Version 2024-09-01
Belarusiska asylsökandes guide mot felaktiga nekanden
Detta dokument är utformat för att stödja asylsökande från Belarus och deras juridiska ombud i Sverige. Det samlar de vanligaste felaktiga påståendena som används för att neka asyl och erbjuder väl underbyggda motargument. Genom att inkludera dessa motargument proaktivt i asylansökan, med tydliga självinvisningar, kan asylsökande stärka sina chanser att undvika ett felaktigt avslag från Migrationsverket. Vi rekommenderar starkt att asylsökande och deras advokater använder detta verktyg i sina ärenden för att säkerställa en rättvis och transparent process.
Innhehåll:
Appendix/Дадатак: Maskinöversättning till Belarusiska / Аўтаматынчы пераклад на Беларускую
“Man kunnat lämna hemlandet legalt med eget hemlandspass. Man tillåtits att lämna hemlandet legalt.”
Argumentet från det svenska migrationsverket att en person inte är i fara i Belarus om de har fått tillåtelse att lämna landet är felaktigt av flera skäl som är kopplade till de repressiva åtgärderna som används av Lukasjenkos regim.
För det första, som rapporter från människorättsorganisationer och internationella organ visar, använder regimen i Belarus aktivt exil som en form av straff för dem som har deltagit i protester eller uttryckt politiska åsikter mot regimen. FN särskilda rapportör om mänskliga rättigheter i Belarus noterade 2022 att tusentals belarusier tvingades lämna landet på grund av hot om arresteringar och åtal, och att myndigheterna i Belarus ser denna utvandring som ett acceptabelt alternativ till fängelsestraff [1].
För det andra, trots möjligheten att lämna landet, är det ofta förknippat med stora risker att återvända till Belarus. Enligt uppgifter från människorättscentret "Viasna" arresterades minst 207 personer efter att de återvänt till Belarus under 2023. [2]. Dessa uppgifter visar att det faktum att en person tillåts lämna landet inte är en garanti för säkerhet, utan snarare ett verktyg för temporär exil av oppositionella medborgare, som sedan kan arresteras vid återkomsten.
Således ignorerar slutsatsen att en person är i säkerhet enbart för att de tillåtits lämna landet det faktum att Lukasjenkos regim ser exil som en form av straff och aktivt använder arresteringar och åtal mot dem som återvänder. Detta bekräftas av dokumenterade fall av arresteringar och domar mot medborgare efter deras återkomst till Belarus [3] [4].
Dessa uppgifter bör beaktas vid bedömning av migrationsärenden, eftersom de illustrerar att exil inte garanterar säkerhet och att återvändande kan leda till allvarliga repressalier.
Källor:
[1] Belarus: Crackdown on rights forcing citizens to flee, säger FN-expert - https://www.ohchr.org/en/press-releases/2022/10/belarus-crackdown-rights-forcing-citizens-flee-says-un-expert
[2] Belarusians returning home from immigration receive criminal charges - https://globalvoices.org/2024/01/16/belarusians-returning-home-from-immigration-receive-criminal-charges/
[3] At least 58 arrested at border crossings when returning to Belarus - https://spring96.org/en/news/110653
[4] Over 100 Belarus citizens arrested after returning home from abroad - https://english.nv.ua/nation/over-100-belarus-citizens-arrested-after-returning-home-from-abroad-50379276.html
“Det har inte framkommit att [regimkritiska inlägg] fått någon omfattande spridning. [Regimkritiska inlägg] har fått en begränsad spridning.”
Argumentet från det svenska migrationsverket, som hävdar att publikationer eller kritiska inlägg på sociala medier med begränsad spridning inte skulle dra till sig uppmärksamhet från den belarusiska regimen och därmed inte leda till repressalier, ignorerar den moderna verkligheten av digital totalitarism som praktiseras i Belarus. Denna uppfattning är felaktig av följande skäl:
Systemet av digital totalitarism i Belarus
Belarus är idag ett exempel på en stat som aktivt använder digitala teknologier för att undertrycka oliktänkande. Aliaksandr Lukasjenkas regim har skapat ett omfattande system för övervakning och analys av medborgarnas internetaktivitet, som omfattar både inhemska och utländska sociala medier. Detta system är uppbyggt kring följande element:
- Centraliserad kontroll över internet: Internetleverantörer i Belarus är skyldiga att överföra data till statliga organ, vilket möjliggör för regimen att samla in information om besökta webbplatser, publikationer och till och med privata meddelanden [1].
