Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny
NOWE Słowa na start!, klasa 8, edycja do uszczuplonej podstawy programowej 2024
Rok szkolny 2025/2026, nauczyciel: Bożena Strama- Drąg
Numer i temat lekcji | Wymagania na ocenę dopuszczającą Uczeń potrafi: | Wymagania na ocenę dostateczną Uczeń potrafi to, co na ocenę dopuszczającą, oraz: | Wymagania na ocenę dobrą) Uczeń potrafi to, co na ocenę dostateczną, oraz: | Wymagania na ocenę bardzo dobrą Uczeń potrafi to, co na ocenę dobrą, oraz: | Wymagania na ocenę celującą Uczeń potrafi to, co na ocenę bardzo dobrą, oraz: |
2. Wobec życiowych doświadczeń | • opisać graffiti | • porównać graffiti Banksy’ego z XVII- -wiecznym obrazem | • wypowiedzieć się na temat kolorystyki dzieła i określić jej funkcję | • omówić funkcję dodania maski postaci z obrazu • omówić znaczenie otoczenia dla wymowy dzieła | • wskazać inne dzieła sztuki, w których artyści prezentowali radzenie sobie z trudnymi doświadczeniami |
3. Nie bać się życia | • omówić treść fragmentów tekstu • przytoczyć argumenty wysuwane przez bohaterki | • scharakteryzować każdą z bohaterek | • wyjaśnić przyczynę sporu pomiędzy bohaterkami | • wyrazić swoją opinię na temat sporu zaprezentowanego we fragmentach tekstu | • stworzyć pracę pisemną związaną z tematem lekcji |
4. Spotkanie z żywiołem – Burza Adama Mickiewicza (lektura obowiązkowa) | • omówić treść wiersza • omówić sytuację liryczną w wierszu
| • określić kontekst biograficzny utworu • wskazać cechy bohatera romantycznego u podróżnego | • nazwać środki stylistyczne użyte w utworze i określić ich funkcję • omówić obraz natury wyłaniający się z utworu | • zinterpretować puentę utworu • wskazać konteksty kulturowe związane z tematem utworu | • porównać wiersz Adama Mickiewicza z obrazem Rembrandta |
5. i 6. Życie na ławie oskarżonych | • omówić treść fragmentów tekstu • określić rodzaj narracji | • scharakteryzować bohaterów fragmentów tekstu | • odnieść przeczytane fragmenty tekstu do definicji powieści kryminalnej | • wyciągnąć z przemyśleń bohaterów ogólne wnioski dotyczące natury człowieka | • podjąć dyskusję na temat stwierdzenia bohaterki, że mówienie prawdy jest przejawem odwagi |
7. Zaakceptować ograniczenia | • omówić treść fragmentów tekstu • wymienić osiągnięcia Stephena Hawkinga, o których jest mowa w tekście | • przedstawić stosunek narratora tekstu do życia | • wyjaśnić, w jaki sposób naukowiec postrzegał swoją niepełnosprawność | • sformułować przesłanie wynikające z relacji Stephena Hawkinga dotyczącej jego życia | • odszukać informacje na temat ludzi, którzy osiągnęli sukces pomimo różnych ograniczeń |
8. Niezwykły zawód | • omówić treść wywiadu • zreferować odczucia lekarza podczas przeszczepu serca | • wyjaśnić, dlaczego Zbigniew Religa został chirurgiem • scharakteryzować Zbigniewa Religę jako lekarza | • omówić emocje Zbigniewa Religi, które towarzyszyły mu podczas pierwszej przeprowadzanej operacji • przedstawić romantyczną stronę zawodu lekarza, którą dostrzegał Zbigniew Religa | • zinterpretować znaczenie przekształconego frazeologizmu w tytule wywiadu | • wypowiedzieć się na temat filmu Bogowie w reżyserii Łukasza Palkowskiego |
9. i 10. Wywiad | • wymienić etapy tworzenia wywiadu | • ułożyć pytania do autora podanego tekstu | • zebrać informacje na temat wybranej postaci, wymyślić temat wywiadu i ułożyć pytania • wskazać błędy w podanym wywiadzie | • przeprowadzić wywiad z koleżanką lub kolegą | • przedstawić wybrany przez siebie wywiad i go ocenić • przeprowadzić wywiad z osobą ze swojego otoczenia na temat jej pasji |
11. Fotografia | • wymienić rodzaje fotografii | • ocenić wybraną fotografię na podstawie podanych kryteriów | • wypowiedzieć się na temat roli światła w fotografii • omówić fotografie Charlesa Ebbetsa, Annie Leibovitz i Matthew Abbotta | • dokonać analizy wybranej fotografii | • dokonać analizy wybranej fotografii artystycznej |
12. i 13. Jak doskonalić technikę pisania rozprawki? | • stworzyć plan rozprawki
| • omówić na przykładzie podanej rozprawki sposoby zachowania spójności tekstu | • sformułować tezę do podanego tematu rozprawki • skorygować błędy w podanych rozprawkach | • dokonać analizy przykładowej rozprawki • stworzyć rozprawkę | |
14 i 15. Sposoby wzbogacania słownictwa | • wyjaśnić znaczenie pojęć: neologizm, zapożyczenia, wyrazy rodzime, synonimy, antonimy, homonimy, wyrazy wieloznaczne | • wskazać funkcje neologizmów w podanych fragmentach tekstów • rozpoznać w tekstach rodzaje neologizmów • rozpoznać w tekście homonimy i wyrazy wieloznaczne | • omówić zasadność i funkcję użycia wyrazów obcych w tekstach • zastąpić podane wyrazy synonimami • zastąpić zapożyczenia wyrazami rodzimymi | • omówić funkcje neologizmów w tekstach artystycznych | |
16. i 17. Czym jest styl języka? Jakie style wyróżniamy? | • wymienić style funkcjonujące w polszczyźnie | • wymienić cechy każdego ze stylów • wskazać w tekście sformułowania nacechowane stylistycznie • wskazać błędy stylistyczne w podanych tekstach | • rozpoznać styl podanej wypowiedzi • przekształcić sformułowania nacechowane stylistycznie w neutralne stylistycznie • skorygować błędy stylistyczne w podanych tekstach | • stworzyć tekst w wybranym stylu | |
