პედაგოგიური პრაქტიკის კვლევა

„ საშინაო დავალების  შესრულებასთან  დაკავშირებული პრობლემები I - IV კლასებში“

                 თამარა ქობელაშვილი

                             სსიპ მარტვილის მუნიციპალიტეტის სოფელ ბანძის საჯარო სკოლის დაწყებითი საფეხურის  უფროსი მასწავლებელი.            

     კვლევის ვადები : 11.01.- დან    06.06. - მდე 2018 წელი  .

                                   ს ა რ ჩ ე ვ ი

                შესავალი

                                                           თავი I

                            საკვლევი საკითხის მიმოხილვა, კვლევის მიზნები და ამოცანები

                     1.1.         მოკლე ინფორმაცია სკოლის დაწყებითი საფეხურის შესახებ

                     1.2.         პრობლემა და საკვლევი საკითხი

                     1.3.         პრობლემის გამომწვევი სავარაუდო მიზეზები

                     1.4.         კვლევის მიზანი

                     1.5.         კვლევის ამოცანები

                                                                თავი II

                                   პრაქტიკული კვლევის არსი

                                                               თავი III

                                     ლიტერატურის მიმოხილვა

                                                                 თავი IV

                                               კვლევის დიზაინი

                       4.1. კვლევის სამიზნე ჯგუფი

                       4.2. კვლევის მეთოდები

                       4.3. კვლევის ვადები

                                                                    თავი V

                                             კვლევის შედეგები

                      5.1.  მონაცემთა ანალიზი

                      5.2.  შესაძლო ინტერვენციები

                      5.3.  განხორციელებული ცვლილებები

                                                                         თავი VI

                                          რეკომენდაციები და ინტერვენციის შეფასება

                       6.1.  რეკომენდაციები

                       6.2.  ინტერვენციის შეფასება

                                                            თავი VII

                                              დასკვნა

                                              გამოყენებული ლიტერატურა

                                                                                          შესავალი

        ეს ნაშრომი წარმოადგენს სსიპ  მარტვილის მუნიციპალიტეტის, სოფ. ბანძის საჯარო სკოლის დაწყებით საფეხურის  (პირველიდან  მე-4 კლასების ჩათვლით) განხორციელებულ  პრაქტიკული კვლევის ანგარიშს. ნაშრომში განხილულია მასწავლებლის მიერ მოსწავლეებისთვის საშინაო დავალების  მიცემით გამოწვეული პრობლემები და ამ პრობლემების გადასაჭრელად დაგეგმილი და განსახორციელებული ცვლილებები.

       ნაშრომი შედგება შვიდი თავისაგან, რომელიც იწყება შესავლით, გრძელდება და ფართო სპექტრს მოიცავს ძირითადი ნაწილი, მთავრდება დასკვნითა და რეკომენდაციებით (რეფლექსიით).

საკვანძო სიტყვები:    პროექტი

                                                           თავი I.

                                                             საკვლევი საკითხის მიმოხილვა

1.1.  მოკლე ინფორმაცია  საკვლევი  კლასების შესახებ

   ბანძის საჯარო სკოლის 2017-2018 სას. წლის მოსწავლეთა რაოდენობა კლასების მიხედვით: პირველ კლასში 16 მოსწავლე, მე-2კლასში 17, მე-3კლასში9 მოსწავლე და მე-4 კლასში 11 მოსწავლე. მეოთხე კლასში არის ორი სსსმ მოსწავლე. ყველა მოსწავლეს გავლილი  ჰქონდა სკოლამდელი აღზრდის პროგრამა. თითოეულ კლასში  კლასის ხელმძღვანელი ასწავლის სამივე საგანს (ქართულს, მათემატიკასა და ბუნებას). მე-2 და მე-3 კლასის მასწავლებლები  თამარა ქობელაშვილი და ლელა კეკელია არის უფროსი მასწავლებლის სტატუსის მქონე. სკოლა მონაწილეობდა G-PriEd-ის პროექტში და ეს პედაგოგები შესაბამისად გადიოდნენ ტრენინგებს. კვლევის ხელმძღვანელი არის ფასილიტატორი მასწავლებელი. რადგან  დაწყებით კლასებში ყველა მოსწავლეს გააჩნია  კომპიუტერები (ბუკები) პედაგოგებსს საშუალება აქვთ თანამედროვე ტექნოლოგიების გამოყენებით ხარისხიანად წარმართონ სწავლა–სწავლების პროცესი.

1.2. პრობლემა და საკვლევი საკითხი

  კვლევის საფუძველი გახდა საკუთარ პედაგოგიურ პრაქტიკაში გამოვლენილი პრობლემა.  კერძოდ  მოსწავლეების მიერ  საშინაო დავალებების შესრულების ხარისხ. ვამჩნევდი, რომ როგორც კი დავალების სიხშირეს გამოვტოვებდი ან მოცულობას შევამცირებდი მშობლების მხრიდან მესმოდა მოკრძალებული საყვედურები... როცა მოჭარბებულად მივცემდი მოსწავლეებს საშინაო დავალებას, უინტერესოდ, ძალდატანებით ან სულაც არ ასრულებდნენ. დავიწყე ფიქრი იმის შესახებ, თუ რამდენს უნდა ,,იწონიდეს“ მოსწავლეებისთვის ჩემს მიერ მიცემული საშინაო დავალება და რა შინაარსის  ან რა ფორმის უნდა იყოს იგი.

