fertilisation

«∞LLKJW «∞LGd°OW

Ë“« ̧... «∞Hö•W Ë«∞∑MLOW «∞IdË¥W Ë«∞BOb «∞∂∫dÍ

©d‚ «∞∑oLOb

Ë«ôß∑FLU‰ «∞MU§l ∞úßLb... ≠w “ ̧« ́W «∞∫∂u»

«∞bØ∑u ̧ ±∫Lb «∞GdË’ «∞LFNb «∞u©Mw ∞K∂∫Y «∞e ̧« ́w

6002

±Ib±W 5

.................................................................................................................................................................................................................................. 7

....................................................................................................................................................

«∞M∂U‹

Ë¢Du ̧ ∞MLu «_ßUßOW 1-«∞Fu«±q «∞LU¡

«∞Cu¡ «∞Jd°uÊ √ØoOb £U≤w ̈U“ Ë«∞∏U≤u¥W «∞J∂dÈ «∞FMUÅd «∞BGdÈ «∞FMUÅd 8

.........................................................................................................................................................................

«∞LFb≤OW «∞∑Gc¥W √ßUßOU‹ 2- «_ßUßOW? «∞FMUÅd ≥w ±U «∞∑d°W îBu°W ¢IOOr «∞∑d°W îBu°W ¢IOOr ©d‚ «∞FMUÅd ≤Ih √ ́d«÷ «î∑∂U ̧ «∞∑d°W ¢∫U∞Oq «_œ≤v? «∞∫b ÆU≤uÊ ≥u ±U 31

..........................................................................................................................

«∞J∂dÈ ∞KFMUÅd °U∞Mo∂W «∞MIh Ë√ ́d«÷ œË ̧ 3- 31

«_“Ë◊ «_“Ë◊? œË ̧ ≥u ±U «∞MIh? √ ́d«÷ ≥w ±U 41

«∞HußHu ̧ «∞HußHu ̧? œË ̧ ≥u ±U «∞MIh? √ ́d«÷ ≥w ±U 61

«∞∂u¢UßOuÂ «∞∂u¢UßOuÂ? œË ̧ ≥u ±U «∞MIh? √ ́d«÷ ≥w ±U

4- 81

«_ßLb... «_“Ë©OW «_ßLb... «∞HußHU¢OW «_ßLb... «∞LdØ∂W √Ë «∞La∑KDW «_ßLb... 12

«∞∑uÅOU‹ 5- «{U≠∑t?

¥πV «∞cÍ «∞oLUœ ≤u ́OW Ë ØLOW ≤Fd· √Ê ∞MU ¥LJs ØOn «∞FLo √ßLb... ∞K∫∂u» °U∞Mo∂W «∞∑GDOW √ßLb... «_ßLb... ù{U≠W «∞Lözr «∞uÆX

¢Ib|r

±s «∞LFdË· √Ê «_ßLb... ±s «∞Lbîö‹ «∞Iu¥W «∞LFe“... ∞û≤∑U§OW. Ë«∞u«Æl √Ê £KY «∞e¥Uœ... ≠w ≈≤∑UÃ «∞∫∂u» ́Kv ≤DU‚ «∞FU∞r ¥d§l ≈∞v ́u«±q –«‹ ÅKW °U_ßLb.... Ë√Ê «ß∑ab«Â «_ßLb... ∞Of ̈U¥W ≠w •b –«¢t, °q ≥u ËßOKW ∞K∑uÅq ≈∞v “¥Uœ... «ù≤∑UÃ «∞Gc«zw.

¢KFV «_ßLb... «∞LFb≤OW œË ̧« ±NLU ≠w ¢∫oOs «ù≤∑UÃ ±s «∞MU•OW «∞JLOW Ë«∞JOHOW. Ë¢FLq ́Kv ¢eË¥b «∞M∂U‹ °LU ¥∫∑U§t ±s ̈c«¡ ±s √§q ≤LuÁ Ë¢Du ̧Á. ≈– √Ê «∞M∂U‹ ¥FOg Ë¥MLu Ë¥∑JU£d ±s îö‰ «∞∫Bu‰ ́Kv «∞LU¡ Ë«∞Lu«œ «∞LFb≤OW ±s «∞∑d°W, Ë£U≤w √ØoOb «∞Jd°uÊ ±s «∞Nu«¡ Ë«∞DUÆW ±s «∞ALf.

¥∫∑uÍ «∞M∂U‹ °U∞HFq ́Kv §LOl «∞FMUÅd «∞D∂OFOW (29 ́MBd) Ë∞JMt ô ¥∫∑UÃ ≈ô 61 ́MBd« √ßUßOU Øw ¥MLu« §Ob«. Ë±s ≥cÁ «∞FMUÅd, ≥MU„ £ö£W ́Ad ́MBd« ±s «∞LGc¥U‹ «∞LFb≤OW «_ßUßOW «∞∑w ¥∑FOs ¢u«≠d≥U ≈±U °u«ßDW «∞∑d°W √Ë °u«ßDW «_ßLb... «∞∫Ou«≤OW √Ë «∞LFb≤OW.

«∞Fu«±q «∞M∂U‹

Ë¢Du ̧ ∞MLu «_ßUßOW 1.

±s §LKW ≈∞v ¢Du ̧≥U Ë ≤Lu≥U √§q ±s ¢∫∑UÃ «∞∫Ou«≤OW «∞∫OW «∞JUzMU‹ ±∏q «∞M∂U¢U‹ ¥∫Ov °t «∞cÍ «∞ußj ±s «∞Fu«±q ≥cÁ √•b ≠Ib √Ë ̈U» Ë≈Ê «∞L∑u«“≤W «_ßUßOW «∞Fu«±q Ë ̈Od ØU±KW ̈Od ®dË◊ ≠w ¥FOg «∞cÍ «∞M∂U‹ –∞p Ë±u‹ «{L∫ö‰ ≈∞v ÆDFU ßORœÍ «∞M∂U‹ ¥Kw: ≠OLU ≤KaBNU «_ßUßOW «∞Fu«±q √Ë «∞AdË◊ ≥cÁ ±∑u«“≤W. «∞D∂OFw «∞ußj «∞LMUŒ «∞LU¡

«∞Cu¡

«∞∫d« ̧...

¢AJOKOW ±u«œ «∞πu) (±s 2OC

«∞Jd°uÊ √ØoOb £U≤w ̈U“ «∞∑d°W) (±s «∞J∂dÈ «∞FMUÅd «∞∑d°W) (±s «∞BGdÈ «∞FMUÅd ±Mt

Ë¥adÃ «ô±∑BU’ ©d¥o ́s «∞M∂U‹ ¥bîq ≠Nu ∞KMLu, «∞L∫bœ... «∞Fu«±q √≥r :±s «∞LU¡ «∞M∑Z. ©d¥o ́s §cË ̧ ËØc∞p «∞Cu¡ ̈OU» ≠w Ë¢Du ̧≥U ≤Lu≥U ¥∑r «∞HDd¥U‹ ±s «∞J∏Od ØU≤X ≈–« : «∞Cu¡ «∞M∂U¢U‹ ∞LFEr «∞Nu«zOW «_§e«¡ ≠SÊ ±EKr, Ëßj ≠w ≈ô ©∂OFw °AJq ¢MLu« ô «∞M∂U¢U‹ ±FEr ́LKOW ≠w «_ßUßw «∞∫πd ¥AJq _≤t «∞Cu¡ °u§uœ ≈ô «∞∫OU‹ ≠w «ôß∑Ld« ̧ ¢o∑DOl ô ∞∂MU¡

«∞ö“±W «∞DUÆW ±Bb ̧ ¢AJq «∞ALoOW ≠U_®FW ), esèhtnysotohp

(

«∞Cuzw «ôÅDMUŸ «∞FCu¥W. «∞LUœ... √≤t ́KLMU ≈–« «∞Jd°uÊ √ØoOb £U≤w ̈U“ √≥LOW ≈œ ̧«„ :¥LJs 2OC «∞Jd°uÊ √ØoOb £U≤w ̈U“ «∞Lu«œ

