მასწავლებელი

თინა დეკანიოძე

საგანი

ქიმია

კლასი

I X

დრო

45წუთი

მოსწავლეთა პროფილი

12 მოსწავლე  სსსმ მოსწავლე არ მყავს

გაკვეთილის თემა                    

 მარილების მიღების ხერხები. მარილების გამოყენება.

გავეთილის მიზანი

მოსწავლემ შეძლოს პრობლემის იდენტიფიცირება მარილების მიღების ხერხების შესწავლისას

მოსწავლე შეძლოს მიღებული ცოდნის გამოყენება რეალურ ცხოვრებაში.

მოსწავლეს განუვითარდეს.მსჯელობის,ანალიზისა და განზოგადების უნარი

ორგანიზების ფორმა

ჯგუფური,ინდივიდუალური, წყვილები.

ინტერესის აღძვრა/მოტივაცია

საკვლევი კითხვის დასმა და პრობლემის ინდენტიფიცირება:

როგორ ფიქრობთ რატომ ხდება მარილების მიღების დროს მეტალთა აქტივობის  გათვალისწინება

რატომ ვასხავთ შაბიამნის ხსნარს სპილენძის  და არა რკინის ჭურჭელში

გაკვეთილის ტიპი

პრობლემაზე ორიენტირებული გაკვეთილი

სამეცნიერო მეთოდები

1.საკვლევი შეკითხვის დასმა და პრობლემის განსაზღვრა:

2.მათემატიკური აპარატისა და ისტის გამოყენება.

3.მოვლენებისა და პროცესების ახსნა და პრობლემის გადაჭრის გზების ძიება.

4.ინფორმაციის მოპოვება,შეფასება და გაზიარება.

საჭირო წინარე ცოდნა და უნარ-ჩვევები:

იცის რთული ნივთიერებების  შედგენილობა:გენეტიკური კავშირიოქსიდებს ,მჟავების ფუძეებს და მარილების შორის. შეუძლია დაახასიათოს ელემენტი ელემენტთა პერიოდულობის სისტემაში მდებარეობის მიხედვით. ივარაუდოს ფუძე,მჟავა თუ ამფოტერულ ოქსიდს წარმოქმნის იგი.შეუძლიაშესაბამისი რეაქციების დაწერა. შეუძლია გამოიტანოს შესაბამისი დასკვნა.

უნარები:დაკვირვების,აღწერის,ინფორმაციის მოპოვების,კრიტიკული აზროვნების,ანალიზის,მსჯელობის,ცოდნის გამოყენების,ტრანსფერის,თანამშრომლობის,ურთიერთშეფასების.

ეროვნული სასწავლო გეგმის სტანდარტი და მოსალოდნელი შედეგი

ქიმ.IX.1 მოსწავლეს შეუძლია განსაზღვროს კვლევის საგანი და ეტაპები.

ქიმ.IX. 5მოსწავლეს შეუძლია მეტალთა  და არამეტალთა თვისებების კვლევა.

ქიმ.IX.2.გეგმავს და ატარებს ცდებს. შედეგებს წარმოადგენს ცხრილისა და დიაგრამის სახით.

კვლევა.IX.2. შეუძლია ქიმიური ამოცანის ამოხსნა

ქიმ.IX.6 მოსწავლეს შეუძლია მეტალთა აქტიურობის მწკრივის გამოყენება.

• მოსწავლე ასახელებს მარილებს იყენებს სათანადო წესებს.
• ახდენს პრობლემის იდენტიფიცირებას;

.მოსწავლე შეძლებს შესაბამისი ცდის დაგეგმვას და ექსპერიმენტის

• მოსწავლე გამოთქვამს მოსაზრებას, ვარაუდს.
• მოსწავლე აკვირდება, ზომავს;
• მოსწავლე იცავს წესებს საკუთარი და სხვათა უსაფრთხოების უზრუნველსაყოფათ;

.მოსწავლე შეძლებს ცდის ჩატარებას მარილების მიღების ხერხების შესასწავლად.

ჩატარებას.(განზ.მარილმჟავასთან  მეტალების ურთიერთქმედების გამოსავლენად)

შეძლებს ამოცანის ამოხსნას და გაანალიზებას.

მოსწავლე მიღებულ ცოდნას გამოიყენებს რეალურ ცხოვრებაში.