- Användning av övervakningsteknologier: De belarusiska säkerhetstjänsterna samarbetar med ryska och kinesiska företag som levererar teknologier för avlyssning och dataanalys. Bland dessa finns system för djup inspektion av paket (Deep Packet Inspection), som möjliggör upptäckt och spårning av alla omnämnanden relaterade till oppositionell verksamhet [2].
- Övervakning av aktivitet utomlands: De belarusiska myndigheterna övervakar aktivt sociala medier och kommunikation från medborgare som befinner sig utomlands. Säkerhetstjänsterna använder falska konton och botar för att övervaka och identifiera dem som kritiserar regimen utomlands [3].
Exempel på repressalier för inlägg med begränsad spridning
Repressalier för inlägg på sociala medier, även om dessa inlägg har begränsad spridning, är väl dokumenterade. Flera exempel bekräftar detta:
- Den 29 september 2021 arresterade KDB omkring 50 personer för kommentarer på sina egna sociala mediesidor (https://spring96.org/be/news/105158).
- Siargej Krupjenitj och hans fru Anastasija Krupjenitj-Kondratjeva arresterades för att de skickade förbjudet nyhetsmaterial till varandra i privat korrespondens (https://www.dw.com/ru/semejnuju-paru-iz-minska-vosmoj-raz-osudili-za-lichnuju-perepisku/a-59581864).
- Den 30 november 2022 arresterade den politiska polisen GUBOPiK 20 belarusier för "respektlösa" kommentarer om den avlidne "utrikesministern" i Lukasjenka regime, Uladzimir Makej. GUBOPiK rapporterade också att de har identifierat över 50 belarusier utomlands, som kommer att arresteras vid ankomst till Belarus (https://euroradio.fm/ru/snova-ne-tot-za-kommentariy-o-smerti-makeya-zaderzhali-esche-odnogo-cheloveka).
Människorättsdata
Enligt rapporter från människorättsorganisationer som Human Rights Watch och Amnesty International har antalet arresteringar och förföljelser på grund av onlineaktivitet i Belarus ökat kraftigt sedan 2020. Till och med små omnämnanden, kritiska mot regimen, går inte obemärkta förbi. T ex HRW skriver: “Authorities [...] widely used charges related to “extremism” and “terrorism” against critics for actions such as leaving critical comments on social media, following “extremist” Telegram channels, or having a white-red-white tattoo.” [4].
Slutsats
Argumentet att begränsad spridning av kritiska inlägg på sociala medier minskar risken för repressalier stämmer inte överens med verkligheten av modern digital totalitarism i Belarus. Regimen har kraftfulla verktyg för att upptäcka och förfölja även de mest obetydliga kritikerna, vilket bekräftas av många exempel på arresteringar och repressalier. Att ignorera dessa fakta sätter säkerheten för belarusiska medborgare som söker politisk asyl i fara.
Källor
[1] Belarus: Freedom on the Net 2023 Country Report https://freedomhouse.org/country/belarus/freedom-net/2023
[2] Belarus: Freedom on the Net 2022 Country Report - https://freedomhouse.org/country/belarus/freedom-net/2022
[3] 2023 Country Reports on Human Rights Practices: Belarus https://by.usembassy.gov/2023-country-reports-on-human-rights-practices-belarus/
[4] Human Rights Watch: "Belarus: Systematic Repression Persists" - https://www.hrw.org/world-report/2024/country-chapters/belarus
“... anser inte att det har framkommit att man haft en sådan framträdande roll att ens aktivitet har kommit de belarusiska myndigheterna till känna”
Det är av stor vikt att framhäva att det argument som Migrationsverket ofta använder – att belarusiska asylsökande som inte varit framträdande medlemmar i oppositionen inte skulle vara i riskzonen för repressalier – inte bara är felaktigt, utan det motsäger direkt Migrationsverkets egen rapporterade landsinformation. Denna tolkning av situationen i Belarus missar helt den dokumenterade verkligheten av ett omfattande, godtyckligt, och ständigt ökande förtryck mot landets egna medborgare, oavsett deras tidigare politiska engagemang.
