WYMAGANIA EDUKACYJNE NIEZBĘDNE DO OTRZYMANIA OCENY ŚRÓDROCZNEJ Z HISTORII W KLASIE VI
ROK SZKOLNY 2025/2026
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:
- potrafi wyjaśnić, dlaczego Europejczycy dążyli do znalezienia drogi morskiej do Indii
- rozumie pojęcie: odrodzenie (renesans)
- zna pojęcia: luteranizm (Kościół luterański), reformacja, kalwinizm (Kościół kalwiński), anglikanizm
- zna postanowienia soboru trydenckiego
- potrafi wyjaśnić, w czym przejawiał się złoty wiek w dziejach państwa polsko-litewskiego
- rozumie dlaczego Polskę nazywano spichlerzem Europy
- zna największe zabytki polskiego renesansu
- zna datę 1569
- rozumie pojęcia: wolna elekcja, absolutyzm, artykuły henrykowskie
- zna postaci: Stefana Batorego, Jana Zamoyskiego, Zygmunta III Wazy i Jana III Sobieskiego
- potrafi wyjaśnić, kim byli Kozacy, Bohdan Chmielnicki, Władysław IV Waza i Jan II Kazimierz
- zna pojęcia: potop, wojna szarpana, liberum veto
- potrafi wymienić główne cechy ideologii sarmackiej.
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:
- zna daty: 1498, 1519–1522 oraz postaci: Vasco da Gamy, Ferdynanda Magellana, Krzysztofa Kolumba
- potrafi wskazać na mapie szlaki wypraw odkrywczych na przełomie XV i XVI w.
- zna postacie Michała Anioła, Rafaela, Erazma z Rotterdamu, Jana Gutenberga, Mikołaja Kopernika, Galileusza
- rozumie dlaczego ruch zapoczątkowany przez Lutra został nazwany reformacją
- zna postać Ignacego Loyoli oraz cele istnienia zakonu jezuitów
- rozumie pojęcie hołd pruski
- potrafi przedstawić postawy polskiej szlachty i duchowieństwa wobec reformacji
- potrafi wskazać najważniejsze różnice w rozwoju gospodarczym Europy Zachodniej i Europy Wschodnie
- zna postaci Stańczyka, Mikołaja Reja, Jana Kochanowskiego, Andrzeja Frycza Modrzewskiego, główne postulaty zawarte w dziele ,,O poprawie Rzeczypospolitej”
- rozumie pojęcia: unia realna, Rzeczpospolita Obojga Narodów
- potrafi wyjaśnić, dlaczego Polacy dążyli do zawarcia ściślejszej unii z Litwą
- zna główne narodowości zamieszkujące Rzeczpospolitą w XVI w.
- rozumie zagrożenia dla państwa polsko-litewskiego wynikające z podwójnej elekcji,
- zna datę 1587 oraz postaci Jana Karola, Chodkiewicza, Stanisława Żółkiewskiego
- potrafi przedstawić najważniejsze wydarzenia konfliktu polsko-szwedzkiego i polsko-moskiewskiego
- umie zlokalizować na mapie wydarzenia i miejsca związane z wojną polsko--turecką oraz z konfliktem polsko-szwedzkim 1626–1629
- zna bezpośrednią przyczynę wybuchu powstania na Ukrainie
- potrafi przedstawić okoliczności, w jakich doszło do szwedzkiego ataku na Rzeczpospolitą w 1655 r.
- rozumie pojęcie: „złota wolność”
- zna pojęcie odsiecz Wiednia
- rozumie pojęcie barok.
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:
- wymienić najważniejsze skutki wielkich odkryć geograficznych z perspektywy Europejczyków i mieszkańców innych kontynentów
- scharakteryzować stosunek humanistów do człowieka i religii
- zna główne różnice między katolicyzmem a luteranizmem
- rozumie pojęcia: Tradycja, Święte Oficjum, inkwizycja, kolegia jezuickie
- potrafi scharakteryzować politykę prowadzoną przez Zygmunta I Starego
- potrafi dostrzec negatywne postawy wobec protestantów i katolików
- rozumie z czego wynikała rola i znaczenie Gdańska w państwie polsko—litewskim
- zna wpływ królowej Bony na rozwój renesansu na ziemiach polskich
- potrafi wskazać korzyści nowej unii dla Polaków i Litwinów
- umie przedstawić organizację państwa w okresie bezkrólewia
- potrafi scharakteryzować Stefana Batorego
- umie wyjaśnić, co zadecydowało o polskim zwycięstwie pod Kircholmem
- potrafi scharakteryzować relacje między Rzeczpospolitą i Turcją w XVI w.