გაკვეთილის მსვლელობა:

გაკვეთილი ტარდება ქიმიის კაბინეტში. წინასწარ განაწილებულია ჯგუფები .

კლასის ორგანიზება-1 წუთი

მოსწავლეებს გავაცნობ გაკვეთილის მიზანს და შეფასების სქემას.

აქტვობა.1. -გავლილი მასალის ცოდნის შემოწმება, წყვილებში მუშაობა (ვფიქრობთ ,ვწყვილდებით, ვუზიარებთ)-5წთ.

აქტივობის მიზანი: მოსწავლეებმა შეძლონ გავლილი მასალის საფუძველზე მარილების შედგენილობის ჩამოყალიბება და დასახელება   ქლორიდები,სულფატები,სულფიდები,კარბონატები....

აქტივობის აღწერა: მოსწავლეებს ინდივიდუალურად ვურიგებ ფერად ფურცლებს რომელზეც წერია მჟავას ფორმულა.ვაძლევ ინსტრუქციას,რომ მათ უნდა შეადგინონ ნატრიუმის,მაგნიუმის ალუმინის  მარილების ფორმულები ,შესრულებულ დავალებას ცვლიან წყვილებში..დაფაზე ვაკრავ სწორ პასუხებს.მოსწავლეები ახდენენ თვითშეფასებას.

აქტივობა.2.-  კითხვა-პასუხი თემასთან არსებული პრობლემის იდენტიფიცირება.-5 წუთი.

აქტივობის მიზანი:თემასთან არსებული პრობლემის იდენტიფიცირება.

აქტივობის აღწერა: ვსვავ კითხვებს რას ეწოდება მარილი? რომელ მარილს იცნობთ? ხომ არ იცით რა გამოყენება აქვთ მათ? ხომ არ იცით როგორი შეფერილობა აქვს სპილენძის სულფატს? როგორ ვითვალისწინებთ მეტალების ვალენტობას მარილების ფორმულების შედგენისას?მარილების მიღების რამდენ ხერხს ჩამოთვლით? განვლილი მასალიდან გამომდინარე მოსწავლეებს ყურადღებას ვუმახვილებ პრობლემის შესახებ, რომელიც თან ახლავს მარილების შესწავლას (მეტალთა აქტივობის მწკრივში მეტალების მდებარეობის გათვალისწინება მარილების მიღების ხერხების შესწავლისას).(გამოსაძახებელი ჩხირების საშუალებით პასუხობენ მოსწავლეები)

პრობლემა: საინტერესოა თქვენი აზრი იმ ფაქტთან დაკავშირებით, რომ ჩვენი მამა-პაპა ოდითგანვე ვენახის შესაწამლად იყენებდა სპილენძის ჭურჭელს. გთხოვთ გაიხსენოთ შაბიამნის ფორმულა და გამოთქვათ ვარაუდი რატომ?

აქტივობა.3..მინი ლექცია-3 წუთი

აქტივობის მიზანი: იმისათვის რომ, მოსწავლეებმა ეფექტურად იმუშაონ საჭიროა ახალი ცოდნა დაუკავშირონ ძველს

აქტივობის აღწერა: დიაგრამებით, პოსტერებით ვხსნი ახალ მასალას და ყურადღებას ვამახვილებ მარილების გამოყენებაზე და რეაქციათა ტოლობებზე რომლის შედეგადაც მიიღება მარილი.კიდევ ერთხელ ვამახვილებთ ყურადღებას რომელი მეტალი აძევებს ნაკლებად აქტიურ მეტალს მარილებიდან, რომელი მარილი და ფუძე რეაგირებს ერთნანეთთან,რომელი მარილები რეაგირებენ და რა პირობებში.მოსწავლეებს ვახსენებ ნივთიერებათა ხსნადობის ცხრილს.

აქტივობა.4. დისკუსია-6წთ

აქტივობის მიზანი:მოსწავლეებმა  გაიაზრონ თუ რატომ ხდება მარილების მიღების დროს მეტალთა აქტივობის გათვალისწინება.