18. Ortografia – przypomnienie wiadomości | • przedstawić zasady ortograficzne | • uzupełnić podane teksty poprawnymi formami | • skorygować teksty pod kątem ortograficznym | • stworzyć teksty poprawne pod względem ortograficznym | |
19. i 20. Podsumowanie Sprawdź, co potrafisz | • odtworzyć najważniejsze fakty i opinie • posługiwać się terminami: synonimy, antonimy, homonimy, wyrazy wieloznaczne, zapożyczenia, neologizmy, styl naukowy, styl urzędowy, styl publicystyczny, styl artystyczny, styl potoczny, wywiad, rozprawka | • wykorzystywać najważniejsze konteksty | • wyciągać wnioski • przedstawiać własne stanowisko | • poprawnie interpretować wymagany materiał • właściwie argumentować • uogólniać, podsumowywać i porównywać | • wykorzystywać bogate konteksty • formułować i rozwiązywać problemy badawcze |
21. Ojczyzna | • opisać to, co zostało przedstawione na obrazie | • omówić kompozycję dzieła | • wskazać topos, do którego odwołał się artysta • omówić funkcje kolorystyki | • zinterpretować znaczenie symboli • wyjaśnić wymowę obrazu | • wskazać inne teksty kultury przedstawiające ojczyznę jako matkę |
22. i 23. Fantastyka a historia | • omówić treść fragmentów tekstu • określić rodzaj narracji
| • wypowiedzieć się na temat bohaterów fragmentów tekstu • wskazać środki językowe użyte do opisu walki i określić ich funkcję | • wyjaśnić funkcję użycia obrazowania fantastycznego w kreacji pana Betona | • omówić funkcję opisywania świata z perspektywy dziecka • sformułować uniwersalne wnioski | • omówić kontekst historyczny tekstu |
24. i 25. Walczyć za ojczyznę – Reduta Ordona Adama Mickiewicza (lektura obowiązkowa) | • omówić treść utworów | • wskazać przykłady animizacji • wskazać w utworze wyrazy dźwiękonaśladowcze • wskazać inne środki stylistyczne użyte w utworze • porównać sposób przedstawienia agresorów i obrońców | • omówić sposób przedstawienia wydarzeń w utworze • omówić sposób przedstawienia cara • określić funkcję animizacji • określić funkcję nagromadzenia wyrazów dźwiękonaśladowczych w utworze • odnieść postać Kapitana Polski do antycznych herosów i współczesnych superbohaterów | • sformułować przesłanie Reduty Ordona • omówić obraz współczesnego świata przedstawiony w piosence Lao Che | • przedstawić sylwetkę Juliana Konstantego Ordona na podstawie dowolnych źródeł • wypowiedzieć się na temat sposobu kreacji romantycznych legend bohaterów |
26. Geneza Pana Tadeusza Adama Mickiewicza w świetle Epilogu (lektura obowiązkowa – księgi wskazane w pp) | • omówić treść Epilogu • zidentyfikować adresata inwokacji jako „małą ojczyznę” | • omówić sposób przedstawienia Paryża z perspektywy emigranta • omówić sposób przedstawienia kraju lat dziecinnych | • przedstawić kontrasty pomiędzy przedstawieniem Paryża i kraju lat dziecinnych (przestrzenie: natura – miasto, swojskość – obcość, wspólnota – konflikt) • omówić funkcję kolorystyki dominującej w inwokacji | • omówić sposób przedstawienia przestrzeni w inwokacji | • omówić kontekst historyczny utworu • podjąć dyskusję na temat przyczyn i konsekwencji emigracji |
27. Dworek szlachecki w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza (lektura obowiązkowa – księgi wskazane w pp) | • opisać Soplicowo • wymienić głównych bohaterów epopei | • przedstawić tytułowego bohatera utworu | • omówić relacje pomiędzy mieszkańcami Soplicowa | • omówić harmonię pomiędzy człowiekiem a naturą w odniesieniu do przedstawienia Soplicowa | • odnaleźć konteksty i nawiązania |
28. Obraz szlachty w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza (lektura obowiązkowa – księgi wskazane w pp) | • omówić obyczaje szlacheckie zaprezentowane w epopei | • wskazać wady różnych przedstawicieli szlachty | • omówić funkcję tradycji w utworze | • dokonać analizy sposobu przedstawienia szlachty (pozytywny i negatywny wizerunek) | • odnaleźć komizm i ironię w sposobie przedstawienia wybranych bohaterów |
29. Jacek Soplica – bohater dynamiczny (lektura obowiązkowa – księgi wskazane w pp) | • omówić biografię Jacka Soplicy | • scharakteryzować Jacka Soplicę przed jego przemianą i po niej | • przedstawić momenty kluczowe dla biografii Jacka Soplicy z punktu widzenia tego bohatera oraz Gerwazego • omówić funkcję miana przybranego przez bohatera | • porównać stosunek do świata i siebie samego Jacka Soplicy oraz księdza Robaka (dostrzec kontrast) | • przedstawić różnych bohaterów literackich, którzy przeszli przemianę wewnętrzną |
30. Historia w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza (lektura obowiązkowa – księgi wskazane w pp) | • wskazać odwołania do historii na początku utworu (przyjazd Tadeusza do Soplicowa) i na jego końcu (koncert Jankiela) • wymienić wydarzenia historyczne przywołane podczas oglądania przez Tadeusza obrazów • wymienić wydarzenia historyczne przywołane w koncercie Jankiela | • omówić funkcję przywołanych wydarzeń historycznych | • omówić funkcję Mazurka Dąbrowskiego przywołanego na początku i na końcu dzieła | • wskazać inne wydarzenia historyczne przywołane w dziele i omówić ich funkcję | • wskazać i omówić teksty kultury nawiązujące do wydarzeń z historii Polski |