   რა დოზით უნდა მივცეთ ბავშვებს დავალება, რომ ეს საქმე ტანჯვად არ ექცეთ? პრობლემა საშინაო დავალების სირთულეშია თუ მოცულობაში? აი, ის კითხვები, რომელთა მოსაგვარებლად გადავწყვიტე , დაწყებითი საფეხურის  I - IV  კლასების  მოსწავლეებსა, მასწავლებლებსა და მათ მშობლებში განმეხორციელებინა კვლევა.

                                                                        1.3. პრობლემის გამომწვევი სავარაუდო მიზეზები:

   -    შეიძლება განვიხილოთ დროის ფაქტორი. მოსწავლეებს აღარ რჩებათ დრო თამაშისა და დასვენებისათვის. მათი მიზანია, რაც შეიძლება დროულად შეასრულონ დავალება და ისინი ამის გამო უკვე აღარ ზრუნავენ დავალების ხარისხზე.

    დავალება უხარისხოდ  შესრულებული შეიძლება იყოს, თუ საშინაო დავალებას არ ახლავს შესაბამისი ინსტრუქცია, თუ დავალება სისტემატურად და დროულად არ მოწმდება  საგნის მასწავლებლის მიერ.

   საშინაო დავალების შესრულებაზე უარყოფითად შეიძლება მოქმედებდეს დავალების სირთულე, თუ დავალება მოსწავლეთა შესაძლებლობების ადეკვატური არაა.

                                                                                     1.4. კვლევის მიზანი

   კვლევის მიზანია დეტალურად შევისწავლო მასწავლებლის მიერ მოსწავლისთვის  მიცემული საშინაო დავალებით გამოწვეული პრობლემები და გამოვნახო პრობლემის გადაჭრის ოპტიმალური გზები.

                                                                                     1.5. კვლევის ამოცანები:

  ფოკუს-ჯგუფის შექმნა და დაკვირვება თითოეული მოსწავლის საშინაო დავალების შესრულების ხარისხზე, ყურადღებაზე, სწავლისა და თავისუფალი დროის მიმართ    დამოკიდებულებაზე.  დისკუსიის გზით პრობლემის გადაჭრის გზების ძიება.

 I - IV    კლასებში მოსწავლეთა, მშობელთა და მასწავლებელთა გამოკითხვა.

მონაცემების კოდირება და ანალიზი.

 შედეგებისა და დასკვნების პრეზენტაცია.

                                                               თავი  II.

                                                     პრაქტიკული კვლევის არსი

    საკუთარი პრაქტიკიდან გამომდინარე წამოვაყენე საკვლევი პრობლემა, რომელიც შეეხებოდა მოსწავლისათვის   მიცემული საშინაო დავალებით  გამოწვეულ პრობლემებს და მის გაუმჯობესების გზებს.

    პრაქტიკული კვლევა გულისხმობს თანამშრომლობით, კოლექტიურ მიდგომას, მკვლევარებისა და არასპეციალისტების ერთობლივი ძალისხმევით განხორციელებულ ქმედებას. პრაქტიკულ კვლევაში ჩართული პიროვნებები ერთგუნდად ერთიანდებიან, ერთმანეთს მოსაზრებებს უზიარებენ, იღებენ გადაწყვეტილებებს და სასურველ შედეგსაც აღწევენ.

    მართალია ეროვნული სასწავლო გეგმის მიხედვით საჯარო სკოლებში დაწყებითი საფეხური განსაზღვრულია პირველიდან მეექვსე კლასის ჩათვლით, მაგრამ ჩემი კვლევა მოიცავს  I - IV კლასებს.

    კვლევა  ამ კლასის მოსწავლეებში, მათ მშობლებში და ამ კლასებში შემავალ პედაგოგებში განვახორციელე.

                       კვლევაში მონაწილე რესპოდენტთა რაოდენობა:

1.        კვლევაში მონაწილეობდა ბანძის საჯარო სკოლის I-IV  კლასის მოსწავლეები ,სულ  51 მოსწავლე.

2.       ბანძის საჯარო სკოლის I-IV  კლასის მოსწავლეთა 49 მშობელი.

3.        ბანძის საჯარო სკოლის I-IV   კლასების დაწყებითი სწავლების 7 მასწავლებელი.

      სულ – 107 რესპოდენტი.

                                                                თავი III.  