აქტივობის აღწერა:  მოსწავლეებს დაუსვავ შეკითხვას: როგორ ფიქრობთ ხდება თუ არა ახალი მარილის მიღება ყველა მეტალისა და მარილის ურთიერთქმედების დროს? მოსწავლეები გამოთქვავენ ვარაუდს რკინისა და სპილენძისა სულფატის, სპილენძისა და რკინის სულფატის შესაძლო ურთიერთქმედების შესახებ, გაიმართება დისკუსია,დისკუსიის პროცესს ვადევნებ თვალყურს და ვარ ფასილიტატორი.. საჭოროების შემთხვევაში ვაძლევ მათ რჩევებს.

აქტივობა.5. ექსპერიმენტი და ჯგუფური მუშაობა.-6წუთი

აქტივობის მიზანი: სწავლა -კეთებით და გამოცდელების მიღებით.

აქტივობის აღწერა:  ჯგუფებას და ვაძლევ დავალებას და ვთხოვ დაიცვან ინსტრუქციები , დაიცან უსაფრთხოების წესები.დაწერონ შესაბამისი რეაქციათა ტოლობები და გააკეთონ ანალიზი.

ცდა 1: ნეიტრალური მარილის მიღება (გატიტვრა)ბიურეტის გამოყენებით.მოსწავლეებს ვაძლევ ინსტრუქციას:ჩაასხან ნატრიუმის ტუტის გაზომილი მოცულობა კოლბაში.დაამატონ ინდიკატორი ლაკმუსი.მიღებულ ხსნარს ბიურეტიდან წვეთწვეთობით ამატონ მარილმჟავა,სანამ ტუტე არ განეიტრალდება და ინდიკატორი ფერს არ შეიცვლის .

ცდა2: ერთ სინჯარაში მოათავსონ სპილენძის სულფატი, ხოლო მეორეში რკინის სულფატის ხსნარები. პირველ სინჯარაში ჩაუშვან რკინის ლურსმანი, მეორ სინჯარაში სპილენძის ფირფიტა.

მოსწავლეებს ვაძლევ დავალებას ჯგუფებში შეადგინონ მოცემული რეაქციების შესაბამისი განტოლებები, გააკეთონ დასკვნა და ცდის საფუძველზე პასუხი გასცენ გაკვეთილის დასაწყისში დასმულ პრობლემურ  კითხვას.

მოსწავლეები წერენ შესაბამის რეაქციათა ტოლობას, წერენ თაბახის ფურცლებზე და ემზადებიან საპრეზენტაციოთ,ცდა მიმდინარეობს ჩემი მეთვალყურეობით, არასწორი ქმედების შემთხვევაში ვეხმარები , მოსწავლეები ავსებენ ცდის ოქმს.

აქტივობა.6.პრეზენტაცია-10 წუთი

აქტივობის მიზანი: შესრულებული სამუშაოს წარდგენა

აქტივობის აღწერა; პრეზენტატორები აკეთწებენ თავიანთი ჯგუფების ნამუშევრების წარდგენას, შესაძლებელია გაიმართოს დისკუსია.

აქტივობა 7.ამოცანის ამოხსნა 5წთ

აქტივობის აღწერა:ჯგუფებს ვურიგებ ფურცლებს რაზედაც წერია ამოცანა და ვაძლევ ინსტრუქციას.

 შაბიამნის ხსნარში ჩაშვებული რკინის ფირფიტის მასა გაიზარდა 0,8 გრამით რამდენი გრამი სპილენძი გამოიყოფა რკინის ფირფიტაზე.                                                                                                                                                                                                                                                                                                    .

აქტივობა.8. შეჯამება და შეფასება-2 წუთი

აქტივობის მიზანი:დღევანდელი გაკვეთილის კიდევ ერთხელ გააზრება და მოსწავლეთა მიერ მიღებული ცოდნის გაანალიზება

აქტივობა.9.დავალება-2წუთი

დავალება-პარაგრაფი 3. 6 სავრჯ. 1, 2, 3.

საგანმანათლებლორესურსები.

სახელმძღვანელო, საჭირო რეაქტივები, ცდის აღჭურვილობა, პერიოდული სისტემა, მეტალთა აქტივობის მწკრივი, კომპიუტერი, მოსწავლეების მიერ შექმნილი რესურსი(ხსნადობის ცხრილი,მეტალთა აქტივობის მწკრივი).

შეფასება

განმაზღვრელი- წყვილებში მუშაობის შეფასების რუბრიკა, ექსპერიმენტის შეფასების რუბრიკა და ჯგუფური შეფასების რუბრიკა იხილეთ ქვემოთ

განმავითარებელი -კომენტარები.