31. Pan Tadeusz – kształt artystyczny utworu (lektura obowiązkowa – księgi wskazane w pp) | • wymienić cechy epopei | • odnieść cechy epopei do Pana Tadeusza | • omówić funkcję przymiotnika ostatni, który często pojawia się w utworze • omówić sposób prezentacji przyrody w dziele | • dokonać analizy wybranego opisu przyrody w utworze | • podjąć dyskusję na temat aktualności Pana Tadeusza |
32. Wiesz, umiesz, zdasz | • przeczytać ze zrozumieniem fragmenty utworu | • wskazać istotne informacje we fragmentach dzieła | • dokonać analizy kształtu artystycznego fragmentów tekstu | • stworzyć własny tekst na podstawie fragmentów epopei | |
33. i 34. Co już wiemy o twórczości Adama Mickiewicza? | • wymienić tytuły omawianych utworów Adama Mickiewicza | • określić przynależność gatunkową utworów | • przywołać problematykę omawianych utworów • przedstawić motywy pojawiające się w omawianych utworach | • odnieść się do kształtu artystycznego omawianych utworów | • podjąć dyskusję na temat roli Adama Mickiewicza w literaturze polskiej |
35. i 36. Podróż w czasy pozytywizmu | • określić ramy czasowe epoki • wymienić elementy programu pozytywistycznego | • wyjaśnić etymologię nazwy epoki • przedstawić najważniejsze zagadnienia programu pozytywistycznego | • wskazać elementy realizmu na wybranych obrazach | • dokonać analizy obrazu realistycznego | • wskazać powiązania pomiędzy realizmem pozytywistycznym a dokumentalizmem czasów obecnych |
37.–40. Henryk Sienkiewicz, Latarnik (lektura obowiązkowa) | • omówić treść utworu • określić rodzaj narracji | • omówić świat przedstawiony noweli • wskazać cechy gatunkowe noweli • scharakteryzować głównego bohatera utworu • omówić przemianę bohatera utworu | • omówić przyczyny tułaczki Skawińskiego (także te niewyrażone bezpośrednio) • omówić sposób, w jaki bohater reaguje na pierwsze wersy Pana Tadeusza • omówić funkcję przyrody w noweli | • wypowiedzieć się na temat sposobu postrzegania ojczyzny przez Skawińskiego • zinterpretować symbolikę latarni morskiej • sformułować przesłanie utworu | • wypowiedzieć się na temat problemów, z jakimi borykają się emigranci i uchodźcy • omówić kontekst historyczny noweli |
41. Wiesz, umiesz, zdasz | • przeczytać ze zrozumieniem fragmenty utworu | • wskazać istotne informacje we fragmentach dzieła | • wyjaśnić znaczenia tułactwa bohatera w odniesieniu do fragmentów i całości utworu | • napisać opowiadanie o późniejszych losach bohatera • uzasadnić porównanie Skawińskiego do Syzyfa | |
42. Muzyka | • wymienić elementy języka muzyki • wymienić rodzaje muzyki rozrywkowej | • ocenić utwór muzyczny na podstawie podanych kryteriów | • wykorzystać elementy języka muzyki podczas analizy wybranego utworu | • omówić rolę muzyki w wybranym filmie | • stworzyć prezentację na temat ulubionego muzyka lub rodzaju muzyki • stworzyć prezentację na temat muzyki etnicznej charakterystycznej dla regionu, w którym mieszka |
43. i 44. Jak napisać artykuł? | • zdefiniować artykuł • wymienić cechy artykułu | • przedstawić kompozycję artykułu | • samodzielnie zebrać informacje do artykułu • dokonać analizy formy i treści podanego artykułu | • napisać artykuł problemowy | |
45. i 46. Norma językowa i błąd językowy | • wskazać różnice pomiędzy normą wzorcową a normą użytkową • przedstawić podział błędów językowych | • wskazać teksty realizujące normę wzorcową i normę użytkową • poprawnie odmienić podane wyrazy • wskazać w podanych wyrazach sylaby akcentowane | • skorygować błędy w podanych tekstach • odnaleźć w podanych tekstach błędy stylistyczne i je skorygować • skorygować błędy interpunkcyjne | • poprawnie sformułować związki frazeologiczne • poprawnie odczytać podane wyrazy | |
47. i 48. Nazwy osobowe i miejscowe | • rozpoznać w tekście nazwy osobowe i miejscowe | • określić kategorie nazw osobowych | • używać poprawnych form nazwisk • zapisać nazwy miejscowe w odpowiednich formach | • stworzyć nazwy narodowości i mieszkańców od nazw miejscowych | |
49. i 50. Podsumowanie Sprawdź, czy potrafisz | • odtworzyć najważniejsze fakty i opinie • posługiwać się pojęciami: artykuł, norma językowa, norma wzorcowa, norma użytkowa, błąd językowy, nazwy osobowe | • wykorzystywać najważniejsze konteksty | • wyciągać wnioski • przedstawiać własne stanowisko | • poprawnie interpretować wymagany materiał • właściwie argumentować • uogólniać, podsumowywać i porównywać | • wykorzystywać bogate konteksty • formułować i rozwiązywać problemy badawcze |
51. Wzorce | • opisać to, co zostało przedstawione na obrazie | • omówić kompozycję dzieła • omówić relacje pomiędzy postaciami przedstawionymi na obrazie | • określić nastrój obrazu i wskazać środki, które go kształtują | • omówić funkcję światłocienia • zinterpretować obraz | • przygotować prezentację na temat swojego wzorca |