√≥r ±s √¥CU Ë≥u «∞aCd«¡ «∞M∂U¢U‹ ∞πLOl «∞πU· «∞u“Ê ±s ¢Id¥∂U «∞LUzW ≠w 05 ¥AJq «∞M∂U‹. ≠w «∞∑AJOKOW ±s ±Gc¥U¢t ́Kv «∞M∂U‹ ¥∫Bq Ë«_ËØoπOs, Ë«∞NOb ̧Ë§Os «∞Jd°uÊ ́s «∞MEd Ë°Bd· √ÆoUÂ: £ö£W ≈∞v «∞LFb≤OW «∞LGc¥U‹ ≥cÁ ¢BMn ±U Ë ̈U∞∂U √ßUßU. «∞∑d°W www.vulgarisation.net 7

©‡‡d‚ «∞∫∂‡‡u» “ ̧« ́‡‡W ≠‡‡w ∞úßL‡‡b... «∞MU§‡‡l Ë«ôß∑‡‡FL‡‡U‰ «∞∑oLO‡‡b www.vulgarisation.net 8 ¥∫∑U§NU

«∞∑w Ë«∞∂u¢UßOuÂ Ë«∞HußHu ̧, «∞M∑dË§Os, Ë≥w Ø∂dÈ ±Gc¥U‹ √Ë ́MUÅd - Ø∂Od.... °JLOU‹ «∞M∂U‹ ¥∫∑U§NU

Ë«∞∑w Ë«∞J∂d¥X Ë«∞LGMoOuÂ, ∞JU∞oOuÂ, Ë≥w £U≤u¥W ±Gc¥U‹ √Ë ́MUÅd - √ßUßOW. ¢e«‰ ô ØU≤X Ë≈Ê √Æq °JLOU‹ «∞M∂U‹ Ë«∞LMGMOe,

Ë«∞∫b¥b, Ë«∞M∫U”, Ë«∞JKu ̧, «∞∂u ̧ËÊ, Ë≥w ÅGdÈ ±Gc¥U‹ √Ë ́MUÅd - Ë«∞e≤p.

Ë«∞Lu∞∂b≤uÂ, Ë«∞∏U≤u¥W «∞J∂dÈ «∞FMUÅd ±FUœÊ: ß∑W Ë≥w ≤o∂OU Ø∂Od... °JLOU‹ «∞M∂U‹ ≈∞ONU ¥a∑UÃ «∞∑w «∞FMUÅd °NU ¥IBb ́Kv «∞FMUÅd ≥cÁ Ë¢R£d «∞J∂d¥X. Ë «∞LMOe¥uÂ, «∞JU∞oOuÂ, «∞∂u¢UßOuÂ, «∞HoHu ̧, «_“Ë◊, «∞Gc«zOW «∞FMUÅd ±l ±∑u«“≤W ̈Od √Ë ÆKOKW «∞∑d°W ≠w ØLOU¢NU ØU≤X ≈–« Ë¢CFHt «∞M∂U‹ ≤Lu «_îdÈ.

«∞BGdÈ «∞FMUÅd «∞∫b¥b, ́MUÅd «üÊ •∑v Ë¢ALq ÆKOKW °JLOU‹ «∞M∂U‹ ¥∫∑U§NU «∞∑w «∞FMUÅd ≥w «∞BGdÈ °U∞FMUÅd ¢oLO∑NU Ëô¢FMw Ë«∞JKu ̧. «∞ú∞OLMOuÂ, «∞∂u ̧, «∞e≤p, «∞LMGMOe, «∞M∫U”, ¢JuÊ ±MNU «∞M∂U‹ «•∑OU§U‹ _Ê ≥Jc« ßLOW °q «∞J∂dÈ «∞FMUÅd ±s Ë√≥LOW {dË ̧... √Æq √≤NU √Æq.

«∞LFb≤OW

«∞∑Gc¥W √ßUßOU‹ 2.

≠∑GDw ßJd¥U‹ Åu ̧... ≠w Ë¢ae≤NU «∞ALoOW «∞DUÆW «∞aCd«¡ «∞M∂U¢U‹ ¢πLl «ôÅDMUŸ ±∑DK∂U‹ ¢Q±Os °oU©W Ë°Jq «∞∑Gc¥W ±NLW Ë¢B∂` ©∂OFOU «∞DUÆOW «•∑OU§U¢NU £U≤w ̈U“ «ß∑∏MOMU Ë≈–« «∞M∂U‹. ¢Du ̧ ́Kv ¢FLq §b¥b... √≤oπW ¢AJOq √§q ±s ∞KMLu «∞Lo∑Ld ØuÊ Ë ̧ ̈r «∞∑d°W. ±s •OU¢t ∞bË ̧... «∞ö“±W «∞FMUÅd Øq ¥Qîc «∞M∂U‹ ≠SÊ «∞Jd°uÊ √ØoOb «∞∫OU.... œ ́Uzr √≥r ±s ≠S≤NU ≤o∂∑NU ≠w {μOKW «∞∑d°W ±s «∞M∂U‹ ¥Qîc≥U «∞∑w «∞FMUÅd «∞d±Uœ ∞LJu≤U‹ «∞Lμu¥W Ë«∞Mo∂W «_ ̧{OW ∞KIAd... «∞JOLOUzw «∞∑dØOe «∞∑U∞w «∞πbË‰ Ë¥∂Os «∞M∂U¢U‹.

°Fi ́Mb

≤o∂∑t )%(

«∞d±Uœ ≠w ≤o∂∑t «∞IAd... ≠w «∞∂dßOr «∞∂DU©f (•V)

«∞IL` )%(

«_ ̧{OW «∞FMBd 0.04 0.10 0.02 7.40

lA «_∞LMOuÂ 0.11 0.70 0.70 4.20

eF «∞∫b¥b 27.40 1.80 2.00 3.25

aC «∞JKoOuÂ 4.10 3.00 6.00 2.10

gM «∞LMOe¥uÂ 2.10 2.20 0.15 2.40

aN «∞Buœ¥uÂ 22.80 50.00 27.00 3.30

K «∞∂u¢oOuÂ 4.80 2.60 0.70 0.15

S «∞J∂d¥X 4.20 7.50 22.00 0.10

P «∞HoHu ̧ 0.02 0.02 0.07 0.08

nM «∞LMGMOe 0.10 0.02 0.05 0.01

B «∞∂u ̧ 0.02 0.02 0.04 0.01

uC «∞M∫U” www.vulgarisation.net

«_ßUßOW «∞FMUÅd ≥w ±U ô Ë°bË≤t Ë≈≤∑U§t, «∞M∂U‹ ∞MLu √ßUßOW ̈c«zOW ́MUÅd ≥MU„ √Ê «∞FKLOW «∞∂∫uÀ √£∂∑X ¥∑Bn

√Ê ́KOt {dË ̧Í «∞Gc«zw «∞FMBd ≤F∑∂d Ë∞Jw •OU¢t œË ̧... Ë¥JLq ¥MLu √Ê ∞KM∂U‹ ¥LJs : «∞∑U∞OW °U∞LOe«‹ ±LOe... ±U •b ≈∞v ¢JuÊ «∞M∂U‹ ́Kv ≤Ih √ ́d«÷ TMNu ̧ ≈∞v √Ë «∞MLu ËÆn ≈∞v ̈OU°t ¥RœÍ - «∞LoRË‰.