Migrationsverkets landsinformation bekräftar självt att alla delar av det belarusiska samhället har varit mål för statens förföljelse, inte bara de mest synliga opposition figurerna [1]. Den belarusiska säkerhetsapparaten använder avancerad teknik, såsom ansiktsigenkänning och AI för att skanna sociala medier, för att spåra och identifiera individer som anses vara oppositionella. Detta understryks av Migrationsverkets hänvisning till databasen "Bez poradki", som är ett verktyg för omfattande åsiktsregistrering som använts för att rikta in sig på medborgare baserat på deras deltagande i protestaktiviteter eller deras onlinebeteende.
Denna databas avspeglar regimen i Minsk's kapacitet att i hög grad övervaka och straffa sina egna medborgare, vilket ytterligare visar att risken för repressalier inte enbart begränsas till de mest framträdande dissidenterna. Detta system av övervakning och repressalier växer ständigt, vilket Migrationsverkets egna rapporter om "Bez poradki" visar. Systemet kan identifiera individer som deltagit i eller på något sätt stött demonstrationerna, vilket leder till att även personer utan tidigare framträdande politiska roller kan bli mål för myndigheterna. Migrationsverkets landinformation påpekar: “Databasen innehåller 100 000-tals filer och är under konstant utveckling”
Därmed är Migrationsverkets användning av argumentet om brist på framträdande i oppositionen inte bara helt felaktig, utan det ignorerar också den allvarliga och ökande graden av statliga repressalier mot en bred grupp av individer, inklusive de som enbart uttryckt missnöje eller deltagit i civila protester. Detta missförstånd kan leda till att personer som befinner sig i verklig fara för sitt liv och sin säkerhet felaktigt nekas skydd.
Källhänvisningar:
[1] Migrationsverkets landsinformation om Belarus, Lifos, tillgängligt på https://lifos.migrationsverket.se/dokument?documentSummaryId=47493
[2] List av kända politiska fångar: https://prisoners.spring96.org/en#list
“Eftersom klagandena har väntat med att söka kan de inte ha upplevt sitt behov av skydd som så trängande som de nu gör gällande.”
Migrationsverkets påstående att belarusier som inte sökte asyl omedelbart efter händelserna 2020 skulle sakna ett trängande behov av skydd är inte bara grundlöst utan även farligt förenklat. Det bortser från den komplexa verkligheten i Belarus, som bekräftas av både internationella organisationer och de rapporter som Migrationsverket själva bygger sin landsinformation på.
Initial uppfattning om tillfällig repression
Runt 2020-2021 trodde många belarusier att deras förföljelser var tillfälliga och att regimen snart skulle falla. Den allmänna uppfattningen var att Lukasjenkaregimen inte skulle kunna hålla sig kvar vid makten länge, givet det omfattande folkets motstånd. Därför betraktade många sina resor utomlands som en kortvarig lösning, ett sätt att tillfälligt undkomma problemen. De förväntade sig inte att repressionen skulle eskalera till den nivå av omfattande terror som vi ser idag. Många ansåg att en långvarig exil inte skulle vara nödvändig, vilket gör att deras beslut att vänta med asylansökan är fullt förståeligt i detta sammanhang.
