ฯ นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺสฯ
พุทฺธํ สรณํ คจฺฉามิ;
ธมฺมํ สรณํ คจฺฉามิ;
สงฺฆํ สรณํ คจฺฉามิฯ
ทุติยมฺปิ พุทฺธํ สรณํ คจฺฉามิ;
ทุติยมฺปิ ธมฺมํ สรณํ คจฺฉามิ;
ทุติยมฺปิ สงฺฆํ สรณํ คจฺฉามิฯ
ตติยมฺปิ พุทฺธํ สรณํ คจฺฉามิ;
ตติยมฺปิ ธมฺมํ สรณํ คจฺฉามิ;
ตติยมฺปิ สงฺฆํ สรณํ คจฺฉามิฯ
สรณตฺตยํ [สรณคมนํ นิฎฺฐิตํ (สฺยา.)] นิฎฺฐิตํฯ
๑. ปาณาติปาตา เวรมณี-สิกฺขาปทํ [เวรมณีสิกฺขาปทํ (สี. สฺยา.)] สมาทิยามิฯ
๒. อทินฺนาทานา เวรมณี-สิกฺขาปทํ สมาทิยามิฯ
๓. อพฺรหฺมจริยา เวรมณี-สิกฺขาปทํ สมาทิยามิฯ
๔. มุสาวาทา เวรมณี-สิกฺขาปทํ สมาทิยามิฯ
๕. สุราเมรยมชฺชปมาทฎฺฐานา เวรมณี-สิกฺขาปทํ สมาทิยามิ ฯ
๖. วิกาลโภชนา เวรมณี-สิกฺขาปทํ สมาทิยามิฯ
๗. นจฺจ-คีต-วาทิต-วิสูกทสฺสนา เวรมณี-สิกฺขาปทํ สมาทิยามิฯ
๘. มาลา-คนฺธ-วิเลปน-ธารณ-มณฺฑน-วิภูสนฎฺฐานา เวรมณี-สิกฺขาปทํ สมาทิยามิฯ
๙. อุจฺจาสยน-มหาสยนา เวรมณี-สิกฺขาปทํ สมาทิยามิฯ
๑๐. ชาตรูป-รชตปฎิคฺคหณา เวรมณี-สิกฺขาปทํ สมาทิยามิฯ
ทสสิกฺขาปทํ [ทสสิกฺขาปทํ นิฎฺฐิตํ (สฺยา.)] นิฎฺฐิตํฯ
อตฺถิ อิมสฺมิํ กาเย –
เกสา โลมา นขา ทนฺตา ตโจ,
มํสํ นฺหารุ [นหารุ (สี. ปี.), นหารู (สฺยา. กํ.)] อฎฺฐิ [อฎฺฐี (สฺยา. กํ)] อฎฺฐิมิญฺชํ วกฺกํ,
หทยํ ยกนํ กิโลมกํ ปิหกํ ปปฺผาสํ,
อนฺตํ อนฺตคุณํ อุทริยํ กรีสํ มตฺถลุงฺคํ [( ) สพฺพตฺถ นตฺถิ, อฎฺฐกถา จ ทฺวตฺติํสสงฺขฺยา จ มนสิ กาตพฺพา],
ปิตฺตํ เสมฺหํ ปุโพฺพ โลหิตํ เสโท เมโท,
อสฺสุ วสา เขโฬ สิงฺฆาณิกา ลสิกา มุตฺตนฺติ [มุตฺตํ, มตฺถเก มตฺถลุงฺคนฺติ (สฺยา.)]ฯ
ทฺวตฺติํสากาโร นิฎฺฐิโตฯ
๑. ‘‘เอกํ นาม กิํ’’? ‘‘สเพฺพ สตฺตา อาหารฎฺฐิติกา’’ฯ
๒. ‘‘เทฺว นาม กิํ’’? ‘‘นามญฺจ รูปญฺจ’’ฯ
