MARE NOSTRUM EMPIRES FAQ
By Chas (Jon Snow @ BGG)
Tłumaczenie i publikacja za zgodą autora oryginału
Paweł Będź (misioooo)
Kamil Stolarczyk
1. Limitowane zakupy Bohaterów i Cudów (Page 2: Game Setup, Step Five) Zgodnei z instrukcją wskazane jest, że podczas kilku pierwszych gier można kupowac bohaterów i cuda tylko z tych odsłoniętych. Czy rzeczywiście tak ma być?
Tak, jest to również omówione i pokazane w filmie “Full turn demo”.
Autor: Przy 6 graczach używajcie 6 odsłoniętych Bohaterów/Cudów. Zasada ograniczenia widocznych (i możliwych do zakupu) Bohaterów/Cudów to pomysł Uwe z Academy Games. Zwróć uwagę, że możliwe jest zakupienie dwóch Bohaterów/Cudów w jednej i tej samej turze! Zdarza się to bardzo rzadko, ale jest wykonalne. Najczęściej przez Babilon.
Przy grze w 2/3/4/5 osób odsłoniętych Bohaterów/Cudów powinno być 5.
2. Faza Handlu. Na karcie podsumowującej jest napisane, że “Kolejność ustala przywódca handlowy” To nie przywódca handlowy ustala kolejność stricte. Przywódca handlowy wybiera żeton wymiany o danej wartości, zatem gracze oferują tyle dóbr, ile jest nadrukowane na żetonie. Przywódca handlowy zawsze wybiera pierwszy zasób, który bierze od innego z graczy tym sposobem zaczynając wymianę handlową.
3. Zatrzymywanie złota w Dodatku dla dwóch graczy: Kilka osób zauważyło, że we francuskiej wersji instrukcji jest napisane: “Możesz zatrzymać dwa złota tak jak 2 monety aby poruszyć barbarzyńców w kolejnej fazie ruchu i walki”. Zasugerowali by dodać to do angielskiej wersji. To byłby dodatek do “Wiszących ogrodów”.
Autor: Francuskie zasady klaryfikują, że możesz zachować 2 złota w dodatku do 2 monet, ALE TYLKO by poruszyć barbarzyńców. Jeśli ich nie użyjesz, to muszą zostać odrzucone na końcu fazy ruchu i walki.
misioooo: ta zasada jest uwzględniona w polskiej instrukcji
4. Jak używać drugiego, mniejszego znacznika Kastora i Polluxa?
Kładziesz go na karcie herosa, którego moc kopiujesz za pomocą Kastora i Polluxa, aby zaznaczyć, której mocy możesz używać.
5. Are we going to be sent the 10 War (Greek Helmet) and 2 Peace (Dove) markers shown in the Kickstarter campaign as stretch goals, but were not included in the original boxes we received? Uwe of Academy Games has said on the new KS Update that they will be sent to us (see #9 below).
Znaczniki wojny i pokoju są dostarczone z grami w wersji polskiej z KS, w osobnym woreczku poza pudełkiem.
6. Do czego służy druga strona planszy gracza, z większymi kołami na surowce?
Do gry z użyciem “pokerowych” sztonów zamiast kartonowych znaczników surowców.
7. Kto twierdzi, że Karawana to budynek?
Zasady. Myśl o tym jak o stacji handlowej gdzie karawany przyjeżdżają regularnie.
8. Jakie są zasady dla bohaterów promocyjnych Ariadny, Minotaura i Tezeusza?
Ariane: W fazie ruchu i walki, po tym jak twój przeciwnik rzuci kośćmi możesz zdecydować o ucieczce z tej walki (Legionami i innymi mobilnymi, naziemnymi jednostakmi specjalnymi). Wyniki rzutu kośćmi obu walczących stron są ignorowane. Jeśli ty jesteś atakującym twoje jednostki muszą się wycofać do przyległej lub sąsiedniej prowincji, którą kontrolujesz. Jeśli jesteś obrońcą twoje jednostki muszą się wycofać do przyległej lub sąsiedniej prowincji, którą kontrolujesz. Jeśli w regionie, z którego się wycofujesz posiadasz swoją fortecę usuń ją z planszy.
Bonus do przywództwa: +1 kultura (zaktualizowane w nowszych zasadach angielskich)
If you are the attacker, your units must flee to any adjacent or adjoining province you control. If you are the defender, your units must flee to any adjacent or adjoining province you control. If you had a Fort there, it is removed from the board. Leader Bonus: 1 Culture. (Updated with new English language description).
Minotaur: Faza budowania. Po rekrutacji Minotaura każdy z pozostałych graczy (poza graczem, który zrekrutował tego bohatera) musi usunąć z planszy jeden swój Legion.
Premia do przywództwa: 1 Handel, 1 Kultura, 1 Wojsko
Theseus: Faza zbierania zasobów. Zyskujesz jeden dodatkowy, legendarny surowiec za każdą stolicę, którą kontrolujesz.