Stegrad och kontinuerlig repression
Först och främst har den belarusiska regimens förtryck inte minskat över tid; tvärtom har det successivt intensifierats. Belarusiska myndigheter har bedrivit ett långsiktigt identifierings- och förföljelsearbete mot dem som deltog i protesterna 2020. Det är väldokumenterat att regimen inte omedelbart kunde slå ner på alla oppositionella på en gång, utan att repressionen har ökat successivt. T ex OSCE report från Maj 2023 säger: “the repressive policy has been steadily increasing over the past two years”[1] Att inte ha gripits omedelbart efter protesterna är därför inte ett tecken på att man saknar behov av skydd, utan snarare en indikation på regimens strategiska och långsiktiga förtryck.
Regimens användning av lagar om terrorism och extremism för att kriminalisera oppositionella är ett tydligt tecken på en förtryckande statsmakt som systematiskt breddar sitt grepp över befolkningen. Detta innebär att även de som inte omedelbart förföljdes efter protesterna senare kan bli mål för allvarliga repressalier. En sådan utveckling gör det uppenbart att behovet av skydd kan uppstå och fördjupas över tid [2].
Migrationsverkets egen landsinformation
Det kanske mest övertygande argumentet mot Migrationsverkets ståndpunkt är de ursprungskällor som Migrationsverkets landsinformation bygger på. Dessa källor, inklusive rapporter från FN, Europarådet och internationella människorättsorganisationer, klargör att förföljelserna och repressalierna mot dem som deltog i protesterna 2020 inte har avtagit, utan snarare intensifierats. Att argumentera för att en fördröjd asylansökan skulle indikera ett mindre akut behov av skydd strider direkt mot den information som dessa källor ger [3].
Källhänvisningar:
[1] Report on the serious threat to the OSCE human dimension in Belarus since 5 November 2020 https://www.osce.org/files/f/documents/d/5/543240.pdf
[2] Belarus misuses counter-terrorism and anti-extremism legislation to stifle dissent: UN expert https://www.ohchr.org/en/press-releases/2023/10/belarus-misuses-counter-terrorism-and-anti-extremism-legislation-stifle
[3] Migrationsverkets landsinformation om Belarus, Lifos, tillgängligt på https://lifos.migrationsverket.se/dokument?documentSummaryId=47493
Appendix/Дадатак: Maskinöversättning till Belarusiska / Аўтаматынчы пераклад на Беларускую
Гэты дакумент распрацаваны для падтрымкі заяўнікаў на прытулак з Беларусі і іх юрыдычных прадстаўнікоў у Швецыі. Ён збірае найбольш распаўсюджаныя памылковыя сцвярджэнні, якія выкарыстоўваюцца для адмовы ў прадастаўленні прытулку, і прапануе добра абгрунтаваныя контраргументы. Уключыўшы гэтыя контраргументы ў заяўку на прытулак з дакладнымі спасылкамі, заяўнікі могуць павысіць свае шанцы на пазбяганне няправільнай адмовы ад Міграцыйнага ведамства. Мы настойліва рэкамендуем заяўнікам і іх адвакатам выкарыстоўваць гэты інструмент у сваіх справах, каб забяспечыць справядлівы і празрысты працэс.
“Чалавек змог легальна пакінуць краіну з уласным нацыянальным пашпартам. Яму было дазволена легальна пакінуць краіну.” Аргумент шведскага Міграцыйнага ведамства пра тое, што чалавек не знаходзіцца ў небяспецы ў Беларусі, калі яму дазволена пакінуць краіну, з'яўляецца памылковым па некалькіх прычынах, якія звязаныя з рэпрэсіўнымі мерамі, што выкарыстоўваюцца рэжымам Лукашэнкі.
Па-першае, як сведчаць справаздачы праваабарончых арганізацый і міжнародных органаў, рэжым у Беларусі актыўна выкарыстоўвае высылку ў якасці формы пакарання для тых, хто ўдзельнічаў у пратэстах або выказваў палітычныя меркаванні супраць рэжыму. Спецыяльны дакладчык ААН па правах чалавека ў Беларусі адзначыў у 2022 годзе, што тысячы беларусаў былі вымушаны пакінуць краіну з-за пагрозы арыштаў і крымінальнага пераследу, і што ўлады Беларусі разглядаюць гэтую эміграцыю як прымальны варыянт замест турэмнага зняволення [1].