                                          ლიტერატურის მიმოხილვა

     მსოფლიოს თითქმის ყველა ქვეყნის სასწავლო სისტემაში საშინაო დავალება სწავლების ერთ–ერთი შემადგენელი ნაწილია. ამ მხრივ არც საქართველოა გამონაკლისი. არაერთი კვლევა ჩატარებულა და ლიტერატურა შექმნილა იმის შესახებ, თუ რა სარგებლობასთან/სირთულეებთან არის მოსწავლისათვის საშინაო დავალების მიცემა დაკავშირებული და ზოგადად, რატომ უნდა მივცეთ მოსწავლეებს საშინაო დავალება, განსაკუთრებით დაწყებითი კლასების მოსწავლეებს?

     საშინაო დავალება სწავლა–სწავლების ნაწილია, ეს იქნება წერილობითი დავალება, ზეპირი(კითხვა, თხრობა) თუ ბუკში ჩატვირთული.

     საშინაო დავალება მოსწავლესა და მასწავლებელს საშუალებას აძლევს, უფრო ახლოს იყვნენ ერთმანეთთან. იგი ასევე აახლოებს ოჯახის წევრებს ერთმანეთთან, მშობელს ეძლევა საშუალება უფრო მეტად ჩართული იყოს ბავშვის განვითარებაში. საშინაო დავალების შესრულების დროს მოსწავლეს ეძლევა საშუალება გამოცდილება მიიღოს და სკოლაში უფრო წარმატებული გახდეს. საშინაო დავალების შესრულება ასევე საუკეთესო გზაა პასუხისმგებლობის გრძნობის განვითარებისთვის, ხოლო მშობელს აძლევს საშუალებას აკონტროლოს შვილის განათლება და საჭიროების შემთხვევაში დაეხმაროს მას. თუმცა ამ ყველაფრის დადებითობა სწორად შერჩეულ საშინაო დავალებაზეა დამოკიდებული.

     კვლევებით დადგენილია, რომ საშინაო დავალების შესრულება ყველაზე შედეგიანია, როდესაც ყურადღება ექცევა დავალების მოცულობას, შინაარსობლივ სირთულეს და ა. შ.

           არის თუ არა საშინაო დავალება ეფექტიანი? ამ კითხვაზე ერთმნიშვნელოვნად დადებითი ან უარყოფითი პასუხი არ არსებობს.

     მკვლევრების აზრით, საშინაო დავალების ეფექტურობა დამოკიდებულია მოსწავლეების ასაკზე. განსაკუთრებით დაწყებით საფეხურზე ბავშვებს აღარაფრის დრო აღარ რჩებათ.

                                                                                                        თავი IV.

         1.  კვლევის მეთოდები        

მონაცემთა შეგროვება განხორციელდა შემდეგი მეთოდების გამოყენებით:

         გამოკითხვა – აღნიშნულ მეთოდს მივმართე, რათა პასუხი მიმეღო კითხვებზე: რა ღირებულება აქვს საშინაო დავალებას მოსწავლისთვის? რაში ეხმარებათ და რა სირთულეებს წარმოქმნის ამ სამუშაოს ყოველდღიურად შესრულება?

   ანკეტირება – მივმართე ანკეტირებას. კითხვარები მომზადდა დაწყებითი საფეხურის მოსწავლეებისა და მათი მშობლებისათვის, ასევე დაწყებითი კათედრის წევრებისათვის. კითხვები იყო ღია და დახურული ბოლოიანი. ანონიმური, რადგან ამ დროს რესპოდენტი არ იზღუდება პასუხის გაცემის დროს გულწრფელია და შესაბამისად, მის მიერ გაცემული პასუხები ზუსტი და სანდოა.

    ინტერვიუ – აღნიშნულ მეთოდს მივმართე, რათა გამერკვია პედაგოგებისა და მოსწავლეების დამოკიდებულება საშინაო დავალებისადმი.

  ფოკუსირებული დაკვირვება – ეს მეთოდი გამოვიყენე ეფექტური უკუკავშირის კრიტერიუმებზე დაყრდნობით საგაკვეთილო პროცესის დასაკვირვებლად.

    მეორადი მონაცემების ანალიზი – ეს მეთოდი მეორადი მონაცემების დამუშავებისთვის გამოვიყენე.

            2.   კვლევის ვადები

                                                     თავი V.

                                                     კვლევის შედეგები

                            5.1.მონაცემთა ანალიზი

    ინტერვიუმ სკოლის პედაგოგებთან და მოსწავლეებთან საშუალება მომცა განმესაზღვრა პედაგოგთა და მოსწავლეთა დამოკიდებულება საშინაო დავალების მიმართ. ინტერვიუ ჩატარდა მეორე, მესამე, მეოთხე,  კლასის მოსწავლეებთან, (თითო კლასიდან მაღალი, საშუალო და დაბალი აკადემიური მოსწრების 2–2 მოსწავლე). ბავშვების შერჩევა მოხდა ამ კლასების დამრიგებლებთან ინტერვიუს საფუძველზე.