52. Dlaczego potrzebujemy autorytetów? | • wyjaśnić znaczenie pojęcia wywiad • omówić treść fragmentów tekstu | • wymienić zasady, którymi warto kierować się podczas poszukiwania autorytetu • wskazać różnice pomiędzy autorytetem a guru | • omówić rolę autorytetów we współczesnym świecie • dokonać analizy sposobu zadawania pytań przez dziennikarkę | • podjąć dyskusję na temat współczesnych autorytetów • podjąć dyskusję na temat uznawania celebrytów za autorytety | • przedstawić swój autorytet i uzasadnić ten wybór |
53. Podróż w czasie z Sienkiewiczem – Quo vadis (lektura obowiązkowa poznawana we fragmentach) | • omówić treść lektury • wymienić bohaterów pierwszo- i drugoplanowych | • określić czas i miejsce akcji • wymienić wątki główne i poboczne | • odnieść definicję powieści historycznej do utworu | • wskazać w powieści elementy rzeczywistości starożytnego Rzymu | • wymienić nurty starożytnej filozofii i omówić te, do których nawiązano w powieści |
54. Świat na styku dwóch kultur – pogańskiej i chrześcijańskiej – Quo vadis Henryka Sienkiewicza (lektura obowiązkowa poznawana we fragmentach) | • omówić treść powieści | • przedstawić obraz kultury starożytnego Rzymu zaprezentowany w powieści • omówić życie pierwszych chrześcijan w Rzymie • dokonać charakterystyki porównawczej Nerona i św. Piotra | • określić hierarchię wartości pogan i chrześcijan • omówić przyczyny, konsekwencje i znaczenie pożaru Rzymu | • omówić symbolikę cierpienia pierwszych chrześcijan • podać przykłady symboli pojawiających się w powieści i zinterpretować ich znaczenie • wypowiedzieć się na temat uniwersalnej wymowy powieści | • podjąć dyskusję na temat aktualności przesłania powieści |
55. Wśród najważniejszych bohaterów powieści Quo vadis Henryka Sienkiewicza (lektura obowiązkowa poznawana we fragmentach) | • omówić treść powieści | • scharakteryzować wybranych bohaterów drugoplanowych | • przedstawić Marka Winicjusza jako bohatera dynamicznego • wypowiedzieć się na temat znaczenia Petroniusza w powieści | • porównać kreacje bohaterek powieści | • podjąć dyskusję na temat funkcjonalności filozofii wyznawanej przez Petroniusza |
56. Miłość (nie)jedno ma imię – Quo vadis Henryka Sienkiewicza (lektura obowiązkowa poznawana we fragmentach) | • przedstawić historię miłości Marka Winicjusza i Ligii | • porównać sposoby postrzegania miłości między mężczyzną a kobietą przez Rzymian i chrześcijan | • omówić dojrzewanie Marka Winicjusza do miłości • omówić zaprezentowaną w powieści chrześcijańską miłość bliźniego | • omówić różne postawy wobec winowajców na przykładach bohaterów powieści | • przedstawić sposoby zaprezentowania wątków miłosnych w innych tekstach kultury |
57. Wiesz, umiesz, zdasz | • przeczytać ze zrozumieniem fragmenty utworu | • wskazać istotne informacje we fragmentach tekstu | • dokonać analizy kształtu artystycznego fragmentów utworu | • stworzyć własny tekst na podstawie fragmentów powieści | |
58. Co już wiemy o twórczości Henryka Sienkiewicza? | • wymienić tytuły omawianych dzieł Henryka Sienkiewicza | • określić przynależność gatunkową poznanych utworów | • dokonać analizy problematyki omawianych utworów • przedstawić motywy pojawiające się w omawianych utworach | • odnieść się do kształtu artystycznego omawianych utworów | • podjąć dyskusję na temat roli Henryka Sienkiewicza w literaturze polskiej |
59. Być blisko w najtrudniejszych chwilach – Oskar i pani Róża Érica-Emmanuela Schmitta | • omówić treść fragmentów tekstu • określić narrację fragmentów utworu | • scharakteryzować bohaterów fragmentów powieści • określić temat przewodni fragmentów utworu • wypowiedzieć się na temat prawdziwości opowieści snutych przez panią Różę | • postawić hipotezy dotyczące celu, w jakim pani Róża opowiada Oskarowi historie • omówić relacje łączące Oskara z panią Różą | • wypowiedzieć się na temat języka bohaterów | • odnaleźć konteksty i nawiązania |
60. Mądrość, dobre życie, przyjaźń | • wymienić wartości życiowe, na które zwraca uwagę Leszek Kołakowski | • omówić różne sposoby rozumienia przez rozmówców pojęcia mędrzec | • wymienić cechy prawdziwego przyjaciela na podstawie wywiadu | • wyjaśnić przyczynę częstego posługiwania się przez Leszka Kołakowskiego sformułowaniami wyrażającymi niepewność | • podjąć dyskusję na temat wypowiedzi Leszka Kołakowskiego • odnaleźć w tekstach kultury różne przedstawienia przyjaźni i je omówić |
61. Ludzie wobec ludzi – List do ludożerców Tadeusza Różewicza (lektura obowiązkowa) | • omówić treść wiersza • określić rodzaj liryki | • wyjaśnić, w imieniu jakiej zbiorowości wypowiada się podmiot liryczny • scharakteryzować tytułowych ludożerców | • zinterpretować zabieg stylistyczny zastosowany na początku wiersza • omówić funkcję użycia wyrazu ludożerca w utworze | • zinterpretować zakończenie wiersza • odnieść wymowę wiersza do codziennej rzeczywistości | • podjąć dyskusję na temat ludożerców w codziennej rzeczywistości • podjąć dyskusję na temat: „Czy każdy ma w sobie ludożercę?” |