Па-другое, нягледзячы на магчымасць пакінуць краіну, часта вяртанне ў Беларусь звязана з вялікімі рызыкамі. Паводле дадзеных праваабарончага цэнтра "Вясна", па меншай меры 207 чалавек былі арыштаваны пасля таго, як яны вярнуліся ў Беларусь у 2023 годзе. [2]. Гэтыя дадзеныя паказваюць, што дазвол пакінуць краіну не з'яўляецца гарантыяй бяспекі, а хутчэй інструментам для часовага выдалення апазіцыйных грамадзян, якія пасля могуць быць арыштаваны пры вяртанні.
Такім чынам, выснова пра тое, што чалавек знаходзіцца ў бяспецы толькі таму, што яму дазволена пакінуць краіну, ігнаруе той факт, што рэжым Лукашэнкі разглядае высылку як форму пакарання і актыўна выкарыстоўвае арышты і крымінальны пераслед супраць тых, хто вяртаецца. Гэта пацвярджаецца дакументаванымі выпадкамі арыштаў і прысудаў супраць грамадзян пасля іх вяртання ў Беларусь [3] [4].
Гэтыя дадзеныя павінны ўлічвацца пры разглядзе міграцыйных спраў, паколькі яны дэманструюць, што высылка не гарантуе бяспекі, а вяртанне можа прывесці да сур'ёзных рэпрэсій.
Крыніцы: [1] Belarus: Crackdown on rights forcing citizens to flee, кажа эксперт ААН - https://www.ohchr.org/en/press-releases/2022/10/belarus-crackdown-rights-forcing-citizens-flee-says-un-expert [2] Belarusians returning home from immigration receive criminal charges - https://globalvoices.org/2024/01/16/belarusians-returning-home-from-immigration-receive-criminal-charges/ [3] At least 58 arrested at border crossings when returning to Belarus - https://spring96.org/en/news/110653 [4] Over 100 Belarus citizens arrested after returning home from abroad - https://english.nv.ua/nation/over-100-belarus-citizens-arrested-after-returning-home-from-abroad-50379276.html
“Не выявілася, што [крытычныя паведамленні супраць рэжыму] атрымалі шырокае распаўсюджанне. [Крытычныя паведамленні супраць рэжыму] атрымалі абмежаванае распаўсюджанне.” Аргумент шведскага Міграцыйнага ведамства, які сцвярджае, што публікацыі або крытычныя паведамленні ў сацыяльных сетках з абмежаваным распаўсюджаннем не прыцягваюць увагі беларускага рэжыму і, такім чынам, не прыводзяць да рэпрэсій, ігнаруе сучасную рэчаіснасць лічбавага таталітарызму, які практыкуецца ў Беларусі. Гэты погляд з'яўляецца памылковым па наступных прычынах:
Сістэма лічбавага таталітарызму ў Беларусі Беларусь сёння з'яўляецца прыкладам дзяржавы, якая актыўна выкарыстоўвае лічбавыя тэхналогіі для падаўлення іншадумства. Рэжым Аляксандра Лукашэнкі стварыў шырокую сістэму маніторынгу і аналізу інтэрнэт-актыўнасці грамадзян, якая ахоплівае як унутраныя, так і замежныя сацыяльныя сеткі. Гэтая сістэма пабудавана вакол наступных элементаў:
- Цэнтралізаваны кантроль над інтэрнэтам: Інтэрнэт-правайдэры ў Беларусі абавязаны перадаваць даныя дзяржаўным органам, што дазваляе рэжыму збіраць інфармацыю пра наведаныя вэб-сайты, публікацыі і нават прыватныя паведамленні [1].
- Выкарыстанне тэхналогій маніторынгу: Беларуская служба бяспекі супрацоўнічае з расійскімі і кітайскімі кампаніямі, якія пастаўляюць тэхналогіі для праслухоўвання і аналізу даных. Сярод іх ёсць сістэмы для глыбокага аналізу пакетаў дадзеных (Deep Packet Inspection), якія дазваляюць выявіць і адсочваць усе згадкі, звязаныя з апазіцыйнай дзейнасцю [2].