ქულები

3

2

1

თანამშრომლობა

არის კომუნიკაბელური, პატივს ცემს მეწყვილის აზრს

ცდილობს მეტ-ნაკლებად ითანამშროლოს მეწყვილესთან

უჭირს მუშაობა წყვილში

ჩართულობა

აქტიურადაა ჩართული

ნაწილობრივ აქტიურია

პასიურადაა ჩართული

სწორი ვერსიის დაფიქსირება

შეუძლია კრიტიკული აზროვნება და მეწყვილესთან სწორი ვერსიის დაფიქსირება

მეტ-ნაკლებად აზროვნებს კრიტიკულად

კრიტიკული აზროვნება დაბალია

დროის ლიმიტი

იცავს დროის ლიმიტს

უჭირს დროის ლიმიტის დაცვა

ვერ იცავს დროის ლიმიტს

კრიტერიუმი

ძალიან კარგი 10

საშუალო 9-8

საშუალო 7-6

დაბალი5-1

ჯგუფის მიერ სამუშაოს მიზნის გააზრება

ჯგუფმა სამუშაო მიზანი კარგად  გააცნობიერა

ჯგუფმა სამუშაო მიზანი  გააცნობიერა

ჯგუფმა სამუშაო მიზანი ნაწილობრივ გააცნობიერა

ჯგუფმა სამუშაოს მიზანი კარგად ვერ გააცნობიერა

ჯგუფის მიერ სამუშაოს ორგანიზება

სამუშაო კარგად ორგანიზებული იყო, ჯგუფის წევრებს შორის ფუნქციები სწორად და თანაბრად გადანაწილდა

სამუშაო ორგანიზებული იყო, მაგრამ ჯგუფის წევრებს შორის ფუნქციები არათანაბრად გადანაწილდა

სამუშაო ნაწილობრივ იყო ორგანიზებული და ჯგუფის წევრებს შორის ფუნქციები არათანაბრად გადანაწილდა

სამუშაო არ იყო ორგანიზებული. ჯგუფის წევრებს შორის ფუნქციები არ განაწილებულა

ურთიერთქმედებისა და აზრთა გაზიარების უნარი

გააჩნიათ საუკეთესო ურთიერთქმედებისა და აზრთა გაზიარების უნარი

საკმარისად გააჩნიათ ურთიერთქმედებისა და აზრთა გაზიარების უნარი

ნაწილობრივ გააჩნიათ ურთიერთქმედებისა და აზრთა გაზიარების უნარი

არ გააჩნიათ მოსმენისა და აზრთა გაზიარების უნარი

დროის ლიმიტი

საუკეთესოდ იცავენ დროის ლიმიტს

საკმარისად იცავენ დროის ლიმიტს

უჭირთ დროის ლიმიტის დაცვა

ვერ იცავენ დროის ლიმიტს

თანამშრომლობა

ჯგუფის  ყველა წევრი იყო აქტიური და სამუშაო ნაყოფიერი, ჯგუფის წევრებს შორის იყო პოზიტიური და საქმიანი ურთიერთობები

ჯგუფის თითქმის ყველა წევრი იყო აქტიური, ჯგუფის წევრებს შორის ძირითადად პოზიტიური ურთიერთობები იყო

მხოლოდ ერთი–ორი მოსწავლე აქტიურობდა, ჯგუფის აქტიურ წევრებსა და პასიურ წევრებს  შორის ზოგჯერ ურთიერთობები იძაბებოდა

ჯგუფის წევრები არ აქტიურობდნენ, ჯგუფის  წევრებს შორის არ შეინიშნებოდა თანამშრომლობითი გარემო

1

akeTebs gegmas (Canaweri – sruli, arasruli)

2

2

gamoiTvlis eqsperimentiT SesaZlo Sedegebs (awarmoebs gamoTvlebs, gamoTqvams varaudebs)

2

3

icavs usafrTxoebis normebs, gegemavs eqsperiments

2

4

iyenebs Sesabamis grafikebs, simboloebs da terminologias Sedgebis gadmosacemad

1

5

msjelobs eqsperimentis Sedgebze (aRwers, akeTebs daskvnas)

2

6

amzadebs prezentacias,

1