๓. ‘‘ตีณิ นาม กิํ’’? ‘‘ติโสฺส เวทนา’’ฯ
๔. ‘‘จตฺตาริ นาม กิํ’’? ‘‘จตฺตาริ อริยสจฺจานิ’’ฯ
๕. ‘‘ปญฺจ นาม กิํ’’? ‘‘ปญฺจุปาทานกฺขนฺธา’’ฯ
๖. ‘‘ฉ นาม กิํ’’? ‘‘ฉ อชฺฌตฺติกานิ อายตนานิ’’ฯ
๗. ‘‘สตฺต นาม กิํ’’? ‘‘สตฺต โพชฺฌงฺคา’’ฯ
๘. ‘‘อฎฺฐ นาม กิํ’’? ‘‘อริโย อฎฺฐงฺคิโก มโคฺค’’ฯ
๙. ‘‘นว นาม กิํ’’? ‘‘นว สตฺตาวาสา’’ฯ
๑๐. ‘‘ทส นาม กิํ’’? ‘‘ทสหเงฺคหิ สมนฺนาคโต ‘อรหา’ติ วุจฺจตี’’ติฯ
กุมารปญฺหา นิฎฺฐิตาฯ
๑. เอวํ เม สุตํ – เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ อถ โข อญฺญตรา เทวตา อภิกฺกนฺตาย รตฺติยา อภิกฺกนฺตวณฺณา เกวลกปฺปํ เชตวนํ โอภาเสตฺวา เยน ภควา เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ อฎฺฐาสิฯ เอกมนฺตํ ฐิตา โข สา เทวตา ภควนฺตํ คาถาย อชฺฌภาสิ –
๒.
‘‘พหู เทวา มนุสฺสา จ, มงฺคลานิ อจินฺตยุํ;
อากงฺขมานา โสตฺถานํ, พฺรูหิ มงฺคลมุตฺตมํ’’ฯ
๓.
‘‘อเสวนา จ พาลานํ, ปณฺฑิตานญฺจ เสวนา;
ปูชา จ ปูชเนยฺยานํ [ปูชนียานํ (สี. สฺยา. กํ. ปี.)], เอตํ มงฺคลมุตฺตมํฯ
๔.
‘‘ปติรูปเทสวาโส จ, ปุเพฺพ จ กตปุญฺญตา;
อตฺตสมฺมาปณิธิ [อตฺถสมฺมาปณีธี (กตฺถจิ)] จ, เอตํ มงฺคลมุตฺตมํฯ
๕.
‘‘พาหุสจฺจญฺจ สิปฺปญฺจ, วินโย จ สุสิกฺขิโต;
สุภาสิตา จ ยา วาจา, เอตํ มงฺคลมุตฺตมํฯ
๖.
‘‘มาตาปิตุ อุปฎฺฐานํ, ปุตฺตทารสฺส สงฺคโห;
อนากุลา จ กมฺมนฺตา, เอตํ มงฺคลมุตฺตมํฯ
๗.
‘‘ทานญฺจ ธมฺมจริยา จ, ญาตกานญฺจ สงฺคโห;
อนวชฺชานิ กมฺมานิ, เอตํ มงฺคลมุตฺตมํฯ
๘.
‘‘อารตี วิรตี ปาปา, มชฺชปานา จ สํยโม;
อปฺปมาโท จ ธเมฺมสุ, เอตํ มงฺคลมุตฺตมํฯ
๙.
‘‘คารโว จ นิวาโต จ, สนฺตุฎฺฐิ จ กตญฺญุตา;
กาเลน ธมฺมสฺสวนํ [ธมฺมสฺสาวณํ (ก. สี.), ธมฺมสวนํ (ก. สี.)], เอตํ มงฺคลมุตฺตมํฯ
๑๐.