«∞FMBd °S{U≠W «ô ≈“«∞∑NU ¥LJs ô «_ ́d«÷ ≥cÁ Ë√Ê °U∞FMBd ËîUÅW ¬îd °FMBd ôß∑∂b«‰ ÆU°q «∞FMBd ¥JuÊ ô √Ê ¥πV - ≤Ih √Ë Ë§uœ Ë ́bÂ •OU¢t. œË ̧... ≈ØLU‰ ±s «∞M∂U‹ ¢LJs «∞∑w ≥w «_ßUßOW ≠U∞FMUÅd ́Kv

±FOMW √ ́d«÷ TMNu ̧ ́Mt Ë¥M∑Z ¬îd ́MBd ¢u≠d √Ë °e¥Uœ... ¥Fu÷ ô «∞FMUÅd ≥cÁ √•b «∞FMBd. ≤Ih °Q ́d«÷ ¢b ́v «∞M∂U‹ °∑dØOe«‹ Ë ∞ö±∑BU’ ÆU°KW √®JU‰ ́Kv «∞∑d°W ≠w «∞FMUÅd Ë§uœ ±s ô°b «∞M∂U‹ ù≠Uœ... «∞La∑KHW «∞Gc«zOW «∞FMUÅd ¢dØOe«‹ °Os ±MUßV ¢u«“Ê Ë§uœ ±s Ëô°b «∞M∂U‹. ∞MLu ±MUß∂W Ë«∞∂u ̧ËÊ «∞HoHu ̧ ±l «∞M∂U‹ ¢Gc¥W ≠w ¥∑b«îq Æb «∞JKoOuÂ ±∏ö «_ ̧{w. «∞L∫Ku‰ ≠w «∞c«z∂W √Ë«∞e≤p. «∞LMGMOe √Ë «∞∫b¥b ±s «ù≠Uœ... ÆKW ≤∑OπW ́UÂ «ÅHd« ̧ ≈∞v √œÈ Ë ̧°LU 9

©‡‡d‚ «∞∫∂‡‡u» “ ̧« ́‡‡W ≠‡‡w ∞úßL‡‡b... «∞MU§‡‡l Ë«ôß∑‡‡FL‡‡U‰ «∞∑oLO‡‡b www.vulgarisation.net 10

«∞∑d°W îBu°W ¢IOOr Ë ́Kv «∞∑d°W ≠w ∞KM∂U‹ «∞ö“±W «∞Gc«zOW «∞FMUÅd ¢u≠d ́Kv «∞L∫UÅOq ≈≤∑UÃ ¥F∑Lb ¬îd Ë ́MBd °Os «•∑OU§U¢NU ≠w «_ ̧«{w Ë¢a∑Kn ∞ö±∑BU’. ÆU°KW °Q®JU‰ Ë§uœ≥U °JLOU‹ √Ø∏d √Ë ́MBd ¢u≠d ́bÂ √Ê Ë ∞KM∂U‹. ±HOb... °Q®JU‰ ©∂OFOW °Bu ̧... ¢u≠dÁ •oV ́Kv ∞K∫Bu‰ «∞FMBd °Nc« «_ ̧÷ ¢eË¥b «∞CdË ̧Í ±s ¥πFq «∞M∂U‹ °∫U§W ¢Hw Ë√®JU‰ «∞M∂U‹ ≤Lu ¢∫b¥b ≠w ≥UÂ _±d «∞∑d°W îBu°W Ë¢IOOr «∞M∂U‹ ±∑DK∂U‹ ±Fd≠W Ë«Ê §Ob. ≈≤∑UÃ Ë≈≤∑U§t.

«∞∑d°W: îBu°W ¢IOOr ©d‚ ≈≤∑U§OW ́bÂ √ß∂U» ́Kv ∞K∑Fd· «∞JOLOUzOW «∞∑∫KOq ©d‚ «∞Ib±U¡ «∞∂U•∏uÊ «ß∑FLq «∞∑d°W îBu°W ́s «∞∑M∂R °Nb· ¢∫oOMNU «¢πUÁ ≠w Ø∂Od« ¢Du ̧« «∞∑∫KOq ©d‚ Ë¢Du ̧‹ «∞∑d°W. «∞M∂U‹ °Uß∑FLU‰ °Ou∞u§OW √îdÈ ©d‚ «ß∑FLKX ËÆb ≠ONU. ∞û≠Uœ... «∞IU°KW «∞FMUÅd ËØLOU‹ ≠ONU. «∞Gc«zOW «∞FMUÅd Ë¢u≠d «∞∑d°W îBu°W ́Kv ∞K∑Fd· «∞bÆOIW «∞∫OW «∞JUzMU‹ √Ë ≤Hot «∞FMUÅd ±s «∞Lo∑aKBW Ë«∞JLOU‹ «∞M∂U¢w «∞MLu œ ̧«ßW ́Kv «∞∂Ou∞u§OW «∞Dd‚ Ë« ́∑Lb‹ •U∞OU Ë¢o∑FLq ∞NU. «∞aCd¥W «_§e«¡ «≤∑AU ̧ ≤Lu √Ë «∞bÆOIW «∞∫OW «∞JUzMU‹ ≈ ́b«œ √Ë «∞Gc«zOW ¥Kw: ≠OLU Ë¢∑Kah «∞aBu°W •U∞W ́Kv ∞Kbô∞W ±a∑KHW «î∑∂U ̧«‹ «∞M∂U‹.

́Kv «∞FMUÅd ≤Ih √ ́d«÷ «î∑∂U ̧ - «∞∑d°W. ¢∫U∞Oq - °Ou∞u§OW. «î∑∂U ̧«‹ - «∞M∂U¢w. «∞∑∫KOq - «∞FMUÅd: ≤Ih √ ́d«÷ «î∑∂U ̧ «_ßUßOW «∞FMUÅd ≤Ih √ ́d«÷ ±ö•EW √ßU” ́Kv Ë«∞LFU±ö‹ «∞Dd‚ ±s Ø∏Od ¢IuÂ «∞∑U∞w:

≠w «_ ́d«÷ ≥cÁ Ë¢∑Kah «∞M∂U‹. ́Kv «∞∑UÂ. «∞M∂U¢w «∞MLu ËÆn - «∞Ab¥b. «∞M∂U¢w «∞MLu {Fn - «∞MLu. ≠∑d«‹ îö‰ «_Ë ̧«‚ ́Kv ±FOMW √ ́d«÷ - ©∂OFw. ̈Od √Ë ±∑Qîd« ≤CZ - «∞L∫Bu‰. §uœ... Ë ́bÂ «ù≤∑UÃ ÆKW -

Ë¢ENd ±∏q ≥cÁ «_ ́d«÷ ∞FbÂ ßOd «∞FLKOU‹ «∞∫Ou¥W ≠w «∞M∂U‹ ßOd« ©∂OFOU ≈±U ∞∑Jd« ̧ °Fi «_•LU÷ «∞FCu¥W √Ë «∞Mu«¢Z «∞ußODW √Ë ∞HId «∞M∂U‹ °∂Fi «∞LdØ∂U‹ ≤∑OπW ≤Ih «∞FMBd Ë√ßUßO∑t ≠w ßOd ≥cÁ «∞FLKOU‹ «∞∫Ou¥W.

Ë¥d¢∂j Øq ́d÷ ±s ≥cÁ «_ ́d«÷ °uTMOHW ±FOMW ∞KFMBd «∞cÍ ¥H∑Id ≈∞Ot «∞M∂U‹ ±LU ¥πFq ±s «∞BFV ≠w Ø∏Od ±s «_•OUÊ ¢HoOd «∞o∂V «∞HoOu∞u§w ∞ú ́d«÷ ËôßOLU √Ê ∞KFMBd ́bœ« ±s «∞uTMUzn «∞∑w ¥IuÂ °NU ≠w «∞M∂U‹. Ë ́Kv ß∂Oq «∞L∏U‰ ¢∂bË «_Ë ̧«‚ «∞M∂U¢OW ́Mb ≤Ih ́MBd «∞MO∑dË§Os îCd«¡ ®U•∂W √Ë ÅHd«¡ ≠U¢∫W ô≤aHU÷ ≈≤∑UÃ «∞JKu ̧Ë≠Oq ËTMNu ̧ «∞KuÊ «_ÅHd ∞Js ≥MU„ ≤Ih ́MUÅd √îdÈ ¥FDw ≤Hf «_ ́d«÷.

¢∫U∞Oq «∞∑d°W

¢πdÈ ¢∫U∞Oq «∞∑d°W ∞LFd≠W Æb ̧... «_ ̧÷ ́Kv ¢eË¥b «∞M∂U‹ °U∞FMUÅd «_ßUßOW Ë∞∑IOOr îBu°W «∞∑d°W Æ∂q •bËÀ «∞MIh ≠w «∞FMUÅd. Ë ̧ ̈r √Ê ≥cÁ «∞∑∫U∞Oq ¢∂Os ±o∑uÈ «∞LFUœÊ ≠w «∞∑d°W ≠Nw ô ¢b‰ ́Kv «∞JLOU‹ «∞u«§V ≈{U≠∑NU ∞ob •U§OU‹ «∞M∂U‹ «∞Le ̧ËŸ √Ë ∞K∫Bu‰ ́Kv √•os ≈≤∑UÃ «Æ∑BUœÍ ±LJs, ≠ö°b ±s ±FUœ∞W ≤∑UzZ «∞∑∫U∞Oq ±l ¢πU ̧» •IKOW •u‰ ØLOW «∞FMUÅd «∞∑w ¥πV ≈{U≠∑NU °U∞Mo∂W ∞La∑Kn √≤u«Ÿ «∞∑d°W.