- Маніторынг актыўнасці за мяжой: Беларускія ўлады актыўна адсочваюць сацыяльныя сеткі і камунікацыі грамадзян, якія знаходзяцца за мяжой. Спецслужбы выкарыстоўваюць фальшывыя акаўнты і ботаў для маніторынгу і ідэнтыфікацыі тых, хто крытыкуе рэжым за мяжой [3].
Прыклад рэпрэсій за паведамленні з абмежаваным распаўсюджаннем Рэпрэсіі за паведамленні ў сацыяльных сетках, нават калі гэтыя паведамленні атрымалі абмежаванае распаўсюджанне, добра дакументаваны. Некалькі прыкладаў пацвярджаюць гэта:
- 29 верасня 2021 года КДБ арыштаваў каля 50 чалавек за каментары на ўласных старонках у сацыяльных сетках (https://spring96.org/be/news/105158).
- Сяргей Крупяніч і яго жонка Анастасія Крупяніч-Кандрацьева былі арыштаваны за тое, што адпраўлялі забароненыя навіновыя матэрыялы адзін аднаму ў прыватнай перапісцы (https://www.dw.com/ru/semejnuju-paru-iz-minska-vosmoj-raz-osudili-za-lichnuju-perepisku/a-59581864).
- 30 лістапада 2022 года палітычная паліцыя ГУБАЗіК арыштавала 20 беларусаў за "непаважлівыя" каментары аб памерлым "міністры замежных спраў" у рэжыме Лукашэнкі Уладзіміры Макеі. ГУБАЗіК таксама паведаміў, што яны ідэнтыфікавалі больш за 50 беларусаў за мяжой, якія будуць арыштаваны пры прыездзе ў Беларусь (https://euroradio.fm/ru/snova-ne-tot-za-kommentariy-o-smerti-makeya-zaderzhali-esche-odnogo-cheloveka).
Праваабарончыя дадзеныя Паводле справаздач праваабарончых арганізацый, такіх як Human Rights Watch і Amnesty International, колькасць арыштаў і пераследаў за інтэрнэт-актыўнасць у Беларусі рэзка ўзрасла з 2020 года. Нават невялікія згадкі, крытычныя ў дачыненні да рэжыму, не застаюцца незаўважанымі. Напрыклад, HRW піша: "Улады [...] шырока выкарыстоўваюць абвінавачванні, звязаныя з “экстрэмізмам” і “тэрарызмам” супраць крытыкаў за такія дзеянні, як пакіданне крытычных каментароў у сацыяльных сетках, падпісанне на “экстрэмісцкія” каналы Telegram або наяўнасць татуіроўкі бел-чырвона-белай сімволікі." [4].
Выснова Аргумент пра тое, што абмежаванае распаўсюджванне крытычных паведамленняў у сацыяльных сетках зніжае рызыку рэпрэсій, не адпавядае рэчаіснасці сучаснага лічбавага таталітарызму ў Беларусі. Рэжым мае магутныя інструменты для выяўлення і пераследу нават самых нязначных крытыкаў, што пацвярджаецца шматлікімі прыкладамі арыштаў і рэпрэсій. Ігнараванне гэтых фактаў ставіць пад пагрозу бяспеку беларускіх грамадзян, якія шукаюць палітычнага прытулку.
