შესასწავლი

თემა

ორგანიზმთა  გამრავლება და განვითარება.

შესასწავლი მასალა 

ორგანიზმთა გამრავლების მნიშვნელობა, მიტოზი, უსქესო გამრავლება, სქესობრივი  გამრავლება, სასქესო უჯრედების ჩამოყალიბება(გამეტოგენეზი),მეიოზი, მატრიცული სინთეზის რეაქციები, დნმ-ის კოდი, გენი, როგორც მემკვიდრეობის ერთეული,განაყოფიერება ცხოველებში,განაყოფიერება  ყვავილოვან მცენარეებში,ორგანიზმთა  ინდივიდური განვითარება(განვითარების ემბრიონული  პერიოდი; განვითარების პოსტემბრიონული პერიოდი).

სასწავლო შედეგი, რომელსაც გვინდა რომ მივაღწიოთ

ბიო.XI.5.მოსწავლეს შეუძლია დახასიათოს  ორგანიზმთა გამრავლების და ინდივიდური  ფორმები.

საკვანძო კითხვები

რით განსხვავდება მიტოზი და მეიოზი? რა სხვაობაა უსქესო და სქესობრივ გამრავლებებს შორის? რით განსხვავდებიან დნმ-ი და რნმ-ი?  რამდენი სახის ნუკლეოტიდი იცით? რას ნიშნავს მატრიცული სინთეზის რეაქცია?

მკვიდრი წარმოდგენები

ანასხვავებს მიტოზსა და მეიოზს, იცის რა არის უსქესო და სქესობრივი გამრავლება,  განმარტავს დნმ-სა და რნმ-ს სრულ სახელწოდებას.იცის ,რომ დნმ-ში არის 4(ოთხი) ნუკლეოტიდი:ადენინი,გუანინი,თიმინი, ციტოზინი. ხოლო რნმ-ში ადენინი ,ურაცილი,გუანინი,ციტოზინი.განმარტავს მატრიცული სინთეზის  რეაქციის მსვლელობას

შეფასების კრიტერიუმები

ურთიერთშეფასება-განმავითარებელი შეფასების  კრიტერიუმი. განმსაზღვრელი შეფასება ტესტები,ზეპირი  გამოკითხვა,    პრეზენტაცია. რუბრიკების  და სქემების   შემუშავება   დავალების  ტიპიდან  გამომდინარე.

შეფასების კრიტერიუმის მიღწევის ინდიკატორი

ქმნის მარტივ მოდელს უჯრედში მიმდინარე მატრიცული სინთეზის რეაქციების სადემონსტრაციოდ, მსჯელობს მათი მნიშვნელობის შესახებ,ადგენს მიტოზის მოდელს და მსჯელობს მიტოზის როლზე შემდგომ თაობაში კარიოტიპის მუდმივობის შესანარჩუნებაში.ადარებს უსქესო და სქესობრივი გამრავლების ფორმებს და მსჯელობს თითოეულის დროს მემკვიდრეობისთვის გენეტიკური მასალის თავისებურებაზე.იყენებს მეიოზის სქემატურ მოდელს და აკავშირებს ქრომოსომების  და მათი უბნების განაწილებას გენდტიკურ ცვალებადობასთან.ამოიცნობს მიტოზის ფაზებს, განიხილავს დნმ-ს კოდს და ახასიათბს  გენს, როგორც დნმ-ს მონაკვეთს, რომელიც კონკრეტული ცილის სინთეზს განსაზღვრავს.აღწერს განაყოფიერების პროცესს,ადგენს მარტივ სქემას.სვამს კითხვას სასიცოცხლო ციკლიდან მეიოზის ან განაყოფიერების ამოვარდნის შედეგებთან დაკავშირებით და აგროვებს სათანადო ინფორმაციას.ადარებს მეიოზსა და განაყოფიერების საბოლოო შედეგებს (განახევრება)გამთლიანება და მსჯელობს მათ როლზე.დაკვირვების საფუძველზე მსჯელობს ცხოველების ემბრიონული განვითარების ადრეულ ეტაპებზე(ზიგოტა, ბლასტომერები, ბლასტულა,გასტრულა)აგროვებს ინფორმაციას ორგანიზმების სასიცოცხლო ციკლის (სრული და არასრულიგარდაქცევა)

თავისებურებებზე და მსჯელობს მათი შეგუებულობითი მნიშვნელობის შესახებ.მონაცემებს წარმოადგენს სხვადასხვა გამომსახველობითი საშუალებებით(დიაგრამა,ცხრილი,სქემა.)

კომპლექსური დავალებები

სახელმძღვანელოში მოცემული  ცხრილის მიხედვით განასხვავე მიტოზი და მეიოზი ერთმანეთასაგან.

შესასწავლი

თემა

გენეტიკა.

შესასწავლი მასალა  

რას შეისწავლის გენეტიკა. მენდელის მიერ დადგენილი კანონზომიერებები(ერთგვარობის კანონი, დათიშვის კანონი, გენთა დამოუკიდებლად მემკვიდრეობის კანონი),არასრული დომინირება, მემკვიდრეობის კანონების ციტოლოგიური დასაბუთება,სქესი და სქესთან შეჭიდული ნიშნების მემკვიდრეობა,გენთა შეჭიდულობა, ადამიანის გენეტიკა( შესწავლის   ზოგიერთი მეთოდი, მემკვიდრული დაავადებები)შემთხვევითი და კანონზომიერი მოვლენები გენეტიკაში,გენური ინჟინერიის ზოგადი დახასიათება, ცვალებადობა და მისი ფორმები(არამემკვიდრული და მემკვიდრული ცვალებადობა) მოდიფიკაციური ცვალებადობა,მუტაციური ცვალებადობა(გენური,ქრომოსომული და გენომური).სელექცია და გენეტიკა(სელექციის ტრადიციური და თანამედროვე მეთოდები.