«∞MIDW «∞LNLW ≠w ¢∫KOq «∞∑d°W ≥w √Ê ¢JuÊ «∞FOMU‹ «∞∑d«°OW ±L∏KW ∞KLMDIW √Ë «∞∫Iq «∞Ld«œ ¢∫KOKt. Ë ̈U∞∂U ô ¢∑πUË“ «∞FOMW «∞∑d«°OW ØOKu ̈d«Â Ë«•b «∞cÍ ¥L∏q ±oU•W ±∑πU≤oW ±s 01 ≈∞v 51 ≥J∑U ̧ «∞Aw¡ «∞cÍ ¥πFq «•∑LU‰ «∞aDQ Ë« ̧œ Ë«∞cÍ ¥LJs √Ê ¥∑d¢V ́Mt îDQ ≠w «∞∑∫U∞Oq ËØc« ≠w «∞∑uÅOU‹ «∞∑w ¢∂Mv °U_ßU” ́Kv ≤∑UzZ «∞∑∫U∞Oq. ∞Nc« ¥πV √Ê ¢JuÊ «∞FOMW «∞LdßKW ≈∞v «∞La∑∂d ±dØ∂W ±s îKj ́OMU‹ ±Qîu–... ±s √±UØs ±a∑KHW ±s «∞∫Iq.

¢JuÊ «∞FOMW «∞LdØ∂W «∞LdßKW ∞K∑∫KOq ±s îKj ́OMU‹ ±Qîu–... ±s √±UØs ±a∑KHW ±s «∞∫Iq ô ¢∂bÍ «î∑ö≠U TMU≥d¥U ́s °FCNU √Ë ∞r ¢FU±q ±FU±KW îUÅW ±s ≤U•OW «_ßLb... √Ë «∞LdØ∂U‹ «_îdÈ Ë«∞Gd÷ ±s –∞p ≥u «∞∑IKOq ±s √£d ́bÂ «∞∑πU≤f ≠w «∞∑d°W.

11 www.vulgarisation.net

©‡‡d‚ «∞∫∂‡‡u» “ ̧« ́‡‡W ≠‡‡w ∞úßL‡‡b... «∞MU§‡‡l Ë«ôß∑‡‡FL‡‡U‰ «∞∑oLO‡‡b «∞FOMU‹. √îc Ë√œË«‹ ËØOHOW Ë©d¥IW ±∑πU≤oW ±MU©o ≈∞v «∞∫Iq ¢IoOr ØOHOW «∞Bu ̧... ∞MU ¢∂Os «_œ≤v «∞∫b ÆU≤uÊ ≥u ±U √Ê °LFMv «∞∑d°W, ≠w ØLOW °Q{Fn «∞LL∏q «∞FMBd ¥∫bœÁ «ù≤∑UÃ √Ê ́Kv «∞IU≤uÊ ≥c« ¥Mh ®Jq ¢Qîc «∞FöÆW √Ê Ë «∞∑d°W ≠w {FOn °∑dØOe «∞Lu§uœ «∞LFbÊ °S{U≠W ≠Ij ¥eœ«œ «ù≤∑UÃ «∞IU≤uÊ ≥c« ¢L∏Oq Ë¥LJs §b¥b«. ±∫bœ« ́U±ö ∞OB∂` ¬îd ±FbÊ ¥bîq •∑v ±o∑IOr îj ±u«“¥W ¢JuÊ «∞∂d±Oq ≠w îe≤NU ¥LJs «∞∑w «∞LU¡ ØLOW √Ê °∫OY «∞aAV ±s «∞LBMuŸ °U∞∂d±Oq «∞Bu ̧...). («≤Ed ∞K∂d±Oq ±JuÊ ́Luœ «ÆBd ∞Du‰ www.vulgarisation.net 12

ØLOU‹ «∞LL∑BW «∞Gc«zOW «∞Lu«œ «ù≤∑UÃ

«∞NJ∑U ̧ ≠w ÆMDU ̧ «ù≤∑UÃ.

≈±JU≤OW Ë•oV «∞L∫UÅOq •oV ¢a∑Kn «∞Gc«zOW «∞Lu«œ ±s «ô•∑OU§U‹ √Ê «∞πbË‰ ∞MU ¥∂Os 3.

N P K

«∞NJ∑U ̧

≠w ØKZ «∞LM∑uÃ 22 57 11 40 «∞IL` 27 78 16 47 «∞AFOd 95 260 46 172 «∞c ̧...

www.vulgarisation.net

«∞J∂dÈ

∞KFMUÅd °U∞Mo∂W «∞MIh Ë√ ́d«÷ œË ̧ : «∞∫OU...) °MU¡ (Ø∑KW «_“Ë◊ ̈Od ØLOW ́Kv ¥∑u≠d «∞cÍ «_ ̧{w «∞Gö· ±s ¢Q¢w °U∞∑d°W «∞Lu§uœ «_“Ë◊ ̈U∞∂OW ¥GDOt «_ ̧÷ ßD` ±s ≥J∑U ̧ ËØq ≤O∑dË§Os ́s ́∂U ̧... ≤∑MHot «∞cÍ «∞Nu«¡ ±s 87% ±∫bËœ.... ¥o∑DOl

•∑v √îdÈ ́MUÅd ±l ≈¢∫UœÁ ±s ô°b îU±q ̈U“ ≈≤t «_“Ë◊. ±s ©s 000.48 •u«∞w «ß∑ab«±t. «∞M∂U‹ : «_“Ë◊ œË ̧ ≥u ±U ±s ËØπe¡ «∞JKu ̧≠Oq ∞∑dØOV {dË ̧Í ≈≤t ∞KoOU ̧.... «∞∂∑dË‰ ¥L∏Kt ±U ∞KM∂U‹ «_“Ë◊ ¥L∏q √Ê

́Kv ¥b‰ Ë«∞JKu ̧≠Oq «_“Ë◊, ≤Ih ≈Ê «∞Cuzw. «∞∑L∏Oq ́LKOW ≠w ¥bîq «∞JKu ̧≠Oq §ezOU‹ «∞Gc«¡. «±∑BU’ °LNLW ∞KIOUÂ ∞KDUÆW ØLBb ̧ «∞ALf {u¡ ¥o∑abÂ ô «∞M∂U‹ √ßUßw ́MBd √¥CU Ë≥u «∞M∂U‹ ≠w «∞DUÆW Ë±MEr ∞KHO∑U±OMU‹ √ßUßw ́MBd «_“Ë◊ «∞∂dË¢Os.

“¥Uœ... ́s ±∂U®d ±oRË‰ Ë≥u «∞M∂U‹, °dË¢OMU‹ ¢FDw «∞∑w «_±MOW ∞ú•LU÷ : «∞MIh √ ́d«÷ ≥w ±U «∞M∂U‹,

√≤oπW ≠w «∞JU ̧°u≥Ob ̧«‹ ¢d«Ør ́Mt ¥M∑Z Ë≥c« «∞∂dË¢Os ¢dØOV ¥IKq «_“Ë◊ ≤Ih :

¥RœÍ Ë≥c« «_Ë ̧«‚. Ë≤Ih «∞πcË ̧ ¢Du ̧ {Fn «∞MLu, ù ́UÆW - ≠w «ôÅHd« ̧ Ë¥∂b√ «∞M∂U‹ Ë≠dËŸ √Ë ̧«‚ «ÅHd« ̧ ≈∞v ¥RœÍ «∞JKu ̧≠Oq ≈≤∑UÃ ≤Ih ≈Ê - «∞πb¥b....