‘‘ขนฺตี จ โสวจสฺสตา, สมณานญฺจ ทสฺสนํ;
กาเลน ธมฺมสากจฺฉา, เอตํ มงฺคลมุตฺตมํฯ
๑๑.
‘‘ตโป จ พฺรหฺมจริยญฺจ, อริยสจฺจาน ทสฺสนํ;
นิพฺพานสจฺฉิกิริยา จ, เอตํ มงฺคลมุตฺตมํฯ
๑๒.
‘‘ผุฎฺฐสฺส โลกธเมฺมหิ, จิตฺตํ ยสฺส น กมฺปติ;
อโสกํ วิรชํ เขมํ, เอตํ มงฺคลมุตฺตมํฯ
๑๓.
‘‘เอตาทิสานิ กตฺวาน, สพฺพตฺถมปราชิตา;
สพฺพตฺถ โสตฺถิํ คจฺฉนฺติ, ตํ เตสํ มงฺคลมุตฺตม’’นฺติฯ
มงฺคลสุตฺตํ นิฎฺฐิตํฯ
๑.
ยานีธ ภูตานิ สมาคตานิ, ภุมฺมานิ [ภูมานิ (ก.)] วา ยานิ ว อนฺตลิเกฺข;
สเพฺพว ภูตา สุมนา ภวนฺตุ, อโถปิ สกฺกจฺจ สุณนฺตุ ภาสิตํฯ
๒.
ตสฺมา หิ ภูตา นิสาเมถ สเพฺพ, เมตฺตํ กโรถ มานุสิยา ปชาย;
ทิวา จ รโตฺต จ หรนฺติ เย พลิํ, ตสฺมา หิ เน รกฺขถ อปฺปมตฺตาฯ
๓.
ยํ กิญฺจิ วิตฺตํ อิธ วา หุรํ วา, สเคฺคสุ วา ยํ รตนํ ปณีตํ;
น โน สมํ อตฺถิ ตถาคเตน, อิทมฺปิ พุเทฺธ รตนํ ปณีตํ;
เอเตน สเจฺจน สุวตฺถิ โหตุฯ
๔.
ขยํ วิราคํ อมตํ ปณีตํ, ยทชฺฌคา สกฺยมุนี สมาหิโต;
น เตน ธเมฺมน สมตฺถิ กิญฺจิ, อิทมฺปิ ธเมฺม รตนํ ปณีตํ;
เอเตน สเจฺจน สุวตฺถิ โหตุฯ
๕.
ยํ พุทฺธเสโฎฺฐ ปริวณฺณยี สุจิํ, สมาธิมานนฺตริกญฺญมาหุ;
สมาธินา เตน สโม น วิชฺชติ, อิทมฺปิ ธเมฺม รตนํ ปณีตํ;
เอเตน สเจฺจน สุวตฺถิ โหตุฯ
๖.
เย ปุคฺคลา อฎฺฐ สตํ ปสตฺถา, จตฺตาริ เอตานิ ยุคานิ โหนฺติ;
เต ทกฺขิเณยฺยา สุคตสฺส สาวกา, เอเตสุ ทินฺนานิ มหปฺผลานิ;
อิทมฺปิ สเงฺฆ รตนํ ปณีตํ, เอเตน สเจฺจน สุวตฺถิ โหตุฯ
๗.
เย สุปฺปยุตฺตา มนสา ทเฬฺหน, นิกฺกามิโน โคตมสาสนมฺหิ;
เต ปตฺติปตฺตา อมตํ วิคยฺห, ลทฺธา มุธา นิพฺพุติํ [นิพฺพุติ (ก.)] ภุญฺชมานา;
อิทมฺปิ สเงฺฆ รตนํ ปณีตํ, เอเตน สเจฺจน สุวตฺถิ โหตุฯ
๘.