Крыніцы [1] Belarus: Freedom on the Net 2023 Country Report https://freedomhouse.org/country/belarus/freedom-net/2023 [2] Belarus: Freedom on the Net 2022 Country Report - https://freedomhouse.org/country/belarus/freedom-net/2022 [3] 2023 Country Reports on Human Rights Practices: Belarus https://by.usembassy.gov/2023-country-reports-on-human-rights-practices-belarus/ [4] Human Rights Watch: "Belarus: Systematic Repression Persists" - https://www.hrw.org/world-report/2024/country-chapters/belarus
“...не лічыць, што было даказана, што чалавек выконваў такую значную ролю, што яго актыўнасць стала вядома беларускім уладам” Вельмі важна падкрэсліць, што аргумент, які часта выкарыстоўваецца Міграцыйным ведамствам, – што беларускія заяўнікі на атрыманне прытулку, якія не былі выбітнымі членамі апазіцыі, не будуць у зоне рызыкі рэпрэсій – не толькі з'яўляецца памылковым, але і супярэчыць уласнай інфармацыі пра краіны, пададзенай Міграцыйным ведамствам. Гэтае тлумачэнне сітуацыі ў Беларусі цалкам ігнаруе дакументаваную рэчаіснасць шырокага, адвольнага і пастаянна ўзрастаючага пераследу супраць уласных грамадзян краіны, незалежна ад іх ранейшай палітычнай актыўнасці.
Уласная інфармацыя Міграцыйнага ведамства пацвярджае, што ўсе слаі беларускага грамадства былі мэтамі дзяржаўнага пераследу, а не толькі найбольш відавочныя апазіцыйныя фігуры [1]. Беларуская служба бяспекі выкарыстоўвае перадавыя тэхналогіі, такія як распазнаванне твараў і штучны інтэлект, для сканавання сацыяльных сетак, каб адсочваць і ідэнтыфікаваць асоб, якія лічацца апазіцыйнымі. Гэта падкрэсліваецца спасылкай Міграцыйнага ведамства на базу даных "Без парадкі", якая з'яўляецца інструментам шырокай рэгістрацыі поглядаў, што выкарыстоўваецца для арыентацыі на грамадзян на аснове іх удзелу ў пратэстах або іх онлайн-паводзінах.
Гэтая база даных адлюстроўвае здольнасць рэжыму ў Мінску ў значнай ступені адсочваць і караць сваіх уласных грамадзян, што яшчэ раз паказвае, што рызыка рэпрэсій не абмяжоўваецца толькі найбольш відавочнымі дысідэнтамі. Гэтая сістэма маніторынгу і рэпрэсій пастаянна расце, што паказваюць уласныя справаздачы Міграцыйнага ведамства пра "Без парадкі". Сістэма можа ідэнтыфікаваць людзей, якія ўдзельнічалі ў або нейкім чынам падтрымлівалі дэманстрацыі, што прыводзіць да таго, што нават людзі без ранейшых выбітных палітычных роляў могуць стаць мэтай для ўладаў. Міграцыйнае ведамства адзначае: “База даных утрымлівае сотні тысяч файлаў і пастаянна ўдасканальваецца”.
Таму выкарыстанне Міграцыйным ведамствам аргументу пра недастатковую значнасць у апазіцыі не толькі абсалютна памылковае, але і ігнаруе сур'ёзную і пастаянна ўзрастаючую ступень дзяржаўных рэпрэсій супраць шырокага кола асоб, у тым ліку тых, хто толькі выказаў незадаволенасць або ўдзельнічаў у грамадзянскіх пратэстах. Гэтае неразуменне можа прывесці да таго, што людзі, якія знаходзяцца ў рэальнай небяспецы для свайго жыцця і бяспекі, будуць памылкова пазбаўлены абароны.
Крыніцы: [1] Міграцыйнае ведамства: Ландсінфармацыя пра Беларусь, Lifos, даступна на https://lifos.migrationsverket.se/dokument?documentSummaryId=47493 [2] Спіс вядомых палітычных зняволеных: https://prisoners.spring96.org/en#list
“Паколькі заяўнікі чакалі са зваротам, яны не маглі адчуваць патрэбу ў абароне настолькі тэрмінова, як яны зараз заяўляюць.” Аргумент Міграцыйнага ведамства пра тое, што беларусы, якія не звярнуліся за прытулкам адразу пасля падзей 2020 года, не адчуваюць тэрміновай патрэбы ў абароне, не толькі беспадстаўны, але і небяспечна спрошчаны. Ён ігнаруе складаную рэчаіснасць у Беларусі, што пацвярджаецца як міжнароднымі арганізацыямі, так і справаздачамі, на якіх заснавана інфармацыя пра краіны, якую выкарыстоўвае Міграцыйнае ведамства.