∞úË ̧«‚ ¥M∑Iq «∞MIh «®∑b«œ Ë±l «∞Ib¥LW «_Ë ̧«‚ 13

©‡‡d‚ «∞∫∂‡‡u» “ ̧« ́‡‡W ≠‡‡w ∞úßL‡‡b... «∞MU§‡‡l Ë«ôß∑‡‡FL‡‡U‰ «∞∑oLO‡‡b «∞MIh. _ ́d«÷ ≤Lu–§U ¥F∑∂d «∞M∂U‹ √Ë ̧«‚ ≠w «_Ëßj «∞CKl «ÅHd« ̧ - «∞e«zb «∞MO∑dË§Os ≠SÊ √îdÈ ≤U•OW Ë±s «∞∏LU ̧ Ë§uœ... «∞L∫Bu‰ ¥IKq «_“Ë◊ ≤Ih - «∞M∂U‹. ≤CZ ¥Rîd ØLU Ë«_±d«÷ ∞úË°μW «∞M∂U‹ ±IUË±W ±s ¥IKq ±LU ±Hd◊ ∞MLu ¥RœÍ ̧√” ±s Ë¥∂b√ «∞LoMW «_Ë ̧«‚ «ÅHd« ̧ ≈∞v «_“Ë◊ ≠w «∞MIh Ë¥RœÍ «∞c ̧... ≠w «_“Ë◊ ≤Ih ¢∂Os «∞Bu ̧... «∞IU ́b...

≠w «∞u ̧ÆW «∞HußHu ̧

≥cÁ Ë¢u§b «∞HußHU¢OW. «_ßLb... ∞BMU ́W «∞dzOow «∞LBb ̧ «∞HußHU¢w «∞Bad ¥F∑∂d ±JUÊ ±s ¥a∑Kn ́KONU «∞∫Bu‰ ËßNu∞W ¢dØO∂NU √Ê ≈ô «∞FU∞r ±s ±a∑KHW ±MU©o ≠w «∞Bau ̧ °U∞DOs «∞HußHU¢OW «∞Lu«œ ≠ONU ¢∑d«≠o ̧ßu°OW ©∂IU‹ ®Jq ≠w ́Uœ... Ë¢u§b ¬îd. ≈∞v ∞∏U°∑t ∞ö±∑BU’ ÆU°KOW √Æq «∞HußHU¢w «∞Bad Ë¥F∑∂d √îdÈ. Ë±u«œ «∞JKoOW Ë«_•πU ̧ ∞KcË°UÊ. ÆU°KO∑t Ë ́bÂ : «∞HußHu ̧ œË ̧ ≥u ±U ́LKOW

≠w §u≥d¥W °Bu ̧... Ë¥bîq Ë«∞JdË±u“ËÂ «∞πOMU‹ °MU¡ ́LKOW ±s §e¡ «∞HußHu ̧ - «∞∂cË ̧.

≈≤∂U‹ ≠w ËØc∞p Ë¢Du ̧Á «∞M∂U‹ ≤Lu «∞DUÆW,

Ë¢∫u¥q Ë¢ae¥s «∞M∂U‹ ¢MHf ́LKOW ≠w œË ̧« «∞HußHu ̧ ¥KFV - «∞M∂U‹.

•OU... ≠w √îdÈ Ë ́LKOU‹ «∞aKOW, «≤IoUÂ - «∞∂cË ̧. ¢∏Ld ô Ë°bË≤t «∞∂cË ̧ Ë¢∫oOs «ù£LU ̧ «ù“≥U ̧, «∞πcË ̧, ¢Du ̧ ¥∫He - www.vulgarisation.net 14

- Ë≥u

«∞∫∂u» Ë±∫UÅOq Ë«∞aCdË«‹ «∞∏LU ̧ ≤u ́OW Ë¥∫os «∞∏LU ̧ ≤CZ ≠w ¥oU ̧Ÿ «∞∂c ̧.... ¢AJOq ≠w §u≥dÍ ́U±q «∞∑∫Lq,

́Kv «∞M∂U¢U‹ Æb ̧... ≠w ¥oU≥r - «∞MIh: √ ́d«÷ ≥w ±U ¢Qîd

̈Od «_îdÈ «∞LdzOW Ë«_ ́d«÷ «∞M∂U‹ ≤Lu ¢Qîd «∞HußHu ̧ ∞MIh «_Ë‰ «∞LR®d - Ë«∞JU∞oOuÂ. «∞MO∑dË§Os ≤Ih ≠w ØLU Ë«{∫W ∞OoX «∞MLu ́}q ¥ENd ±U Ø∏Od« «∞oJd ¢d«Ør ¥d«≠It Ë«∞cÍ ∞K∫Ld... «∞CU ̧» √Ë «_ ̧§u«≤w «∞KuÊ - «∞∫d« ̧.... œ ̧§W «≤aHU÷ ±l îBuÅU «∞HußHu ̧, ≤Ih •U∞W ≠w «_Ë ̧«‚ ≤Ih _ ́d«÷ «∞MLu–§w «∞uÅn ≥u ∞úË ̧«‚ ∞K∫Ld... «∞CU ̧» «_ ̧§u«≤w «∞KuÊ - ́Kv

«∞GU±o «_îCd «∞KuÊ «∞HußHu ̧TMNu ̧ ≤Ih ¥o∂V Æb «∞MLu ±d«•q °Fi Ë≠w «∞HußHu ̧. «∞L∫Bu‰.

Ë«∞cÍ «∞c ̧... ≠w «∞HoHu ̧ ≤Ih √ ́d«÷ ¢∂Os «∞Bu ̧... ́KLU

«∞MU±OW. «_Ë ̧«‚ ≠w Ë ̧œÍ ∞uÊ ¢JuÊ ®Jq ́Kv ¥JuÊ «∞∫Iu‰. ≠w ±F∑Uœ... ̈Od «∞HoHu ̧ ≤Ih √ ́d«÷ √Ê www.vulgarisation.net 15

©‡‡d‚ «∞∫∂‡‡u» “ ̧« ́‡‡W ≠‡‡w ∞úßL‡‡b... «∞MU§‡‡l Ë«ôß∑‡‡FL‡‡U‰ «∞∑oLO‡‡b www.vulgarisation.net 16

«∞∂u¢UßOuÂ

«∞FU∞r. ±s ±a∑KHW ±MU©o ≠w «∞∂u¢UßOuÂ ́MBd ́Kv «∞∫UË¥W «∞∑dß∂U‹ ±s «∞J∏Od ≥MU„ ËßKHU‹ ØKu ̧¥b«‹ ±l ±aKu©W «∞∂u¢UßOuÂ ØKu ̧¥b ±s «∞∑dß∂U‹ ≥cÁ ±FEr Ë¥∑dØV «∞LU¡ ≠w «∞∑dß∂U‹ ≥cÁ ±s «∞Lo∑ad§W «_±öÕ Ë¢c«» Ë«∞LGMoOuÂ. Ë«∞Buœ¥uÂ, «∞JKoOuÂ, Ë¢dØOe≥U. ∞∑MIO∑NU §b¥b ±s °U∞∑∂Ku ̧ ∞NU Ë¥oL` : «∞∂u¢UßOuÂ œË ̧ ≥u ±U ©d‚:

°Fb... «∞L∫Bu‰ Ë¢Du ̧ «∞M∂U‹ ≤Lu ́Kv «∞∂u¢UßOuÂ ¥R£d «_≤e¥LU‹

√≤ELW ±s «∞J∏Od ¥MAj - «∞Gc«¡ Ë¢AJOq «∞Cuzw «∞∑L∏Oq ≠w ¥oU ́b - Ë«∞MAU «∞oJd ±u«{l ¢GOOd Ë¥Fe“ °U∞MAU ̈MOW √∞OU· ¥M∑Z - «∞oKOKu“ Ë°MU¡ «∞M∂U‹ °dË¢Os ±∫∑uÈ “¥Uœ... - ∞KπHU· ±IUË±∑t Ë¢∫os «∞πcË ̧ ≤Lu “¥Uœ... - «∞L∫UÅOq √±d«÷ {b «∞LIUË±W °MU¡ - Ë«∞IKu¥W. «∞LK∫OW «∞∑d°W ≠w «∞Buœ¥uÂ ¢oLr ¢IKOq - : «∞MIh √ ́d«÷ ≥w ±U √®Nd≥U

́b¥b... °Bu ̧ «∞∂u¢UßOuÂ ≤Ih √ ́d«÷ ¢ENd «∞M∂U‹. √Ë ̧«‚ √©d«· Ë¢∫d‚ √ßLd« ̧ - «∞M∂U¢U‹. ±s Ø∏Od ≠w «∞Ib¥LW «_Ë ̧«‚ ≠w √Ëô ¥ENd «∞∑∫d‚ - «∞MLu °DOμW ¢JuÊ «∞∂u¢UßOuÂ ¥MIBNU «∞∑w «∞M∂U¢U‹ - {FOHW ¢JuÊ Ë«∞oOIUÊ «∞πcË ̧ √≤ELW - Ë–«°KW ÅGOd... ¢JuÊ Ë«∞∏LU ̧ «∞∂cË ̧ - {FOHW. ∞ú±d«÷ «∞M∂U¢U‹ ±IUË±W ¢JuÊ ØLU -

¢∂Os «_Ë ̧«‚

•u«‘ «ÅHd« ̧ ®Jq ́Kv ¥JuÊ Ë«∞cÍ «∞c ̧... ́Kv «∞∂u¢UßOuÂ ≤Ih √ ́d«÷ «∞Bu ̧... ≥cÁ ∞MU «∞MU±OW.