ยถินฺทขีโล ปถวิสฺสิโต [ปฐวิสฺสิโต (ก. สี.), ปถวิํสิโต (ก. สิ. สฺยา. กํ. ปี.)] สิยา, จตุพฺภิ วาเตหิ อสมฺปกมฺปิโย;
ตถูปมํ สปฺปุริสํ วทามิ, โย อริยสจฺจานิ อเวจฺจ ปสฺสติ;
อิทมฺปิ สเงฺฆ รตนํ ปณีตํ, เอเตน สเจฺจน สุวตฺถิ โหตุฯ
๙.
เย อริยสจฺจานิ วิภาวยนฺติ, คมฺภีรปเญฺญน สุเทสิตานิ;
กิญฺจาปิ เต โหนฺติ ภุสํ ปมตฺตา, น เต ภวํ อฎฺฐมมาทิยนฺติ;
อิทมฺปิ สเงฺฆ รตนํ ปณีตํ, เอเตน สเจฺจน สุวตฺถิ โหตุฯ
๑๐.
สหาวสฺส ทสฺสนสมฺปทาย [สหาวสทฺทสฺสนสมฺปทาย (ก.)], ตยสฺสุ ธมฺมา ชหิตา ภวนฺติ;
สกฺกายทิฎฺฐี วิจิกิจฺฉิตญฺจ, สีลพฺพตํ วาปิ ยทตฺถิ กิญฺจิฯ
๑๑.
จตูหปาเยหิ จ วิปฺปมุโตฺต, ฉจฺจาภิฐานานิ [ฉ จาภิฐานานิ (สี. สฺยา.)] อภพฺพ กาตุํ [อภโพฺพ กาตุํ (สี.)];
อิทมฺปิ สเงฺฆ รตนํ ปณีตํ, เอเตน สเจฺจน สุวตฺถิ โหตุฯ
๑๒.
กิญฺจาปิ โส กมฺม [กมฺมํ (สี. สฺยา. กํ. ปี.)] กโรติ ปาปกํ, กาเยน วาจา อุท เจตสา วา;
อภพฺพ [อภโพฺพ (พหูสุ)] โส ตสฺส ปฎิจฺฉทาย [ปฎิจฺฉาทาย (สี.)], อภพฺพตา ทิฎฺฐปทสฺส วุตฺตา;
อิทมฺปิ สเงฺฆ รตนํ ปณีตํ, เอเตน สเจฺจน สุวตฺถิ โหตุฯ
๑๓.
วนปฺปคุเมฺพ ยถ [ยถา (สี. สฺยา.)] ผุสฺสิตเคฺค, คิมฺหานมาเส ปฐมสฺมิํ [ปฐมสฺมิ (?)] คิเมฺห;
ตถูปมํ ธมฺมวรํ อเทสยิ [อเทสยี (สี.)], นิพฺพานคามิํ ปรมํ หิตาย;
อิทมฺปิ พุเทฺธ รตนํ ปณีตํ, เอเตน สเจฺจน สุวตฺถิ โหตุฯ
๑๔.
วโร วรญฺญู วรโท วราหโร, อนุตฺตโร ธมฺมวรํ อเทสยิ;
อิทมฺปิ พุเทฺธ รตนํ ปณีตํ, เอเตน สเจฺจน สุวตฺถิ โหตุฯ
๑๕.
ขีณํ ปุราณํ นว นตฺถิ สมฺภวํ, วิรตฺตจิตฺตายติเก ภวสฺมิํ;
เต ขีณพีชา อวิรูฬฺหิฉนฺทา, นิพฺพนฺติ ธีรา ยถายํ [ยถยํ (ก.)] ปทีโป;
อิทมฺปิ สเงฺฆ รตนํ ปณีตํ, เอเตน สเจฺจน สุวตฺถิ โหตุฯ
๑๖.
ยานีธ ภูตานิ สมาคตานิ, ภุมฺมานิ วา ยานิ ว อนฺตลิเกฺข;
ตถาคตํ เทวมนุสฺสปูชิตํ, พุทฺธํ นมสฺสาม สุวตฺถิ โหตุฯ
๑๗.
