KẾ HOẠCH BÀI DẠY STEM

“MÁY TÍNH EM GỌN GÀNG – KHOA HỌC”

(Thời gian: 02 tiết)

Yêu cầu cần đạt

Thao tác thành thạo với tệp và thư mục: tạo, sao chép, di chuyển, đổi tên, xóa tệp và thư mục.

I. Mục tiêu

1. Về kiến thức:

• Biết được trình quản lí hệ thống tệp là gì và những chức năng chính của nó.
• Thực hiện được các thao tác với thư mục và tệp tin.

2. Về năng lực

Thực hiện bài học này sẽ góp phần giúp học sinh rèn luyện và phát triển một số năng lực với các biểu hiện chủ yếu sau đây:

• Sắp xếp được một cách logic các thư mục và tệp tin trong máy tính theo chủ đề.
• Giải thích được lợi ích của hệ thống trình quản lí tệp và sắp xếp thư mục tệp tin trong máy tính khoa học.
• Sử dụng được thao tác để sắp xếp thư mục và tệp tin.

3. Về phẩm chất

- Có ý thức trong việc lưu trữ các tệp và thư mục trong máy tính khoa học.

- Giúp đỡ bạn bè trong quá trình sắp xếp.

- Trung thực trong việc báo cáo sản phẩm và quá trình làm sản phẩm, thể hiện rõ những kĩ năng thành thạo, và trình bày các vấn đề gặp khó khăn cần hỗ trợ.

II. Thiết bị dạy học và học liệu

• Các thiết bị dạy học: Máy tính sử dụng HĐH Windows.
• Học liệu: Bài 6. Thực hành thao tác với tệp và thư mục  - SGK Tin học 7 Cánh Diều
• Nguyên vật liệu: Giấy A4

III. Tiến trình dạy học

1. Hoạt động 1: Xác định yêu cầu thiết kế (15 phút)

a. Mục tiêu

– Học sinh phân tích và hiểu rõ yêu cầu “Sắp xếp thư mục và tệp tin hợp lí để “Máy tính của em gọn gàng – khoa học”

– Học sinh hiểu rõ yêu cầu vận dụng kiến thức: Tạo thư mục, sao chép, di chuyển, đổi tên, xóa thư mục và tệp tin.

b. Nội dung hoạt động

– Tìm hiểu về sự kiện: “Máy tính của em gọn gàng – khoa học”

• Xác định các thư mục và tệp tin có cùng chủ đề.
• Xây dựng cây thư mục chứa các thư mục và tệp tin theo các chủ đề vừa xác định.
• Sắp xếp các thư mục và tệp tin này vào thư mục tương ứng.

– Xác định nhiệm vụ ở sự kiện “Máy tính của em gọn gàng – khoa học” với các tiêu chí:

• Các thư mục và tệp tin có cùng chủ đề.
• Các thư mục có thể lồng nhau để chứa tệp tin.
• Tên các thư mục phải ngắn gọn, dễ hiểu.

c. Sản phẩm học tập

– Dữ liệu được sắp xếp gọn gàng trong máy tính theo chủ đề.

– Các thư mục được thiết kế thành cây thư mục theo các tiêu chí đã nêu.

d. Tổ chức hoạt động

– Giáo viên nêu vấn đề: Trong máy tính của em thường được lưu trữ nhiều loại tệp tin trong cùng một thư mục nên rất khó cho việc tìm kiếm khi cần. Nên các em phải thực hiện sắp xếp lại cho gọn gàng  và khoa học.  

– Giáo viên chia nhóm, phân công nhiệm vụ cho 06 nhóm theo các yêu cầu sau: Phân loại các thư mục và tệp tin cùng chủ đề, Đặt tên cho thư mục chứa các thư mục và tệp tin này, Thiết kế cây thư mục theo các chủ đề đã xác định ở trên.

– Giáo viên giới thiệu một số tên thư mục và cây thư mục cho học sinh tham khảo.

– Học sinh thực hiện phân loại các tệp tin và thư mục cùng chủ đề, đặt tên thư mục chứa và xây dựng cây thư mục vào vở; trình bày và thảo luận chung.

– Giáo viên xác nhận kiến thức cần sử dụng là cách tạo cây thư mục trên giấy và tạo trên máy tính, thao tác sắp xếp các thư mục tệp tin và giao nhiệm vụ cho học sinh tìm hiểu các kiến thức này trong sách giáo khoa để thực hiện được tạo sản phẩm cây thư mục để quản lí thư mục và tệp tin trong máy tính của em gọn gàng – khoa học với các tiêu chí đã cho.