- potrafi dostrzec przyczyny niezadowolenia Kozaków nierejestrowych
- umie przedstawić przebieg oblężenia Jasnej Góry
- zna okoliczności, w jakich doszło do użycia po raz pierwszy zasady liberum veto
- zna warunki pokoju w Buczaczu, rozejmu w Żurawnie i pokoju w Karłowicach
- potrafi scharakteryzować architekturę, rzeźbę i literaturę baroku.
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:
- potrafi przedstawić, w jaki sposób zmiany w nauce i technice umożliwiły organizację wypraw oceanicznych,
- - umie dostrzec różnice w sposobie widzenia człowieka i świata w epoce średniowiecznej i w renesansie
- potrafi wyjaśnić okoliczności, w jakich doszło do reformacji
- rozumie dlaczego humanizm i reformacja stały w sprzeczności ze średniowiecznym uniwersalizmem
- rozumie znaczenie hołdu pruskiego dla państwa polsko-litewskiego
- potrafi charakteryzować politykę wyznaniową prowadzoną przez Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta
- zna pojęcia: spław zboża, flisacy, system folwarczno-pańszczyźniany
- wymienia najważniejsze zmiany dokonane na Wawelu w okresie rządów Zygmunta Starego i Zygmunta Augusta
- potrafi scharakteryzować funkcjonowanie nowej unii łączącej Polskę i Litwę
- rozumie znaczenie aktu konfederacji warszawskiej
- potrafi przedstawić najważniejsze dokonania Stefana Batorego w polityce wewnętrznej i omówić działalność Jana Zamoyskiego
- rozumie pojęcia: wielka smuta i dymitrida
- potrafi przedstawić okoliczności, w których doszło do wybuchu wojny z Turcją
- zna warunki ugody Zborowskiej i postanowienia ugody w Perejasławiu
- zna daty: 1654–1667, 1656, 1657, 1658, 1660, 1667 oraz postaci: Karola X Gustawa, Janusza Radziwiłła
- potrafi przedstawić najważniejsze skutki wojen prowadzonych przez Rzeczpospolitą w latach 1648–1667
- umie przedstawić sytuację wewnętrzną Rzeczpospolitej w okresie rządów Jana III Sobieskiego
- zna postaci Giovanniego Lorenza Berniniego, Rembrandta, Jana Andrzeja Morsztyna.
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:
- potrafi dostrzec tragedię rdzennych mieszkańców Ameryki po przybyciu Europejczyków na kontynent
- potrafi dostrzec związek między rozwojem renesansu a końcem średniowiecznego uniwersalizmu
- umie sformułować wniosek na temat możliwych reakcji Kościoła katolickiego na reformację
- potrafi uzasadnić, że okres panowania dwóch ostatnich Jagiellonów jest słusznie zaliczany do złotego wieku Polski i Litwy
- umie dostrzec mocne i słabe strony Gdańska jako miasta portowego
- potrafi dokonać oceny unii lubelskiej
- umie dokonać bilansu korzyści i strat wynikających z funkcjonowania wolnej elekcji
- potrafi ocenić wpływ wojen prowadzonych ze Szwecją i Moskwą na dalsze losy Rzeczpospolitej oraz ocenić sytuację Rzeczpospolitej w drugiej połowie XVII w.
Wymagania edukacyjne na roczne oceny klasyfikacyjne z historii dla kl. 6
Ocena roczna obejmuje realizację wymagań śródrocznych oraz poniższych rocznych:
Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który:
- rozumie pojęcia: absolutyzm, monarchia parlamentarna, oświecenie, umowa społeczna, trójpodział władzy, absolutyzm oświecony, Indianie, Deklaracja niepodległości
- zna datę: 14 lipca 1789 i postać: Ludwika XVI
- potrafi wyjaśnić, jak funkcjonowała Francja w okresie wielkiego terroru
- potrafi przedstawić czasy saskie
- zna datę: 1772 i postać: Stanisława Augusta Poniatowskiego
- rozumie pojęcie: Komisja Edukacji Narodowej (KEN)
- zna datę 3 maja 1791 i najważniejsze postanowienia Konstytucji 3 maja
- zna datę 1793, postać: Tadeusza Kościuszki oraz państwa uczestniczące w II rozbiorze Polski.
- zna daty: 1794, 1795, państwa uczestniczące w III rozbiorze Polski oraz główne przyczyny upadku Rzeczpospolitej
- zna postać: Napoleona Bonapartego
- rozumie pojęcie: Mazurek Dąbrowskiego
- wyjaśnia daty: 1807, 1815.
Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:
- potrafi wymienić najważniejsze skutki rządów Ludwika XIV
- zna postać Olivera Cromwella oraz organizację parlamentu angielskiego i cele polityki Karola I Stuarta
- rozumie pojęcie stary ład
- potrafi wskazać na mapie obszary, o które Rosja, Prusy i Austria powiększyły się w ciągu XVIII w.