ยานีธ ภูตานิ สมาคตานิ, ภุมฺมานิ วา ยานิ ว อนฺตลิเกฺข;
ตถาคตํ เทวมนุสฺสปูชิตํ, ธมฺมํ นมสฺสาม สุวตฺถิ โหตุฯ
๑๘.
ยานีธ ภูตานิ สมาคตานิ, ภุมฺมานิ วา ยานิ ว อนฺตลิเกฺข;
ตถาคตํ เทวมนุสฺสปูชิตํ, สงฺฆํ นมสฺสาม สุวตฺถิ โหตูติฯ
รตนสุตฺตํ นิฎฺฐิตํฯ
๑.
ติโรกุเฎฺฎสุ ติฎฺฐนฺติ, สนฺธิสิงฺฆาฎเกสุ จ;
ทฺวารพาหาสุ ติฎฺฐนฺติ, อาคนฺตฺวาน สกํ ฆรํฯ
๒.
ปหูเต อนฺนปานมฺหิ, ขชฺชโภเชฺช อุปฎฺฐิเต;
น เตสํ โกจิ สรติ, สตฺตานํ กมฺมปจฺจยาฯ
๓.
เอวํ ททนฺติ ญาตีนํ, เย โหนฺติ อนุกมฺปกา;
สุจิํ ปณีตํ กาเลน, กปฺปิยํ ปานโภชนํ;
อิทํ โว ญาตีนํ โหตุ, สุขิตา โหนฺตุ ญาตโยฯ
๔.
เต จ ตตฺถ สมาคนฺตฺวา, ญาติเปตา สมาคตา;
ปหูเต อนฺนปานมฺหิ, สกฺกจฺจํ อนุโมทเรฯ
๕.
จิรํ ชีวนฺตุ โน ญาตี, เยสํ เหตุ ลภามเส;
อมฺหากญฺจ กตา ปูชา, ทายกา จ อนิปฺผลาฯ
๖.
น หิ ตตฺถ กสิ [กสี (สี.)] อตฺถิ, โครเกฺขตฺถ น วิชฺชติ;
วณิชฺชา ตาทิสี นตฺถิ, หิรเญฺญน กโยกยํ [กยากฺกยํ (สี.), กยา กยํ (สฺยา.)];
อิโต ทิเนฺนน ยาเปนฺติ, เปตา กาลงฺกตา [กาลกตา (สี. สฺยา. กํ.)] ตหิํฯ
๗.
อุนฺนเม อุทกํ วุฎฺฐํ, ยถา นินฺนํ ปวตฺตติ;
เอวเมว อิโต ทินฺนํ, เปตานํ อุปกปฺปติฯ
๘.
ยถา วาริวหา ปูรา, ปริปูเรนฺติ สาครํ;
เอวเมว อิโต ทินฺนํ, เปตานํ อุปกปฺปติฯ
๙.
อทาสิ เม อกาสิ เม, ญาติมิตฺตา [ญาติ มิโตฺต (?)] สขา จ เม;
เปตานํ ทกฺขิณํ ทชฺชา, ปุเพฺพ กตมนุสฺสรํฯ
๑๐.
น หิ รุณฺณํ วา โสโก วา, ยา จญฺญา ปริเทวนา;
น ตํ เปตานมตฺถาย, เอวํ ติฎฺฐนฺติ ญาตโยฯ
๑๑.
อยญฺจ โข ทกฺขิณา ทินฺนา, สงฺฆมฺหิ สุปฺปติฎฺฐิตา;
ทีฆรตฺตํ หิตายสฺส, ฐานโส อุปกปฺปติฯ
๑๒.
