамхи хэрэглэдэг эцэг эхийнхээ талаархи хүүхдүүдийн хандлагыг үнэлэх
- Эрүүл мэндийг дэмжих хөтөлбөр болон түүнийг хэрэгжүүлэх талаарх сургуулийн удирдлага, багш, эмч, нийгмийн ажилтан, эцэг эх болон сурагчдын ойлголтыг үнэлэх
- Сургуулийн биеийн тамирын хичээлийн хөтөлбөр, түүний хэрэгжилтийг үнэлэх
- Сургуулийн хоолны газар эрүүл хоолны сонголт хийх боломжийг үнэлэх
- Сургуулийн эрүүл мэндийн хичээлийн хэрэглэгдэхүүнийг үнэлэх
Хоол тэжээлийн чиглэлээр:
- Хүнсний бараа бүтээгдэхүүний шошгоны стандартыг мөрдөж байгаа байдал, түүнд хоолны илчлэгийн талаарх мэдээллийг тусгах шаардлага
- Таана, хөмүүл, шар буурцгийн сүмс зэрэг ургамалын гаралтай бүтээгдэхүүнээр давсыг орлуулах туршилт судалгаа (орон нутгийн хүнсний үйлдвэрүүдэд суурилсан байж болно).
Цусны даралт ихдэлт, тархинд цус харвах, зүрхний шигдээс, чихрийн шижин өвчний чиглэлээр:
- Цусны даралт ихтэй монголчууд эмээ уулгүй таслаад байдагт нөлөөлдөг ямар хүчин зүйлүүд (мэдлэг, хандлага, дадлын, эм болон тусламж үйлчилгээний хүртээмжийн) байдаг, түүнийг өөрчлөх ямар стратегүүд байж болох вэ?
- Цусны даралт бууруулах эмийн талаарх өвчтөний мэдлэг ба эмийн хүртээмжийг эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээний анхан шатанд үнэлэх
- Эрүүл мэндийн анхан шатны тусламжийн түвшинд цусны даралт ихтэй, чихрийн шижин өвчтэй хүмүүсийн бүлгэмийн үүрэг оролцоог идэвхижүүлэх арга замыг судлах
- Зүрхний өвчтэй хүмүүсийн дунд тамхидалт болон антидепрессант эмүүд, сэтгэл гутралын шинжийн хоорондын холбоог судлах
- Зүрх судасны өвчинд хоол болон ажилтай холбоотой эрсдэлт хүчин зүйлийг мэргэжлийн бүлгүүдэд харьцуулан судлах
- Тархины цус харвалтын дараах болон чихрийн шижин өвчтэй хүмүүсийн амьдралын чанарыг үнэлэх
- Чихрийн шижин өвчтэй хүмүүс эмчилгээний журмыг мөрдөхөд нөлөөлж буй хүчин зүйлсийг судлах
- Шинээр оношлогдсон чихрийн шижинтэй өвчтний эмчилгээний анхны тактик ямар байгаа байдлыг судлах
- Чихрийн шижин өвчтэй хүмүүс өвчний онош тогтоогдсоноос хойш амьдралынхаа хэв маягийг өөрчилж байгаа байдлыг үнэлэх
Хорт хавдрын чиглэлээр:
- Умайн хүзүүний болон хөхний хорт хавдрын шинээр илэрсэн тохиолдлуудын эмнэлгийн болон эмнэлгийн бус зардлыг тооцох
- Хавдар судлалын үндэсний төвд хөхний хорт хавдрын анх оношлогдох үеийн хэмжээ болон үе шатыг судлах
- Хөх болон умайн хүзүүний хорт хавдар өвчтэй хүмүүсийн эмчилгээнээс хойш 5 ба түүнээс дээш жил амьдарсан байдлыг судлах
Эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээний чиглэлээр:
- Нүүдэлчид болон алслагдсан нутгийн хүн амд эрүүл мэндийн анхан шатны тусламж үйлчилгээг хамгийн сайнаар хүргэх боломжуудыг судлах
- Өвчтөний оношлогоо, эмчилгээ, хяналтыг сайжруулахад тусламж үйлчилгээ үзүүлэгчдийн үүрэг, оролцоог хэрхэн зохицуулан уялдуулах боломжийг судлах
- ХБӨ-ний эмчилгээнд уламжлалт анагаах ухааны үүрэг, эмчилгээний арга хэлбэрүүдийг судлах
- ХБӨ-ний тусламж үйлчилгээнд өвчтөний сэтгэл ханамжийг судлах
- ХБӨОГ-ийн эрүүл мэндийн тусламжийн өртөг, зардлыг өвчин болон эмнэлгийн шатлалын түвшин тус бүрээр судлах
Эрүүл мэндийн тогтолцооны чиглэлээр:
- Зам тээврийн осол гэмтлийн бүртгэл мэдээллийн тогтолцоог үнэлэн гарч буй бэрхшээлтэй асуудлыг шийдвэрлэх арга замыг тодорхойлох
- ХБӨ-ний бүртгэл мэдээллийн тогтолцооны одоогийн байдлыг үнэлэх
- ХБӨОГ-ээс сэргийлэх, эрт илрүүлэх чиглэлээр эрүүл мэндийн боловсрол олгож буй тогтолцооны нөхцөл байдлыг үнэлэх (албан болон албан бус)
- ХБӨ-ний эрт илрүүлэлт, оношлогооны лабораториудын чанарын хяналтын судалгаа
- ХБӨОГ-ийн өвчний бүлэг тус бүрийн зардлын үнэлгээ хийх
- Эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээний чанарын хяналт болон чанарын менежментийг ХБӨОГ-ийн хувьд хэрэгжүүлж байгаа байдлыг үнэлэх
- ХБӨОГ-ийг эрт илрүүлэх лабораториудын чадавхийн үнэлгээ
- Эрүүл мэндийн тусламж үйлчилгээний чанарыг эрүүл мэндийн гол гол байгууллагуудын түвшинд харьцуулан судалж (аль нэг нийтлэг байгууллагын жишээнд түшиглэн хийх) ижил болон өөр талуудыг харуулах
- Тусламж үйлчилгээний чанартай холбоотой асуудлуудыг эрүүл мэндийн тодорхой байгууллагууд дээр нарийвчлан судлах
- ХБӨОГ-ийн шинээр боловсруулсан клиникийн удирдамж, стандартуудыг хэрэгжүүлэх механизмыг судлах
- ХБӨОГ-ээс сэргийлэхийн өртөг, зардлын үр ашгийн судалгаа
- ХБӨОГ-ийн эмнэлгийн болон эмнэлгийн бус зардлыг судлах
- Тархинд цус харвасны дараах эмнэлгийн тусламжийн чанарыг үнэлэх
- ХБӨОГ-ийн DALY, QALY-г судлах