     კითხვარის შევავსე პირისპირ ინტერვიუს საფუძველზე – დაწყებითი კლასების დამრიგებლებთან და ამ კლასებში შემსვლელ პედაგოგებთან წინასწარ მომზადებული კითხვების საფუძველზე. ამით შევძელი შემეგროვებინა შემდეგი სახის ინფორმაცია:

                  #   მასწავლებლები რა სიხშირით აძლევენ მოსწავლეებს წერით დავალებებს;

                  #    მასწავლებლები რა სიხშირით ასწორებენ მოსწავლეებისათვის მიცემულ საშინაო დავალებებს.

                                                                                                                                                                                                                      (დანართი 3)

      პედაგოგების გამოკითხვის მიზანი იყო დამედგინა, მასწავლებლისთვის  რა ღირებულება აქვს საშინაო დავალებას, რომელიც მოსწავლისთვისაა განკუთვნილი, რა პრობლემებს აწყდება ამ კუთხით და როგორ წარმოუდგენია აღნიშნული პრობლემის მოგვარების გზები. გამოკითხვაში 5 პედაგოგი მონაწილეობდა. გამოკითხვის შედეგად აღმოჩნდა, რომ მოსწავლეთა  ნაწილი უხალისოდ უდგება დავალებების შესრულებას (დაახლოებით 15%), გამოკითხვამ აჩვენა, რომ მოსწავლეებისთვის საშინაო დავალების მიცემის დროს მასწავლებლები დროის შესაძლებლობიდან გამომდინარე იძლევიან ინსტრუქციას , თუ როგორ უნდა შესრულდეს დავალება, თუმცა დროის მენეჯმენტი ამის შესაძლებლობას ყოველთვის  არ იძლევა, მოსწავლეთა მიერ შესრულებულ საშინაო დავალებას ყოველთვის ასწორებს 90%,, ზოგჯერ – 10%.  მასწავლებლების 96% მიიჩნევს, რომ მათ მიერ მოსწავლეებისთვის მიცემული დავალება ზომიერია, მასწავლებელთა 3%–ის აზრით – მცირეა, ხოლო მასწავლებელთა 1%–ს მიაჩნია, რომ ზომაზე მეტია.

        ფოკუსჯგუფის შედეგების ანალიზისას გამოვლინდა, რომ მშობლების უმეტესობა უარყოფითად აფასებს იმ ფაქტს, რომ მათი შვილები საჭიროზე მეტ დროს ანდომებდნენ საშინაო დავალების შესრულებას და ამ საქმიანობას ისინი უხალისოდ ასრულებენ.  ( დანართი 1 )

           გამოკითხვის შედეგად საშინაო დავალების შესრულებას დიდ დროს ანდომებს მოსწავლეთა 75%.

დიახ – 75%

არა – 25%

     საშინაო დავალებას ხალისით მხოლოდ მოსწავლეთა 24% ასრულებს.        

დიახ – 76%

არა – 24%

      გამოკითხვაში მონაწილეობა მიიღო I-IV კლასის მოსწავლეების თითო მშობელმა ან მეურვემ. გამოკითხვაში მონაწილეობდა მდედრობითი სქესის 95%, ხოლო მამრობითი სქესის – 5%.

          მშობლებს კითხვარები შევავსებინეთ სკოლაში. შეგროვებული კითხვარების რაოდენობა მშობელთა  მთლიანი რაოდენობის 98%–ია. მიმაჩნია, რომ კითხვარმა ზოგადი წარმოდგენა შექმნა მშობლის დამოკიდებულებაზე  საშინაო დავალების შესრულების შესახებ.

          მშობლებმა ანონიმურად შეავსეს ანკეტები. შედეგებიდან გამომდინარე ბავშვის რეჟიმის სწორ განაწილებაზე პასუხისმგებელია: ოჯახი – 55%, დედა –38%, ბავშვი – 7%; ბავშვს გვიან დაძინება უწევს: ბევრი დავალების გამო –3%, დროის არასწორად განაწილების გამო – 20%, ტელეგადაცემის გამო –77%; ბავშვი საშინაო დავალებას ვერ სწავლობს: მშობლის დახმარების გარეშე – 12%, დავალებას ასრულებს დამოუკიდებლად – 48%, სჭირდება მცირეოდენი მითითებები – 40%; მშობელს უწევს დავალების ახლიდან ახსნა იმიტომ, რომ მასწავლებელმა არ ამუშავა კლასი მსგავს სავარჯიშოზე – 18%, ბავშვის უყურადღებობის მიზეზით – 17%, დავალების სირთულის გამო – 53%, მშობელს ახლიდან ახსნა არ უწევს – 12%; მშობლების 24% თვლის, რომ მშობელმა უნდა გადადოს ყველა საქმე და შვილთან ერთად შეასრულოს დავალებები, მშობელთა 20%–ს მიაჩნია, რომ რაც ნაკლებად ჩაერთვება შვილის დავალების შესრულებაში, მით მეტ დამოუკიდებლობას მიეჩვევა შვილი, მშობელთა 56% კი თვლის, რომ მხოლოდ აუცილებლობის შემთხვევაში უნდა მიეხმაროს შვილს  დავალების შესრულებაში. გამოკითხვის შედეგად აღმოჩნდა, რომ ყველაზე მეტად ბუკში ჩატვირთული დავალებები მოსწონთ ბავშვებს (82%), შემდეგ – ზეპირი (13%), ყველაზე ნაკლებად კი – წერითი დავალებები (5%)

          დანართი 1.