Premia do przywództwa: 1 Kultura
Note: These descriptions will become available on the Academy Games site (see #9 below).
9. What new MNE information will be available on the Academy Games website as high resolution PDFs for download?
According to Kickstarter Update #37:
1. The missing War and Peace Markers, which will be eventually shipped out to us.
2. Possibly the Odysseus ship piece.
3. "Heroes of the Deadalus Labyrinth" (Ariane, Minotaur, and Theseus) rules display (see #8 above).
4. The individual player screens reverse side set up information (easier to read, with more information).
10. Jak Bohaterowie Atlantów mają używani w grze na 6 graczy?
5 dodatkowych bohaterów/ cudów z dodatku Atlas jest kładzionych na górę planszy z Atlasa dodatkowo do tych z podstawowej wersji, którzy są umieszczeni na planszy bohaterów.
Patrz: instrukcja Atlas, strona 2 “Rozszerzenie dla 6 graczy”
11. If an invaded province has a defending Fort but no defending Legion, how does the battle work? Does the Fort, which usually rolls no battle die, get to roll one and then apply its bonus? Or does it just get to use the bonus with no die, in which case a "plus five" by itself would score 1 hit?
(Designer: Fort get a five with no other die roll of its own.)
12. Czy karty premii z dodatku Atlas są jednorazowego użytku?
Tak. Patrz: Instrukcja dodatku Atlas, strona 4, punkt 3.3 “Zagrywanie kart premii”.
13. Czy potrzebujesz tiremy by podróżować między prowincjami Hispania/ Mauretania i Thrace/ Asia?
Autor: Tak.
14. Co się dzieje w fazie handlu, jeśli gracz nie ma wystarczającej liczby surowców, którą Przywódca Handlowy wskazał żetonem? Czy po prostu wykłada wszystko co ma, czy nie bierze udziału w fazie handlu?
Autor: Nie bierze udziału w tej fazie handlu.
15. W jaki sposób dodaje się trzech dodatkowych bohaterów (Ariadna, Minotaur, Tezeusz) znanych jako Bohaterowie Labiryntu Dedala?
Autor: Po prostu dodaj ich do dostępnych bohaterów. Alternatywnie możesz zastąpić nimi innych bohaterów jeśli chcesz.
16. Czy Achaia jest traktowana jako stolica imperium Barbarzyńców w grze dwuosobowej?
Barbarzyńcy nie posiadają swojej stolicy.
17. Czy “nieaktywne” miasto liczy się do kontroli miast potrzebnych do wygranej przez podbój?
(Przez “nieaktywne” rozumiem takie, które nie zostało zbudowane, bez żetonu- na mapie zaznaczone z czarnym tłem. Ilustracje na planszy Bohaterów i Cudów pokazują “aktywne” miasto i żeton z pomarańczowym tłem. (Powiedziałbym, że nieaktywne miasto nie może się liczyć jako zajęte, bo nie zostało jeszcze wybudowane).
Autor: To co nazywasz “nieaktywnym miastem” NIE JEST MIASTEM, jest tylko wskazaniem gdzie miasto może zostać zbudowane. Jeśli miasta nie ma, to nie ma kontroli miasta ;) )
18. For the three Atlas Expansion Legendary Cities Expansions, should a counter be placed on their cities at start when their expansion is used?
(Designer: No. There is no such direct link between the themes of the expansions and game play).
19. Fortresses
A) Does a fortress add its automatic hit bonus when there is no defending Legion with it in the province?
(Designer: yes--it gets a 5 in battle, with no additional die roll of its own?).
B) During the fortress owner's active turn, if an enemy Legion is present, does the fortress attack?
(Designer: yes, it does attack.)
20. Are the correct number of gladiator and gold caravans printed on the board and those two physical resource counters provided?
(Designer: There is no error on the map. The "extra" (beyond number of caravans X2) golds are for a H&W ability (I forget which one).
I have to check for Gladiators, I am not sure if there must be emplacements X 2; perhaps we finally printed few less because of lack of places on a punch board; anyway there shouldn't be any shortage. There are many Gladiators resources, and several alone, so a market will probably not be built here. Even if one or two counters are missing to reach the x2 theorical limit, I don't think it will be a problem.
21. Gold and Gladiator amount game balance: Should one gladiator on the board be gold, or should two of the gold tokens be gladiators?
22. Hero Specific Units
A) Is Castor & Pollux able to copy the powers of hero specific units/special tokens such as those of Chiron and Medea? If yes, do we just use a substitute token?
(Designer: For each expansion, the rule explains which Heroes have to be removed, and Castor & Pollux is always removed, so this case shouldn't happen. If you want to play another way you can, but then you have to fix this particular issue--by using another substitute token).