โส ญาติธโมฺม จ อยํ นิทสฺสิโต, เปตาน ปูชา จ กตา อุฬารา;
พลญฺจ ภิกฺขูนมนุปฺปทินฺนํ [… มนุปฺปทินฺนวา (ก.)], ตุเมฺหหิ ปุญฺญํ ปสุตํ อนปฺปกนฺติฯ
ติโรกุฎฺฎสุตฺตํ นิฎฺฐิตํฯ
๑.
นิธิํ นิเธติ ปุริโส, คมฺภีเร โอทกนฺติเก;
อเตฺถ กิเจฺจ สมุปฺปเนฺน, อตฺถาย เม ภวิสฺสติฯ
๒.
ราชโต วา ทุรุตฺตสฺส, โจรโต ปีฬิตสฺส วา;
อิณสฺส วา ปโมกฺขาย, ทุพฺภิเกฺข อาปทาสุ วา;
เอตทตฺถาย โลกสฺมิํ, นิธิ นาม นิธียติฯ
๓.
ตาวสฺสุนิหิโต [ตาว สุนิหิโต (สี.)] สโนฺต, คมฺภีเร โอทกนฺติเก;
น สโพฺพ สพฺพทา เอว, ตสฺส ตํ อุปกปฺปติฯ
๔.
นิธิ วา ฐานา จวติ, สญฺญา วาสฺส วิมุยฺหติ;
นาคา วา อปนาเมนฺติ, ยกฺขา วาปิ หรนฺติ นํฯ
๕.
อปฺปิยา วาปิ ทายาทา, อุทฺธรนฺติ อปสฺสโต;
ยทา ปุญฺญกฺขโย โหติ, สพฺพเมตํ วินสฺสติฯ
๖.
ยสฺส ทาเนน สีเลน, สํยเมน ทเมน จ;
นิธี สุนิหิโต โหติ, อิตฺถิยา ปุริสสฺส วาฯ
๗.
เจติยมฺหิ จ สเงฺฆ วา, ปุคฺคเล อติถีสุ วา;
มาตริ ปิตริ จาปิ [วาปิ (สฺยา. กํ.)], อโถ เชฎฺฐมฺหิ ภาตริฯ
๘.
เอโส นิธิ สุนิหิโต, อเชโยฺย อนุคามิโก;
ปหาย คมนีเยสุ, เอตํ อาทาย คจฺฉติฯ
๙.
อสาธารณมเญฺญสํ, อโจราหรโณ นิธิ;
กยิราถ ธีโร ปุญฺญานิ, โย นิธิ อนุคามิโกฯ
๑๐.
เอส เทวมนุสฺสานํ, สพฺพกามทโท นิธิ;
ยํ ยเทวาภิปเตฺถนฺติ, สพฺพเมเตน ลพฺภติฯ
๑๑.
สุวณฺณตา สุสรตา, สุสณฺฐานา สุรูปตา [สุสณฺฐานสุรูปตา (สี.), สุสณฺฐานํ สุรูปตา (สฺยา. กํ.)];
อาธิปจฺจปริวาโร, สพฺพเมเตน ลพฺภติฯ
๑๒.
ปเทสรชฺชํ อิสฺสริยํ, จกฺกวตฺติสุขํ ปิยํ;
เทวรชฺชมฺปิ ทิเพฺพสุ, สพฺพเมเตน ลพฺภติฯ
๑๓.
มานุสฺสิกา จ สมฺปตฺติ, เทวโลเก จ ยา รติ;
ยา จ นิพฺพานสมฺปตฺติ, สพฺพเมเตน ลพฺภติฯ
๑๔.
มิตฺตสมฺปทมาคมฺม, โยนิโสว [โยนิโส เว (สี.), โยนิโส เจ (สฺยา.), โยนิโส จ (?)] ปยุญฺชโต;
วิชฺชา วิมุตฺติ วสีภาโว, สพฺพเมเตน ลพฺภติฯ
๑๕.