62. Wobec niechcianych dobrych rad | • omówić problematykę tekstu | • wskazać w tekście elementy języka potocznego i określić ich funkcję | • omówić funkcje kompozycyjne poszczególnych fragmentów tekstu | • wskazać główną myśl tekstu • odnieść pojęcie stereotyp do historii opisanej przez autorkę | |
63. i 64. Jak napisać list otwarty? | • wymienić cechy listu otwartego | • przedstawić kompozycję listu otwartego | • skorygować podany list otwarty i wzmocnić jego perswazyjność odpowiednimi środkami retorycznymi • dokonać analizy przykładów listów otwartych | • zredagować list otwarty | |
65. Film | • wyjaśnić znaczenie pojęć: kadr, plan filmowy, scena, montaż | • podać przykłady filmów, reprezentujących poszczególne gatunki | • wskazać w wybranych filmach cechy pozwalające zaklasyfikować je do poszczególnych gatunków | • dokonać analizy języka filmu na wybranym przykładzie • ocenić wybrane dzieło filmowe na podstawie podanych kryteriów | |
66. i 67. Odmienne i nieodmienne części mowy – przypomnienie wiadomości | • wymienić odmienne i nieodmienne części mowy | • scharakteryzować odmienne i nieodmienne części mowy • rozpoznać nieodmienne części mowy | • odnaleźć w tekście nieosobowe formy czasowników i je określić • dokonać poprawnej deklinacji rzeczowników • poprawnie odmienić i stopniować przymiotniki | • właściwie określić formy osobowe czasowników • poprawnie określić i stosować formy zaimków | |
68. Części zdania – przypomnienie wiadomości | • wskazać w zdaniu podmiot i orzeczenie
| • wskazać w zdaniu przydawki i określić, jakimi częściami mowy zostały one wyrażone • wskazać w zdaniu dopełnienie i okolicznik | • wskazać w zdaniu orzeczenie imienne | • rozpoznać i zastosować zdania bezpodmiotowe | |
69. Typy wypowiedzeń – przypomnienie wiadomości | • podzielić wypowiedzenia na zdania i równoważniki zdań • rozpoznać w tekście równoważniki zdań | • rozpoznać zdania współrzędnie i podrzędnie złożone | • przekształcić zdania pojedyncze w złożone | • przekształcić zdania w imiesłowowe równoważniki zdań | |
70. i 71. Podsumowanie Sprawdź, czy potrafisz | • odtworzyć najważniejsze fakty i opinie • posługiwać się pojęciami: powieść historyczna, bohater dynamiczny, symbol, felieton, film, odmienne i nieodmienne części mowy, części zdania, rodzaje wypowiedzeń, list otwarty | • wykorzystywać najważniejsze konteksty | • wyciągać wnioski • przedstawiać własne stanowisko | • poprawnie interpretować wymagany materiał • właściwie argumentować • uogólniać, podsumowywać i porównywać | • wykorzystywać bogate konteksty • formułować i rozwiązywać problemy badawcze |
72. Życiowe wybory | • wyjaśnić znaczenie pojęć: mural, motyw biblijny, street art • opisać mural | • wskazać motyw biblijny, do którego odnosi się dzieło | • zinterpretować symbolikę barw użytych przez artystkę • wyjaśnić tytuł muralu | • zinterpretować wymowę dzieła | • omówić wybrany przykład street artu |
73. Bez wyboru – Igrzyska śmierci Suzanne Collins | • wyjaśnić znaczenie pojęcia antyutopia • omówić treść fragmentów tekstu • określić rodzaj narracji | • omówić świat przedstawiony w utworze • omówić sytuację, w której znalazła się bohaterka • omówić sposób sprawowania władzy w Panem | • wyjaśnić, na czym polega dylemat Katniss • wskazać cechy antyutopii w świecie opisywanym przez autorkę | • wyjaśnić, jaką funkcję pełnią Głodowe Igrzyska w świecie Panem | • stworzyć prezentację na temat różnych form antyutopii w tekstach kultury |
74. Z wizytą w Klerykowie – Syzyfowe prace Stefana Żeromskiego (lektura obowiązkowa omawiana we fragmentach) | • omówić treść powieści • określić czas i miejsce akcji powieści • omówić narrację powieści | • opisać mieszkańców Klerykowa | • omówić sposób kreacji bohaterów drugoplanowych | • odnaleźć powiązania pomiędzy biografią pisarza a historią głównego bohatera | |
75. Szkoła pod zaborami – Syzyfowe prace Stefana Żeromskiego (lektura obowiązkowa omawiana we fragmentach) | • omówić treść powieści • wymienić metody rusyfikacji przedstawione w powieści | • przedstawić sposób funkcjonowania szkoły w powieści • wymienić metody działania nauczycieli sprzyjające rusyfikacji | • wypowiedzieć się na temat kontekstu historycznego utworu • omówić różne formy walki z rusyfikacją | • odnieść treść powieści do mitu o Syzyfie | • podjąć dyskusję na temat różnych sposobów uniformizowania młodzieży w szkole |
76. Lekcja patriotyzmu – Syzyfowe prace Stefana Żeromskiego (lektura obowiązkowa omawiana we fragmentach) | • omówić treść fragmentu tzw. lekcji języka polskiego (rozdz. XV) | • scharakteryzować Bernarda Zygiera • omówić reakcje bohaterów na recytację Bernarda Zygiera | • przedstawić Bernarda Zygiera jako buntownika • omówić konsekwencje opisanej lekcji | • zinterpretować tytuł powieści | • wypowiedzieć się na temat potrzeby nauki języka ojczystego |