- zna datę 4 lipca 1776 i postać Jerzego Waszyngtona
- zna ramy chronologiczne rewolucji francuskiej
- potrafi wyjaśnić, w jakich okolicznościach Francja stała się republiką
- zna postać Stanisława Konarskiego
- rozumie przyczyny I rozbioru Polski
- rozumie pojęcie obiady czwartkowe, czasy stanisławowskie,
- potrafi wyjaśnić, jakie zmiany wprowadziła konstytucja 3 maja,
- umie przedstawić najważniejsze wydarzenia związane z przebiegiem wojny w obronie Konstytucji 3 maja
- potrafi przedstawić najważniejsze wydarzenia związane z przebiegiem powstania kościuszkowskiego
- umie przedstawić wpływ wojen napoleońskich na pozycję Francji w Europie
- potrafi wyjaśnić okoliczności utworzenia Legionów Polskich we Włoszech
-umie wskazać na mapie miejsca najważniejszych bitew wojen napoleońskich.
Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który:
umie charakteryzować sytuację religijną we Francji w drugiej połowie XVI w.
- rozumie pojęcia: purytanie, chwalebna rewolucja
- zna postaci: Beniamina Franklina, braci Montgolfier, Denisa Diderota, Woltera oraz ramy chronologiczne epoki oświecenia
- potrafi wyjaśnić, jak doszło do uniezależnienia się Prus Książęcych od Polski
- zna ramy chronologiczne amerykańskiej wojny o niepodległość
- potrafi opisać okoliczności, w jakich doszło do zburzenia Bastylii
- potrafi przedstawić najważniejsze wydarzenia związane z przebiegiem rewolucji francuskiej
- umie charakteryzować projekty reform ustrojowych Stanisława Leszczyńskiego i Stanisława Konarskiego
- rozumie pojęcia: Familia (Czartoryscy), prawa kardynalne, Szkoła Rycerska
- zna daty: 1765, 1773 postaci Tadeusza Rejtana, Hugo Kołłątaja oraz daty: 1788, 1788–1792, 1790 i postaci: Stanisława Staszica i Stanisława Małachowskiego
- potrafi przedstawić okoliczności wybuchu wojny w obronie Konstytucji 3 maja
- potrafi omówić plany patriotów polskich
- rozumie pojęcia: dyrektoriat, konsulat, konkordat, Kodeks Napoleona
- potrafi scharakteryzować sytuację panującą w poszczególnych zaborach
- umie scharakteryzować ustrój Księstwa Warszawskiego.
Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który:
- potrafi scharakteryzować absolutyzm Ludwika XIV
- zna okoliczności, w jakich doszło do restauracji monarchii w Anglii
- umie przedstawić najważniejsze osiągnięcia epoki oświecenia w literaturze, architekturze i sztuce
- zna postaci Piotra I Wielkiego, Fryderyka II Wielkiego, Marii Teresy, Józefa II oraz ich politykę
- potrafi wymienić najważniejsze wydarzenia amerykańskiej wojny o niepodległość
- umie scharakteryzować strukturę społeczną Francji w XVIII w.
- zna najważniejsze zasady zawarte w konstytucji francuskiej
- rozumie w jaki sposób Rzeczpospolita stała się państwem zależnym od Rosji i do czego dążyła Katarzyna II
- potrafi przedstawić najważniejsze dokonania polskiego teatru, literatury, architektury, malarstwa i rzeźby w epoce oświecenia
- umie charakteryzować stosunek Rosji, Prus i Austrii do Rzeczpospolitej
- potrafi scharakteryzować obszary odebrane Rzeczpospolitej w wyniku III rozbioru
- zna postanowienia konstytucji francuskiej z 1795 r. i cel powstania Kodeksu Napoleona
- potrafi przedstawić sytuację poszczególnych grup społeczeństwa byłej Rzeczpospolitej pod zaborem rosyjskim, pruskim i austriackim
- rozumie z czego wynikała nazwa, jaką Napoleon nadał utworzonemu przez siebie Księstwu.
Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który:
- umie dokonać bilansu rządów Ludwika XIV oraz scharakteryzować czasy elżbietańskie
- potrafi ocenić wpływ idei oświecenia na powstanie państwa amerykańskiego oraz na jego ustrój polityczny
- umie ocenić znaczenie Deklaracji praw człowieka i obywatela
- potrafi ocenić dokonania rewolucji francuskiej
- umie ocenić czasy saskie i czasy stanisławowskie
- potrafi ocenić znaczenie Konstytucji 3 maja jako próby ratowania Rzeczpospolitej oraz cenić postawę i działalność króla Stanisława Augusta Poniatowskiego
- potrafi scharakteryzować stosunek Napoleona do sprawy polskiej.