17 «∞Gb«zOW «∞FMUÅd ≤Ih √ ́d«÷ œ∞Oq www.vulgarisation.net

©‡‡d‚ «∞∫∂‡‡u» “ ̧« ́‡‡W ≠‡‡w ∞úßL‡‡b... «∞MU§‡‡l Ë«ôß∑‡‡FL‡‡U‰ «∞∑oLO‡‡b www.vulgarisation.net 18

«_ßLb...

±Mou»

•∑v ∞K∑d°W «∞LCU≠W «∞oLUœ¥W «∞u•b«‹ °U“œ¥Uœ ¥eœ«œ «ù≤∑UÃ √Ê «∞∂∫uÀ °OMX «∞Fu«±q

•KKMU ≠S–« «∞πb¥b... «∞oLUœ¥W «∞u•b«‹ ±l ±∑MUßV ̈Od ±M∫Mv °FbÁ ¥Qîc ±FOs ≈∞v ̧«§l «∞e¥Uœ... ≥cÁ ±s % 05 •u«∞w √Ê ≤πb «∞∫b¥∏W «∞e ̧« ́W ≠w «ù≤∑UÃ “¥Uœ... ́s «∞LoRË∞W ¢πUË“Á ¥LJs ô •b ≈∞v «ù≤∑U§OW ßIn ̧≠l °Uß∑DU ́∑NU «∞∑w «∞JOLOUzOW «_ßLb... «ß∑FLU‰ «ù≤∑UÃ “¥Uœ... ́s «∞Loμu∞W «∞Fu«±q √≥r ±s ≈–Ê ≠U_ßLb... «∞LFIu∞W. «ôÆ∑BUœ¥W «∞AdË◊ {Ls «∞cÍ °U∞AJq ¢CU· √Ê ́Kv «∞M∂U‹ Ë≈≤∑U§OW Ë¢Du ̧ ∞MLu «∞ö“±W «∞Gc«zOW «∞FMUÅd ¢R±s _≤NU «∞Gc«zOW. «∞FMUÅd °Os «∞∑u«“Ê ¥∫Io ±Fb≤OW. Ë√ßLb... ́Cu¥W √ßLb... ≈∞v «∞∑d°W ¢aBOV ≠w «∞Lo∑FLKW «_ßLb... Ë¢MIor ≠w §b« ©u¥KW ∞H∑d... «ß∑FLKX Ë«∞∫Ou«≤U‹ «∞M∂U¢U‹ °∂IU¥U «∞L∑L∏KW «∞FCu¥W ≠U_ßLb... «∞Gc«zOW «∞FMUÅd ±s ¥HIb ±U ¢Fu¥i °IBb «∞u«ßFW «∞e ̧« ́W ≠w «∞Lo∑GKW «_ ̧«{w ¢aBOV ¥Js ∞r «∞FCu¥W «∞LUœ... √Ê ≈ô «∞Bd· ±OUÁ °u«ßDW «∞d®` √Ë «∞Le ̧Ë ́W «∞M∂U¢U‹ ©d¥o ́s ±AJKW °NU ¥∫q ©d¥o ́s ¥∂∫Y «ù≤oUÊ §Fq ±LU «∞∑d°W, ¢HIbÁ ±U ØU±q ¢Fu¥i °Uß∑DU ́∑NU •∑v ≥Jc« «∞u{l Ë°Iw ́U±Os √Ë ¬îd ́UÂ Ë“ ̧« ́∑NU ́UÂ «∞∑d°W ≈ ̧«•W ≈∞v ≠FLb «ù≤∑UÃ ßu¡ °b√

•OY «∞LFb≤OW «∞∑Gc¥W ≤Ed¥W Æu« ́b «∞∂U•∏uÊ œ ̧” √Ê ≈∞v «∞LU{w «∞IdÊ ±s «_Ë‰ «∞∏KY °Fb ≠OLU «∞JOLOUzOW «_ßLb... ÅMU ́W Ë¢Du ̧‹ «∞Gc«zOW. ∞KFMUÅd ±Fb≤OW ±BUœ ̧ ́s «∞∂∫Y «∞HCq ¥Fuœ «_ßLb... Ë≈∞v «ù≤∑UÃ. Ëßu¡ «∞aBu°W ±AJKW •q ±oRË∞OW ́U¢INU ́Kv Ë√îc‹ «∞uÆX ≠w Øm/≥J∑U ̧ 0005 ≈∞v ́UÂ ±UzW Æ∂q Øm/≥J∑U ̧ 0001 ±s (±∏ö) «∞∫∂u» ≈≤∑UÃ “¥Uœ... ≠w «∞FCu¥W «_ßLb... «ß∑FLU‰ ́s «∞MEd ¥GCuÊ «∞Le« ̧ ́Os §FKX «∞∂U≥d... «∞M∑UzZ ≥cÁ «∞∫U∞w, √Ê Ë§bË« «∞e±s ±s ≠∑d... Ë°Fb Ë«ù≤∑UÃ, «∞∑d°W ±∑DK∂U‹ ¢K∂w «∞LFb≤OW «_ßLb... √Ê ±MNr TMMU «∞MAU◊ ËØc∞p «∞LUzw Ë«∞MEUÂ «∞∑d°W °MU¡ ́Kv «∞FUÂ ∞∑Q£Od≥U {dË ̧¥W «∞FCu¥W «_ßLb... «∞M∂U‹. ∞∑Gc¥W «∞ö“±W «∞LFb≤OW «∞FMUÅd ØLOW ±s ¢d≠l «∞FCu¥W «∞Lu«œ √Ê ≈∞v ≈{U≠W «∞∫OuÍ √≠Cq œ«zLU ØUÊ Ë«•b ËÆX ≠w Ë«∞FCuÍ «∞LFb≤w «∞oLUœ «ß∑FLU‰ √Ê «∞∑πU ̧» °OMX Ë∞Ib ∞u•bÁ. «∞LFb≤w «∞oLUœ «ß∑FLU‰ ±s

«_ßLb... «_“Ë©OW

«∞Lμu¥W

«_“Ë◊ ≤o∂W ¢a∑Kn Ë «∞ou‚ ≠w «∞Lu§uœ... «_“Ë©OW «_ßLb... ±s √≤u«Ÿ ́b... ≥MU„ °U∞cØd:

≤ah Ë % 64 ≈∞v 12 ±s ≠ONU HN([

OS2)

] «_±MOuÂ ßKHU‹ ∞KcË°UÊ ÆU°q ̈Od √≤t ≈∞v ̧«§l Ë–∞p «∞∑GDOW ØoLUœ «ß∑FLq ≈–« ≠FU‰ ̈Od «∞oLUœ ≥c« ∞Kd≠l

, HN). 3

( „ «_±u≤OU ®Jq ́Kv ∞KCOUŸ ¥∑Fd÷ ≠ou· «ß∑FLU∞t •U∞W Ë≠w °od ́W. 42 ́Kv «_“Ë◊ ́Kv “¥Uœ... ¥∫∑uÍ «∞oLUœ ≥c« «∞e ̧Ÿ. Æ∂q «ß∑FLU∞t ¥πV «∞oLUœ ≥c« ≠FU∞OW ±s √Ê °∫OY «∞JKoOW ∞ú ̧«{w °U∞Mo∂W √îdÈ ±e«¥U ¢FDOt «∞Mo∂W Ë≥cÁ «∞J∂d¥X ±s «∞LUzW ≠w √îdÈ ±Fb≤OW ∞Lu«œ «∞M∂U‹ «±∑BU’ ¥oNq Ë°c«∞p «∞∑d°W •Lu{W ≠w ¥e¥b «ß∑FLU∞t ØU∞HoHu ̧.