77. Dojrzewanie, przyjaźń, nauka – Marcin Borowicz, Andrzej Radek, Bernard Zygier (lektura obowiązkowa omawiana we fragmentach) | • przedstawić najważniejsze informacje o Marcinie Borowiczu, Andrzeju Radku i Bernardzie Zygierze | • wskazać najważniejsze osoby i czynniki, które wpłynęły na bohaterów | • wypowiedzieć się na temat wpływu pochodzenia, miejsca zamieszkania, statusu majątkowego i sytuacji rodzinnej na rozwój bohaterów • wymienić tytuły książek ważnych dla bohaterów i omówić znaczenie tych pozycji | • dokonać analizy procesu dojrzewania bohaterów | • podjąć dyskusję na temat potrzeby zachowania tożsamości narodowej w czasach zaborów i obecnie |
78. Wiesz, umiesz, zdasz | • przeczytać ze zrozumieniem fragmenty utworu | • wskazać istotne informacje we fragmentach tekstu | • dokonać analizy kształtu artystycznego fragmentów powieści | • stworzyć własny tekst na podstawie fragmentów utworu | |
79. i 80. Podróż w czasy dwudziestolecia międzywojennego | • określić ramy czasowe epoki • wskazać najważniejsze tendencje w epoce | • wymienić najważniejsze tendencje w sztuce dwudziestolecia międzywojennego | • omówić kontekst historyczny epoki • odnieść termin awangarda do środków wyrazu i tematów wykorzystywanych w dwudziestoleciu międzywojennym | • omówić wybrane dzieło sztuki dwudziestolecia międzywojennego | • wskazać nawiązania do dwudziestolecia międzywojennego w sztuce współczesnej |
81. Wybór postawy życiowej – Szewczyk Bolesława Leśmiana (lektura obowiązkowa) | • omówić treść wiersza • wymienić cechy Boga i szewczyka | • omówić sytuację liryczną w utworze • wskazać środki stylistyczne użyte w wierszu i określić ich funkcję • omówić kompozycję wiersza | • omówić stosunek szewczyka do otrzymanego daru • zinterpretować postawę szewczyka | • sformułować przesłanie wiersza | • stworzyć tekst z wykorzystaniem neologizmów |
82., 83. i 84. Kogut na drodze do sławy – Artysta Sławomira Mrożka (lektura obowiązkowa) | • wyjaśnić znaczenie pojęcia alegoria • omówić treść tekstu • określić rodzaj narracji | • wypowiedzieć się na temat narratora tekstu • wyjaśnić postawę Koguta • skomentować zachowanie Lisa | • omówić alegoryczne znaczenie postaci • wskazać w tekście elementy komizmu | • odnieść postawę Koguta do wyobrażeń na temat artysty • sformułować morał | • podjąć dyskusję na temat sposobu postrzegania artystów • porównać utwór Sławomira Mrożka z wybraną bajką zwierzęcą |
85. Jak napisać podanie? | • wyjaśnić znaczenie pojęcia podanie • wymienić elementy, które powinny znaleźć się w podaniu | • zgromadzić argumenty przydatne do uzasadnienia prośby | • skorygować błędnie napisane podanie • napisać podanie | • zredagować za pomocą komputera podanie o przyjęcie do szkoły ponadpodstawowej | |
86. i 87. Grafika | • wyjaśnić znaczenie pojęć: grafika, rysunek, perspektywa, grafika artystyczna, ilustracja, plakat, animacja, logo, identyfikacja wizualna firmy | • omówić elementy języka grafiki na wybranym przykładzie • wymienić i opisać najważniejsze techniki graficzne | • omówić środki wyrazu zastosowane przez autora wybranej grafiki • omówić tradycyjne techniki graficzne | • ocenić dzieło sztuki na podstawie podanych kryteriów | • przygotować prezentację na temat wybranego artysty grafika • stworzyć pisemną recenzję wybranego dzieła sztuki |
88. Mowa zależna i niezależna – przypomnienie wiadomości | • wyjaśnić różnice pomiędzy mową niezależną i zależną | • wskazać w podanym tekście przykłady mowy zależnej i niezależnej • zastosować poprawną interpunkcję przy zapisie dialogu | • zapisać dowolny dialog w mowie zależnej | • zredagować tekst z wypowiedziami w mowie zależnej • przekształcić mowę zależną na niezależną i odwrotnie | |
89. Wypowiedzenia wielokrotnie złożone | • podzielić wypowiedzenie wielokrotnie złożone na wypowiedzenia składowe | • wskazać w wypowiedzeniu wielokrotnie złożonym orzeczenia i równoważniki zdań | • rozpoznać w wypowiedzeniu wielokrotnie złożonym relacje współrzędne i podrzędne | • przedstawić wypowiedzenie wielokrotnie złożone na wykresie | |
90. i 91. Podsumowanie Sprawdź, czy potrafisz | • odtworzyć najważniejsze fakty i opinie • posługiwać się pojęciami: grafika, liryka, alegoria, reportaż, neologizm artystyczny, sztuka dwudziestolecia międzywojennego, mowa zależna i niezależna, zdania wielokrotnie złożone, podanie | • wykorzystywać najważniejsze konteksty | • wyciągać wnioski • przedstawiać własne stanowisko | • poprawnie interpretować wymagany materiał • właściwie argumentować • uogólniać, podsumowywać i porównywać | • wykorzystywać bogate konteksty • formułować i rozwiązywać problemy badawcze |
92. Wojna | • opisać rysunek | • omówić sposób ukazania postaci na rysunku | • dokonać analizy stosunków międzyludzkich ukazanych na rysunku • odnieść treść rysunku do zwyczaju upamiętniania ważnych osób i wydarzeń poprzez pomniki | • przedstawić postawę wobec działań wojennych, która wynika z rysunku | • omówić tematykę i środki wyrazu innych dzieł Pawła Kuczyńskiego |
93. Czasy nietolerancji – Złodziejka książek Markusa Zusaka | • wyjaśnić znaczenie pojęć: faszyzm, rasizm • omówić treść fragmentów tekstu • określić rodzaj narracji | • omówić znaczenie czasu i miejsca akcji dla wymowy fragmentów utworu • omówić funkcję postaci Jessego Owensa we fragmentach tekstu • scharakteryzować Rudy’ego | • wyjaśnić przyczynę reakcji ojca na zachowanie Rudy’ego • omówić dialog pomiędzy ojcem i synem | • zinterpretować znaczenie dziecięcej naiwności Rudy’ego dla wymowy fragmentów tekstu | • zaprezentować sylwetkę Jessego Owensa • przedstawić kontekst historyczny fragmentów tekstu na podstawie dowolnych źródeł |