Hoạt động 2. Tìm hiểu về cách tạo cây thư mục để quản lí thư mục, tệp tin và xây dựng bản thiết kế cây thư mục (30 phút)

a. Mục tiêu

Học sinh hình thành kiến thức mới về thao tác: tạo thư mục, sao chép và di chuyển, đổi tên, xóa thư mục và tệp tin; đề xuất được giải pháp và xây dựng được bản thiết cây  thư mục theo các chủ đề trên giấy A4.

b. Nội dung hoạt động

– Học sinh nghiên cứu sách giáo khoa và tài liệu tham khảo dưới sự hướng dẫn của giáo viên (hoặc GV có thể tự dạy tùy thuộc vào trình độ HS trong lớp) về các kiến thức trọng tâm sau:

• Khái niệm Thư mục mẹ - thư mục con (Tin học 7 – Chủ đề A – Bài 6);
• Cách tạo cây thư mục, sắp xếp được các thư mục và tệp tin vào đúng chủ đề với các thao tác: tạo thư mục, sao chép và di chuyển, đổi tên, xóa thư mục và tệp tin (Tin học 7– Chủ đề A –  Bài 6);

– Học sinh thảo luận về cách thiết kế cây thư mục, thao tác thực hiện sắp xếp và đưa ra giải pháp có căn cứ. Gợi ý:

• Nên đặt tên thư mục các chủ đề chính là gì?
• Các thư mục con (nếu có) trong các chủ đề chính là gì?
• Hệ thống các thư mục chính và thư mục con (nếu có) thành cây thư mục.
• Sắp xếp các thư mục và tệp tin bằng thao tác sao chép hay di chuyển thì phù hợp?
• Có cần thiết đổi tên thư mục hay tệp tin cho phù hợp với chủ đề?

– Học sinh xây dựng phương án thiết kế cây thư mục (vẽ tay trên giấy), các bước tạo ra cây thư mục và sắp xếp thư mục và tệp tin trên hệ điều hành Windows. Bản thiết kế có thể bao gồm cả dự kiến các bước xây đựng cây thư mục sao cho hợp lí nhất. Sau đó trao đổi, thảo luận trong nhóm để trình bày phương án tốt nhất với giáo viên.

– Yêu cầu:

• Bản thiết kế chi tiết có tên các thư mục được sắp xếp hình cây.
• Các thao tác sắp xếp thực hiện chi tiết rõ ràng.
• Trình bày, giải thích và bảo vệ bản thiết kế theo các tiêu chí đề ra.

c. Sản phẩm học tập

– Bản ghi chép bao gồm: khái niệm cấu trúc thư mục mẹ, con, các thao tác thực hiện cách tạo cây thư mục, sắp xếp thư mục và tệp tin.

– Bản thiết kế cây thư mục của nhóm trong giấy A4, trong đó thể hiện rõ tên các thư mục theo hình cây, ví dụ minh họa như hình dưới đây

– Kế hoạch của nhóm trong việc thực hiện thiết kế.

d. Tổ chức hoạt động

– Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh:

• Nghiên cứu kiến thức trọng tâm: tạo thư mục, sao chép và di chuyển, đổi tên, xóa thư mục và tệp tin.
• Xây dựng bản thiết kế cây thư mục theo yêu cầu;
• Lập kế hoạch trình bày và bảo vệ bản thiết kế.

– Học sinh thực hiện nhiệm vụ theo nhóm:

• Tự đọc và nghiên cứu sách giáo khoa (hoặc nghe GV giảng hay nghiên cứu các thao tác nhanh từ Internet)
• Đề xuất và thảo luận các ý tưởng ban đầu, thống nhất một phương án thiết kế tốt nhất;
• Xây dựng và hoàn thiện bản thiết kế cây thư mục trên giấy;
• Lựa chọn hình thức và chuẩn bị nội dung báo cáo.

– Giáo viên quan sát, hỗ trợ học sinh khi cần thiết.

Hoạt động 3. Trình bày bản thiết kế (10 phút)

a. Mục tiêu

Học sinh hoàn thiện được bản thiết kế cây thư mục của nhóm mình.

b. Nội dung hoạt động

– Học sinh trình bày, giải thích và bảo vệ bản thiết kế theo các tiêu chí đề ra.

– Thảo luận, đặt câu hỏi và phản biện các ý kiến về bản thiết kế; ghi lại các nhận xét, góp ý; tiếp thu và điều chỉnh bản thiết kế nếu cần.

– Phân công công việc, lên kế hoạch thực hiện tạo cây thư mục và cách sắp xếp thư mục và tệp tin.

c. Sản phẩm học tập

Bản thiết kế cây thư mục sau khi được điều chỉnh và hoàn thiện.

d. Tổ chức hoạt động

– Giáo viên đưa ra yêu cầu về:

• Nội dung cần trình bày;
• Thời lượng báo cáo;
• Cách thức trình bày bản thiết kế và thảo luận.