            დანართი 2

ანკეტირება ჩავუტარე II-IV კლასის მოსწავლეებს მათსავე საკლასო ოთახებში. (ანკეტირება ჩატარდა მშობლების ანკეტირებამდე 1 საათით ადრე, ერთმანეთისგან დამოუკიდებლად).

        მოსწავლეთა გამოკითხვის შედეგად აღმოჩნდა, რომ მათი რეჟიმის სწორ განაწილებაზე პასუხისმგებელია:  ოჯახი – 55%, დედა –35%, ბავშვი – 5%;

       გვიან დაძინება უწევთ: ბევრი დავალების გამო –15%, დროის არასწორად განაწილების გამო – 13%, ტელეგადაცემის გამო –72%; 

      საშინაო დავალებას ვერ სწავლობს: მშობლის დახმარების გარეშე – 10%, დავალებას ასრულებს დამოუკიდებლად – 55%, სჭირდება მცირეოდენი მითითებები – 35%;

         მშობელს უწევს დავალების ახლიდან ახსნა იმიტომ, რომ მასწავლებელმა არ ამუშავა კლასი მსგავს სავარჯიშოზე – 30%, ბავშვის უყურადღებობის მიზეზით – 10%, დავალების სირთულის გამო – 60%

        მშობელი უნდა ჩაერიოს ჩემს დავალებებში:  ბავშვების  13% თვლის, რომ მშობელმა უნდა გადადოს ყველა საქმე და შვილთან ერთად შეასრულოს დავალებები. მოსწავლეთა 30%–ს მიაჩნია, რომ რაც ნაკლებად ჩაერთვება მშობელი შვილის დავალების შესრულებაში, მით მეტ დამოუკიდებლობას მიეჩვევა თავად. მოსწავლეთა 57% კი თვლის, რომ მხოლოდ აუცილებლობის შემთხვევაში უნდა მიეხმაროს მშობელი დავალების შესრულებაში.

     გამოკითხვის შედეგად აღმოჩნდა, რომ ყველაზე მეტად ბუკში ჩატვირთული დავალებები მოსწონთ ბავშვებს 79%, შემდეგ – ზეპირი 17%, ყველაზე ნაკლებად კი – წერითი დავალებები 4%.

           ( დანართი 2 და 3 )

         ფოკუსირებული დაკვირვება გაკვეთილებზე – ეფექტური უკუკავშირის კრიტერიუმებზე დაყრდნობით დავაკვირდი საგაკვეთილო პროცესებს:  II, III და IV კლასებში 2–2 გაკვეთილს, ხოლო I კლასში – 3 გაკვეთილს მასწავლებლის მიერ მოსწავლეებისადმი მიცემული საშინაო დავალების ეფექტიანობის დასადგენად.

         მეორადი მონაცემების ანალიზი – საშინაო დავალების ნიმუშების გასაცნობად შევაგროვე დაწყებითი კლასის მასწავლებლების მიერ მოსწავლეებისათვის მიცემული საშინაო დავალებები, რათა დამედგინა კონკრეტულად რა მოცულობის და შინაარსის საშინაო დავალებებს აძლევდნენ პედაგოგები მოსწავლეებს.

         საერთო ანალიზისას გამოიკვეთა, რომ მოსწავლეები უხალისოდ ასრულებენ საშინაო დავალებას,  დავალების შესრულებაზე დიდ დროს  ხარჯავენ და რომ ურთულდებათ საშინაო დავალების შესრულება. ასევე გამოიკვეთა, რომ მასწავლებლები ინდივიდუალურ საშინაო დავალებას იშვიათად ასწორებენ და როცა ასწორებენ   არასრულყოფილად ხდება დავალების შემოწმება, რაც უკარგავს მოსწავლეს მოტივაციას დავალების შესასრულებლად. საბოლოოდ, სწორედ ამ ფაქტორების გამო ვღებულობთ უხალისოდ და უხარისხოდ შესრულებულ  დავალებას.

        გაკვეთილებზე ფოკუსირებული დაკვირვებისას გამოიკვეთა, რომ მასწავლებლები არ აცნობიერებენ თუ რა დატვირთვა აქვს მოსწავლისთვის საშინაო დავალების მიცემას.

          5.2.  კვლევის შედეგად გამოვლენილი ხარვეზები

        მონაცემთა ანალიზისას გამოიკვეთა რამდენიმე მნიშვნელოვანი ხარვეზი;

              გამოცდილების გაზიარების ნაკლებობა დაწყებითი საფეხურის პედაგოგებს შორის;

              მოსწავლისთვის საშინაო დავალების მიცემის დროს საშინაო დავალების შესრულების ნაკლები ინსტრუქციის მიცემა;

              მოსწავლისთვის არასწორად შერჩეული საშინაო დავალება (საშინაო დავალების შინაარსი, ზომა და ა. შ. ).