Першапачатковае ўспрыманне часовых рэпрэсій Каля 2020-2021 гадоў многія беларусы верылі, што іх пераследы з'яўляюцца часовымі, і што рэжым хутка абваліцца. Агульнае меркаванне было, што рэжым Лукашэнкі не зможа доўга ўтрымлівацца пры ўладзе, улічваючы шырокі народны супраціў. Таму многія разглядалі свае паездкі за мяжу як часовае рашэнне, спосаб часова пазбегнуць праблем. Яны не чакалі, што рэпрэсіі ператворацца ў той узровень маштабнага тэрору, які мы бачым сёння. Многія лічылі, што доўгатэрміновая эміграцыя не спатрэбіцца, што робіць іх рашэнне пачакаць з заявай на прытулку цалкам зразумелым у гэтым кантэксце.
Узрастаючы і працяглы пераслед Перш за ўсё, рэпрэсіі рэжыму ў Беларусі не скараціліся з цягам часу; наадварот, яны паступова ўзмацніліся. Беларускія ўлады вялі доўгатэрміновую ідэнтыфікацыйную і пераследную працу супраць тых, хто ўдзельнічаў у пратэстах 2020 года. Дакладна вядома, што рэжым не змог адразу падавіць усіх апазіцыянераў адразу, і рэпрэсіі ўзрасталі паступова. Напрыклад, справаздача АБСЕ за май 2023 года сцвярджае: “рэпрэсіўная палітыка пастаянна ўзрастае на працягу апошніх двух гадоў”[1]. Таму, тое, што чалавек не быў арыштаваны адразу пасля пратэстаў, не з'яўляецца прыкметай таго, што яму не патрэбна абарона, а хутчэй паказвае на стратэгічны і доўгатэрміновы характар рэпрэсій.
Выкарыстанне рэжымам законаў пра тэрарызм і экстрэмізм для крыміналізацыі апазіцыянераў з'яўляецца відавочным прыкладам рэпрэсіўнай дзяржаўнай улады, якая сістэматычна пашырае сваё захапленне грамадствам. Гэта азначае, што нават тыя, хто не быў адразу пераследваны пасля пратэстаў, пазней могуць стаць мішэнню для сур'ёзных рэпрэсій. Такі ход падзей робіць відавочным, што патрэба ў абароне можа ўзнікаць і паглыбляцца з цягам часу [2].
Ландсінфармацыя Міграцыйнага ведамства Мабыць, найбольш пераканаўчым аргументам супраць пазіцыі Міграцыйнага ведамства з'яўляюцца першасныя крыніцы, на якіх заснавана ландсінфармацыя ведамства. Гэтыя крыніцы, уключаючы справаздачы ААН, Савета Еўропы і міжнародных праваабарончых арганізацый, ясна паказваюць, што пераследы і рэпрэсіі супраць тых, хто ўдзельнічаў у пратэстах 2020 года, не спыніліся, а, наадварот, узмацніліся. Аргументацыя пра тое, што затрымка з падачай заявы на прытулк магла б сведчыць аб меншай тэрміновасці патрэбы ў абароне, наўпрост супярэчыць інфармацыі, якую даюць гэтыя крыніцы [3].
Крыніцы: [1] Справаздача пра сур'ёзную пагрозу для вымярэння правоў чалавека АБСЕ ў Беларусі з 5 лістапада 2020 года https://www.osce.org/files/f/documents/d/5/543240.pdf [2] Беларусь злоўжывае антытэрарыстычным і антыэкстрэмісцкім заканадаўствам для падаўлення іншадумства: эксперт ААН https://www.ohchr.org/en/press-releases/2023/10/belarus-misuses-counter-terrorism-and-anti-extremism-legislation-stifle [3] Ландсінфармацыя Міграцыйнага ведамства пра Беларусь, Lifos, даступна на https://lifos.migrationsverket.se/dokument?documentSummaryId=47493