HN(

)

-----------------------

HN2 4

4 HN[

] «_±u≤∑d«‹ ≥c« ±FuÆU‹ ±s «∞∑GDOW. ØoLUœ «ß∑FLU∞t ́Mb ́U∞OW ≠FU∞OW –«‹ ∞KcË°UÊ, ÆU°q ßLUœ : ≤πb «∞oLUœ ËØc« ∞K∑ae¥s ÅFV ¥πFKt «∞cÍ «∞Aw¡ °oNu∞W «∞Nu«¡ ≠w «∞Lu§uœ «∞LU¡ ¥L∑h ßLUœ ∞öß∑FLU‰. ÅFV îoUzd ≈∞v ¥RœÍ Æb Æu¥U «≤HπU ̧« ¥JuÊ √Ê ¥LJs «∞L∫dËÆU‹ Æd» «∞oLUœ ≥c« Ë§uœ §oOLW.

±özLW. ̈Od TMdË· ≠w «ß∑FLU∞t ¢r ≈–« ∞KCOUŸ ÆU°q ßLUœ HN

--------------------

HN( 4

ON,

)

HN(OC[

)

«_Ë ̧¥U]

¥u≠d «ôß∑FLU‰. ËßNq «∞cË°UÊ, ßd¥l «_“Ë◊. ±s ́U∞OW ≤o∂W ́Kv ¥∫∑uÍ ßLUœ ∞r

≈– ∞KCOUŸ ±Fd÷ «_îdÈ «_ßLb... ±∏q Ë≥u ∞KM∂U‹. ) ON) 3

Ë«∞M∑d«‹

HN) 4

( «_±MOuÂ Å∫O∫W. °Dd¥IW ¥o∑FLq HN(OC

)

HN( 4

)

HN( 4

)

www.vulgarisation.net

©‡‡d‚ «∞∫∂‡‡u» “ ̧« ́‡‡W ≠‡‡w ∞úßL‡‡b... «∞MU§‡‡l Ë«ôß∑‡‡FL‡‡U‰ «∞∑oLO‡‡b 20 «∞HußHU¢OW «_ßLb... ±s ≤u ́UÊ Ë≥MU„ «∞∫U{d «∞uÆX ≠w «∞dzOow «∞HußHU¢w «∞oLUœ ≠ußHU‹ «∞ou°d ¥Fb ¬îd

Ë≤uŸ P) 2

«∞HußHu ̧(

√ØoOb îU±f ±s % 61-12 ́Kv ¥∫∑uÍ ́UœÍ ≤uŸ «∞oLUœ, ≥c« P).

( «∞HußHu ̧ √ØoOb îU±f ±s % 44-25 ́Kv Ë¥∫∑uÍ ±dØe ¥πV ∞Nc« «_“Ë©OW. «_ßLb... ±s ßd ́W √Æq «∞∑d°W ≠w «∞HußHU¢OW «_ßLb... –Ë°UÊ ≈Ê ́U∞OW.

«ôß∑HUœ... ∞∑JuÊ °U∞∑d°W Ë¢GDO∑NU «∞∫dÀ Æ∂q «∞∑d°W ≈∞v «_ßLb... ≥cÁ ≈{U≠W «∞∂u¢UßOW «_ßLb... «∞∂u¢UßOuÂ ËßKHU‹ «∞∂u¢UßOuÂ ØKu ̧¥b ≥w ¢πU ̧¥U «∞Lo∑FLKW «∞∂u¢UßOW «_ßLb... √Ø∏d «∞∂u¢UßOuÂ. Ë≤∑d«‹ K( 2

«∞∂u¢UßOuÂ ≤o∂W % «∞JOLUËÍ «∞d±e «∞oLUœ

84-36 lCK «∞∂u¢UßOuÂ ØKu ̧¥b 05-35

K 2

«∞∂u¢UßOuÂ ßKHU‹ 44

31( )%N ONK 3

«∞∂u¢UßOuÂ ≤∑d«‹ «∞M∂U‹ Ë¥o∑FLKNU «∞LU¡ ≠w ∞KcË°UÊ ÆU°KW ØoLUœ «∞Lo∑FLKW «∞∂u¢UßOuÂ «±öÕ Øq ≈Ê ØU_ßLb... ∞e ̧« ́W ́Mb «∞∂u¢UßOW «_ßLb... ¢CU· «∞∂u¢UßOuÂ. √¥u≤U‹ ®Jq ́Kv ±∂U®d... ±dØ∂U‹ ®Jq ́Kv «∞∑d°W ≠w ¥∏∂X ±Mt §e¡« √Ê ≠w «∞HußHU‹ «∞∂u¢UßOuÂ Ë¥A∂t «∞HußHU¢OW, ∞ö±∑BU’. ÆU°KW ̈Od «∞LdØ∂W √Ë «∞La∑KDW «_ßLb... ¢a∑Kn ØLU «∞ö“±W «∞Gc«zOW °U∞Lu«œ «∞L∫UÅOq ∞∑eË¥b ÆU°KO∑NU ≠w «_ ̧«{w ¢a∑Kn «ß∑FLU‰ ¥πV ́MBd, ±s _Ø∏d «_ ̧÷ ¢H∑Id Ë ́Mb±U «∞Lu«œ, ≥cÁ ±s «∞L∫UÅOq •U§OU‹ ≠w «∞Lu§uœ... «∞LdØ∂W «_ßLb... °Os ±s ́MBd. ±s √Ø∏d ́Kv ¢∫∑uÍ «∞∑w «∞LdØ∂W «_ßLb... %- -«∞HußHu ̧ («_“Ë◊% ́MUÅd £ö£W ́Kv ¢∫∑uÍ «∞∑w «_ßLb... ≥MU„ «∞ou‚ («ô“Ë◊- ́MBd¥s ́Kv ¢∫∑uÍ «∞∑w «_ßLb... Ë≥MU„ 41-82-41, ±∏q «∞∂u¢UßOuÂ%) Ë91-83. 81-64 ±∏q «∞HußHu ̧) www.vulgarisation.net

«∞∑uÅOU‹

«∞FU∞Lw, «∞BFOb ≠FKv «∞M∂U‹ ¢Gc¥W ≠w «_ßUßw «∞FMBd ¢AJq «∞cØd, ß∂o ØLU «_ßLb... «_ßLb... «ß∑FLU‰ ́s ≤U¢Z «∞Hö•OW «∞LdœËœ¥W ≠w «∞e¥Uœ... £KY ±s √Ø∏d √Ê «∞ö•BUzOU‹ ¢Iu‰ ≠w «∞Lo∑FLKW «_ßLb... ±s 09% ±s √Ø∏d ≤πb «∞u©Mw «∞BFOb ≠FKv ≥c«, Ë ̧ ̈r «∞JOLUË¥W. ¢Hu‚ «∞oMu¥W «∞∑oIDU‹ –«‹ «∞LMU©o Ë «∞LoIOW «∞LMU©o ≠w ¢o∑FLq «∞Hö•w «∞LOb«Ê «_ ̧«{w ±s Ë«≠d« ÆoDU ¢AJq «∞∑w Ë «∞πU≠W ®∂t Ë «∞πU≠W «∞LMU©o √Ê ¥FMw ≥c« 005±Kr. «∞Lo∑FLKW. «_ßLb... ±s 01% ±s °QÆq ¢o∑HOb °U∞LGd» «∞Hö•OW °Dd¥IW

«ß∑FLKX ≈ôÒ≈–« ≠FU∞W ¢JuÊ ô ≠S≤NU «ù≤∑UÃ “¥Uœ... ≠w ±oU≥L∑NU ̧ ̈r «_ßLb..., «∞Mu ́OW. Ë «∞JLOW ≤ID∑Os: ≈∞v ¢HBOKNU ¥LJs «∞Dd¥IW ≥cÁ ́KLOW. √Ê ¥FMw °t, îUÅW «•∑OU§U‹ Ë∞t «ô «∞M∂U‹ ±s ≤uŸ Øq √Ê ≤FKr √Ê ¥πV ∞KJLOW, ≠∂U∞Mo∂W √Ê ¥LJs «∞LMDKo ≥c« ±s «∞Le ̧Ë ́U‹. •oV ¢a∑Kn «_ ̧÷ ±s «∞LL∑BW «∞Gc«zOW «∞Lu«œ ØLOW «•∑OU§U‹ ±s √Ø∏d √Ë √Æq ØLOU‹ «{U≠W •U∞W ≠w «∞e ̧« ́w «∞L∫Bu‰ ́Kv ßK∂OW °Dd¥IW ≤R£d «∞Le ̧ËŸ.