ปฎิสมฺภิทา วิโมกฺขา จ, ยา จ สาวกปารมี;
ปเจฺจกโพธิ พุทฺธภูมิ, สพฺพเมเตน ลพฺภติฯ
๑๖.
เอวํ มหตฺถิกา เอสา, ยทิทํ ปุญฺญสมฺปทา;
ตสฺมา ธีรา ปสํสนฺติ, ปณฺฑิตา กตปุญฺญตนฺติฯ
นิธิกณฺฑสุตฺตํ นิฎฺฐิตํฯ
๑.
กรณียมตฺถกุสเลน , ยนฺตสนฺตํ ปทํ อภิสเมจฺจ;
สโกฺก อุชู จ สุหุชู [สูชู (สี.)] จ, สุวโจ จสฺส มุทุ อนติมานีฯ
๒.
สนฺตุสฺสโก จ สุภโร จ, อปฺปกิโจฺจ จ สลฺลหุกวุตฺติ;
สนฺตินฺทฺริโย จ นิปโก จ, อปฺปคโพฺภ กุเลสฺวนนุคิโทฺธฯ
๓.
น จ ขุทฺทมาจเร กิญฺจิ, เยน วิญฺญู ปเร อุปวเทยฺยุํ;
สุขิโนว เขมิโน โหนฺตุ, สพฺพสตฺตา [สเพฺพ สตฺตา (สี. สฺยา.)] ภวนฺตุ สุขิตตฺตาฯ
๔.
เย เกจิ ปาณภูตตฺถิ, ตสา วา ถาวรา วนวเสสา;
ทีฆา วา เยว มหนฺตา [มหนฺต (?)], มชฺฌิมา รสฺสกา อณุกถูลาฯ
๕.
ทิฎฺฐา วา เยว อทิฎฺฐา [อทิฎฺฐ (?)], เย ว [เย จ (สี. สฺยา. กํ. ปี.)] ทูเร วสนฺติ อวิทูเร;
ภูตา ว [วา (สฺยา. กํ. ปี. ก.)] สมฺภเวสี ว [วา (สี. สฺยา. กํ. ปี.)], สพฺพสตฺตา ภวนฺตุ สุขิตตฺตาฯ
๖.
น ปโร ปรํ นิกุเพฺพถ, นาติมเญฺญถ กตฺถจิ น กญฺจิ [นํ กญฺจิ (สี. ปี.), นํ กิญฺจิ (สฺยา.), น กิญฺจิ (ก.)];
พฺยาโรสนา ปฎิฆสญฺญา, นาญฺญมญฺญสฺส ทุกฺขมิเจฺฉยฺยฯ
๗.
มาตา ยถา นิยํ ปุตฺตมายุสา เอกปุตฺตมนุรเกฺข;
เอวมฺปิ สพฺพภูเตสุ, มานสํ ภาวเย อปริมาณํฯ
๘.
เมตฺตญฺจ สพฺพโลกสฺมิ, มานสํ ภาวเย อปริมาณํ;
อุทฺธํ อโธ จ ติริยญฺจ, อสมฺพาธํ อเวรมสปตฺตํฯ
๙.
ติฎฺฐํ จรํ นิสิโนฺน ว [วา (สี. สฺยา. กํ. ปี.)], สยาโน ยาวตาสฺส วิตมิโทฺธ [วิคตมิโทฺธ (พหูสุ)];
เอตํ สติํ อธิเฎฺฐยฺย, พฺรหฺมเมตํ วิหารมิธมาหุฯ
๑๐.
ทิฎฺฐิญฺจ อนุปคฺคมฺม, สีลวา ทสฺสเนน สมฺปโนฺน;
กาเมสุ วินย [วิเนยฺย (สี.)] เคธํ, น หิ ชาตุคฺคพฺภเสยฺย ปุน เรตีติฯ
เมตฺตสุตฺตํ นิฎฺฐิตํฯ
ขุทฺทกปาฐปาฬิ นิฎฺฐิตาฯ