Personal note (Thierry, not Serge) : This is not true if you use 2 or 3 player expansions, as the rules says to randomly remove H&Ws. I suggest to always remove Castor & Pollux to avoid the problem, as it is set for 1 game version only.
B) Can Orpheus resurrect hero specific units such as the Centaurs?
(Designer: No, Orpheus can resurrect Legions only, and Centaurs aren't Legions).
23. Does a Legion functioning as a caravan count towards the military leader, the trade leader, or both?
(Designer: Military Leader only).
24. First, I'm a bit baffled about the Midas tile, from the Syracuse! expansion, and how the rules say to use him. "If Midas is in play, add 2 Gold commodity tokens, from the Atlas expansion, to the commodity reserve pile." The Atlas expansion clearly lists the extra 2 Gold tokens as part of the 6-Player Atlas expansion, and not just for Syracuse. However, surely the designers must have expected that the Syracuse! and Atlas expansions might be used together. Should there be an *additional* 2 Gold tokens to use for Midas, when Syracuse and Atlas are both in play? If so, then we should add "2 additional (Midas) Gold tokens" to the list of missing components for all of us. Or are the 2 "6-Player Atlas" Gold not to be used with 6 players in general, but only with Syracuse/Midas? (After all, there aren't any additional Gold resource icons on the Atlas map....) This point is not clear.
Someone suggested the Gold listed in the 6-Player Atlas expansion rules should be interpreted as only there in order to satisfy the Midas power in the Syracuse rules. I suppose I can go with that. However, it's still an active "Rulebook issue" since it's specifically listed under the regular 6-player Atlas description on page 2, and there is a separate list included with the Syracuse description on page 4. I'm thinking this is just an error, and the 2 extra Gold should have been listed under the Syuracuse set-up and not the Atlas set-up. This would make sense, with both Midas and the 3 Trajan's Markets cards that are specific to Syracuse, and not found in the regular 6-Player Atlas expansion. Still -- needs clarification.
25. Second, has there been clarification on Circe's power? Specifically, do legions (acting as caravans) collect commodities in a province that their owner does not Control? I don't find this spelled out anywhere. I can understand using legions rather than caravans *in your own provinces*, to act as simultaneous caravan and emergency defense (as well as being immune to Vulcan), but does Circe grant this power to a legion freshly moved into a neutral province, so long as the player is careful to place the legion on the right spot? That would seem a little overpowered to me -- to get a commodity without first controlling the province. Rules clarification is needed.
(Designer: Legions remain legions, and can collect resources in a province you control or where there are no enemy military forces. They continue to count towards the Military Leader, not the Trade Leader. They are affected by powers that affect Legions, not Caravans.--more coming on this.)
26. Third, while not a Rules question, there has been some rumbling about the supposed inclusion of both censored and non-censored versions of Ishtar in all games, so the players could make their own decisions.This was Uwe's last message to us (on the Kickstarter site), but, from all accounts (mine included), the US backers have only received the censored version, while some hapless fellow who somehow got a French version stated his Ishtar was non-censored. Not a huge issue, I know, but, still, an issue.
27. When taking resources, drawing Legendary Resources done simultaneously is impossible, since players can calculate what remains undrawn and the drawing order order becomes important. How can player draw order be set?
(Designer: By player order on the Trade Track. If tied, from the bottom up--first to have reached the position). Note that this means you can't change the order of Leadership counters if examining them.
It has been suggested the Trade Leader should decide. I'm thinking that this will slow the game unnecessarily, and is against the spirit of a random draw. Therefore I suggest discarding the Legendary Resources face down (the rules do not specify down or up, although up is more intuitive).
(Designer: Draw the resources in Trade Track order).
28. Jeśli położyłeś wszystkie znaczniki kontroli to czy możesz usunąć jeden z nich aby potem wybudować kontrolę gdzie indziej?
Autor: Nie. Uważaj jak ich używasz i zachowaj jeden lub dwa jeśli będziesz ich potrzebowował później.
29. Is the Alternate 5 Player Game short one Ceramic Commodity? In MNE, it seems that there are always enough commodities to provide everything produced for the map used. Although there are only 3 Ceramic commodities provided in the main game, the A5 game gives two Ceramic productions to Atlantis initially with its Market in Atlantis. Crete produces one more. But if the Market is built on Crete, we'd need a fourth--it seems like there is no reason to build that temple in this game. (In the regular five player, with no Atlantis, this is not a problem. In the Six Player, a fourth Ceramic is provided along with other additional Resources).
(Asyncron: Use the additional Atlas Resources in any game with Atlantis).
30. Kiedy używam Meduzy, czy jednostki tylko jednego gracza zostają spetryfikowane, czy wszystkich graczy, poza moimi, którzy znajdują się na tym polu?
Autor: Tylko jednego gracza. Francuska instrukcja mówi: “Wybierz jednego gracza...”.