94. i 95. Czasy wojny i okupacji | • określić ramy czasowe epoki | • wymienić najważniejsze zjawiska kulturowe związane z okresem wojny i okupacji | • omówić dzieła sztuki z okresu wojny i okupacji | • dokonań analizy środków wyrazu wykorzystanych przez twórców omawianych dzieł | • podjąć dyskusję na temat różnych sposobów przedstawiania tragedii II wojny światowej |
96. Wojenna pożoga i marzenia – liryka Krzysztofa Kamila Baczyńskiego (lektura obowiązkowa) | • omówić treść wiersza • wskazać środki językowe oddziałujące na zmysły
| • wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego i adresata lirycznego utworu • omówić sytuację liryczną w wierszu | • określić funkcję oddziaływania na zmysły w wierszu • omówić kontekst biograficzny utworu | • omówić funkcję kontrastu pomiędzy początkowymi strofami a zakończeniem wiersza | • podjąć dyskusję na temat wpływu wojny na odczucia człowieka z wykorzystaniem innych znanych sobie tekstów kultury |
97. Kamienie na szaniec Aleksandra Kamińskiego – pomiędzy gawędą harcerską a literaturą faktu (lektura obowiązkowa) | • omówić treść utworu • określić rodzaj narracji | • określić ramy czasowe utworu • wskazać w utworze elementy gawędy harcerskiej | • określić tematykę tekstu • wypowiedzieć się na temat stosunku narratora do opisywanego świata | • zinterpretować sens tytułu | • omówić kontekst historyczny utworu |
98. W służbie małego sabotażu i dywersji – Kamienie na szaniec Aleksandra Kamińskiego (lektura obowiązkowa) | • omówić treść utworu • zrelacjonować przebieg akcji pod Arsenałem | • wyjaśnić różnice pomiędzy sabotażem a dywersją • omówić akcje sabotażowe i dywersyjne bohaterów utworu | • wypowiedzieć się na temat skutków działań sabotażowych i dywersyjnych | • omówić przyczyny i skutki akcji pod Arsenałem | • porównać sposób przedstawienia akcji pod Arsenałem w książce Aleksandra Kamińskiego i filmie Roberta Glińskiego |
99. i 100. Alek, Rudy i Zośka jako przedstawiciele pokolenia wojennego (lektura obowiązkowa) | • omówić losy bohaterów utworu | • przedstawić i scharakteryzować bohaterów utworu • zdefiniować pojęcie patriotyzm w kontekstach historycznym i współczesnym | • przedstawić hierarchię wartości bohaterów książki przed wybuchem wojny oraz w czasie okupacji • zaprezentować bohaterów utworu jako przedstawicieli pokolenia wojennego | • omówić dylematy moralne bohaterów tekstu • wypowiedzieć się na temat sposobu przedstawienia czasu pogardy w utworze | • wypowiedzieć się na temat fenomenu Polskiego Państwa Podziemnego |
101. Wiesz, umiesz, zdasz | • przeczytać ze zrozumieniem fragmenty utworu | • wskazać istotne informacje we fragmentach tekstu | • dokonać analizy kształtu artystycznego fragmentów utworu | • stworzyć własny tekst na podstawie fragmentów utworu | |
102. Czas pogardy w wierszu Irit Amiel *** [Pierwszy wchodzi do Komory Król Maciuś Pierwszy…] | • omówić treść wiersza • wyjaśnić znaczenie pojęcia Holocaust • wymienić upersonifikowane pojęcia użyte w utworze | • omówić sytuację liryczną w utworze • wyjaśnić znaczenie każdego z upersonifikowanych pojęć użytych w utworze • omówić funkcję powtarzania ostatnich sylab | • wskazać w wierszu nawiązania do twórczości Janusza Korczaka i określić ich funkcję • zinterpretować zabieg nazwania Janusza Korczaka ostatnim Mohikaninem • przedstawić i zinterpretować sposób zachowania uosobionych wartości | • zinterpretować funkcję zabiegu uosobienia wartości • omówić wymowę wiersza | • przedstawić kontekst historyczny utworu • wypowiedzieć się na temat budapeszteńskiego pomnika upamiętniającego ofiary Holocaustu |
103. Jak żyć po wojnie? – Pierwsza przechadzka Leopolda Staffa | • omówić treść wiersza • wskazać adresata lirycznego wiersza
| • wypowiedzieć się na temat podmiotu lirycznego utworu • opisać sytuację liryczną w tekście • wskazać w wierszu elementy rzeczywistości powojennej | • omówić relacje pomiędzy podmiotem lirycznym a adresatem lirycznym utworu • omówić sposób przedstawienia w wierszu rzeczywistości powojennej | • zinterpretować funkcję powtórzenia • wyjaśnić, w jaki sposób zastosowanie form czasu przeszłego wpływa na atmosferę wiersza | • odnaleźć konteksty i nawiązania |
104. i 105. Jak przygotować CV? | • wyjaśnić znaczenie pojęcia CV (curriculum vitae) • wymienić elementy CV | • zgromadzić informacje, które powinny znaleźć się w CV | • uporządkować informacje przydatne do napisania CV • skorygować błędy w CV | • zredagować oficjalne CV | |
106. i 107. Jak napisać list motywacyjny? | • wyjaśnić znaczenie pojęcia list motywacyjny • wymienić elementy listu motywacyjnego | • zgromadzić informacje przydatne do napisania listu motywacyjnego, który będzie odpowiedzią na podane ogłoszenie | • uporządkować informacje potrzebne do napisania listu motywacyjnego | • ocenić rzetelność i wiarygodność podanych listów motywacyjnych • zredagować list motywacyjny | |