    ხშირად მშობლებისთვისაც გაუგებარია როგორ უნდა შესრულდეს საშინაო დავალება.

5.3.  შესაძლო ინტერვენციები

       კვლევის პროცესში ინფორმაციის და მონაცემების ანალიზის საფუძველზე, შევიმუშავე სავარაუდო ინტერვენციის 5 ვარიანტი:

    ნ  დაწყებითი კლასის მასწავლებლებისთვის სასწავლო ჯგუფების შეხვედრაზე ლიტერატურის გაცნობა, სადაც დეტალურად იქნება საუბარი საშინაო დავალების შესახებ. ასეთი         ლიტერატურის გაცნობის შემდეგ პედაგოგებს საშუალება მიეცემათ განსაზღვრონ როგორი, რა სახის და რა დოზით მისცენ მოსწავლეებს საშინაო დავალებები.

    ნ  დაწყებითი კლასის პედაგოგებს შორის თანამშრომლობის გაღრმავება ერთობლივი გადაწყვეტილების მიღება, თუ რა სახით, რა დოზით მისცენ დავალებები მოსწავლეებს, რომ საშინაო დავალება შესრულდეს ინტერესით, ხალისით და ხარისხიანად.

    ნ  დაწყებითი კლასის მასწავლებლების მიერ საშინაო დავალების მიცემისას საჭირო რეკომენდაციების გაწევა და  საშინაო დავალების დროული და სრულყოფილი  შემოწმება განმავითარებელი შეფასების გამოყენებით. მსგავსი მიდგომა მოსწავლეებს გაუადვილებს დავალების შესრულებას და მათში გაზრდის მოტივაციას.

    ნ  მასწავლებელთა პროფესიული განვითარება, სკოლის ბაზაზე  გადამზადება   დავალებების შესრულებასთან  დაკავშირებით.

    ნ  მასწავლებლებსა და მშობლებს შორის თანამშრომლობის უფრო მეტად გაღრმავება, მშობელთა პედაგოგიზაცია.

თავი VI.

რეკომენდაციები და ინტერვენციის შეფასება

6.1. რეკომენდაციები

       რეკომენდაციები შემდეგნაირად ჩამოყალიბდა:

      1. მასწავლებლებმა მოსწავლეებს მისცენ ისეთი დავალებები, რომლის მსგავსი სავარჯიშოებიც მათ უკვე კლასში შეასრულეს, მასწავლებლებმა საშინაო დავალების მიცემის დროს გასცეს შესაბამისი ინსტრუქცია და დროულად და სრულყოფილად შეამოწმოს საშინაო დავალება.

      2. საშინაო დავალების მიცემის დროს მასწავლებელმა გაითვალისწინოს დავალების რაოდენობა, წინასწარ განსაზღვროს და დაგეგმოს დავალება ისე, რომ მოსწავლის პოტენციალი მაქსიმალურად გაითვალისწინოს, რათა მიაღწიოს შედეგს. ყოველ ახალ დავალებას მოსწავლე ახალ ნიშნულამდე უნდა აჰყავდეს, უნდა ზრდიდეს მისი ცნობისმოყვარეობის სურვილს ისე, რომ საშინაო დავალების შესრულება მოსწავლეს ჩვევაში გადაეზარდოს. ამისთვის აუცილებელია მისი გარეგანი და შინაგანი მოტივაციის შექმნა, როგორებიცაა: ცნობისმოყვარეობა, თვითრწმენა, თვითრეალიზაციის მოთხოვნილება.

       3. მასწავლებელს დიდი დაფიქრება მართებს საშინაო დავალების სწორად შერჩევისას, რათა ეს პროცესი დასჯად არ იქცეს, ხოლო მშობელმა კარგად უნდა გაიაზროს თავისი ფუნქცია.

        4. საჭიროა თანამშრომლობის გაღრმავება როგორც პედაგოგებს, ისე პედაგოგებსა და მშობლებს შორის:

6.2. ინტერვენციის შეფასება

შეფასების მიზანს წარმოადგენს, გამეგო:

 ნ  რამდენად ეფექტურია კვლევის მიერ შემუშავებული რეკომენდაციები საშინაო დავალების მიცემისას.

 ნ  დაეხმარა თუ არა მოსწავლეს ამგვარად მიცემული საშინაო დავალებები დავალების ხარისხიანად და ხალისით შესრულებაში.

 ნ  მასწავლებელთა პროფესიული კვალიფიკაციის ამაღლების მიზნით გადამზადება და მოსწავლეებთან თანამედროვე მიდგომების გაცნობა დაეხმარა, თუ არა დაწყებითი კლასის პედაგოგებს მოსწავლეებისათვის საშინაო დავალების სწორად მიცემაში?