±s √≤u«Ÿ £ö£W ≤πb ́U±W °BHW ≈≤LU ∞KM∂U‹ √ßUßOW ̈c«zOW ±Uœ... 61 ≥MU„ ∞KMuŸ °U∞Mo∂W √±U «∞∂u¢UßOuÂ.

«∞HoHu ̧, «_“Ë◊, Ë≥r «∞Gc«¡ ±s «∞u«≠d «∞Ioj ¥AJKuÊ «∞c¥s «∞LπLu ́W ≥cÁ °Os «{U≠∑t? ¥πV «∞cÍ «∞oLUœ ≤u ́OW Ë ØLOW ≤Fd· √Ê ∞MU ¥LJs ØOn ¢∫U∞Oq ∞c«∞p. «∞LaBBW «∞La∑∂d«‹ ≠w «∞Le ̧ËŸ “ ̧Ÿ Æ∂q «∞∑d°W ≠∫h ≥u «_≤πl «∞Dd¥o ≥cÁ Ë ∞ú±∑BU’ Ë«∞IU°KW «∞∑d°W ≠w «∞Lu§uœ... «∞Gc«zOW «∞Lu«œ ØLOU‹ ±Fd≠W ±s ¢LJMMU «∞∑d°W ¥πV «∞cÍ «∞oLUœ Ë≤u ́OW ØLOW ∞∑∫b¥b ØIU ́b... «∞Ld®b √Ë ∞K∂U•Y °U∞Mo∂W ¢JuÊ «∞JLOW ≈{U≠∑t.

«∞oK∂w «∞∑Q£Od ±s ¢IKh Ë «ô≤∑UÃ « ̧¢HUŸ ́Kv ¢oU ́b «∞∑d°W ¢∫U∞Oq ́Kv «∞L∂MOW «∞∑uÅOU‹ §uœ...

Ë ∞K∑d°W «_≤∑U§OW «∞Ib ̧... ≥MU °U∞cØd √îh Ë «∞D∂OFOW «∞Lu« ̧œ ́Kv «∞JOLUË¥W «∞Lu«œ ∞NcÁ «∞oD∫OW. Ë «∞πu≠OW «∞LOUÁ www.vulgarisation.net 21

«∞FLo √ßLb... ́s °U∞∑d°W ¢GDO∑NU ¥πV Ë«∞∑w «∞e ̧Ÿ Æ∂q ∞K∑d°W ¢CU· «∞∑w «_ßLb... ≥w «∞FLo √ßLb... Ë«_ßLb...

«∞LdØ∂W «_ßLb... ́U±W °BHW Ë≥w «ß∑FLU∞NU ≤o∂W ±s ≤d≠l •∑v «∞∫dÀ ©d¥o Ë«∞∂u¢UßOW. «∞HußHU¢OW ∞K∫∂u» °U∞Mo∂W «∞∑GDOW √ßLb... ®JKOs ́Kv «∞∑d°W ≠w «_“Ë◊ Ë¥u§b «_“Ë©OW, «_ßLb... °U_îh ¢Nr «∞∑GDOW, √ßLb... Ë«∞AJq «_“Ë◊: ±s «∞∑d°W ±∫∑u«‹ ±s 59% ±s √Ø∏d Ë¥L∏q «∞FCuÍ «∞AJq √ßUßOs, ON)

(

«∞M∑d¥X HN), 4

(

«_±u≤OU„ ON), 3

( «∞M∑d«‹ √®JU‰: ́b... ±s Ë¥∑JuÊ «∞LFb≤w °U∞Mo∂W «_“Ë©w «∞Gc«¡ ¢JuÊ «∞∑w «_®JU‰ . 5% •u«∞w Ë¥L∏q (ON) «_“Ë◊ Ë√ØoOb«‹ (4HN). Ë«_±u≤OU„ (3ON) «∞M∑d«‹ ≥w ∞KM∂U‹ ¢u≠Od ¥πV ∞Nc« –∞p, °Fb ≠OLU Ë«∞M∑d«‹ «∞L∂Jd ≤LuÁ ©u ̧ ≠w «_±MOuÂ ¥HCq «∞M∂U‹ ≈Ê «∞∑d°W.

≠w ±FU «∞AJKOs «_ßLb... ù{U≠W «∞Lözr «∞uÆX ≥w: ∞K∫∂u» °U∞Mo∂W «_“Ë©w «∞oLUœ ù{U≠W «∞LözLW «_ËÆU‹ «∞∑d°W ≠w «∞Lu§uœ... «∞JLOW •oV √Ë Ë•b... 02 ́s ¢Iq ô ØLOW ≈{U≠W Ë¥πV «∞e ̧Ÿ, Æ∂q - «∞JLOW. ≥cÁ ∞LFd≠W «∞∑d°W ¢∫KOq ́Kv «ù ́∑LUœ «_≠Cq Ë±s «_±DU ̧ ßIu◊ Æ∂q •u«∞w

¥FUœ‰ ±U ≈{U≠W ¥πV «∞e ̧Ÿ ËÆX ±s Ë≤Bn ®Nd •u«∞w √Í «∞∑Hd¥a, °b«¥W ́Mb - «∞NJ∑U ̧. ≠w «_±u≤∑d«‹ ±s ÆMDU ̧ «_•u«‰

ØU≤X ≈–« «∞NJ∑U ̧ ≠w «_±u≤∑d«‹ ±s ÆMDU ̧ ≤Bn «∞oM∂KW TMNu ̧ °b«¥W ≠w - –∞p. ¢∑DKV «∞LMUîOW ¢FDw √Ê ¥LJMNU «∞∑d°W «_“Ë◊. ±s ØKm 3,5 ¥o∑NKp «∞∫∂u» ±s ÆMDU ̧ ≠Jq ́U±W Ë°BHW «∞L∑KHW

«∞JLOW «∞LMUîOW. Ë«∞EdË· «∞∑d°W •oV Ë–∞p «∞oMW ≠w «_“Ë◊ ±s ØKm Ë001 05 °Os «∞LMUîOW. Ë«∞EdË· «∞∑d°W •oV Ë–∞p 05% ≈∞v ¢Bq √Ê ¥LJs

¥πV «∞∑w ≠U∞JLOW %, 05 ≥w «∞COUŸ ≤o∂W Ë√Ê ØKm 001 ß∑u≠d «∞∑d°W √Ê «≠∑d{MU √“Ë©OW. Ë•b... 09 ≥w «∞LoIOW «∞e ̧« ́W «∞∂FKOW «∞e ̧« ́W «∞uÆX

64%) «∞NJ∑U ̧ ≠w (ÆMDU ̧ Ë•b... 64 33%) «∞NJ∑U ̧ ≠w (ÆMDU ̧ Ë•b... 02-03 «∞∑Hd¥a °b«¥W 64%) «∞NJ∑U ̧ ≠w (ÆMDU ̧ Ë•b... 64 - «∞∑Hd¥a ≤NU¥W 64%) «∞NJ∑U ̧ ≠w (ÆMDU ̧ Ë•b... 64 33%) «∞NJ∑U ̧ ≠w (ÆMDU ̧ Ë•b... 02-03 «∞oM∂KW ¢Ju¥s ́Mb : ¥Kw ±U «ô ́∑∂U ̧ °FOs √îc ¥πV «∞∑GDOW ßLUœ ±s ∞öß∑HUœ... «∞Le ̧ËŸ

•U∞W •oV √Ë«_Ë ̧¥U) («_±u≤∑d«‹ «∞LMUßV «∞oLUœ «ß∑FLU‰ - (64%)

«_Ë ̧¥U «ß∑FLU‰ ¥πV TMU≥d •«ÅHd« ̧ (33%) «_±u≤∑d«‹ «ß∑FLU‰ ¥πV TMU≥d ̈Od •«ÅHd« ̧ «∞LU¡) (Ë≠d... «∞LMUßV «∞LMUŒ - «_“Ë◊. ¢∂ad ́s «∞MU¢πW «∞COUŸ ≤o∂W ∞∑IKOh «∞ENd °Fb «∞oLUœ ≈{U≠W - www.vulgarisation.net 23