108. Fonetyka – przypomnienie wiadomości | • wyjaśnić znaczenie pojęć: głoska, litera, ubezdźwięcznienie, udźwięcznienie • przedstawić podział głosek • wymienić zasady poprawnego akcentowania w języku polskim | • rozpoznać rodzaje głosek • poprawnie podzielić wyrazy na sylaby • wskazać upodobnienia wewnątrzwyrazowe | • skorygować błędy w podziale wyrazów na sylaby • poprawnie akcentować wyrazy stanowiące wyjątki od reguły | • określić kierunek upodobnienia • skorygować błędy w akcentowaniu | |
109. i 110. Słowotwórstwo – przypomnienie wiadomości | • wyjaśnić znaczenie pojęć: wyraz podstawowy, wyraz pochodny, temat słowotwórczy, formant, przedrostek, przyrostek, wrostek, formant zerowy, oboczność, rodzina wyrazów, rdzeń, wyraz pokrewny, oboczność • wymienić kategorie słowotwórcze | • wyjaśnić znaczenie podanych wyrazów pochodnych • przyporządkować wyraz pochodny do kategorii słowotwórczej • wskazać wyrazy należące do jednej rodziny | • wskazać w podanych parach wyrazy podstawowe i pochodne • wskazać formant w wyrazie pochodnym • wskazać w rodzinie wyrazów rdzeń i oboczności | • dokonać analizy słowotwórczej podanych wyrazów • stworzyć wyrazy należące do wskazanych kategorii słowotwórczych • sporządzić wykres rodziny wyrazów | |
111. i 112. Podsumowanie Sprawdź, czy potrafisz | • odtworzyć najważniejsze fakty i opinie • posługiwać się pojęciami: wojna i okupacja, sztuka o wojnie, fonetyka, słowotwórstwo, CV, list motywacyjny | • wykorzystywać najważniejsze konteksty | • wyciągać wnioski • przedstawiać własne stanowisko | • poprawnie interpretować wymagany materiał • właściwie argumentować • uogólniać, podsumowywać i porównywać | • wykorzystywać bogate konteksty • formułować i rozwiązywać problemy badawcze |
113. Dostrzec piękno | • opisać obraz | • omówić kompozycję dzieła | • omówić sposób ukazania postaci na pierwszym planie • omówić sposób oddania na obrazie gwaru ulicy • omówić funkcję kolorystyki dzieła | • zinterpretować tytuł obrazu | • zaprezentować różne sposoby przedstawiania miasta w tekstach kultury |
114. Zatrzymać piękno | • omówić treść fragmentów tekstu • określić, co szkodziło pięknej twarzy Nino • wyjaśnić znaczenie pojęcia powiastka filozoficzna | • wyjaśnić, dlaczego Nino schował twarz do kuferka • wyjaśnić znaczenie frazeologizmów: stracić twarz, zachować twarz i twarzą w twarz | • omówić pytania zadane przez uczonego Kru • wskazać w tekście cechy powiastki filozoficznej | • wyjaśnić symboliczne znaczenie chowania twarzy • omówić przenośne znaczenie tekstu | • zinterpretować tekst w kontekście mitu o Narcyzie • podjąć dyskusję na temat pogoni za pięknem cielesnym |
115. Przystanek współczesność | • wymienić imiona i nazwiska polskich noblistów literackich | • przybliżyć sylwetkę jednego z polskich noblistów literackich | • zrekonstruować treść fragmentów wybranej mowy noblowskiej | • wypowiedzieć się na temat fragmentów mów noblowskich | • wypowiedzieć się na temat wybranego utworu dowolnego noblisty literackiego |
116. Odnaleźć piękno życia | • omówić treść fragmentów tekstu | • scharakteryzować bohatera utworu • omówić znaczenia dosłowne i przenośne fragmentów tekstu • odnieść utwór do definicji przypowieści | • zinterpretować porównanie życia do kartki • zinterpretować diagnozę lekarki | • wyjaśnić symbolikę duszy, którą zgubił bohater tekstu • sformułować przesłanie płynące z utworu | • zinterpretować ilustracje Joanny Concejo w kontekście utworu |
117. Potrzeba kochania | • omówić treść wiersza • określić rodzaj liryki
| • wypowiedzieć się na temat bohatera lirycznego utworu • określić, w czyim imieniu mówi podmiot liryczny wiersza | • wyjaśnić, na czym polega sprzeczność w relacji człowieka z kotem | • zinterpretować puentę utworu w kontekście jego całości • sformułować przesłanie wiersza | • wypowiedzieć się na temat funkcji piękna na plakacie schroniska |
118. Uważne spojrzenie | • nazwać postawy zaprezentowane w wierszu | • omówić dwie postawy zaprezentowane w wierszu | • sformułować temat wiersza | • odnieść przesłanie wiersza do znanych sobie osób, zjawisk i bohaterów tekstów kultury • wyjaśnić, z czego mogą wynikać różne sposoby postrzegania świata | • podjąć dyskusję na temat potrzeby ciekawości świata |
119. Podsumowanie | • odtworzyć najważniejsze fakty i opinie | • wykorzystywać najważniejsze konteksty | • wyciągać wnioski • przedstawiać własne stanowisko | • poprawnie interpretować wymagany materiał • właściwie argumentować • uogólniać, podsumowywać i porównywać | • wykorzystywać bogate konteksty • formułować i rozwiązywać problemy badawcze |
120. i 121. Spotkanie z lekturami | • wymienić motywy i tematy podejmowane w lekturach obowiązkowych | • wykorzystywać znajomość lektur obowiązkowych podczas prezentowania różnych typów bohaterów | • wykorzystywać znajomość lektur obowiązkowych podczas omawiania podanych problemów | • problematyzować treść lektur obowiązkowych | • wykorzystywać treść lektur obowiązkowych podczas prac kreatywnych |