სასწავლო შედეგი, რომელსაც გვინდა რომ მივაღწიოთ

ბიოლXI.6 მოსწავლეს შეუძლია ჩამოაყალიბოს მემკვიდრეობითობის კანონები  და იმსჯელოს  ცვალებადობის ფორმებზე.ბიოლ.XI.4.მოსწავლეს შეუძლია მონაცემთა ანალიზი და შეფასება.

საკვანძო კითხვები

რით განსხვავდება მემკვიდრეობითობა და ცვალებადობა? რა განსხვავებაა  გენოტიპსა და გენოტიპს შორის?როგორია ორგანიზმის სრული გარდაქმნა და რა მნიშვნელობა აქვს ბუნებიში?

მკვიდრი წარმოდგენები

მსჯელობს   ბუნებაში გამრავლების მნიშვნელობაზე,ანასხვავებს სქესობრივ და უსქესო გამრავლებას.განიხილავს გენს როგორც მემკვიდრეობითობის ერთეულს, იყენებს  ადამიანში სქესის განმსაზღვრის  სქემას და ადგენს ვაჟისა და გოგონას დაბადების ალბათობას.

შეფასების კრიტერიუმები

.  განმსაზღვრელი  შეფასების  კრიტერიუმი :ინფორმაცია- სელექციის ტრადიციური და თანამედროვე მეთოდები  დისკუსია მოცემულ თემაზე.შეფასების  რუბრიკა. განმავითარებელი   შეფასების  რუბრიკა(გასასვლელი ბილეთები).  

შეფასების კრიტერიუმის მიღწევის ინდიკატორ

მოიპოვებს ინფორმაციას და ადარებს მემკვიდრეობითობასა და ცვალებადობის მოქმედებებს,მსჯელობს მათ  მნიშვნელობაზე, განიხილავს გენს, როგორც მემკვიდრეობითობის ერთეულს,ადგენს გენთა დამოიკიდებლად და შეჭიდულად მემკვიდრეობის სქემებს, ადარებს ერთმანეთს და მსჯელობს მათ შორის განსხვავებაზე, ასახელებს შესაბამის მაგალითებს; იყენებს ადამიანში სქესის განსაზღვრის სქემას და ადგენს ვაჟისა დ გოგონას დაბადების ალბათობას; ადგენს გენეტიკურ სქემას სქესთან შეჭიდული ნიშნების მემკვიდრეწობაზე და ადეკვატურად იყენებს შესაბამის სიმბოლოებს მათ ჩასაწერად.აღწერს ზოგიერთი გენეტიკური დაავადების მემკვიდრეობის ხასიათს.აგროვებს და წარმოადგენს მასალას მათი პროფილაქტიკის ან მკურნალობის პერეპექტივის შესახებ;გენეტიკური ამოცანების გადაჭრისას იყენებს მონაცემთა ანალიზს, სტატისტიკისა და ალბათობის თეორიის ელემენტებს; მსჯელობს ადამიანის გენეტიკურ სტრუქტურაზე მავნე ფაქტორების( ნიკოტინი, ნარკოტიკები)ზემოქმედებით გამოწვეულ ცვლილებებზე და ასაბუთებს ჯანსაღი ცხოვრების წესის მნიშვნელობას.აღწერს სელექციის კლასიკურ და თანამედროვე მეთოდებს,აყალიბებს საკუთარპოზიციას გენმოდიფიცირებული ჯოშების წარმოების შესახებ და ჭარმოადგენს რეფერატის სახით.

კომპლექსური დავალებები

მოცემული სქემის დახმარებით ადგენს ვაჟისა და გოგონას დაბადების ალბათობას. იყენებს  სქემაში ჩასაწერად  შესაბამის სიმბოლოებს.

შესასწავლი თემა

შესასწავლი  მასალა.

სასწავლო შედეგი, რომელსაც გვინდა რომ მივაღწიოთ

საკვანძო კითხვები

მკვიდრი წარმოდგენები

შეფასების კრიტერიუმები

შეფასების კრიტერიუმის მიღწევის ინდიკატორი

კომპლექსური დავალებები

შესასწავლი

თემა

შესასწავლი მასალა 

სასწავლო შედეგი, რომელსაც გვინდა რომ მივაღწიოთ

საკვანძო კითხვები

მკვიდრი წარმოდგენები

შეფასების კრიტერიუმები

შეფასების კრიტერიუმის მიღწევის ინდიკატორი

კომპლექსური დავალებები

შესასწავლი

თემა

შესასწავლი მასალა 

სასწავლო შედეგი, რომელსაც გვინდა რომ მივაღწიოთ

საკვანძო კითხვები

მკვიდრი წარმოდგენები

შეფასების კრიტერიუმები

შეფასების კრიტერიუმის მიღწევის ინდიკატორი

კომპლექსური დავალებები

 .