     პედაგოგთა შორის გამოცდილების გაზიარების კუთხით, მნიშვნელოვანი იყო დამედგინა, იქონია თუ არა გავლენა პედაგოგის მუშაობაზე მათი პრობლემების კოლეგებთან განხილვამ. მასწავლებელთა თქმით, გამოცდილების გაზიარება, გაკვეთილებზე დასწრება და ამ გაკვეთილების ანალიზი მათ დაეხმარათ საკუთარი იდეების სტრუქტურირებაში. მასწავლებელთა გადასამზადებლად გატარებული ინტერვენციის შესაფასებლად განვახორციელე ფოკუსირებული დაკვირვება გაკვეთილებზე (თითოეული მასწავლებლის 2–2 გაკვეთილი). აღმოჩდა, რომ მასწავლებლების მიერ გაცემული უკუკავშირი ამჯერად გაცილებით უფრო ზუსტი და განმავითარებელი იყო, ვიდრე კვლევის მონაცემების შეგროვების ეტაპზე.

     მშობლების დამოკიდებულებების დასადგენად ფოკუს-ჯგუფმა დაადგინა, რომ მშობლებს ამჯერად მეტი ინფორმაცია აქვთ საშინაო დავლების შესრულებასთან დაკავშირებით.

     ჩავატარე ინტერვენცია პედაგოგებს შორის. ისინი აცხადებენ, რომ ბოლო 3 თვის განმავლობაში მშობელთა უკმაყოფილებამ, რომ მათ შვილებს უჭირდათ დავალებების შესრულება და ამ პროცესს დიდ დროს ანდომებდნენ, საგრძნობლად იკლო.

თავი VII.

დასკვნა

    პრაქტიკული კვლევის საფუძველზე შემიძლია გამოვიტანო დასკვნა, რომ მოსწავლისთვის  საშინაო დავალების მიცემით გამოწვეული პრობლემების მიზეზებია:

ნ  პედაგოგთა შორის ინფორმაციის გაცვლის ნაკლებობა;

ნ  პედაგოგთა და მშობელთა შორის ინფორმაციის გაცვლის ნაკლებობა;

ნ  მასწავლებელთა მიერ მოსწავლეებისათვის საშინაო დავალების მიცემის დროს დავალების შესრულების ინსტრუქციის არქონა;

ნ საშინაო დავალების შეუმოწმებლობა ან არადროული და არასრულყოფილი შემოწმება.

    აღნიშნული პრობლემის აღმოსაფხვრელად გადაიდგა გარკვეული ნაბიჯები, რომელიც შედეგიანი აღმოჩნდა.

       P. S. პრაქტიკული კვლევის დასრულების შემდეგ დაწყებითების კათედრაზე მოვახდინე კვლევის პრეზენტაცია.

გამოყენებული ლიტერატურა:

1.      http:/www.mastsavlebeli.ge/ ინტერნეტ გაზეთი  05. 06. 2018წელი

2.      მასწავლებლის სატრენინგო მასალა - ,,პრაქტიკის კვლევა“.

3.   ტრენინგი - ,,ათასწლეულის გამოწვევის ფონდი, 3 მოდული“.

3.      ,,საერთაშორისო საგანმანათლებლო კვლევები საქართველოში“  ი.კუტალაძე. 2012.

დანართი 1–  ანკეტა დაწყებითი საფეხურის მოსწავლეთა მშობლებისათვის

მოგესალმებით!

ვატარებ პრაქტიკულ კვლევას მოსწავლისათვის    მიცემული საშინაო დავალებით  გამოწვეული პრობლემების გასაუმჯობესებლად. თქვენი, როგორც მშობლის მონაწილეობა ძალიან მნიშვნელოვანია პროექტის წარმატებისათვის. თქვენგან მიღებული ინფორმაცია ანონიმურია.

1.      ვინ არის პასუხისმგებელი ბავშვის დღის რეჟიმის სწორ განაწილებაზე?

                         ა)  ოჯახი         ბ)  დედა  გ) ბავშვი

2.      რატომ  უწევთ  ბავშვებს  გვიან დაძინება?

                         ა)  ბევრი დავალების  გამო ბ)  დროის არასწორი განაწილების გამო

გ)  ტელეგადაცემების გამო

3.      თქვენი  შვილი  საშინაო დავალებებს...

                         ა)  ვერ  სწავლობს  თქვენი  დახმარების  გარეშე            

ბ) ასრულებს  სრულიად  დამოუკიდებლად

გ) სჭირდება  მცირეოდენი  მითითებები

4.      თქვენ  გიწევთ  დავალებების  ახლიდან  ახსნა  იმიტომ, რომ...

                         ა)   მასწავლებელმა არ ამუშავა  კლასი  მსგავს  სავარჯიშოებზე

ბ)  ბავშვის  უყურადღებობის მიზეზით

გ)  დავალება რთულია და არ შეესაბამება  ბავშვის  შესაძლებლობებს

დ)  დავალების ახლიდან ახსნა  არ მიწევს

5.      რამდენად უნდა ჩაერიოს მშობელი  ბავშვის დავალებებში?