– Học sinh báo cáo, thảo luận.

– Giáo viên điều hành, nhận xét, góp ý và hỗ trợ học sinh bằng các câu hỏi định hướng:

• Tên thư mục chủ đề chính là gì? Các thư mục con theo chủ đề chính như thế nào?
• Tên đặt cho các thư mục có phù hợp?
• Tên các thư mục đặt có đảm bảo quy tắc, ngắn gọn, dễ hiểu chưa?
• Làm cách nào để điều chỉnh (đổi tên, xóa) các thư mục nếu thực hiện chưa đúng?
• Làm cách nào để thực hiện việc sắp xếp thư mục và tệp tin hiệu quả?

Hoạt động 4. Thực hiện theo kế hoạch và thử nghiệm (25 phút)

a. Mục tiêu

– Học sinh dựa vào bản thiết kế đã lựa chọn để tạo cây thư mục trong HĐH Windows đảm bảo yêu cầu đặt ra.

– Học sinh đánh giá sản phẩm và điều chỉnh nếu cần.

b. Nội dung hoạt động

– Học sinh thực hiện trên máy tính theo thiết kế đã lựa chọn.

– Trong quá trình thực hiện, các nhóm đồng thời điều chỉnh bằng các thao tác đổi tên, xóa thư mục và tệp tin.

c. Sản phẩm học tập

Mỗi nhóm có một sản phầm là cây thư mục đã được hoàn thiện và sắp xếp trên máy tính như hình minh họa dưới đây

d. Tổ chức hoạt động

– Giáo viên giao nhiệm vụ:

• Các nhóm thực hiện các thao tác đã học để tạo cây thư mục theo bản thiết kế;
• Điều chỉnh và hoàn thiện sản phẩm.

– Học sinh tiến hành tạo, hoàn thiện sản phẩm theo nhóm.

– Giáo viên quan sát, hỗ trợ học sinh nếu cần.

Hoạt động 5. Trình bày sản phẩm, chia sẻ và thảo luận (10 phút)

a. Mục tiêu

Các nhóm học sinh giới thiệu sản phẩm cây thư mục và các thư mục, tệp tin đã được sắp xếp đúng các chủ đề (gồm sản phẩm được thiết kế trên giấy và sản phẩm thiết kế trên HĐH Windows của máy tính mình) trước lớp, chia sẻ về kết quả thảo luận và định hướng cải tiến sản phẩm.

b. Nội dung hoạt động

– Các nhóm trình bày sản phẩm trước lớp.

– Đánh giá sản phẩm dựa trên các tiêu chí đã đề ra

• Các thư mục và tệp tin có cùng chủ đề (20 điểm)
• Các thư mục có thể lồng nhau để chứa tệp tin. (20 điểm)
• Tên các thư mục phải ngắn gọn, dễ hiểu. (20 điểm)
• Giải thích được về bản thiết kế và quy trình thực hiện (20 điểm)

– Chia sẻ, thảo luận để tiếp tục điều chỉnh, hoàn thiện sản phẩm.

• Các nhóm tự đánh giá kết quả nhóm mình và tiếp thu các góp ý, nhận xét từ giáo viên và các nhóm khác;
• Sau khi chia sẻ và thảo luận, đề xuất các phương án điều chỉnh sản phẩm;
• Chia sẻ các khó khăn, các kiến thức và kinh nghiệm rút ra qua quá trình thực hiện nhiệm vụ thiết kế cây thư mục và cách sắp xếp thư mục và tệp tin.

c. Sản phẩm học tập

Cây thư mục và các thư mục và tệp tin đã được sắp xếp hợp lí (bản trên giấy và bản trên máy tính) và bản trình bày báo cáo của các nhóm.

d. Tổ chức hoạt động

– Giáo viên giao nhiệm vụ: các nhóm trình diễn sản phẩm trước lớp, các nhóm khác đánh giá sản phẩm của nhóm bạn và tiến hành thảo luận, chia sẻ.

– Học sinh chia sẻ, trình diễn sản phẩm của nhóm trước lớp.

– Các nhóm chia sẻ về kết quả, đề xuất các phương án điều chỉnh, các kiến thức và kinh nghiệm rút ra trong quá trình thực hiện nhiệm vụ thiết kế cây thư mục và cách sắp xếp thư mục và tệp tin. Thành viên của các nhóm tự đánh giá hoạt động của nhóm mình.

– Giáo viên đánh giá, kết luận và tổng kết trao giải cho nhóm có cây thư mục và cách sắp xếp thư mục, tệp tin được đánh giá tốt nhất.