ა)   გადადოს ყველა საქმე, მიუჯდეს შვილს და თვალყური ადევნოს დავალებისმომზადებას      

  ბ)   რაც ნაკლებად ჩაერევა, მით მეტ დამოუკიდებლობას ასწავლის შვილს

გ)    დაეხმაროს მხოლოდ აუცილებლობის შემთხვევაში,  ენდოს, მაგრამ პერიოდულადაკონტროლოს

6.       რა სახის დავალებების შესრულება  უხარიათ  ბავშვებს ყველაზე  მეტად?

                          ა)   წერითი დავალებების;                    

 ბ) ზეპირი(კითხვა, თხრობა)  

 გ)  ბუკში ჩატვირთული დავალებების

7.      დაწერეთ  თქვენი  მოსაზრება:  „რა დოზით უნდა მიეცეს ბავშვს  დავალებები?“

დანართი  – 2 ანკეტა დაწყებითი საფეხურის მოსწავლეებისთვის

მოგესალმებით!

ვატარებ პრაქტიკულ კვლევას მოსწავლისათვის   მიცემული საშინაო დავალებით  გამოწვეული პრობლემების გასაუმჯობესებლად. თქვენი, როგორც მოსწავლის მონაწილეობა ძალიან მნიშვნელოვანია პროექტის წარმატებისათვის. თქვენგან მიღებული ინფორმაცია ანონიმურია.

1.       ჩემი დღის რეჟიმს ადგენს?

                         ა)  ოჯახი         ბ)  დედა  გ) მე

                         2.      გვიან ვიძინებ...

             ა)  ბევრი დავალების  გამო

             ბ)  დროის არასწორი განაწილების გამო

გ)  ტელეგადაცემების გამო

                         3.საშინაო დავალებებს...

ა)  ვერ  ვასრულებ მშობლების დახმარების  გარეშე            

ბ) ვასრულებ  სრულიად  დამოუკიდებლად

გ) მჭირდება  მცირეოდენი  მითითებები

4.       მშობლები დავალებებს  ახლიდან  მიხსნიან  იმიტომ, რომ...

ა)  მასწავლებელი ზოგჯერ არ გვამუშავებს მსგავს  სავარჯიშოებზე

ბ)   ხანდახან გაკვეთილზე უყურადღებოდ ვზივარ

გ)  დავალება რთულია და მიჭირს გააზრება

5.       რამდენად უნდა ჩაერიოს მშობელი  ჩემს დავალებებში?

ა)   გადადოს ყველა საქმე, მომიჯდეს  და თვალყური ადევნოს ჩემი დავალებისმომზადებას      

ბ)   რაც ნაკლებად ჩაერევა, მით მეტ დამოუკიდებლობას მიმაჩვევს

გ)    უნდა დამეხმაროს მხოლოდ აუცილებლობის შემთხვევაში.

6.       რა სახის დავალებების შესრულება მიხარია ყველაზე  მეტად?

 ა)   წერითი დავალებების;                    

 ბ) ზეპირი(კითხვა, თხრობა)  

 გ)  ბუკში ჩატვირთული დავალებების

7.       დაწერეთ  თქვენი  მოსაზრება:  „რა დოზით უნდა მიეცეს ბავშვს  დავალებები?“

დ)  დავალების ახლიდან ახსნა  არ მჭირდება

დანართი 3–  ანკეტა დაწყებითი საფეხურის მასწავლებლისთვის

მოგესალმებით!

ვატარებ პრაქტიკულ კვლევას მოსწავლისათვის   მიცემული საშინაო დავალებით  გამოწვეული პრობლემების გასაუმჯობესებლად. თქვენი, როგორც მასწავლებლის მონაწილეობა ძალიან მნიშვნელოვანია პროექტის წარმატებისათვის. თქვენგან მიღებული ინფორმაცია ანონიმურია. 

1.      ხალისით იღებენ თუ არა მოსწავლეები თქვენს მიერ მიცემულ დავალებებს?

1.      დიახ

2.      არა

2.      საშინაო დავალების მიცემის დროს აძლევთ თუ არა მოსწავლეებს დავალების შესასრულებელ ინსტრუქციას?

1.      არასოდეს ვაძლევ ინსტრუქციას

2.      ყოველთვის ვაძლევ ინსტრუქციას

3.      ზოგჯერ ვაძლევ ინსტრუქციას

3.      ასწორებთ თუ არა საშინაო დავალებას?

1.      არასოდეს ვასწორებ

2.      ყოველთვის ვასწორებ

3.      ზოგჯერ ვასწორებ

4.      როგორ ფიქრობთ, თქვენ მიერ მიცემული დავალება:

1.      ზომიერია

2.      დიდი მოცულობისაა

3.      მცირე მოცულობისაა

5.      დაწერეთ  თქვენი  მოსაზრება:  „რა დოზით უნდა მიეცეს ბავშვს  დავალებები?“